Herriot, de
H
H
Schrijven
Z.H. den Paus
van
„evenwichtige*5
s=
M
Het nieuws van heden
Eert'slecht begin
Duitschlands geheime bewapening
r
WekelijkscheFostvlu chten op Indië
TITOELESCOE IS OP ZIJN
TEENTJES GETRAPT
JOH. LAUWERS
DE BAROMETER
.1
VRIJDAG 30 SEPTEMBER
DE TORNADO BOVEN PORTOR1CO
■b
Noodweer boven de
Riviera
Groote geheimzinnigheid
Succes der Chineesche
Spoorwegtroepen
Fort Boqueron heroverd
De Engelsche Mussolini
Sir Oswald Moslj
Geen bewijsmateriaal
Gandhi thans gewoon
gevangene
te
Paria’s als priesters
|M£DAhfS^nQAhG|DATAVlAgQAnDOLnG
.UTL
/VlSTERdANlBUDAPCST
IR<
<TUCn£|
KAPACMI
lUSMIRL
De aarde beeft nog
Bezorgde buren in
Oost-Europa
H.M. df Knningin-Moeder tjidens
haar verblijf in Freudenstadt
Schwarzwald
Japan zal er een eind
aan maken
De taak der Engelsche
regeering
Mosley propagandist
het fascisme
Russische duikboot niet
gezonken
Bevolking vlucht op de daken
der huizen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT-EN-TWINTIG
BLADZIJDEN
Lichting der „M II**
mislukt
i’l
I
J. PHILIPPO
SPOORSTRAAT 47 nXKMAAB,
Kazernes en regeeringsgebouwen
tn puin geschoten
Twee zeldzame foto’s van den wervelstorm boven Portorico,
die een uursnelheid van 200 K.M. had
1
e
o A
Aan de Aartsbisschoppen en
bisschoppen van Mexico
Frankryks vrees overdreven
De duikboot weer op den bodem
der zee
~*"r' t
Twee menschen verdronken
PAYGLOP 3
Barometers en Thermometers
Het WeeroMMiMMHMs
OP WANDELING
i'
Ontploffing op Itallaanschen Oceaanrens.
I
Aardbevingen op Chalcidice duren voort.
Succeaeen der Chineesche spoorwegtroepen.
de
O
I
I
1
Groote vreugde te Asuncion
van
Finsche haven binnengeloopen
Paniek in Saloniki
Beleefd aanbevelend
'o
A
i
l JSVOCitl
5
Z. H. Exe. Mgr. Aengenent naar Berlijn, ter
bezichtiging van een Graalhuis.
Aan boord van den Oceaanstoomer bevinden
zich o_a. de Amerikaansche gezant in Rome en
de kort geleden van zijn functie ontheven bur
gemeester van New-York, James Walker.
De „Times” over den Duitschen
gelykgerechtigheidseisch
Ontploffing in Italiaanschen
Oceaanreus
ATHENE, 30 Sept. (Reuter). De inwoners van
Saloniki vluchtten na de jongste aardbeving uit
de stad. ZIJ bestormden in panischen schrik
ieder vervoermiddel, dat ze vinden konden, en
trachtten over land, water of door de lucht
Athene te bereiken.
Nieuwe aardschokken op
Chalcidice
Er is niets van aan, zeggen
de Bolivianen
LONDEN, 30 Sept. (Reuter), De mutaties in
het kabinet geven de pers aanleiding tot be-
schouwingen over de buitenlandsche politiek.
LA PAZ, 30 Sept. (V. D.) De berichten uit
de Paraguaansche hoofdstad Asuncion worden
door de Boliviaansche regeering officieel ge
dementeerd. Telgegeven wordt, dat hevige ge-
vechtefl hebben plaats gehad, doch het Fort
Boqueron is niet door de Paraguaanscne uoe
pen heroverd, het is niet van de buitenwereld
afgesneden en staat in normale verbinding met
de Boliviaansche strijdkrachten.
Noodweer boven de Fransche Rivier*.
Plechtige inwijding landbouwhnishoudschool Ie
Bergen (N.-H.).
Hoogste stand op Vrijdag 1 uur nun.: 7tt
Stilstand
Contingenteering van schoeisel met zes maanden
verlengd.
Is Uw ADRES voor Kruideniers- en Grutters
waren. Koffie. Thee. Wijnen. Koek. Biscuit
en Chocolaterie.
BOMBAY, 29 Sept. (Reuter.) De Britsch-
indteche regeering heeft aan Gandhi meege
deeld. dat hij voortaan als een gewoon gevan
gene zal worden behandeld, wat zijn bespre
kingen en zijn correspondentie aangaat.
GIBRALTAR, 29 Sept. (V. D.) De nieuwe
Itailaansche Oceaarlstoomer „Rex”, waarmede
een poging werd gedaan den Oceaan in een
nieuwen recordtijd over te steken, heeft Don
derdag turblneachade opgeloopen, toen het schip
zich op ongeveer 2 uren afstand van Gibraltar
bevond. Met een verminderde snelheid van tien
knoopen liep de „Rex” de haven van Gibraltar
binnen, waar de schade zal worden hersteld. Het
staat evenwel nog niet vast, wanneer de reis zal
worden voortgezet.
GIBRALTAR. 30 Sept. (Reuter). Aan boord
van de „Rex” wordt de grootste geheimzinnig
heid betracht.
Niemand wordt aan boord toegelaten en men
gelooft, dat de reparaties vrij lang zullen duren,
omdat alle passagiers aan wal zijn gelaten.
Natuurlijk geeft de geheimzinnigheid, waar
mede dit geval behandeld wordt aanleiding tot
allerlei geruchten over den aard en de toedracht
van het ongeluk in de machinekamer, waardoor
de turbines werden beschadigd.
Het oorspronkelijke Paraguaansche grensfort
Boqueron ligt op een afstand van 360 KM
ten Noorden van Asuncion aan den rand van
de Gran Ghaco. In Juli j.I. werd na een korte
schermutseling de zwakke Paraguaansche be
zetting door een Boliviaansche overmacht uit
het fort verdreven. De Boliviaansche troepen
versterkten het fort en bezetten het ongehln
derd, totdat op 8 September j.l de Paraguaan
sche troepen een offensief inzetten, dat thans
door de herovering van het fort is bekroond.
STOCKHOLM. 30 September. (Reuter)
Volgens een tot dusver niet bevestigd bericht,
zou de Russische onderzeeër, die gisteren in de
Flnsche Golf door de Deensche stoomboot ..Ro
bert Maersk” werd geramd, in zwaar bescha
digden toestand een Flnsche haven zijn bin
nengeloopen.
Zoo bevat de „Times” een uitvoerig artikel
over den Duitschen elsch naar gelijkgerechtigd
heid en het blad verzoekt de regeering hierin
het initiatief te nemen en bij de betrokken
regeeringen met voorstellen voor den dag te
komen.
Het blad wenscht, dat reeds de heden ge
houden kabinetsraad het nieuwe ministerie de
mogelijkheid biedt een politiek te voeren, die
streeft naar vermindering der bewapening, het
beginsel der beperking waarborgt en een mid
denweg aantoont voor de uiteenioopende stand,
punten tusschen Frankrijk en Duitse bland.
Volgens het blad is er geen bewijsmateriaal
te vinden voor de bewering van Duitschlands
MARSEILLE, 30 Sept. (Reuter.) Omtrent het
noodweer aan de kust van de Mlddellandsche
Zee wordt nog vernomen, dat ten gevolge van
een enorme wolkbreuk de straten van Mar
seille binnen een paar minuten circa 3 c.M.
onder water stonden.
De autowegen naar Cannes en Nizza zijn op
verschillende plaatsen overstroomd.
Voor zoover bekend, zijn twee menschen ver
dronken. De materieele schade wordt geraamd
op zes mlllioen francr
LONDEN, 30 Sept. (Reuter). Het reeds vroeger
aangekondlgde plan van sir Oswald Mosley,
ATHENE, 30 Sept. (Reuter.) Op het schier
eiland Chalcidice zijn in den afgeloopen nacht
opnieuw aardschokken waargenomen, waardoor
nog verdere verwoestingen werden veroorzaakt.
De toestand voor de bewoners is zoo ernstig
geworden, dat zij dringend om overplaatsing
naar andere provincies verzoeken.
Ook in Saloniki heeft een krachtige aard
schok plaats gehad, waardoor spleten zijn ge
slagen in de muren van verschillende openbare
gebouwen. De bevolking vluchtte de hulzen uit.
In het gebied van Serres in Macedonië zijn
150 huizen ernstig beschadigd. Ook in Volo in
Thessalië zijn 3 aardschokken gevoeld.
Door Engelsche oorlogsschepen is een hulp
actie begonnen voor de geteisterde bevolking.
Tenten, levensmiddelen en geneesmiddelen
worden verstrekt.
BON. Tegen inlevering van desen on Krijgt
U, bij aankoop van 2 flese^hen Spinola v AJn
4 45 ot. p. fl., 1 pond Speculaas 3RATIS.
BOMBAY, 29 Sept. (V. D.) Te Ratnagirl in
de provincie Bombay werden voor de eerste
maal sedert menschenheugenls de religieuze
ceremoniën in een hindoetempel door pana’s
verricht. Deze gebeurtenis, die men beschouwt
als een uitvloeisel van Gandhi’s hongerstaking,
heeft groot opzien gebaard, daar deze ceremo
niën tot nu toe slechts door leden van de
hoogste Hindoekaste mochten worden verricht.
Herderlijk «rhidjvy van Z. H. den Fans aan de
Aartsbisschoppen en Bisschoppen van Mexico.
ROME, 30 Sept. (Reuter.) De H. Vader heeft
een herderlijk schrijven gencht aan de Aarts
bisschoppen en Bisschoppen van Mexico, waar
van de eerste woorden lulden: „Acerba Anlml.’’
Na te hebben herinnerd aan Zijn vorige en
cycliek over hetzelfde onderwerp, in 1926 over
de wereld uitgezonden, zegt Zijne Heiligheid,
dat de daden der Mexlcaansche regeering. ge
richt tegen de kerkelijke rechten en de uit
oefening van den godsdienst in strijd zijn met
den „modus vivendf' tusschen het Vatlcaan en
de regeering. In het schrijven geeft de H. Va
der aanw^zigingen, hoe de getrouwe priesters
zich tegenover de autoriteiten hebben te ge
dragen.
ASUMCION, 30 Sept. (V. D.) Het Paraguaan
sche Ministerie van Oorlog bevestigt officieel
de herovering van het Fort Boqueron na een
bloedig gevecht van 21 dagen, waarbij hon
derden mannen zouden zijn gedood. Ruttn 1000
Boliviaansche soldaten zouden zich hebben
overgegeven.
De val van het Fort Boqueron wordt be
schouwd als het Verdun van het Oran Chaco,
conflict en het bericht is te Asuncion met ge
weldig enthousiasme ontvangen. Groote menig,
ten trokken juichend door de straten naar de
regeeringsgebouwen. waarbij zjj werden toege
sproken door president Ayala, die in de mili
taire hospitalen de gewonden bezocht. Op een
offlcleele receptie in het paleis van den presi.
dent feliciteerde de minister van financiën in
een toespraak, die tevens als proclamatie be
doeld was, het land met de schitterende over
winning.
■w Ta de zeer duidelijke rede van den
I voorzitter van den Volkenbondsraad
De Valera, die in weinig diploma
tiek gezouten termen uiting /af aan de al-
meene teleurstelling over dqn Volkenbond
en door zijn critiek het trage en zwakke
werktempo der „machinerie des vredes”
trachtte op te voeren en krachtiger te
rhythmeeren overeenkomstig de eischen
van het oogenblik, hebben verschillende ge
delegeerden zich beijverd om ook wat goeds
van den Volkenbond te zeggen. De presi
dent der Zwltsersche republiek Motta deed
dit op een wijze, die hem luiden bijval be
zorgde. Lord Cecll, de Volkenbondsoptlmlst
tegen wil en dank, herhaalde met eigen
woorden, hetgeen Motta had gezegd, en ten
slotte heeft de Fransche premier Herriot
nog een vertrouwensdult in het schamele
Volkenbondszakje gedaan. Maar geen van
deze drie heeft den Ietwat pijnlijken indruk
kunnen wegnemen, dat De Valera den on
voldoend gekleeden Volkenbond wel on
barmhartig, maar niet ten onrechte in den
scherpen wind van zijn critiek te bibberen
heeft gezet. Motta stelde zeer terecht de
diverse in den Volkenbond vertegenwoor
digde regeeringen en niet den Volkenbond
zelve aansprakelijk voor de geringheid der
tot nu toe bereikte resultaten en der kan
sen voor de toekomst Cecil nam deze op
merking over. En Herriot haastte zich te
verklaren, dat er geen grootere Volken-
bondsvriend te vinden is dan Frankrijk. De
Duitsche minister van buitenlandsche za
ken, Von Neurath, geloofde het wel en ver
trok naar Berlijn om de platonische liefdes
verklaring van Herriot aan het adres van
den Volkenbond niet te behoeven aanhoo-
ren. Dat was niet erg verstandig van den
Dultscher, want indien hij gebleven was.
zou hij Herriot kunnen betrappen op een
opmerking, die wonderlijk in strijd is met
de Fransche politik in Oost-Europa.
errlot zeide n.l., dat de taak van den
bond bestond in het tegengaan, zoo
mogelijk het doen afschaffen der
oude geheime diplomatie en het doen ein
digen van de groepeerlng der mogendhed- .i
volgens het systeem van het evenwicht.
Deze omschrijving en bepaling van het doel
van den Volkenbond kltnkt wel heel won
derlijk in den mond van hem. die volgens
de heillooze regelen der oude geheime di
plomatie in de overeenkomst van Lausanne,
waarbij Duitschk ”s herstelschulden tot
op drie mlllioen goudmarken werden gere
duceerd, de stiekume nooduitgang van
het beruchte „gentleman-agreeir :nt” a -
bracht, waardoor de ratiflceerders eventueel
zouden kunnen ontsnappen.
Bovendien is het groepeeren van mo
gendheden volgens het systeem van jiet
evenwicht altijd een der leidende doelstel
lingen van de Fransche politiek geweest.
Hoe heeft Tardieu zich niet uitgesloofd om
de oude „entente cordiale” te herstellen?
En zijn Herriot’s internationale bemoeiin
gen er niet steeds op gericht de mogend
heden onder leiding van Frankrijk te groe
peeren tot een tegenwicht en zoo mogelijk
zelfs tot een overwicht met het oog op het
vanuit Dultschland dreigende reactionnaire
gevaar? De ontwikkeling der politieke ver
houdingen In Oost-Europa levert daarvoor
een nieuw, ofsqhoon overbodig bewijs.
et herleven van het nationale zelf
bewustzijn en van den ouden voor-
oorlogschen militairen geest in het
huidige Dultschland, waar de presidentiee-
le dictatuur den knie heeft gezet op de
amechtige borstkas van het republikeinse!)
'democratisch parlementarisme, heeft groo
te ontsteltenis gewekt bij Duitschlands on-
middellijke en verre buren. Frankrijks
bondgenoot. Polen, is daarvan zelfs zóó ge
schrokken, dat het zijn Jarenlange aarze
ling om met den ouden erfvijand Rus
land een non-agressiepact af te sluiten,
overwon. Het wilde zelfs niet eens meer
wachten tot Roemenië hetzelfde zou doen.
Zooals men weet, was het aanvankelijk de
bedoeling den veiligheidsgordel van non-
agressie-pacten, waarnaar Sovjet-Rusland
te heviger verlangt, naarmate het zich in
het verre Oosten ernstiger bedreigd voelt,
als een gaaf geschakelde eenheid op één-
en-hetzelfde moment te sluiten. Frankrijk
wachtte op Polen en Polen wachtte op
Roemenië. Maar tusschen Roemenië en
Sovjet-Rusland wilde en willen de onder-
handelingen niet vlotten. Rusland wenscht
het na den wereldoorlog aan Roemenië toe
gekende bezit van Bessarablë niet te erken
nen en Roemenië voelt er niets voor om
van dit bezit afstand te doen.
Maar Frankrijk, dat volgens het door
Herriot te Genève gelaakte systeem het
meer dan tijd vindt worden, dat Oost-
Europa een tegenwichtsblok met Sovjet-
geheime bewapening. Het noemt Frankrijks
vrees in veel opzichten overdreven, met name
betreffende de 140.000 politie beambten die als
reserve worden achtergehouden.
vroeger Conservatief Parlementslid, daarna ver
tegenwoordiger der Arbeiderspartij in het Lager
huis en thans geestdriftig aanhanger van Mus
solini. om het fascisme in Engeland te propagee-
ren, heeft zijn beslag gekregen.
De. „nieuwe partij," welke Mosley na zijn af
treden uit de Labour-regeering stichtte, zal
voortaan den naam van „Britsche Unie van
Fascisten” dragen.
LONDEN .29 Sept. (V. D.) De Woensdag on
dernomen poging om de Britsche duikboot
„M II” te lichten, te mislukt. Toen Donderdag
morgen een krachtige wind kwam opzetten, wer
den de bergingswerkzaamheden gestaakt. De
„M. II” zonk wederom en ligt thans opnieuw op
den bodem der zee. De bergmgsvaartuigen zijn
naar de kust teruggekeerd. Het staat nog niet
vast, of de werkzaamheden zullen worden her
vat. J
Het ideaal der ontwapeningsconferentie te: de
strijdkrachten te beperken tot een voor verde
dlgingsdoeleinden dienende militie, en er te geen
bewijs, dat Dultschland Iets gedaan heeft wat
met dit ideaal In tegenspraak staat.
In Engeland is men overwegend van meentng,
dat het niet aangaat een groot lahd voortdu
rend in een tweede rangs positie te houden.
Duitschlands argument voor gelijkgerechtigd
heid te in principe goed en het te een drin
gende zaak hierin een beslissing te nemen.
Het blad merkt dan verder op, dat het Brit-
sche memorandum de bereidwilligheid inhoudt,
deelen van het verdrag van Versailles te ver
vangen door een nieuwe conventie. De hoofd
moeilijkheid ligt echter bij Frankrijk.
De eerste taak der regeering te, zoo zegt het
blad na te gaan, wat van de Duitsche eischen
kan worden toegestaaq, zonder de vermindering
der bewapening tegên te houden, en welke
voorstellen gedaan kunnen worden, om de Duit
sche gedelegeerden aan de conferentletafel te
doen aanzitten.
Tevens moet Frankrijk er van overtuigd wor-
den, dat een keuze gedaan moet worden tus
schen twee wegen, n.l. een onder controle staan
de beperking der bewapening en een ongeor
denden bewapeningswedloop.
Van de Engelsche regeering wordt nu een
politiek verwacht, die het zich tn gevaar be
vindende beginsel der beperking van bewape
ning beschermt. (N. T. A.)
PARIJS, 30 Sept. (V. D.) Het noodweer, dat
in de afgeloopen dagen bovën de Fransche Ri
viera heeft gewoed, heeft op sommige plaatsen
groote schade aangeriebt. In eenlge dorpjes
werden ruim 1000 personen dakloos terwijl de
straatweg door het water geheel onbruikbaar
werd gemaakt. Spoorbruggen werden weggesla
gen en strandpromenades werden vernield. Het
riviertje Se Pricopalc trad bulten zijn oevers
en zette eenlge dorpjes onder water, op som
mige plaatsen twee meter noog De bevolking
moest op de daken van de huizen vluchten. De
wijnoogst te volkomen vernield.
Ook t< Juarv-ies-Pins steeg het water in de
laaggelegen stadsdeelen tot twee meter hoogte.
De geheele omgeving is door net water ver
anderd in een slikachtlge grijze massa. Met
tal van plaatsen is het verkeer geheel ver
broken.
CHARBIN, 30 Sept. (V.D.). De opstandige
Chineesche snoorweg-besche-rmlngstroepen heb
ben thans het geheele gebied tuSschen Mands-
joeria en Hailar bezet en overal de Mandsjoe-
rusche vlag neergehaald. Alle douanekantoren,
poet- en telegraaf kan'.oren zijn in handen van
de opstandelingen, die alle verbindingen met
de buitenwereld hebben verbroken. Het douane
kantoor te Mandsjoeria werd door de opstande
lingen geplunderd, terwijl eenlge Japansche
ambtenaren werden gedood en de overigen ge
vangen genomen. Na hevige straatgevechten
met de regeeringsgetxouwe Mandsjoerijsche
troepen werden kazernes en regeeringsgebouwen
in puin geschoten.
Volgens betrouwbare schattingen bedraagt
het aantal opstandelingen slechts ruim 3000. De
Mandsjoerijsche regeering is voornemens 5000
cavaleristen naar het gebied van den opstand
te dirfgeeren.
F Rusland gaat vormen te^enpVRfc .Duitsct»
regeering te Boekarest, vfparirfsterke pres
sie op het finantiëël grootendeels van
Frankrijk afhankelijke Roemenië werd uit
geoefend om ofuniddellijk tot overeenstem
ming met de Sovjet-Unie te komen. De
plotselinge ontslagaanvrage .van Roemenië’s
eenigen internationalen figuur Titoelescoe.
als gezant te Londen houdt met die pressie
van Frankrijk onmiddellijk verband. Titoe
lescoe, die ook in Roemenië zelf een zeer
geziene persoonlijkheid is, en in den Vol
kenbond een groote rol heeft gespeeld, had
bemerkt, dat toen een afgezant der Roe-
meensche regeering hem kwam vragen om
persoonlijk de onderhandelingen over een
non-agressie-pact met Rusland te leiden,
deze onderhandelingen door bemiddeling
van Polen mede tengevolge van den Fran-
schen druk in een hem onbekend accuut
stadium waren gekomen. De groote man
voelde zich daardoor dermate gepasseerd,
dat hij zijn ontslag als gezant te Londen
aanvroeg. Naar verluidt, zou Titoelescoe
van meenlng zijn, dat het Kellogg-pact Roe
menië voldoende veiligheidswaarborgen
biedt, ook betreffende het bezit van Bes-
sarabië, zoodat hij een speciaal non-agres-
sie-pact overbodig zou achten. Indien dit
juist is, zou hij zijn persoonlijken invloed
leelijk overschat hebben, want het blijkt
thans, dat zijn aftreden niet alleen niet tot
een kabinetscrisis zal leiden, maar hij zelfs
tegenover den druk van Frankrijk als een
„quantité négligeable” zal worden behan
deld. De uitlatingen van den Roemeen-
schen premier Vajda laten daaromtrent
geen twijfel meer. De Roemeensche regee
ring zal nu trachten om zoo snel mogelijk
een drageüjke overeenkomst met Moskou
af te sluiten, om aldus een eenzijdige on-
derteekening van het pact door Frankrijk
en Polen te voorkomen. Of zij daarin zal
slagen, dient echter te worden afgewacht.
De oude evenwichtpolitlek handhaaft zich
sterker dan ooit, niet het minst door het
toedoen van Frankrijk.
TOKIO 30 Sept. (V.D.). De berichten over
den opstand der Chineesche spoorwegtroepen
in Noord-Mandsjoerlje worden door het Japan
sche Ministerie van Oorlog bevestigd. Er wordt
aan toegevoegd, dat de opstand niet tegen
Japan en de Mandsjoerijsche regeering te ge
richt, doch dat hij is veroorzaakt doordat de
soldaten reeds eenigen tijd vergeefs op de
betaling van achterstallige soldij wachten.
Volgens berichten uit Moekden. heeft het
Japansche hoofdkwartier aldaar besloten een
groot ena nieuw algemeen offensief te openen
tegen de Chineesche vrljscharen en opstanae
llngen in Noord-Mandsjoerlfe. De Japanners
hebben contact gezocht met de Russische
autoriteiten teneinde tot overeenstemming te
komen over de door den Japanschen Genera-
len Staf te nemen militaire maatregelen.
ALKMAAR
Verwachting: Zwakke tot matigen
Ztodel(jke tot Zuid. Westelijken wind,
waarschijnlijk eenlge regenbnien. Iets
warmer.
'Hoogste barometerstand 771-7 te Im-
fjord.
Laagste barometerstand 575.2 te Sciüy.
Zon op 7.S», onder CJS. Nieuwe
Maan v-m. Licht op 7.09.
