Prikkeldraad DE HUISINDUSTRIE O het potlood Hanteering van V ergeten I Van de Perstribune 3 Bestrijding van misstanden i Harde lessen DOM OF VERSTANDIG? t DONDERDAG 29 SEPTEMBER VISCH NAAR FRANKRIJK Naar duurzaam herstel MOTORBOOT GEZONKEN DE AFSLUITDIJK INDISCHE POSTVLUCHTEN Een sterke zuil die wankelt PATER J. VAN RIJCKEVORSEL I EEN STUK SOCIALE WETGEVING DE NEERGESCHOTEN COMMUNIST Een gelukkige familie A Geen „echte” communist Zooals bekend, werd tijdens de relletjes de Mogelijke bezuinigingen be- open niet i ;r. ge- de moren en ernaar aange- p. s. natuur- Loopbaan 9 en Individu de eigen taak werd met de daaraan verbonden ver- de over en weer te en vrijheden werden altijd had kardinaal deze pa van weg voor dan heeft gisl contingent rede •a Critiek van den heer A. C. de Bruyn op het rapport der com- mizeie Welter larenvereenlglng te Krab, en hem om eenige Genoemde slcretaris kan richt niets anders mededeelen dan dat het uit de lucht gegrepen was. namens haar man verzoeken om te willen ver melden. dat E. geen communist is. zelfs bjj geen enkele organisatie is aangesloten. Als werklooze had hjj van de gelegenheid gebruik gemaakt om voor een koopje naar Den Haag te komen, waar hij zijn familie, die aan de Amsterdamsche Veerkade woont, een bezoek wilde brengen. Uit kameraadschap is hjj met de andere werkioozen meegeloopen en juist toen hU naar zijn familie wilde gaan, kwam E. op het Spui in *t gedrang, waarbij hjj door een kogel werd getroffen. Tot zoover de lezing der familie. Intusschen kan het blad nog melden, dat voor E. geen onmiddellijk levensgevaar meer bestaat, al zal hU nog geruimen tijd in het Ziekenhuis moeten verblijven. Het vliegtuig „De Ijsvogel” (uitreis) is in Rangoon geland. Het geluk, dat deze „gelukkige familie” vliegende najaagt, is geenszins te benij den." Er zijn weinig bij eenkomsten waarvan strekking voor een duidelijk als deze. na de opening der Staten-Oeneraal op het Spul bij een charge der politie een zekere E. uit Am sterdam door een kogel in den bulk getroffen en zoo ernstig gewond, dat hU in het Zieken huis Zuldwal onmiddellijk een operatie moest ondergaan. In de berichten omtrent dit voor val was voortdurend sprake van den „com munist" E. De echtgenoote van den getroffene kwam de „Residentiebode” echter dringend Broeder Ignatius f In het Instituut St. Louis te Oudenbosch is Woensdag in den ouderdom van 59 jaren over leden de eerw. broeder Ignatius (in de wereld de heer W. M. A van Rijn, uit Zoeterwoude Broeder Ignatius werd geboren uit een gezin met zeven kinderen, van welke er vier den gees telijken staat hebben gekozen. In 1889 deed broeder Ignatius zijn Intrede in de congregatie van den H. Aloyslus te Oudenbosch. De thans overleden broeder was sedert 1914 belast telkens met de leiding van een der kloos ters, eerst als overste te Roosendaal, vervol gens te Laren (N.-H.), daarna tot 1929 te Oudenbosch, waar hij tevens vicaris was van den algemeenen Overste en lid van het hoofd bestuur. De laatste drie jaren was hjj weer overste te Roosendaal, doch moest wegens ziekte verleden maand zijn post verlaten om in het moederhuis verder te worden verpleegd, waar hij thans na een zeer stichtend ziekbed is overleden. Schipper op nippertje gered Woensdagnacht is In den Hollendschen IJsel nabij Gouda gezonken de motorboot „Paulina" uit Gouderak, die met een lading zand op weg was van 't Hollandsch Diep naar de sluis- werken ter verbinding van IJsel en Gouwe. Het schip, dat stil lag, liep, toen een boot voorbijvoer, ,yol en zonk'. De schipper P. Huisman, die in de roef lag te slapen, en eerst wakker werd toen het wa ter tot aan het bed was gestegen, kon zich ter nauwernood redden. Hij rende naar boven, sprong in de roeiboot van het shcip en stelde zich aldus in veiligheid. Het schip, dat niet verzekerd is, zal door de firma v. d. Graaf Koelman uit Rotterdam worden gelicht. In een artikel van „De Vrijheid”, het or gaan van de liberale Staatspartij, wordt met betrekking tot de huidige situatie der wereldcrisis o.m. het volgende gezegd: De „gelukkige familie”, zooals de Ameri- kaansche bladen het vliegende huisgezin Hutchinson hebben gedoopt, Is behouden en wel In Engeland aangekomen. Pa Hutchinson heeft onmiddellijk ver klaard, dat de opgedane ervaringen noch bij hem, noch bij zijn vrouw en de belde zeven- en negenjarige dochtertjes den lust tot vliegen hebben bekoeld. Het gezin blijft even verzot als vroeger op de vliegmachine. Als zij straks terug zijn in New-York, wacht hun daar een nieuw toestel, waarmede zij onmiddellijk weer de lucht In gaan. Het zoo veelvuldig verblijf boven klein-menschelijke wereld schijnt van Hutchinson geestelijk nog steeds geen hoogvlieger te hebben gemaakt zoo le zen wij in de „Limburger Koerier”: Voorloopig nog niet opengeateld Naar wij vernemen, zijn de berichten als zou het voornemen bestaan den weg over den af sluitdijk in het begin van de volgende maand ten behoeve van het verkeer oepn te stellen, onjuist. In verband met den toestand van den weg en ’de bermen envan de uitvoering verschillende werken is voorshands de over den afsluitdijk nog niet geschikt openbaar verkeer. Voorloopig zal de weg ook nog niet voor het openbaar verkeer kun nen worden opengesteld^ Heden kwamen te Utrecht de Hoofdbesturen der bU het R.K. Werkliedenverbond aangeslo ten vakvereenlglngen in vergadering bijeen, ten einde hunne stemmen te doen hooren omtrent het rapport Welter. Officieele gasten waren de heeren van IJs- selmulden en Schoenmaker, leden der Eerste Kamer en de heer E. J. Luyff, secretaris der R.K. Onderwjjzersvereeniging. De voorzitter, de heer A. C. de Bruyn, open de de vergadering met een uitvoerige rede, waaraan wij het volgende ontleenen: A. C. de Bruyn Er is wel geen stuk, dat den laatsten tijd in breede lagen der bevolking zooveel onrust en beroering heeft verwekt dan dat van genoemde commissie. Daarnaast heeft het In andere, zij het kleinere kringen nieuwe hoop doen her leven naar hetgeen tengevolge, naar het heet, van „de democratie" onherroepelijk verloren werd gewaand. Voor die hoop in die kleine, min of meer reactionnaire kringen, is inderdaad reden, zoo. lang een Regeering het normaal schijnt te achten een commissie, van de samenstelling als die van Welter, noodlg te hebben om haar te adviseeren over de meest vitale belangen van een volk. Bij dien gang van zaken is het mogelljk en dat doet in bepaalde kringen nieuwe hoop en oude instincten herleven dat een Re geering, waarin vier katholieke Ministers zit. ting hebben, publiek, het advies van door haar zelf gekozen adviseurs ontvangt: randt het salaris aan van „een talrijke groep onderwij zend personeel” dat „vrijwillig afstand (heeft) gedaan van vele behoeften”, dus van onze religleuse onderwijzers en onderwijzeressen. De samenstelling der Commlssie-Welter. Wij zul’en er niet meer van zeggen, ook niet, omdat haar rapport daaromtrent duidelijker spreekt dan wjj het zouden kunnen doen. Moeiten wij deze vergadering, waar de eerst verantwoordelijke leiders van ruim 200.000 ge. organiseerde werknemers bijeen zijn, houden? Ongetwijfeld. Zelden stondem wjj voor een oogenblik. waarin het om zulke groote volks- en arbeiders-belangen ging als thans. Honderd duizenden werkioozen dragen hun verschrik, kelljk lot en staan aan of over den rand van het gebrek. De Commlssie-Welter had de vrij moedigheid zich op zeer onwelwillende wijze aan die arbeiders en arbeidersgezinnen, welke. ▼an éen Hollandschen missionaris Aan het Engelsche weekblad „The Universe” ontleenen we een Interessante beschrijving van het wisselvallig leven van een Hollandschen missionaris. Pater Johan van Rjjckevorsel, wiens nieuwe kerkje te Asseno op het Deensche eiland Funen dezer dagen op plechtige wijze werd ge consacreerd. Toen Pater van Rjjckevorsel twaalf en een 1 half laar geleden in Asseno aankwam, een stad- De „Oehoe" vertrokken Hedenmorgen -te 8.10 uur is het K.L.M. vliegtuig de „Oehoe" naar Indië vertrokken. Het vliegtuig neemt één passagier voor Ka rachi mee; aan boord is 243.352 K.G. post en 52.750 K.G. lading. De bemanning bestaat uit de heeren E. van Djjk, J. J. van Balkom, T. J. Hoogeveen en P. J. Oolgaard, die resp. als eerste bestuurder, tweede bestuurder, boordwerktuigkundige radiotelegraflst de reis zullen maken. tt-w ehalve het vaststellen van mlnimum- loonen, worden nog andere maatrege- len getroffen ter bestrijding van de misstanden in de huisindustrie. Afgeschei den toch van de loonen, zijn aan dezen bedrijfsvorm ernstige nadéelen. Inzonder heid van hygiënischen aard, verbonden, omdat de uitoefening van het bedrijf in hoofdzaak geschiedt In woningen of In ge bouwen, welke tevens geheel of gedeeltelijk bewoond werden, althans niet in behoorlijk ingerichte werkplaatsen. Om deze nadeelen tegen te gaan, is de mogelijkheid gescha pen om op grond van gevaar voor de ge zondheid. de zedelijkheid of het leven, be paalde soorten van arbeid in dergelijke ruimten te verbieden of alleen toe te staan onder bepaalde voorwaarden. De daartoe strekkende voorschriften zullen niet beperkt blijven tot de eigenlijke huisindustrie, om dat In het zelfstandig kleinbedrijf, zooals het sigarenmaken, het schoenmaken, man denmaker! en meubelmaken rechtstreeks voor verbruikers, zich soortgelijke misstan den voordoen als in de huisindustrie. als na den dogmatlschen vrijhandel 'cnocht te zijn. Welnu, ook deze sterke zuil wankelt, zoo gaat „Het Huisgezin” voort. ,,De Dultsche Minister van Landbouw m nieuwe maatregelen van ring ten behoeve van inheem- „Een typisch symptoom van de cultureele crisis is de heerschende begripsverwarring. Zoo leerde de klassieke liberale economie, dat In het economische leven de overheid niets was, het Individu alles. Hiertegenover leerde de socialistische economische politiek, dat de overheid alles moest zijn in het eco nomische leven en het individu hieraan ondergeschikt. Tusschen deze scholen in heeft men vergeten te zoeken naar de we gen, waarbij de overheid zou kunnen lelden en waarbij toch aan het individu de grootst mogelijke vrijheid en verantwoordelijkheid gelaten kon worden. In plaats van die we gen te zoeken, heeft men elkaar bestreden en men bestrijdt elkaar nog op de puin- hoopen van onze beschaving.” (Babyloni sche spraakverwarring). je van vier a vijfduizend zielen, was daar geen enkele katholiek. In de eerste jaren was het geheele zangkoor Protestant en zelfs zijn mis dienaars waren niet katholiek. Maar thans bjj zijn koperen priesterfeest heeft Pater van Rjjckevorsel een groote parochie van godsdienstige en Ijverige katholieken. Pater van Rjjckevorsel zelf Is een merkwaardige figuur. Reeds vanaf zijn prille jeugd was 'het zijn vu rigste wensch om priester, missionaris te mo gen worden. Maar tengevolge van zjjn wankele gezondheid kon hjj zijn studies op het seminarie niet voltooien. Hij deed nu zjjn Intrede in de Congregatie der Leekebroeders van het H. Hart. Als leekebroeder was hjj 19 jaar werk zaam. eerst te Orminge In Noord-Italië en la ter In Rome, waar hij wijlen kardinaal Van Rossum ontmoette. Toen deze vernam hoe hjj getracht priester te worden, wist de te bewerken dat Broeder van Rjjcke- vorsel werd ontslagen van zijn geloften als lee kebroeder: eenigen tijd later werd de toen 39- jarige student door kardinaal Van Rossum tot priester gewijd. Bjj de plechtige consecratie van zijn nieuw kerkje waren tal van autoriteiten aanwezig, o.a. de Protestantsche burgemeester en een Luther- sche Dominee. „Integendeel, hij blijft de met zichzelf Ingenomen, zelfverzekerde waaghals, die op onverantwoordelijke wijze zijn gezin op offert aan een dolle zucht naar sensatie en reclame. De „gelukkige familie”, noemen de Ame- rikaansche bladen het viertal, omdat het steeds zoo gezellig met alle hulsgenooten tezamen over den aardbol ropdvllegt. Hoe men het in geweten verantwoorden kan niet alleen zichzelf doch bovendien een vrouw en twee kinderen zonder eenige aan leiding en zonder eenlg nuttig doel aan een roekelooze Oceaanvlucht te wagen?, is een vraag, die deze bla&en angstvallig ver zwijgen. Dragen de Hutchinson's met hun avonturen immers niet in ruime mate bij tot het verschaffen van ling in nieuwtjes, waar de groote Critiek op Regeering Welnu, het Verbondsbestuur heeft ernaar gestreefd de keuze van de inleiders is daar, voor een aanduiding dat, voor zoover het oe Katholieke Arbeidersbeweging betreft, bedoel de critiek op een aantal punten der Regeerings- voorstellen zou worden uitgeoefend, verwach tend, dat zoowel Regeering als Volksvertegen. woordiging daarmede bb het bepalen van haar definitief standpunt ernstig rekening zullen willen houden. Vooropstellend, dat het vrijwel onmogelijk en voor deze vergadering ook niet noodig is alle door de Regeering aan de orde gestelde vragen hier te behandelen, scheen ons de u bekende volgorde van behandeling aanbevelens waard^. Pater Mr. Beaufort, de directeur van onze Centrale voor Ontwikkelingswerk, zal, in een algemeene, sociaal-economische beschouwing, eenige merkwaardige tendenzen van „het" rapport en de Regeeringsvoontellen belichten. Daarop voortbouwend zal onze bekende Am. sterdamsche wethouder, de heer mr. Kropman, onder het oog zien de vraag, of het billijk is, dat de Regeering opnieuw, zjj het in afwij king van „het” rapport een naar het schijnt als tljdelijk bedoelde inkomsten-vermindertng toepasse op onderwijzers, ambtenaren en werk lieden, met de bekende gevolgen voor het semi, rijkspersoneel. Onze oud-collega, wethouder Bekker, die ba zijn genoemde functie geacht moet worden heel In het bijzonder op de hoogte te zijn met het leed, met de nooden en behoeften van de werkioozen. zal. waarschijnlijk niet zonder een enkel woord gewijd te hebben aan het rapport- Welter, nagaan wat in dezen tijd van de Rijks overheid mag en moet worden geeischt, ter zake om met een liberaal blad te spreken .liet steeds meer benauwende vraagstuk van de werkloosheid, haast nog minder benau wend om de kosten, waarmede daardoor ons staatsbudget wordt belast, dan om haren demoraliseerenden Invloed". Ten slotte zal mr. van Maarseveen, de jurl. dische raadsman van ons Verbond, wiens laat ste pennevruchten aanvankelijk hoopvolle, zij het eenigszins verdachte belangstelling getrok ken hebben, deze vergadering van voorlichting dienen over het kwaad, dat ons lager en vak onderwijs bedreigt. De ontwerp-resolutie Is het scherpst waar zQ zich over genoemd onderwijs uitspreekt: „verzet is geboden”. Dat duidt mede op de groote volksbelangen welke op het spel staan. Het lijdt geen twijfel: deze vergadering zal zeker behooren tot één van de belangrijkste in de geschiedenis van de Katholieke Arbeiders beweging. Moge zij in haar' opzet en bedoeling slagen. Moge zjj het hare ertoe bijdragen om ons volk, in het bijzonder de arbeiders, voor wier belangen de Katholieke Arbeidersbeweging zich met zooveel liefde en Inspanning interesseert, langs de juiste banen met succes door desen barren, zij het sociaal en economisch leerzamen crisistijd heen tj helpen nomen, dan goeds bereikt:. Onze verwachtingen daarop zijn echter nihil. 't Is immers maar al te wgsr* omwille van politiek zelfbehoud en kunnen roode leiders de ekonomlsche waarheden niet aanvaarden! mlssle-Welter „zonder het resultaat af wachten van empirische onderzoekingen trent mogelijkheden van bezuinigingen", dreven door haar opvatting, dat „veel onder gunstiger omstandigheden nuttig De schrijver, een landbouwkundig Inge nieur, heeft op zijn beurt iets vergeten, en wel, dat *9 nog iets anders en iets meer is dan de> klassieke liberale economie en de socialistische economische politiek. Dat liberalisme en socialisme zoowel in de economische praktijk als In de theorie op bedenkelljke wijze zijn tekort geschoten, en hun ondeugdelijkheid hebben gedemon streerd, staat ongetwijfeld vast. En dat dit thans ook In het eigen orgaan van den Vrijheidsbond wordt erkend en neergeschreven, Is merkwaardig genoeg, om er even de aandacht op te vestigen. Maar de schrijver had niet mogen verge ten, dat de dwalingen der liberale en socia listische scholen van christelijke, met name van katholieke zijde, nadrukkelijke bestrij ding hebben gevonden, en niet eerst sinds vandaag of gisteren. En deze bestrijding bleef niet negatief, maar stelde leer tegenover leer, waarbij aan overheid gewezen, an t woordelijkheid en eerbiedigen rechten gehandhaafd. Het Is inderdaad bevreemdend, dat de medewerker van het liberale weekblad daaraan niet heeft gedacht. En het zou nóg veel be vreemdender zijn, wanneer hij er onkundig van wzs. Men denke voorts aan hetgeen de Com. resultaat af te om ge- wat en wenscheljjk scheen, zal moeten worden nage laten." zooal niet aan de orde stelt, zl) het dan als gevolg van de haar verstrekte opdracht: verslechtering van het lager- en ambachts. onderwijs; nieuwe verslechteringen van het in komen van het rijkspersoneel; vergrooting van de werkloosheid door ontslag op ruime schaal van werknemers in dienst van het Rijk; op. heffing van een aantal kantongerechten; ver mindering der Rljksbljdragen in het Invalidl- telts- en Ouderdomstondsonthouding van de Invaliditeitswet; sterke beperking van de art. 99 en 100 der I.W.; vermindering van het aan. RUksbjjdrage In de administratiekosten der tal Rad envan Beroep; opheffing Centralen Raad van Beroep; vermindering van tal van subsidies; beperking van de zelfstandigheid der gemeenten, enz. enz. Men moet bewondering hebben voor de al zijdige kennis van de Commissie; het verklaart de zekerheid en het gemak waarmede over de meest gewichtige belangen van een groot deel van ons volk Is beslist. Het bevreemdt dan ook geenszins, dat de Commissie aanstonds voor zag. „dat vooral van de zijde vanpersonen, organisaties en diensten, wier belangen daar, door worden getroffen, het bekende verwijt zal <zou) worden vernomen, dat het „domme pot lood" onze (hare) bezuinigingsvoorstellen heeft beheerscht". En de Commissie onderschatte zich waarschijnlijk, toen zU zich de vraag waagde „of het intelligente potlood" wél de bezuinigingen had kunnen aangeven die het resultaat van onzen (haren) arbeid zijn ge- weest”. Wij gelooven inderdaad, dat het „intelligente potlood” in talrijke punten niet met zulke voorstellen zou zjjn gekomen. Wij hebben zoo juist waardeerlng erover uit gesproken, dat de Regeering niet is ingegaan op het, men zou geneigd zijn te spreken van het ergerlijke voorstel der Commisle-Welter ter zake van verlaging van de steunnormen der werkioozen. Die waardeerlng spreken wjj óók uit voor het pogen, allereerst in dezen crisis tijd de lasten, welke ons volk te dragen heeft, rechtvaardig te verdeelen. Wjj hebben een en andermaal in die rich ting gesproken; en nu de Regeering aan dezen, voor ons. Katholieken, sterk sprekenden eisch van natuurlijke rechtvaardigheid, die steeds, maar thans vooral, urgeert. In haar bekende belastlng.voorstellen tracht te voldoen, ware het o. L onbillijk, al blijft er overigens reden tot gegronde critiek, indien In deze vergade ring, van deze plaats, dit woord van waar, deering ware achterweg? gebleven. „Al blijft er overigen^ reden tot critiek.” Deze Regeering, die Zeker niet voor haar ge noegen geplaatst is aan het hoofd van den Staat in dezen hoogst emstigen crisistijd, zaj waarschijnlijk bij het bekend maken van haar voornemens wel op eenige critiek hebben ge- rekend. Men zou kunnen zeggen: zij heeft aan. spraak op critiek, zij het weloverwogen, objec tieve critiek. omdat er zoo geleden wordt, ons het naast aan het hart liggen, te vergrljpere—4 Ons Verbond heeft zich terstond daartegen verzet en met waardeerlng kan worden gecon stateerd, dat de Regeering. aanvankelijk thans. de heer Bekker gaat daarop nader in, dit deel van het rapport niet heeft overge nomen. Het invoer-contingent Wij hebben reeds eerder gemeld, dat het con- tigent voor de invoer van visch in Frankrijk gedurende drie maanden na 1 October as. zal badragen voor grove visch 200.000 K.Q. In verschillende bladen wordt thans richt, dat pogingen zjjn aangewend om de Fransche regeering te bewegen, dat thans reeds een deel van het quotum, toegestaan voor 1 Januari tot 30 Maart 1933, ten bedrage van 1.500.000 K.G. mag worden opgenomen. Voor wat dit laatste betreft hebben wij ons gewend tot den secretaris van de Vlschhande- IJmuiden, den heer K. inlichtingen verzocht, ons omtrent dit be- Men raakt In de Nederlandsche pers niet gemakkelijk uitgepraat over dat allermerk waardigste de 8. D. A. P. krékende feit, dat bij de eenige groote socialistische onderneming in ons land n.l. bij de N.V. De Arbeiderspers loonsverlagingen en ontslagen werden afgekondigd. Om de voosheid van het roode gedaas tegen alle bezuiniging op loonen, enz. te demonstreeren En nu behoeft de gedupeerde 8. D. A. P. niet te denken, dat dit alleen gebeurt uit klein-menschelljk leedvermaak met „be drogen bedriegers” of uit spotlust met de Heden, die in den kuU vielen, welken zij voor anderen groeven, neen, het gaat er hier hoofdzakelijk om, de Tartuffe-achtige dubbeltongigheid der roode volksmenners te slgnaleeren; en daarin steekt een machtig middel om veel verblinden te waarschuwen. De groote kopstukken der 8. D. A.- P., die zich thans met de affaire bemoeien, praten heel zakelijk over het feit, dat een socialis tisch bedrijf niet op een eilandje zit, wes halve men de ekonomlsche Inzinking ook voelt. De heeren verzwijgen echter zorgvul dig, dat de .Arbeiderspers” een beschut bedrijf is, met vaste opdrachten en donaties van het N. V. V. Dit bedrjjf staat er honderdmaal beter voor dan bijvoorbeeld de fabriek of de on derneming. die zich, ook door de socialistische eenzijdige vrijhandelspolitiek de binnen- en buitenlandsche afzetge bieden zag af genomen. Toch kan zoo'n fabriek of onderneming niet tot loolsverlaging overgaan zonder overladen te worden met schimp-scheuten, terwijl zij aan staking, boycot en uitslui ting bloot staan. BIJ de „Arbeiderspers" echter, die toch zeker niet noodlftdend Is, komen de gfoote partijbonzen op de proppen om het wijs beleid der loon verlagende en ontslaguitrei- kende bestuurders te loven. Dit eten van twee walletjes, breekt den agitators Intusschen leeljjk op. Ook in eigen kamp worden harde nootjes gekraakt. Zoo kwam de vorige week het Rotterdamsche personeel van de .Arbeiderspers” in verga dering bijeen, om te protesteeren tegen hun werkgevers, op wie het „luistert wel naar mijn woorden, doch ziet niet naar mijn daden” zoo uitstekend toepasselijk Is. Van uit het personeel werd, nota bene, een voor stel ingediend om de zoogenaamde mede zeggenschap, welke, naar betoogd werd, toch maar een wassen neus beteekende, op te heffen. Dit voorstel werd vooral verde digd door den heer Romeyn, voorzitter van de afdeellng Rotterdam van den Algemee nen Typ. Bond. Een redacteur van de „Voorwaarts" moest als advocaat van zijn patroon optreden, doch ondanks diens wel sprekendheid, stemden er toch nog 32 van t de 78 aanwezigen voor genoemd voorstel, dat een brandmerk was fe de voorhoofden van hun leiders. 'if Het zijn wel ongewoon harde lessen, die worden ultgedeeld. Hard zijn ze, maar.,.. Verdiend) En als ze nu maar ter harte werden was-er tenminste nog iets nlangs heeft de Regeering aan Tweede Kamer der Staten-Oeneraal aangeboden een ontwerp-Huisar- beidswet, d.l. een wet tot regeHng van de huisindustrie. De huisindustrie is vanaf den tUd, dat de huisarbeid dezen naam kreeg om indu- strieelen loonarbeid buiten de Inrichting van den ondernemer in de woning van den arbeider aan te duiden, In tegensteHlng tot den arbeid van den zelfstandigen kleln- nijvere in zjjn woning, een bron van schade voor de arbeiders geweest. De huisindustrie maakt het den onder nemer mogelijk kosten te besparen voor werklokalen, vuur, licht en toezicht; zjj vergemakkelijkt het voor hem om zich te onttrekken aan Arbeidswet, VeUigheidswet, Ongevallen-, Invalldltelts- en Ziekeverzeke- rlng enz.; zij wentelt aUe risico van on regelmatige werkgelegenheid op de arbei ders af; zjj maakt alle beïnvloeding van de arbeidsvoorwaarden door de vakorgani satie uiterst moeilijk. Maar de huisarbeiders hebben van dezen bedrijfsvorm bijna niets dan groote nadee len. ZIJ verrichten hun werk In kleine, niet voot bedrijfsarbeid geschikte ruimten. De mogelijkheid om overmatig lang te werken en vrouw en kinderen te doen medehel- pen, leidt tot het zich schikken In steeds lager loonen, die ten slotte op langen ar beidsduur en op gratis of goedkoope hulp berekend zijn. Zij missen alle aanraking met vakgenooten, in wie zij mededingers tien. Zij dragen het volle risico van de con junctuur, want de werkgever heeft er geen enkel belang bij de hoeveelheid uit te geven werk naar iets anders te regelen dan naar zijn af zet op het voor hem gunstigste oogenblik. Een fabrikant moet rekening houden met de capaciteit van zijn fabriek en heeft er voordeel bij het werk zooveel mogelijk regelmatig te doen voortduren. De woning van den huisarbeider wordt door het gebruik als werkplaats voor bewo ning nog minder geschikt. Ieder verslag over huisindustrie schildert den algemee nen wantoestand, dat- gewerkt wordt In woon- en slaapvertrekken. Het minst on gunstig is het nog waar' een dakkamertje overschiet als uitsluitend werkplaats, doch hygiënisch stagn die vertrekjes verre ten achter bij zelfs middelmatige fabrieks- lojcalen. Al deze en meerdere oorzaken maken dat met huisindustrie onaf scheldenlijk verbon den zijn: lage loonen, lange arbeidsduur, kinderarbeid, ongezonde werkplaatsen, slechte bewoning, ontoegankelijkheid voor organisatie, benadeeling van het gezins leven. De bedoeling Is deze misstanden zooveel mogelijk weg te nemen, door de arbeiders met hun gezinnen daartegen te bescher men, en dat is voorzeker een prachtig stuk sociale wetgeving! n de eerstë plaats is gedacht aan vaststelling van minimumloonen. Het minimumloon doemt ten doode alle huisindustrie, die haar eenige bestaans reden heeft in de uiterst lage loonen van heele gezinnen. Hebben minlmum-loon- bepallngen dus de bedoeling de ernstigste nadeelen der huisindustrie voor de huis arbeiders weg te nemen, zij hebben tevens tot bijkomstig gevolg dat de huisindustrie geen ernstige bedreiging meer vormt voor de fabrieksnijverheid. De grondgedachte van het stelsel, dat aan het ontwerp ten grondslag ligt, is, dat in een bedrijfstak, waarin de huisarbeiders loonen verdienen, die in vergelijking met loonen voor gelijksoortigen arbeid in fa brieken of werkplaatsen abnormaal laag zijn en hierdoor oorzaak worden van over- tnatigen arbeid, kinderarbeid en benadee ling van het gezinsleven, een raad of com missie kan worden Ingesteld, waarin ver tegenwoordigers van ondernemers en arbei ders zitting hebben en die tot taak heeft te onderzoeken of het gewenscht is, mini- tnumloonen vast te stellen en bij bevesti gende beantwoording van deze vraag zoodanige loonen vast te stellen, dan wel daartoe strekkende voorstellen te doen aan de bevoegde overheid. Het-ontwerp elscht, dat de arbeid moet geschieden voor een onderneming; deze eisch dient om uit te sluiten, dat arbeid foor een huishouden, bestaande In b.v. het herstellen van schoenen, het wasschen, strijken en repareeren van kleeren e.d. onder het wettelljk begrip huisarbeid zou tomen. Vier administratieve hulpmiddelen wor den voorgesteld om te bereiken, dat de huisarbeider en de arbeidsinspectie bekend zijn met het loon, en dat de arbeidsinspec tie kan nagaan, welke huisarbeiders voor een werkgever werkzaam zijn, waar zij huisarbeid verrichten en welke loonen zij eventueel moeten ontvangen en welke zij uitbetaald hebben gekregen. Er zullen In gesteld worden een loonboekje, een huis- arbeldersregister, een loonlijst en een loon- register. Het loonboekje wordt afgegeven door den burgemeester der gemeente; deze loonboek- jes mogen niet aan jeugdige personen, dz. personen beneden 18 jaar, worden uitge geven. Het huisarbeldersregister berust bij den werkgever en vermeldt de namen en adres sen van al zijn huisarbeiders en de adres sen hunner werkplaatsen, benevens de namen, enz., van de hulparbelders, die door den huisarbeider tevens in het loonbedrijf opgeqomen moeten zijn, De loonlijst moet goed zichtbaar In de daarvoor bestemde lokalen worden opge hangen en vermeldt de bedragen welke worden uitbetaald per ingeleverde eenheid of in tijdloon voor te noemen prestaties en voorwerpen of stoffen. Het loonregister moet ook door den werk gever aangelegd en tot In bijzonderheden bij gehouden worden. Tenslotte Is de huisarbeider verplicht bij het ontvangen en inleveren van werk, den werkgever zijn loonboekje ter Invulling aan te bieden. Zoo ziet men, dat de Regeering er ern stig naar streven wil, den huisarbeider en diens werk naar best vermogen te bescher men. Wie weet, welk een ellende de huisindu strie In vele gevallen beteekent, zal dit mooi sociaal streven der Regeering van harte toejuichen. sche land- en tuinbouwproducten kondlgd. Zeg, dat het eene kwaad het andere op roept. i Dat het contlngenteeren van den Invoer, het heffen van hoogere rechten, het afkon digen van In- en uitvoerverboden een hel lend vlak Is, waarlangs men steeds verder afglijdt. Maar erken tevens, dat men niet werke loos kan blijven en zichzelf weerloos maken wanneer alle anderen het op de vernieti ging van uw uitvoer toeleggen en tevens hun producten In ongetelde hoeveelheden op uw blnnenlandsche markt werpen. Het is met den vrijhandel als met de ont wapening: belde zijn goed mits algemeen toegepast, beide zijn onhoudbaar wanneer men ze eenzijdig In practljk brengt. Van den heer Plate, den voorzitter der vrljhandelsvereeniging, Is het woord, dat protectie een uitvloeisel van onverstand en onkunde Is. Aannemelijker klinkt de uitlating van dr. HirschTeld, den dlrecteur-generaal van handel en nijverheid, dat protectie ook voordeelen biedt, daar het anders ondenk baar zou zijn, dat zooveel landen er voort durend gebruik van maken. Om tot de N. R. Crt. terug te keeren, dit orgaan vindt het on be tamelijk, dat de Dultsche regeering tegenover ons, „den besten klant dien Duitschland voor zijn eigen productie heeft,” maatregelen afkon digt, welke onzen land- en tuinbouw ge voelig moeten treffen. Het Uberale blad gaat verder: men schijnt.'schrijft het, te 'Berlijn volmaakt vertrouwen te hebben In de onuitputtelijk heid van ons geduld. En het verzekert dat „men Nederlandsche belangen niet tot In het oneindige als voe der kan aanbieden aan de naar autarkie hongerende nationaal-sociallsten of als lokaas aan door dwaze leuzen verblinde kie zers.” De N. R. Crt. wil klaarblijkelijk tegen maatregelen, maatregelen van handelspo- litieken aard of, wat lijnrecht tegen den vrijhandel Indrulscht, boycot. Dogmatische vrijhandel beteekent: wat een ander ook moge doen of bedenken, hoe ver hij zich moge vergeten of te buiten gaan, de ongerepte vrijhandel blijft ons richtsnoer. De N. R. Crt. is thans bereid daarvan af te stappen. Wie, als zij, den graad van geduld of on geduld in het geding brengt, heeft den vrij handel, a fortiori den dogmatlschen vrij handel, reeds losgelaten en er een kwestie van opportuniteit of utiliteit van gemaakt.” Toen wij, te laat en in onvoldoende ma te, tot contingenteerlng overgingen, werd daartegen van de zijde der vrijhandelaars groot gerucht gemaakt, schrijft „Het Huis gezin”. Zóó groot gerucht werd gemaakt, dat de minister, zwichtend voor den ook van an dere zijde uitgeoefenden aandrang, er in toestemde, eiken contingenteeringsmaatre- gel aan de goedkeuring van de volksverte genwoordiging te onderwerpen. In het buitenland doet men 1 U k anders. Onze vrijhandelaars dan willen van con- tingenteerlng niet weten, evenmin als van welken anderen maatregel tot verweer of afweer ook. Slechts van één vrij handelaar, den Twentschen textielindustrieel Menko, is be kend, dat hij, die zijn leven lang voorvech ter van den vrijhandel is geweest, daarmee brak toen h?m bleek dat er geen ander middel dan beschermende maatregelen restte om te voorkomen dat Japan onzen Invoer van katoentjes in Indië geheel ver nietigde en daarmee aan onze textlel-in- dustrie den doodsteëk gaf. De anderen blijven den vrijhandel trouw, en bekend is, dat de N. R. Crt. nog niet zoo afW1f^a 5 heel geleden zich er op beroemde, voor van het "ïèzeiide “publiek om* vraag tl Dwa- als na den dogmatlschen vrijhandel ver zen, die zelf niet beseffen, dat hun verlan gen om bekend te worden slechts wordt uitgebuit om botte sensatie-zucht te bevre digen; en dat de vermaardheid, waarvoor zij vroolijk het leven in de waagschaal stel len, morgen al' weer door een nieuwe sen satie verdrongen zal zijn. doel en terstond, elk. zóó vaststaan men zou haar kun nen noemenWel. ter-vergaderlng. Zij paart zich aan de reeksen soortgelijke, welke reeds gehou den zijn, met dit verschil, dat men thans weet welk standpunt de Regee ring betreffende de voorstellen der Com- mlssle-Welter in neemt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1932 | | pagina 12