Gömbös in parlementaire Lijst
I
ONSBLAD
Het nieuws
van
Japan veegt Mandsjoerije schoon
Ottawa - rapport gepubliceerd De kieswetplannen
Br.-Indië
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
heden
HU WIL GEEN DICTATOR
ZIJN
in
BRITSCHE WERELDRIJK
ISOLEERT ZICH
De Kerkvervolging
in Mexico
in China?
HEVIGE GEVECHTEN
Luchtvloot voor de
Missie?
DE BAROMETER
Naar een keizerrijk
Nieuwe onlusten
te Belfast
JOH. LAUWERS
1
te
DONDERDAG 13 OCTOBER 1932
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 12
DE STRIJD OPNIEUW IN HEVIGHEID ONTBRAND
Het communisme stookt
Gömbös
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Ook de Christenen er tegen
Kerk staat boven ras,
producten
1
dreigen
Canada
Australië
Zuid-Afrika
Daubmann’» arrestatie
Indië
Herriot in Londen
125 Chineezen gedood
(United Pr»)
Beslissende slag ver-
wac|it te Moekden
Dinsdag a.s. voor het
Lagerhuis
Nieuw ontwapenings-
plan
Maar wel een krachtig
Regeerder
p. regel; idem op pag één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c.
Het aantal werkloozen in het
district niet minder dan
100.000
„Bende der Groote Zwaarden"
lijdt verpletterende neder
laag
A
Fransche communisten
Kamer verwijst voorstellen van
Vera-Cruz zonder debat
naar het Comité
Gewijzigde houding der
kerkvervolgers
Wy’ blijkt een door de politie
gezochte recidivist te zijn
Strijd duurt voort
De geweldige legerkampen van de Japanners bij Moekden
Onderlinge bevoorrechting van
industrie- en zuivel-
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Benoemingen van Pater Minderbroeder*.
Herriot is hei Kanaal overgeatokea.
Japan veert Mandsjoerfje schoon.
Nieuw ontwapeningsplan -van MacDnaald
De Kerkvervolging in Mexico.
V'ljfUg vliegtuigen voor de Missie?
Nieuwe diefstal aan de Rtjkxmant
De nieuwe rechterlijks Indeeling.
O O
=3
I
o
I
a
I
Inwerkingtreding tabaksaccijns In Indië ««ge
steld tot IS Dec.
Ook de Christenen teren de kleewetplannen dar
Britsch-Indische regeering.
r
LONDEN. 12 Oct. De Engelsche handels
overeenkomst met Canada. Australië, Zuid-
Naar de „Daily Herald" meldt, zou Z. H dr
Paus voornemens zijn weldra een beroep op de
Hoogste stead op Donderda* as» vja.: 7S3
Achtend*
KLKMAAI
PAYGLOP 3
Barometers en Thermometer»
Aan de Reuter-berichten over het Ottawa-
rapport ontleenen wij nog het volgende:
De overeenkomst tusschen Engeland en Ca
nada voorziet in een wijziging der douane
tarieven op 215 artikelen, waarvan er 79 voor
het eerst op de lijst der van invoerrechten vrij
gestelde goederen komen te staan. Over het
algemeen zal 40 pct. van den Engelschen in
voer onmiddellijk van de tariefverteging profl-
teeren, terwijl ongeveer mlllioen dollar aan
koopwaar Canada vrijelijk kan worden inge
voerd. w.o. boeken. Ijzer, staal, auto's, radio
toestellen. Geheel vrij van tarieven is een groot
aantal weefsels en afgewerkte linnen- en hen-
nepartikelen.
MOEKDEN, 12 Oct. (Eigen telegram) Vol
gens Japansche berichten heeft een treffen
plaats gehad tusschen Japansche troepen en
Chinesche vrljscharen. De Ghineeaen telden
125 dooden en talrijke gewonden.
LONDEN. IS Oct. <VD.» Herriot is in den
Igeloopen nacht om 12 uur in Londen aange
komen. Minister-president MacDonald en mi
nister Simon verwelkomden hem op het sta
tion. De eerste bespreking met Herriot vindt
Donderdag om 11 uur ongeveer plaats
rOKIO. 12 Oct. (Reuter) De vertegenwoor-
iiger van den nieuwen president van Mand-
sjoekwo Poe Yl. de ex-keizer van China, heeft
tijdens zjjn bezoek aan Tokio te verstaan ge
geven. dat de instelling van den nieuwen staat
Mandsjoekwo slechts ten doel heeft het keizer
rijk in China te herstellen. Volgens hem zijn Oe
provincies Roepah, Sjantoeng. Sjans! ea. bereid
te volgen.
Eenlge artikelen die niet worden geeontingen-
teerd.
LONDEN. 12 Oct. (Reuter). Naar vernomen
wordt heeft MacDonald een nieuw ontwape
ningsvoorstel opgesteld. dat den Franschen
premier Herriot bjj diens bezoek aan Landen
zal worden voorgelegd.
In dit nieuwe plan wordt zoowel rekening
gehouden met de Fransche eischen inzake de
veiligheid, als met den Duitschen elvh nssr
gelijkgerechtigdheid.
Nadere bijzonderheden over MacDonald's plan
zijn niet te verkrijgen
Intuaachen zal de Engelsche regeering een
regeling treffen met de Australische regeering
betreffende den invoer van bultenlandsch
vleesch. in overeenstemming met het vast ge
stelde programma en betreffende een kwanti
tatieve regeling van de leveringen van bacon
en ham. In 1933 zullen de regeerlngen overleg
plegen over de beste middelen om een verbe
terde prijssituatie te verkrijgen en een orde
lijker op de markt brengen van voorraden.
seerende militair, de extremistische anti-
legitimist en hartstochtelijk anti-Marxist.
in de slijpmachine van het parlement
grondig gepolijst is. De ruige braam en de
snijdende kantjes zijn van zijn radicalisme
afgeslepen. Hij is buitengewoon glad ge
worden, en gladheid wordt in de politiek
ate een bijzondere deugd beschouwd.
a fjztasls voor een stevig gefundeerde
ZA binnenlandsche politiek, welke naar
^-een zoo groot mogelijke eenheid van
het Hongaarsche volk moet streven, noem
de hij het staatshoofd, het parlement, een
gezonde openbare meening, het gods
dienstig leven en confessioneelen vrede.
Evenals de rijksbestuurder admiraal Horthy
te Gömbös protestant. Hij heeft zijn on
christelijk antl-semitisme laten varen, ten
minste, voor zoover het de joden betreft,
die bewijzen ook goede Hongaren te zijn.
Of hij zijn anti-legiUmlstisch standpunt,
dat herstel van de monarchie in Hongarije
wilde door middel van een vrije konings
keuze, heeft laten varen, is niet duidelijk.
Hij acht de quaestle van den staatsvorm in
en
een
ver-
Een der belangrijkste overeenkomsten is ge
sloten met Britsch-Indië; het moet door het
Britsch-Indische parlement worden bekrach
tigd.
Terwijl Engeland tot dusver slechts prefe
rentie genoot op zekere katoen-, ijzer- en staal -
producten, krijgt het nu een preferentie van
10 pct. op 103 artikelen. wo. machinerie, olie,
linnen goederen.
Verder krijgt Engeland eenlge voordeelen van
Rhodesia en New-Foundtend.
Direct na de bijeenkomst van het Lagerhuis
zal ar Dinsdag over het Ottawa-rapport ge
discussieerd worden. Het aal zoo spoedig etc
gelijk worden afgehandeld.
De overeenkomst met Zuid-Afrika bevat een
aantal speciale rechten welke worden geheven
op den Invoer uit het buitenland van katoenen
stoffen, visch in blik, verschillende vruchten,
onverwerkte zoowel als Ingelegde en bovendien
een recht van 10 pct. van de waarde van mals,
welk recht het géheele jaar door geheven zal
moeten worden.
Hongarije blijkbaar niet aan de or0e
sprak slechts van het .staatshoofd 1,
algemeenen term, die geenszins als eep t
loochening van zijn monarchistische denk
beelden kan gelden, maar deze denkbeelden
ook niet bevestigt. Van meer beteekenis
echter 13, dat hij het parlement als een der
onmisbare steunpunten voor de binnen
landsche politiek erkende. Hij heeft daar
door de vrees voor een dictatuur, althans
voorlooplg, weggenomen. Ook zijn verkla
ring, dat Hongarije zich niet de weelde kan
veroorloven de arbeiders bulten de natio
nale eenheid te houden, verdient bijzondere
vermelding. Hij wil het verstoorde even
wicht tusschen kapitaal en arbeid herstel
len. Het middel, dat hij daarvoor aangeeft
is, dat de arbeiders hun Ideeën moeter.
herzien. Of de arbeiders Oombös dit genoe-
gen gullen doen, mag ernstig betwijfeld
worden. Een toenadering tusschen kapitaai
en .arbeid kan niet van de zijde der arbei
ders alleen komen. Voor werkloooenonder-
BELFAST, 12 Oct. (Reuter). In velschillende
wijken van de stad zijn vandaag de ongere
geldheden weer begonnen. In de straten bij de
haven, die bezaaid liggen met stukken steen en
gebroken ruiten gelastte Je politie, die de knup
pels gereed hteld. iedereen binnenhuis te blij
ven Aangezien getracht werd voor kleine win
kels onlusten te verwekken, werd de politie ver
sterkt en op het oogenblik patrouilleeren ruim
drieduizend agenten op de gevaarlijkste plaatsen
meer dan zeventig personen zijn gearresteerd.
Betoogers hebben een broodwagen geplun
derd en bl) de verschijning der politie werden
schoten gelost. De politie chargeerde eenlge
malen en toen de menigte niet uiteenging werd
versterking aangevraagd en van de vuurwapens
gebruik gemaakt, waarbij echter niemand werd
gewond Er worden opnieuw barricades opge-
richt en men vreest, dat de ongeregeldheden
zullen aanhouden.
.LONDEN, 13 Oct. (Per telefoon.) èet rap
port over de resultaten van de conferentie vah
Ottawa is hedenmiddag gepubliceerd Het rap
port bevat de preferenties, welke door de ver
schillende dominions aan het moederland wor
den toegestaan. In officieele kringen der En
gelsche Industrie is men van meening. dat
Engeland op grond dezer preferenties met suc
ces met de landen buiten het Britsche rijk kan
concurreeren. De voornaamste leveranciers der
dominions zijn Duitsehland en de Ver. Staten
In 1931 bedroeg de Import van de dominions
naar schatting minstens 70 mlllioen pond ster
ling. Hiervan kwamen 39 mlllioen voor reke
ning van landen bulten het Briteche Rijk.
Van Engelsche zijde is men nu van meentng.
dat het aandeel dezer laatste landen krachtens
de aan Engeland gegeven preferentie zal ver
minderen.
POONA. 12 Oct. (Reuter.) Zeven-en-dertig
vooraanstaande Europeesche en Indische chris
tenen uit alle deelen van Britech-Indië heboen
een politiek „te wapen" geproclameerd tegen
het kleswetplan der Indische regeering. in soo-
ver dit de christenen betreft.
In het protest wordt verklaard, dat het dui
delijk is, dat het groote lichaam van Indische
christenen gekant is tegen een stelsel van af
zonderlijke kieskringen voor de christenen om
dat de volgelingen van Christus In bet regee-
ringsplan worden bestempeld als een afgesloten
gemeenschap Het wezen rra van de Kerk la
gelegen In de idee, dat zij alle verschillen tus
schen gemeenschap, ras en kaste door, alien
omvattende broederschap te boven gaat.
Op 24 October heeft een conferentie plaats,
waartoe de leiders der christelijke Instellingen
uit geheel Indië zijn uitgenoodlgd. ter bespre
king van het kiesstelsel.
Afrika en Nleuw-Zeeland voorziet In een vrijen
Invoer voor een tijdperk van zeker 3 Ja>r van
eieren, pluimvee, boter, kaas en andere zuivel
producten. Verder zal aan het Engelsche La
gerhuis een wet worden -voorgelegd, om op
buitenlandsche boter een recht van 15 shilling
per 100 pond, op bultenlandache kaas een recht
van 15 pct. ad valorem en op buitenlandsche
eieren een recht van 1 shilling tot 1 shilling
9 pence per ..groote” honderd te heffen.
Een belangrijk hoofdstuk van de Australische
overeenkomst heeft betrekking op de bepalin
gen betreffende de regeling van den invoer in
Engeland van bevroren en gekoeld vleesch.
Hierbij wordt o. a. bepaald, dat Australië den
export van bevroren schapen en lamsvleesch
naar Engeland in 1933 zal beperken tot een
hoeveelheid, welke hoogstens 10 pet. grooter is
dan de hoeveelheid, welke uitgevoerd was In
het jaar dat 30 Juni j.l. eindigde.
MEXICO-8TAD. 12 Oct. (Eigen telegram). De
Kamer van afgevaardigden beraadslaagde over
het voorstel van den staat Vera-Cruz om den
katholieken geestelijken het burgerrecht te ont
nemen en als ongewenschte buitenlanders het
land uit te Betten Verder had de staat Vera-
Cruz nog de inbeslagname van alle kerken
voorgesteld. De Kamer verwees de voorstellen
zonder detapt naar bet Comité. De houding dei
Kamer zou beteekenend zbn voor den legen
stand der politieke leiders om het confdc
tusschen Kerk en Staat nog te verscherpen
(United Press)
MOHKOU, 12 Oct. (V. D.) Het officieele
Sovjet-tejegraalagentachap verneemt tan Ohi-
De overeenkomst met Australië houdt In, dat
Engelsche goederen zekere mlnlmum-prefe-
renties zullen genieten en wel van 15 pet. bjj
artikelen, waarop rechten van hoogstens 19 pet.
worden geheven en 20 pet. bij artikelen, waarop
meer dan 29 pet. Invoerrechten moeten worden
betaald. De preferentie van 20 pet. zal echter
niet worden toegepast, wanneer daardoor de
Invoerrechten hooger dan 75 pet. zouden
worden.
Om politieke redenen is niet speciaal aan
gegeven. voor welke Engelsche artikelen de
rechten worden verlaagd. Een zeker aantal in
voerbeperkingen en verboden op Engelsche ar
tikelen is echter reeds afgeschaft.
Nleuw-Zeeland, dat reeds groote preferen
tie aan Engelsche waren toekende, zal zijn ta
rieven op Engelsche artikelen nog venter ver
tegen.
steuning is Gömbös niet te vinden. Dit
klinkt in onze ooren harder, dan in die der
Hongaren. Immers in Hongarije met zijn
geweldig overschot van agrarische produc
ten, mag de financieele en economische
tStstand verschrikkelijk zijn, te eten is er
genoeg. Wel is hij bereid door Middel van
werkverschaffing de werkloosheid te be
strijden en de uitwassen der kartels te be
snoeien. Maar evenals von Papen ziet hij
het meeste heil in het particuliere initia
tief. De Hongaarsche staat is economisch
te zwak om het risico van overbodige
staatsbedrijven te dragen, en hij wil daar
om alleen de hoognoodige staatsbedrijven
handhaven en de andere overlaten aan
particuliere ondernemers.
PARUS. 11 Oct. (V. D.) Nu het Amerikaan-
sche Hooggerechtshof zich weldra zal uitspre
ken over een herziening van het doodvonnis,
dat wegens aanranding van twee Amerikaan -
sche vrouwen was uitgesproken tegen zeven
negerse heerscht in communistische kringen
te Parijs groote opwinding, zoodat men reke
ning houdt met ernstige excessen. Maandag
verscheen in de Amerikaansche legatie een
vertegenwoordiger van den communist lachen
jeugdbond, die verklaarde, dat mep het ge
bouw In de lucht zou doen vliegen, wanneer
het doodvonnis zou worden voltrokken. Vijf
tien andere delegaties van de Jtoode Hulp"
en een reeks communistische vereenigingen
hebben dezelfde bedreigingen uitgesproken.
Het legatiegebouw wordt thans zeer streng be
waakt.
Berlijn, h Oct. (vd.i Naar de „vos
sische Zeltung" nog verneemt, te de arrestatie
v>p Daubmann geschied op grond van vin
gerafdrukken die aan het licht brach-
ten. dat hij een recidivist te. HU zou in werke
lijkheid de sedert jaren door de politie gezochte
Hummel zijn uit Offenburg, die In
1922 uit Zwitserland is uitgewezen. De foto's,
die men van hem had. vulden de vingerafdruk-
*en »*n, zoodat per radio onmiddellijk zijn aan
houding werd bevolen. Na zijn bekentenis is
Daubmann overgebracht naar de gevangenis te
JT’iburg. De werkelijke Oskar Daubmann, die
n Jaar geleden ais vermist werd gemeld, Is.
“•fthaqs officieel geconstateerd te, niet meer
teven.
neesche zijde, dat men een besliseenden steg
tusschen de Chmeesche vrljscharen en de Ja
pansche troepen te Moekden verwacht. De Chl-
neeache vrijwilligers rukken uit verschillende
richtingen op Moekden aan. De dichtstbijzijnde
groep is nog slechts twintig mijl van de voor
malige Mandsjoerijsche hoofdstad verwijderd.
Te Moekden te de staat van beleg afgekondlgd
en Japansche vliegers kruisen boven de stad.
Uit Korea te ter versterking een nieuwe Ja
pansche vltegtulgbrigade aangekomen.
BELFAST, 12 Oct. (Per telefoon.) De ge
vechten tusschen werkloozen en politie zijn, na
een korte onderbreking In den ochtend, kort
na den middag weer in alle hevigheid hervat.
De demonstranten gaven geen gevolg aan de
sommatie der politie, zich te verspreiden. Toen
de polltie hen met geweld wilde dwingen, be
kogelden de betoogers de agenten met een ha
gel van steenen. Dit was het sein voor vele
andere werkloozen. om zich tegen de politie te
verzetten, zoodat met panteer-auto’s tegen de
betoogers moest worden opgetreden. Bjj de ge
vechten is een aantal personen aanzienlijk ge
wond. van ede verscheldenen naar bet zieken
huis werden overgebracht.
Verscheidene winkels werden door de werk
loozen geplunderd.
Het Engelsche ministerie van. Oorlog beeft
een vertegenwoordiger der „United Prees" me
degedeeld, dat de geruchten volgens dewélke
Engelsche troepen in allerijl naar Belfast zijn
gezonden, onwaar zijn. De samentrekking van
troepen In de nabijheid van Belfast hebben
met de onlusten niets te maken.
(United Prasaj
geloovigen te doen om gelden bijeen te brenger
noodlg voor den bouw van een vloot vacT vljfUe
vliegtuigen. Het zou in zijn bedoelmg ligger
deze vliegtuigen ter beschikking van'de R K
missionarissen te stellen. De machines zulten
dan in landen, die door hongersnood of epide
mische ziekten geteisterd worden, worden ge
bruikt om doctoren, verpleegsters, medicijnen
en voedsel, alsmede patiënten, die ten spoedig
ste behandeld moeten worden, te vervoeren
Voorts zullen de vliegtuigen worden gebruikt
voor het brengen van missionarissen naar
plaatsen, waar hun diensten noodlg geoordeeld
worden. Hierdoor zullen de missionarissen zieb
tevens sneller van het eene land naar het an
dere kunnen verplaatsen.
n de buitenlandsche politiek zal Oöm-
bös de orienteering naar Italië blijven
volgen, en dus geheel In het voetspoor
van Bethlen treden. Ofschoon hij het oog
sterk gericht zal honden naar het Oosten,
blijkt hij toch heel wat van het westen
blijkt, dat de felle anti-semiet, de polltl* vooral van Dultschland, te hebben afgeke
ken. Evenals de Düitsche regeering pleit
hjj voor herziening van de verouderde vre
desverdragen, voor een voortzetting van
den geest van Lausanne, en verklaart hij
geen herbewapening te 'wenschen. tenzij de
anderen blijven weigeren te ontwapenen
want in dat geval zou Hongarije gedwongen
worden maatregelen te nemen voor zijn
nationale bescherming. Oeze laatste ver
klaring zal Frankrijk in het bijzonder on
aangenaam zijti. Wat het aan Dultschland
wil onthouden, kan het aan Hongarije
moeilijk toestaan en omgekeerd. Of en hoe
Gömbös zijn van nationaal zelfbewustzijn
getuigend program in de practijk zal kun
nen doorvoeren en met welk resultaat, zal
afhangen van de houding van het parle
ment en de daarin vertegenwoordigde par
tijen. Het woord is gesproken, thans moe
ten de daden volgen.
T'V® nteuwe Hongaarsche premier Oötn-
I J bös heeft in een radiorede, in zjjn
verklaring aan de eenheidspartij, in
wier schoot hij na zijn wilde escapades op
radicaal-nationallstisch gebied ais een
hartelijk verwelkomde verloren zoon Inder
tijd terugkeerde, en thans in zijn regeerings-
verklaring voor het Hongaarsche Huis van
Afgevaardigden duidelijke taal gesproken
Deae taal klinkt te krachtig en te zelfstan
dig. dan dat men hem eenvoudig als de
plaatsvervanger van graaf Bethlen mag
beschouwen, maar van den anderen kant
ook weer niet zóó krachtig, dat men hem
alleen op grond daarvan dictatoriale nei
gingen mag toedichten. Gömbös, wiens
politiek verleden gekenmerkt wordt door
een weinig betrouwbaarheid biedend
opportunisme, is ongetwijfeld een „Stre
ber". Van „Strebers” kan men moeilijk
voorspellen, wat zij in de toekomst zullen
doen. Het dienen van hun eigen persoon
lijke eerzucht is de eenige dienst, waar
aan zij ten allen tijde en onder alle
omstandigheden trouw blijven. Op welke
wijze zij echter dien dienst zullen vervul
len, wordt bepaald door den tijd en de
omstandigheden zelve. Wanneer Gömbös.
die van vereering voor Mussolini blaakt,
zich thans wenschte voor te doen als een
verzoeningsgezinde parlementaire flgiyir,
blijkt daaruit alleen, dat hjj deze houding
voor het oogenblik de eenig mogelijke acht,
en niet, dat hij in zijn hart het democra
tisch parlementaire kader als de meest
passende lijst voor zijn verschijning be
schouwt. Intusschen, welke geheime motie
ven en denkbeelden Gömbös ook moge
bezielen, op het oogenblik hebben wij slechts
rekening te houden met zijn officieel uit
gesproken woorden, welke de voorrede be
doelen te vormen op zijn regeerlngsdaden
In de naaste toekomst. Uit deze woorden
Vermoedelljk «al de veldtocht drie weken
duren; de troepen xljn geheel aangewezen op
wat te paard kan worden toegevoerd.
De veldtocht zal koud en moeilijk xljn.
Ongeveer 10.000 man Japansche troepen ne
men aan den veldtocht deel, verdeeld in ver-
schlltend» colonnes.
LONDEN, 12 Oct (Reuter). De .Dally Te
legraph" verneemt uit Moekden. dat de Japan
sche strijdkrachten een groot offensief tegen
de Chineesche vrljscharen en bandieten in
Mandsjoerije zjjn begonnen.
Gisteren heeft de eerste ontmoeting plaats
gehad, toen een Japansch bataljon begon met
een oppervlakte van 22.000 vierkante mijlen, be
grensd door de spoorlijnen MoekdenKirin en
MoekdenAhtung. de Yalu-rivier en het
Changpal-gebergte, schoon te vegen.
De Japanners maken gebruik van de mo
dernste militaire uitvindingen, om dit gebied
waar tot nu toe nog geen politle-dtensten zijn
uitgeoefend van bandieten te zuiveren; voor
al tegen de „Bende van de Groote Zwaarden”,
die deze bergachtige streek als basis voor baar
aanvallen op de steden langs de spoorlijnen
gebruikt, zal met kracht worden opgetreden.
Deze bende telt ongeveer 35.000 man.
BMM0K: HOF 6. ALKMAAR
Aémimstrafia 433, Radactia 633
ABONNFMENTSPRIJS
Par Bw«AmI voor Alkmaar f 2.
Voor baéM Alkmaar r f 2.85
gadlustraard Zondagsblbd 10.60 hoogor
Dagblad uitgegavan door da
N.V. Drukkarij Da Spaarnastad - Haarlam
We*
WMHV
IMHIB
