u&Aaaluan den da%
De overstroomingen in Mandschoekoe
I
ANTHRACIET
RADIO-PROGRAM
VREESELIJKE TOONEELEN
ROBINSON CRUSOE’S AVONTUREN
ROBINSONschoenen zijn prima
fcederlandsch fabrikaat
Het Lijk bij de
Mirteboomen
Oom
tijger
Dinsdag 11 October
Duizenden slachtoffers
Een stad gekocht
IT
Koude koffie
FEUILLETON
de
J
MAANDAG 10 OCTOBER
kS
Alle abonnés v«^^^ f3000.-^^^h^^ f750.-f250.- f 125.-fSO.-'&T 40.- MIT
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
7 45
(Van onzen bijzondeeen correspondent)
die voor
MARTIN BKRDEN
een
(Nadruk verboden)
WEENEN, 517 M 4.06 Populair Concert
Gevarieerd
Pro-
reeda
q aan
van
(Morgen vervilg.)
(Ingezonden mededeelingen)
;ende
die dame toen net aoo gekleed, als
>0
vrouw met een bochel had hij niets ge-
Weenen
De
Wordt varvoigd.
1.70.
O.
CHARBIN 23 September
(Via Siberië)
VOOR NADERE BIJZONDERHEDEN VER
WIJZEN WIJ NAAR DEN KATHOLIEKEN
RADIOGIDS
WARSCHAU, 141 M. 4.30 Bymphonle-con
cert 5 20 Populair Concert 8 20 Pianoreci
tal 9.35 Dansmuziek.
pen, stapte dadelijk in. en reide, dat ik haar
vijf minuten, vóór we aan Salmannsdorf kwa
men, moest afzetten; wat ik ook gedaan heb.
zmd-
zwaar
klarin-
h tends
3rte-
KG.
1M
Bei»
..BERLIJN, 41# M. 7.30
gramma.
DAVENTRY, 1554 M. 13.30 Orgelconcert
1.06 Concert door het Commodore Gran l-
Orkest oj.v. Joseph Muscant 4 50 Concert
7 40 Concert 10.55 Roy Fox en zijn Band.
LANGENBERG. -473 M. 1X30 Concert o.l v
Eysoldt 4.30 Vesperconcert o.l.v. Eysoldt
7.20 Concert o.l.v. Wolf.
parijs. Eiffel. 1446 M. 7.50 Piano-recital
8.20 Kwartet Firmin Touche.
BEROMüNSTER. 460 M. 7.20 Populair con
cert 9.30 Dansmuziek.
chten
sft de
KëNIGSWUSTERHAUSEN, 1635 M. 1.20
Gramofoonmuziek 3.50 Concert 9 40 Con
cert.
PARIJS. R 1735. 8.20 Gramofoonmuziek
12.50 Idem 7 40 Gramofoonmuziek 0.50
Gramofoonmuziek.
utst
ren,
ruk
erk
t(jd
t
het
ch-
Ita-
U uit
orgen
rndat
in de
noot,
lig--
In de
-and-
vette
i per
per
pond
roert
0.80.
Gele
4.70.
i me-
punt.
MILAAN. 331 M. 7.50 „II re dl chez Maxim
9.20 Concert.
Was
eerst?
Ja, precies aoo
Wat dacht u van het geval?
Dat het misschien een afspraakje betrof.
En toen later alleen die ééne terugkwam,
viel u dat toen niet op?
Dat wel. Maar tk durfde niets te vra
gen.
Spraken ae met elkaar, toen ze daar naar
toe reden?
Ja maar zóó zachtjes, dat ik er niets van
verstaan kon.
aard
t De
ak-
sof
t er
van
ren
mit.
ben
met
ie
Hng
l te
i de
8.80
onen
8t.
Glad
11.00;
Novo
4-17:
Óó-
-35;
8:00;
islvll
790:
Kes-
beid
een
that
on-
tf.-M
ilot-
mg-
van. Beerenbroek en den tand
De geschiedenis Is reeds c.
s «wal
>p een
ke uit
e bet
1 zijn
zoo-
waar-
t. De
rnstlg
BRUSSEL. 508 M. 5.20 Concert door het
Omroeporkest oJ.v. Jean Kumpe 7.06 Gra
mofoonmuziek 8.20 Concert door het Radlo-
orkest o.l.v. Franz André 9 20 Concert door
het Radlo-orkeat oXv. Frans Andfe 10.30
Gramofoonmuziek 11.05 Gramofoonmuziek.
Kxiden
Een.
stuur-
aiddag
confe-
laging.
lat de
1 met
rs ter
s ver-
Wat kreeg u voor dat ritje?
Dertig schilling. mynheer! Ik was er zelf
verbluft van Ik heb al menig vrachtje gere
den. maar zóóveel heb ik van mijn leven nog
niet gehad!
Hebt u niet gezien, wat die dame verder
deed, toen u haar had afgeset?
Ik geef toe. dat ik een beetje nieuwsgie
rig was. en daarom reed ik met opzet lang,
zaam door, terwijl ik nu en dan eens stlekum
■nkeek. Ze ging de plaats in. en liep recht op
'e halte van den omnibus af. Verder heb' ik
me niet om haar bekommerd.
Helfrich stelde nog een aantal vragen, maar
kon verder niets meer uit den man halen, daar
hy niets meer wist.
Verwonderd kwam de man achter den detec
tive aan, die twee glazen bier liet komen, in de
juiste veronderstelling, dat de ander dan stel
lig minder terughoudend zou zijn. En daar had
hij zich niet in vergist. Toen de koetsier hoor
de, waar 't over ging, keek hij eerst een beetje
verlegen, maar vertelde dan alles, wat hij wist.
Hjj wilde dien middag van den 28en October
juist van een rit naar zijn standplaats terug,
keeren, toen hij voor de opera door twee dames
werd aangeroepen, en voor den heelen middag
gehuurd werd. Beide dames want ze zagen
er als dames uit droegen een volle, en een
zijden mantel. Zooveel hij van de gezichten had
kunnen zien, zou hü zoo zeggen, dat de eene
jong en knap was, en de andere tamelijk veel
ouder, zoo om en bü de 35.
Zou u de jongste eventueel herkennen?
Neen. Niet met zekerheid tenminste. Daar
was de voile te dicht voor
En wat gebeurde er toen?
We reden naar Salmannsdorf. en vnndaar
verder, tot waar er oen begroeide weg op den
straatweg uitkomt. Dieft weg moest ik Inslaan,
en dan na een kwartier stilhouden Daar stap
ten de dames uit, en verdwenen in het bosch
Ik wachtte meer dan twee uur.
Toen kwam opeens de eene haastig aanloo-
XI -»
Den volgenden morgen begaf Helfrich zich
nog eenmaal met Koch naar Salmannsdorf
Het was duidelijk, dat de belde „dames", zoodra
zy uit het rijtuig gestapt waren, zich in het
bosch van voile en mantel hadden ontdaan, en
de mogelijkheid bestond, dat de betreffende
kledingstukken van de jongste van de twee
alsnog in het bosch te vinden waren, waar zij
ze zoolang Verborgen had. als tenminste de
oudste van de twee ze niet meegenomen had.
Daarnaar wilde hij nu een onderzoek Instellen
Maar hoe zorgvuldig de beide mannen ook
duim voor duim van het in aanmerking
kmende terrein afzochtep, er was geen spoor van
bedoelde kleedlngstukken te vinden. Het was
niet eens met waarschijnlijkheid aan te
geven. wAAr de vrouwen zich van mantel en
volle ontdaan moesten hebben, hoewel die [Jlek
niet ver verwijderd kon zijn van de plaats,
waar zfj uit bet rijtuig waren gestapt; want
een eind verder op was de houtsprokkelaarstei
□e al in haar armoedige kleeren tegengekomen
Nog een andere omstandigheid hield Helfrich
voortdurend bezig. Terwijl die oude vrouw, en
de herbergier, en zijn dienstbode, en de men
schel), die daar dien avond geweest waren
beslist beweerden, dat de oudste van die twee
vrouwen een bochel had. bleef de koetsier
nummer 468 strak en stijf volhouden, dat de
beide dames, die hij gereden had. zoo slank eb
dennen geweest waren.
Helfrich zocht den chauffeur van den omnibus
nog eens op. Maar ook deze verklaarde be
slist. dat de dame, welke dien avond mee
gereden was, heel slaak geweest was.
Meer dan voor de heele crisis
Of den uitvoer in 't kwadraat,
Meer dan voor den prijs van boter
Of van boter-surrogaat
Meer dan voor de Tweede Kaener
Of verleentng van crediet
Hebben wij thdns interesse
Voor het zwarte anthradet!
Want bij alles wat ons afschrikt
En ons dikwijls tegenstaat,
Rillen wij toch wel het meeste
Bij een akelig klimaat'
Pa zegt, als hij ‘s middags thuis komt:
Zeg, wat is het hier toch kill
Ma zegt: ja, dat kon wel wezen.
Moet f eens voelen hoe ik ril.'
En wanneer dan de familie
Naar de koude kachel ziet.
Koestert zij maar één gedachte
En die is: het anthradet!
Anthradet in advertentie,
Zolderschuit en prijscourant,
Anthradet door telefoontjes
Tot het in je huis belandt.'
En mama, die thuis de baas is,
Ondervindt op dit gebied
Nummer één is thans de kachel
En de kit met.... anthradet.'
Alsof er niets gebeurd was. zag men den an
deren morgen reeds heel vroeg een groo
nigte druktemakers samenstroomen op eei
waar men heel de rivier kon overzien: de men
schen keken naar den grllligen loop van de
Soengarl en bewonderden het werk van de
kleine Japaneesche soldaten, die hun uiterste
best deden om hun werk yan den vorigen dag
nog te verbeteren en te versterken.
Het was een Indrukwekkend schouwspel: op
bet snel-stroomende wa-ter van de Soengarl. dat
alles dreigde te verzwelgen, dreven bedden, stoe
len. kasten, kortom de meest uiteenloopende
voorwerpen, die men zich maar kan voorstellen.
Plotseling kon men een groote donkere vlek op
de golven waarnemen: men zou zeggen, dat er
midden in het water een eiland was ontstaan.
Maar het eiland verplaatste zich en hoe dichter
die massa naderbij kwam des te beter kon men
haar onderscheiden. Er steeg een kreek van ont
zetting op uit de menigte: honderden lijken,
misvormd, opgezwollen door het water, vormden
**nv-
tend-
(Vrig naar het Dnitschj
HUIZEN. 1875 M. K R O. 8 uur morgen-
concert; 1 uur KRO-orkest o.l.v. Johan Ger
ritsen. 11.30 godsdienstig halfuurtje: 13 uur
polltlberichten13 15 uur lunchconcert; 1.45
gramofoonmuziek; 3 uur vrouwenuurtje; 3 uur
modecursus; 4 uur vloolrecltal5 uur gramo-
foonmuzlek8 30 Esperanto-cursus: 6.50 gra
mofoonmuziek: 7.10 dr Ernst Claes: -De Hei
ligen van Slchem"; 7.30 politieberichten;
Verbondskwartlertje; uur KRO-orkest o.l v.
Johar. Gerritsen; 9 uur persberichten Vaz Dias:
4 15 E. Peaux: ..Regels van den weg"; 9 35 po
pulair concert; 11 uur gramofoonmuziek.
op dit blad rijn Ingevolge de verzekering
-11 voor een der vol
Mijnheer heeft naar me gevraagd. Hier
ben ik. Gaat het over een vracht?
Neen. Kom even met me mee naar dat
hoektafeltje.
Iedereen hoeft niet te hooren, wat we samen
te bepraten hebben.
Het gebeurde in de drukke straat in Wee.
nen. waar het Turksche gezantschap is ge
vestigd. Het merkwaardige is. dat in die druk
ke straat nog nooit een ongeluk was voorge
vallen.
Totdat op een kwaden dag een man op leef
tijd, huisknecht bij het Turksche gezantschap,
het verkeer in gevaar bracht door juist voor
een naderenden tramwagen over te steken,
met een kop koffie in de hand. De tram moest
plotseling stoppen en een daarachter rijdende
auto botste tegen het achterbalkon.
Het leek een zeer eenvoudig geval. Maar de
verdachte maakte de zaak direct ingewikkeld,
doordat hü de moraal er bü betrok. De koffie
die hü in de hand had, verklaarde hü voor
het gerecht, was bestemd voor zün heer en
meester, den Turkschen gezant, die bepaald
heete koffie wilde hebben. Om de koffie heet
over te brengen, moest hü zich haasten.
De rechter hield hem voor, dat hü daar
door niet alleen zün eigen leven, maar ook
dat van anderen roekeloos In gevaar had ge
bracht Waarop de verdachte hem trouwhartig
aanzag en zeide: ..Maar het was toch een
schande voor mij geweest als ik mynheer kou
de koffie had gebracht!"
Daar de automobilist door het ongeval geen
noemenswaarditfe schade had geleden, werd
de trouwe huisknecht toch maar vrügesproken.
Met opgeheven hoofd verliet hü het ge
rechtsgebouw. Toeschouwers beweren, dat zü
hem in het voorbijgaan hebben hooren mom.
pelen: ,Jk kon toch de koffie niet koud laten
worden
K ALLNDBORVl.-ilM M 2 20 Louis Preil 8
Instrumentaal Ensemble 8.10 Mafï&olinemu-
zlek o.l.v. Kurt Jensen 9 20 Kamermuziek
door het Budapester Strijkkwartet 10.10
Dansmuziek.
HAMBURG. 373 M. 1.30 Gramofoonmu
ziek 5.15 Gevarieerd programma 7.20
Concert 9 40 Concert door het Noragorkest
o.l v. Horst Platen.
Williamsbourg heet de stad, die het eigen
dom Is van John D. Rockefeller, den oudsten
zoon van den rüksten man ter wereld Eenlge
jaren geleden heeft John D. Rockefeller deze
stad met allen grond, waarop zü gebouwd Is.
met alle woningen, gebouwen, scholen en ker
ken. voor het sommetje van 5 mlllioen dollar
gekocht. Nadat het koopcontract gesloten was.
werden alle openbare gebouwen vernieuwd. De
stad maakt tegenwoordig een veel grootscher
indruk, dan toen zij nog niet het eigendom
was van Rockefeller.
De stad Wtlllamsbourg heeft reeds een
eeuwen oude geschiedenis achter den rug en
speelde eens In de geschiedenis van Amerika
een niet onbeteekenende rol. Voor de procla
matie van de onafhankelükheid der Vereenigde
Staten was Wllliamsbouwtfto hoofdstad der
dertien Engelsche koloniën.*"°Nadat de Ver
eenigde Staten hiRi onafhankelükheid hadden
verkregen en als zelfstandige Statenbond op
het wereldtooneel optraden, heeft WUllams-
bourg veel aan politieke en economische betee-
kenis verloren. De staatsambtenaren, die vroe
ger in pompeuze gebouwen ondergebracht
waren, werden naar de nieuwe hoofdstad ver
plaatst; terwül men vroeger deze prachtige
bouwwerken zorgvuldig had onderhouden, liet
men ze thans geheel vervallen. Dit was de oor
zaak. dat de stad restauratie noodlg had en de
aandacht trok van den „jongen” Rockefeller,
die zich tn zün vrije uren veel met kunstge
schiedenis bezig hield en een bijzondere be
langstelling voor de oude gebouwen van deze
stad toonde.
Het vroegere gowvernementspalels. dat vele
tientallen jaren geheel ongebruikt had ge
staan. was een broeinest van ratten en muizen
geworden en büna geheel vervallen. Dit paleis
werd door Rockefeller weer in zün ouden glans
hersteld als het er vroeger In de roemrijke ge.
schledenls van Wtlllamsbourg had uitgezien.
John D. Rockefeller had een bevriend archi
tect naar Londen gezonden, om daar In het
Staatsarchief de ontwerpen en trekeningen van
dit eens zoo schilderachtige paleis, tusschen
oude en vergeelde documenten en papieren te
zoeken, hetgeen dezen gelukte.
Ook vüftlen andere gebouwen werden geheel
gerestaureerd, waaronder het instituut Wil.
Ham. een van de oudste scholen van Amerika.
Rockefeller heeft in het nieuwe gebouw een
wetenschappelük onderzoekingslnstltuut ge
huisvest en zoo deze school weer haar oude
bestemming teruggeven.
De kosten van de restauratie der verschil
lende gebouwen, van de stichting van nieuwe
Instituten, scholen, enk, bedragen niet veel
minder dan de aankoopsom, die, zooals men
weet. 5 mlllioen dollar bedroeg; in het geheel
heeft de stad Rockefeller dan ook een kleine
10 mlllioen dollar gekost.
Het heet, dat John D. Rockefeller door een
lid der mlUlonnalrsfamllle Astor op de ge
dachte is gebracht, deze stad te koopen. Deze
toch had eenlgen tüd geleden een eiland, dat
In de Mlssissipplrlvier ligt, gekocht om daar
een kleine villakolonie te stichten. De zoon van
den petroleumkonlng meende nu niet bü Astor
te kunnen achterbleven en aan zün reputatie
verplicht te zün een geheele stad te koopen.
ze te veel
klein."
Deze ramp heeft tn Mandschoekoe duizenden
slachtoffers gemaakt. De Chineezen beschou
wen dezen watersnood als een godsgericht over
den geweldenaar, die. behalve veel oorlogsmate
riaal ook veel soldaten en officieren verloren
zou hebben Ik weet niet In hoeverre deze
nieuwsberichten reeds aangevuld kunnen zün
Ik weet zelfs niet wanneer u dezen brief zuli
ontvangen. Op het oogenblik dat tk dit schryt
schjjnt het water van de Soengarl nog te stü-
gen!
En de bewoners van Charbin verwachten nu.
dat zü eerstdaags de bandieten voor hun poor
ten zullen zien verschijnen: de steppen, waar
Zü zich verscholen houden en waar thans geen
Japansche bezetting meer is, zün niet zoo ver
van hier
Toen Freddy Vrüdag ze allen mee
dam naar de Artls-holen, waar de
aardmannetjes leefden, was Ivy de
eerste, die erg verbaasd was.
„Zoo. zün dat nu aardmannetjes,"
zeide ze met nadruk. ,^e hjken op
konijnen. En hebben ze witte staar
ten?” t
,J4ee,” sei Freddy, „ze hebben hee-
lemaa! geen staarten, want het zün
geen konijnen, maar heel kleine men-
scbea, met lange ooren en stompjes
van bëenen
Vervolgens ging een aardmannetje
hen voor naar de opening In de rot
sen. welke leidde naar de plaats, waar
de aardmannetjes woonden.
BÜ den Ingang van het hol zag Ivy
Iets, dat leek op een stuk van een
bochel dan gebleven? Waar de koetsier eerst
lang op haar gewacht had. en haar toen had
afgeset, kon hü haar niet vér gebracht heb
ben. Zou ze bü een van de omliggende hulzen
zün afgestapt? Was ze te voet verder ge
gaan? Of had ze den «nnibus naar Pötzlelns-
dorf genomen? Het meisje verzekerde hem.
dat de huizen rondom allemaal onbewoond
waren, en een vrouw met een bochel kende ze
niet.
Helfrich at gauw en betaalde, en begaf zich
vervolgens naar de halte van den omnibus
Een gunstig toéval beschikte, dat de chauf
feur van den wagen, die gereed stond, dezelfde
was. die gereed stond, dezelfde was. die den
bewusten avond om half acht naar Pötzletns-
dorf gereden had. Hü verklaarde dat hü zich
dien rit nog goed herinnerde. Er waren maar
drie passagiers geweest een bejaarde man.
denkelük een werkman. een aankomend
meisje en een dame met «en volle voor. Van
een
zien.
In
frlch’s
ken.
Auersperg.
aanwezig. Helfrich zette zich geduldig
boomstam, waaruit stokken staken.
„Wat is dat nu,” riep ze uit. ..Er
komt rook uit. Ik hoop, dat ze ons
niet in de lucht willen laten vliegen."
..Ben je dwaas," lachte de zeeman.
,X>at is een tabakspüp voor allen.”
Toen de aardmannetjes begonnen
te rooken, voelde Ivy zich echt opge
lucht.
„Rooken ze tabak?” vroeg Ivy
^e rooken alle soorten bladeren."
zeide Freddy. ..Zelfs aeegras."
„Nou begrijp ik. waarom ze zoo
klein zün.” zeide Ivy, ,Jk geloot dat
rooken. En dan blüf Je
HH-VERSUM. 396 M. 8 uur AVRO- gra
mofoonmuziek; 10 uur morgenwüdlng10 15
gramofoonmuziek: 1030 sollstenconcert11 uur
gramofoonmuziek; 11.30 voortzetting solisten
concert; 12 uur lunchconcert; 12 45 gramofoon
muziek; 115 voortzetting lunchconcert: 2 uur
ixstpoos voor het verzorgen van den zender; 3 15
gramofoonmuziek; 3 uur knipcursus voor be
ginners door mevr. Ida de Leeuw van Reee. 4
uur pianorecital door Richards; 4 30 Radlo-
klnderkoorzang oJ.v. Jacob Hamel; 5 uur Max
Tak: ..Het leven en de werken van Charles
Gounod"; 6 uur gramofoonmuziek; 6.30 RVU;
7 uur Kovacs Lajoe en zün orkest; 7 30 Engel
sche les voor beginners, door Fred. Fry; 8 uur
nieuwsberichten van het Persbureau Vas Dlas;
8«05 Kovacs Lajoe en zün orkest; 9 uur Wou
ter Look; 9 20 concert door het Omroeporkest
oJ.v. Nico Treep; 11 uur nieuwsberichten van
het Persbureau Vaz Dias; 11.05 gramofoonmu
ziek.
De vrouw met den boebel was kletn, en
tusschen de 40 en 30 jaar geweest, de dame
uit Salmannsdorf ongeveer 35 jaar en groot
en slank. Helfrich noch syn helper konden er
een touw aan vastknoopen. Waren ae toch nog
op een dwaalspoor?
Hét was de commissaris, die het eerst deze
mogelijkheid uitsprak
Als het bü die twee dames van nummer
468 nu' eens werkelijk een afspraakje betrof?
zeide hü. Al die voorzichtigheid, waarmee
ze te werk gingen, zou daar heel natuurlük te
verklaren zün De jongste van de twee heeft
haar galant misschien verderop ontmoet en de
oudste is toen, nadat ze gezien had. dat alles
in orde was. naar het ttjtulg teruggegaan,
Zoodat die twee dames niets te maken zou
den hebben met om geval?
Dat is zeker mogeiyk.
En die voetsporen in het bosch dan?
Die recht naar de plek voeren, waar hel
ulg stond te wachten? Als buiten du twee
„dames” ook nog de ..bochel” in het bosch ge
weest was. mxw.: als de ééne van die dames
dus niet identiek was met de „bochel", dan
zouden we toch ook bAAr voetsporen hebben
moeten vinden.
AJtüd in de veronderstelling, <jat niet vier
dagen tusschen bet tijdstip van haar vlucht en
jouw nasporingen verloopen waren. In vier
dagen kan er veel van dien aard verdwünen
Bovendien kan de ..bochel” in een heel andere
eb ing gevlucht rijn en op dat oogenblik heb
je het toevallig gevonden spoor van die dame
voor hAAr spoor gehóuden.
Langzaam hief hü derf* rechterarm omhoog.
De tüger had dus alles met één slag van zün
klauwen vernietigd. Nu Is hü er weer. Be
grijpt u?"
Surja sweeg.
„Ik heb nog wat te doen. Ballysltoen.
U gaat naar de kampongs terug!"
Eer Sally nog een woord
zeggen kon. viel de dikke
mat achter den Maleier
neer En Sally zag 'den
sterken. dapperen man
langzaam met lichten,
wiegenden, veerenden en
toch zekeren pas heengaannaar de dzungle.
De twintig koelies brachten het meisje In
snellen loop naar de kampongs terug.
Vüf dagen later bracht een jachtgezelschap
het verminkte lichaam van den Maleier Surja
naar Malabar. Voor de bungalow van Sally
zetten zü het neer.
In den veracheurden saronggordel vond
Sally een oude, verfrommelde krant. Op dit
blad stond de foto van een blanke vrouw.
Sally's handen begonnen te beven. Haar
oogen verwijdden zich. Zü wend senlgsztns dui
zelig Alles werd wazig rond haar De
menschen kwamen op het bevende meisje toe.
„Mün moeder"stamelde Sally. En zü
boog zich neer en streelde met de bevende
handen over de gewonde en gebalde vuist van
Surja
hü heelemaal niet zonder
Nvas. maar dat hü dat al lang
bewoners van Charbin behoeven zich
I 1 niet te beklagen, dat hun bestaan een-
A--' tonlg Is. Gedurende meer dan zeven
maanden heeft de oorlog, die in Mandschoekoe
gevoerd werd, hun aandacht In spanning ge
houden. en nu enkele weken geleden, nu er evn
betrekkelüke rust heerschte. zün de bewoners
andermaal opgeschrikt door een nieuwen
vüand. die geheel onverwachts gekomen is: de
Soengarl, de nevenstroom van de Amour, die
geheel de stad onder water heeft gezet.
In de laatste veertig jaar heeft men
dergelüke ramp niet meer aanschouwd.
Bü vroegere overstroomingen hadden de
wateren van de Soengarl altüd nog eerbied voor
de beroemde stuwdammen van Ahif, van Ka-
tboen en van Cheu-Chou. die men ben koste
van groote finantieele offers had gebouwd na
de groote rampen die in de vorige eeuw het land
geteisterd hadden. De Inboorlingen vertrouwden
soo zeer op deze groote waterkeeringen, dat zü
bü het vernemen van de eerste berichten over
den watersnood heel onverschillig bleven en
absoluut niet bang waren. Hun lusteloosheid
bleef nog voortduren tot ze hoorden, dat ook
de Nonni. de voornaamste zyrliier van de Soen-
gari. over een grooten afstand heel de streek
van Tsi-tsi-kar had overstroomd, zoodat tal van
steden en dorpen onder water stonden en dui
zenden slachtoffers werden verzwolgen in den
steeds wassenden vloed.
De dagbladen van Charbin hadden trouwens
ook heel veel bijgedragen om deze onverschillig
heid te doen voortbestaan.
Het water van de Nonni. zoo wenj er beweerd,
sou zün vreeselüke uitwerking niet kunnen doen
gevoelen in de vlakte van Charbin dan na zes
dagen. De zes dagen verliepen en werkelijk met
een angstvallige nauwgezetheid was d»*r de
Soengarl: het water, dat anders zoo langzaam
en ernstig stroomde, was nu ineens geweldig
woest geworden. De gewone düken werden weg
gespoeld. en de bewoners van Foe-dzla-dan, een
voorstad van Charbin met 200 000 zielen,
moesten naar Charbin vluchten.
De vluchtelingen overstroomden heel de stad;
straten en pleinen, kerken en scholen, alles was
overvol: er ontstond een onbeschrüfelüke wan
orde en een paniekstemming onder de bevol
king. Het spoorwegverkeer was geheel ontred
derd. zoodat verder vluchten onmogelük was.
want het water was reeds tot de stad genaderd
en had reeds de buitenwüken der stad over
stroomd Men verhuisde dus naar de bovenste
verdiepingen. Gedurende de eerste uren van
deze algemeene ramp bleven de stedelijke auto
riteiten werkeloos toezien.
Eerst toen de volJtswijken der stad geheel onder
water stonden werd er order gegeven aan de af-
deeling Openbare Werken om maatregelen te
nemen, ten einde het verder voortdringen van
het water in de stad te beletten. En deze maat
regelen waren per slot van rekening nog te
danken aan den commandant van het Japan-
ache bww'tusgsleger. die zich niet stoorde aan
•alle mogelijke diplomatieke conventies, maar
■Zonder vorm van proces het heft in handen
nam omdat de vertegenwoordigers van de regee-
ring van Manschoekoe onbekwaam voor hun
taak waren en werkeloos bleven toezien.
Bijgestaan door de plaatselüke politie, die ter
hunner beschikking was gesteld, begonnen de
Japansche troepen onmiddellük met de men
schen te redden, die door het water verrast wa
ren en niet meer konden vluchten, terwijl °P
tal van plaatsen met zakken zand en cement een
voorlooplge waterkeering werd gemaakt, zoodat
deze watervloed eenlgszins toch gekeerd werd.
Dank zü het energieke optreden der Japanee-
zen keerde het zelfvertrouwen weer terug In de
harten en geesten der menschen. Aan de Japa-
neezen was hjt ook te danken, dat de spoorweg
verbindingen weer werden hersteld, waardoor
men in staat was om voldoende levensmiddelen
toe te voeren en de overbevolkte stad eenlgszins
te ontlasten.
-n de Hoüandache Sociëteit van Debblng. «en
dorp op Sumatra, vertelde men elkander
- dikwüls de vreemde geschiedenis van Sally
id van den tüger
enkelé jaren ge
leden. maar zü aal nog lang in de herinnering
van het volk blijven leven, omdat zü zoo onge
looflük klinkt en ook omdat zü ten slotte wer
kelükheld en dus waar gebeurd la.
Sally van Beerenbroek had reeds vroegtijdig
de plantage moeten ovememen. maar Sally
was een dappere en uiterst moedige vrouw ge
worden. Men waardeerde en beminde haar In
alle kampongs en er was niemand, die deze
brave, jonge vrouw niet reeds van verre groette
wanneer men haar op een van hare vele ritten
in de groote plantage ontmoette.
Sally maakte alle gevaren mee. waarvan
op Sumatra niemand gespaard blyft naar blik
was gescherpt, haar arm sterk en bovendien
bezat zü een uitstekende lijfwacht.
haar beminde gebiedster door bet vuur ging.
Op zekeren dag was Sally op de tügerjacht
-gegaan; een tijger had reeds zeer veel schade
op haar gebied aangericht en zou elnde'.ük on-
schadelük worden gemaakt.
Sedert drie dagen kampeerde Sally reeds
diep In de dzungle. zonder dat de tüger In
zicht kwkm. In het geleide van Sally bevond
zich een groote. sterke man. Surja. dien men in
den verst verwyderden kamjiong als den besten
dzungle-glds kende; op hem kon Sauy zien
verlaten. Men noemde Surja den ..tüger", want
zün bovenarm vertoonde bet groote. blanke
lldteeken van een tügerbeet. een tügertand
Maar Surja sprak daar büna nooit over.
Surja was ook voor dezen derden nacht
heengegaan en had zich in de nabüheld dei
kjelles een hut gebouwd. Het was zeer beet
en nevelig. Sally hoorde den regen fluiten
(pluvier) van den zandigen oever. Boven de
kronen der pandanuspalmen spande zich een
heerlüke sterrenlucht; groote donkere kevers
liepen met veel leven over het droge vlecht
werk der hut.
Wanneer zou de sterke, dappere ..Tyger" met
zün scherpe oogen, het teeken voor het begin
der jacht geven?
Maar de ..Tüger" aarzelde Telkens, nadat
hü even rondgespied had. was hü weer terug
gekomen en de jacht ultgesteld De rüke.
jonge Sally bemoeide er zich met mee, op
den ..Tüger" kon zü rich verlaten.
Plotseling sperde het meisje de oogen wyd
open. Bulten brandde de dag Zü sprong op,
ging uit het muskietennet en toen was het
weer nacht, een zware, bange, raadselachtige
malle nacht, die alles neerdrukt, brutaal, erger
nog dan de hitte van den tropischen nacht.
En weer vlamde het bulten op. De koelies
maakten lawaai voer de hut, de Hindoes
schreeuwden, kreten In het Maleisch drongen
naar btnnen. een hitte sloeg als een branding
over het dak heen, vulde de kleine ruimte. Het
geschreeuw van verschrikte dieren joeg als dol
door den nacht, de .lucht werd dik, walm kleef,
de aan de aarjle Vuur!
Sally voelde de armen van een man. zü hie
ven haar omhoog, drukten haar vast legert het
lichaam en droegen haar voort. Het was Surja.
De wanden van de hut vielen uit elkander
Eenige schreden verder- de Maleier bleet
plotseling staan. Hü Uet het meisje langzaam
op den grond zinken De scherpe lucht van
een wild dier was In de nabüheld.
Toen Sally de oogen opsloeg, keek zü in de
gloeiende oogen van een tüger. Zü greep naar
haar wapengordel, maar die was leeg. De
sterke Maleier schoot haar een beetje terug.
De tüger, wiens ronde kop vlak bü den grond
was. maakte zich gereed voor den sprong. Surja
bukte zich een weinig. In zün linkerhand hield
hü *n langen, scherpen dolk Maar Burjo stootte
hem niet. Zün half toegeknepen oogleden
openden zich langzaam en de bltk van zün
fonkelende oogen hing aan het blanke gebit
van den tijger. De hoektanden stonden in het
kwadraat: op dit moment ontdekte Surja de
rechterscheurkles; zu was donkerbruin zwart.
Zün linkerhand haalde uit, maar de tüger ver
dween In ue aandrüvende rookwolken
droge rlethoopen.
Surja droeg het meisje In zün hut.
„Wat doet u daar’” vroeg Sally den vol
genden dag, toen zü bemerkte dat Surja den
sarong-gordel vaster bond en er den scherpen
dolk tusschen stak.
.Hü is er!” zei de „Tüger" kort
„Wlen bedoelt u?"
„Hebt u hem niet gezien?"
Sally zag het somber vuur in de oogen van
den Maleier.
„Wlen bedoelt u?’
Surja wees op het groote lldteeken van zün
rechterbovenarm.
„Hemden tüger
Hij zweeg Daarna vervolgde hü:
„Ja HÜ wat t. die toen den jongen kampong
overviel, met hem kwam een dozijn olifanten
en vertrapte de bungalows der Blanken.”
Surja zweeg, zün linkerhand greep naar den
dolk en de blik zijner donkere, fonkelende
oogen drong In de dzungle.
„Toen vertelde Surja In goed Engelsch.
„in dien tüd reed Ik nog de Blanken op hun
wandeltochten In bamboe wagentjes Het wa.
ren plantage-bezltters met harde knuisten en
jonge heeren met rüzwepen Toen brak ook
de tüger uit de dzungle. ik reed juist een
blanke vrouw in de rikschahde tüger sloeg
mü tegen den grond. Men droeg de blanke
vrouw zwaar gewond wegIk moest vluch
ten Ik zag het. de tüger had een zwarten
tand. Jarenlang zocht Ik de dzungle af. Be
grijpt u mü? Ik leerde de dzungle kennen: en
de Europeanen hadden mün diensten als gios
noodlg. Men noemde mü oom Tijger
kük
Het meisje dacht een oogenblik na en schud
de hef hoofd. Neen, een vrouw met een bochel
had ze niet gezien. Maar wel was, omstreeks
den aangegeven tüd een leeg rijtuig bü hen
komen aanrijden, waarvan ze den Weenschen
koetsier heel goed kende. Hü heette Meyer en
rijn nummer was 468. Toen men hem vroeg,
hoe hü zoo zonder vracht naar Salmannsdorf
gekomen was. had hü met een sluw lachje
teantwoord, dat
Trtchtje geweest
•dgezet had, en geen onaardig centje verdiend
had. Verder had de man opgemerkt dat hü een
geweldigen honger had. daar hü ergens wel
een paar uur had moeten wachten.
Meer wlgt het meisje niet, maar het was
Voldoende om Helfrich te overulgen, dat
nummer 468 het door hem gezochte rijtuig
*as> de® te meer, daar het meisje beslist ver-
^kerde. dat op dien avond geen ander rijtuig
vaa langs gekomen. Maar waar was de
aangekomen, was het Hel-
eerste werk, nummer 468 op te zoe-
man had zün standplaats bü
doch was op het oogenblik niet
z --j neer
in het aangrenzende proeflokaal, en wachtte,
tot de man terugkwam.
Het werd tamelijk laat In den avond, éér
nummer 468 kwam aangereden En even later
stond Helfrich voor een grooten. breedgeschou-
derden man, met een rood gezicht, en kleine,
knippende oogjes.
dit drijvende eiland, dat door den stroom werd
meegesleurd.
Büna allen die dat vreeeelük schouwspel zagen
begonnen te hullen: zü konden het niet langer
aanrien en aangegrepen door ontzetting vlucht
ten allen haastig heen.
Enkele onverschrokken kerels bleven staan, en
zü waren er getuigen van hoe later nog meer
dere dergelüke drijvende kerkhoven voorbijscho
ven.
De verhalen van deze ooggetuigen versprei
den angst en schrik onder de bevolking, maar
ook de Japaneezen bleven niet werkeloos of
lüdeljjk toezien. Toch kon men zien, dat de
soldaten, die den Mikado omringden, wel niet
zoo onverschillig of hardvochtig zün als wel
gezegd werd. Onder het stramme ulterlük. dat
ze aan hun streng militaire vorming' hebben te
danken, hebben zü toch nog een gevoelig hart
verborgen. Met ztrak gelaat doch vochtige
oogen. aangegrepen door het orfgelukklge lot
der bevolking, verlieten ook de Japaneesche
soldaten hun posten en gingen naar de wijken
In het hooger gelegen gedeelte van de stad:
zü konden de ellende niet langer aanzien. Zelfs
de officieren waren door ontzetting aangegre
pen. In die verwarring werden er orders uit
gedeeld en weer tegenorders gegeven, zoodat
de verbijstering en schrik nog grooter werden.
Alleen de onvermurwbare Soengari won altüd
nog terrein.
Weldra kwam er uit het overstroomde ge
bied een ondragelyke stank, die doordrong naar
het stadsgedeelte, dat nog was gespaard ge
bleven. De cholera was uitgebroken en elschte
op haar beurt weer duizenden slachtoffers. Daar
kwam nog bü dat de spoorweg onder water
was komen te staan, zoodat Charbin geheel van
de buitenwereld was afgesloten. Alleen de te-
legraaflünen waren nog niet verstoord.
De Chmeesche en Russische dagbladen, die
hun kantoren en drukkerijen hadden In het
hooger gelegen stadsgedeelte, konden nog ver
schonen, en zü profiteerden van de wanorde,
die ook den politiedienst en de censuur had
aangegrepen, zoodat zü berichten konden pu-
bliceeren. die in normale tüden zeker door de
censuur geschrapt zouden zün geworden. Er
werd zelfs gepubliceerd, dat de „Chlneesche
bandieten" een grootsch opgezettep aanval
hadden ondernomen in de Zuidelüke provincies,
terwül daags tevoren de offlcieele mededeelin
gen hadden verkondigd, dat er overal een vol
maakte orde heerschte
Het Japansche leger dat door deze natuur
ramp tot werkeloosheid was gedoemd, gaf aan
de bandieten, d w.z. de Chlneesche opstandelin
gen volop gelegenheid om hun gang te gaan.
De censuur had ook een bericht doorgelaten
waarin werd medegedeeld, dat het plaatselük
garnizoen zich verplicht had gezien om In alle
haast plaats te nemen in de booten die op de
Nonni-rlvier voor anker lagen, en dat hun
artillerie en hun munitie korten tyd daarna
door de golven waren verzwolgen.
