Onze ekonomische politiek
Van de Perstribune
Prikkeldraad
i
i
i
op
De kloosterlingen*
onderwijzers
I
Trouwen
den steun”?
WOENSDAG 14 SEPTEMBER
Erin gevlogen
UITVOERING WARENWET
VEEL OP HUN KERFSTOK
Goede vangst te Rotterdam
Minder keuringsdiensten
Dr. JULIUS RÖNTGEN
TROUWEN WORDT VERBODEN.
CHRISTUS KONING-HULDE
Monument te Nijmegen
KARDINAAL VAN ROSSUM t
Plechtige Requiemmis te Uden
AUTO EN FIETS TE WATER
INDUSTRIEELE OPLEVING
BRAND TE EYGELSHOVEN
Twee woningen vernield
Record verbeterd
Naar de Missie
Een ongewone uitzetting
Leeljjke val
Wat doen wij?
Finantieele meevaller
zts
I
I
De S.D.A.P. voor salaris
vermindering
De levensloop van den ontslapen
kunstenaar
DE NOOD DER ZUIDERZEE-
VISSCHERS
.WAT VERWARRING
STICHT
PLEZIERREISJE DAT NIET
PLEZIERIG WAS
AFSCHEID VAN DEN HEER
HERINGA
In het slop
1
„Geen onredelijke behandeling”
Stier neemt man op horens
L.
ring aan overigens verdienstelijke
Gehoorzamen of naar den armmeester.
werden
ver-
In Brabantsche industrieën
Kinderbescherming
Dumpingpraktijken
De demagogie of te wel volksmisleiding
wij hopen voor de daders dat het alles
geschiedt te goeder trouw viert hoogtij
in de roode pers.
Wat zegt men van het volgende bericht
met de sensatie-opschriften erbij uit „Het
Volk” overgenomen:
Op de vragen van het Kamerlid Vliegen in
verband met dumpingpraktijken, welke in Bel
gië door Nederlandsche ondernemingen met re-
geeringshulp zouden worden uitgeoefend luidt
het antwoord van de Ministers Verschuur en
Polemlseerend met de „Limburger Koe
rier" schrijft de heer Albarda in de socialis
tische pefs o.m.;
andere
straks
Een bewoner van de Schapenlaan te' Den
Haag werd Dinsdag wegens huurschuld uft zijn
woning gezet. Op verzoek van den deurwaar
der verleende de politie assistentie bij _de uit
zetting, welke voor ongeveer tweehonderd per
sonen aanleiding was, zich in de nabijheid te
verzamelen. De meubelen werden op een kar
geladen, welke van een opschrift werd voor
zien. en de menigte vormde met deze kar een
soort van optocht. Toen de demonstratie het
verkeer belemmerde, heeft de politie de deel
nemers met den sabel verspreid.
itic
9*-
a
De heer Heringa, oud-directeur van Handel
en Nijverheid, heeft gisteren afscheid genomen
van de ambtenaren van het departement van
Economische Zaken en Arbeid.
Naar wij vernemen, blijft hij toch nog als
adviseur aan den dienst verbonden.
Met de droogmaking der Zuiderzee zijn
we in een slop geraakt, waarbij we vooruit
noch, achteruit kunnen, naar het schijnt,
schrijft de anti-rev. „Rotterdammer”. En
toch is de huidige positie de slechtste en
de kostbaarste, welke men zich denken kan.
Te Rotterdam is Dinsdagmorgen op de Vee
markt een zeer ernstig ongeval gebeurd, aldus
bericht „Het Volk”. De 64-jarige landbouwer J.
J. uit Oud-Alblas, stond in de nabijheid van
een stier, die met den kop aan een hek stond
vastgebonden. Er was echter zooveel speling in
het touw, dat het dier den kop vrij kon be
wegen. Plotseling nam de stier den landbouwer
op de horens en smeet hem een eind verder
neer. De man werd zeer ernstig gewond. De
lip werd opengereten, waardoor een slagader
lijke verbloeding ontstond. Bovendien kreeg hij
inwendige kneuzingen en een hersenschudding.
Per auto van den G.G.D. is hij naar het zie
kenhuis aan den Coolsingel vervoerd.
Eenigen tijd later werd de 54-jarige veedrij
ver L. de H. aan de Boezemkade door een koe
met een der horens in het rechteroog gestoken.
Ook deze man werd vrij ernstig gewond. Hij is
in het ziekenhuis aan den Coolsingel verbon
den.
Op de steenfabriek „Manezwaard” te Op-
heusden is de veertienjarige Th. 8. van een
locomotief gevallen. De machine ging over zijn
been. De jongen werd ernstig gewond naar het
ziekenhuis te Tlel overgebracht.
Beelaerts van Blokland, om. als volgt:
Het is niet juist, dat in België door Neder
landsche ondernemingen met regeeringshulp
dumpingpraktijken worden uitgeoefend. Op de
prijspolitiek van het hoogovenbedrijf te IJmul-
den, die, voor zoover haar bekend, slechts door
beginselen van goede koopmanschap wordt ge
leld, oefent de regeering geenerlel Invloed uit,
noch heeft zij zich bereid verklaard, aan ge
noemd bedrijf op eenlgerlei wijze subsidies te
verleenen tot dekking van geleden verliezen.
Dat het hoogovenbedrijf te IJmuiden zijn pro
duct in België 50 francs per ton lager leveren
zou dan de ndtmale prijs daar te lande be
draagt, acht de regeering ondenkbaar. Voor de
Oranje-NassaumiJnen geldt hetzelfde. Voor
dumping van steenkolen uit de Limburgsche
mjjnen in België behoeft reeds daarom geen
vrees te bestaan, omdat in België de invoer
van steenkolen is gecontingenteerd.
Op den openingsdag van de nieuwe lucht
haven van Eindhoven, Zaterdag 10 September,
verbeterde de K.L.M. haar record door in vier
uur tijd niet minder dan 411 personen boven
Eindhoven den luchtdoop te geven. Hoezeer het
vertrouwen in de luchtvaart is toegenomen,
blijkt uit het feit, dat zich Zondag, ondanks
het slechte, stormachtige weer, nog 214 passa
giers voor de rondvluchten aanmeldden. Het
vliegtuig „Ekster", van de lijn Amsterdam-
Batavia, werd door 625 personen bezichtigd.
onderhal
In Otfii
ColWd
De commissie van organisatie van den stillen
huldetocht welke duizenden Nijmeegsche man
nen jaarlijks doen vanuit het hartje der stad
Nijmegen naar Konlngsgaafd ter eere van
Christus Koning. heeft het initiatief genomen
tot oprichting van een monument van Chris
tus Koning in den voortuin van Konings-
gaard. welke ligt op de scheiding van Berg en
Dalschen weg en weg naar het H Land. Het
monument dat vervaardigd wordt door den
beeldhouwer Everaers, zal onthuld worden door
Z. H. Exc. Mgr. A. Diepen, op Zondag 23
October as. den dag van den grooten bede
tocht.
„Het Volk”, als altijd tuk op plkantig-
heldjes betreffende de Katholieke Kerk,
gaf dezer dagen een foto van een kerk
interieur met het volgende onderschrift:
De „Limburger Koerier” kan er zich bij
voorbeeld van overtuigd houden, dat de
S. D. A. P. de regeering helpen zal, als deze
het advies van de grootst mogelijke meer
derheid der commissie-Welter opvolgt en
voorstelt, om de salarissen der kloosterlin
gen, die het onderwijs dienen, te verminde
ren. Er zijn in het rapport-Welter een aan
tal andere bezuinigingen te vinden, waar
mede de 8. D. A. P. zich, in de gegeven om
standigheden, eveneens zal kunnen veree-
.nigen. Niet alles, wat de commissie voor
stelt, is verwerpelijk.
Zal men ook vóór het kwalijk te moti-
veeren uitzonderingsvoorstel ten aanzien
van kloosterlingen zijn, als niet de Regee
ring, maar bijvoorbeeld de heer Peereboom
het voorstelt?, vraagt „De Morgen".
Dame bewusteloos geraakt
Een uitstapje, dat vroolUk begon, doch dat
minder aangenaam eindigde, overkwam de fa
milie Meijer te Heerenveen eenigen barer ken
nissen uit Oudeschoot, vertelt de „Tel."
Al wekenlang waren plannen gemaakt voor
een plelzierreisje met een motorboot en hoewel
de weersgesteldheid slecht was, besloot men
toch maar, dat het tochtje door moest gaan.
Een motorboot werd gehuurd en vol goeden
moed werd de reis aanvaard met Grouw en zijn
schoone omgeving als einddoel.
Het weer werd er echter niet beter op, en
toen de regen dan ook bij strocmen neer ging
vallen, moest het geheele gezelschap, bestaan
de uit 12 man, een heenkomen zoeken in de
kajuit. Doch niet lang duurde het of verschil
lende leden van het gezelschap begonnen zich
onwel te gevoelen. Aanvankelijk werd hieraan
weinig aandacht geschonken; men weet het aan
Zaterdag werd in de Kapel der Eerw. Kruls-
heeren te Uden een plechtige Requiemmis op
gedragen voor Z. Em. Kardinaal van Rossum,
protector van de Orde v. h. H. Kruis, door
den Z. E. Prior met assistentie van de Eerw.
Heeren Heere en Pannebakker. Het studenten
koor zong de Requiemmis en de „Libera me”
van PerosL
Dit is thans het ergste, wat er gebeuren
kan. Want het eerste noodige is nu: werk
voor de slachtoffers der inpoldering.
De regeering gelooft niet, dat de onge
luksprofetieën, welke een nationale ramp
voorspellen, werkelijkheid zullen worden.
Welnu, dan moet zij thans ook doorzetten.
Er is geen geld, zegt de Minister.
Er is overvloed van geld, moet het ant
woord lulden. De Regeering kan net zoo
veel leenen als zij wil voor deze zaak.
Is dat roekeloos? Terecht antwoordt de
Inge
nieur” daarop:
Op het oogenbllk worden reusachtige ka
pitalen voor werkverschaffing aangewend
voor werken, die nooit rendabel zullen zijn.
Het is veel beter nu met de Zuiderzeewer
ken door te gaan. Nu kan het zeer goed
koop gebeuren. Materiaal en loonen zijn nu
laag. Later zal het veel meer kosten.
Daar Is vervolgt de „Rotterdammer”
niets tegen in te brengen.
De ondersteuning (droevig verschijnsel!)
der Zulderzeevisschers en andere belang
hebbenden zal schatten kosten. Dat geld
moet er komen. Maar dan is het beter er
arbeid voor te laten verrichten. Zooveel mo
gelijk handarbeid en zoo weinig mogelijk
machines.
Er wordt geschreeuwd om werkverschaf
fing. Hier is ze op groote schaal. Een tijde
lijke opschorting is schade naar alle kan
ten.”
„Gisteren heeft in Berlijn een schouw
spel plaats gehad, dat wij gehouden zouden
hebben voor een boosaardige karikatuur
van vijanden der kerk, als wij het niet zelf
als ooggetuige hadden bijgewoond. Het was
een natlonaal-socialistlsche godsdienst
„voor de vermoorde S. A.-kameraden” in
de Nieuwe Garnizoenskerk op de Hasen-
heide. Uit heel Berlijn waren de S A.-man-
nen opgekortien. Zestig hakenkruisvanen
werden binnengedragen en door de „ge
meente” met den fascistengroet ontvangen.
Zij werden aAn belde zijden van het altaar
opgesteld. Vlak voor het altaar bevond zich
een stormvaandel met eerewacht. Dit alles
was reeds een partijdemonstratie in den
meest krassen vorm. De dominee van Neu
kölln, Wenzel, deed nog het noodige, om de
verwisseling van kerk in sportpaleis vol
komen te maken. De lithurgie werd ten
dienste van dezen „godsdienst” vervalscht.
Zoo viel bijvoorbeeld bij het voorlezen der
acht zaligheden die van de „vreedzamen”
.uit en werd die van „die vervolging lijden
om wille van de gerechtigdheid” met zware
stemverheffing uitgesproken. De preek had
tot tekst: „Ik ben gekomen om een vuur
te ontsteken op aarde”. De predikant
bracht deze gelijkenis op schier blasphe-
mistische wijze in verbinding met de natio-
naal-socialistische beweging. In haar leeft
dat vuur, dat Christus heeft willen ontste
ken. De kerkpreek was één hymne op de
3. A.-mannen, wier opperste leider Hitler
een „vuurontsteker” is als Christus. „Moge
de boodschap zich vervullen en dit vuur
alles, wat wederstreeft, vernietigen, opdat
het niéuwe rijk kome”. Ieder woord ter
karakteriseering van dit misbruik der kerk
is overbodig.”
„Hitler’s vaandels voor het altaar! In een
R. K. kerkgebouw te Berlijn werd een her
denkingsdienst voor een gesneuvelden 8.-
A.-man gehouden.”
Door de Ned. Vereeniging voor Armenzorg
en Weldadigheid en den Ned. Bond tot Kinder
bescherming is een Commissie gevormd, die tot
taak heeft de bestudeering van het vraagstuk
der ongecontroleerde kindertehuizen door:
1. een overzicht te geven van den omvang en
het karakter der gezinsverpleging van uitbe-
'stede (plet justltieele) kinderen;
2. eventueele fouten met de daaruit gegroeide
misstanden, die er mochten zijn, vast te stellen;
3. voorstellen te doen om de lichamelijke en
zedelijke verpleging van de minderjarigen, hier
bedoeld, met zoodanige waarborgen te omklee-
den, dat die fouten en daardoor veroorzaakte
misstanden in de toekomst zooveel mogelijk
worden voorkomen.
Door bemiddeling van het Departement van
Binnenlandsche Zaken begint de Commissie
haar werk met een onderzoek In alle Nederland
sche gemeenten naar het bestaan van particu
liere kindertehuizen.
In de Commissie hebben zitting:
Mr. C. J. Cluysenaer, president bij de Arron-
dlssements-rechtbank te Winschoten, voorzitter;
Mr. J. Everts, secretaris van den Armenraad
Dr. J. A. Putto, inspecteur der Volksgezond
heid te Den Haag.
Mr. Ernest Larners, secretaris der Algemeene
Commissie voor Kinderverpleging en Kinderbe
scherming te Den Bosch, secretaris.
de slechte weersgesteldheid, en sommigen dach
ten, dat de patiënten last van „zeeziekte” had
den.
Maar nog was men Akkrum niet genaderd
of de toestand van enkelen begon te verer.
geren, waarom men in Akkrum besloot terug
te keeren.
BH aankomst te Heerenveen was de echtge.
noote van den heer M. reeds bewusteloos ge
worden, terwijl zich bij enkele personen o.a.
uit Oudeschoot, ook vergiftigingsverschijnselen
voordeden.
In allerijl werden de patiënten per auto naar
huis vervoerd en de te hulp geroepen genees
heer constateerde bij allen vergiftiging, welke
ontstaan was door de opstijgende benzinedam
pen van den motor. De vrouw van den heer M.
bleek er het ergste aan toe. doch het mocht
den geneesheer gelukken het bewustzijn weder
op te wekken. De toestand der patiënten laat
zich thans gunstig aanzien.
De buitenlandsche pers gewaagt van al
lerlei activiteit, nu Ottawa achter den rug
is. De Denen waren er als de kippen bij om
te zien wat er te doen was. De Noren staan
op het punt onderhandelingen te beginnen.
De „Standaard" stelt thans de vraag:
Wat doen wij?
Wielrijdster gewond
Dinsdagmorgen is de luxe auto van den heer
Blanken uit Bergambacht op den Goudschen
weg te Stolwijk geslipt en In het water gere
den. Een juist passeerende wielrljdster, mej. M.
SchoutenBuitenhuis uit. Btolwijkersluls,
werd, omdat de ato te water ging, gegrepen
en medegesleurd.
Gelukkig werd het ongeval door eenlge boe
ren opgemerkt. ZU slaagden erin de wielrljd
ster. die onder haar fiets lag vrij te maken
en op het droge te brengen. Ze had echter In
wendige kneuzingen gekregen, welke van zoo
emstigen aard waren, dat Dr. Adam haar
overbrenging naar de Wijkverpleging te Gouda
noodig oordeelde.
De inzittenden van den auto konden even
eens weer op den weg worden gebracht. ZU
kwamen er met een paar bullen en schrammen
en een nat pak af.
Voordat de auto in het water terecht kwam,
heeft hU drie boomen en een paal van het
electrisch licht omver gereden.
Het vehikel is later opgetakeld.
De politie heeft procesverbaal opgemaakt.
De gemeenterekening 1831 van Kerkrade
beeft een batig saldo van ruim X 180-500,
„Nu de werkloosheid zoo lang duurt, blij
ken verschillende bepalingen bij den werk-
loozensteun en de werkverschaffing te be
staan, die, duurt de werkloosheid kort, nog
te slikken zijn, doch nu onmenschelijk hard
zijn. Een jonge man beneden 23 jaar trouwt.
Neen, zegt een christelijke regeering, ik help
u niet bij de werkverschaffing en den
steun. Eerst moet je drie maanden werk
hebben, anders had ge maar niet moeten
trouwen. Nu moet je dan maar naar diaco-
nlé of St. Vincentius of armmeester.
Zegt de jonge man dan natuur gaat
bóven de zede ik wilde wel wachten,
maar mijn a.s. kind wilde Ik wettig ter
wereld laten komen, dan is het antwoord
weer: naar de armen.
We weten, dat zich deze gevallen bij tien
tallen wekelijks voordoen. In plaats van
deze jonge menschen op te richten, wijst
een christelijke regeering hen den weg
naar den armmeester.”
Kan dit door den beugel? zoo vraagt de
„N. Tilb. Crt”.
.Rij alle christelijk medelijden met de
personen en wie is milder dan de steeds
vergevende Kerk (die handelt als Christus)
voor de menschelijke zwakheid het gaat
toch njet aan een steuning te propageeren
waaruit jonge mannen zonder inkomen
een voor hen zelf, hun aanstaande vrouw
en kinderen een noodlottigen vrijbrief zou
den fabriceeren om maar te trouwen op
de bonnenfooi van „den steun.”
En als de natuur gaat boven de zede (en
zedewet) mag men daar medelijden thee
hebben, maar dat neemt niet weg. dat de
mensch in zijn natuur ook een „rede” ge
kregen heeft en een geweten.
Het is daarom onverantwoordelijk wat in
strijd is met de christelijke en ook men
schelijke moraal, in de pers goed te praten.
Vroeger gold de jonge man. die zonder
behoorlijk vooruitzicht zijn meisje aan een
huwelijk zonder inkomsten waagde een
onverantwoordelijke lummel om niets
sterkers te zeggen.
Is dat sinds de crisiswerkloosheid
anderd?”
Op de vragen van mevrouw de VriesBruins
in verband met een voornemen tot inkrimping
.van de uitvoering der Warenwet en omtrent pu
blicatie van het desbetreffende rapport der
commissie-van Beresteyn heeft minister Ruys
de Beerenbrouck het volgende geantwoord:
Het ligt in het voornemen, het aantal dien
sten van keuring van waren te verminderen; de
keuringsgebieden zullen als gevolg daarvan
woelen vergroot. BU deze concentratie zal er
naar worden gestreefd, dat de uitvoering van
de Warenwet niet of althans zoo weinig mo-
gelUk wordt geschaad.
Naar het oordeel van den Minister is voor
verwezenlüking van de beschouwingen van de'
commissie-Wqjter. op bladz. 413 e.v. van haar
rapport ontwikkeld, een wUziging van de Wa
renwet een onontbeerlUke voorwaarde.
Waar voor een wUziging der Warenwet de
medewerking der Staten-Generaal noodig is,
wordt de desbetreffende vraag uiteraard beves
tigend beantwoord.
Het rapport der commlssle-van Beresteyn zal
op de griffie der Tweede Kamer, ter kennisne
ming van de leden, worden neergelegd.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid
Peereboom betreffende toekenning eener bil-
lUke schadevergoeding aan de Zulderzeevis
schers, met name aan de Urker visschers, in
verband met de afsluiting der Zuiderzee en be
spoediging van de verdere drooglegging, heeft
de minister van Waterstaat, de heer Reijmer
geantwoord, dat aan hen, die tot de vlsschers-
bevolklng behooren, waarvan het bedrUf ten
gevolge van de afsluiting achteruitgaat, voor-
zoover zU belanghebbenden zUn in den zin der
Zulderzeewet. Ingevolge die wet tegemoetkoming
wordt verleend. Deze houdt geen verband met
den crisissteun. De minister is niet van mee
hing, dat naast die maatregelen, welke geno
men worden ingevolge de Zuiderzeesteunwet,
andere maatregelen noodig zUn. BU de bereke
ning van het bedrag der geldelUke tegemoet
koming wordt ingevolge de regelen rekening
gehouden met de grootte en samenstelling van
het gezin en met de totale gezlnsinkomsten. De
minister meent, dat de vlsschersbevolklng niet
onredelljk wordt behandeld. Overigens blüft zUn
streven er op gericht aan de Zuiderzeesteunwet
ë*n toepassing te geven, welke zoo goed mogelUk
het gestelde doel benadert.
De vraag omtrent verdere drooglegging van
Zuiderzeegebieden zal b*J de behandeling van
de begroeting van het Zuiderzeefonds voor 1933
aaa ord« komen,
De Rotterdamsche politie is in samenwerking
met de politie te Schiedam een drietal inbrekers
op het spoor gekomen, die heel wat op hun
kerfstok hebben. Dagen zUn er noodig geweest,
aldus bericht „De Telegraaf”, om uit te zoeken
waar de „heeren” in den loop der laatste
maanden aan het werk zijn geweest en
wat zU daarbU bemachtigden. De vorige week
werden twee van het drietal geknipt in Schie
dam, toen zU in de keuken van de woning van
notaris Hoek, aan de Pennlnglaan aldaar, even
uitrustten voordat zU aan den arbeid gingen.
Toevalligerwijze had de heer Melchers, die
een villa naast den notaris bewoont, in den
nacht van Donderdag eenlge fietsen tegen het
hek van zijn huis zien staan. De heer Melchers,
die onraad vermoedde, reed met zUn auto niet
naar de garage, maar naar een politiebureau,
politiemannen gingen op onderzoek uit en von
den In de keuken van den notaris de twee man
nen, die vla dp keukendeur het huis waren
binnen gedrongen. Later werden zjj naar het
bureau Witte de Withstraat te Rotterdam over
gebracht, waar bleek dat men te doen had met
den 19-jarigen V. D. en den 23-jarlgen De L„
die reeds geruimen tUd werden gezocht. Nadat
in de woningen van deze Inbrekers huiszoeking
was gedaan en men daar een groot aantal goe
deren, afkomstig van diefstal had gevonden, ar
resteerde de polltie nog H. J. Z. Het drietal
bekende inbraken te hebben gepleegd aan den
Essenburgslngel. waar zU door openschulvlng
van een raam van een leegstaand pand bU de
familie W. waren binnen gedrongen en ver
schillende goederen hadden gestolen. Voorts be
kenden zU op 27 Augustus te hebben ingebro
ken bU de familie N. aan de Burg. Meinesz-
laan. Ook daar werden eenlge sieraden, zooals
een horloge, kqttingen en verder een revolver
en eenlg heerenondergoed ontvreemd. De In
brekers gingen zeer listig te werk en zochten
voornamelijk hun succes in woningen, die be
grensd werden door leegstaande panden. ZU
vervoegden zich dan bU den eigenaar van het
leegstaande huis en vroegen den sleutel om heir
huis te kunnen bezichtigen. Hadden zU een
maal den sleutel, dan was het inbreken wel
zeer gemakkeUJk. ZU kwamen dan via het leeg
staande huls in de woning, waar zU hun slag
meenden te kunnen slaan. De Inspecteur van
bureau Witte de Withstraat, die deze zaak in
behandeling heeft, is reeds geruimen tUd bezig
met het ontknoopen van deze inbraken. Wan
neer hU gereed is, worden de arrestanten ver
wezen naar het bureau Mcermansstraat, waar
zU aan den tand zullen worden gevoeld voor
verschillende inbraken, die zU in deze wUk heb
ben gepleegd, o.a. in de Avenu Concordia, waar
uit een woning een groote partU tafelzilver, een
rijwiel enz. zUn ontvreemd. Met de arrestatie
van het drietal heeft de Rotterdamsche politie
een goede vangst gedaan.
Pater Dr. H. v. Lier Cs.s. uit Millingen bU NU-
megen. vertrok Zondag na een twaalfjarig
professoraat in de studiehuizen der Ei, PP.
Missionarissen van den H. Geest te Weert.
Gennep en Gemert, naar de Missie in het vi
cariaat Bagamojo (Oost-Afrika).
Te Eygelshoven zUn Maandagnacht twee on
bewoonbaar verklaarde woningen tot den
grond toe afgebrand. De woningen dienden
als magazUnen van Ueerwaren en galanterieën.
Een en ander was eigendom van D. Hilbben.
De schade Is belangrUk. Ze wordt slechts ten
deele door verzekering gedekt.
Wat nu is het geval?
U moet weten, dat de Lutheranen in
tegenstelling met de Calvinisten het
altaar in hun bedehuizen behouden hebben,
zoodat hun kerken er op het eerste gezicht
uitzien als katholieke. DAArdoor is „Het
Volk” erin gevlogen: de kerk in „Het Volk”
immers is geen katholieke kerk, maar de
nieuwe Evangelische Garnizoenskerk op de
Hasenheide te Berlijn!
Misschien wil „Het Volk” zoo vriéndelijk
en eerlijk zijn, dit vergisslnkje te herstel
len?
Nadere bijzonderheden over het geval
z^lf kan „Het Volk” zijn lezers uit de libe
rale „Voss. Zeitung” óver-vertellen; dit blad
toch bevatte daarover een fel artikeltje
onder den titel „Misbruik der kerk voor
partij-politieke doeleinden.”
Ten gerieve van „Het Volk” vertalen we
daaruit een stukske:
Het is hier te lande een groote moeilijk
heid, precies te weten te komen, wat onze
eigenlijke nationale ekonomische politiek Is
en vooral ook door wie deze wordt geleid.
■Feitelijk moest de leiding uitgaan van het
geheele kabinet, volgens ’n vaste lijn, maar,
helaas! al te dikwijls moet men zich afvra-
gen, of het de minister van Buitenlandsche
Zaken, de minister van Ekonomische Zaken
en Arbeid, de minister van Financiën, of
soms zelfs de minister van Koloniën Is, die
de lakens uitdeelt.
Ook de Kamer ondervindt dit, en wordt
naar al te vaak, als zij omtrent de ekono-
mische politiek iets weten wil, van het
kastje naar den muur gestuurd, terwijl de
publieke voorlichting over dit allesbeheer-
nhende vraagstuk ook al door het gemis
van een behoorlijken dienst alles te wen-
Khen overlaat.
Men weet nauwelijks, wie er belast wordt
net de onderhandelingen, laat staan in
welke richting deze gevoerd worden. Van
steun aan deze onderhandelaars door mid
del van de publieke opinie, zooals deze in
de pers van andere landen tot uiting komt,
is hier geen sprake. Het gevolg is de grootst
nogelijke verwarring op dit gebied, waar
door ons land onzen goeden wil ten
spijt niets bereikt.
Naar Duitschland gaan ambtenaren van
drie departementen, waarbij het is voor
gekomen, dat dezen geheel tegenstrijdige
instructies hadden! Met België en Luxem
burg onderhandelen .weer anderen, Naar
Parijs ging wéér een andér ambtenaar, die
zich daar, nota bene, door een particulier
indelaar geheel op zij liet schuiven,
léve was het .een tijdlang de heet
die onze handelspolitiek leidde. Tr
vergeefs zoekt men naar de eenheid van
gedachte, die toch het eenige middel is om'
in dezen tijd van ekonomischen strijd iets
te bereiken.
Naar Stresa werd plotseling weer een
nieuweling op dit gebied afgevaardigd, want
voor zoover bekend, had prof. Bruins tot
nu toe nog geen leidende rol gespeeld in
onze ekonomische onderhandelingen.
Met belangstelling hebben we uitgezien
naar hetgeen deze professor die zich tot
heden steeds op financieel terrein bewo
gen had er van terecht zou brengen.
Op 8 September nu seinde Reuter, dat
prof. Bruins in zijn rede verklaarde: de
Nederlandsche regeering is voor den vrijen
handel; zij maakt geen bezwaar tegen
eventueele wederkeerige preferenties in
Centraal- en Oost-Europa, maar deze pre
ferenties vormen toch een ernstige inbreuk
op de meestbegunstlgingsclausule. Daarom
(telde prof. Bruins voor de preferenties te
beperken tot granen en bovendien vopr een
bepaalde periode.
We hebben thans een week gewacht, of
Buitenlandsche Zaken niet een nadere uit
eenzetting zou geven van hetgeen o ize
vertegenwoordiger daar gezegd had, maar
tevergeefs. Men schijnt het op de departe
menten niet noodig te oordeelen, zich te
uiten, ook al geeft, hetgeen Reuter seint,
alle aanleiding om te vragen, of ons land
nu plotseling weer eens van inzicht veran
derd is omtrent de te voeren ekonomische
politiek. Dat ons land voor den vrijhandel
is, behoeft geen nadere toelichting, maar
dat onze afgevaardigde te Stresa preferen
ties ’n ernstige inbreuk acht op de meest-
begunstigingsclausule (die toch in werke
lijkheid al lang niet meer bestaat) en pre
ferenties alleen beperken wil tot granen
'(en dan nog maar tijdelijk en uitsluitend
Voor Oost-Europa) is toch wel heel vreemd.
Zou onze nieuwe ekonomische speciali
teit het verdrag van Ouchy niet hebben ge
lezen, waarvan de grondslag niet meer is
de meestbegunstiging, maar de weder-
keerigheid, hetgeen trouwens volkomen
in overeenstemming is met Genève? Het
voornaamste uit het geheele verdrag is Im
mers, dat de partijen het verdrag alleen
Uitvoeren „dans leurs relations réciproques”
Dat is in wederkeerigheid.
Over het plantje van Ouchy, dat met
kooveel zorg is gekweekt en als het ware in
een couveuse tot ontwikkeling moet worden
gebracht, Is door het betoog van den pro
fessor een koudwaterstraal neergekomen,
die het dreigt te dooden, reeds voor het tot
groei en bloei is kunnen geraken.
We hebben er niets tegen, dat de regee-
Tot zoover het liberale Duitsche orgaan.
Wij spraken in verband met het onder
schrift onder de foto in „Het Volk” van
een „vergisslnkje”. Maar het is wel eigen
lijk een typeerend vergisslnkje. Bij nauw
keurige beschouwing van het plaatje had
de roode redactie moeten zien, dat er van
geen katholieke kerk sprake was; maar....
zoo gaat het altijd op het Amsterdamsche
Hekel veld: Men krijgt een bericht, een
plaatje, dat in anti-katholleken zin kan
worden uitgebuit, en zonder verder onder
zoek gaat men as de bliksem blij, weer
met zooiets te kunnen komen aandragen
overijld tot publicatie over. Het gevolg Is,
dat het soclaal-democratische blad er
voortdurend invliegt en voor de wereld te
kijk staat als de ridder van de droevige
figuur.
nng aan overigens verdienstelijke Neder
landers eenige bezigheid verschaft, mits al
le voorzorgen genomen worden, dat er geen
onheil voor ons land door gesticht wordt.
Op dit oogenbllk zullen we op hetgeen
Reuter seinde (wat helaas niet weerspro
ken is, noch nader toegelicht door de last
gevers, en wat djis als juist moet worden
aangemerkt) niet dieper ingaan, maar er
kend dient toch te worden, dat dergelijke
uitingen verwarrend moeten werken In ’n
tijd, waarin klaarheid In onze handelspo
litiek een alles overheerschende elsch Is.
In de lederindustrie te Oisterwijk wordt op
leving waargenomen. Sommige fabrieken la
ten reeds overwerken. Op alle fabrieken is het
druk. Nieuw personeel kan worden aangeno
men.
In de mandenindustrie langs de Bra
bantsche Maas, is de werkgelegenheid uitge
breid. Nieuwe werkkrachten zUn In dienst ge
steld.
„Het Is nu langzamerhand wel duidelijk
geworden, dat er met Duitschland zeer
weinig te beginnen Is. In hoeverreMbt land
zich jegens ons behoorlijk gedraagt, d. 1. in
hoeverre het ons op voet van gelijkheid met
anderen (b.v. Italië en Zwitserland) behan
delt, kunnen wij niet beoordeelen. Daar
voor ontbreken ons de gegevens. Maar dat
het onzen uitvoer sterk bemoeilijkt, staat
vast. Zóó sterk, dat de vraag opkomt, of
onze agrarische export niet grootendeels
tot verdwijning gedoemd is. Indien we er
niet In slagen om voor onze producten el
ders afzet te vinden.
Maar dat komt niet vanzelf. Daarvoor
moet hard gewerkt worden. En want zoo
is de toestand nu eenmaal daarvoor
moet men bereid zijn zijn Inkoopen te doen
in de landen, die van ons willen koopen.
Met te blijven „jengelen” te Berlijn berei
ken we niets en.... verspelen we
kansen, die er nu misschien wèl,
daarentegen niet meer zijn.
Wij bevelen daarom aan niet langer te
dralen, en te zien wat er met Engeland te
doen Is.
Het is echter onverschillig hoe we daar
mee aanvangen. Niet onverschillig of IndlS
en Nederland daarbij gezamenlijk optre
den, dan wel of ieder op eigen gelegenheid
handelt. Australië, Nieuw-Zeeland en
Brltsch-Indië ten deele misschien ook
Engeland zelf zijn van veel belang voor
ons Indlë. Voor Nederland daarentegen
treedt het Britsche imperium In Europa
meer op den voorgrond. Omgekeerd heeft
Engeland belang bij de markt van 62 plus
8 mlllioen zielen.
Maar men moet er nu mee rekenen, dat
de deelen van het Britsche wereldrijk op ’t
terrein der tariefpolitiek niet meer afzon
derlijk handelen. Zij treden gezamenlijk op
en wij zullen verplicht zijn dit voorbeeld te
volgen, wil er kans zijn op bevredigende
regelingen voor beide deelen van ons ge
bied.
Ook is er o.l. haast bij het werk.
Blijven wij stilzitten, anderen handelen.
De oude bakertijd Is voorbij. Huwelijken
sluit men reeds In vliegmachines en kinde
ren worden geboren In sneltreinen. En al
raden we allerminst tot gewaagde steppen,
wat meer leven In de actie zou het Neder-
'andsche volk toch wel waardeeren.”
Röntgen was, al werd hU te Leipzig geboren,
Nederlander van geboorte. ZUn vader, Engel
bert Röntgen, een bekende violist in die dagen,
had zich te Leipzig gevestigd. ZUn opleiding
heeft Julius Röntgen geheel in Duitschland
gekregen.
Met Julius Stockhausen begon hU in 1873
een concertreis als klaviervirtuoos en begelei
der, welke excursie tot resultaat had, dat de
aandacht van de muzlekautoriteiten in Neder
land op hem gevestigd werd. In 1877 volgde
dan ook zUru benoeming tot leeraar aan de
muziekschool wan de MaatschappU tot Bevor
dering der Toonkunst te Amsterdam.
In 1888 werd hU tevens directeur van de Am-
sterdamsche Vereeniging dier MaatschappU.
welk ambt hU tot 1898 vervulde.
Sedert de oprichting van het conservatorium,
waarvan hU mede-oprichter was. is Röntgen
aan deze instelling hoofdleeraar In het klavler-
spel; in 1913 werd hU tot directeur benoemd,
als opvolger van Daniël de Lange. Als piano-
sollst trad hU ook na zUn vestiging te Amster
dam herhaaldelUk door geheel Europa op. Als
uitvoerend kunstenaar verwierf hU echter den
grootsten roem in zijn hoedanigheid van bege
leider van Joh. Messchaert, dien hU op al zUn
concertreizen vergezelde. HU componeerde voor
orkest: Noorsche ballade (Op. 36), Suite „Aus
Jotunhelm”, Symphonie Bes-dur, .Liedje van
de Zee” (Op. 45), Oud-Nederlandsche dansen
(Op. 46), voor koor en orkest, „Gebet” (Op. 27),
„Sturmesmythe” (Op. 31), een pianoconcert
(D-dur Op. 18), voorts kamermuziekwerken,
pianostukken, liederen en opera „Agnete”
(1913) met bewerkingen van oud-Nederlandsche
boerenliedjes, volksliederen, dansen, enz.
Dr. Julius Röntgen was ridder in de Orde
van den Ned. Leeuw; hU had voorts een Scan
dinavische en Roemeensche onderscheiding.
Van de zes zoons, dip. pullus Röntgen 4iad,
wUden er zich vUf aan muziek.
De teraardebestelling van het stoffelUk
overschot zal plaats hebben op VrUdag 16
September, des namiddags half twee, te Am
sterdam, op de begraafplaats „Zorgvliet".
.Regeering en Kamers hebben gemeend,
dat het werk doorgezet moest worden, In
dien zin, dat de afsluitingsdijk gelegd werd, oud-minister van IJselsteyn in „de
Zij vertrouwden meer op de adviezen hun
ner deskundigen, dan op de betoogen, wel
ke van andere zijden kwamen en die ern
stig waarschuwden tegen de gevolgen.
We komen daar dezer dagen nog eens op
terug; doch we staan thans voor het feit,
dat de Zuiderzee er niet meer is.
Het eerste gevolg daarvan is, dat men er
nu nog wat paling vangt, doch dat over
luttele weken geheel de Zuiderzee-visscherij
en alles, wat daarmee in verband staat (en
dat is geen kleinigheid) stil ligt. Slechts
weinigen zijn na veel moeite geslaagd in
het vinden van een nieuwe broodwinning;
de groote massa krijgt een schriele schade
vergoeding of een magere steunuitkeering
wegens gedwongen.... werkloosheid. Ook
over deze aangelegenheid hopen we iets te
zeRRen.
Doch zóó is nu de positie. De dijk gelegd
en de menschen werkloos èn broodeloos. Wel
te verstaan: niet door malaise of achteruit
gang van het bedrijf; doch door een wel
bewuste daad der overheid, die voortzetting
onmogelijk maakte.
Ook zij, die niet met de schablone werken,
de overheid moet het doen; erkennen In d 11
geval, dat de overheid hier een zware ver
plichting op zich genomen heeft.
Daarom strijdt het thans met alle logica
en doeltreffende staathuishoudkunde om nu
te zeggen: in de Zuiderzeewerken steken wij
vooreerst geen geld meer, de werkzaamhe
den worden stop gezet.
