Prikkeldraad
De Hanze in ’t Bisdom Haarlem
Ongepast
1
Mislukt relletje
De dempdraak is
overgestoken
DONDERDAG 8 SEPTEMBER
ENKHUIZEN RESPECTEERT ZICHZELF
Roode schooltjes
Zou
Kamerlid Peereboom
Protest tegen de Ned.
in actie
spoorwegen
I
CRISISPACHTWET 1932
Vreemde arbeiders
CONSUMPTIE-MELK
Rede van den Bisschop
Bedevaart naar Heiloo
VRIJSTELLING VAN DIENST
'4
Dappere
ongehoorzaamheid
De vestinggracht van
Willemstad
Pauselijke onder-»
scheidingen
«a.
dess
BONDSVOORZITTER
GEHULDIGD
BENOEMINGEN
3
een p tester ten onrechte
niet vervolgd zyn?
De karakteristieke^ Havendijk te Enkhuizen, welke den
Dempdraak ^oor den neus werd weggesnoept
Een vryers-bolswerk
M
ongehoorzaamheid
velerlei
Moet alles dan vlak?
Paters Jezuïeten
Samenwerking
ken
ZH.Exc.
Congregatie der Redemptoristen
w
Woensdag werd te Haarlem de vie
zilveren jubileum van de Hanze in
.Haarlem voortgezet. j
Te midden van palmen was het portret van
Chris Jansen z.g. geplaatst, gel
lint. Zichtbaar teeken. dat de v<
Enkhuizen voelde niets voor Par
mer ends trieste voorbeeld;
wordt thans Bolsward
het slachtoffer?
Aanbieding van de feestgave. Har-
telyke toespraak van Z. H.
Exc. Mgf. Aengenent
electrische centrale voor N -Brabant en Zeeland
staat er vlak bij; de schakelaars mag men dan
wel zwaar vergrendelen.
dat met een heilige
doorzettingsvermogen
gearbeid heeft.
Twee Pauselyke
onderscheidingen
Binnenkort onder de
Crisiszuivelwet
den
den
Ook toepasselijk op tuinbouw*
bedrijven?
verbaal
Justitie
het woord aan den weleerw
‘kapelaan aan de parochle-
'illebrordus buiten de Veste
Amsterdam. Mie de feestrede zou houden.
!en zijn herdenkingsrede
de heer Van Tetering
lm had plaats geno-
Tetertng de begroe-
van het
Bisdom
Op de Mookerhelde waar een Heemschut
ter al niet heen genoodlgd wordt is de Heu-
mensche schans. Er kwamen klachten dat dit
historiestuk werd afgegraven, t Is eigenaardig.
Een gracht droge of natte daargelaten
moet vol, een object dat boven de aarde uit
steekt weggegraven. Alles vlak, daar gaan we
heen. Na onderzoek blijkt dat de Nederlandsche
Spoorwegen zand doet graven van 41e Mooker
helde en dat deze afgraving geleidelijk de Heu-
mensche schans nadert. Tevens bleek, dat in
de oorlogsjaren de gemoblllseerden loopgraven
hebben gemaakt die zij bij hun afscheid niet
bepaald netjes hebben achtergelaten. Een en
ander is niet geheel in overeenstemming met
het roemrucht verleden der Heumensche schans.
De
de
De heer A. Vlaar, penningmeester der JuM-
leum-commlssie bood dan de feestgave aan.
Ondanks de slechte tijden mag een feestgave
niet achterwege blijven, vooral wanneer deze is
voor het stichten van voorschot-hulpbanken in
u
dit bisdom. De kleine middenstander heeft hier
aan een bijzonder grooten steun.
In totaal is binnen gekomen 2150. voorwaar
een mooi bedrag. Spreker gaf het hoofdbestuur
in overweging de inschrijving nog niet stop te
zetten.
De bondsvoorzitter aanvaardde de gift gaarne,
meer middelen z
trachten te verl
spreker op de hei
fonds.
Vervoljens
boden namepr
schen Bc
den Llml
voor hek
Zeer binnenkort is, volgens „Het Handels-
blad", een maatregel te verwachten, waarbij
ook de consumptiemelk binnen de werkings
sfeer der Crisiszuivelwet zal worden getrokken.
Indien het blad wel is Ingelicht, zullen er le-
veringsdistricten worden ingesteld en minimum
prijzen worden vastgesteld.
jst hoofdbestuur natuurlijk
en. In dit verband wees
ïe werking van het Santos-
Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent noemde
het een Indrukwekkend schouwspel toen al die
honderden leden geknield lagen voor het H
Hartaltaar en thans nu de zaal met eenige
duizenden Hanze-leden gevuld is.
OU leeft mede met uw bond. gU hebt er
enthousiasme voor. Wij bezitten in het bisdom
Haarlem een RK. Middenstandsbond, die er
zijn mag en wij hebben met dezen bond voor
de toekomst niets te vreezen.
Mgr. herdacht zijn Doorluchtigen voorganger
Mgr Calller. die den stoot heeft gegeven tot
oprichting van den bond. Openlijk bracht Mgr
aau zijn nagedachtenis eerbiedige hulde.
Dan bracht spreker hulde aan het bestuur,
toewijding en een groot
voor de Roomsche zaak
Twee personen wil Mgr. speciaal onderschei
den. de heeren Stumpel uit Hoorn en Peter-
uit Amsterdam.
Onder daverend applaus spelde Mgr. deze twee
heeren bet Pauselijk eerekruls „Pro Ecclesia
et Pontlfice" op den borst.
De Bisschop schetste de verdiensten van beide
Hanze-leden, die een grooten staat van diens:
hebben.
De Bisschop gaf daarna den BisschoppelUker
’egen.
Na de vergadering werd door het hoofdbe
stuur in restaurant Brinkmann gerecipieeve
waarna de feestdag besloten werd met een ge-
meenscbappelijken maaltijd.
Het stationsgebouw te Maastricht
vlagde niet halfstok by de
uitvaart van Kardinaal
Van Rossum
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
van de Bilt betreffende de toepasselijkheid der
Crisispachtwet 1932 op de tuinbouwbedrijven,
heeft minister Donner, minister van Justitie,
geantwoord, dat een der kantonrechters-plaate-
vervangers te Haarlem inderdaad op 28 Juli een
beschikking heeft gegeven, waarbij er van is
uitgegaan, dat de Crisispachtwet 1932 niet be
trekking zou hebben op den tuinbouw.
Toen de drie centrale landbouworganisaties
zich naar aanleiding van deze beschikking tot
den ondergeteekende hadden gewend, heeft hij
gewezen op de mogelijkheid van een hoogere
voorziening. De zaak is thans aanhangig bU da
rechtbank te Haarlem. Reeds daarom ware het
minder Juist, zoo de minister zijn meening over
het rechtspunt in heb openbaar uitsprak, laat
staan zich tot de kantonrechters richtte.
H
welke
Het spijt ons voor den heer Peereboom en
diens nobele bedoelingen bij het stellen van
deze suggestieve vragen, maar.-.-., het rel
letje zal tot smadelijke mislukking gedoemd
blijken.
Uit Breda immers vernemen wij:
In het begin van dit jaar is inderdaad
een katholiek priester te Breda beschuldigd
Het heeft bU vele Maastrichtenaren misnoe
gen gewekt, dat jJ. Zaterdag bij de plechtige
uitvaart van Z.Em. Kardinaal van Rossum het
stationsgebouw te Maastricht de vlag niet half,
stok voerde.
Temeer werd de aandacht hier op getrokken,
daar het meerendeel der Rijks-, Provinciale-
en gemeentegebouwen, voorzoover er gevlagd
werd, het vlagdoek ten teeken van rouw half,
stok lieten hangen.
Inderdaad deed het onaangenaam aan toen
geestelijke en wereldlijke autoriteiten in den
voormiddag aan het Stationsplein voor de
plechtige uitvaart arriveerden, deze begroet te
zien met de lustig wapperende feestelijk
aandoende driekleur.
De Limburgsche Liga heeft in eene protest-
nota aan de directie van de Nederlandsche
Spoorwegen te Utrecht haar misnoegen over
deze gebeurtenis kenbaar gemaakt en aan de
Nederlandsche Spoorwegen verzocht meer re
kening te houden met de gevoelens van het
meerendeel der Limburgsche bevolking.
Slechts een voor-ontwerp
Naar aanleiding van een „Maasbode '-bericht.
volgens hetwelk op het departement van bin-
nenlandsche zaken een wetsontwerp gereed ligt
op het in dienst nemen van vreemde arbeids
krachten en het de bedoeling zou zijn dit wets
ontwerp reeds 1 Januari as. in werking te
doen treden, vernemen we. dat men hier slechts
te doen heeft met een voor-ontwerp. afkomstig
van een interdepartementale commissie, dat
gevoegd was bjj een rapport dier commissie en
waarover thans nog overleg gaande is tusschen
de vijf departementen, welke by *n aangelegen
heid als deze betrokken zyn.
Aangezien er hier dus nog geen sprake van
een bepaald wetsontwerp is, wordt het zeer on
waarschijnlijk geacht, dat een eventueele maat
regel, als hier bedoeld, met 1 Januari 1933 reeds
in werking zou kunnen treden.
De Bedevaart, die de beide Noord-Holland-
sche Propaganda-Commissies van Diocesaan
Kruisverbond en Mariavereenlging in bet bis
dom Haarlem, dit jaar naar Heiloo organiseeren
op Zondag 18 September ix, belooft een groot
succes te worden.
Het programma luidt als volgt: te 10.46 uur
in de bedevaartskerk Hoogmis, waaronder pre
dikatie door den zeereerw. pater J. HUlen, Mont-
fcrtaan, uit het klooster te Egmond aan Zee;
te half twee plechtige Kruisweg; vervolgena
plechtig Lof. waaronder Sacramentsprocessie.
De meditatie op den Kruisberg en de predikatie
tijdens het Lof zullen worden gehouden door
den zeereerw. pater Ernestus OM.C., uit het
klooster te IJmulden-Oost. De namiddagoefe-
nmgen zullen, als de weesgesteldheld zulks toe
laat. in de open lucht worden gehouden.
De Bedevaartcommissie vestigt er nog eens
Speciaal de aandacht op, dat vanzelfsprekend
op de eerste plagts de georganiseerde katholieke
drankbe-ijders te Heiloo worden verwacht (dus
de leden van de Mariavereenigingen en Kruis
verbonden maar dat daarnaast alle belangstel
lenden van ganscher harte welkom zijn.
De hoop wordt uitgesproken, dat ook dit jaar
weer velen van hun liefde voor onze goede
Moeder zullen blijk geven door mee naar Heiloo
op te trekken.
Verdwijnende buitenplaatsen
De buitenplaatsen zijn sterk aan X verdwij
nen. Men behoeft slechts om te zwerven in de
omgeving van Den Haag of Haarlem of Zeist
om daarvan een Indruk te krijgen. Des te meer
vreugde biedt het te vernemen, dat een buiten
goed behouden blijft en voor het publiek open
gesteld; als het publiek een zoodanig gebaar nu
maar op de juiste wijze weet te begrijpen. Bij de
verschillende gevallen is als een zeer te waar-
deeren feit te vermelden het fraaie landgoed
Hc dsberg, dat is ..opengesteld”. Dit uitge
strekte gebied van meer dan honderd hectaren,
eigendom van den heer H. Kleiweg de Zwaan
te Amsterdam, is gelegen onder dé gemeente
Oisterwijk en sluit aan bij de terreinen van de
Vereeniging tot behoud van Natuurmonumen
ten.
Lintbebouwing, een woord van onzen tijd, be
duidt bouwen langs hoofdwegen en daarmede
tegelijk bederven het uitzicht en den weg zelf.
Wanneer een verkeersweg door een dorp voor
autoverkeer onbruikbaar is door stilstaande
bakkers- en groentekarren en de bewoners de
voorbijsnellende auto’s vervloeken, maakt de
Gemeenschap een nieuwen weg op het dorp.
Wanneer de menschen nu langs dien nieuwen
weg weer hulzen gaan bouwen en X spel van
voren aan zich herhalen gaat, moet er iets
gebeuren. De Staatscommissie voor de Water
staatswetgeving maakte een concept-wetsont
werp tegen de lintbebouwing dat door de Re-
geerlng vrijwel ongewijzigd als wetsontwerp
werd Ingediend.
mededeellngenserte wordt besloten met
aandacht te, vestigen op wat onze
Vlaamsche broeders doen inzake het behoud van
natuurschoon. De Calmpthoutsche heide, tus
schen Breda en Antwerpen, ligt ten deele op Bel
gisch, ten deele op Nederlandsch gebied. De
Vereeniging voor Natuur- en Stedenschoon, se
cretariaat Antwerpen. Ossenmarkt 22. is bezig
te trachten de Calmpthoutsche heide tot na
tuurreservaat te verkrijgen. Heemschut’s be
stuur gaat met de Vlamingen dit district be
zichtigen om te oordeelen wat hier te doen
staat.
Voor autoriteiten en personeel der
Vaticaansche Stad
Het nog tamelijk nieuwe Kamerlid Pee
reboom heeft zich In antl-paplsme zoo
spoedig mogelijk zijn grooten voorganger
waardig willen toonen, weshalve hij per
3 September JX den Minister van Justitie
o.a. de volgende vragen gesteld heeft:
Werden gelukwenschen aangc-
den Bosschen en den Llmburg-
nd en de Federatie. De voorzitter van
rirgschen Bond bood een bedrag aan
opgerichte fonds.
als de leider even te voren zijn hoorders op
zweepte om, als de overheid eenmaal na rijp
beraad besloten heeft het land te verdedi
gen, neen, honderdmaal neen, honderddui-
zendmaal neen te zeggen en een ander
woordvoerder de revolutionnaire daad ver
heerlijkte.
Dappere ongehoorzaamheid mag een
prachtig slagwoord zijn in den strijd, maar
ze voert tot wanorde en revolutie, ook al
tracht de leiding deze te vermijden. De ver
heerlijking van de Amhemsche ongehoor
zaamheid in de roode pers is’ daarom ook
meer afkeurenswaardig dan het feit zelf
en de 8. D. A. P. moge diep doordrongen
zjjn van de verantwoordelijkheid, die zij
draagt, wanneer eventueel het gezag moet
ingrijpen.
In tegenwoordigheid der geheele Commu-
nautett van paters en broeders Redemptoristen
werden in de kerk der paters Redemptoristen
te 's-Hertogenbosch op Woensdag 7 Sept, acht
tien fraters in de Congregatie opgenomen.
Heden, feestdag van O. L. Vrouwe Geboorte,
deden achttien novicen de kloosterbeloften.
„Is het den Minister bekend, dat te Breda
een Roomsch priester zich schuldig zou
hebben gemaakt aan een ergerlijk zeden
misdrijf; dat daarvan toen aangifte is ge
daan en door de marechaussee ook proces-
vcrt_l is opgemaakt; dat de Officier van
de zaak aanvankelijk ook heeft
vervolgd, maar dat. ten slotte, van die ver
volging Is af gezien?
Is de Minister bereid mededeeling te doen
van de ware reden, waarom genoemde
Roomsche priester, in weerwil van zulk een
beschuldiging, ten slotte niet is vervolgd?
Is de Minister bereid om, in geval het
blijken mocht, dat dit afzien van de vervol
ging van dezen Roomschen priester in on
miskenbaar verband staat met de overwe
gend Roomsche samenstelling van de Bre
dasche Rechtbank, zoodanige maatregelen
tc treffen, waardoor gevallen van bevoor
rechting van andere en bijzonderlijk van
dergelijke Roomsche priesters niet meer
kunnen voorkomen en de Bredasche Recht
bank het beslist ontoelaatbare daarvan
ender het oog te brengen?”
hoorlljke handelingen op zedelijk gebied
zou hebben schuldig gemaakt. De subst-
offlcier van justitie te Breda, mr. graaf Van
Limburg Stlrum, ging tot een vervolging
over De Bredasche rechtbank echter stel
de, na In raadkamer geweest te zijn, den
verdachte buiten vervolging, omdat
ieder bewijs van schuld afwezig
was.
Van deze uitspraak ging mr. graaf van
Limburg Stlrum in hooger beroep bij het
Gerechtshof te Den Bosch. Het Hof heeft
echter het beroep van den officier van
justitie verworpen, den verdachte dus even
zeer buiten vervolging gesteld.
Tot meerdere geruststelling van den heer
Peereboom zij opgemerkt, dat in het Bos
sche Hof zitting had de protestant
se he raadsheer mr. Van Veen, terwijl de
elsch tot vrijspraak gesteld werd door den
protestantschen advocaat-generaal
mr. Couvée.
We gelooven, dat hier leder verder com
mentaar overbodig is.
Vier gouden kloosterjubilea
te Maastricht
In de bescheiden stilte der kloostermuren
heeft men heden in het klooster .De Beiaart”
der eerw. broeders van de Onbevlekte Ont
vangenis te Maastricht vier zeldzame jubilea
pogen tc herdenken.
Zoo mochten wij aan den vooravond van
deze zeldzame gebeurtenis vernemen, dat de
eerwaarde broeders Avellinus, Julius, Johannes
Berchmans en Hipolythus heden den blijden
dag herdenken, toen zij elk vóór een halve
eeuw den kloosterlijken staat aannamen.
Onder de schutse van O. L. Vrouwe Onbe
vlekte Ontvangenis arbeidden zjj 50 jaren voor
het katholieke onderwijs. en eerst korten tijd
geleden namen zijn van hunne achoone levens
teak afscheid, om in „De Beiaart” een wel
verdiende rust te genieten.
Men heeft deze jubilea aan de nieuwsgierig
heid der buitenwereld willen onttrekken. Toch
zullen zeer vele oud-leerlingen verheugd zUn
langs dezen weg aan hen. die hun wegwijzers
waren by de eerste passen op het glibberige
levenspad, herinnerd te worden.
Een plechtige H. Hoogmis van dankzegging
werd in de kloosterkapel opgedragen. Het ligt
in de bedoeling in de maand December as
een geschikte gelegenheid waar te nemen, om
op passende wijze deze voorzeker zeldzame Ju
bilea meer feestelijk te berdenken.
Aan Heemschut’s maandblad over Juli-Aug
ontleenen wij het volgende overzicht:
Ondanks den vacantietljd was er
werk aan den winkel.
De dempdraak, die te Enkhuizen met zijn
zanderige uitwerpselen den Havendijk wilde
vullen op de wijze zooals hij dit aan Purmer-
end’s Singel deed, werd door Heemschutters
opgejaagd. Even werd bij nog gesignaleerd aan
de Staaleversgracht te Enkhuizen. doch ver
dween toen uit 1 gezicht. Thans blijkt dat dit
monster zich over den Zulderzee-afslultdijk
naar Friesland heeft begeven. Dit traject lag
voor de hand. Nu is bij aangekomen te Bols
ward. Daar te Bolsward besloot de ge
meenteraad tegen het advies van Burgemeester
en Wethouders te dempen het aardige oude
grachtje langs de Br oer est raat en Snorkstraat.
Slaagt de booze geest In zijn onnaspuerbaar
schoonheldsvei^ilelend streven, dan zijn in dit
lieve Friesche stadje meer onheilen het gevolg.
In 1 Mei-nummer schreven we; „Werkloosheid,
dat is X eenlg argument dat blijft. Doch als
men ergens een berg zand van links naar rechts
laat verplaatsen wordt er niets bereikt en gaat
niets verloren, doch als men een gracht dempt
wordt niets bereikt en gaat er wel Iets verloren.
En voor dat verloren gaan betaalt men dan
50.000 meer". Dat gold de Havendijk te Enk
huizen. Voor Bols ward's grachtje geldt hetzelf
de recept; alleen het geldcjjfei* is ƒ25.000. De
dempdraak doet reeds een meer coulante aan
bieding. mogelijk onder Invloed van de malaise
Het dagelijksch bestuur zond te dezer zake een
adres aan het Provinciaal Bestuur van Fries
land. verzoekende het raadsgeslult niet te wil
len goedkeuren.
Vestingwerken vragen alom de aandacht.
Naarden Is sedert de groote verkeersweg er
langs gaat wat tot rust gekomen, doch klaar
is dit vraagstuk niet. Willemstad is merkwaar
dig omdat dit een ontworpen vesting met erin
een stad is van 1583 in tegenstelling met
vestingwerken aangebracht om een bestaande
stad. De vestingwerken van Willemstad zijn
sedert lang verwaarloosd. Sedert in 1926 de
vesting werd opgeheven kwam het geheel In
Heemschut’s belangstelling. Nu is de Rijks-
werkverschafflng bezig de met riet dichtgegroei
de vestinggracht leeg te graven. Jammerklach
ten komen er van Willemstadters omdat deze
werkzaamheden zoodanig geschieden, dat die
gracht niet hoekig zoo X behoort doch
afgerond wordt uitgegraven, doch voornamelijk
omdat de uitkomende grond wordt geworpen
in de buitengracht die daar om den Slngelweg
de vesting omsluit, zoodat er van dit buiten
gracht slechts een sloot van eenige meters breed
overbluft. X Is ook wel een zonderling geval.
06 moeilijkheid schijnt te zyn dat men geen
uitkomenden grond. Zou
van het feit, dat hij zich aan zecr^Hbe-,^ wanneer men toch aan het werkverschaffen
is. nergens waardeering zUn voor eenige duizen
den kubieke meters vruchtbaren grond.
Te Geertruidenberg beeft men in de 19e eeuw
de fortificatiën van den „sleutel van Holland’’
vrijwel geheel geëgaliseerd om bouwterrein te
verkrijgen. In 1918 was er weer behoefte aan
bouwterreinop advies van Heemschut werd
toen één gaaf bolwerk gespaard met ingebouwde
borstweringen, opgaand geboomte, vestinggracht
slngelweg en buitengracht. Nu was daar een
streyen om óf het heele bolwerk af te graven
voor werkverschaffing óf alleen de inwendige
aardhoopen wat eens kantige borstweringen
waren met taluds, opritten, plongee, barbets en
emplacement en zulks omdat daar bU avond
zoo erg gevrUd werd. Na bezoek ter plaatse
bracht Heemschut een advies uit hierop neer
komende, dat Geertruidenberg elke ontspan-
ningsgelegenheid mist en het bolwerk een voor
driekwart voltooid wandelpark is, dat men eerst
in den kantigen vestlngtrant terug moet bren
gen en dan voorzien van wandelpaden en ban-
ken en tegen X erge vrijen eenige elec
trische lichtpunten. Dat kan best want de groote
w ir -r anneer bij demonstraties, zooals er
YY in den laatsten tijd maar al te veel
gehouden worden, rake klappen
vallen, dan wascht de S. D. A. P- haar han
den in onschuld. Zij is daarvan de oorzaak
niet, de menschen hebbeimiets -gedaan, de
leiders hebben het niet gewild.
Men is diep verontwaardigd over het op
treden van fle polltie, die het altijd, volgens
de roode interpellanten tn gemeenteraad en
Kamer, heeft uitgelokt. Dat demonstreeren
gaat net zoo lang voort tot er eens een
groot aantal slachtoffers valt en we aar
zelen niet te verklaren, dat de leiders en
de organisatoren in dezen een groote ver
antwoordelijkheid dragen.
Om dit aan te toonen willen we even de
aandacht vestigen op een enkel zinnetje uit
het verslag In de socialistische bladen over
de demonstratie te Arnhem.
„Spreekkoren klonken uit den stoet op. De
^politie had het wel verboden, maar wie doet
je wat, als je met 20 duizend man demon
streert.”
Hier waren het nu geen communisten ol
onafhankelijke socialisten, maar rasechte
soclaal-democraten, die het gezag met voe
ten traden. De leider van de partij predikte
het vorige jaar de dappere ongehoorzaam
heid voor zijn volgelingen, maar hier was
het laffe ongehoorzaamheid, gegrond op
het „wie doet fte wat als je met 20.000 man
bent.”
Trouwens, hoe kan men tenslotte orde en
gehoorzaamheid van de massa verwachten,
Toen Indertijd bekend werd, dat namens
de 8. D. A. P. In het Zuiden van Limburg
enkele „neutrale” volksscholen zouden wor
den gesticht, heeft men de 8. D. A. P. er
In de nlet-soclallstische pers op betrapt,
dat zij haar princiep de eenhelds-tolks-
school ontrouw werd en heeft men In
diezelfde leugenachtige pers geïnsinueerd,
ja, brutaal-weg beweerd, dat hier ten
slotte niets anders dan bijzondere roode
schooltjes opgericht gingen worden.
Dat heette natuurlijk infaam gelleg!
Deze schooltjes werden alleen maar ge
sticht, omdat In Zuld-Llmburg het open
baar onderwijs te Roomsch-getint was; een
leder, die voor zijn kinderen nu eens prima
oaverValscht-neutraal onderwijs verlangde,
kon hier terecht..
Nu Is de vorige week in Hoensbroek zoo'n
wonder-school officieel geopend: er waren
vele sprekers, en die sprekers hebben de
8. D A. P„ het N. V. V. en het roode Ar-
beidersontwikkelingsinstituut mitsga
ders Indirect natuurlijk ook zichzelf be-
fulfd, als ware hier een ongelooflijke hel
dendaad verricht dank zij een energie en
een opofferingsgezindheid, waarvan de 8.
D. A. P. en bevriende mogendheden het
monopolie bezitten.
De heeren hebben natuurlijk alleen maar
geprofiteerd van de gelijkstelling en In deze
scholenstichting zit niets, absoluut niets
van den moed Ch van de offervaardigheid,
waarmede'* de Katholieken voorheen Mu*i
eigen onderwijs bekostigden.
Maar wat we zeggen wilden:
Bij de officieele opening van het Hoens-
broeker schooltje hebben de heeren nu eens
voor ééns en voor goed willen demonstree
ren, dat hier zuiver-neutraal onderwijs be
doeld wordt
Dat bleek reeds terstond uit de perso
nen van de sprekers, die uitdrukkelijk het
woord voerden In hun officieele partlj-
functie; geredevoerd werd door
den heer Woudenberg, secretaris van het
partijbestuur der 8. D. A. P., voorzitter van
het schoolbestuur,
den heer Noordhoff. bestuurslid van het
N. V. V.,
den heer Voogd, leider van het Arbelders-
ontwikkellngslnstituut der 8. D. A. P.,
heer Van der Bilt, bestuurslid van
rooden Mijnwerkersbond en van den
Heerlenschen Bestuurdersbond, enz., enz.
En wat zeiden deze heeren?
O.a.:
dat déze school van groote beteekenls
zou zijn voor de sociaal-demokratlsche op
voeding, daar immers hier de grondslag zou
worden gelegd voor de taak, die het roode
Instituut straks verder zal hebben te ver
richten;
dat de socialistische onderwijzers hier een
grootse he taak voor zich Sagen wegge
legd,
dat de roode vakbeweging er voor moest
zorgen, dat In deze school geen plaatsje
onbezet bleef, enz., enz.
Wie nu nog durft beweren, dat de 8. D. A.
P. met haar schooltjes in ZuM-Limburg van
haar eenheids-scholen-princlep Is afgewe-
en bijzonder-soclallstlsch onderwijs
heeft gesticht, kan als leugenaar en laste
raar niet smadelijk genoeg aan de kaak
gesteld worden.
Is men In het natiw zit, doet men rare
sprongen, dat merkt men In deze dagen
aan de SBAP. De leiding van deze
partij zet er alles op om haar plaats en haar
macht te behouden en deinst daarbij zelfs
niet terug voor een actie, die in rustiger
atmosfeer zeker niet als behoorlijk zou zijn
aan te merken. Dagelijks verliest de 8. D.
A. P. leden en neemt de afgescheiden lin
kervleugel, de O. 8. P., In sterkte toe, niet
het minst In Twente, welke pogingen men
ook doet om in het uiterst llnksche vaar
water te komen. Te Enschede en Arnhem
heeft de partij wat ze noemt een Interna
tionale vredes-demonstratie gehouden, wat
echter niets anders was dan een nationale
demonstratie tegen de regeering en voor
directe nationale ontwapening en waarbij
Duitsche partij genooten te hulp geroepen
werden.
Wij kunnen dit niet anders noemen dan
ongepast. Bij een actie tegen Ruys, tegen
het militarisme en het rapport-Welter, die
hier, zooals getuigd werd, ineenvloeien, en
welke zuiver zaken zijn van binnenlandsche
politiek, roept men geen buitenlanders te
hulp en dan nog wel in de uniform van de
Rijksbanier. Uniformen waarvoor de roode
pers, als het Nederlandsche zijn niets dan
spot en hoon overheeft; worden nu geroemd
om hun eenvoud, want ’t zijn Immers socia
listen die ze dragen.. De militaire afdeelln-
gen, waarin opgemarcheerd werd In een
vreemd land, gaven een beeld van vastbe
radenheid, van geloof in den strijd, en dat,
terwijl men demonstreerde voor den vrede.
In plaats Van een deirgelljk demonstreeren
al is het dan ook van partijgenooten, af te
keuren en als ongepast tegenover de hier
genoten gastvrijheid aan te merken, wordt
het verheerlijkt. Het moet den eenvoudlgen
8. D. A. P.-er, die over dit alles nadenkt,
toch niet duidelijk zijn, waarom dit nu wel
mooi wordt gevonden, terwijl als Neder
landers het zouden doen, de roode pers
te weinig ruimte zou bieden om er op af
te gevea.
Wij zoudep het eens moeten probeeren In
een van de ons omringende landen, niet al
leen Duitschland, maar ook België, Frank
rijk of Engeland aan een dergelijke demon
stratie deel te nemen; we werden er ter
stond uitgejaagd, of liever: we werden
er niet eens toegelaten. Het woord „inter
nationale vredesdemonstratie” is de groot
ste misleiding die denkbaar Is, maar door
de roode volgelingen wordt dat alles ge
slikt.
Een dergelijke ontwapeningsactie van de
Duitsche socialisten Is met geen mogelijk
heid te vergelijken met hetgeen hier te lan
de door de socialisten wordt voorgestaan.
Zij is er lijnrecht mee in strijd, want de
Duitsche socialisten willen niets anders,
dan wat hier de meerderheid v?.n ons volk
wil.
Men leze slechts de onverdachte .verslagen
In de socialistische bladen over wat de Duit
sche woordvoerders op de demonstratie ge
zegd hebben. De Duitsche socialisten willen
gelijkberechtiging. Zij staan lijnrecht te
genover eenzijdige ontwapening, die aan
Duitschland Is opgelegd, zij willen alleen
gelijktijdige vermindering van bewapening
van alle landen, precies wat hier te lande
door de rechtsche en de liberale partijen
wordt voorgestaan en waarom zij door de
socialisten voor militaristen worden ultge-
scholden.
De Duitsche 8. D. A. P. staat hiermede
achter von Papen, von Schleicher en van
Neurath, die ook gelijkberechtiging eischen
en strijd voeren tegen eenzijdige nationale
ontwapening. De Duitsche S.DAP, die voor
den pantserkruiser stemde, hier demon-
streerend voor de ontwapening van Neder
land, handelde erger dan ongepast.
Het eenige wat ons niet duidelijk Is, en
wat uitsluitend te verklaren zou zijn uit
verblindheid van de massa, Is dat de socia
listen, die optrokken achter de leiders, dit
volksbedrog niet zagen. Dat kan zoo niet
blijven, want ook de arbeiders denken over
deze vraagstukken en dan kan het resul
taat enkel maar nadeelig zijn voor de partij
die een dergelijke iiolitiek meent te moeten
voeren voor bet behoud van haar macht.
Tot rector van het Noviciaat en Junloraat
te Manëndaal by Grave werd benoemd de
Zeereerw. pater C. Minder op, Novlcenmeester
aldaar.
Tot directeur der heeren-congregatie In de
kerk van het H. Hart te Maastricht de Wel-
pater H. v. d. Hulst.
de Bisschop van
tot
Het verdrag van Lateranen tusschen den
Stoel en Italië bevat een bepaling, volgens
niet alleen de kerkelUke hoogwaardig-
-Hëidsbekleeders en het pauselijk hof. doch ook
de voor het Vatlcaan onontbeeriyke beambten
en bedienden, zelfs rij, die niet op het gebiec
der Vaticaansche stad wonen en derhalve Ite-
liaansche onderdanen bhjven. vrUgesteld rijn
van den militairen dienstplicht.
Een gemengde commissie moet een lijst van
deze personen opstellen. Dezer dagen, is dit
geschied. De lijst bevat de namen van byna
1900 personen, die In de toekomst dit privilege
zullen genieten. Het betreft hier de leden van
de edelgarde. de paleisgarde, bedienden aan
het hof en beambten der Vaticaansche admi
nistratie en congregaties.
De ratificatie der overeenkomst zal binnen
kort plaats vinden, waarmee een reeks bepa
lingen van het Lateraansche verdrag zal wor
den uitgevoerd.
ld met paars
adering mede
belegd was ter huldiging van 'rijn nagedach
tenis.
Alvorens de heer StruUcken de herdenkings
rede hield, kwam Z. H. EXc Mgr. J. D. J.
Aengenent, Bisschop van Haarlem, ter vergade
ring.
Nadat Mgr. op het p<
men, sprak de heer Vi
tingsrede uit.
Nadat de heer Str
uitgesproken had, s
hem toe.
Dan was eindelijk
heer W. M Boschz
kerk van den H.
tc
Dezen redenaar,;’zwager van Chris Jansen X-,
had men gevraagd, toen pastoor Jansen, broer
van Chris, verhinderd bleek en men toch een
familielid wilde laten spreken, omdat da.tees-
telUke herdenking van het 25-jarig bestaan te
vens een herdenking zou zyn van den strijdba
ren, onvermoeiden Chris Jansen.
eerw.
Z.H.Exc. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot kapelaans der kerk van O. L.
Vrouw Onb. Ontvangen te ’s-Gravenhage de
Weleerw. paters C. van Malten en P. Theu-
nlssen; tot kapelaans der kerk van den H.
Ignatius te Amsterdam de weleerw. paters L
v. d. Meer en B. Vroom; tot kapelaan der
kerk van de H. Theresia te 's-Gravenhage den
weleerw. pater J. v. d. Loo.
de Bisschop van ’s-Hertogenbosch
heeft benoemd tot kapelaan der kerk van den
H. Petrus Canlslug te Nijmegen den weleerw. pa
ter J. Rubbens en tot assistent der kerk var.
den H. Joseph den weleerw. pater Chr. Franke
