Von Bismarck als student
Kerkelijke Kunst
VAN OVEN, Den Haag
Vaandels, insignes, Vlaggen, Medailles
oenen
Robinson
HERFSTMAAND
RADIO-PROGRAM
EEN VROOLIJKE FRANS
ROBINSON CRUSOE’S AVONTUREN
DE VROUW
MET HET
MASKER
DE JUWEELEN-
DIEFSTAL
VRIJDAG 9 SEPTEMBER
VERHAAL VAN
DEN DAG
Zaterdag IO September
Zijn weddenschappen
-1
Slapende honden
Informatie-bureau
FEUILLETON
AR
Honderd jaar geleden werd Otto
Von Bismarck ingeschreven
als student in de rechten
te Göttingen
Hollandse!»® joncjon op
Sch
I
Vol
familiemllleu
een vu-
rlgen haat tegen Frankrijk. „Ik werd woest,”
heeft hü eens gezegd. .Als Ik eraan dacht dat
FrankrUk Straatsburg behouden had.”
Zü aetten
Otto von Bismarck
'r.
i
Ik
aan
gast?
HAMBURG 372 M.
zoo hard. Moeder is hiernaast
1
saw
te OötUngen in een
(Ingezonden mededeeling)
Hoe
k
XXVII
>8
en
zich
Dan keek
zeide
voort. Hun voeten
(Wordt vervolgd).
■dar
1446 M. 8 50 Radiotooneel
1725 M. 1220 Cramofoon.
Hoe weet u toch al die bijzonderheden over
het huiselijk leven van de Kramen?
Wtj hadden verleden zomer hun papegaai in
3 50
t.X
Het Omroeporkest
Oudere dansmuziek
1635
4.50
VOOR NADERE BIJZONDERHEDEN VER
WIJZEN WIJ NAAR DEN KATHOLIEKEN
- RADIOGIDS
j
u dat niet
sei
HUIZEN, 296 M KRO 8 00 Morgenconcert
10.00 KRO-trio oJ.v. Plet Lustenhou wer11.30
Godsdienstig halfuurtje; 13.00 Tijdsein en po
litieberichten; 13.15 KRO-sextet o.l.v. Piet Lus
tenhou wer; 1 45 Verzorging zender; 3 00 Gra
mofoonmuziek; 2.30 Klnderuurt Je4.00 Mando
lineclub Ardlto: 4 30 Esperantonleuws door P
Hellker; 4.45 Mandolineclub Ardlto; 5.15 Gra-
mofoonmuziek8.00 Journalistiek weekoverzicht
door Paul de Waart; 8 20 Gramofoonmuziek:
7.10 Vulcanisme door Pater Bouwman; 7.30 Po
litieberichten; 7.45 Sportpraatje van de RKF.
8.00 KRO-salonorkest o.l.v. M van *t Woud.
8.45 The 4 sere naders: 9 00 Mlcrofoonvertelse!
door Joan Kat; 9.15 Persbureau Vaz Dias; 9.30
KRO-salonorkest; 10.00 The 4 Se renaders; 10.15
KRO-salonorkest; 11.00 Gramofoonmuziek.
KONIGSWU8TER HAUSEN
Gramofoonmulzek. 3.30 Idem.
10.40 Concert uit Mühlacker.
Deze maand geeft aan de menschen
Het verkwikkende gevoel
Van een laatst restantje zomer
En daarbij, gelukkig, koel!
Laat maar waaien als de wind waait.
Laat maar ruischen als het giet,
Als het ophoudt maakt de zon weer
Alles zonnig wat je ziet!
Herfstmaand kleurt de hei en bos-
schen,
I
"“7-a-- - j nuia> toen op reis waren!....
1
I
1
De natuur houdt Carnaval!
Zij strooit blaad’ren als confetti
En de wind voltooit het bal!
Niet alleen verft zij de boomen
Met een kleurtje, dat het dóet.
Maar zij strooit ook vele vruchten
Van den tak van overvloed.
Herfstmaand is gewoonlijk prachtig
En zij varieert genoeg.
Enkel straft zij soms de dichters.
Want die juichen vaak te vroeg!
En wanneer zij die wil straffen
Wordt het asphalt vies en nat
En wij gaan gekleed in rubber
Door de straten van de stad!
MARTIN BERDEN
(Nadruk verboden)
LANGENBERG 472 M. 12.20 Populair con
cert oir Reinhold Merten. 1.30 Concert oJ.v
Wolf. 3.55 Gramofoonmuziek. 5 20 Vespercon
cert. 10.40 Concert.
750 Gramofoonmuziek
11.10 Dansmuziek
alleen uit Duitschland
land en Amerika.
De jonge Otto kwam
kritieke periode.
Zooais in de andere
ten waren nieuwe idee6n aan 't gisten,
andig tegenover de absolute staatsmacht
7 35 Sonate in d.kl.t. Op
viool van Brahms. 10.20
HILVERSUM. 1875 M (VARA). 6 45
Lichaamsoefeningen o.Lv. G. Kleerekoper: 730
idem; 8.00 Tijdsein; Gramofoonmuziek. VPRO
10.00 Morgenwijding; VARA 10.15 Uitzending
voor arbeiders in de contlu-bedrijven mm.v
het VARA-orkest o.l.v. Hugo de Groot en het
VARA-Tooneel; 12.00 Tijdsein; 12.01 „The happy
boys" 0.1,v. Jean Hangé; 2.00 Verzorging zender
3.15 Kwartiertje voor het Instituut voor arbei-
dera-ontwikkeling3.30 Gramofoonmuziek; 3.45
Th. Ramaker .Arbeiderssport”; 4 00 Het dub
belmannenkwartet .Adema van Scheltema” met
Johan Jong; 4 20 A. Joustra: Bijenteelt, een
nuttige en aangename bezigheid voor oud en
jong; 4 40 Dubbelmannenkwartet met piano
begeleiding; 5 00 Literair halfuurtje door A. M
de Jong ..Waan-Europa 1934door Hans Go-
bach; 5.30 Orgelspel Johan Jong; 8.00 Actueel
allerlei uit de arbeidersbeweging; 8.15 Orgel
spel; 6.30 Klnderuurtje730 Gramofoonmuziek:
7 40 Toespraak door A de Vries; 8.00 Zaterdag-
avondprogramma10.30 VARA-varia; 10 40 VA
RAorkest; 11.00 Persbureau Vaz Dias; 11.15 Gra
mofoonmuziek; 12.00 Tijdsein en sluiting.
BRESLAU 325 M.
8.30 Gevarieerd programma;
uit Berlijn.
Grand Orkest. 5.05 Orgelconcert. 8.00 Concert
9.00 Vaudeville.
PARIJS (Eiffel)
PARUS (Radio)
muziek. 7 30 Idem. 9 50 Idem.
MILAAN 331 M. 7 50 Gramofoonmuziek 9 05
Opera.uitzending. Na afloop dansmuziek uit
het Lunapark Lldo te Milaan.
ROME 441 M. 9.05 Opera avond.
WEENEN 517 M. 8 20 Gevarieerd program
ma. 10.35 Dansmuziek.
Met deze kamer neem Ut geen genoegen,
sprak baron Toleron tot den hotelhouder.
1 Spijt, me baron, maar ik heb niets an
ders; de enkele kamers, die nog open zijn zijn
besteld door de beroemde tooneelspeelster Belle
Barlett.
O, die ken Ik wel, zei de baron Weet u
wat. geef mij die kamers maar tot zij komt;
zü zal het zeker goed vinden.
En baron Toleron die een slechten naam
had. maar veel van luxe hield, genoot van de
prachtige bad-, zit- en slaapkamer.
BRUSSEL 599 M. 12 30 Concert door het om.
roeptrio; 130 vervolg concert; 5 20 Concert o
L v. Arthur Meulemans; 6.30 Gramofoonmu
ziek9.20 Concert.
Vader, onze onderwijzer zegt, dat alle pels
dieren in den winter een nieuw bontvel krij
gen!
Sssst! Niet
Immers bezig!
Wafuurl^jL loopt i®d
M. 12.20
Concert.
DAVENTRY 1554 M. 12.20 Concert van North
Regional. 1.50 Concert door het Commodore
Alleen de actrice zelve geloofde niet aan de
schuld van het meisje en ze sprak:
Huil niet, Barbara, ik weet, dat jtj het
niet gedaan hebt en alles zal wel uitkomen.
U deed beter eerst eens naar de feiten
te luisteren, zei Nichols. Maar zij was niet te
overtuigen en toen Barbara heen was gegaan,
wendde zij zich tot baron Toleron.
Ik heb geen vertrouwen in dien man.
sprak ze. Ik wilde een ander raadplegen.
Juffrouw Barlett. Ik hoop maar, dat u
mij niet verdenkt, hoewel de schijn tegen mij
is, sprak Toleron ernstig.
De schijn is volstrekt niet tegen u. ant
woordde Belle vriéndelijk. Integendeel om a
dit te bewijzen hoe ik u vertrouw wilde ik a
verzoeken, den heer Paul Bek voor me te gaan
halen.
had voor zijn vereenlglng. Weer een anderen
keer moest hl) tien dagen ..zitten" vanwege een
duel op pistool De reputatie van zijn oproerig
heid was zóó algemeen verbreid, dat hij op een
studentenfeest te Jena. waar hl) ultgenoodlgd
was door enkele vrienden, de stad uitgedreven
werd als lawaaimaker en vechtersbaas.
Toch begreep Bismarck op een zeker oogen-
bllk, dat hu den verloren tijd diende in te halen
en hij gaf er zich rekenschap van. dat hij Got
tingen moest verlaten, indien hu een ernstige
verandering in zun levenswuze wilde aanbren-
gen.
In September 1833 ging hu zun rechtsstudies
te Berlijn hervatten. Niettemin had het verbluf
in Gottingen een sterken Invloed op zun geest
teweeggebracht, want zun politieke Ideeën waren
er totaal veranderd. De liberale sympathieën
waar hu eerst mee te koop liep, hadden plaats
gemaakt voor een eerbied voor het bestaand
gezag.
De schermutseling te Frankfort den 3en April
1833. waarin de Wachtsoldaten slaags raakten
met de studenten, had hem voorgoed een afkeer
bezorgd van alle oproerigheid tegen het wettig
regiem.
Alleen zijn religieuze opvattingen waren onge
wijzigd gebleven.
Eerst in 1846. onder den invloed van zUn vrome
verloofde Jeanne de Putkammer, kreeg hij ge
voelens. die eenigszins op een christelüke af
komst konden wijzen, indien men aldus een
godsdienst omschruven mag. waarin liefde en
vergiffenis onbekende woorden zijn.
Terwijl Otto von Bismarck te Göttingen dit
leventje leidde van Jan Pleizler. was er een
andere jonge man. die de collegezalen en de
bibliotheek bijna niet verliet. Dit was de zoon
van een Westphaalschen heerboer. die alle ele
gante omgangsvormen miste, maar een noest
werker was.
Later, wanneer de grijze kanselier zich al
machtig gelooft en den oorlog wil verklaren aan
Rome, is het deze student, die hem tegemoet
treedt om zijn geloof te verdedigen en die. na
jaren van moeizame worsteling, hem verplicht
een hateluke wetsbepaling op te heffen.
Deze jonge man heette von Windthorst.
KALUNDBORG 1153 M. 13.20 Uitzending uit
Restaurant „Wlvex".
oJ.v. Emll Reesen.
11.20 Dansmuziek.
Het Hannoversche stadje Gottingen, waar
hij zun rechtstudies ging beginnen, was be
roemd om zun Unlverzltelt, Zü «as in 1734
gesticht door George II. Zoning van Engeland
en keurvorst van Hannover, en in 1832 trok
zu. ofschoon zü alleen op de oude lauweren
rustte, nog een groot aantal jongelieden niet
maar ook uit Enge-
Den volgenden dag gingen Robbie'
en Topsy op eigen gelegenheid er
eens op uiti^taiaar Freddy Vrijdag
waarschuwde ben, met te ver te
gaan, omdat ze gemakkelijk zouden
kunnen verdwalen.
Toen ze een paar mijlen geloopen
hadden, kwamen ze aan een rivier,
waar ze een paar eenden stoorden,
die verschrikt opvlogen. Daar ont
dekte Robbie plotseling een viertal
eieren op den grond.
„Wat een prachtige eieren! O,
die hebben de eenden gelegd,” riep
Topsy uit.
„Natuurlijk," zei Robbie. „Weet
je wat. laten we Freddy vragen,
met zijn mand hier te komen, dan
Zeker niet, antwoordde Maurice.
zou ik dat weten?
De vrouw was geheel in de war. ZU wendde
zich tot Ernestine, als wilde zü haar om uitleg
vragen.
Mr. Maurice beeft het aan zich zelf te
wijten, ael Ernestine, als het feit, dat hü uw
dochter dien avond bü mü bracht, verkeerd Is
opgevat. In ieder geval kan hü niet weigeren,
om te vertellen, wat hij weigerde, mU te
vertellen. Ziet u. mr. Maurice, voegde zü
er bü. zich tot hem wendend. Mrs Foulton
wil beslist weten, met wlen u dien avond haar
dochter aan tafel hebt gezien, in Londen.
Maurice aarzelde slechts een oogenblik.
Uw dochter zat naast mr. Charles Bell, mrs.
Foul ton. zeide hfj
De vrouw borg haar gelaat in haar boeze
laar, en snelde heen. ZU hoorden haar snik
ken in de keuken. Ernestine haalde haar
schouders op
Wat vervelend! seide zü Nu krijgen we
geen thee Menschen van dien stand hebben
geen zelfbeheerschlng.
Maurice zag haar streng aan.
Hebben de menschen hier mij in verband
gebracht met de verdwijning van dit kind?
vroeg hij.
Ik denk het wel. antwoordde zU onver
schillig. Een nieuwe rol voor u. niet? Maar
het Is uw eigen schuld. U moet niet zoo geheim-
zinnig 7.jjn
Maar geloofde bet toch niet,
hij kortaf.
Wat aal ft u zeggen?
1.35 Gramofoonmuziek
2 30 Idem 450 Concert op de radlo-tentoon-
stelllng van Hannover. 10.40 Dansmuziek uit
Berlijn.
BERLIJN 419 M.
108 voor piano en
Dansmuziek door de Waldemar Hasz. kapel.
Twintig minuten later stapte een stevige op
geruimde man de kamer binnen.
V bent zeker mUnheer Bek? Ik wilde
graag, dat u de zaak voor mU tot klaarheid
bracht.
HU bekeek nu alles, ondervroeg nog eens het
kamermeisje en praatte vrlendelük met Toleron.
Goeden avond, juffrouw Barlett. zei hU
elndelUk. zoodra ik iets weet, hoort u
van me.
Dat is me de detective wel. bromde Ni
chols. toen zUn collega vertrokken was.
Dus u weet het, zei Bek bü zün vertrek
den hotelhouder, één woordje, als iemand
na juffrouw Barlett de kamers betrekt en
verder mondje dicht.
Tien dagen later was hü terug.
Wie is uw gast?
MUnheer Gorcoran, 'n Amerikaansch mll-
Uonnalr.
Kunt u me een poosje als kellner gebrul-
Wat zult u nu verder doen? informeerde
de hotelhouder aan Bek.
Inbreken, antwoordde Bek kalm, en in
gezelschap van Nichols sloop de amateur-in-
breuker in de zitkamer van den heer Gorcoran;
een stoel waarop een lampetkan was neerge
zet, werd behoedzaam verwijderd, en terwül een
geruststellend gesnork uit het bed klonk, werden
de kleeren van den verdachte doorzocht.
Nu? vroeg Nichols hatelUk.
De inhoud van de zakken was niets büzon-
ders, Horloge, portefeuille, zakschaar en een
zakdoek en één vreemd ding: een centimeter.
Dien zocht ik. zei Bek. en geef me nu nog
eens de portefeuille.
Alle papieren borg hü weer op. totdat hU
een stukje papier vond, waarop onregelmatig
een kruis getrokken was.
Vlug, meet het karpet eens op. sei Bak
plotseling, en de detective gehoorzaamde.
Juist, het klopt, klonk het toen kort.
Nichols begreep er niets van. want Bek*lag
op zün knieën te meten.
Hier, zei hü toen. HU ontdekte een snede
in het dikke tapUt, en zag ook een kleinen
spüker. die het uitgeeneden lapje op zün plaats
hield. HU lichtte het er uit. In den gepolUsten
vloer liep een cirkelvormige snede. Met zün mes
wipte Bek het hout op.
Netjes gedaan, mompelde hü in zich zelf,
trok toen aan een zwarte paardenhaar, die uit
het kleine gat omhoog stak en haalde er de
juweelen uit.
Nu was Nichols geheel bekeerd. Hü wilde on-
mlddellük Gorcoran arresteeren. maar Bek zei.
dat er nog geen bewüs was. HU legde de juwee
len weer in hun schuilplaats en verstopte rich
achter de gordünen. En jawel, toen Gorcoran
met moeite om zes uur was wakker gebonsd,
begon hü precies hetzelfde spelletje als Bek. Hü
mat. maar voor hü dat deed, liep hü naar het
open raam en kuchtte. Van de straat werd zün
kuch beantwoord.
Doch op het oogenblik, dat hü zün bult uit
den vloer te voorschün haalde, werd hü van
achteren aangegrepen en op den grond gewor
pen Een sponsje met chloroform deed hem van
allen weerstand afzien. Bek Uep naar het raam,
waaronder een opvallend lange vrouwenfiguur
wachtte. En nu deed Bek Iets heel vreemds. Hü
wierp het taschje met den kostbaren Inhoud
naar beneden, waar het door die figuur werd
opgevangen. Vervolgens verdween de dame snel
om den hoek van de straat, om in de armen ts
loopen van een kranigen politieagent.
Laat maar, mUnheer. grinnikte die, tenrül
hü handig de boelen toeklapte. Het spüt me,
dat ik een „dame" moet lastig vallen, mijnheer
Toleron, maar ik arresteer u. omdat u de ju
weelen. die thans in uw bezit zün. gestolen
hebt.
Duilsche Universitei-
vü-
en
de landsverdeelmg zooais die in 1815. op het
Weener Congres was vastgesteld. In 1831
achtte de konlng van Hannover het dan ook
noodzakelük afdoende maatregelen te nemen
tegen de liberale mentaliteit die steeds hech
tere vormen ging aannemen in de studenten-
vereenigingen. Het ..Korps” mocht ten hoogste
30 leden bevatten voortaan en bet bestuur
droeg de verplichting ieder semester om mach
tiging aan te vragen, die bet voortbestaan der
Vereenlglng toestond.
Direct na zün installatie begon Bismarck
relaties aan te knoopen met de leden der
^urscbenschaft”. Dit was een groep jonge li
beralen die droomden van de eenheid van
Duitschland Den 27en Mei 1832 woonde hü
de groote bijeenkomst bü te Hambach waar
U geloofde bet toch niet? herhaalde hü.
terwül hu Zün oogen vast op haar gevestigd
hield.
Zü wendde haar bleek gelaat naar hem toe.
HU meende een verandering In haar manier «en
doen te bespeuren.
Natuurlük niet» antwoordde zü- ®i.
als iemand anders dat geloofd heeft, dan aal
men gauw de waarheid hooren.
Met dat al is bet afschuwelük. seide hü-
We moeten iets doen.
ZU wendde zich moe van hem af. Zün ge
dachten waren vol van de tragedie van Letty
Foulton's verdwünen. Hü dacht «sn niets
anders
HU richtte zich plotseling tot haar. Ik zal
teruggaan, zeide hü. om nog eens met
Charles Bell te spreken.
ZU keek hem in bet gelaat, en las daar dingen,
die haar deden schrikken Hü had zich reeds
naar de deur begeven, maar zü plaatste zich
In den weg.
Neen! riep zü. Het is uw zaak niet Laat
m U met hem praten.
Hü schudde het hoofd.
Dat is geen zaak voor een vrouw, om zich
mee te bemoeien, zeide hü.
Hü zal niet naar luisteren, ging zü met
aandrang voort. Hü aal u zeggen, dat u er niets
mee te maken hebt
Als fatsoenlük mensch heb Ik er wél mee
te maken, viel hü baar in de rede. Laat me
gaan, alstublieft.
Zoodra se bü mrs. Foulton binnen kwamen,
begreep kfiaurice. dat Ernestine hem inderdaad
daar vdbr een bepaald doel gebracht had,
want mrs. Foulton richtte zich in alle stüfheid
op. toen ze hem in het oog kreeg, en vergat
zelfs naar gewone eerbiedige beleefdheid je
gens de meesteres van Rulery.
Ik heb mr. Maurice hfer gebracht, zooais
u ziet, mrs. Foulton, zei Ernestine. Geeft
u ons alstublieft wat thee. En eh, u moet
mr Maurice een vraag stellen, geloof ik.
De vrouw beefde. Zü scheen voor het oogen
blik haar spraak verloren te hebben
Als u het liever hebt, ging Ernestine kalm
voort. zal ik het voor u vragen. Wist u.
mr. Maurice, dat Letty weggeloopen is. en
naar Londen is gegaan, zonder een woord aan
haar moeder te zeggen?
Neen, dat wist Ik niet, antwoordde Maurice
ernstig. Het spüt me erg. dat ik dat hoor.
U wist het niet? U wbet bet niet, waar ae
Is? vroeg de vrouw heftig.
WARSCHAU 1412 M. 5 20 Populair concert
6.40 Dansmuziek. 8.20 Populair concert. 1025
Pianorecital. 11.10 Dansmuziek.
ken?
Zeker. U wilt dus
Ik ben over een half uur terug.
Toen Bek na verloop van dien tüd terug
kwam, zou niemand hem herkend hebben. Hü
moest den nieuwen gast bedienen. Deze was
zeer tevreden over zün souper, alleen was er
een vreemde smaak aan de chartreuse.
Ik moet morgen om zes uur op. kellner,
sprak hü. maar hard kloppen, want ik slaap
vast.
Toen mademoiselle Belle Barlett kwam moest
de baron verhuizen; maar hü vond het aan
genaam de kennismaking met de gevierde ac
trice te vernieuwen.
Haar komst in het hotel was een ware ge
beurtenis, niet alleen om haar beroemdheid,
maar ook omdat men wist, dat zü prachtige
juweelen had. mooier dan de voornaamste da
mes. Toen Belle Barlett aan het diner ver
scheen. fonkelde op haar borst een robün, met
rcsigen, schitterenden glans.
Baron Toleron zat naast haar en maakte
haar een compliment over haar ju weeïg nscha t
Als ae u maar niet ontstolen worden, sprak
hü.
Dat bleek een profetie, want den volgenden
dag waren de juweelen verdwenen en baron
Toleron werd op minder aangename wüze m
de zaak betrokken, omdat Barbara Aballan.
Belle's kamenier, hem uit de kamer der actrice
had zien komen.
De hotelhouder haalde er onmlddellük een
detective bü. den heer Nichols, die bü baron
Toleron aan het tafeltje ging zitten.
Ik ben detective, sprak hü zacht, ik wensch
een onderhoud onder vier oogen; wilt u mU
volgen?
Verbaasd keek baron Toleron naar het schran
dere gezicht tegenover hem.
t Is een grap hé?
Volstrekt niet, antwoordde Nichols, en hü
deed Toleron In de kamer van den hotelhouder
een verhoor onderrgaan Toleron verklaarde
de deur open te hebben bevonden en zich te
hebben vergist.
Maar u zeide toch, de deur gesloten te
hebben? vroeg Nichols ontstemd aan Barbara,
die snikte.
Ja.... Ja, dat dacht Ik ook. stamelde zü
Hoor eens, mUnheer Nichols, sprak Tole
ron, de llftjongen en de kellners kunnen ge
tuigen dat ik regelrecht van de kamer van
mademoiselle Barlett naar het tafeltje ben ge
gaan, waar u mU gevonden hebt. Om alle acn-
terdocht te voorkomen, wil ik nu dadelük ge
visiteerd worden.
Dit geschiedde, maar er werd niets verdachts
gevonden, zoodat Barbara nu voor de schuldige
werd gehouden.
een diep geheim, ael ae langzaam. Ik denk,
dat ik u dat op zekeren dag vertellen aal, want
het kan wezen dat ik hulp noodig heb.
Daar zal ik blü om zün. antwoordde hü
eenvoudig. Dat weet u.
Laten we nu gaan, ael ae, zich afwendend.
Het is te koud, om hier te blüven staan.
Ik zal u naar de One-tree-hoeve brengen.
Daar heb ik een reden toe, voegde ze er lang
zamer aan tpe.
kunnen we ze meenemen.
Zu haastten zich, den zeeman te
vertellen van die prachtige eenden
eieren, en hij was al even verlan
gend om ze te halen als zij.
„Ik zal een flinke mand mee
nemen.” zei hij, en meteen gingen
ze op stap.
Maar toen ze weer bij de rivier
gekomen waren, had de heete zon
de eieren al uitgebroed. Verschrikt
greep Topsy haar neefje vast.
„Wat zijn dat voor griezelige
dingen riep zij uit.
„Dat zijn krokodillen-babiea,”
zei Freddy, die zijn buik vast hield
van het lachen, „en ju dacht, dat
het... eenden-eieren waren!”
vervolg.)
gingen geruischlooB over het tapüt van natte
bladeren. Langs den weg renden konünen bü
honderdtallen over het veerkrachtige mos naar
hun holen. Wéér begonnen zü te stügen. Be
neden hen strekte het landschap zich uit en
ontrolde zich als een mozaïek, dat vaag te zien
was door den sluier van den nevel. Ernestine
wendde rich lachend tot hem. Er was nu meer
kleur op haar wangen Zü was buiten adem vóór
zu den top bereikten.
Beken het maar,1 zeide zü. u ziet me
liever zóó, dan in Londen, Is t niet?
U bent hier natuurluker antwoordde hü.
en meer, zooais ik u graag zou zien.
Zü stonden nu op den top van de heuvel
reeks. Onder hen lag het groote huls met zün
prachtige lanen en parken, en opzü daarvan
het nietige dorp. Verderop spreidde zich een
landschap uit van golvende weiden, en wel
verzorgde akkers. Dezelfde gedachte rees bü
hen belden op.
Ziedaar, mün bezittingen, zeide zü.
Hü knikte.
U moet er wel heel trotsch op zün, ael hü
bedaard. Het is büzonder mooi.
Zü wendde zich tot hem. Haar gelaat was
even koud en ongevoelig als de rotssteen, waar
op zü stond.
Misschien vraag u zich af, waarom ik altüd
alleen gebleven ben? ael ae.
Hü haalde zün schouders op.
Een kwestie van temperament, misschien,
zeide hü. U hebt een neiging, om onafhan-
kelük te zün is t niet?
Er >Un zekere dingen geweest in mijn leven
Ik vrees, antwoordde zü, Clwt de men
schen hier al wel geleerd hebben, om het
onverwachte van mij te verwachten. Zegt u
mij eens, ging zü voort. wat heeft u terug-
gevoerd naar het tooneel van uw lüden? Ik
boop, dat u me zeggen zult, dat het is. ozn uw
excuus te maken voor de tergend onbeleefde
wüze. waarop u de laatste maal, dat we
elkander zagen, van mü bent weggeloopen
Ik wist niet, dat u hier was, antwoordde
bü Ik kwam hier voor twee dingen in
de eerste plaats om stof te verzamelen voor
ren kort artikel in het blad van een vriend
van me. en in de tweede plaats, om Charles
BeU een vraag te steUen.
Die vraag heeft hem blükbaar geërgerd,
merkte zü op.
Hü scheen al geërgerd, vóór ft bet vroeg,
■ei Maurice. ik schün hem op een of andere
manier beteedlgd ts hebben.
10 Sept. 1832 liet een jonker van 17 Jaar. Otto
von Bismarck, zich inschrüven als student in
de rechtswetenschappen aan de unlverzltelt te
Gótingen. Hü kwam uit een Pruisische adellü-
ke familie, sinds de 14e eeuw bekend staand als
rumoerig, zelfbewust en opstandig tegen de
geestelükheid.
Zün vader, een oud-offlcler, had vaarwel ge
legd aan het Pruisisch leger, toen hü bü den
slag van Kaiserlautem een gevaarlüke wonde
had opgeloopen en zich teruggetrokken In zün
kasteel te Schönhausen, dat In 1809geplun
derd werd door Fransche soldaten en wel zoo
doortrapt, dat selfs de geslachtslijst van de
familie Bismarck, die In de vestibule hing, met
bajonetsteken vernield wetd.
Na vervolgens eenlgen tüd in Poelmeren door
gebracht te hebben op een landgoed, dat hü
van een neef geërfd had. besloot hü nï lang
aarzelen toe te geven aan den wensch van zün
vrouw en zich te vestigen in de Behrenstrasse
te Berlün. toentertijd een der voornaamste
straten der stad
Niettegenstaande hü het klassieke type verte
genwoordigde van de Pruisische landjonkers,
hartstochtelük jager, goed eter en stevig drin
ker was. bezat zün vrouw een meer gecultl-
veerden geest, die opging in het mondaine leven
van Berlün. van bloemen en snuisterijen en
die de vrüheid had om frivool en verkwistend
te zün.
Op 6-jarigen leeftud werd de kleine Otto naar
het instituut Plamann gestuurd, een pensio
naat waar de Duitsche legerdlsclpllne nog een
lesje aan kon nemen aan de onverbiddeluke
tucht en gestrengheid Het moet er beslist hard
geweest zün voor de levenslustige jongens, want
de uzeren kanselier, die zich niet gauw beklaag
de zal later schruven: ..Mün jeugd heeft men
totaal bedorven.”
Op het gimnasium studeerde hü uitstekend
HU had een voorliefde voor geschiedenis en
leerde de vreemde talen met een verbazend ge
mak. Het Fransch was bovendien de omgangs
taal in zün familie. Het was zelfs In deze taal
dat zün grootvader In 1774 een boek had uit
gegeven dat de deugden van zün overleden
vrouw roemde in een stül die sterk geïnspi
reerd was aan de lectuur van Rousseau.
Toen hü na zün gymnasiaal examen te
Gottingen kwam, was Otto von Bismarck een
groote jongeman, vlug en sterk, met een hoog
voorhoofd onder een weligen haardos
Sinds eenigen tüd had hü. in navolging van
cün ouders, afgedaan met alle godsdienstige
practuk: ..omdat het gebed hem tegen Gods
natuur scheen in te gaan 't?) en daar hü. wat
een normaal gevolg was van het officieel on
derwijs, pantheist was.
Ofschoon men hem vanaf zün kinderjaren
een absolute en toegewude aanhankelükheld
voor de Pruisische monarchie getracht had in
te prenten, was hü vagelUk republikeinseh
'gezind. In zjjn^memoires luidt het: Ik brak mU
Jipt hoofd om motieven te ontdekken, die in
staat waren om millloenen menschen te doen
besluiten levenslang den wil van een enkeling
te volgen
Over de buitenlandsche politiek had hl
■elfde meenlng als de officieren uit de
gen tegen Napoleon, die zün
frequenteerden Hij was bezield met
30 000 natlonaalgezlndcn de noodzakelljkhïld
proclameerden van het ééne Duitschland in
een republiek, en van de Europeesche staten
in een confederatie. Als hü op het eind van
zün leven lK.de eenzaamheid van Friedrichs
ruhe zün memoires gaat schrüven, herinnert
hü zich nog de hoogdravende vaderlands-poë
zie die daar uitgegalmd werd. Maar al spoedig
begonnen twee dingen bü zün kameraden hem
tegen te staan: het overgroote meerendeel had
geen behoorlüke opvoeding gehad en geen van
allen durfde een duel aannemen. Tenslotte
liet hü zich inschrijven in de aristocratische
„Hannovera”, een der negen studentenvereenl-
gtngen te Göttingen.
Bismarck had zich te Göttingen uitstekend
geïnstalleerd. Hü woonde in het centrum van
de stad, niet ver van de college-zalen en ge
durende de eerste weken toonde hü zich vol
van den vurlgsten üver om de lessen bü te wo
nen. Maar al gauw, even na Plnksteren, sloot
hü een studentikoze vriendschap met drie
levenslustige Amerikanen en veranderde to
taal van levenswüze. Hü ging wonen in een
klein paviljoen en viel overal op door zün ru
moerige manier van doen, zün excentrieke
kleeren. zün grooten baard en een snor van
buitensporige afmetingen.
Midden in de maand Juli werd hü gedaagd
voor den unlversltelts-rechter wegens een van
de vele vergrüpen die hü noodzakelük moest
bedruven om gelukkig te leven. Hu verscheen
in de beklaagdenbank, met een bonte kamer
jas aan. hooge rUlaarzen. een lange pup in de
hand en een grooten buldog aan een ketting.
Het werd een enorm succes. De rechtszaal
geleek een variété-theater. Deze grap bezorgde
hem de eeuwige vriendschap van alle vrooluke
Fransen die het leven der professoren ver
zuurden.
Een groote kring van dit soort jongelui om
ringde hem in de herberg, waar hü 30 tot 30
püpen per dag rookte, bü den kapper, waar hü
naar het laatste nieuws ging hooren en met
mooi weer in de dennen- en beukenbosschen
die Gottingen omgaven.
Hü was overal te vinden, behalve op de col
leges..» Spoedig werd hü beroemd door zün
duels, zün weddenschappen en zün eeuwigdu
rende twisten met den unlverslteltsrechter.
Om de geringste reden trok hü zun degen en
ofschoon de duels verboden waren in de statu
ten, kwam de unlverslteltsrechter alleen tus-
schen beiden in het (vrü zeldzame) geval van
het duel op pistool. Gewoonluk gingen de duel
listen naar een kleine herberg buiten de stad
Im Kaleer Daar rokken zü zware opge
vulde leeren jassen en broeken aan. zetten een
Ingewikkeld brllsysteem op den neus en de kunst
was nu den tegenstander een houw toe te bren
gen met een kling van vier voet
Na het toebrengen van de eerste wonde werd
het gevecht gestaakt, men reikte elkaar de
hand en ging „schmollets" drinken; dat wilde
zeggen de tegenstanders strengelden de linker
armen in elkaar en goten bier door het keelgat
Gedurende de drie semesters die hu te Got
tingen doorbracht, had Bismarck niet minder
dan 38 duels. Een enkelen keer werd hü even
gewond aan de kin. Bovendien was de snede
niet toegebracht volgens de regelen der kunst.
Vier en twintig jaar later. In de volle Parle-
mentszlttlng. zal de kanselier dit nog verwüten
aan zün vroegeren kameraad. Bledenweg. die
het tot gedeputeerde gebracht had.
De wond was echter te licht geweest om
eenige verandering te brengen In de reputatie
van den duellist.
De ..Hannovera” bleef Bismarck den bünaam
geven van ..de onwondbare Achilles”.
Eén van zün weddenschappen Is merkwaardig:
hü wedde met zün vriend, den Amerikaan
Coffin. dat Duitschland binnen twintig jaar
een éénheid zou vormen. Dit toont wel van
welke richting de politieke Ideeën van Bismarck
zich aan het oriënteeren waren.
Zün zakgeld vloeide met een ontstellende
regelmaat in de boete-kas der Unlversttelt. Den
eenen dag had hü enkele thalers te betalen,
daar hü in de straat gerookt had. den anderen
dag werd hü maal 24 uur in bet cachot ge
sloten, daar hü geen machtiging aangevraagd
Ik zou anders denken, dat
heelemaal onbegrüpelük behoeft te vinden,
re droog
Zü wist, of raadde dus. wie het geweest war.,
die bü het gezelschap van Letty Foulton in
Londen had behoord. Maurice zweeg. Zü liepen
eenigen tüd voort in de richting van de One-
tree-hoeve, tot Ernestine, vermoeid van het
stügen, buiten adem bleef staan en tegen een
hek leunde.
Ik hoop, zei ae dat u bezig bent, met uw
indrukken te verzamelen. Maar dan moeten
ze bepaald in de lucht zün. want u hebt niet
naar rechts en niet naar links sekeken.
h\j glimlachte, en bleef naast hav staan, en
zag naar omlaag. Het dorp lag büna, aan hun
voeten; en daar voorbü. in de verte, spreidde
zich in nevel gehuld het landschap uil.
stil en zwügend In den Ncvember-mlddag. De
wind was gaan liggen, de vogels lieten
niet hooren er was niets meer over van het
drukke koor van som erge lulden. ZU stonden
aan den rand van een begroeide plek.
Om u de waarheid te zeggen, zeide hü.
was Ik meer aan het denken over iets, dat ft
u aegg«n moet.
Is het iets ernstigs? vroeg ze.
Dat is het zeker, zeide hü-
Zü fronste even de wenkbrauwen
ze hem smeekend aan.
Dus kan het nog wel even wachten, zei ze
Deae inspanning is juist, wat ik noodig heb.
Ze doet me goed. Ik wil mün middag niet be
derven.
