DE M ILL IOENEN-NOTA
Prikkel draad
H
De Pers over de Troonrede
I
Mgr. P. Bos, O. Cap.
Harde werkelijkheid
Een onvolledig
Onderzoek
„De Tribune” op
het leugenpad
WOENSDAG 21 SEPTEMBER
T
4
GOUDEN KLOOSTERFEEST
In Welterland
EEN VAN A TOT Z VER-
ZONNEN VERHAAL
Mr. A. J. B. BLAISSE
ONBEHOORLIJKHEDEN IN HET
ZOMERKAMP TE LAREN
De „Polonia Restitutie-orde”
Bisschoppelijk bezoek Valkenburg
Paters Dominicanen
Nieuw Kamerlid
Een duister document
Stormklok
Een niets zeggend stuk
ORDER NED. SPOORWEGEN
T roon-weeklacht
Het juiste midden
Machinisten-Examen
Niet laken, maar ook
niet pryzen
s-
I
Rijk en gemeente Helmond
verleenen bijdragen
Commandeur in de Orde van den
H. Gregorius den Grooten
de
de
de
De Maasbode schrijft: r
rak
i
i
Een jaar van beslissende
beteekenis
Uitsluitend in het
crisisteeken
aan den
i of mo-
Het Huisgezin schrijft:
De volle werkzaamheid der regeerlng staat
uitsluitend in het crlsls-teeken, en practiach
is het ministerie een crlsis-kablnet gewor
den.
rfe Standaard wil niet laken, maar ook
niet prijzen.
Het heeft Z. H. den Paus behaagd den Wel-
edelgestr. heer Mr. A. J. B Blalase, Notaris
te Amsterdam, lid van bet Bestuur der 8t.
Radboudstichtlng, te benoemen tot Comman
deur in de Orde van den H. Gregorius den
Grooten.
die het slotwoord: „Op den voorgrond trede
daarom wat de Natie vereenigt, niet wat
haar verdeelt", zin en beteekenis zou hebben
gegeven, zoodat de Natie zou hebben kunnen
antwoorden: „Ja. onder uwe leiding zijn wü
aanstonds bereid."
In stee van zoo iets schildert ons de Troon
rede eene regeerlng. die met de handen in
het haar zit, en niet weet wat zy doen zal.
tl
„schandaal”
Dinsdag heeft de 1
venhage. dr. W. Babi
*s GRAVENHAGE. Geslaagd voor diploma A.
de heeren P. A. Brussée, W. H. van Es en W.
Klijn, allen Rotterdam; E. van der Hoeven.
Utrecht en P. J. van Dyke, Dreischor.
i
Wil
voor
den
De Christelijke Nederlander schrijft:
Dat overigens de geheele Troonrede staat
in het teeken der crisis en dat zjj zwijgt van
veel, wat anders vermelding pleegt te vin
den, .is niet meer dan natuurlijk. Het kabi
net gevoelt en beschouwt zich blijkbaar
thans vóór alles als crlsis-kablnet.
Eén speciaal punt, dat van de handelspo
litiek. toont daarbij, dat de Regeerlng niet
door theorieën zonder meer zich lelden laat.
ZU ziet de harde feiten en is daarom ,bU
voortduring bedacht op afwending van de
gevaren, waarmede de buitenlandsche maat
regelen den afzet van onze voortbrengselen
bedreigen. Terecht meenen wij.
Maar dit beduidt niet, dat ook de Neder-
landsche regeerlng gelijk zooveel buitenland
sche het gezond verstand volkomen heeft ver
loren; dat zij principieel het roer wendt. In
tegendeel: richtsnoer blijft „bevordering van
net herstel van het internationaal ruilver
keer.” We lezen dit met niet minder instem-
ming.
Overigens treft ons het zeer weldadige na
tionale geluld, dat de Koningin haar rede
heeft doen hooren. en dat alom voortklinken
moge. Laat ons volk .Jn al zijn lagen" zich
den ernst der omstandigheden voor oogen
stellen.
Laat men weten, dat .alle" takken van
volksbestaan lijden: handel én landbouw,
vlsscherjj én scheepvaart, tuinbouw én nij
verheid; alle.
den bieraccijns, de invoerrechten en de ver
mogensbelasting. Wat de opcenten op de
Invoerrechten aangaat wil de regeerlng Bel
gië en Luxemburg daarvan vrij stellen als
certificaten van herkomst worden overge
legd nadat het verdrag van Ouchy is aan
genomen. Dit maakt het geheel zeer Inge
wikkeld en wy vragen ons af hoe dit alles
klaar moet komen in de komende maan
den. By na 63 mlllloen aan nieuwe belastin
gen is een heel bedrag, waarover wel het
een en ander te zeggen zal zyn, vooral als
er zooveel bykomt.
De regels, die hierop in het communis
tische orgaan volgen, zullen we onzen lezers
maar besparen, doch 't slot van het verhaal
laten we hieronder nog volgen.
wy clteeren weer:
Als opvolger van het thans ontslapen Tweede
Kamerlid J. Ament komt in aanmerking de
heer H. H. Trienekens te Venlo.
Poolsche gezant te "sGra-
binskl, namens den Presi
dent der Poolsche Republiek, de Polonia Resti-
tuta-Orde overhandigd aan mevrouw C. Frun
Loder uit Rotterdam, presidente der Alliance
Polonaise", den heer prof. dr. A. H. M. J. van
Rooy uit Amsterdam, voorzitter der „Neder-
landsch-Poolsche Vereenlglng’’ te Amsterdam
en dr. W M Westermand uit 's-Oravenhage,
directeur van het „Haagsche Maandblad".
De liberale „N. R. Ct.” is aeer bitter gestemd
over den Inhoud van de Troonrede. Het blad
noemt het staatsstuk een weeklacht van een
slappe regeerlng.
Het orgaan, dat van meenlng is, dat er thans
voor alles behoefte was aan een Koninklijk
woord, dat vertrouwen in de toekomst zou
wekken, een dat bemoediging schenken sou.
omdat men eruit voelde, dat wij hier te lande
by alle ellende toch in ieder geval het geluk
hadden van eene Regeerlng, die tegen de moei
lijkheden opgewassen was en tot krachtig ban
delen in staat, schrijft dan om.:
loozensteun? De troonrede
antwoord op, waaraan men
Worden de overheidsloonen
zienlijk verlaagd? Geen kik
dus daarin toch roomsch? En
waarom roomsch?
Och, m’n moeder heeft me als jongen
daar laten inschryven en vandaag
dag is het hetzelfde of Je roomse)
dern georganiseerd bent, ze beantwoorden
geen van belde aan hun doel. Het eenlge
voordeel Is de werkloozenondersteunlng
voor het overige ben Ik communist.
Als jy, communist, je Jongen dan niet
op *n roomse he school wilt doen, dan za:
ik zorgen dat Je geroyeerd wordt.
By dit dreigen met broodroof windt
Van Rooyen zich op, verkeerd, maar be-
grypeiyk.
In den gemeenteraad van Helmond is bet
reeds vermelde voorstel behandeld om 25 pro
cent bij te dragen in het prijsverschil tusschen
de aanbieding der houtenfabriek Everts van
der Weyden aldaar en buitenlandsche onderne
mingen voor een order der Nederlandsche
Spoorwegen.
De Raad heeft het voorstel aangenomen,
waardoor de gemeente Helmond ƒ750 en het
Rijk 2250 bijdragen in genoemd prijsverschil
Hierdoor is deze order voor de Nederland
sche nijverheid behouden. Het betreffende werk
beteekent vollen arbeid gedurende nagenoeg
tien weken voor 62 arbeiders, wat neerkomt
op in totaal 600 weekloonen.
Tegenover uit den Raad opgekomen bemer
kingen, werd van Katholieke arbelderszjjde er
op geweaen, dat de geboden steun absoluut
ten bate van den arbeider komt.
Op byna *t zelfde moment, dat er in de
Ridderzaal te Den Haag de somberste troon
rede werd uitgesproken, welke er ooit binnen
deze historische wanden geklonken heeft, is
er in de hoofdstad des lands een koning
de koning van den lach ingehaald en
Ingehuldigd.
En hoé!
Het volksenthouslasme was ziedend.
In ’s Konlngs Ridderzaal, een luxueus
theater, waren de plaatsen van een-vyf-
en-zeventig tot ver over de tien gulden
reeds dagen te voren uitverkocht; rond het
theater wapperden fier en feestelijk de
Fransche en de vaderlandsche vlaggen; tal-
looze autoos méér dan in Den Haag op
het Binnenhof voerden de lllustre gasten
aan; het jjortret van den koning prykte in
de theaterstraat allerwegen In zeep-, odeur-,
kappers- en harlngzaken met of zonder par-
manent wave; duizenden enthousiastelin
gen schuifelden over het asfalt en slechts
met groote moeite kon de polltie, die een
taak had als by vorstenbezoek, de baan
vry houden voor een keur van costuums en
toiletten, waarby vergeleken die in de
resldentleele Ridderzaal welter-bleek wa
ren; de asfalt-kranten brachten portretten,
dithyramben, hymnen ter eere van dezen
koning
Alles straalde van geluk en niemand dacht
aan Welter, óók niet, toen de koning van
den lacht raison van vele duizenden echte
Coiynsche, niet in waarde verminderde (in
tegendeel: in waarde vermeerderde fHol-
landsche guldens later een paar onbe-
schryfUJk-hulplooze liedjes zong en als
gangmaker dienst deed voor een nachtfeest
van oesters en champagne
Het feest is natuuriyk schitterend ver-
loopen
Den volgenden ochtend stonden de kran
ten vol van nieuws uit de mlllioenen-nota.
Zoo leven we in Wplterland.
Toch ’n uitkomst: die belastlngverhooglng
tot 150 opcenten, toch ’n uitkomst: die
weeldeverteringsbelastlng
Naar wij vernemen, zullen de H. H. E. E.
de Aartsbisschop van Utrecht en de Blsschop
van Roermond, die Donderdag 22 September
op de doorreis naar Rolduc een bezoek aan de
Katakomben te Valkenburg brengen, op uit-
noodlglng van „Valkenburg Omhoog" van uit
de Katakomben naar t Rotspark gaan en het
Openlucht-theater bezichtigen.
In de plaats van den hoogeerw. pater B.
Schaab, die. zooals gemeld, tot Provinciaal
werd gekozen, is tot Deflnitor gekozen de zeer-
eerw. pater Humbertus Smit, pastoor te Otro-
banda te Curacao, thans met verlof.
In plaats daarvan hebben we één lange
jammerklacht gekregen, zóó somber, zóó
zonder eenlge opwekking, zóó zonder eenlge
teeken van regeerlngszelfvertrouwen, dat van
de geheele rede slechts eene neerdrukkende
werking kan uitgaan.
Een „duistere tyd” als nooit te voren, en
..nog steeds kondigen zich geen betrouwbare
toekenen van kentering aan.” wy zullen het
maar niet verder herhalen. Het zijn alle
klanken, die wij reeds zo menigmaal hebben
gehoord. Men mocht zeer zeker verwachten,
dat een echo daarvan uit de Troonrede zou
worden vernomen, maar dan daartegenover
een roep, die in de toekomst kon klinken, en
Aldus noemt De Ty d dit „voornaamste
staatkundige document voor het komend be
leid”:
,J3e oppositie-pers zal de Troonrede mis
schien betitelen: een Welter-rede. Ongetwij
felt weltert zjj het hoofdmotlef^..dat tijdig de
meest dringende maatregelen tot stand ko
men” tegen den economischen nood. Want
de noodklok luidt van de eerste tot de laat
ste zinsnede met het donkerste accent. Zoo
somber heeft de bezorgdheid nog nooit in
's lands vergaderzaal aangeslagen als in de
zen „duisteren tijd”, want uit den mist zijn
we in den nacht gereden. Het eenlg moge-
lyke vervolgstuk op deze Troonrede is de
mlllioenennota, die haar zal argumenteeren.
De cijfers zijn de sterkste argumenten voor
de „tal van noodmaatregelen” tegen de in
eenstorting.
Thema en tendenz van de bittere Welter-
economie zijn overgenomen, schrijft het blad,
maar uit niets blijkt, in hoeverre de Regeerlng
zelfstandig zal bezuinigen en wellicht nieuwe
bronnen aanboren. Het document zwijgt met op
zettelijke zorg over de bezuiniging, waarmede
de regeerlng onderwijs, defensie en Justitie zal
belasten.
Het bedrijfsleven de werkloosheldszorg
de financlecle toestand, ziedaar wat, blij
kens de Troonrede, het doen en laten der
regeerlng, wj) hopen vooral het doen, be-
heerscht.
En elders vervolgt het blad:
We hooren te veel den ambtenaar die re
gistreert, we missen de stem van de Lands-
moeder die opbeuring brengt en den getrof
fenen moed inspreekt.
We missen ook de belofte, dat, hoezeer de
nood nijpt, de zwakken zullen worden ge
steund en voor de instandhouding van het
gezin en het gezinsleven alle krachten zul
len worden ingespannen
Zeker. Indien de komende daden niet in
overeenstemming zouden zijn met de woor
den welke wij zoo graag gesproken zagen,
bleven deze beter ongesproken.
Maar we blijven vertrouwen dat dit mi
nisterie zich op de hoogte zal toonen van
zyn taak en dat het in zyn laatste werkjaar
zal beantwoorden aan hetgeen het Neder
landsche volk het recht heeft daarvan te
verwachten.
Van Rooyen, werkloos metaalarbeider,
komt fluitend binnen, maar vóór hy van
zyn verbazing over het zien van 'n pries
ter in de huiskamer, is bekomen, wordt
hem toegesnauwd:
Zeg, heb jy een zoon op de openbare
school?
Ja. En wat zou dat?
Nou, Je bent toch roomsch, is 1 niet,
en Je weet toch wel dat onze-lieve-heer
dat niet goedkeurt. Waarom doe je je kind
niet op ’n roomsche school? X
Omdat ik zelf ook op *n openbare
school ben geweest en die niks dommer
heb verlaten, dan een ander, ’n roomsche.
Maar je weet toch wel, dat Je kind
daar geen roomsche opvoeding krijgt?
Krijgt ie van my ook niet. Dê kinderen
worden op beide scholen vergiftigd. Als het
aan my lag, zou ik tnijn jongen zelf onder-
wijzen.
Zoo, is dat jouw opvatting; ben je ge
organiseerd?
Ja, in den roomschen metaalbewer
kersbond
Zoo,
Onze kameraad hoorde tot nu toe niets
over z’n royement, wel informeerde de
afdeelingsvoorzitter twee dagen geleden
hoe het kwam, dat hy den „eerwaarden"
kapelaan Verhelst zoo had beleedlgd.
Naar onze meenlng heeft de Koninklyke
boodschap het juiste midden bewaard: zy
is waar, maar niet wanhopig; zy vraagt of
fers, maar kondigt geen afbraak aan; zy
bedient zich van forsche woorden, maar laat
plaats aan het menschelyk gevoel. De styl
van deze Kroonrede verraadt een geest, die
de beenderen der departementen tot een le
vend organisme maakt; een Regeerlng
spreekt en niet een reeks ministers.
De Regeerlng treedt bezorgd voor het front
en zegt haar meenlng in ernstige taal.
Moge dan het nageslacht van ons kunnen
zeggen, dat de met zorg beladen regeerders
van heden een waardeerend volk vonden.
Het Alg. Handelsblad schryft, dat de
Troonrede In het laatste levensjaar van dit
Kabinet geen boud en breed opgezet visio
nair program kon zyn, ook daar niemand weet
hoe de crisis zich verder zal ontwikkelen, en
hoe het buitenland, waarvan onze welvaart zoo
zeer afhankelijk is. zich verder zal gedragen.
Elk program dat in bijzonderheden zou gaan
zou speculatief worden, en de staat moet zich
op realiteiten gronden. Het is thans geen tyd
voor fantasieën of eenzydig-princlpleele partij
politiek; maar alle hens moét aan dek voor
beschutting van het schip van staat Daarte
genover dienen natie en parlement zich te
plaatsen In een critlachen, maar opbouwenden,
natlonalen geest.
„De Tyd” schryft:
Eenlge weken geleden hebben
eenlge onbehooriykheden vermeld,
gekomen in het zomerkamp van
Kader-landetorm te Laren. Naar aanleiding
dier mededeellngen wendde de heer K. ter
Laan zich met schrifteiyke vragen tot dein
Minister van Defensie, en de Minister heeft
daarop geantwoord: „By het onderzoek is
niets gebleken van eenlge gedraging op den
laatsten kampavond, die de krygstucht zou
kunnen schaden.”
Dat er „niets gebleken" is, geschiedde
omdat alleen de schuldige en zyn kame
raads gehoord zyn, maar niet de amuse-
ments-offlcleren en andere officieren, noch
de kaderlandstormers, noch de by de er-
geriyke feiten aanwezige huisvader van het
Christeiyk Militair Tehuis.
Het officieel onderzoek erkent, dat de
„beroepsmilitairen zyn aangetroffen met
den kaderlandstormers onbekende dames”
en dat „een der onder-offlcleren de laatste
dagen eenlge keeren bezoek ontving van
zyn dochter." Maar niet erkend wordt, dat
zich in den liatsten avond meer dan één
officier in kenneiyken staat van dronken
schap bevond, zoodat uit den kring der
kaderlandstormers werd geroei>en: „Sluit
Schiedam”, typ afloop der byeenkomst in
de cantine Is zelfs een der officieren in vol
slagen dronkenschap verzeild geraakt te
midden der kaderlandstormers. De kame
raadschap der enkele gehoorde officieren
van het oppervlakkig en onvolledig onder
zoek moge deze feiten in strulsvogel-poll-
tlek verbergen, indien echter de onparty-
dlge getuigen worden ondervraagd voor
een gezaghebbend onderzoek houden wy
hun namen ter beschikking zal omnid-
deliyk de juistheid van het bovenstaande
biyken. En tevens, dat alleen dank onze toe
zegging van de publicatie der feiten een te
legrafische klacht achterwege bleef, gereed
om aan autoriteiten verzonden te worden,
met mogeiyk geen ander resultaat dan het
oppervlakkige, dat thans de Juiste toedracht
van zaken op den achtergrond houdt.
-j—e minister van Financiën is van nature
I 1 geneigd tot gezond optimisme, heeft
minister de Geer enkele jaren gele
den eens gezegd ter weerlegging vermoede-
lyk van de meermalen geulte bewering
dat minister de Geer een pessimist was op
het gebied van de Staatsinkomsten en uX
gaven.
In de mlllioenennota die thans gevolgd Is
op de Troonrede en waarin de sluier wordt
opgelicht en we de plannen en voorstellen
van de regeerlng kunnen zien, is hy noch
het een noch het ander, maar zoo koud za
keiyk, dat men er stil van wordt.
Die sprankelende geest, die andere jaren
in deze nota’s te vinden was heeft plaats
gemaakt voor een slechts harde werkeiyk-
heid verkondigend bewindsman, waaruit wel
moet worden opgemaakt dat de tyden ern
stig zyn. Dat peemt niet weg dat deze mll
lioenennota een staatsstuk is van groote
beteekenis en waarde, de bestudeering meer
dan waard.
Niettegenstaande de regeerlng het advies
van de commissie-Welter lang niet geheel
opvolgt, verdedigt zy haar op hoofsche
wyze, terwyi daarentegen de kritiek door
haar uitgeoefend op de socialistische voor
stellen wel zoo fel en vernietigend is, als
maar eenigszins toelaatbaar is in een zoo
belangryk staatsstuk.
Slechts wie in een „fool’s paradise” de
minister gebruikt het Engelsche woord, om
dat dit niet zoo zuur klinkt als gekkenhuis
leeft en meent, dat ’n verarming, als thans
de wereld onderging, zonder invloed op *le
verzorging van onze collectieve behoeften
kan bUJven, omdat de toovermacht van den
Staat over onzichtbare welvaartsbronnen
beschikt, kon hieromtrent anders denken.
Belastingverzwarlng alleen kan ons niet
doen ontkomen aan alle pyniyke versobe-
ringsmaatregelen en over het reuzendenk
beeld van de socialisten om ten bate van den
Staat de rente van de leenlngen maar eens
te verlagen, schryft de regeerlng, dat zy er
nooit over zal denken de rechten van haar
obligatiehouders te verkorten, evenmin als
de Engelsche regeerlng dat gedaan heeft.
Neen van al die socialistische middelen
moet de regeerlng er geen hebben, want ze
zyn onbruikbaar. Er is wat anders noodig
om te trachten de begrooting sluitend te
maken. Volgens de ramingen zou de begroo
ting voor 1933, Indien er geen maatregelen
werden genomen een tekort opleveren van
ruim 147 mlllloen.
Het is altyd heel moeiiyk een oordeel uit
te spreken over de ramingen, maar dat
neemt toch niet weg, dat sommige ons rij-
keiyk hoog voorkomen, al weten we wel dat
de zeven maanden van dit jaar ais maatstaf
genotnen worden. We hopen dat wy ons
vergissen, want anders is het tekort nog
grooter, maar wy kunnen niet inzien, dat
de rechten op den Invoer, die steeds af-
neemt, behalve de 22 mlllioen als gevolg van
de voorgestelde opcenten nog 16 mlllloen
meer zullen opbrengen dan dit jaar. Overi
gens zyn de opbrengsten van de tegenwoor
dige belastingen samen een 73 mlllloen la
ger geraamd dan dit jaar.
Het Volk schryft:
De regeerlng heeft er de voorkeur aan ge
geven, de troonrede tot een nietszeggend
stuk te maken. Wat geschiedt met den werk-
geeft er geen
houvast heeft,
opnieuw aan-
er over In de
troonrede. Wordt de autonomie der gemeen
ten op het stuk der loonen opnieuw aange
tast? Zwygen als des grafs. Wat geschiedt
er met al de verder diep Ingrijpende bezui
nigingsvoorstellen van Welter? Geen woord
er over.
Wat is de reden van deze zonderlinge hou
ding van het kabinet? Reserveert de regee
rt ng het woord, Waarop het volk in geweldige
spanning wacht, voorazichzelf en heeft zy
dit de koningin niet in den mond willen leg
gen? Wil zy de beteekenis van de functie
van het staatshoofd achteruit schuiven? Wil
zy de staatsrechteiyke waarde van de troon
rede stelselmatig varlagen? Wil zy de met
zooveel pracht en praal omkleede Vereenig-
de Zitting van de Staten-Generaal, waarin
de troonrede wordt voorgelezen, geheel tot
een ledige vertoonlng maken? Is het haar
er om te doen te -lemonstreeren, dat ook hier
een bezulnigingsobject, een versoberingsmld-
del aanwezig Is?
Of heeft bet kabinet er tegen opgezien de
koningin te doen uitspreken, dat de werk-
loozenultkeerlngen en de overheidsloonen
omlaag sullen gaan en dat zoovele groote
volksbelangen vernield zullen worden?
Duchtte het een knauw voor de liefde tot
het koningsschap, als de monarch met eigen
mond da wreed» Welter-woorden sprak?”
TTT Tat de bezuinigingen aangaat vraagt
yy allereerst de aandacht de salaris
vermindering voor de landsdiena
ren, die, als we de mlllioenennota goed le
zen, hierop neerkomt, dat de gehuwden
thans opnieuw, zy het ook door middel van
een bydrage aan het i>ensioenfonds 5 pro
cent en de ongehuwden, door aftrek voor
deze categorie en vermeerderde pensloen-
bydrage 7 procent gekort worden. Volgens
het indexcyfer Is het levensonderhoud met
16 procent verminderd en de grootste kor
ting bedraagt 12 procent, terwyi de regee-
ring in de nota bovendien betoogt, dat ook
in het particuliere bedryf de loonen alle
verminderd zyn. In alle geval heeft de re
geerlng in dezen niet *t advies gevolgd van
de commissie-Welter en zal zy niet voor
stellen de loonen biy vend te korten. Tot het
laatste oogenblik schynt het kabinet met
dezen maatregel gewacht te hebben, want
in geen van de begroetingen is er rekening
mee gehouden, wat er wel op wyst, dat, in
dien het eenigszins mogeiyk was geweest,
zy deze korting achterwege zou hebben ge
laten.
Bezuiniging is, zooals biykt op de depar
tementen, met kracht doorgezet. Vooral een
verlichting van de sociale verzekeringslas
ten, waartoe een afzonderlyk wetsontwerp
is ingediend, zet zoden aan den dyk. Het
departement van Economische Zaken en
Arbeid zal over 1933 maar liefst 13 mlllioen
minder bydragen, waardoor deze begroo
ting ten slotte met 16 mlllloen verlaagd zal
worden. Het diepst is het mes gezet In De
fensie, waar weer 7.5 mlllloen afgaat, wat
over de laatste Jaren een totaal maakt van
17 mlllioen. De socialisten mogen wel bewe
ren, dat zoo goed als alle crisistekorten
op defensie te verhalen zyn, maar er is
geen land, ook Denemarken niet, dat in de
laatste jaren zooveel bezuinigd heeft op
defensie als Nederland.
Over tal van zaken uit de mlllioenennota
zou nog heel veel te schrijven zyn. maar de
gelegenheid om ieder van de maatregelen
afzonderiyk te bekyken, zal zich in de ko
mende dagen wel voordoen. We meenen
daarom deze korte beschouwing te moeten
eindigen met er op te wyzen, dat de regee-
ring zich op het standpunt stelt, dat het
heele stel van maatregelen een geheel
vormt, waarin er dus geen enkele kan wor
den gemist. Een moedig maar overigens
juist standpunt. In hoeverre de Kamer zich
tot dit standpunt zal kunnen opwerken,
dient af gewacht, maar feiteiyk zou het
aanbeveling verdienen als ook in de Kamer
over al de voorstellen als een geheel zou
worden beslist, desnoods in een stemming,
dit zou een houding zyn in overeenstem
ming met den ernst der tyden en de millloe-
nennota lezen wy zoo, dat de regeerlng als
het ware den weg daartoe bereidt.
Want om te kunnen Prijzen, zou de Re
geerlng juist wèl een program hebben moe
ten ontvouwen en zou men het met het pro
gram eens moeten zyn.
En daatvan is geen sprake. De Troonrede
bevat juist geen mededeellngen van dien aard
en is slechts een koninklyke mededeellng
nopens den toestand waarin land en volk ver-
keeren. Een mededeellng. die op zichzelf na
tuuriyk ook al geen nieuws brengen kon,
maar die in zooverre toch een verrassing
opleverde als gezegd werd, dat in de Over-
zeesche Gewesten .meer en meer in alle
maatschappelijke kringen” de overtuiging
dóórgedrongen is van de noodzakeiykheld
van het streven om de kosten der landshuis
houding met de middelen in overeenstem
ming te brengen.
Wy vernemen dit met genoegen, daar onze
eigen Indruk een andere was.
Voor het overige stemmen we van gan-
scher harte in met den oproep van H. M.
de'Koningin tot haar volk om eendrachtlg-
iyk saam te werken tot bestrydlng der moei
lijkheden, die ons troffen, al is onze ver
wachting nopens de vervulling van dien
wensch niet groot.
et tekort moet echter overbrugd wor
den, want een eisch waarover alle
partyen, de communisten uitgezon
derd, het eens zyn is, dat de begrooting
sluitend dient te zyn. Een moeiiykheid
vormt het tekort by de Spoorwegen, maar
gelukkig is de regeerlng tot op dit oogenblik
niet getreden in het advies van de commis
sie-Welter tot stichting van een verkeers-
fonds en de kritiek die daarop wordt uitge
oefend als zynde een ondeugdeiyk middel
ter bevordering van een vermeerderde
spoorweg-opbrengst is kort maar afdoen
de. We hopen trouwens dat de regeerlng
nooit dien weg in zal slaan, te meer waar
wy betwyfelen of zy daarvoor steun zou
vinden by de partyen waarop zy toch steu
nen moet.
Om het tekort te dekken worden tal van
maatregelen voorgesteld en Indien we het
geheel overzien, dan kan het niet anders ot
men zal moeten erkennen, dat hoewel vele
diep ingrypen, ze toch in verband met het
geen verwacht werd na het Welter-rapport
meevallen.
Naast de 18 mlllloen uit het potje van 54
mlllioen, waarvan ook nog een geiyk bedrag
is voor 1934 wegen belastlngverhooglngen
op tegen de bezuinigingen. Nieuwe belastin
gen in dezen tyd van teruggang in inkom
sten vormen een lastig vraagstuk, maar wy
meenen, dat de regeerlng daarin niet on
gelukkig is geweest. Ze zullen zeker niet
worden opgebracht door de minst draag-
krachtlgen. Een weeldebelasting, die al ja
ren by de Kamer ligt, maar waarover het
verslag maar niet verscheen, zal nu toen
aan de orde worden gesteld.
In dezen tyd is een dergeiyke belasting,
hoezeer zy weer nadeel zal bezorgen aan
hen die in weelde-artikelen handelen, toch
wel gerechtvaardigd. Wie zich in een tyd
van algemeene versobering weelde wil ver
oorloven moet daar maar voor offeren ten
bate van de gemeenschap.
De wet op de flnancleele verhouding tus
schen Ryk en gemeente Is anders uitgeval
len dan de heer De Geer gedacht heeft en
bezorgt den bewindsman heel wat hoofd
brekens. Een 30 opcenten op de gemeente
fondsbelasting met nog een sterke progres
sie voor de inkomens boven de 30.000 gld.
zal wel kritiek uitlokken, maar daar zal
toch moeiiyk aan te ontkomen zyn. De re
geerlng schryft trouwens, dat zy geen
enkelen maatregel kan missen en het zal
niet eenvoudig zyn haar een belasting aan
de hand te doen, die ook 24 mlllloen op
brengt.
Verder wordt voorgesteld 30 opcenten op
Op Donderdag 22 September hoopt Z. H. Exc.
Mgr. Paclficu» Boe O. Cap., Apostolisch Vicaris
van Ned.-Borneo, Ut. blsschop van Capltolias.
te Pontlanak. zyn gouden kloosterfeest te ge
denken.
o Mgr. Boa werd geboren te Uden den Oen
Sept. 1864. In zyn geboorteplaats bezocht hy het
gymnasium, waarna hy op 22 Sept. 1882 in de
Orde der Capucynen trad. In 1889 werd pater
Bos tot priester gewyd. Na zyn H. Priesterwy-
dlng was hy vele jaren leeraar aan het semi
narie der Capucynen te Langeweg (N.-B.).
Ook trad hy daar als lector in de wysbegeerte
en zedekupdige godgeleerdheid op. Tevens was
pater Bos eenlge jaren Gardiaan en provinciaal
der Hollandsche Capucynen. In 1915 vertrok
hy naar de missie op Borneo, waar hy was be
noemd tot apostolische prefect van de prefec
tuur van Ned. Borneo. In 1918 volgde zyn be
noeming tot apostollsch-vicarls en tot Ut. bls
schop van Capltolias.
In de 27 jaar. dat Mgr. Boe in deze missie
werkzaam is, is zy flink vooruitgegaan. Toen
Mgr. Boe op Borneo kwam, woonden er ver
spreid twee 5 driehonderd Katholieken, terwyi
er één houten kerkje met een woning voor de
Capucynen was. Thans telt Borneo twaalf
mlssie-statles en ruim 7000 katholieken. Bo
vendien zyn er drie flinke ziekenhuizen en een
leprozerie, waarin de Zusters, geheel afgesloten
van de wereld, ongeveer zestig paUënten ver
plegen. Ook werden er verscheidene scholen ge
sticht.
In den zomer van 1930 kwam Mgr. Bos uit
Borneo voor een kort verlof hier te lande aan.
vanwaar hy in Februari 1931 naar zyn missie
gebied terugkeerde.
Mgr. Bos is ridder in de Orde van den Ne-
derlandschen Leeuw.
Deor „De Tribune” Is weer eens ’n
ontdekt; natuuriyk betreft
bet weer ee^ geval van Roomsche dwinge
land y. Onder groote koppen over twee
kolom, schreeuwend en sterk fasclneerend
wordt het den lezers van het communis
tische orgaan in geuren en kleuren, aange
dikt met de noodlge krachttermen, ver
haald.
Of de feiten wel juist zyn, als van ouds
bekend, daarom bekommert de redactie
van ,X>e Tribune” zich niet, gedachtig het;
lieg maar raak, er biyft allicht wat van
hangen.
Ieder louter op sensatie gericht stuk,
waarin de „roomsche” priesters aan de
kaak gesteld worden, is er welkom. Dat Is
ook thans gebleken.
Wat is er dan nu weer gebeurd?
Kort verteld in onze terminologie komt
het Tribune-relaas op het volgende neer.
De vrouw van een te Utrecht wonenden
„roomschen” metaalbewerker, In den
„roomschen metaalbewerkersbond” georga
niseerd, maar toch communist de man
heet Van Rooyen heeft bezoek gehad
van kapelaan Verhelst van de nieuwe kerk
In het Ondiep (d.l. de St. Nlcolaaskerk
te Utrecht. De kapelaan kwam eens infor-
meeren, waarom de zoon van v. R. op de
openbare school ging en niet een katho
lieke school bezocht.
Tydens dit gesprek kwam de man thuis
en werd de zaak verder met hem bespro
ken.
Hier volgt het gesprek, zooals „De Tribu
ne” het weergeeft:
Tot zoover „De Tribune”.
wy zyn eens op onderzoek uit geweest;
daarby bleek ons:
le. dat in het parochiereglster van
St. Nlcolaaskerk niet is Ingeschreven:
Rooyen, metaalbewerker en dat deze in de
parochie in *t geheel niet bekend is.
2e. dat de afdeelingsvoorzitter van den
Ned. R. K. Metaalbewerkersbond nimmer
een gesprek met een lid, Van Rooyen ge-
heeten, gehad heeft.
3e. dat by de afdeellng Utrecht van ge
noemden bond niet een lid onder den naarn
Van Rooyen is Ingeschreven.
Maar het grappigste van de geheele ge
schledenis Is wel. dat noch in de parochie
8t. Nlcolaas, noch in een der andere paro
chies van Utrecht een kapelaan Verhelst
werkzaam Is! De naam Verhelst komt onder
de Utrechtsche geesteiykheid niet voor.
Tenslotte: verband tusschen royement
als lid van de organisatie en broodroof zou
er In dit geval niet kunnen bestaan.
Wat biykt dus? Dat het geheele verhaal
van a tot z verzonnen is en weer een
staaltje levert van de leugenachtige prak-
tyken, die men er in communistische krin
gen op na houdt.
Daar schynt alles geoorloofd te zyn als
het maar tegen de katholieke kerk en hare
bedienaren gaat. „Liegt en lastert er maar
op los” is daar het parool.
Desondanks werd verleden jaar groot
kabaal gemaakt, toen men „De Tribune”
uit de Openbare Leeszalen weerde. Vooral
van sociaal-democratlsche zyde werd daar
aan hard medegedaan.
Niets byzonders.
In bestrydlng van kerk en godsdienst
doen communisten en soclaal-democra-
ten niet voor elkaar onder. In woord en
tactiek mogen zy in dezen van elkaar ver
schillen, de eersten grof en op ergernis
wekkende en aanstooteiyke wyze, de ande
ren meer bedekt en op geslepen manier,
in het wezen van de zaak zyn ze één.
Ons katholieke volk zy daarom zoowel
voor de sociaal-democratlsche als voor
communistische tactiek op zyn hoede!
