Socialisten en de Godsdienst
Prikkeldraad
z
Van de Perstribune
het Bisdom Haarlem
m
De „Hanze”
1
Wij, protestanten...
*1
Zware regenval
„DE GEMEENTERAAD"
WOENSDAG 7 SEPTEMBER
PASTOOR F. A. KEET
WAPENSCHOUW
Eervol ontslag verleend
Een onwelkomfe getuige
EX-KEIZER TE ZANDVOORT
Pater dr. W.
Viering van het zilveren
bestaansfeest
Het vergierde altaar
i
BOTER NAAR DUITSCHLAND
Rond het Hanze-altaar
De roode financiën
Bene meriti!
Een onmisbaar
periodiek
Z. Exc. Mgr. Orsenigo spreekt
op den Katholiekendag te Essen
de slotrede uit
Mgr. Dr. Berning, bisschop van
Osnabriick, hield te Essen een
enthousiaste rede
Op- en neer- en opgang t.
Dank aan de Bisschoppen
DE „VOLKSVEREIN”
Reunie
Ten stad huize
der
I
ilm
Is het, als men dit brokje uit dr. Korten-
horst’s critiek leest, wonder, dat de Katho
lieke afgevaardigde besluit:
het
be-
van de hernieuwde opdracht van den Bond
aan het H. Hart door den Bondsvoorzitter, den
heer Struycken.
Wat zijn we toch arm aan katholiek besef,
wij, Protestanten!
Op 3 Sept, is te De Bilt tusschen 5 en 20 uur
42.8 m.M. regen gevallen. In het etmaal, dat
den vierden des morgens eindigt was de hoeveel
heid 40.1 m.M.. hetgeen sinds 1849 de op een
na grootste dagsom tn September Is geweest
Te Gouda en Rotterdam werden nog grootere
etmaalsommen waargenomen, te Gouda tot Zon
dagmorgen 44.9 m.M., te Rotterdam tot Zater
dagavond 45.8 m.M.
Op 21 September 1892 werd te De Bilt een
grootere dagsom nJ. 43.7 m.M waargenomen en
In het daarop volgende etmaal nog 23.2 m.M
Toen werden op 21 en 22 September respectieve
lijk 32-1 en 83.7 m.M. te Schevenlngen en 50.0
en 20.0 m.M. te Gouda afgetapt.
Volgens de „Bert. B. Ztg.” zal het plan tot
het oprichten van een boterinvoerbureau wer
kelijkheid worden. Het bureau zal als het ware
als een soort „sluis" voor den geheelen boter-
Invoer zijn gedacht. De vrije boterhandel zal
geenszins worden uitgeschakeld. Hij zal echter
verplicht zijn bij het Invoerbureau invoercon-
senten tegen een bepaalden prijs te verwerven,
waarna hij zijn Invoer naar eigen goeddunken
zal kunnen regelen. De prijs van de invoer-
consenten zal worden bepaald door den prijs
op de wereldmarkt. Bij hooge prijzen zal hij
laag, bij prijsdaling op de wereldmarkt echter
hoog zijn.
Aldus zal men de ongunstige gevolgen van
de prijsschommeling op de wereldmarkt niet te
bespeuren krijgen en zal een soort glijdende
tariefsbescherming ontstaan.
aan
Is
Als rechtgeaarde Katholieken schaarden van
morgen de vele afgevaardigden der „Hanze"
zich om hun altaar In Haarlems kathedraal,
waar Z. H. Exc. Mgr. J. D. Aengenent, Bis
schop van Haarlem, te 10 uur een plechtige
H. Mis opdroeg.
Na de H. Mis hield de geestelijk adviseur
van den Bond, de zeereerw. heer rector J. F.
A. Bots, een korte toespraak naar aanleiding
Om kwart voor 12 werden de deelnemers
aan het feest officieel ten stadhulze ontvan
gen. waar de burgemeester, de heer C. Maar
schalk. hen toesprak, en de heer Struycken
eveneens het woord voerde.
Naar wy vernemen, heeft Z. H. Exc. Mgr.
Aengenent aan pastoor F. A. Keet, te Bode
graven, op zijn verzoek eervol ontslag verleend.
Zijn eerw. zal zich gaan vestigen te Ottersum
(Limburg)
De begroetingsrede werd gehouden door den
heer P. J. M. van Tetering, lid van het hoofd
bestuur en voorzitter der afd. Haarlem.
Begroeting Bisschop
Na afloop der kerkelijke plechtigheid werden
in de plebanle ontvangen de leden van het
hoofdbestuur, van de jubüeum-commissie en
de geestelijke adviseurs der afdeellngen ter be
groeting van 'Z. HL Exc. den Bisschop.
godsdienst biedt bij de onvermijdelijke te
leurstellingen en tegenspoed van het leven
is een onoverkomelijke hinderpaal om een
waar socialist te zijn. Het socialisme eischt
morrende opstandigheid, een onafgebroken
verzet tegen het onvolmaakte in ons aardsch
geluk en geen christenmensen, die bij al
wat het leven hem aan ongeluk oplegt of
aan geluk onthoudt den blik naar Boven
wendt om troost en kracht tot dragen,
hoort in de roode rijen thuis.
We zijn onzen Limburgschen schrijver
dankbaar voor zijn bekentenis, dankbaarder
wellicht dan de roode leiders, wier taktiek
door zoo’n „enfant terrible” leelijk wordt
doorkruist.
„Een betrouwbare gids is thans meer dan
ooit noodzakelijk. Wij leven in een tijd van
verdeeldheid op maatschappelijk en geeste
lijk terrein. Te midden eener gistende we
reld, waarin zoovelen stuurloos ronddobbe
ren, waarin nieuwe leerstellingen ontstaan,
die meest even spoedig weer verdwijnen als
ze gekomen zijn, kunnen wij Katholieken
het hoofd koel houden. Met de rustige ze
kerheid, welke onze Katholieke levens- en
wereldbeschouwing, die reeds door de
eeuwen heen aan zoo menlgen storm weer
stand bood, ons verschaft, gaan wij onzen
eigen weg.
Doch juist omdat het onze taak is, ons te
onttrekken aan het milieu en te midden
der verwarring vast te houden aan overge
leverde beginselen, moeten wij het onder
ling contact zooveel mogelijk bevorderen
en ons van voorlichting laten dienen.
Zoo wil „De Gemeenteraad” met Gods
zegen zich in dienst stellen van onze raads
leden, opdat zij des te beter in staat zijn
te arbeiden voor het gemeenebest.”
en zelfstandig man zijn stem te kunnen
uitbrengen; en een raadslid kan nu een
maal in het inleidend artikel wordt dit
heel terecht beklemtoond niet op eigen
kompas zeilen, geen politiek op eigen gele
genheid voeren: hij heeft voorlichting, hij
heeft contact noodig:
nAAst voorlichting en contact In eigen
fractie, in gewestelijke vereenigingen en in
landelijk verband, vinden onze gemeente
raadsleden „het noodzakelijk supplement
daarvan inliet „Centraal Adviesbureau
voor Gemeentepolitiek”, onder leiding van
mr. Van Haren en thans óók in ,J)ei Ge
meenteraad”, het eigen orgaan der lande
lijke Federatie, dat een blijvend contact
moet leggen tusschen de bestaande en nog
op te richten organisaties en dat voor onze
raadsleden een veilige gids moet zijn.
Het belachelijk program-Otfdegeest is nog
weer eens verwerkt in de resolutie voor het
a.s- socialistisch congres.
De manier, waarop het door de S.D.-pers
a la Sequah werd ingeluid „Welter vindt
100 millioen, wij 254 mlllioen!” en de
ijzingwekkende acrobatiek, waarmee de heer
Oudegeest door een labyrint van zeer mager
tjes toegelichte millioenencijfers slingerde,
is wel genoegzaam In de bladen gepeeseld,
maar nu daarop geen acht gegeven wordt,
is het zeker nog wel Interessant te laten
zien, hoe dr. Kortenhorst in de „R. K. Werk
gever” ’s heeren Oudegeest’s trouvailles in
al hun inconsequente ondoordachtheden
te kijk zet. We mogen daaruit citee-
ren, wat het Katholieke Kamerlid schrijft
over de voorstellen, om een viertal staats
monopolies in te stellen, waaruit de heer
Oudegeest al 65 millioen in de Schatkist
hoort rinkelen.
Dr. Kortenhorst schrijft daarover:
Onder redactie van mr. C. Ch. van Ha
ren verscheen als „officieel orgaan van
de Federatie van Bonden en Centrales van
R.K. Gemeenteraadsleden in Nederland”
„De Gemeenteraad”, een periodiek orgaan,
dat in ons party-apparaat als een onmis
bare schakel te beschouwen is.
Werd er tot op heden op het gebied van
voorlichting ten behoeve van R.K. gemeen
teraadsleden in andere periodieken reeds
verdiensteiyk werk verricht, een officieel
orgaan van de Federatie ontbrak alsnog.
En ft Is in deze behoefte, dat het nieuwe
orgaan, dat nog vele mogeiykheden in zich
bevat en nog voor veel uitbreiding- vatbaar
is, wil voorzien.
Het nieuwe tydschrift zoo lezen wij
in een inleidend artikel is in de eerste
plaats bestemd voor onze gemeenteraadsle
den:
Heel oneerbiedig gezegd:
nou breekt onze klomp!
Als er èrgens menschen gevonden worden,
die er als de dóód voor zyn, bij anderen
dan geloofsgenooten en vooral de Hemel
beware! by.... Ifatholieken te koopen,
dan is dit juist in protestantsche kringen.
Zou deze dame heelemaal niets afweten
van een protestantsch adresboek?
Zou zij nooit eens ,JOe Protestant” inge
zien hebben, waarin regelmatig Ujsten van
„betrouwbare protestantsche adressen” ver-
schynen?
We herinneren ons, eenlgen tyd geleden
op een laten avond na een tooneeluitvoe-
ring toen In de straat nog maar één
comestlbleszaak geopend was *n paar
dames tegen elkaar te hebben hooren zeg
gen:
,,’t Is jammer, dat die Ktan Roomsch is,
anders had ik nog wel trek.
Tot haar schrik heeft de dame-inzendster
nu bemerkt, dat 80 van haar leveranciers
katholiek is, wy benyden deze leveran
ciers na deze ontdekking niet, nu de dime
met het waandenkbeeld rondloopt, dat al
deze leveranciers „nooit een cent (mogen)
besteden by lieden van een ander geloof".
Wanneer zal deze dame (en zy staat
heusch niet alleen!) toch eindeiyk eens
wijzer, althans beter ingelicht worden en
zich niet langer sprookjes op den mouw
laten spelden van bisschoppen, die den
Kathol!-ken verbieden, by niet-katholieken
te koopen?
Bewyzen de Katholieken niet metterdaad,
dat zy weten, hoe zy in een gemengde be
volking ekonomisch met en van elkaar
moeten leven, en dat zy gerust by Protes
tanten koopen mogen?
„wy Protestanten denken er nooit aan,
welke gezindheid onze leveranciers hebben
en koopen alleen daar waar het ons het
best Ujkt, wat in een normale maatschappij
ook behoort. Uw artikel heeft my aan het
onderzoeken gebracht en nu biykt my dat
80 van mijn leveranciers Katholiek is,
terwyi ik zeker ben, dat deze menschen
nooit een cent (mogen) besteden by leden
van een ander geloof. Eenige jaren geleden
heeft het Episcopaat er (in het geheim)
op gewezen, dat goede Katholieken alleen
by geloofsgenooten koopen. De clerus weet
precies hoe te handelen en den schyn te
bewaren.”
„Het tabaksmonopolie zal volgens de
schatting van den heer Oudegeest byna
38.000.000 opbrengen, de Staatshypotheek-
bank 8.000 000, de Staatslevensverzekerlng
ruim 16.000.000 en de Staatsbrandverzeke-
ring ƒ3.000.000.
Dat is nog maar een bescheiden begin.
De heer Oudeggeest kan zegt hy deze
vier objecten op eenvoudige en snelle wyze
voor nationalisatie rijp maken. Moeiiyker
objecten zullen dus nog volgen.
Nu zullen wy op dit moment met den
heer Oudegeest niet in debat treden over
Uit een enkel verstopt zinnetje in het blt-
tertafel-artikel van den heer Oudegeest zou
men kunnen opmaken, dat deze bedrijven
zullen worden onteigend tegen schadever
goeding. Dat wil zeggen: de heer Oudegeest
wenscht alleen het aandelenkapitaal te
vergoeden. De door de verzekeringsmaat-
schappijen gekweekte reserves zullen een
voudig gegapt worden. Deze zyn aldus
de heer Oudegeest by staatsverzekering
overbodig. Deze laatste uitlating maakt ons
een weinig duizelig. Was het de S.DA.P.
niet, die in en buiten het Parlement met
niets ontziende heftigheid tegen het om
slagstelsel en vóór het behoud van het
fondsvormingstelsel by de verzekeringen te
velde trok?
Wordt het roer nu eensklaps door den
Voorzitter der SD.A.P. omgeworpen?
Biyft de vraag: hoe zullen de fabrikan
ten van tabaksfabricaten schadeloos gesteld
worden? Met geen woord wordt daarvan ge
rept. En toch zou voor een goed begrip van
de financieele consequenties van het red-
dingsplan-Oudegeest deze debet-post van
eenigen invloed kunnen zyn.
De onteigening van de sigaren-, sigaret
ten- en tabaksfabrieken, van de hypotheek
banken, de levensverzekerings- en de brand
verzeker ingsmaatschappy en zal ettehjke
honderden millioenen kosten. Dat geld zal
door den Staat, die in den gedachtengang
van den heer Oudegeest zoo juist het rente
type der Staatsleeningen tot 3% pCt. heeft
verlaagd, op de kapitaalmarkt opgenomen
eigen bondsbureau een onafwijsbare noodzake.
lijkheid. Onze bond wist zyn financieele grond
slagen afdoende te versterken en in 1917.werd
het Centraal Hanzebureau gesticht.
De Duitsche ex-keizer is Dinsdagmorgen half 12
weer te Zandvoort gearriveerd. Hoe lang n(j zal
biyven, is niet bekend, misschien tot 21 Sep
tember.
Over het doel der komst wordt niets medege
deeld. Aan het personeel is strenge order gege
ven. geen mededeelingen te verstrekken.
De ex-kelzeriyke familie heeft haar Intrek
genomen ten huize van Baron van der Heydt in
de villa „Lichttoren".
ook niet over de vraag, of deze soort be
lastingheffing verdacht veel geiykt op het
leggen van een belastingdruk op den con
sument, een politiek, die in 8D.A.P.-schen
kring vel eens tot kritiek aanleiding heeft
van Wees
„De Federatie ziet In een goed orgaan de
verwezeniykihg van een harer voornaamste
programpunten.
Een orgaan ter voorlichting der indivi-
dueele raadsleden en ter versterking van
den organisatorischen band tusschen de
Katholieke gemeenteraadsleden van Neder
land.
De tyd, waarin de gemeenteiyke zorg zich
beperkte tot zeer weinige onderwerpen,
voornameiyk van orde en veiligheid, en
waarin dientengevolge het mede-besturen
eener locale eenheid een gemakkeHjk geno
ten eere-ambt was, met weinig moeiten en
zorgen, is voorby.
Op schier elk gebied van het welvaarts-
streven der menschen ontmoeten wy thans
ook de gemeenteiyke overheid. Daarnaast
heeft het moderne verkeer en heeft de so-
claal-economische ontwikkeling de gemeen
ten uit haar isolement gehaald en haar
nauwer verbonden met elkander en met het
geheele staatsverband. Een gemeenteiyke
politiek, geheel op eigen gelegenheid en
wars van al datgene wat er buiten eigen
locaal verband geschiedt, is niet langer
denkbaar. De gemeente, ofschoon beschik
kend over eigen zelfstandig levend is toch
ook, ja vooral deel van een grooter organis
me.” J
Het is niet mogelyk alle mannen te noemen,
die op dit oogenblik hier met eere zouden moe
ten worden vermeld.
Maar enkele moet ik toch met name naar
voren brengen. En dan noem ik in de eerste
plaats mUn voorganger als bondsvoorzitter, den
heer Verbeek uit Rotterdam, die tot 1915 met
krachtige hand leiding gaf aan ons bonds-
leven.
Dan noem ik den heer Endel. nog steeds
actief als voorzitter van onze afdeeling Alk
maar, die gedurende een heele reeks van jaren
de redactie voerde van ons bondsblad.
Ik moet noenjen onze veteranen, de heeren
Dekker en Peters, waarvan vooral de laatste
zich onberekenbaar verdienstelijk heeft ge
maakt voor onzen Bond door zijn arbeid als
voorzitter van de Commissie van Toezicht op
het Centraal Hanzebueau.
En dan wil ik tenslotte nog noemen onzen
bondssecretaris, den heer Boon, die niet alleen
de onvermoeide propagandist was voor het
retraitewerk in onzen bond, maar die ook in
de moeilijke mobilisatie- en dietrlbutiejaren een
enorme hoeveelheid werk op het bondssecre-
tariaat heeft verzet en die altijd zulk een stu-
wende kracht in onze beweging is gebleven.
In die dagen, waarin de heer Boon zelf het
mlllloenleening der Regeering-Oudegeest
een hartehjk onthaal zal vinden.”
Het bestuur eener gemeente van thans is
eenvoudig niet meer te vergeiyken met dat
uit een voorbye periode; het raadslid ziet
dienovereenkomstig zyn taak volkomen ge-
wyzigd; steeds verder is de gemeenteiyke
overheid haar zorgen uit gaan strekken in
de welvaartssfeer; men moet zich bemoeien
met onderwys, met volksgezondheid, met
volkshuisvesting, met sociale wetten, be
strijding van werkloosheid, werkverschaf
fing, enz.
Wie het nu ernstig meent met het ver
trouwen, dat de kiezers in hem gesteld
hebben, zal zich in die talryke vraagstuk
ken moeten inwerken, teneinde zyn stand
punt te kunnen bepalen en om als een vry
Wy wenschen het periodiek, dat door de
drukkery „De Spaamestad” welverzorgd
wordt uitgegeven, en dat in zyn eerste
nummer reeds belangrijke by dragen bevat
„De beteekenis van den gemeenteraad
voor ons Partyieveq” door mr. H. A M. T.
Kolfschoten, „Het politieke Partywezen en
diens weerspiegeling in de samenstelling
der Gemeentebesturen” door
„Werkloozenzorg” door
voorts nieuws uit de gemeenten en uit de
vereenigingen, alsook een leerzame ru
briek „Vraag en Antwoord” een zeer ult-
gebreiden lezerskring toe.
Geen R.K. gemeenteraadslid mag dit tyd
schrift missen, dat intusschen ook voor
niet-gemeenteraadsleden natuurlijk voort
durend zeer waardevolle beschouwingen be
vatten zat
Zoo herdacht heden dan de „Hanze” in
het Bisdom Haarlem het zilveren bestaans
feest. Eenige feestviering mocht daarbij niet
achterwege blijven. Toch heeft men deze, in
verband met de tydsomstandlgheden, sober wil
len houden. Handel en industrie hebben het de
laatste maanden hard te verantwoorden gehad
en al doen er zich wat lichtpunten voor, spe
ciaal de handeldrijvende middenstand bemerkt
er nog niet veel van.
Een grootsche herdenking van het zilveren
mr. P. K., Jubileum der „Hanze" in het Haarlemsche' dlo-
F L D Nivard oees moest dus achterwege blijven, maar onop-
gemerkt mocht men dezen 25sten verjaardag'
toch* niet laten. De „Hanze” is zóó werjezaam
geweest, heeft zooveel goeds verricht ui den
loop der Jaren, dat het alleszins billijk is> dit
jubileum teherdenken.
Zoo zyn dan uit alle deelen van het Bisdom
afgevaardigden der afdeeling van de .Hanze”
naar de hoofdstad van Noord-Holland getogen,
om zich rond het Hoofdbestuur te scharen en
o.m. in tegenwoordigheid van den Bisschop,
uiting te geven aan hun vreugde over dit feest
van hun mooie organisatie, die zich in den loop
der Jaren tot een der gezaghebbendste heeft
weten op te werken en wier stem tot in alle
college’s van stad en land doordringt.
is de taktiek der leiders, wat echter
niet wegneemt, dat nu en dan ’n een
voudige ziel zyn nuchter verstand laat
werken en zélf uit doelstelling van gods
dienst en socialisme concludeert dat deze
beide onvereenigbaar zyn.
Een dergeiyke roode naïveling, nog wel
een uit Limburg, die allicht dus van het
geloof ook nog wel iets weet, luchtte zyn
hart in de „Sociaal Democraat” van Zater
dag, 27 Augustus.
De schryver beredeneert de tegenstelling
tusschen socialisme en religie oju. op deze
wyze;
Ortee Party heeft tot taak, en dit stelt
zij zich ook ten doel, het leven hier, dus
nü voor ieder, zoo mooi, zoo goed mogelyk
te maken; aan dit leven hier inhoud te ge
ven. Dit kan niet anders dan voor alles te
zetten het materieele, het stoffehjke. Dit is
trouwens ook noodig wil van een meer in
houd geven aan ons leven sprake zyn. Hier
tegenover staat dat de godsdienst, en vooral
de christelyke, het leven hier richt op het
hiernamaals, met de voor ons gevaarUjke
stelling: Wat de mensch hier tekort komt,
wordt dubbel ingehaald in het komende le
ven. Waar dit de feiten zijn, daar kan geen
sprake zyn van compromis. Ik zeg van com
promis, omdat onze taktiek ook hier in ons
land te veel gericht wordt op wat men
noemt: „De heilige gevoelens van anderen
te ontzien." Natuurhjk geen een mag met
vooropgezette bedoelingen een ander in zyn
geestesstemming met beleedigingen tege
moet gaan. Maar als ’t tyd is om te toonen,
hoe wy als Party over den godsdienst den
ken, dan kan en mag deze niet anders zyn,
dan tegen een levensbeschouwing, die het
hoogste en zwaarste punt van 's menschen
leven verlegt naar ’t onbekende. De leuze
van het Socialisme-nu, of het Socialisme na
langeren tyd is een gradueel maar geen
principieel verschil, maar in ieder geval is
de bedoeling Socialisme (dus geluk) hier op
aarde.
We laten hier maar onbesproken de
dwaasheid dat voor den Christen het'leven
hier op aarde van geen waarde is en dat wy
alle aardsche belangen verwaarloozen onder
de zinspreuk: „wat men hier te kort komt,
wordt ginder dubbel ingehaald.”
Maar wél nemen we behooriyk acte van
de erkenning, dat geen compromis mogelyk
is tusschen de socialistische beginselen en
een christelyke levensbeschouwing, die „het
hoogste en zwaarste punt van ’s menschen
leven verlegt naar ’t onbekende”. y
Onze Katholieke arbeiders weten het nu
maar ineens en goed: de troost, welken hun
„Genoeg over deze socialistische wartaal.
Zij typeert wel het anti-Welter-dellrium,
dat de geesten der socialistische leiders
heeft beneveld. De S.D.A.P. heeft als party
tot haar volgelingen niets meer te zeggen.
Haar crisisprogram is volmaakt steriel. Haar
rest nog alleen de holle rimram van den
straatpropagandist.
Ondanks de moeiUjkheden, die minister
de Geer nog te overwinnen zal hebben,
voor hy het Nederlandsche volk door de
branding in veilige banen heeft gebracht,
in één opzicht hy veine.
De Minister van de Schatkist ontmoet in
de S.D.A.P. een oppositie, die tegen hem in
‘geen enkel opzicht opgewassen is.
De lompe en dwaze oppositie, tegen het
rapport-Welter door de S.D.A.P. ontketend,
bezorgt by voorbaat de Regeering by haar
bezuinigingsplannen een succes.
Le ridicule tue! Het plan Oudegeest, dat
tegenover het rapport-Welter geplaatst is,
geeft blijk van zooveel gebrek aan ernst en
inzicht, dat het ook voor serieuze critici wel
uiterst moeiUjk wordt, de Regeering aan
te vallen
Wy wenschen dan ook jhr. de Geer geluk
met het kostbare bezit van zoo’n tegen
stander.
Den heer Oudegeest en de S.DA.P. geven
we den welgemeenden raad, in ’s hemels
naam geen nieuwe millioenen met de
wichelroede te zoeken. Het is te vreezen,
dat daardoor het tydstip wordt vervroegd,
waarop de commissie-Welter de tweede
reeks van ƒ100.000.000 aan bezuinigingen
ontwerpt.”
Hoort men dit woord van een Katholiek
Kamerlid op reces over wat rood aan oplos
singen in de ellende te bieden heeft want
wat de heer Oudegeest in elkaar flanste,
schynt wel, als men de loftuitingen In de
roode pers leest, het non plus ultra van het
socialistisch intellect dan beklaagt mei)
den man, die straks by de begrootings-
debatten dit slechte zaakje verdedigen moet, secretariaat voerde, bleek de stichting van een
Tot professor in de philosophic i
Kriiisheeren-klooster te Zoeterwoude
noemd de zeereerw. pater dr. W. van Hees.
Zooals aan alle groote feesten ging ook aan
dit een feestelijke ré unie vooraf.
De afd. Haarlem bood deze Dinsdagavond
aan in restaurant-Brinkmann en velen waren
daar bijeen, toen de voorzitter der Haarlemsche
Feestcommissie, de heer G. A. Alders, allen wel
kom heette en in het kort op de beteekenis van
de „Hanze" wees.
De heer C. J. G. Struycken. voorzitter van
het Hoofdbestuur, sprak vriéndelijke dankwoor
den en na hem volgden nog vele sprekers.
Den geheelen avond heerschte er een geani
meerde stemming in de versierde zaal en al is
het waar, dat de middenstand bestaat uit vele
vogelen van diverse pluimage, het was hier als
één groot verbroederingsfeest, door muziek,
zang en film, opgelulsterd. Een goed idee was
het. op deze Réunle de première te geven van
de interessante film „De jongste Bondsdag te
Leiden van onzen Katholieken Jongen Midden
stand”. Middenstand toch en Jonge midden
stand. zij hooren onafscheidelijk bij elkaar. Uit
de gelederen der jonge middenstanders moeten
straks de scharen der middenstanders aange
vuld worden.
Het was niet vroeg in den avond, toen de
deelnemers aan deze welgeslaagde samenkomst
hun legerstede opzochten.
De geschiedenis van onzen bond is er een
van op. en neer, en opgang.
In de oorlogsjaren begon een krachtige groei
van het ledental, die ons in den eersten na.
oorlogstijd naar den top voerde. Te gauw kwam
de teruggang onder den invloed van de econo
mische malaise en van het falen van verschil
lende instellingen der organisatie.
Pas in 1925 kwam het ledenverlies tot staan
en sindsdien bevinden wij ons weer in een
tijdperk van groei en van herstel van den
ouden goeden geest.
wy vieren nu one zilveren feest met een
ledental van ruim 8500, waarop de crisis ge
lukkig vooralsnog geen vat biykt te hebben.
Mogen onze katholieke standgenooten in
steds breeder kring begrijpen, en beleven de
waarachtige beteekenis van onze katholieke
sociale organisatie.
Dan. Mijne Heeren, kunnen wy met vertrou
wen uitzien naar het gouden feest van onsen
Bond.
Een speciaal woord van vermelding verdient
de prachtige versiering van het Hanze.altaar.
Hoofdbestuur en Jubiieum-commissie hadden
de afdeellngen aangespoord, te zorgen voor
een bloemenhulde aan het H. Hart. Een groot
aantal had aan dit verzoek gevolg gegeven en
de fa. C. van Empelen. uit Heemstede, had oft
uitstekende wyze er zorg voor gedragen, dat’
de bloemstukken, slechts in de rood witte
kleuren gehouden, op fraaie wyze om het al
taar gearrangeerd waren. Dezelfde firma had
ook voor een passende bloemverslering van het
altaar zelf gezorgd.
Eveneens waren rondom den outer opgesteld
de vele vaandels van afdeellngenwelke in hun
schoone kleurschakee’ringen ten zeerste by-
droegen tot de verhooging der plechtigheid.
De K.J.M.V. had de attentie gehad, even
eens een bloemstuk te zenden en het vaandel
ter opluistering af te staan.
Voor de opstelling der vaandels had de fa.
Duyn-Kloes gezorgd.
En vooral nu wij byeengekomen zyn om het
Zilveren Feest te vieren van onzen Diocesanen
Bond, nu voelen wy dezen plicht van dank,
baarheid des te duideiyker. wy zyn hier im
mers in de woonplaats van den elgeniyken
stichter van onzen Bond.
De stichting van onzen Bond in 1907 was
het gevolg van de opwekking tot principieele
organisatie, die Mgr. Calller in 1906 op den
Delftschen Katholiekendag tot de middenstan
ders van zyn diocees had gericht.
wy, katholieke middenstanders, voelen het
als een weldaad, dat wy den strijd voor het
behoud en de verheffing van onzen stand kun
nen voeren in een katholieke omgeving en vol
gens de lynen van onze katholieke maatschap-
pelyke beginselen, wy voelen het als een wel
daad. dat ons streven op sociaal en op politiek
terrein gevoed wordt door de kathollek-maat-
schappelyke gedachte en een uiting is van den
heropbloei van ons katholiek geloot in deze
landen.
Op dezen dag brengen wy dan ook aller-
eerst dank aan het hoogste Kerkelyk Gezag
in ons Bisdom.
Dank aan wylen Mgr. Calller, die steeds zoo
nauwlettend waakte voor het principieel ka.
rakter van onze organisatie.
Dank aan Mgr. Aengenent, die geen middel
onbeproefd laat om het organisatielevén ondfr
de middenstanders van zyn diocees te ver
sterken.
de mérites van fiscale staatsmonopolies, moeten worden. Door de vermogenshefflng
van 100.000.000 zullen een groote massa
fondsenbezltters hun bezit reeds ten deele
te gelde gemaakt hebben, om de belasting
te betalen. Het is onder deze omstandig
heden niet waarschijnlijk, dat de nieuwe
Groote feestvergadering
Nadat in restaurant Brinkmann een gemeen-
schappeiyke koffiemaaltyd had plaats gevon
den, ving te 3 uur in de groote zaal van het
Gemeenteiyk concertgebouw de groote feest
vergadering aan.
Deze byeenkomst. door talloozen bezocht,
werd o. m. by gewoond door Z. H. Exc. Mgr. J.
D. J. Aengenent.
Weet u nog.... van dat hondje, P.G„
waarvoor door een familie een kosthuis,
niet-R.K., gezocht werd?
Achteraf bleek, dat het drukfoutenduivel
tje in een advertentie een foei-ondeugend
streekje had uitgehaald, in plaats van R. K.
had er moeten staan: R.-H. en dat R.-H.
beteekende „ruw-harig”P
De vergissing scheen ons echter te amu
sant en zy leek ons voor sommige anti-
papen-in-angst te waarschynhjk, dan dat
wy er na de opheldering niet harte-
iyk om hebben moeten lachen!
Si non e vero, bene trovato....
Al bleek ’t dan niet wAAr, ’t was in
leder geval toch leuk ge vónden!
’t Is gewoonweg ongeloofiyk, wat voor
booshedens sommige Protestanten in en van
de Katholieken veronderstellen.
De .Avondpost” schreef onlangs, dat het
koopen alléén by geloofsgenooten een ver
derf eUjk systeem is en dat ook Protestanten
zich by het gunnen van de clandisie niet
tot Protestantsche zakenlui behooren te be
palen.
Dit artikel vond onder de protestantsche
legérs geen algemeene instemming, ge
tuige onderstaand kapitteltje, dat de
„Avondpost”-redactie van een dame-abonné
ontving:
y oor ons Katholieken staat het onom-
y stooteiyk vast: christendom en socia
lisme zyn onvereenigbaar.
Als bewys voor deze stelling hebben we
niet enkel ’s Pausen woord, doch ook de uit
spraken van talryke socialistische leiders
zélf. Het zou een boekwerk vormen, wan
neer we hier opsomden wat roode voorman
nen uit alle landen gezegd of geschreven
hebben, om aan te toonen, dat een waar so
cialist alle positieve christendom over boord
heeft te gooien.
Hoe deze theorie óók door de praktyk ge
staafd wordt, bewyzen wel die landen of
steden, waar de roode heeren de onbetwiste
meerderheid bezitten. Men behoeft alleen
maar te denken aan het schrikbewind tegen
den godsdienst, zyn bedienaren en zyn be-
lyders, waaraan het arme Weenen is over
geleverd.
By ons echter wordt in de laatste jaren
door de leiding der SD.A.P. stelselmatig ont
kend, dat geloof en socialisme onvereenig
baar zyn. Er wordt daar in de hoogere re
gionen der party met opzet eenige matiging
betracht by de aanvallen op het christely
ke, speciaal op het Katholieke geloof.
En heel graag paradeert men met de z.g.
religieus-soclalistische beweging, om aan te
toonen, dat de oude leus: „godsdienst is pri-
vaatzaak”, enkel maar wil zeggen, dat de
party als zoodanig zich met geen religieuze
problemen bemoeit, doch overigens ieder
aanhanger vry laat zyn eigen godsdienstige
overtuiging te beleven.
De reden van deze taktiek is doorzichtig
genoeg. Met het linksche, d.i. het ongeloo-
vige deel der arbeiders is men zoo ongeveer
klaar gekomen. Van die zyde is geen winst
meer te verwachten, eerder verlies aan nog
meer extremistische groepen. Versterking
van aanhang is enkel nog te verkrygen door
de geloovige, de Katholieke en de Christe
lyke arbeiders, naar de party over te
hevelen.
Vandaar dat de roode vogelaar n?ar dien
hoek zyn zoetste wysjes fluit en er voor
waakt dat minder dan vroeger de haat te
gen en de principieele afkeer van den gods
dienst gedemonstreerd wordt.
Chris Jansen herdacht
Na het directoraat van Mr. Schaapveld kwam
daar in 1917 de man. die gedurende 10 jaren
al zyn groote gaven van hoofd en hart heeft
geofferd voor onze Roomsche Middenstands-
beweging; die met niets ontziende werkkracht
en apostolische biymoedlgheid zwoegde voor de
zaak van onzen middenstand; die in onze be
weging heeft gebracht een vuur van katholiek
idealisme en enthousiaste daadkracht en van
solidair willen.
Nooit zullen wjj ten volle kunnen waardee-
ren, maar nooit ook zullen wij vergeten, wat
Chris Jansen voor onze beweging is geweest
en heeft beteekend.
In den na-oorlogstjjd, toen het socialls^tie-
gevaar opstak en zich vooral richtte tegen den
middenstand, toen heeft Chris Jansen in ons
midden gebracht dien geest van maatschap,
peiyke en politieke verdediging en aanval, die
het wachtwoord voor onze organisatie moet
biyven in steeds breeder en dieper zin.
Wy bidden en vertrouwen, dat Chris Jansen
van uit den hemel ons bondsfeest meemaakt
en dat hy onzen bond ook daar niet vergeet.
gegeven. Ook niet, of by fiscale monopolies
de bedrijfspolitiek meer op winst dan op
behoeftenbevrediging zal zyn ingesteld, zoo
ongeveer als by menig gemeenteUjk over-
heidsbedryf. Deze en andere kleinigheden
laten wy rusten.
Slechts één vraag: hoe komt de Staat in
het bezit van deze te nationaliseeren be
drijven?
De herdenkingsrede
Het uitspreken der herdenkingsrede ge-
schiedde door den heer C. J. G. Struycken,
bondsvoorzitter.
Dat wy elk lustrum van onze organisatie
hier in de Bisschopsstad komen vieren, is niet
om een enkel vormeiyke reden, aldus spr.
Het is, omdat wy een plicht van dankbaar
heid hebben te vervullen, die ons naar Haar,
lem dryfk
