ONS BLAD
De Duitschers niet naar Genève
H
I
-T
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
heden
van
Het nieuws
f
I
HOOG SPEL
HERRIOT BESCHULDIGT
RIJKSDAGVERKIEZINGEN
OP 6 NOVEMBER
NA TIONALE TREURDA G
IN CHINA
ZEVEN DOOD VONNISSEN
IN ALBANIË
Sporen betrokken
in politiek
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
MAANDAG 19 SEPT. 1932
I
aan
l
J
De piloot reedt overleden
Een Von Papen-parti j
Anti-Japansche incidenten
Von Hoesch by Herriot
De parlementscommissie
In
Dreigement van Mussolini
De rol van Belgrado
De ry ka hervorming
Kolenmijnen veroverd
Jacob Devilliera t
Verkiezingarede van Roosevelt
Een preaidentaparty
BEDEVAART TER EERE VAN DEN H. CORNELIUS
Botsing op Zugspitzbaan
dg
vfc
'1
Lyken der gevallenen worden
niet opgeruimd
Epidemie dreigt aan
het Chaco-frorït
DE NOODVERORDENING VAN
VON PAPEN
Geestelijkheid noemt haar
ondraaglijk
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Fransch postvliegtuig
verongelukt
VLIEGTUIGBOTSING
BIJ SPECIA
(Voor het weerbericht zie men
pag. 2, 2e blad)
i
6 Italianen gedood, 2 gewond
Udet niet verdwenen
Lloyd George op de bijeenkomst ter behartiging van de aard
appelteelt, waar hij met Mr. Cullen eenige aardappelen
onderzoekt
De oude Hindenburg en
het jonge Duitschland
Het onderzoek naar de laatste
Rykadagzitting gaat door
een proces tegen een 50-tal
intellectueelen met repu-
blikeinsche plannen
la Duitachland reeda lang
bewapenen?
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek Telefoonnummer 433
De jaarlijksche bedevaart te Bokhoven met de beeltenis
van den H. Cornelius, beschermheilige tegen kinderziekten
Henderson blyft optimist
Onderhandellngen met Beier-
sche volkspartij
LLOYD GEORGE ALS AARDAPPELKEURMEESTER
MIIIIUI/I
I
A
(United Press)
naar
A.
op
:elljk bewapeningsniveau.
heeft geen van de Groenlandsche be
ambten of ambtenaren het verzoek ontvangen,
deel te nemen aan het zoeken naar Udet.
Fransch postvliegtuig verongelukt.
Épidémie dreigt aan het Chaco-front.
LONDEN. 17 Sept. (V. D.) Te Sanderstead In
het graafschap Surrey vloog een Fransch post
vliegtuig bij een poging een noodlanding te doen
In verband met den dichten mist tegen een boom
in een hoteituin. Het vliegtuig werd ernstig be
schadigd. De beide inzittenden kregen ernstige
kwetsuren; de bestuurder is reeds in het zieken
huis overleden.
De botsing tusschen vliegtuig en boom was
zoo hevig, dat de motor uit het toestel geslingerd
werd en op een machinehuis viel. Een vleugel
van het vliegtuig werd van het toestel gereten.
Het toestel was hedenmorgen uit Parijs vertrok
ken.
De R.K. Bouwvakarbeidersbond heeft de voor
gestelde loonsverlaging aanvaard.
Vrouw vermoord te Overaooelt?
O O
Anti-Japansche incidenten op nationalen rouw
dag in China.
Mussolini dreigt, uit den Volkenbond te treden.
Zeven doodvonnissen in politiek proces te Ti
rana.
Dultsche Rijksdagverkiezingen op November
te verwachten.
Zes Italiaansche vliegers b(j luchtbotsing ge
dood.
Hoogste s*and op Maandag uur vju.: 757
Achteruit
SPECIA, 17 Sept. (Eigen telegram.) Bl) een
botsing van twee marlnevllegtuigen boven de
Golf van Specia zijn zes Italiaansche vliegers
gedood en twee gewond. De vliegtuigen namen
deel aan een oefeningsvlucht. ZU maakten deel
uit van een eskader van zeven machines.
(United Press)
BERLIJN, 17 Sept. (WB). Het Rljkskabinet
heeft besloten den RUkspresident voor te stellen
den 6en November e k. te bepalen als datum
van de nieuwe verkiezingen voor den Duitschen
Rijksdag.
De vrees, dat de RUksregeering de Rijksdag
verkiezingen voor onbepaalden tijd zou uitstel
len, is hiermee ongegrond gebleken.
Het is aan te nemen, dat de RUkspresident
Maandag de door de regeering voorgestelden
datum definitief zal vaststellen. De 6e Novem
ber is de uiterste termijn, die krachten* 4*
grondwet gekozen kon worden.
De steunregeling voor den tuinbouw over 1931
Is gereed.
SJANGHAI, 18 Sept. (V. D.) Heden waren
ter gelegenheid van den Nationalen Treurdag,
die in verband met de bezetting van Mands-
joerUe door Japan heden in China werd ge
houden. zijn op alle openbare en op vele par
ticuliere gebouwen de met rouwfloers omwon
den vlaggen halfstoks geheschen. In vele open
bare vergaderingen riepen de leiders der Kwo-
Mln-Tang het volk op tot den strUd tegen het
Japansche imperialisme.
In de Japansche concessies waren de ver
sterkte patrouilles bUzonder waakzaam. Niet
temin is het in eenige steden tot Incidenten
gekomen.
Te Hankau werden bij een Chlneesche de-
monsratie acht Japanners gewond. De Chl
neesche politie wist echter erger te voorkomen.
NabU Hankau werd op een Japansch waren
huis een bomaanslag gepleegd, waarbU twee
Japanners werden gedood.
MOEKDEN, 18 Sept. (V. D.) Officieel wordt
medegedeeld, dat Chlneesche vrUscharen na
een gevecht van eenige uren met Japansche
beschermingstroepen de kolenmUnen b(j Foes-
Joen hebben bezet. Er zouden bij het gevecht
55 Japansche soldaten zUn gedood.
PARIJ8, 17 Sept. (V. D.) Heden heeft minis
ter-president Herriot den Duitschen gezant Von
Hoesch ontvangen tot een onderhoud. Von
Hoesch deelde zijn overplaatsing naar Londen
mede. Daaraan knoopte zich vast een ongedwon
gen bespreking van den politieken toestand en
de hangende kwesties. De Dultsche gezant gaat
heden met vacantie. HU zal nog eens naar ParUs
terugkeeren, zoodat hier geen sprake was van
een offlcieele af scheids-audiëntie.
den
aan den rUksk;
LONDEN. 17 Sept. (Reuter). De dood wordt
gemeld van Jacob Devilliers, Chief-Justice van
Zuid-Afrika.
den ten laste, dat zU een geheime revolutie
naire organisatie vormden, die ten doel had
bestaande orde in Albanië omver te werp
Konlng Zogoe te verjagen en de republiek
te roepen.
Er wordt beweerd, dat de samenzweerders
nauw contact stonden met een vreemde n
gendheid, die de vriendschappelUke betrekkl
gen tusschen Italië en Albanië trachtte te vi
storen. Het is vanzelfsprekend, dat hlern
Yoego-Slavlë bedoeld wordt.
Daarom werd het verloop van dit proces
Belgrado met de grootste belangstelling
volgd.
TIRANA, 17 Sept. (Eigen telegram) In het
groote politieke proces, dat alhier gevoerd werd
is heden het vonnis geveld. VUftig personen
die in verschillende steden van Albanië wegens
samenzwering tegen konlng Zogce gearresteerd
waren, stonden terecht .Zeven hunneiA-zUn ter
dood veroordeeld, 15 kregen levenslange tucht
huisstraf, 13 beklaagden zUn veroordeeld tot
15 jaar, terwUl de overige 15 personen werden
vrugesproken 1
(United Press)
Van bevoegde zUde wordt medegedeeld, dat
de berichten die in de laatste dagen in de bla
den zün verschenen over de RUkshervormlng
en over in verband daarmede met Beleren ge
voerde onderhandellngen onjuist zUn. Juist Is,
dat reeds op de landenconferentle te Stuttgart
besloten Is, in de kwestie der RUkshervormlng
geen beslissing te nemen zonder dat met de
landen Is voeling gehouden. Overleg met de
landen is nog niet gepleegd. De reis van den
RUkskanselier en den minister van Blnnenland-
sche Zaken naar Beleren houdt geen verband
met de kwestie. Thans kan echter reeds wor
den verklaard, dat men In regeeringskrlngen op
het standpunt staat, dat een omvorming van
deelen van Pruisen in RUksprovlnclën niet In
de bedoeling ligt. Aan het federatieve karakter
van het RUk zal niets, worden veranderd.
De reeds aangekondlfede conferentie van de
ministers van financiën van de landen zal
Dinsdag a.s. worden gehouden. De conferentie
zal zich bezig houden met het economische pro
gram van de RUksregeering.
ASUNCRON, 17 September. (Eigen telegram).
In antwoord op de laatste nota dér neutrale
mogendheden heeft Paraguay geantwoord be
reid te zUn de vUandelUkheden onmiddellUk te
staken, nadat de neutralen medegedeeld heb
ben dat Bolivia voorwaardelUk bereid was tot
staken van den strUd.
De gevechten om fort Bouqueron duren in-
tusschen voort. De Paraguyanen vallen, onder
steund door veldartillerie en machinegeweren
de Bolivianen aan. Deze vetdedigen zich hard
nekkig. Beide partyen noemen de verliezen
hoog.
Er dreigen besmettelUke ziekten, daar de lij
ken der doodgeschoten soldaten tusschen de
Boliviaansche en Paraguyaansche linies niet'
kunnen worden opgeruimd en tot ontbinding
overgaan.
boezemen. En toch zal Frankrijk zijn vei
ligheid en tegelijk die van de geheele we
reld alleen dan werkelijk dienen, wanneer
het aan alle openlijke en clandestiene her-
bewapenlngspogingen van Duitschland den
kop Indrukt door Duitschlands gelijkge
rechtigdheid In beginsel te aanvaarden en
toe te stemmen in een Ingrijpende ontwa
pening, waartoe president Hoover met zijn
krachtig voorstel het initiatief heeft trach
ten te nemen.
Er wordt door Duitschland en Frankrijk
hoog spel gespeeld. Verliest een van beide,
dan zal heel de wyreld daarvan de nood
lottige gevolgen moeten ondervinden. En
aangezien zij alle twee niet winnen kun
nen, blijft er maar één oplossing mogelijk,
n.l. remise door gelijkgerechtigdheid
een zoo laag
Herriot beschuldigt Duitschland van geheime
bewapening.
BERLIJN, 17 Sept. (VD.) De Commissie tot
bescherming van de rechten van het Parle
ment is thans voor Donderdag a.s. bUeenge-
roepen. Op de agenda staat het onderzoek naar
de gebeurtenissen in de tweede zitting van den
RUksdag op Maandag 12 September. Of in
deze bUeenkomst reeds een getuigenverhoor zal
plaats hebben, staat nog niet vast. In leder
geval staat zoo n tferhoor niet op de agenda.
Nader vernemen wü:
De beklaagden vormden zoo goed als geheel
het Intellectueel gedeelte der Albaansche be
volking. Het betreft 50 hoogere ambtenaren, n.l.
advocaten, geestelUken en ook den onder-voor-
zltter van den Staatsraad, Tschekeresl.
In heel Tirana v^as geen rechtszaal groot
genoeg, om dit proces te doen plaats hebben.
Daarom huurde men tüdelUk de groote Dlana-
bioscoop, welke in een paleis van Justitie ver
anderd werd. Deze bioscoop was het eigendom
van een Italiaanschen ondernemer.
Het Openbaar Ministerie legde den beklaag-
vaardigden op, al het moge lijk te doen, om de
hardste maatregelen der noodverordening xfeer
ongedaan te maken.
De pastoorsconferentle van de Industriestad
Augsburg richtte den 12en September een
schrijven aan den rijksk£tselier. waarin ge
zegd wordt dat door de Matste noodverorde-'
nlng over de pensioenen, steun aan oorlogs
verminkten en invalidlteitsrenten een ont
zettende ellende veroorzaakt wordt, dat de be
trokken volkskringen in hun bestaan bedreigd
worden, en dat honger en vertwUfellng met al
de vreeselUke gevolgen daarvan voor rust en
orde in den staat dreigen.
n een schrijven aan den voorzitter der
ontwapeningsconferentie, den ex-pro-
fesso optimistisch blijvenden Henderson,
heeft de Rijksregeering thCh* uitdrukkelijk
verklaard zich den 21sten September aj.
niet te zullen laten vertegenwoordigen in
het op dien datum bijeenkomende bureau
der ontwapeningsconferentie. Wel zal zij
met aandacht het werk der conferentie blij
ven gadeslaan en zal zij van het verloop
daarvan het laten afhangen, welke hou
ding zij in de toekomst zal aannemen.
Evenmin als de Fransche regeering, slaat
de Dultsche de deur geheel dicht, want in
hetzelfde schrijven verklaart de Rijksregee
ring zich bereid door een dlplomatleken
kier mondelinge onderhandellngen met
Frankrijk over deze aangelegenheid te voe
ren. Bij de opening van de ontwapenings
conferentie hebben niet alleen de voorzit
ter, maar ook de meeste delegaties der
groote mogendheden als hun diepgewortel
de overtuiging uitgesproken, dat het mis
hikken der conferentie gelijk zou staan
met een internationale ramp. Maar wie
heeft zich, behalve de voorzitter en Ame
rika ernstig moeite gegeven om deze ramp
te voorkomen? Frankrijk zeer zeker niet.
De eisch tot gelijkgerechtigdheid is voor de
Rijksregeering, die het in ’t binnenland op
bet oogenblik zwaar te verantwoorden heeft,
•en levenskwestie. Indien Frankrijk dit
helder inzag, zou het met meer begrip
tegenover deze aangelegenheid staan. Deze
eisch is vrijwel het eenige punt in het
program van de regeering-Van Schleicher
Von Papen, waarmee nagenoeg alle Duit-
ache politieke partijen instemmen. Deze
eisch is een uiting van den volkswil en kan
niet worden teruggenomen, nu hij eenmaal
gesteld is.
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD S==S
MÜNCHEN, 17 Sept. (W. B.) Zaterdagavond
omstreeks zes uur zUn een opgaande en een
neerdalende trein van de Zugspltzbahn in bot
sing gekomen.
Tot nu toe zUn acht passagiers met ernstige
kwetsuren in het ziekenhuis te Garmisch op
genomen, levensgevaar bestaat echter voor geen
van ben.
De oorzaak van het ongeluk is nog niet op-
gehejderd.
De materieele schade is niet zeer belangrijk.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
ïgWoon. Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS.
Per kwartaal voor Alkmaar f 2
Voor buiten Alkmaar f 2 85
JUM geïllustreerd Zondagsblad f 0 60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
PARIJS, 17 Sept. (Eigen telegram.) Herrie
deed heden In een zitting der Kamer-commlssl
voor buitenlandscbe zaken eenige sensationeel
verklaringen over wat hU noemde Duitschland
bewapening, HU zeide, dat het hem reeds maan
den lang bekend was, dat Duitschland een be
wapeningspolitiek voerde. HU had de Dultsch
regeering er reeds op gewezen en ook de Engel
sche regeering had hU er van in kennis gestelc
Herriot beweerde, dat hU in Duitschland een
plaats wist, waar periscopen voor dulkbooten
vervaardigd worden. De premier verklaarde van
plan te zUn den Volkenbond bewUsmateriaal
voor te leggen van Duitschlands herbewapening.
HU was er vast van overtuigd, dat de Volkenbond
binnen korten tUd een internationaal onderzoek
naar de Dultsche bewapening zou laten Instellen
•w-'w erhalve zal Frankrijk er op de een of
1 andere wijze aan tegemoet moeten
komen. Doet het dit niet, dan loopt
niet alleen de ontwapeningsconferentie
door de afzijdigheid van Duitschland, maar
ook de Volkenbond, die haar heeft uitge-
•chreven, ernstig gevaar. Mussolini heeft
tenminste alvast laten doorschemeren, dat
Italië uit den Volkenbond zal treden, in
dien aan den Duitschen eisch geen recht
Wordt gedaan. Eerlijkheidshalve moet men
echter bekennen, dat Duitschland het
Frankrijk niet gemakkelijk maakt eenige
toenadering, zij het ook maar in principe,
te toonen. Al beweert de Dultsche minister
Van buitenlandsche zaken, von Neurath,
ook bij hoog en bij laag, dat de Dultsche
gelljkgerechtlgdheidseisch geen herbewape
ning van Duitschland beoogt, maar ontwa
pening der andere mogendheden, de uitla
tingen en plannen van generaal von Schlei
cher maken den Indruk van het tegendeel.
Bovendien zijn de wedertoelating van de
nationaal-socialistische stormtroepen, het
coquetteeren der rijksregeering met de
militair georganiseerde „Stahlhelm” als
aanvulling van de rijks weer, het Jongste
decreet van den ouden Hindenburg, waarin
deze geheel het Jonge Duitschland onder
leiding van den staat in één groot ver
band lichamelijk wil ontwikkelen, en de
bevolen aanbouw van den derden kruiser
Weinig geschikt om het voor zijn veiligheid
doodsbenauwde Frankrijk vertrouwen In te
BerlUn werd Zaterdag verrast door een op
roep tot stichting van een .Deutsche Praesldi-
alpartei”. De oproep was aan alle zuilen aange
plakt. De nieuwe partij wil Dultsche mannen en
vrouwen verzamelen om de vaan van Von Hin
denburg en hulp brengen aan een regeering.
die onafhankelUk van de partijen aan de na
tionalen opbouw kan werken. De regeering Von
Papen mag in haar strUd niet alleen worden
gelaten.
Ten bevoegder plaatse werd evenwel ver
klaard. dat de RUksregeering niets met deze
partij te maken heeft.
KOPENHAGEN. 18 Sept. (Reuter) De di
recteur van Groenland. Oldenow deelt mede,
dat hem niets bekend is van een verdwUnen
van den Duitschen vlieger Udet. die sou heb
ben deelgenomen aan de naspeuringen
de familie Hutchinson.
Ook
ROME, 17 Sept. (Reuter). Mussolini zal alle
pogingen in het werk stellen, om aan den
Duitschen eisch tot pariteit te voldoen.
De Italiaansche gezant te Londen, Grandl.
stelt pogingen in het werk om Sir John Simon,
den minister van buitenlandsche zaken, te
winnen voor een politiek, welke Frankrijk zal
nopen tegenover Duitschland een meer liberale
politiek te volgen.
Als bU de aanstaande besprekingen te Genève
geen rekening zou worden gehouden met Italië’*
wenseben en wanneer men in dit land den In
druk zou krUgen, dat hierdoor het prestige van
Italië is geschaad, dan zal Rome met den
Volkenbond breken.
De zware politieke crisis, welke in Duitsch
land door de noodverordenlngspolltiek van het
kabinet von Papen ontketend werd, laat de
groote materieele offers, welke zU de laagste
klassen der bevolking oplegt, gemakkelijk
overzien.
De Katholieke geestelijkheid heeft herhaalde
malen in offlcieele verklaringen de jongste
noodverordeningen uit sociaal-politieke gronden
ondraaglUk genoemd. Zoo maakte het kapittel
van Kempen eenige dagen geleden een verkla
ring bekend, waarin de door de noodverorde
nlng van 14 Juni IJ. vastgestelde vermindering
der pensioenen en Inyaliditeitsrenten voor het
grootste aantal ^r meerendeels oude en zieke
menschen catastrophaal genoemd wordt.
De geestelijkheid roept de christelijke afge-
LONDEN. 17 Sept. (Eigen telegram). Hender
son. de voorzitter van de ontwapeningsconfe
rentie,, verklaarde voar.«aUn vertrek naar Ge
nève, dat Tiet bureau der ontwapeningsconfe
rentie zich onverwüld met het schrijven der
Dultsche regeering betreffende haar wetering
aan de zitting der commissie deel te nemen,
zou bezig houden.
Henderson zeide niet geneigd te zUn het ern
stige karakter van Dultachland’s schrijven te
overschatten. Het feit, dat Duitschland bereid
is den arbeid der ontwapeningsconferentie met
belangstelling te volgen en zUn verdere hou
ding overeenkomstig het verloop der conferen
tie zal bepalen, bewUst toch dat de deur nog
niet geheel is dicht geslagen.
(United Pree*)
et Fransche antwoord op den Duit
schen eisch tot gelijkgerechtigdheid
op ’t gebied der bewapening hield ’ll
onomwonden weigering in Duitschland toe
te staan zijn rijks weer te reorganiseeren
en zoodoende door een zekere mate van
herbewapening de andere mogendheden
aanleiding te geven tot een hervatting van
den fatalen bewapen ingswedstrijd. Van
den anderen kant verried dit antwoord met
tittel noch Jota, of Frankrijk bereid was
zijn geweldig oorlogsapparaat ook maar
eenigszins te verkleinen^ Integendeel. De
literaire snoeverij over de geweldige offers,
welke Frankrijk beweert reeds gebracht te
hebben aan de ontwapenlngsgedachte. ge
tuigden van een geheel tegenovergestelde
mentaliteit. Het eenige hoopgevende punt
In dit antwoord bestond in het openlaten
van de mogelijkheid tot het voortzetten
der onderhandellngen. Kan men het de
Dultsche Rijksregeering kwalijk nemen, dat
zij bet Fransche antwoord als totaal onbe
vredigend heeft veroordeeld? Engeland en
Italië staan in principe heel wat welwillender
en ook rechtvaardiger tegenover den Duit-
•chen gelljkgerechtlgdheidseisch dan Frank-
rijk.Frankrijk heeft blijkbaar gemeend.dat t
met de verwezenlijking van het door den
leider der Dultsche delegatie in de alge-
meëhe commissie der ontwapeningsconfe
rentie geuite dreigement van niet meer aan
de ontwapeningsconferentie te zullen deel
nemen, zoolang de kwestie der Dultsche
gelijkgerechtigdheid niet beslist is, niet zoo’n
vaart zou loopen. Het heeft zich weer eens
toot de zooveelste maal in de Dultsche
mentaliteit vergist.
SALTLAKE CITY, 18 Sept. (Reuter). In een
radiorede stelde de democratische candidaat
voor het presidentschap, Franklin Roosevelt, een
ingrijpende wijziging in de spoorwegen voor.
lo. De regeering moet voor een bepaalden
tUd de spoorwegen helpen, op voorwaarde, dat
de verbindingen wordn verbeterd, hetgeen allen,
zoowel personeel als pasagiers. ten goede komt.
2o. De wetten, waarbij de aandeeleu worden
geregeld, moeten herzien worden en de aandeel
houders beter beschermen.
3o. Een commissie moet de concurrentie van
autobussen, zoowel voor passagiers als vracht,
regelen.
4o. tod estreken, waar het verkeer onvol
doende is. moet dit beter geregeld worden.
5o. Indien het algemeen belang dit eischt,
moeten de spoorwegen geconsolideerd worden.
6o. De spoorweg-maatschappUen. die met het
geld van anderen onverantwoordelük omsprin
gen. moeten onder toezicht van een speciale
commlsie worden gesteld.
BERLIJN, 17 Sept. (W.B.De voorzitter van
de Beiersche Volkspartij, staatsraad Schaeffer
13 door rUkskanselier Voh Papen uitgenoodigd
naar BerlUn te komen voor het houden van een
bespreking. Na Schaeffer zal ook de Beiersche
minister-president, dr. Held, ontvangen worden.
Naar verluidt zullen db besprekingen loopen
over actueele politieke vraagstukken van den
aansf^iden verklezlngsatrUd, waaronder plan
nen tot het oprichten van een regeeringsfrpnt
voor de verkiezingen.
ALKMAAR
PAYGLOP 3
Barometer* en Thermometer*