DE HUISINDUSTRIE
Prikkeldraad
Hanteering van het potlood
I
Van de .Perstribune
Vergeten
Bestrijding van
misstanden
f
Harde lessen
DOM OF VERSTANDIG?
VRIJDAG 30 SEPTEMBER
DE AFSLUITDIJK
PATER J. VAN RIJCKEVORSEL
Geen „echte” communist
P. s.
Loopbaan
VISCH NAAR FRANKRIJK
NOG GOED AFGELOOPEN
Naar duurzaam herstel
H
A. C. de Bruyn
Een sterke zuil die wankelt
'i
EEN STUK SOCIALE
WETGEVING
DE NEERGESCHOTEN
COMMUNIST
Broeder Ignatiu*t
Een gelukkige familie
van een Hollandschen
missionaris
Q Critiek op Regeering
de
be-
van
en
Anti-Communistisch Verbond
Mogelijke bezuinigingen
de
mlssie-Welter „zonder het
aange-
pa
ff*
'J
f
t
I
ehalve het vaststellen van minlmum-
loonen, worden nog andere maatrege
len getroffen ter bestrijding van de
weg
voor
dan
Het geluk, dat deze „gelukkige familie”
vliegende najaagt, is geenszins te benij
den.”
ge.
wat
-
,n willen van con-
renmin als van
of
geen
maatregelen hongerende nationaal-sociallsten
strekking
voor een
duidelijk
als deze.
Donderdag kwamen te Utrecht de hoofdbe
sturen der bü ’t R.K. Werkliedenverbond aan
gesloten vakvereenigingen in vergadeiing bijeen,
teneinde hunnejiwnmen te doen hooren om
trent hc^japportvvelter.
Officieele gasten waren de heeren van IJs-
selmuiden en Schoenmaker, leden der Eerste
Kamer en de heer E. J. Luyff, secretaris der
R.K. Onderwjjzersvereeniglng.
De voorzitter, de heer A. C. de Bruyn, open
de de vergadering met een uitvoerige rede,
waaraan wij het volgende ontleenen:
Zooals bekend, werd tijdens de relletjes na
de opening der Staten-Generaal op het Spul
bij een charge der politie een zekere E. uit Am
sterdam door een kogel in den bulk getroffen
en zoo ernstig gewond, dat hij in 'het Zieken
huis Zuidwal onmiddellijk een operatie moest
ondergaan. In de berichten omtrent dit voor
val was voortdurend sprake van den „com
munist” E. De echtgenoote van den getroffene
kwam de „Residentiebode” echter dringend
namens haar man verzoeken om te willen ver
melden. dat E. geen communist is, zelfs bij
geen enkele organisatie is aangesloten. Als
werklooze had hij van de gelegenheid gebruik
gemaakt om voor een koopje naar Den Haag
te komen, waar hij zijn familie, die aan de
Amsterdamsche Veerkade woont, een bezoek
wilde brengen. Uit kameraadschap is hij met
de andere werkloozen meegeloopen en juist
toen hij naar zijn familie wilde gaan, kwam
E. op het Spui in ’t gedrang, waarbij bij door
een kogel werd getroffen.
Tot zoover de lezing der familie.
Intusschen kan het blad nog melden, dat
voor E. geen onmiddellijk levensgevaar meer
bestaat, al zal hij nog gerulmen tijd in het
Ziekenhuis moeten verblijven.
In een artikel van „De Vrijheid”, het or
gaan van de liberale Staatspartij, wordt
met betrekking tot de huidige situatie der
wereldcrisis o.m. het volgende gezegd:
Critiek van den heer A. C. de Bruyn
op het rapport der com
missie Welter
Naar wij vernemen, zyn de berichten als zou
het voornemen bestaan den weg over den af
sluitdijk in het begin van de volgende maand
ten behoeve van het verkeer open te stellen,
onjuist. In verband met den toestand van den
weg en de bermen en van de uitvoering van
verschillende werken is voorshands de
over den afsluitdijk nog niet geschikt
openbaar verkeer. Voorlooplg zal de weg
ook nog niet voor het openbaar verkeer kun
nen worden opengesteld.
nomen, dan
goeds bereikt:. ri,
Onze verwachtingen daarop zijn echter
nihil.
*t Is immers maar al te waar:
omwille van politiek zelfbehoud mogen
en kunnen roode leiders de ekonomische
waarheden niet aanvaarden!
ter In Rome, waar hij wijlen kardinaal Van
Rossum ontmoette. Toen deze vernam hoe hij
altijd had getracht priester te worden, wist de
kardinaal te bewerken dat Broeder van Rycke
vorsel werd ontslagen van zijn geloften als lee-
kebroeder: eenigen tijd later werd de toen 39-
jarlge studentdoor kardinaal Van Rossum tot
priester gewijd.
Bij de plechtige consecratie van zijn nieuw
kerkje waren tal van autoriteiten aanwezig, os.
de Protestantsche burgemeester en een Luther-
sche Dominee.
„Een typisch symptoom van de cultureele
crisis is de heerschende begripsverwarring.
Zoo leerde de klassieke liberale economie,
dat in het economische leven de overheid
niets was, het individu alles. Hiertegenover
leerde de socialistische economische politiek,
dat de overheid alles moest zijn in het eco
nomische leven en het individu hieraan
ondergeschikt. Tusschen deze scholen in
heeft men vergeten te zoeken naar de we
gen, waarbij de overheid zou kunnen leiden
en waarbij toch aan het individu de grootst
mogeljjke vrijheid en verantwoordelijkheid
gelaten kon worden. In plaats van die we
gen te zoeken, heeft men elkaar bestreden
en men bestrijdt elkaar nog op de puin-
hcopen van onze beschaving.” (Babyloni
sche spraakverwarring).
listlsche scholen van christelijke, met name
van katholieke zijde, nadrukkelijke bestrij
ding hebben gevonden, en niet eerst sinds
vandaag of gisteren.
En deze bestrijding bleef niet negatief,
maar stelde leer tegenover leer, waarbij aan
overheid en individu de eigen taak werd
gewezen, met de daaraan verbonden ver
antwoordelijkheid en de over en weer te
eerbiedigen rechten en'vrijheden werden
gehandhaafd.
Het is inderdaad bevreemdend, dat de
medewerker van het liberale weekblad
daaraan niet heeft gedacht.
En hèt zou nóg veel bevreemdender zijn,
wanneer hij er onkundig van was.
Het invoer-contingent
Wü hebben reeds eerder gemeld, dat het con-
tigent voor den invoer van visch in FrankrUk
gedurende drie maanden na 1 October a.s. zal
bedragen voor grove visch 200.000 K.G.
In verschillende bladen wordt thans
richt, dat pogingen zjjn aangewend om de
Fransche regeering te bewegen, dat thans reeds
een deel van het quotum, toegestAan voor 1
Januari tot 30 Maart 1933, ten bedrage van
1.500.000 K.G. mag worden opgenomen.
Voor wat dit laatste betreft hebben wy ons
«gewend tot den secretaris van de Vischhande-
larenvereeniging te IJmuiden, den heer K.
Krab, en hem om eenige inlichtingen verzocht.
Genoemde secretaris kan ons omtrent dit be
richt niets anders mededeelen dan dat het uit
de lucht gegrepen was.
>ehandelen, scheen ons de u -
van behandeling aanbevelens.
Pater Mr. Beaufort, de directeur van onze
Centrale voor Ontwikkelingswerk, zal. in een
algemeene, sociaal.economische beschouwing,
eenige - merkwaardigetendenzen van „het”
rapport en de Regeerlngsvoorstellen belichten.
Daarop voorfbóuwénd' Zal onze bekende Am.
sterdamsche wethouder, de héér mr. Kropman,
onder het oog- zien de vraag, of het bill Uk is,
dat de Regeering opnieuw, zy het in afwij-
king vin „het” rapport een naar het schijnt
als tydeluk bedoelde inkomsten-vermlndering
toepasse op onderwijzers, ambtenaren èn wttiz."
lieden, met de bekende gevolgen voor het semi.
rykspejsoneeL
Onze- oud collega, wethouder Bekkér, die in
zijn genoemde functie geacht moet worden heel
th bet by zonder op de hoogte te zijn met het
leed, met de nooden en behoeften van de
werklocften, zal, waarschUnlijk niet zonder een^
enkel woord gewyd te hebben aan het rapport-
Welter, nagaan wat in dezen tijd van de Ryks-
overheld mag en moet worden geëischt, ter
zake om met een liberaal blad te spreken
„het steeds meer benauwende vraagstuk
van de werkloosheid, haast nog minder benau
wend om de kosten, waarmede daardoor ons
staatsbudget wordt belast, dan 4 om haren
demoraliseerenden invloed”.
Ten slotte zal mr. van Maarseveen, de jurk,
dlsche raadsman van ons Verbond, wiens laat
ste pennevruchten aanvankelijk hoopvolle, zij
het eenigszlns verdachte belangstelling getrok
ken hebben, deze vergadering van voorlichting
dienen over het kwaad, dat ons lager en vak-""..-,
onderwijs bedreigt. Dp ontwerp-resolutie Is het
scherpst waar zy zien over genoemd onderwas
uitspreekt: „verzet is geboden”.
Dat duidt mede op de groote volksbelangen
welke op het spel staan.
Hetkiydt geen twijfel: deze Vergadering aal
zeker behooren tot één van de belangrijkste kt
de geschiedenis van de Katholieke Arbeiders
beweging.
Moge zij in haar opzet en bedoeling slagen.
Moge zij het hare ertSe bydragen om ons
volk, in het byzonder de arbeiders, voor wier
belangen de Katholieke Arbeidersbeweging zict^
met zooveel liefde en inspanning interesseert,
langs de juiste banen met succes doo» dezen
barren, zij het sociaal en economisch leerzamen
crisistijd heen te helpen.
Vier administratieve hulpmiddelen wor
den voorgesteld om te bereiken, dat de
huisarbeider en de arbeidsinspectie bekend
zijn met het loon, en dat de arbeidsinspec
tie kan nagaan, welke huisarbeiders voor
een werkgever werkzaam zijn, waar zij
huisarbeid verrichten en welke loonen zij
eventueel moeten ontvangen en welke zij
uitbetaald hebben gekregen. Er zullen in
gesteld worden een- loonboekje, een huis -
arbeidersregister, een loonlijst en een loon-
register.
Het loonboekje wordt afgegeven door den
burgemeester der gemeente; deze loonboek-
jes mogen niet aan jeugdige personen, d.z.
personen beneden 18 jaar, worden uitge
geven.
Het huisarbeidersregister berust bij den
werkgever en vermeldt de namen en adres
sen van al zijn huisarbeiders en de adres
sen hunner werkplaatsen, benevens de
namen, enz., van de hulparbeiders, die door
den huisarbeider tevens in het loonbedrijf
opgenomen moeten zijn.
De loonlijst moet goed zichtbaar in de
daarvoor bestemde lokalen worden opge
hangen en vermeldt de bedragen welke
worden uitbetaald per ingeleverde eenheid
of in tijdloon voor te noemen prestaties en
voorwerpen of stoffen.
Het loonregister moet ook door den werk
gever aangelegd en tot in bijzonderheden
bij gehouden wórden.
Tenslotte is de huisarbeider verplicht bij
het ontvangen en ihleveren van werk, den
werkgever zijn loonboekje ter invulling aan
te bieden.
Zoo ziet men, dat de Regeering er ern
stig naar streven wil, den huisarbeider en
diens werk naar best vermogen te bescher
men.
Wie weet, welk een ellende de huisindu
strie in vele gevallen beteekent, zal dit
mooi sociaal streven der Regeering
harte toejuichen.
en bekent^ is, dat de N. R. Crt. nog niet zoo
heel lang geleden zich er op beroemde, voor
als na den dogmatische» vrijhandel ver
knocht te zijn.
Welnu, ook deze Sterke zuil wankelt, zoo
gaat „Het Huisgezin” voort.
„De'buitsche Minister van Landbouw
heeft gisteren nieuwe maatregelen van
contingenteering ten behoeve van inheem-
In het Instituut St. Louis te Oudenbosch is
Woensdag in den ouderdom van 59 jaren over
leden de eerw. broeder Ignatius (in de were id
de heer W. M. A. van Run, uit Zoeterwoude).
Broeder Ignatius werd geboren uit een gezin
met zeven kinderen, van welke er vier den gees-
teiyken staat hebben gekozen. In 1889 deed
broeder Ignatius zyn intrede in de congregatie
van den H. Aloysius te Oudenbosch.
De thans overleden broeder was sedert 1914
belast telkens me', de leiding van een der kloos
ters, eerst als overste te Roosendaal, vervol
gens te Laren (N.-H.l, daarna tot 1929 te
Oudenbosch, waar hy tevens vicaris was van
den algenieenen Overste en lid van het hoofd
bestuur. De laatste drie jaren was hy weer
overste te Roosendaal, doch moest wegens
ziekte verleden maand zyn post verlaten om
in het moederhuis verBer te worden verpleegd,
waar hy .thans na een zeer stichtend ziekbed
is overleden.
van „de democratie” onherroepeiyk verloren
werd gewaand.
Voor die hoop in die kleine, mln of meer
reactionnaire kringen, is Inderdaad reden, zoo.
lang een Regeering het normaal schbnt te
achten een commissie, van de samenstelling
als die van Welter, noodig te hebben om haar
te adviseeren over de meest vitale belangen
van een volk.
By dien gang van zaken is het mogelyk
en dat doet in bepaalde kringen nieuwe hoop
en oude instincten herleven dat een Re
geering, waarin vier katholieke Ministers zit
ting hebben, publiek, het advies van door haar
zelf gekozen adviseurs ontvangt: randt het
salaris aan van „een talryke groep onderwy-
zend personeel” dat „vrywillig afstand (heeft)
gedaan vap vele behoeften”, dus van onze
religleuse onderwyzers en onderwyzeressen.
De samenstelling der Commissie-Welter.
wy zullen er niet meer van zeggen, ook niet,
omdat haar rapport daaromtrent duideiyker
spreekt dan wü het. zouden kunnen doen.
Moesten wy* deze vergaderjpg, 'waar de eerst
verantwoordeiyke leiders van ruim 200.000 ge.
organiseerde werknemers byeen zyn, houden?
Ongetwijfeld. Zelden stonden wy voor een
oogenblik. waarin het om zulke groote volks-
en arbeiders-belangen ging als thans. Honderd
duizenden werkloozen dragen hun--verschrik,
keiyk lot en staan aan of over den rónd wn
het gebrek.-De Commissie-Welter had de vry.
moedigheid zich op zeer onwelwillende wyze'
aan die arbeiders en arbeidersgezinnen, welke,
omdat er zoo geleden wordt, ons het naast aan
het hart liggen, te vergrypen.
Ons Verbond heeft zich terstond daartegen
verzet en met waardeering kan worden gecon
stateerd, dat de Regeering. aanvankelyk thans,
de heer Bekker gaat daarop nader in,
dit deel van het rapport niet Heeft overge
nomen.
Men denke voort* apn hetgeen de Com.
-•--- resultaat af
o.
De „gelukkige familie”, zooals de Ameri-
kaansche bladen het vliegende huisgezin
Hutchinson hebben gedoopt, is behouden en
wel in Engeland aangekomen. -1
Pa Hutchinson heeft onmiddellijk ver
klaard, dat de opgedane ervaringen noch
bij hem, noch bij zijn vropw en de beide
zeven- en negenjarige dochtertjes den lust
tot vliegen hebben bekoeld. Het gezin blijft
even verzot als vroeger op de vliegmachine.
Als zij straks terug zijn in New-York, wacht
hun daar een nieuw toestel, daarmede zij
onmiddellijk weer de lucht in gaan.
Het zoo veelvuldig verblijf boven deze
klein-menjphelijke wereld schijnt van
Hutchinson geestelijk nog steeds geen
hoogvlieger te hebben gemaakt zoo le
zen wij -in de „Limburger Koerier":
Aan het Engelsche weekblad „The Universe”
ontleenen we een interessante beschryvlng van
het wisselvallig leven van een Hollandschen
missionaris. Pater Johan van Ryckevorsel, wiens
nieuwe kerkje te Assen* op het Deensche eiland
Funen dezer dagen op plechtige wyze werd ge
consacreerd.
Toen Pater van Ryckevorsel twaalf en een
half jaar geleden in Asseno aankwam, een stad
je van vier a vyfduizend zielen, was daar geen
enkele katholiek. In de eerste Jaren was het
geheele zangkoor Protestant en zelfs zyn mis
dienaars waren niet katholiek.
Maar thans by zyn koperen priesterfeest heeft
Pater van Ryckevorsel een groote parochie van
godsdienstige en yverige katholieken. Pater van
Ryckevorsel zelf is een merkwaardige figuur.
Reeds vanaf zyn prille jeugd was het zyn vu
rigste wensch om priester, missionaris te mo
gen worden. Maar tengevolge van zyn wankele
gezondheid kon hy zyn studies op het seminarie
niet voltooien. Hy deed nu zyn Intrede In de
Congregatie der Leekebroeders van het H.
Hart. Als leekebroeder was hy 19 Jaar werk
zaam, eerst te Orminge in Noord-Italië en la-
misstanden in de huisindustrie. Afgeschei
den toch van de loonen, zijn aan dezen
bedrijfsvorm ernstige nadeelen, inzonder
heid van hygiënischen aard, verbonden,
omdat de uitoefening van het bedrijf in
hoofdzaak geschiedt in woningen of in ge
bouwen, welke tevens geheel of gedeeltelijk
bewoond werden, althans niet in behoorlijk
'ingerichte werkplaatsen. Om deze nadeelen
tegeïh-te^gkan, is de mogelijkheid gescha
pen om óp grónd van gevaar voor de ge
zondheid, de zedelijkheid of het leven, be
paalde soorten van a/bêid in dergelijke
ruimten te verbieden of alleen toe te staan
onder bepaalde vborwaarden. De daartoe
strekkende voorschriften zullen niet beperkt
blijven tot de eigenlijke huisindustrie, om
dat in het zelfstandig kleinbedrijf, zooals
het sigarenmaken, het schoenmaken, man-
denmaken en meubelmaken rechtstreeks
voor verbruikers, zich soortgelijke misstan
den voordoen als in de huisindustrie.
De schrijver, een landbouwkundig inge
nieur, heeft op zijn beurt iets vergeten, en
wel, dat er nog iets anders en iets meer is
dan de klassieke liberale economie en de
socialistische economische politiek.
Dat liberalisme en socialisme zoowel in
de économische praktijk als in de theorie
op bedenkelijke wijze zijn tekort gSschoten
en hun ondeugdelijkheid ^hébben gedemon
streerd, staat ongetwijfeld vadt.
En dat dit thans ook in het eigen orgaan
van den Vrijheidsbond wordt erkend en
neergeschreven, is merkwaardig genoeg, om
er even de aandacht op te vestigen.
Maar de schrijver had niet mogen verga
ten, dat de dwalingen der Uberalè en socia-
Er zyn weinig bU-
eenkomsten waarvan
doel en
terstond,
elk, zóó
vaststaan
men zou haar kim-,
nen noemen: Wel.
ter-vergadering. zy
paart zich aan de
reeksen soortgelyke,
welke reeds gehou
den zyn, met dit
verschil, dat men
thans weet welk
standpunt de Regee
ring betreffende de
voorstellen der Com
missie-Welter in
neemt.
Er is wel geen stuk, dat den laatsten tyd in
breede lagen der ^evolking zooveel onrust en
beroering heeft verwekt dan dat van genoemde
commissie. Daarnaast heeft het in andere, zy
het kleinere kringen nieuwe hoop doen her
leven naar hetgeen tengevolge, naar het heet,
By het vervoer van een stier van de Gebrs.
Meeuwissen te Oud-Gastel werd het dier plot
seling door een vlaag van dolheid bevangen,
waarby het P. M. op de horens nam en tegen
den grond smakte.
Wonder boven wonder bekwam de man geen
ernstige kwetsuren.
Daar het dier verleden week ook al eens zulk
een kuur had gekregen en den eigenaar C. M.
ook had aangevallen, maakte men thans korte
metten en werd het dier ter plaatse afge
maakt.
resultaat af te
wachten van empirische onderzoekingen om
trent mogelijkheden van bezuinigingen”,
dreven door haar opvatting, dat „veel
onder gunstiger omstandigheden nuttig en
wenscheiyk scheen, zal moeten worden nage
laten," zooal niet aan de orde stelt, zy het dan
als gevolg van de haar verstrekte opdracht:
verslechtering van het. lager- en ambacbts-
onderwys; nieuwe verslechteringen van het in
komen van het ry kspersoneelvergrootlng van
de werkloosheid door ontslag op ruime schaal
van werknemers in dienst van het RUk;" opj
heffing van een aantal kantongerechten; ver
mindering der Ryksbydragen in het Invalidl-
teits- en Ouderdomstondsonthouding van de
Invaliditeitswet; sterke beperking van de art.
99 en 100 der LW.
Ryksbydrage in de administratiekosten der
tal Rad envan Beroep; opheffing Centralen
Raad van Beroep: vermindering van tal van
subsidies; beperking van de zelfstandigheid
der gemeenten, enz. enz.
Men moet bew’óndering hebben voor de al
zijdige kennis van de Commissie; het verklaart
de zekerheid en het gemak waarmede over de
meest gewichtige belangen van een groot deel
van ons volk is beslikt. Het bevreemdt dap ook
geenszins, dat de Commissie aanstonds voor
zag, „dat vooral van" de .zijde van personen,
organisaties endiensten, wier belangen daar,
door wordefi. getroffen, het bekende verwijt zal
(zou) worden vernomen, dat het „domme pot
lood” onze (hare) bezuinigingsvoorstellen heeft
beheërsehty. En de- Commissie ondarschatte
zich waarschyniyk, toen zy zich Z de vraag
Waagde „of het intelligente potlood” wél de
bezulniglrijten had kunnen aangëven die. het
resultaat- van onzen (haren) arbeid zyn ge.
weest-".
Wij gelooven Inderdaad, dat het „fntenigehte
potlood" in -talrijke punten niet met .dutte
voorstellen zou zyn gekomen. -
wy hebben ^00 juist waardeering erover uit.
gesproken, dat de> Regeering niet Is ingegaan
óp bet, men zou geneigd zyn te spreken van
fiet ergerlijke voorstel der Commisie-Welter ter
zake van verlaging van dé steunnormen der
Werkloozen. Die waardeering Spreken wy óók
uit voor het pogen* "allereerst Ih dezen crisis-
tyd de lasten, welke óns volk te dragen heeft,
rechtvaardig te verdeelen.
Wy hebben een en andermaal in dij rich
ting gesproken; en nu de Regeering aan dezen,
voor otv. Katholieken, sterk sprekenden elsch
van natuuriyke rechtvaardigheid, die steeds,
maar thans vooral, urgeert, in haar bekende
belastlng.voorstellen tracht te voldoen, ware
het O. L onbillijk, al blijft er overigens reden
tot gegronde critiek, indien in deze vergade
ring, van deze plaats, dit woord van waar,
deering ware achterwege gebleven.
•^Al bluft er overigens reden tot crittek.’’
Deze Regeering, die zeker niet voor haar ge.
n'oegen geplaatst is aan bet hoofd van den
Staat in dezen hoogst ernsUgen crlslstud, zal
waarschyniyk by het bekend maken van haar
voornemen- wel op eenige critiek hebben ge.
rekend. Men zou kunnen zeggen: zy heeft aan
spraak op critiek, zy het weloverwogen, objec
tieve critiek.
Men raakt in de Nederlandsche pers niet
gemaMcelijk uitgepraat over dat allermerk
waardigste de S. D. A. P. krakende
feit, dat bij de eenige groote socialistische
onderneming in ons land n.l. by de N.V.
De Arbeiderspers loonsverlagingen en
ontslagen werden afgekondigd. ■-
Om de voosheid van het roode gedaas
tegen alle bezuiniging op loonen, enz. te
demonstreeren
En nu behoeft de gedupeerde S. D. A. P.
niet te denken, dat dit alleen gebeurt uit
klein-menschelijk leedvermaak met „be
drogen bedriegers” of uit spotlust met de
lieden, die in den kuil vielen, welken zij
voor anderen groeven, neen, het gaat er
hier hoofdzakelijk om, de Tartuffe-achtige
dubbeltongigheid der roode volksmenners te
signaleeren; en daarin steekt een machtig
middel om veel verblinden te waarschuwen.
De groote kopstukken der S. D. A. P„ die
zich thans met de affaire bemoeien, praten
heel zakelijk over het feit, dat een socialis
tisch bedrijf niet op een eilandje zit, wes
halve men de ekonomische inzinking ook
voelt. De heeren verzwijgen echter zorgvul
dig, dat de „Arbeiderspers” een beschut
bedrijf is, met vaste opdrachten en donaties
van het N. V. V.
Dit bedrijf staat er honderdmaal beter
voor dan byvoorbeeld de fabriek of de on
derneming, die zich, ook door de
socialistische eenzijdige vrijhandelspolitiek
de binnen- en buitenlandsche afzetge-
biêden zag afgenomen.
Toch kan zoo'n fabriek of onderneming
niet tot looisverlaging overgaan zonder
overladen te worden met schimp-sch^uten,
terwijl zij aan staking, boycot en uitslui
ting bloot staan.
Bij de „Arbeiderspers” echter, die toch
zeker niet noodiydend is, komen de groote
partijbonzen op de proppen om het wijs
beleid der loonverlagende en ontslaguitrei-
kende bestuurders te loven.
Dit eten van twee walletjes, breekt den
agitators intusschen lellijk op. Ook iri eigen
kamp worden harde nootjes gekraakt. Zoo
kwam de vorige week het Rotterdamsche
personeel van de „Arbeiderspers” in verg&
dering bijeen, om te protesteeren tegen hun
werkgevers, op wie het .duistert wel naar
mijn woorden, doch ziet niet naar mijn
daden” zoo uitstekend toepasselijk is. Van
uit het personeel werd, nota bene, een voor
stel ingediend om de zoogenaamde mede
zeggenschap, welke, naar betoogd werd,
toch maar een wassen neus betegkende, op
te heffen. Dit voorstel werd voóral verde
digd door den heer Romeyn,- voorzitter van
de afdeeling Rotterdam van den Algemee-
nen Typ. Bond. Een redacteur van de
„Voorwaarts” moest als advocaat van zijn
patroon optreden, doch ondanks diens wel
sprekendheid, stemden er toch nóg 3ö mn
de 76 aanwezigen voor genoemd voorstel,
dat feëni brandmerk was op de voorhoofden
van hun leiders.
Het zijn wel ongewoon hardë lessen, die
wordep uitgedeeld. - -
Hard zjjn ze, maar,... verdiend’
En als ze nu maar ter harte werden ge
nomen, dan waS er tenminste nóg tets
Toen wij, te Iaat en in onvoldoende ma
te, tot contingenteering overgingen, werd
daartegen van de zijde der vrij handelaars
groot gerucht gemaakt, schrijft „Het Huis
gezin”.
Zóó groot gerucht werd gemaakt, dat de
minister, zwichtend voor den ook van an
dere zijde uitgeoefenden aandrang, er in
toestemde, eiken contingenteeringsmaatre-
gel aan de goedkeuring van de volksverte
genwoordiging te onderwerpen.
In het buitenland doet men natuur-
1 ij k anders.
Onze vrij handelaars ttanw-
tingenteering niet weteriR||e-
welken anderen maatregel tot verweer
afweer ook.
Slechts van één vrij handelaar, den
Twentschen textielindustrieel Menko, is be
kend, dat hij, die zijn leven <iang voorvech
ter van den vrijhandel is geweest, daarmee
brak toen hem bleek dat er geen ander
middel dan beschermende
restte om te voorkomen dat Japan onzen
invoer van katoentjes in Indië geheel ver
nietigde en daarmee aan onze textiel-in-
dustrie den doodsteek gaf.
nlangs heeft de Regeering aan
f 1 Tweede Kamer der Staten-Generaal
aangeboden een ontwerp-Huisar-
beidswet, d.i. een wet tot regeling van de
huisindustrie.
De huisindustrie is vanaf den tijd, dat
de huisarbeid dezen naam kreeg om indu-
strieelen loonarbeid buiten de inrichting
van den ondernemer in de woning van den
arbeider aan te duiden, in tegenstelling tot
den arbeid van den zelfstandigen kleln-
nyvere in zijn woning, een bron van schade
voor de arbeiders geweest.
De huisindustrie, maakt het den onder
nemer mogelijk kosten te besparen voor
werklokalen, vuur, licht en toezicht; zij
vergemakkelijkt het voor hem om zich te
onttrekken aan Arbeidswet, Veiligheidswet,
Ongevallen-, Invaliditeits- en Ziekeverzeke-
ring enz.; zij wentelt alle risico van on
regelmatige werkgelegenheid op de arbei
ders af; zjj maakt alle beïnvloeding van
de arbeidsvoorwaarden door de vakorgani
satie uiterst moeilijk.
Maar de huisarbeiders hebben van dezen
bedrijfsvorm bijna niets dan groote nadee
len. Zij verrichten hun werk in kleine, niet
voor bedrijfsarbeid geschikte ruimten. De
mogelijkheid om overmatig lang te werken
en vrouw en kinderen te doen medehel-
pen, leidt tot het zich schikken in steeds
lager loonen, die ten slotte op langen ar
beidsduur en op gratis of goedkoope hulp
berekend zijn. Zij missen alle aanraking
met vakgerfooten, in wie zij mededingers
zien. Zij dragen het volle risico van de con
junctuur, want de werkgever heeft er geen
enkel belang bij de hoeveelheid uit te
geven werk naar iets anders te regelen dan
naar zijn af zet op het voor hem gunstigste
oogenblik. Een fabrikant moet rekening
houden met de capaciteit van zijn fabriek
en heeft er voordeel bij het werk zooveel
mogelijk regelmatig te doen voortduren.
De woning van den huisarbeider wordt
door het gebruik als werkplaats voor bewo
ning nog minder geschikt. Ieder verslag
over huisindustrie schildert den algemee-
nen wantoestand, dat gewerkt wordt in
woon- en slaapvertrekken. Het minst on
gunstig is het nog waar een dakkamertje
overschiet als uitsluitend werkplaats, doen
hygiëriisch staan die vertrekjes verre ten
achter bij zelfs middelmatige fabrieks-
lokalen.
•Al deze en meerdere oorzaken maken dat
met huisindustrie onafscheidenlijk verbon
den zijn: lage loonen, lange arbeidsduur,
kinderarbeid, ongezoijjje werkplaatsen,
slechte bewoning, ontoegankeUjkheid voor
organisatie, benadeeling van het gezins
leven,
De bedoeling is deze misstanden zooveel
mogeluk weg te nemen, door de arbeiders
met Imn gezinnen daartegen te bescher
men, en dat is voorzeker een prachtig
stuk sociale wetgeving!
Welnu, het Verbondsbestuur neeft ernaar
gestreefd -- de keuze van de inleiders is daar.
voor een aanduiding dat, voor zoover het de
Katholieke Arbeidersbeweging betreft, bedoel-.
de critiek op een aantal punten der Regeerings’.
voorstellen zou worden uitgeoefend. verwach-
tend, dat zoowel Regeering als Volksvertegeu-
terice nenerk int, van ne arr woordlglng daarmede by het bepalen van baar
rvernSng^ln hera^: ^’t'^llriSlandpUnt emSt,g rekenü*
de administratiekosten der dat bet-vrywél onmogelyk
en voor deze vergadering <»k niet noodig is
alle door de Regeering aan de orde gestelde
vragen hier te
békende volgon'
Waardig.
sche land-'en tuinbouwproducten
kondigd.
Zeg, dat het eene kwaad het andere op
roept.
Dat het contingenteeren van den invoer,
het heffen van hoogere-rechten, het afkon
digen van in- en uitvoerverboden een hel
lend vlak is, waarlangs "men steeds verder
afglifdt.
Maar erken tevens, dat men niet werke
loos kan blijven en zichzelf weerloos maken
wanneer alle anderen het op de vernieti
ging van uw uitvoer 'toeleggen en tevens
hun producten in ongetelde hoevëelheden
op uw binnénlandsche markt werpen.
Het is met den vrijhandel als met de ont
wapening: beide zijn goed mits algemeen
toegepast, beide zijn onhoudbaar wanneer
men ?e eenzijdig in practijk brengt.
Van den heer Plate, den voorzitter deF
vrijhandelsvereenïging, is het woord, dat
protectie ëenauitvloeisel van onverstand en
onkunde is.
Aannemelijker klinkt de uitlating van dr.
Hirschfeld, den direeteur-generaal van
handel en nijverheid, dat. protectie ook
voordeelen biedt, daar het anders ondenk
baar zou zijn, dat zooveel landen er voort
durend gebruik van maken.
Om tot de N. R. Crt, terug te keeren, dit
orgaan vindt hetv onbetamelijk, dat de
Duitsche Regeering tegenover ,ons, „den
besten klant dien Duitschland voor zijn
eigen productie heeft,” maatregelen afkon
digt, wélke onzen land- en tuinbouw ge
voelig moeten treffen.
Het liberale blad gaat verder: men
schijnt, schrijft het, te Berlijn volmaakt
vertrouwen te hebben in de onuitputtelijk
heid \an ons geduld.
En het Verzekert dat „men Nederlandsche
belangen niet tot in het oneindige als voe
der kan aanbieden aan de naar autarkie
ri.i of als
lokaas aan door dwaze leuzen verblinde kie
zers.”
De N. R. Crt. wil klaarblijkelijk tegen
maatregelen, maatregele® van handelspo-
litieken aard, of, ^vat lijnrecht tegen den
De anderen blijven den vrijhandel trouw, vrijhandel indruischt, boycot.
Dogmatische, vrijhandel beteekent: wat
een ander ook moge doen of bedenken, hoe
ver hij zich moge vergeten of te buiten
gaan, de ongerepte vrijhandel blijft óns
richtsnoer.
De N. R. Crt. is thans bereid daarvan af
te stappën.
Wie, als zij, den graad, van geduld at on
geduld in het geding brengt, heeft den vrij
handel, a fortiori den dogmatischen vrij
handel, reeds losgelaten en er een kwestie
van opportuniteit of utiliteit van gemaakt."
Door dollen stier op de horens
genomen
n de eerste plaats is gedacht aan
vaststelling van minimumloonen.
Het minimumloon doemt ten doode
alle huisindustrie, die haar eenige bestaans
reden heeft in de uiterst lage loonen van
heele gezinnen. Hebben minimum-loon-
bepalingen dus de bedoeling de ernstigste
nadeelen der huisindustrie voor de huis
arbeiders weg te nemen, zij hebben tevens
tot bijkomstig gevolg dat de huisindustrie
geen ernstige bedreiging meer vormt voor
de fabrieksnijverheid.
De grondgedachte van het stelsel, dat
aan het ontwerp ten grondslag ligt, is, dat
in een bedrijfstak, waarin de huisarbeiders
loonen verdienen, die in vergelijking met,
loonen voor gelijksoortigen arbeid in fa
brieken of werkplaatsen abnormaal laag
zijn en hierdoor oorzaak worden van over
matigen arbeid, kinderarbeid en benadee
ling van het gezinsleven, een raad of com
missie kan worden ingesteld, waarin ver
tegenwoordigers van ondernemers en arbei
ders zitting hebben en die tot taak heeft
te onderzoeken of het gewenscht is, mini
mumloonen vast te stellen en by bevesti
gende beantwoording van deze vraag
zoodanige loonen vast te stellen, dan wel
daartoe strekkende voorstellen te doen aan
de bevoegde overheid.
Het ontwerp eischt, dat de arbeid moet
geschieden voor een onderneming; deze
elsch dient om uit te sluiten, dat arbeid
voor een huishouden, bestaande in b.v. Het
herstellen van schoenen, het wasschen,
strijken en repareeren van kleeren- e.y
onder het wettelijk begrip huisarbeid zou
komen.
„Integendeel, hij blijft de met zichzelf
ingenomen, zelfverzekerde waaghals, die
op onverantwoordelijke wyze zijn gezin op-
offe» aan een dolle zucht naar sensatie en
reclame.
De „g4ukkige familie”, noemen de Ame-
rikaansche bladen het viertal, omdat bet
steeds zoo gezellig met alle hulsgenooten
tezamen ovef den aardbol rondvliegt. Hoe
men het in geweten verantwoorden kan
niet alleen zichzelf doch bovendien een
vrouw en twee kinderen zonjier eenige aan
leiding en zonder eenig nuttig doel aan
een roekelooze Oceaanvlucht te wagen?, is
een vraag, die deze bladen angstvallig ver
zwijgen. Dragen de Hutchinson’s met hun
avonturen immers niet in ruime mate by
tot het verschaffen van de bonte afwisse
ling in nieuwtjes, waar de groote massa
van het lezende publiek om vraagt! Dwa
zen, die zelf niet beseffen, dat hun verlan
gen om bekend te worden slechts wordt
uitgebuit om botte sensatie-zucht te bevre
digen; en dat de vermaardheid, waarvoor
zij vroolijk het leven in de waagschaal stel
len, morgen al weer door een nieuwe sen
satie verdrongen zal zljm
Naar, wy vernemen, zal binnen eenige dagen
de oprichtingsvergadering plaats vinden van
deze vereeniging. Alleii die medewerking willen
verleenen by de stichting van plaatsqlyke co-
mitê's worden verzocht hiervan medede?Hw>te
doen aan het secretariaat van het Anti-Com.
munistisch Verbond te Soest.
Men deelt />ns mede, dqt.deze vereeniging
geen politieke doeleinden Ui haar programma
kent. Krachtig^ samenwerking wordt beoogd
met andere organisaties, welke eenzelfde of
aanverwant doel hebben, zonder prijsgave
evenwel van haar cnrjsteiyke beginulverkla-
rlng.
Vele adhaesiebetuiglngen uit verschillende
plaatsen rijn binnengekomen, zoodat de grond
slag van een krachtige nationale actie reeds
is verzekerd.
