H
H
ONS BLAD
1
Het nieuws van heden
DE VOS PREEKT DE PASSIE
In het schuitje van
Sir John.
MacDonald aanvaardt Paria-accoord
I
GANDHI WIL WEER ETEN
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
La A
n
De pot verwijt den ketel
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
I
Accoord in Lancashire
een
Her riot, de pot
Code-telegrammen
Vlugger ontwapenen?
Tengevolge van Duitschlands eisch
De Oceaan-express
Paraguay wil vrede
Venizelos overwint
Binnen 8 dagen beter?
Gandhi
Breuk onvermijdelijk?
elsche
Meer boter naar België
In vryheid?
Claineezen de lucht in
gevlogen
Avontuurlijke
Duitschers
Ontwapeningsbureau
verdaagd
Vijf auto’s van den weg
geslingerd
Explosie op Fransche
duikboot
DINSDAG 27 SEPTEMBER 1932
4
In Whitchurch Gardens, Edgware, Middlesex stortte
vliegtuig óver een dak in een tuin neer
De Liberalen en het
kabinet
Ion Schleicher, de ketel
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c.
p. regel; idem op pag één 55c.p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
Mi
3 A
VIJF EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 301
Ie
V
h
n
f,
yr
t.
ir
n
welke
‘U
O o
te
9
Door autobus in woeste vaart
aan
ar-
Tot 10 October
In
(United Press)
tot
Commissie-besluit te Madrid
i
naar
ill
Met gestolen Japanse he vliegtuigen
Maar onder voorwaarden
(United Press)
Een Gandhi-week
nacht
By de Grieksche verkiezingen
(United Press).
(United Press)
Hoopte stand op Dinsda* 766
Voorwit
POONA. 36 Sept. (Reuter.) Ofschoon Oandhi
uiterst zwak is. x» verklaren de behandelende
op.
r«
te
>er
had. heeft in heel Indlë buitengewoon groote
vreugde verwekt.
doktoren, zal hij er spoedig weer bovenop ko
men. Binnen een achttal dagen zal hij weer zun
normale gestel terug kunnen hebben.
aan de
Labour
en
ee.
de
ie-
op
Bb
>er
■n
rs,
s.
1
>n
ld
?e
n.
et
3
or
SIMLA. 26 Sept (Reuter). In politieke krin
gen gaan hardnekkige geruchten, dat Gandhi
binnenkort In vrijheid zal worden gesteld, daar
hü zeer Is verzwakt; een offlcieele bevestiging
is echter niet gegeven.
BRUSSEL, 26 Sept. (Reuter.) In den minis
terraad is besloten, het toegestane contingent
«oor boter gedurende de wintermaanden te ver-
hoogen, opdat aan de consumptiebehoeften vol
ledig zal kunnen worden voldaan. Naar men
gelooft sou het thans bestaande invoer-kwan-
tum met 26 pCL worden verhoogd.
en
tU-
•n.
x>r
an
eg
1M
JSt
1e
te
ar
et
>g
er
te
De
zoover
een
?n
‘n
Ac
i;
jk.
tot
nd
?el
n-
ALKMAAR
PAYGLOP 3
Barometers en Thermometers
el-
NOORD-HOLL ANDSCH DAGBLAD
iee
iet
2).
de
en
en
iet
x-
tr
ier
tn
n,
Is
n
K>.
■ds
lat
ids
de
X)t
e-
en
as
he
ir-
;rs
iet
de
en
1st
n
e!
el
U
3.
s-
irt
k.
is
Ie
n
1
er
e-
zii
POONA, 26 Sept. (Eigen telegram). Na de
ontvangst van een uitvoerig telegram der Brit
se he regeering, beëindigde Oandhi heden zijn
vasten. Met uiterst zwakke stem verklaarde hij:
..Het passieve verzet heeft gezegevierd. Mijn
gelofte is vervuld Later zei hij nog, dat het
antwoord der Britsche regeering in aUe op
zichten bevredigend was. Overigens sprak hij
weinig.
Bij het afbreken vsn zijn vasten woog de
mahatma nog slechts 41.7 K.O. De behande
lende geneesheer verklsiarde hem nog steeds In
gevaar van inzinking of van beroerte; Oandhi s
lichaam bezat niet veel vet-reserve meer.
Na de ontvangst van het telegram rustte
Oandhi tien minuten en nam vervolgens als
eerste voedsel een glas citroensap. Gandhi’s
echtgenoote. de dichter Tagore en een aantal
vrienden woonden het schouwspel bij.
Het bericht, dat Oandhi zijn vasten gestaakt
der ontwapening te bespoedigen.
Over de tolkwestle zei hij het volgende: De
economische conferentie zal de tolpolitlek be
handelen. doch de bespreking der douane-
positles der afzonderlijke landen behoort niet
tot het terrein der conferentie. Deze verklaring
is in tegenspraak met de totnogtoe door Ame
rika aangenomen houding.
SIMLA, 26 Sept. (Reuter.) Men verneemt
hier, dat MacDonald het accoord tusschen de
hoogere Hlndoe.kasten en de paria's aanvaard
heeft.
ontwapenen, dan zou het Duitschland geen
houdbaar motief voor dergelijke ontduikin
gen hebben gegeven. Thans klinkt uit den
mond van Herriot het verwijt aan Duitsch
land. dat het zijn kinderen het dooden leert,
precies als dat van den pot aan den ketel.
Duitschland heeft niet als Frankrijk den
militairen dienstplicht en mag dien volgens
het verdrag van Versailles ook niet hebben.
Wie leert zijn kinderen nu doelmatiger en
gevaarlijker de „kunst” van het dooden:
Duitschland, dat na sportbeoefening slechts
indirect militaire doeleinden kan nastre
ven. of Frankrijk dat door middel van den
dienstplicht zijn burgers onmiddellijk
soldaten maakt?
Hun zeilboot op Bretonsche kast
geworpen
I ATHENE. 27 Sept. (Eigen telegram). Het ka-
oinet, hetwelk zooals thans reeds vast staat, bij
de parlementsverkiezingen de meerderheid heeft
- -behaald, zal tot de bijeenkomst van het parle
ment op 24 October in functie blijven De uit
slag van de dan plaatsvindende verkiezing van
voorzitter en vice-voorzitters der Kamer zal be
slissen over de combinatie, welke het huidige
kabinet zal opvolgen.
NEW YORK, 26 Sept. (Eigen telegram.)
Norman Davis, de Amerikaansche gedelegeerde
op de Ontwapeningsconferentie en in de voor
bereidende commissie der economische confe
rentie. heeft voor zijn vertrek naar Europa ver
klaard, dat Dultschland*s
rechtlgdheid wellicht als
schouwd kan worden om
LONDEN. 26 Sept. (Reuter). Het koninklijk
paar, dat thans op Balmoral vertoeft, zal Vrij
dag in Londen terugkeeren. dat wil dus zeggen
vijf dagen vroeger dan was vastgesteld.
John Simon wordt morgen uit Oenève terug
verwacht, om deel te nemen aan den kabinets
raad van Woensdag, ter bespreking van de over
eenkomsten van Ottawa, alsmede van het ont
slag der liberale ministers en van Snowden.
Baldwin is gisteren in Londen teruggekeerd
Hij had heden een langdurig onderhoud met
MacDonald en voerde eveneens besprekingen
met verschillende zijner eohaervaUeve ambtge-
nooten.
V oorloopig krygt hij niet meer dan
een glas citroensap
MADRID. 26 Sept. (Eigen telegram). Een
subcommissie van de Internationale telegrafle-
conf eren tie beeft met 28 tegen 10 stemmen
een voorstel van Sovjet-Rusland aangenomen
tot afschaffing van de code-woorden van 10
letters In de toekomst zulten slechts oode
woorden van 5 letters worden toegelaten.
(United Presa.)
eisch tot geüjkge-
een spoorslag be
de werkzaamheden
PARIJS. 26 Sept. (V. D. Sedert 48 uur
woedt aan de kust van Bretagne een hevige
storm. ~'e Turballe werd een seilkotter op hei
strand geworpen, in de kajuit waarvan men
twee uitgeputte Duitschers. Richard Rexin en
Otto Volkman uit Danzig vond. De belde jon
gelui vertelden, dat zij in het einde van Juni
met twee andere kameraden in stilte met hun
kotter ..Freiheit'' de haven van Danzig hadden
verlaten om zich naar Spanje te begeven. On
derweg was een hunner vrienden ziek gewor
den en was te Hamburg aan land gegaan De
tweede was in Holland achtergebleven. In
Cherbourg hadden zij van de haven-autoritei
ten de noodige papieren gekregen. Aangezien
de kotter slechts lichte averij heeft opgeloo
pen, zullen de belde Duitschers bjj gunstiger
weer hun tocht voortzetten.
Gandhi eet weer.
Nederland. België ea Laxembarg komen
Woensdag bijeen, ter bespreking van economi
sche aangelegenheden.
Plechtige Metten voor de zielernst van kanun
nik Th. F. Ebbinkhnysen.
24 October zal de Hooge Raad het cassatiebe
roep behandelen van verdachten inzake he*
drama te Putbroek.
Ernstige autobusbotsing te Laren; één doode,
25-tal gewonden.
MacDo aid aanvaardt het Paria-accoord.
Zegt Frankrijk het Fransch-Duitsch handelsver-
drag op?
.Accoord in Lancashire.
Hitler kan vacantie nemen.
Verkiezingen tn Griekenland.
Opzienbarende rede van De Valera in den
Volkenbondsraad
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
Tekfoon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal voor Alkmaar f 2.
Voor buiten Alkmaar f 2 85
Met geïllustreerd Zondagsblad 10.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
welke de Ruhrbezettlng ophief en de Duit
sche herstelschulden liet schrappen tot op
drie milliard goudmark.
Want iedere concessie van dien aard van
de Fransche politiek is door Duitschland
dubbel en dwars betaald. De opheffing van
de Ruhrbezettlng werd door Duitschland
gekocht met fiet aanvaarden van onmoge
lijk zwaar gebleken financieele verplich
tingen. En is het zoo’n bijzonder groote ver
dienste, wanneer men tenslotte schulden
kwijtscheldt, die toch niet meer te innen
blijken? Duitschland heeft dan ook even
weinig reden Frankrijk dankbaar te zijn als
Frankrijk reden heeft zich over de Duitsche
ondankbaarheid te beklagen. In Duitsch
land wast het militaire nationalisme als de
oogst, die door de Fransche nationalisti
sche politiek gezaaid is.
Redevoeringen als die, welke Herriot
thans te Gramat heeft gehouden, doen
meer kwaad dan goed. Zij verhitten en
misleiden de gemoederen met hun halve
waarheden en heele leugens op een hoogst
ongegonde wijze, terwijl de oplossing der
daarin besproken problemen er eerder door
bemoeilijkt dan bevorderd wordt.
WASHINGTON, 27 Sept. (Eigen telegram).
Paraguay telegrafeerde aan de commissie der
neutrale mogendheden, dat het bereid is den
strijd onder voorwaarden te staken.
De commissie zal den datum voor de beëin
diging van den strijd vaststellen.
Een der voorwaarden van Paraguay is: terug
trekking van de troepen van beide partijen bin
nen twee of drie weken.
BOMBAY. 26 Sept. (V.D.) De hongerstaking
van den Mahatma heeft zes dagen en vijf
uren geduurd. Na zijn Instemming met het
telegram der Britsche regeering te hebben be
tuigd. verzocht Oandhi allen aanwezigen te bid -
den en heilige liederen te zingen, om eenlge
op muziek gezette gedichten van Tagore.
POONA 26 Sept. (Reuter). Oandhi heeft een
onrustlgen nacht gehad; hij wordt steeds
zwakker.
De waarnemend president van het Pan-In-
disch Congres heeft verklaard, dat de week
van 27 September tot 2 October een ..Oandhi
week” zal zijn, gedurende welke een soort veld
tocht zal worden georganiseerd tot afschaffing
van het paria stelsel; 2 October ia de verjaar
dag van Oandhi.
Woensdag hervatten 200.000
wevers hun werk
MOEKDEN. 25 Sept. (V. Q.) Op bet Japan-
sche vliegveld te Moekden zijn op klaarlichten
dag zes Ja panache ooriogsvllegtulgen door Chl-
neezen gestolen. De Ohineezen hadden ach
voor schilders uitgegeven en waren door de
vacht in de. hangars toegelaten
Plotseling verhieven zich zes vliegtuigen na
Ikander in de lucht. Toen Japanscbe vliegen
ie vervolging «rilden beginnen, bemerkten zij.
dat de overige machines onbruikbaar wares
temaak*.
oe sterker Frankrijk den nadruk legt
op zijn nationale veiligheid, hoe zwak
ker het komt te staan tegenover het
eigen nationale veiligheid strevende
Duitschland. Of wil Frankrijk misschien
het recht op veiligheid alleen aan zich zelf
toekennen, zooals het ook voor zich zelf
alleen het recht op het instandhouden van
een uiterst kostbare en effectieve bewape
ning opeischt? Zoolang Frankrijk vast
houdt aan de eenzijdige bevoorrechting,
vastgelegd In het verdrag van Versailles,
zal er van werkelijke gelijkgerechtigdheid
geen sprake zijn. En toch zal het eens tot
werkelijke gelijkgerechtigdheid op 1 laagst
mogelijk bewapenings-niveau moeten ko
men, wil Europa tenminste in duurzamen
vrede leven. Al de bewapenlngsvermlnde-
ringen, welke Frankrijk zich volgens Her
riot getroost heeft, zijn belachelijk gering
lp verhouding tot de ontwapening, waartoe
men Duitschland verplicht heeft. De ver
houdingen tusschen de bewapeningen van
Frankrijk en Duitschland zijn in werkelijk
heid dan ook van een grootere ongelijkheid
dan ooit tevoren. Even misleidend als Her-
riot’s beroep op Frankrijk’s minimale be-
wapenings-beperkingen, is zijn verwijzen
naar Frankrijk’s politieke toegevendheid,
verplichten
deze menschen
van twee
te nemen.
et gelljkgerechtigdheidsprobleem in
zake de bewapening raakt steeds
meer in den knoop, zoodat de toch
al mistige perspectieven van de ontwape
ningsconferentie er niat helderder op wor
den. Duitschland slaat met den voorhamer
van den gelijkgerechtlgdheidseisch op den
•talen Wil van Frankrijk, die daardoor niet
murw, maar veeleer harder wordt. Enge
land schoolmeestert en poogt dè slagen te
breken door er Juridische stokjes voor te
•teken, doch zonder succes. Duitschland en
Frankrijk begrijpen elkaar niet en willen
elkaar vooralsnog niet begrijpen. De groote
politieke rede, welke Herriot te Oramat op
een feestdiner, te zijner eere door den
voorzitter der Financieele Kamercommissie
Malvy aangericht, heeft gehouden en de
weerbarstige echo’s, welke deze rede in
Duitschland heeft gewekt, toonen dit dui
delijk aan.
Met veel oratorisch talent, maar minder
werkelijkheidszin heeft Edouard Herriot als
een volleerde Fransche politieke vos de
passie gepreekt, en de Duitsche Michel is
er meer door ontsticht dan gesticht. Herriot
begon met er zijn verwondering over uit te
spreken, dat de zedeleer en de justitie min
der streng zijn voor politieke leiders, die
sich schuldig hebben gemaakt aan een
volkenslachting. dan voor een eenvoudigen
moordenaar. Voor zoover zij de zedeleer
betreft, te deze verwondering een blijk van
onkunde of van bedriegelljkheid. Over poli
tieke leiders, die werkelijk persoonlijk ver
antwoordelijk gesteld moeten worden voor
het uitbreken van een aanvalsoorlog, oor
deelt althans de Christelijke’ zedeleer met
een strengheid, welke aan onverbiddelijk
heid niets te wenschen overlaat. Misschien
dat Herriot zelf dat nog eens tot zijn ver
wondering aal moeten ondervinden. Kort en
krachtig veroordeelde hjj den oorlog zonder
onderscheid als een misdaad, en hij ver
klaarde. dat Frankrijk de politiek van den
Volkenbond volgt, een politiek, welke aan
alle volkeren, groot of klein, gelijke rechter,
geeft. Het ware juister geweest, indien hij
gezegd had, dat de Volkenbond Jn meer
dan één opzicht de politiek van Frankrijk
volgt. In de vergadering der volkeren vor
men Frankrijk en zijn politieke dienstbaren
een vaak doorslaggevend quantum.
PARIJS, 26 Sept. 'Reuter.) In het Kanaal
heeft een ontploffing plaats gehad op de
Fransche onderzeeboot .Pereée' Er zou een
tiental gewonden sijn. Een sleepboot heeft den
onderzeeër op sleeptouw genomen naar Cher
bourg
PARIJS, 26 Sept Reuter.) Bjj de explosie
op de onderzeeboot ..Persée" is een ingenieur,
die de contróle op den Inbouw der motoren
had uit te oefenen, gedood. Van de 8 ge
wonden zijn drie er ernstig aan toe.
LONDEN, 25 September (V. D.) Thans >s.
na vier weken, een einde gekomen aan de
w e verss taking in Lancashire doordat volkomen
overeenstemming tusschen fabrikanten en
beiders is verkregen.
Bij de staking waren 200.000 textielarbeiders
betrokken. De schade welke de katoenindustrie
door de staking heeft geleden, bedraagt meer
dan honderd millioen gulden. De hervatting
der werkzaamheden in de verschillende onder
nemingen is tegen Woensdag te verwachten.
Nadat de kwestie der loonen reeds Vrijdag
was geregeld, is het bij de door een regeerings-
ambtenaar ge'eide bemiddellngsconferentle.
welke te Ranchester werd gehouden, gelukt
Zaterdagavond ook overeenstemming te berei
ken op het laatste geschilpunt: de weder te
werkstelling van de bij vroegere loonsgeschll-
len ontslagen wevers
werkgevers verplichten zich. voor
mogelijk. deze menschen binnen
tijdsverloop van twee maanden we
derom in dienst te nemen. Voorts werd de
beslissing genomen een permanente bemidde-
lingscommissie in te stellen onder leiding van
een onafhankelijken voorzitter, welke in de
toekomst alle geschillen tusschen werkgevers en
werknemers zal behandelen, ten einde op dese
wijze het gevaar voer nieuwe stakingen te be
perken. De te Manchester bereikte overeenkomst
zal Maandag en Dinsdag nog in behandeling
komen bU de betrokken werkgeversvereenlgin-
gen en de vakorganisaties, waarna de onder
teekenlng der overeenkomst zal kunnen plaats
vinden. Waarschijnlijk zal zulks geschieden in
een Dinsdagavond te houden plenaire bijeen
komst.
PARIJS 26 Sept (V. D.) Gisterenavond is
nabij Parijs op den straatweg van Parbs naar
Orleans een ernstig auto-ongeluk gebeurd. Fen
volle autobus reed met groote snelheid links
van den weg. tengevolge waarvan net gevaarte
na elkaar tegen vijf van de tegenovergestelde
zijde komende auto's en twee motorrijwielen
boute. Alle vtjf auto's werden van der weg ge
slingerd en eenlge ervan sloegen om. De auto
bus zelf reed tenslotte met een vaart van bijna
tachtig kilometer tegen een boom en werd ge
heel vernield Terwijl de inzittenden van tie aan
gereden auto's min of meer ernstig gewond wer
den, bleken de passagiers van dc autobus er
ernstiger aan toe te zijn. Uit de vernielde over
blijfselen werden vier dooden en dertien zwaar
gewonden geborgen. De chauffeur van de auto-
I jus, die klaarblijkelijk ongedeerd bleet vluchtte.
Een tweede ernstig verkeersongeval geschied
de te Bagneux, in de Banlleu van Parijs waar
twee tramwagens met elkaar in botsing kwamen.
Van de passagiers werden elf personen gewond
zoodat zj) naar het ziekenhuis moesten word'
overgebracht.
GENEVE. 26 Sept. Het bureau der Ontwa
peningsconferentie heeft zijn zitting tot 10
October verdaagd met de motlveering. dat Hen-
dersson dezer dagen eenlge belangrijke bespre
kingen zal hebben en Woensdag naar Londen
moet terugkeeren, om deel te nemen
bijeenkomst van de Executieve der
Party
Henderson deelde verder nog mede, dat de
October de rapporten der afzonderlijke com
missies en het rapport betreffende de hervat
ting van de werkzaamheden der hoofdcom
missie zullen zijn ontvangen. Voorts werd be
sloten Simon te belasten met de samenstelling
van het rapport betreffende de onderhandelin-
gen der groote maritieme mogendheden Inzake
de inlasschlng van de vlootverdragen van Lon
den en Washington in het toekomstige ont-
wapeningsverdrag. De op de agenda van net
bureau voorkomende punten betreffende het
verbod éan luchtaanvallen op burgerbevolking
en luchtbombardementen, zuilen op de volgen
de bijeenkomst van het bureau worden bespro
ken.
Hender son deelde verder nog mede, dat de
voorzitter der luchtvaartcommissie De Madrago
opdracht heeft gekregen rapport uit te bren
gen over het verbod der luchtaanvallen tegen
de burgerlijke bevolking en In verband daar
mede over de controlemaatregelen voor de bur
gerlijke luchtvaart
Paul Boncour elschte dat de Fransche voor
stellen inzake Internationalisatie der civiele
luchtvaart tezamen met de overige vraagstuk
ken betreffende de luchtvaart tn behandeling
worden genomen.
Men «reet, dat De këadraga er in de vongi
zitting op heeft gewezen, dat de behandeling
deze kwestie bemoeilijkt was wegens Dultech
lands afwezigheid In verband hiermede ver
klaarde -Hendrson thans, dat hij intusschen
een onderhoud met minister Von Neurath heeft
gehad en dal hij er op rekende. Von Neurath
dezer dagen nog eens te spreken Henderson
hoopte, dat deze ontmoetingen de behandeling
der kwestie zouden vergemakkelijken.
sr yoor goover zijn betoog op juridische
gronden berustte, bleek Herriot zich
behagelijk te wiegelen in *t scheepje,
dat zijn Engelsche vriend Sir John Simon
kort geleden zoo parmantig van wal heeft
gestooten. Wij behoeven daar dus niet meer
op In te gaan. Wat hij echter over de nau
welijks nog clandestien te noemen zucht van
Duitschland om zich opnieuw te bewapenen
zelde, was even juist als zijn mededeellngen
over de Fransche ontwapenihgsgezlndheid
onjuist waren. De Duitsche rijksregeering
heeft wel aanhoudend verzekerd, dat zij
geen herbewapening wil. doch slechts ont
wapening der andere mogendheden, maar
de maatregelen, welke zij heeft genomen om
geheel de Duitsche jeugd onder leiding van
een rijkscuratorium lichamelijk op te voe
den, lijkt toch verdacht veel op een alge-,
meene militaire vooroefening. In ieder ge
val zal een in Rijksverband lichamelijk ge
oefende jeugd véél sneller in een legermacht
omgezet kunnen worden, dan een niet zoo
officieel en algemeen geoefende. Dat
Duitschland tot zulke middelen zijn toe
vlucht neemt om de in het verdrag van
Versailles hem opgelegde bewapeningshan-
dicap zooveel mogelijk te verkleinen, moet
Frankrijk echter aan zichzelf wijten. Had
Frankrijk niet slechts in woorden, maar ook
metterdaad den ernstigen wil getoond te
.tiEDRICHSHAFEN. 36 Sept. (WB). De
,raf Zeppelin 'te hedenochtend te 7 uui 8
voor den aevenden tocht naar Zuld-Amerika ge
start.
Er bevinden zich acht passagiers aan noord.
Dr. Eckener voert persoonlijk het beval.
te
r-J
n
r""
