Prikkeldraad
DE HUISINDUSTRIE
O
het potlood
Hanteering
van
V ergeten
I
Van de Perstribune
3
Bestrijding van
misstanden
i
Harde lessen
DOM OF VERSTANDIG?
t
DONDERDAG 29 SEPTEMBER
VISCH NAAR FRANKRIJK
Naar duurzaam herstel
MOTORBOOT GEZONKEN
DE AFSLUITDIJK
INDISCHE POSTVLUCHTEN
Een sterke zuil die wankelt
PATER J. VAN RIJCKEVORSEL
I
EEN STUK SOCIALE
WETGEVING
DE NEERGESCHOTEN
COMMUNIST
Een gelukkige familie
A
Geen „echte” communist
Zooals bekend, werd tijdens de relletjes
de
Mogelijke bezuinigingen
be-
open
niet
i
;r.
ge-
de
moren
en
ernaar
aange-
p. s.
natuur-
Loopbaan
9
en Individu de eigen taak werd
met de daaraan verbonden ver-
de over en weer te
en vrijheden werden
altijd had
kardinaal
deze
pa
van
weg
voor
dan
heeft gisl
contingent
rede
•a
Critiek van den heer A. C. de Bruyn
op het rapport der com-
mizeie Welter
larenvereenlglng te
Krab, en hem om eenige
Genoemde slcretaris kan
richt niets anders mededeelen dan dat het uit
de lucht gegrepen was.
namens haar man verzoeken om te willen ver
melden. dat E. geen communist is. zelfs bjj
geen enkele organisatie is aangesloten. Als
werklooze had hjj van de gelegenheid gebruik
gemaakt om voor een koopje naar Den Haag
te komen, waar hij zijn familie, die aan de
Amsterdamsche Veerkade woont, een bezoek
wilde brengen. Uit kameraadschap is hjj met
de andere werkioozen meegeloopen en juist
toen hU naar zijn familie wilde gaan, kwam
E. op het Spui in *t gedrang, waarbij hjj door
een kogel werd getroffen.
Tot zoover de lezing der familie.
Intusschen kan het blad nog melden, dat
voor E. geen onmiddellijk levensgevaar meer
bestaat, al zal hU nog geruimen tijd in het
Ziekenhuis moeten verblijven.
Het vliegtuig „De Ijsvogel” (uitreis) is in
Rangoon geland.
Het geluk, dat deze „gelukkige familie”
vliegende najaagt, is geenszins te benij
den."
Er zijn weinig bij
eenkomsten waarvan
strekking
voor een
duidelijk
als deze.
na
de opening der Staten-Oeneraal op het Spul
bij een charge der politie een zekere E. uit Am
sterdam door een kogel in den bulk getroffen
en zoo ernstig gewond, dat hU in het Zieken
huis Zuldwal onmiddellijk een operatie moest
ondergaan. In de berichten omtrent dit voor
val was voortdurend sprake van den „com
munist" E. De echtgenoote van den getroffene
kwam de „Residentiebode” echter dringend
Broeder Ignatius f
In het Instituut St. Louis te Oudenbosch is
Woensdag in den ouderdom van 59 jaren over
leden de eerw. broeder Ignatius (in de wereld
de heer W. M. A van Rijn, uit Zoeterwoude
Broeder Ignatius werd geboren uit een gezin
met zeven kinderen, van welke er vier den gees
telijken staat hebben gekozen. In 1889 deed
broeder Ignatius zijn Intrede in de congregatie
van den H. Aloyslus te Oudenbosch.
De thans overleden broeder was sedert 1914
belast telkens met de leiding van een der kloos
ters, eerst als overste te Roosendaal, vervol
gens te Laren (N.-H.), daarna tot 1929 te
Oudenbosch, waar hij tevens vicaris was van
den algemeenen Overste en lid van het hoofd
bestuur. De laatste drie jaren was hjj weer
overste te Roosendaal, doch moest wegens
ziekte verleden maand zijn post verlaten om
in het moederhuis verder te worden verpleegd,
waar hij thans na een zeer stichtend ziekbed
is overleden.
Schipper op nippertje gered
Woensdagnacht is In den Hollendschen IJsel
nabij Gouda gezonken de motorboot „Paulina"
uit Gouderak, die met een lading zand op
weg was van 't Hollandsch Diep naar de sluis-
werken ter verbinding van IJsel en Gouwe.
Het schip, dat stil lag, liep, toen een boot
voorbijvoer, ,yol en zonk'.
De schipper P. Huisman, die in de roef lag
te slapen, en eerst wakker werd toen het wa
ter tot aan het bed was gestegen, kon zich ter
nauwernood redden. Hij rende naar boven,
sprong in de roeiboot van het shcip en stelde
zich aldus in veiligheid.
Het schip, dat niet verzekerd is, zal door de
firma v. d. Graaf Koelman uit Rotterdam
worden gelicht.
In een artikel van „De Vrijheid”, het or
gaan van de liberale Staatspartij, wordt
met betrekking tot de huidige situatie der
wereldcrisis o.m. het volgende gezegd:
De „gelukkige familie”, zooals de Ameri-
kaansche bladen het vliegende huisgezin
Hutchinson hebben gedoopt, Is behouden en
wel In Engeland aangekomen.
Pa Hutchinson heeft onmiddellijk ver
klaard, dat de opgedane ervaringen noch
bij hem, noch bij zijn vrouw en de belde
zeven- en negenjarige dochtertjes den lust
tot vliegen hebben bekoeld. Het gezin blijft
even verzot als vroeger op de vliegmachine.
Als zij straks terug zijn in New-York, wacht
hun daar een nieuw toestel, waarmede zij
onmiddellijk weer de lucht In gaan.
Het zoo veelvuldig verblijf boven
klein-menschelijke wereld schijnt van
Hutchinson geestelijk nog steeds geen
hoogvlieger te hebben gemaakt zoo le
zen wij in de „Limburger Koerier”:
Voorloopig nog niet opengeateld
Naar wij vernemen, zijn de berichten als zou
het voornemen bestaan den weg over den af
sluitdijk in het begin van de volgende maand
ten behoeve van het verkeer oepn te stellen,
onjuist. In verband met den toestand van den
weg en ’de bermen envan de uitvoering
verschillende werken is voorshands de
over den afsluitdijk nog niet geschikt
openbaar verkeer. Voorloopig zal de weg
ook nog niet voor het openbaar verkeer kun
nen worden opengesteld^
Heden kwamen te Utrecht de Hoofdbesturen
der bU het R.K. Werkliedenverbond aangeslo
ten vakvereenlglngen in vergadering bijeen, ten
einde hunne stemmen te doen hooren omtrent
het rapport Welter.
Officieele gasten waren de heeren van IJs-
selmulden en Schoenmaker, leden der Eerste
Kamer en de heer E. J. Luyff, secretaris der
R.K. Onderwjjzersvereeniging.
De voorzitter, de heer A. C. de Bruyn, open
de de vergadering met een uitvoerige rede,
waaraan wij het volgende ontleenen:
A. C. de Bruyn
Er is wel geen stuk, dat den laatsten tijd in
breede lagen der bevolking zooveel onrust en
beroering heeft verwekt dan dat van genoemde
commissie. Daarnaast heeft het In andere, zij
het kleinere kringen nieuwe hoop doen her
leven naar hetgeen tengevolge, naar het heet,
van „de democratie" onherroepelijk verloren
werd gewaand.
Voor die hoop in die kleine, min of meer
reactionnaire kringen, is inderdaad reden, zoo.
lang een Regeering het normaal schijnt te
achten een commissie, van de samenstelling
als die van Welter, noodlg te hebben om haar
te adviseeren over de meest vitale belangen
van een volk.
Bij dien gang van zaken is het mogelljk
en dat doet in bepaalde kringen nieuwe hoop
en oude instincten herleven dat een Re
geering, waarin vier katholieke Ministers zit.
ting hebben, publiek, het advies van door haar
zelf gekozen adviseurs ontvangt: randt het
salaris aan van „een talrijke groep onderwij
zend personeel” dat „vrijwillig afstand (heeft)
gedaan van vele behoeften”, dus van onze
religleuse onderwijzers en onderwijzeressen.
De samenstelling der Commlssie-Welter.
Wij zul’en er niet meer van zeggen, ook niet,
omdat haar rapport daaromtrent duidelijker
spreekt dan wjj het zouden kunnen doen.
Moeiten wij deze vergadering, waar de eerst
verantwoordelijke leiders van ruim 200.000 ge.
organiseerde werknemers bijeen zijn, houden?
Ongetwijfeld. Zelden stondem wjj voor een
oogenblik. waarin het om zulke groote volks-
en arbeiders-belangen ging als thans. Honderd
duizenden werkioozen dragen hun verschrik,
kelljk lot en staan aan of over den rand van
het gebrek. De Commlssie-Welter had de vrij
moedigheid zich op zeer onwelwillende wijze
aan die arbeiders en arbeidersgezinnen, welke.
▼an éen Hollandschen
missionaris
Aan het Engelsche weekblad „The Universe”
ontleenen we een Interessante beschrijving van
het wisselvallig leven van een Hollandschen
missionaris. Pater Johan van Rjjckevorsel, wiens
nieuwe kerkje te Asseno op het Deensche eiland
Funen dezer dagen op plechtige wijze werd ge
consacreerd.
Toen Pater van Rjjckevorsel twaalf en een
1 half laar geleden in Asseno aankwam, een stad-
De „Oehoe" vertrokken
Hedenmorgen -te 8.10 uur is het K.L.M.
vliegtuig de „Oehoe" naar Indië vertrokken.
Het vliegtuig neemt één passagier voor Ka
rachi mee; aan boord is 243.352 K.G. post en
52.750 K.G. lading.
De bemanning bestaat uit de heeren E. van
Djjk, J. J. van Balkom, T. J. Hoogeveen en P.
J. Oolgaard, die resp. als eerste bestuurder,
tweede bestuurder, boordwerktuigkundige
radiotelegraflst de reis zullen maken.
tt-w ehalve het vaststellen van mlnimum-
loonen, worden nog andere maatrege-
len getroffen ter bestrijding van de
misstanden in de huisindustrie. Afgeschei
den toch van de loonen, zijn aan dezen
bedrijfsvorm ernstige nadéelen. Inzonder
heid van hygiënischen aard, verbonden,
omdat de uitoefening van het bedrijf in
hoofdzaak geschiedt In woningen of In ge
bouwen, welke tevens geheel of gedeeltelijk
bewoond werden, althans niet in behoorlijk
ingerichte werkplaatsen. Om deze nadeelen
tegen te gaan, is de mogelijkheid gescha
pen om op grond van gevaar voor de ge
zondheid. de zedelijkheid of het leven, be
paalde soorten van arbeid in dergelijke
ruimten te verbieden of alleen toe te staan
onder bepaalde voorwaarden. De daartoe
strekkende voorschriften zullen niet beperkt
blijven tot de eigenlijke huisindustrie, om
dat In het zelfstandig kleinbedrijf, zooals
het sigarenmaken, het schoenmaken, man
denmaker! en meubelmaken rechtstreeks
voor verbruikers, zich soortgelijke misstan
den voordoen als in de huisindustrie.
als na den dogmatlschen vrijhandel
'cnocht te zijn.
Welnu, ook deze sterke zuil wankelt, zoo
gaat „Het Huisgezin” voort.
,,De Dultsche Minister van Landbouw
m nieuwe maatregelen van
ring ten behoeve van inheem-
„Een typisch symptoom van de cultureele
crisis is de heerschende begripsverwarring.
Zoo leerde de klassieke liberale economie,
dat In het economische leven de overheid
niets was, het Individu alles. Hiertegenover
leerde de socialistische economische politiek,
dat de overheid alles moest zijn in het eco
nomische leven en het individu hieraan
ondergeschikt. Tusschen deze scholen in
heeft men vergeten te zoeken naar de we
gen, waarbij de overheid zou kunnen lelden
en waarbij toch aan het individu de grootst
mogelijke vrijheid en verantwoordelijkheid
gelaten kon worden. In plaats van die we
gen te zoeken, heeft men elkaar bestreden
en men bestrijdt elkaar nog op de puin-
hoopen van onze beschaving.” (Babyloni
sche spraakverwarring).
je van vier a vijfduizend zielen, was daar geen
enkele katholiek. In de eerste jaren was het
geheele zangkoor Protestant en zelfs zijn mis
dienaars waren niet katholiek.
Maar thans bjj zijn koperen priesterfeest heeft
Pater van Rjjckevorsel een groote parochie van
godsdienstige en Ijverige katholieken. Pater van
Rjjckevorsel zelf Is een merkwaardige figuur.
Reeds vanaf zijn prille jeugd was 'het zijn vu
rigste wensch om priester, missionaris te mo
gen worden. Maar tengevolge van zjjn wankele
gezondheid kon hjj zijn studies op het seminarie
niet voltooien. Hij deed nu zjjn Intrede in de
Congregatie der Leekebroeders van het H.
Hart. Als leekebroeder was hjj 19 jaar werk
zaam. eerst te Orminge In Noord-Italië en la
ter In Rome, waar hij wijlen kardinaal Van
Rossum ontmoette. Toen deze vernam hoe hjj
getracht priester te worden, wist de
te bewerken dat Broeder van Rjjcke-
vorsel werd ontslagen van zijn geloften als lee
kebroeder: eenigen tijd later werd de toen 39-
jarige student door kardinaal Van Rossum tot
priester gewijd.
Bjj de plechtige consecratie van zijn nieuw
kerkje waren tal van autoriteiten aanwezig, o.a.
de Protestantsche burgemeester en een Luther-
sche Dominee.
„Integendeel, hij blijft de met zichzelf
Ingenomen, zelfverzekerde waaghals, die
op onverantwoordelijke wijze zijn gezin op
offert aan een dolle zucht naar sensatie en
reclame.
De „gelukkige familie”, noemen de Ame-
rikaansche bladen het viertal, omdat het
steeds zoo gezellig met alle hulsgenooten
tezamen over den aardbol ropdvllegt. Hoe
men het in geweten verantwoorden kan
niet alleen zichzelf doch bovendien een
vrouw en twee kinderen zonder eenige aan
leiding en zonder eenlg nuttig doel aan
een roekelooze Oceaanvlucht te wagen?, is
een vraag, die deze bla&en angstvallig ver
zwijgen. Dragen de Hutchinson's met hun
avonturen immers niet in ruime mate bij
tot het verschaffen van
ling in nieuwtjes, waar de groote
Critiek op Regeering
Welnu, het Verbondsbestuur heeft ernaar
gestreefd de keuze van de inleiders is daar,
voor een aanduiding dat, voor zoover het oe
Katholieke Arbeidersbeweging betreft, bedoel
de critiek op een aantal punten der Regeerings-
voorstellen zou worden uitgeoefend, verwach
tend, dat zoowel Regeering als Volksvertegen.
woordiging daarmede bb het bepalen van haar
definitief standpunt ernstig rekening zullen
willen houden.
Vooropstellend, dat het vrijwel onmogelijk
en voor deze vergadering ook niet noodig is
alle door de Regeering aan de orde gestelde
vragen hier te behandelen, scheen ons de u
bekende volgorde van behandeling aanbevelens
waard^.
Pater Mr. Beaufort, de directeur van onze
Centrale voor Ontwikkelingswerk, zal, in een
algemeene, sociaal-economische beschouwing,
eenige merkwaardige tendenzen van „het"
rapport en de Regeeringsvoontellen belichten.
Daarop voortbouwend zal onze bekende Am.
sterdamsche wethouder, de heer mr. Kropman,
onder het oog zien de vraag, of het billijk is,
dat de Regeering opnieuw, zjj het in afwij
king van „het” rapport een naar het schijnt
als tljdelijk bedoelde inkomsten-vermindertng
toepasse op onderwijzers, ambtenaren en werk
lieden, met de bekende gevolgen voor het semi,
rijkspersoneel.
Onze oud-collega, wethouder Bekker, die ba
zijn genoemde functie geacht moet worden heel
In het bijzonder op de hoogte te zijn met het
leed, met de nooden en behoeften van de
werkioozen. zal. waarschijnlijk niet zonder een
enkel woord gewijd te hebben aan het rapport-
Welter, nagaan wat in dezen tijd van de Rijks
overheid mag en moet worden geeischt, ter
zake om met een liberaal blad te spreken
.liet steeds meer benauwende vraagstuk
van de werkloosheid, haast nog minder benau
wend om de kosten, waarmede daardoor ons
staatsbudget wordt belast, dan om haren
demoraliseerenden Invloed".
Ten slotte zal mr. van Maarseveen, de jurl.
dische raadsman van ons Verbond, wiens laat
ste pennevruchten aanvankelijk hoopvolle, zij
het eenigszins verdachte belangstelling getrok
ken hebben, deze vergadering van voorlichting
dienen over het kwaad, dat ons lager en vak
onderwijs bedreigt. De ontwerp-resolutie Is het
scherpst waar zQ zich over genoemd onderwijs
uitspreekt: „verzet is geboden”.
Dat duidt mede op de groote volksbelangen
welke op het spel staan.
Het lijdt geen twijfel: deze vergadering zal
zeker behooren tot één van de belangrijkste in
de geschiedenis van de Katholieke Arbeiders
beweging.
Moge zij in haar' opzet en bedoeling slagen.
Moge zjj het hare ertoe bijdragen om ons
volk, in het bijzonder de arbeiders, voor wier
belangen de Katholieke Arbeidersbeweging zich
met zooveel liefde en Inspanning interesseert,
langs de juiste banen met succes door desen
barren, zij het sociaal en economisch leerzamen
crisistijd heen tj helpen
nomen, dan
goeds bereikt:.
Onze verwachtingen daarop zijn echter
nihil.
't Is immers maar al te wgsr*
omwille van politiek zelfbehoud
en kunnen roode leiders de ekonomlsche
waarheden niet aanvaarden!
mlssle-Welter „zonder het resultaat af
wachten van empirische onderzoekingen
trent mogelijkheden van bezuinigingen",
dreven door haar opvatting, dat „veel
onder gunstiger omstandigheden nuttig
De schrijver, een landbouwkundig Inge
nieur, heeft op zijn beurt iets vergeten, en
wel, dat *9 nog iets anders en iets meer is
dan de> klassieke liberale economie en de
socialistische economische politiek.
Dat liberalisme en socialisme zoowel in
de economische praktijk als In de theorie
op bedenkelljke wijze zijn tekort geschoten,
en hun ondeugdelijkheid hebben gedemon
streerd, staat ongetwijfeld vast.
En dat dit thans ook In het eigen orgaan
van den Vrijheidsbond wordt erkend en
neergeschreven, Is merkwaardig genoeg, om
er even de aandacht op te vestigen.
Maar de schrijver had niet mogen verge
ten, dat de dwalingen der liberale en socia
listische scholen van christelijke, met name
van katholieke zijde, nadrukkelijke bestrij
ding hebben gevonden, en niet eerst sinds
vandaag of gisteren.
En deze bestrijding bleef niet negatief,
maar stelde leer tegenover leer, waarbij aan
overheid
gewezen,
an t woordelijkheid en
eerbiedigen rechten
gehandhaafd.
Het Is inderdaad bevreemdend, dat de
medewerker van het liberale weekblad
daaraan niet heeft gedacht.
En het zou nóg veel be vreemdender zijn,
wanneer hij er onkundig van wzs.
Men denke voorts aan hetgeen de Com.
resultaat af te
om
ge-
wat
en
wenscheljjk scheen, zal moeten worden nage
laten." zooal niet aan de orde stelt, zl) het dan
als gevolg van de haar verstrekte opdracht:
verslechtering van het lager- en ambachts.
onderwijs; nieuwe verslechteringen van het in
komen van het rijkspersoneel; vergrooting van
de werkloosheid door ontslag op ruime schaal
van werknemers in dienst van het Rijk; op.
heffing van een aantal kantongerechten; ver
mindering der Rljksbljdragen in het Invalidl-
telts- en Ouderdomstondsonthouding van de
Invaliditeitswet; sterke beperking van de art.
99 en 100 der I.W.; vermindering van het aan.
RUksbjjdrage In de administratiekosten der
tal Rad envan Beroep; opheffing Centralen
Raad van Beroep; vermindering van tal van
subsidies; beperking van de zelfstandigheid
der gemeenten, enz. enz.
Men moet bewondering hebben voor de al
zijdige kennis van de Commissie; het verklaart
de zekerheid en het gemak waarmede over de
meest gewichtige belangen van een groot deel
van ons volk Is beslist. Het bevreemdt dan ook
geenszins, dat de Commissie aanstonds voor
zag. „dat vooral van de zijde vanpersonen,
organisaties en diensten, wier belangen daar,
door worden getroffen, het bekende verwijt zal
<zou) worden vernomen, dat het „domme pot
lood" onze (hare) bezuinigingsvoorstellen heeft
beheerscht". En de Commissie onderschatte
zich waarschijnlijk, toen zU zich de vraag
waagde „of het intelligente potlood" wél de
bezuinigingen had kunnen aangeven die het
resultaat van onzen (haren) arbeid zijn ge-
weest”.
Wij gelooven inderdaad, dat het „intelligente
potlood” in talrijke punten niet met zulke
voorstellen zou zjjn gekomen.
Wij hebben zoo juist waardeerlng erover uit
gesproken, dat de Regeering niet is ingegaan
op het, men zou geneigd zijn te spreken van
het ergerlijke voorstel der Commisle-Welter ter
zake van verlaging van de steunnormen der
werkioozen. Die waardeerlng spreken wjj óók
uit voor het pogen, allereerst in dezen crisis
tijd de lasten, welke ons volk te dragen heeft,
rechtvaardig te verdeelen.
Wjj hebben een en andermaal in die rich
ting gesproken; en nu de Regeering aan dezen,
voor ons. Katholieken, sterk sprekenden eisch
van natuurlijke rechtvaardigheid, die steeds,
maar thans vooral, urgeert. In haar bekende
belastlng.voorstellen tracht te voldoen, ware
het o. L onbillijk, al blijft er overigens reden
tot gegronde critiek, indien In deze vergade
ring, van deze plaats, dit woord van waar,
deering ware achterweg? gebleven.
„Al blijft er overigen^ reden tot critiek.”
Deze Regeering, die Zeker niet voor haar ge
noegen geplaatst is aan het hoofd van den
Staat in dezen hoogst emstigen crisistijd, zaj
waarschijnlijk bij het bekend maken van haar
voornemens wel op eenige critiek hebben ge-
rekend. Men zou kunnen zeggen: zij heeft aan.
spraak op critiek, zij het weloverwogen, objec
tieve critiek.
omdat er zoo geleden wordt, ons het naast aan
het hart liggen, te vergrljpere—4
Ons Verbond heeft zich terstond daartegen
verzet en met waardeerlng kan worden gecon
stateerd, dat de Regeering. aanvankelijk thans.
de heer Bekker gaat daarop nader in,
dit deel van het rapport niet heeft overge
nomen.
Het invoer-contingent
Wij hebben reeds eerder gemeld, dat het con-
tigent voor de invoer van visch in Frankrijk
gedurende drie maanden na 1 October as. zal
badragen voor grove visch 200.000 K.Q.
In verschillende bladen wordt thans
richt, dat pogingen zjjn aangewend om de
Fransche regeering te bewegen, dat thans reeds
een deel van het quotum, toegestaan voor 1
Januari tot 30 Maart 1933, ten bedrage van
1.500.000 K.G. mag worden opgenomen.
Voor wat dit laatste betreft hebben wij ons
gewend tot den secretaris van de Vlschhande-
IJmuiden, den heer K.
inlichtingen verzocht,
ons omtrent dit be-
Men raakt In de Nederlandsche pers niet
gemakkelijk uitgepraat over dat allermerk
waardigste de 8. D. A. P. krékende
feit, dat bij de eenige groote socialistische
onderneming in ons land n.l. bij de N.V.
De Arbeiderspers loonsverlagingen en
ontslagen werden afgekondigd.
Om de voosheid van het roode gedaas
tegen alle bezuiniging op loonen, enz. te
demonstreeren
En nu behoeft de gedupeerde 8. D. A. P.
niet te denken, dat dit alleen gebeurt uit
klein-menschelljk leedvermaak met „be
drogen bedriegers” of uit spotlust met de
Heden, die in den kuU vielen, welken zij
voor anderen groeven, neen, het gaat er
hier hoofdzakelijk om, de Tartuffe-achtige
dubbeltongigheid der roode volksmenners te
slgnaleeren; en daarin steekt een machtig
middel om veel verblinden te waarschuwen.
De groote kopstukken der 8. D. A.- P., die
zich thans met de affaire bemoeien, praten
heel zakelijk over het feit, dat een socialis
tisch bedrijf niet op een eilandje zit, wes
halve men de ekonomlsche Inzinking ook
voelt. De heeren verzwijgen echter zorgvul
dig, dat de .Arbeiderspers” een beschut
bedrijf is, met vaste opdrachten en donaties
van het N. V. V.
Dit bedrjjf staat er honderdmaal beter
voor dan bijvoorbeeld de fabriek of de on
derneming. die zich, ook door de
socialistische eenzijdige vrijhandelspolitiek
de binnen- en buitenlandsche afzetge
bieden zag af genomen.
Toch kan zoo'n fabriek of onderneming
niet tot loolsverlaging overgaan zonder
overladen te worden met schimp-scheuten,
terwijl zij aan staking, boycot en uitslui
ting bloot staan.
BIJ de „Arbeiderspers" echter, die toch
zeker niet noodlftdend Is, komen de gfoote
partijbonzen op de proppen om het wijs
beleid der loon verlagende en ontslaguitrei-
kende bestuurders te loven.
Dit eten van twee walletjes, breekt den
agitators Intusschen leeljjk op. Ook in eigen
kamp worden harde nootjes gekraakt. Zoo
kwam de vorige week het Rotterdamsche
personeel van de .Arbeiderspers” in verga
dering bijeen, om te protesteeren tegen hun
werkgevers, op wie het „luistert wel naar
mijn woorden, doch ziet niet naar mijn
daden” zoo uitstekend toepasselijk Is. Van
uit het personeel werd, nota bene, een voor
stel ingediend om de zoogenaamde mede
zeggenschap, welke, naar betoogd werd,
toch maar een wassen neus beteekende, op
te heffen. Dit voorstel werd vooral verde
digd door den heer Romeyn, voorzitter van
de afdeellng Rotterdam van den Algemee
nen Typ. Bond. Een redacteur van de
„Voorwaarts" moest als advocaat van zijn
patroon optreden, doch ondanks diens wel
sprekendheid, stemden er toch nog 32 van t
de 78 aanwezigen voor genoemd voorstel,
dat een brandmerk was fe de voorhoofden
van hun leiders. 'if
Het zijn wel ongewoon harde lessen, die
worden ultgedeeld.
Hard zijn ze, maar.,.. Verdiend)
En als ze nu maar ter harte werden
was-er tenminste nog iets
nlangs heeft de Regeering aan
Tweede Kamer der Staten-Oeneraal
aangeboden een ontwerp-Huisar-
beidswet, d.l. een wet tot regeHng van de
huisindustrie.
De huisindustrie is vanaf den tUd, dat
de huisarbeid dezen naam kreeg om indu-
strieelen loonarbeid buiten de Inrichting
van den ondernemer in de woning van den
arbeider aan te duiden, In tegensteHlng tot
den arbeid van den zelfstandigen kleln-
nijvere in zjjn woning, een bron van schade
voor de arbeiders geweest.
De huisindustrie maakt het den onder
nemer mogelijk kosten te besparen voor
werklokalen, vuur, licht en toezicht; zjj
vergemakkelijkt het voor hem om zich te
onttrekken aan Arbeidswet, VeUigheidswet,
Ongevallen-, Invalldltelts- en Ziekeverzeke-
rlng enz.; zij wentelt aUe risico van on
regelmatige werkgelegenheid op de arbei
ders af; zjj maakt alle beïnvloeding van
de arbeidsvoorwaarden door de vakorgani
satie uiterst moeilijk.
Maar de huisarbeiders hebben van dezen
bedrijfsvorm bijna niets dan groote nadee
len. ZIJ verrichten hun werk In kleine, niet
voot bedrijfsarbeid geschikte ruimten. De
mogelijkheid om overmatig lang te werken
en vrouw en kinderen te doen medehel-
pen, leidt tot het zich schikken In steeds
lager loonen, die ten slotte op langen ar
beidsduur en op gratis of goedkoope hulp
berekend zijn. Zij missen alle aanraking
met vakgenooten, in wie zij mededingers
tien. Zij dragen het volle risico van de con
junctuur, want de werkgever heeft er geen
enkel belang bij de hoeveelheid uit te
geven werk naar iets anders te regelen dan
naar zijn af zet op het voor hem gunstigste
oogenblik. Een fabrikant moet rekening
houden met de capaciteit van zijn fabriek
en heeft er voordeel bij het werk zooveel
mogelijk regelmatig te doen voortduren.
De woning van den huisarbeider wordt
door het gebruik als werkplaats voor bewo
ning nog minder geschikt. Ieder verslag
over huisindustrie schildert den algemee
nen wantoestand, dat- gewerkt wordt In
woon- en slaapvertrekken. Het minst on
gunstig is het nog waar' een dakkamertje
overschiet als uitsluitend werkplaats, doch
hygiënisch stagn die vertrekjes verre ten
achter bij zelfs middelmatige fabrieks-
lojcalen.
Al deze en meerdere oorzaken maken dat
met huisindustrie onaf scheldenlijk verbon
den zijn: lage loonen, lange arbeidsduur,
kinderarbeid, ongezonde werkplaatsen,
slechte bewoning, ontoegankelijkheid voor
organisatie, benadeeling van het gezins
leven.
De bedoeling Is deze misstanden zooveel
mogelijk weg te nemen, door de arbeiders
met hun gezinnen daartegen te bescher
men, en dat is voorzeker een prachtig
stuk sociale wetgeving!
n de eerstë plaats is gedacht aan
vaststelling van minimumloonen.
Het minimumloon doemt ten doode
alle huisindustrie, die haar eenige bestaans
reden heeft in de uiterst lage loonen van
heele gezinnen. Hebben minlmum-loon-
bepallngen dus de bedoeling de ernstigste
nadeelen der huisindustrie voor de huis
arbeiders weg te nemen, zij hebben tevens
tot bijkomstig gevolg dat de huisindustrie
geen ernstige bedreiging meer vormt voor
de fabrieksnijverheid.
De grondgedachte van het stelsel, dat
aan het ontwerp ten grondslag ligt, is, dat
in een bedrijfstak, waarin de huisarbeiders
loonen verdienen, die in vergelijking met
loonen voor gelijksoortigen arbeid in fa
brieken of werkplaatsen abnormaal laag
zijn en hierdoor oorzaak worden van over-
tnatigen arbeid, kinderarbeid en benadee
ling van het gezinsleven, een raad of com
missie kan worden Ingesteld, waarin ver
tegenwoordigers van ondernemers en arbei
ders zitting hebben en die tot taak heeft
te onderzoeken of het gewenscht is, mini-
tnumloonen vast te stellen en bij bevesti
gende beantwoording van deze vraag
zoodanige loonen vast te stellen, dan wel
daartoe strekkende voorstellen te doen aan
de bevoegde overheid.
Het-ontwerp elscht, dat de arbeid moet
geschieden voor een onderneming; deze
eisch dient om uit te sluiten, dat arbeid
foor een huishouden, bestaande In b.v. het
herstellen van schoenen, het wasschen,
strijken en repareeren van kleeren e.d.
onder het wettelljk begrip huisarbeid zou
tomen.
Vier administratieve hulpmiddelen wor
den voorgesteld om te bereiken, dat de
huisarbeider en de arbeidsinspectie bekend
zijn met het loon, en dat de arbeidsinspec
tie kan nagaan, welke huisarbeiders voor
een werkgever werkzaam zijn, waar zij
huisarbeid verrichten en welke loonen zij
eventueel moeten ontvangen en welke zij
uitbetaald hebben gekregen. Er zullen In
gesteld worden een loonboekje, een huis-
arbeldersregister, een loonlijst en een loon-
register.
Het loonboekje wordt afgegeven door den
burgemeester der gemeente; deze loonboek-
jes mogen niet aan jeugdige personen, dz.
personen beneden 18 jaar, worden uitge
geven.
Het huisarbeldersregister berust bij den
werkgever en vermeldt de namen en adres
sen van al zijn huisarbeiders en de adres
sen hunner werkplaatsen, benevens de
namen, enz., van de hulparbelders, die door
den huisarbeider tevens in het loonbedrijf
opgeqomen moeten zijn,
De loonlijst moet goed zichtbaar In de
daarvoor bestemde lokalen worden opge
hangen en vermeldt de bedragen welke
worden uitbetaald per ingeleverde eenheid
of in tijdloon voor te noemen prestaties en
voorwerpen of stoffen.
Het loonregister moet ook door den werk
gever aangelegd en tot In bijzonderheden
bij gehouden worden.
Tenslotte Is de huisarbeider verplicht bij
het ontvangen en inleveren van werk, den
werkgever zijn loonboekje ter Invulling aan
te bieden.
Zoo ziet men, dat de Regeering er ern
stig naar streven wil, den huisarbeider en
diens werk naar best vermogen te bescher
men.
Wie weet, welk een ellende de huisindu
strie In vele gevallen beteekent, zal dit
mooi sociaal streven der Regeering van
harte toejuichen.
sche land- en tuinbouwproducten
kondlgd.
Zeg, dat het eene kwaad het andere op
roept. i
Dat het contlngenteeren van den Invoer,
het heffen van hoogere rechten, het afkon
digen van In- en uitvoerverboden een hel
lend vlak Is, waarlangs men steeds verder
afglijdt.
Maar erken tevens, dat men niet werke
loos kan blijven en zichzelf weerloos maken
wanneer alle anderen het op de vernieti
ging van uw uitvoer toeleggen en tevens
hun producten In ongetelde hoeveelheden
op uw blnnenlandsche markt werpen.
Het is met den vrijhandel als met de ont
wapening: belde zijn goed mits algemeen
toegepast, beide zijn onhoudbaar wanneer
men ze eenzijdig In practljk brengt.
Van den heer Plate, den voorzitter der
vrljhandelsvereeniging, Is het woord, dat
protectie een uitvloeisel van onverstand en
onkunde Is.
Aannemelijker klinkt de uitlating van dr.
HirschTeld, den dlrecteur-generaal van
handel en nijverheid, dat protectie ook
voordeelen biedt, daar het anders ondenk
baar zou zijn, dat zooveel landen er voort
durend gebruik van maken.
Om tot de N. R. Crt. terug te keeren, dit
orgaan vindt het on be tamelijk, dat de
Dultsche regeering tegenover ons, „den
besten klant dien Duitschland voor zijn
eigen productie heeft,” maatregelen afkon
digt, welke onzen land- en tuinbouw ge
voelig moeten treffen.
Het Uberale blad gaat verder: men
schijnt.'schrijft het, te 'Berlijn volmaakt
vertrouwen te hebben In de onuitputtelijk
heid van ons geduld.
En het verzekert dat „men Nederlandsche
belangen niet tot In het oneindige als voe
der kan aanbieden aan de naar autarkie
hongerende nationaal-sociallsten of als
lokaas aan door dwaze leuzen verblinde kie
zers.”
De N. R. Crt. wil klaarblijkelijk tegen
maatregelen, maatregelen van handelspo-
litieken aard of, wat lijnrecht tegen den
vrijhandel Indrulscht, boycot.
Dogmatische vrijhandel beteekent: wat
een ander ook moge doen of bedenken, hoe
ver hij zich moge vergeten of te buiten
gaan, de ongerepte vrijhandel blijft ons
richtsnoer.
De N. R. Crt. is thans bereid daarvan af
te stappen.
Wie, als zij, den graad van geduld of on
geduld in het geding brengt, heeft den vrij
handel, a fortiori den dogmatlschen vrij
handel, reeds losgelaten en er een kwestie
van opportuniteit of utiliteit van gemaakt.”
Toen wij, te laat en in onvoldoende ma
te, tot contingenteerlng overgingen, werd
daartegen van de zijde der vrijhandelaars
groot gerucht gemaakt, schrijft „Het Huis
gezin”.
Zóó groot gerucht werd gemaakt, dat de
minister, zwichtend voor den ook van an
dere zijde uitgeoefenden aandrang, er in
toestemde, eiken contingenteeringsmaatre-
gel aan de goedkeuring van de volksverte
genwoordiging te onderwerpen.
In het buitenland doet men
1 U k anders.
Onze vrijhandelaars dan willen van con-
tingenteerlng niet weten, evenmin als van
welken anderen maatregel tot verweer of
afweer ook.
Slechts van één vrij handelaar, den
Twentschen textielindustrieel Menko, is be
kend, dat hij, die zijn leven lang voorvech
ter van den vrijhandel is geweest, daarmee
brak toen h?m bleek dat er geen ander
middel dan beschermende maatregelen
restte om te voorkomen dat Japan onzen
Invoer van katoentjes in Indië geheel ver
nietigde en daarmee aan onze textlel-in-
dustrie den doodsteëk gaf.
De anderen blijven den vrijhandel trouw,
en bekend is, dat de N. R. Crt. nog niet zoo
afW1f^a 5 heel geleden zich er op beroemde, voor
van het "ïèzeiide “publiek om* vraag tl Dwa- als na den dogmatlschen vrijhandel ver
zen, die zelf niet beseffen, dat hun verlan
gen om bekend te worden slechts wordt
uitgebuit om botte sensatie-zucht te bevre
digen; en dat de vermaardheid, waarvoor
zij vroolijk het leven in de waagschaal stel
len, morgen al' weer door een nieuwe sen
satie verdrongen zal zijn.
doel en
terstond,
elk. zóó
vaststaan
men zou haar kun
nen noemenWel.
ter-vergaderlng. Zij
paart zich aan de
reeksen soortgelijke,
welke reeds gehou
den zijn, met dit
verschil, dat men
thans weet welk
standpunt de Regee
ring betreffende de
voorstellen der Com-
mlssle-Welter in
neemt.