ONS BLAD
CRISISTIJD
I
SLECHTS EEN
Fa. G. J. SMITS
H
I
warts”
Hohenzollern-Restauratie Chinawenscht een
heden
Het nieuws
van
DENKT
WAT ZAL LONDEN BRENGEN?
de barometer
Dapies-, Meeren
en Kinderkleeding
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
II
A
keizer
Von Papen en de Keizerlijke Prinsen
Geen revolutie in
Bulgarije
zegt
Herriot
Oproer luwt in
Belfast
„Niet veel”
VRIJDAG 14 OCTOBER 1932
1
PRINS CHARMING OP SCHIPHOL
Het is de republiek moede
Het
K roon prinselijk
gewezen
paar
HOORN m
5000 Boeren eischen moratorium
Lage loonen
Insull houdt zijn pas
T. Kreuger in arrest
Zij eischen het bewind
in Sofia
Hongermarsch naar
Washington
Huiszoekingen bij de
communisten
er vooral
in dezen
Scheepsramp in de
Oostzee
Voor de tweede maal in korten tijd zette de Prins van Wales
Donderdagmiddag voet op Hollandschen bodem
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
de GOEDKOOPSTE kan zijn
en dat WIJ dat,zijn
aan dat er In geheel West-
Friesland voor
Er patrouilleeren echter nog
3000 agenten
f 2
f2.85
Aan Engelsche zyde is men echter
optimistisch gestemd
WIJ KOMEN U VRIJBLIJVEND
BEZOEKEN MET GROOTE
COLLECTIES
SCHRIJF ONS, WIJ KOMEN
Herr von Papen en de
„Germania”
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c.
p. regel; idem op pag één 55c.p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
„AHe deuren open”
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 13
Geen revolutie in Bulgarije.
De Prins van Wales naar ons land.
O O
BELFAST. 12 October. (Reuter). In
Duitsche motorschoener vergaan
Algemeene staking?
en
het
i»
de
Oproer luwt In Belfast.
Monarchistische stroomlnpen In China.
Redactie van het Duitsche
Centrum-blad ontslagen
0-15
0.20
320
325
330
0 35
0.35
ATHENE. 13 Oct. (Per telefoon). De Ame
rikaansche consul alhier heeft aan Samuei In
suil nogmaals den eisch gesteld. zijn Amerl-
kaanschen pas In te leveren. Ook ditmaal wei
gerde Insull met alle beslistheid.
(United Press)
Adres aan den ministerraad betreffende wet-
telUke bepalingen inzake de diensttijden voer
chauffeurs.
3.30
)40
330
0.50
3.10
H80
330
3 25
0.25
315
320
0.00
010
0.00
18
0 10
M4
Interpellatie De VriesBruins in de Tweede Ka
mer over de opheffing der Rfjksvroedvroawen-
kweekschool te Amsterdam.
Gisteren ztfn in heel Dultschland hulisudkingun
in communistische lokalen gehouden.
Drietal schepen vergaan in Oostzee en Botni-
sche Golf.
Torsten Kreuger gearresteerd.
Verklaring van Von Papen voor het gerechts
hof te Leipzig.
Herriot te Londen.
Het omslaan van de „Krakatau" vermoedelijk
veroorzaakt door zuiging van het water.
Distributie van goedkoope margarine onder de
behoeftigen; alleen groote gezinnen komen in
aanmerking.
Hongermarsch van Amerikaansche boeren naar
Washington.
Hoogste stand op Vrijdag 9 uur van.: 7M
Achteruit
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
Teldfoon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS
Par kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar
geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
NV Drukkerij De Spaernestad - Haarlem
Slechts plaatselijke botsingen met
de communisten
terwijl de Preussenkasse nog over 7 pet. der
aandeelen beschikt, zóódat de rUkskanselier in
over 54 pet., dus over de meerder-
iMeelen kan beschikken,
lureh. worden pogingen aangewend
een nieuw partijblad van bet Centrum te
BERLIJN. 13 Oct. (W.B.) In den loop van
den morgen vonden in Berlijn en in geheel
Dultschland in talrijke lokaliteiten van com
munistische organisaties huiszoekingen plaats
naar -onwettelük en hoogverraderlijk schrift-
materiaa).
over
opstand In Zuid-Bulgarfje niet Juist,
loop der week kwam het slechts
plaatsen in Zuid-Bulgarije tot I
Van bevoegde Engelsche zijde werd na de om
half zeven beëindigde besprekingen als doel der
onder handelingen aangewezen: door een niet-
formeele gedachtenwisseling en persoonlijke
voellng-name alles te verwijderen, wat als oor
zaak kan worden aangezien, dat de Geneefschi
ontwapenlngsbesprekingea op het doods punt
het geheel ov<
beid der aai
Naar verb
om
Berlijn te stichten.
Verder wordt verzekerd, dat von Papen ook
zijn invloed bij de „Kölnlsche Volkszeitung" wli
laten gelden en een druk op de houding van dit
blad wil oefenen met behulp van de financleele
betrekkingen, welke er tusschen dit blad en
den Prulslschen staat bestaan.
STOCKHOLM, 13 Oct. (Reuter.) Consul -
generaal Torsten Kreuger is heden op grond
van de bevindingen der politie aangaande de
boekhoudlngs-methoden van een tot het Kreu-
gerconcern behoorende onderneming in arrest
LONDEN, 13 Oct. (Reuter). Over het bezoe’
van Herriot werd hedenavond, even na 7 uui
het volgende officleele communiqué verstrekt
„De besprekingen werden in zeer vrlendscnap-
pelijken geest tot half zeven voortgezet en wor
den morgenochtend om 10 uur hervat”.
Het vertrek van Herriot uit Londen is be
paald op morgenmiddag 4 uur.
Toen Herriot om half zeven Downingstreet
verliet en hem de vraag gesteld werd, welke
vorderingen er gemaakt waren, antwoordde hij:
„Niet veel”.
Hedenavond heeft Herriot aangezeten aan een
diner, te zijner eere door sir John Himon aan
gericht. Behalve MacDonald namen ook mi
nister N. Chamberlain, de Fransche ambassa
deur en onderstaatssecretaris van Sittart aan
het diner deeL
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Te Londen rekent men het zich dus tot taak,
de voortzetting der Oeaeefsche besprekingen
mogelijk te maken; men wil zich echter niet
wagen aan opgaven, welke de Volkenbond en
de Ontwapeningsconferentie te vervullen heb
ben. Van Engelsche zijde wordt de dag van
heden zeer bevredigend geacht. Doordat men in
staat is geweest, de opvatting van de andere
zjjde te vernemen en zelf zijn qlgen meening
uiteen te zetten, Is het wederzjjdsche begrijpen
bevorderd, hetgeen vror een wegruiming der be
staande hinderpalen noodzakelijk Is.
Er word! de nadruk op gelegd, dat er thans
geen sprake is van onderhandellngen, doch
slechts van nlet-ïormeele besprekingen. Men is
hiertoe gekomen.jdoor de overweging, dat men
op het oogenblik beter doet ojienlljke debatten
over de ontwapeningskwestle te vermijden, daar
leze de verschillen slechts zouden vergrooten
?n de welgemeende strevingen der betrokken
egeerlngen te schande zouden kunnen maken
van alle schulden
Dankbaar Mandsjoerye
T8JANOT8JOEN, 13 Oct. (V. D.). De eerste
voor Japan bestemde diplomatieke delegatie is
uit Tsjangtsjoen onder leiding van den minis
ter van Buitenlandsche Zaken naar Tokio ver
trokken. Te Tokio zal de minister van Buiten
landsche Zaken door den keizer worden ont
vangen. om namens den president van Mand
sjoerije Poe Y1 te danken voor de erkenlng van
Mandsjoerije.
Daarna zal hij den minister-president, den
minister van Buitenlandsche Zaken, den mi
nister van Oorlog en luitenant-generaal Honjo
bezoeken om met hem de Mandsjoerjjsche kwes
tie te bespreken. Verder zal hij onderhande
llngen voeren over het sluiten van een Japansch-
Mandsjoerijsch handelsverdrag en de mogelijk
heid van het sluiten van een Russlscb-Mand-
sjoenjsch non-agressie-verdrag.
BELFAST 13 October. (Reuter). De vak-
vereeniglngsraad beeft een motlq, aangenomen,
waarin de vakvereenigingen worden ultgenoo-
digd uit solidariteit met de werkloozen een al-
gemeene staking te organlseeren.
In welingelichte kririfeen acht men het niet
waarschijnlijk, dat oe vakvereenigingen dit
voorstel aanvaarden.
Uitvaart en begrafenis van Dr. C. Mpuleman te
Heerlen.
(wond ln<het ziekenhuis worden opge-
velen zijn bovendien licht gewond.
berg en Düsterberg waren gaarne bereid
den versperden weg naar den troon voor
hem te banen. Maar deze twee mannen
hadden geen regeerlngspolitieke verant
woording.
n dit verband verdient een mededeeling
van den eersten minister-president der
republiek, Scheldemann. in de Ver
vernield te worden. Hij herin
nert aan het antwoord, dat op 12 October
1918 Dultschland aan president Wilson gaf
en deelt dan het volgende tot nu toe nog
niet bekende feit mede: „Reeds twee dagen
voordat het antwoord van Wilson op
Duitsche nota binnenkwam, kwamen
twee keizerszonen August Wilhelm
Adalbert bij den
STOCKHOLM. 13 Oct. (VD.) Tengevolge van
den bevigen storm van de laatste dagen in Be
Finsche Golf en aan de Zweedscbe kust, is een
Dultsch schip vergaan.
Naar uit Helsingfors wordt gemeld, kreeg de
Duitsche moto: schoener „Kassei" ;n de nabij
heid van Wederlaks, in de Finsche Golf, avert)
aan den motor, zoodat een hulpzeil moest wor
den opgezet.
Nadat het schip den geheelen nacht had rond
gedreven. sloeg des morgens een reusachtige
stortzee over het dek; de machinekamer liep vol
water, waardoor het vaartuig omsloeg. De vrouw
van den kapitein, die zeeziek in haar hut lag.
verdronk. De bemanning bevond zich aan dek
en kon zich op de lading hout drijvende houden.
Twee matrozen klommen op de kiel van het
schip, werden echter door de overrollende zeeën
weggeslagen en verdronken. Vier uur later moes
ten nog twee matrozen door uitputting den strijd
opgeven en zij verzonken eveneens in de golven.
Slechts de kapitein en een zeventienjarige
scheepsjongen werden, na het doorstaan van
ontzettende moeilijkheden, aan land gedreven,
waar zjj onderdak vonden in een vlsschershut.
WASHINGTON. 13 Oct.. (Router). Het
Amerikaansche ministerie van Landbouw beert
een loonstatistiek gepubliceerd, waaruit blijkt
dat de loonen den laagsten stand sedert 30
jaar hebben bereikt.
Vooral in de gebieden, waar hootdzakelj 1
voor de wereld-markt wordt geproduceerd, zijr
loonen buitengewoon laag.
SOFIA, 13 Oct. (Per telefoon). Volgens uit
Athene afkomstige berichten, zijn de geruchten
het uitbreken van een communistischen
juist, iln den
chta DA enkele
botsingen tus
schen de politie en communisten. Deze hielden
betooglngen tegen de maatregelen der regee-
ring, die den communisten niet het gemeente
bestuur van Sofia in handen wilde geven.
Men weet, dat de communisten bij de jongste
gemeenteraadsverkiezingen de meerderheid be
haalden en ;9p grond daarvan het bestuur ever
de gemeente opelschten, hetgeen de regeering
weigerde
BIJ de botsingen tusschen politie en commu
nisten te NakoritJ werd een communist gedood,
te Tatarlpadardzik werd iemand gedood, die
met de botsingen niets uitstaande had.
In de overige deelen van Bulgarije heerscht
rust. (United Press:
et sociaal-democratisch blad gelooft
niet aan de juistheid van hetgeen
de kroonprins over den Rijkspresl-
dent heeft gezegd, maar richt tot de hee-
ren von Papen, Schleicher en von Gay;
volgende vragen: Zijn u de plannen van
den gewezen kroonprins bekend en hoe is
uw houding ten opzichte van deze plannen?
Ziet gij in, dat de kroonprins zich door zijr.
optreden aan hoogverraad schuldig maakt
en zijt gij bereid hieruit de noodige juri
dische consequenties te trekken; zal de
rijksadvocaat zijn plicht doen? Het valt
wel zeer te betwijfelen, of de Duitsche re
geering op deze scherpe, categorische vra
gen zal antwoorden. En in dien twijfel ligt
nu juist de motiveering van dit overzicht
Wij meenden, dat het noodig was. weer
eens te wijzen op een onmiskenbaar stre
ven, hoewel het nog geloochend wordt, op
een streven van de regeering-von Papen
naar een Hohenzollem-restauratie, ook ai
moge deze nog In niet nabije toekomst
liggen. De „Köln. Volksz.” schrijft bij het
tfericht van de „Vorwarts”:
„De terugkeer tot 1918 is niet zoo een
voudig, als men zich schijnt voor te stel
len. Maar groote opmerkzaamheid en, ais
het moet, besliste afweer, zijn geboden
Want de teekenen, die op restauratie
plannen wijzen, vermeerderen zich in den
laatsten tijd opvallend.”
Wij bemoeien ons, zooals van zelf spreekt,
niet met binnenlandsche Duitsche kwes
ties maar uit zulk een restauratie, steu
nend op den thans In de Duitsche regee
ring heerschenden vlotten, voor-oorlog
gchen Junker-geest, kan niets goeds wor-
BELFA8T. 12 October. (Reuter). In den
loop van den avond is de toestand bier ter
stede verbeterd. Er wordt echter nog steeos
door 3000 agenten gepatrouilleerd, waarbij van
pantserauto's gebruik wordt gemaakt. Eenige
straten zón tengevolge van het leit, dat er
barricaden zijn opgewonden. voor het verkeer
onbruikbaar. Er hadden heden talrijke arres
taties plaats; ook eenige vrouwen werden in
hechten!* genomen. Ettelijke agenten moestun
zwaar
nomen
Naar de „Voeslsche Zeitung” verneemt, is de
redactie van de „Germania" en een gedeelte
van bet technische personeel ontslag aange
zegd. Men ziet hierin een aanval van von Pa
pen op de politiek van het centrum. Von Papen
heeft 47 pct. van de aandeelen der „Germanla’
LONDEN. 13 Oct. (Reuter). De „Daily Tele
graph” verneemt uit Washington, dat vijf
duizend boeren uit het geheele land, die meer
dan een mlllloen failliete landbouwers vertegen
woordigen. voornemens zijn 7 December naar
Washington te trekken in vrachtauto’s, ten
einde een moratorium van alle schulden, ook
van de landrenten, enz. te verkrijgen.
STOCKHOLM. 13 Oct. (Reuter). Het Zweed-
sche ss. „Vesuvius" is in het Zuidelijk deel van
de Finsche golf tijdens dichten mist in botsing
gekomen met het Estlandsche zeilschip (met
motorhulp) „Emllie", dat Bijna onmiddellijk
daarop zonk. Alleen de kapitein en de boots
maat konden gered worden, de andere zes leden
der bemanning verdronken.
schreef o.a.: T.De gewezen
die voor zijn terugkeer uit
Nederland de belofte had afgelegd, zien
te onthouden van elke politieke actie, ont
wikkelt in den jongsten tijd een koorts
achtige activiteit, welke zijn benoeming tol
rljksregent door schending van de grondwet
en tot herstel van de monarchie beoogt.
Hij maakt voor zijn plan propaganda in
alle mogelijke kringen zonder zich voorat
te vergewissen van hun discretie.
De „Vorwarts" verzekert in staat te zijn
te bewijzen, dat de kroonprins o.a. het vol
gende heeft verklaard:
Von Papen, Schleicher, Hindenburg
hijzelf wisten wat zij wilden en zijn het
geheel eens met elkander. Op een passend
oogenblik zou Hindenburg hem tot rijks-
regent benoemen en een beslissing nemen.
Hijzelf zou daarna steunen op de rijks-
weerbaarheid, de politie, welke door
rijk zou zijn overgenomen en 400.000 ge
wapende leden van den Stalen Helm. Een
nieuwe 9de November zal niet plaats vin
den. De mannen, die achter dit plan staan,
zijn besloten daarvoor te strijden en indien
noodig ook te sterven. Rupprecht von Wlt-
telsbach gaat met hen accoord en zal op
denzelfden dag, waarop hij. de kroonprins,
tot rljksregent wordt benoemd, aan het
hoofd van de Donau-monarchle worden
geplaatst.
na yr aar daar daagde plots de vlotte von
I y/| Papen op als hoogste veranlwoorde-
lijke regeeringspersoon en zijn gepa-
radeer met en om den Kroonprins is en kar.
niet alleen maar spel zijn. De bedoeling
ligt er dik op. Heel de wereld ziet dit me.
ongemeen onbehagen. Deze tijd is in ver
band met de brandende Europeesche kwes
ties wel de slechtst gekozene voor monar
chistische restauratie. De ex-Kroonprins u
voor en vooral tijdens den oorlog een groote
drukdoener geweest, die, evenalspapa, do
zijnen malen per Jaar zijn mond voorbu
praatte. Deze weinig hebbelijke eigenschap
schijnt hij nog te hebben. De „Vorwarts’
van Dinsdagavond IX bracht een opzien
barend bericht over de politieke activiteit
van den gewezen Kroonprins. De Rijks-
regeering verklaarde dat bericht wel direct
als fantasie. Maar er zijn redenen te over
om dit .bericht niet weg te moffelen, wat
reeds blijkt uit den heelen Inhoud van dit
overzicht:
Het blad
kroonprins,
de
de
cn
toenmaligen kanselier
Prins Max von Baden, om hem te vragen,
Qt zij naar papa zouden gaan, om hem er van
te overtuigen, dat hij noodzakelijk moest
afdanken.” Evenals toen, gaat het ook he
den den heeren klaarblijkelijk niet snel
Senoeg.
De in 1918 met zijn vader naar Holland
gevluchte Kroonprins roert zich in den
laatsten tijd bijzonder onsympathiek. Stre-
semann gaf hem indertijd den toegang
naar Dultschland vrij op voorwaarde, dat
hij zich niet met de politiek zou bemoeien
Fluks gaf deze vlotte man zijn eerewoorc
«n fluks brak hij het, toen hij de kam
schoon zag. Hitler scheen hem de komend-
man en fluks gaf hij het parool uit bij de
presidentsverkiezingen: Tegen Hindenburg
voor Hitler. Later vond hij het veillgei
toen Hitler er geen zin in bleek te hebben
▼oor de Hohenzollern te trommelen, naa.
het kamp van den Stahlhelm over te gaar
(Voor de eventueel? verbinding met Hitlei
ezer dagen werden er te Ber-
1 lijn eenige Stahlhelmpro-
pagandafilms vertoond.
Rij kskanse lier Von Papen was
daarbij tegenwoordig en was over
de voorstelling zoo enthousiast, dat
hij in een toespraak uitbarstte:
„Dertien jaar lang heeft de Stahl
helm voor de grondslagen van het
nieuwe Rijk gestreden. De Stahl
helm zal niet tevergeefs hebben ge
streden.” De Köln.Volksztg. merkte
nuchter op, dat klaarblijkelijk de
overeenstemming tusschen Von
Papen en den Stahlhelm volmaakt
Is geworden. Uit de woorden des
Rij kskanseliers zou men kunnen
afleiden, dat hjj al dertien jaren
mede spreekt in de rijen van den
Stahlhelm. Dit nu is absoluut niet
het geval. De heer Von Papen was
al die jaren lid van het Centrum, dat in
tegenstelling met de j arades en opmar-
schen van den Stahlhelm met inspanning
aller krachten aan het werk was, Dultsch-
land te redden uit de ellendd van 1918,
waarin het niet op de laatste plaats ten
gevolge van het wanbeheer van zijn toen
malige staatslieden was geraakt. Dit werk
kon met de methoden van den Stahlhelm
niet worden gedaan. De kwestie, of de
Stahlhelm of de krachten, die dertien jaren
lang de geschiedenis van Dultschland heb
ben bepaald, de bevrijding van Duitschen
bodem van vreemde troepen hebben be
reikt, de herstelbetalingen hebben doen op
houden en andere boeien van het Verdrag
van Versailles losser hebben gemaakt, zal
de geschiedenis eenmaal anders beant
woorden, dan de menigte, die de woorden
van Von Papen toejubelde. De Stahlhelm-
filmvertooning is op zich van geen groote
beteekenis, maar werpt toch schel licht op
den toestand, waarin onze Oostelijke na
buur zich bevindt.
n d« Duitsch-nationale, de Hugenberg-
pers staat te lezen: Jdet een drievou
dig „Front Heil!” besloot de Rijkskan-
selier zijn korte rede. De toespraak werd
jubelend begroet. Begeleid door de ovaties
der menigte verliet de kanselier toen het
theater. Ook de Kroonprins, die trouwen^
reeds bij het begin der vertooning met da
verend applaus was ontvangen, de kroon
prinses, prins en prinses Oscar en prins
Eitel Friedrich, werden aldoor weer met
„Hochrufe,” omjubeld.”
Het is toch wel zeer opvallend, hoe de
Rijkskanselier zich herhaaldelijk tegelijk
met prinsen uit het Huls Hohenzollern laat
vieren en huldigen. Hofberichten, zooals de
Duitsch-nationale bladen publiceeren,
moet men in verbinding brengen met het
streven naar herziening der grondwet. In
dien er iets in staat \ss om oppositie
te verwekken tegen die herziening, waar
principieel niets tegen is, dan zijn
het die demonstraties, die een voorproef
geven van het einddoel der herziening in
den zin van Von Papen. De Stahlhelm
heeft, naar Papen’s bewering, dertien jaren
lang niet tevergeefs gewerkt. Daarbij moet
ons toch de opmerking van het hart, dat
die krachten van het Duitsche volk, welke
den last der verantwoordelijke politiek in
die bewuste jaren hebben gedragen en al
het werk moesten doen, waarschijnlijk dit
alles wel niet hebben gedaan, om die lieden
weer aan de macht te helften, die In 1918
onder zulke onwaardige omstandigheden *t
volledig bankroet van hun politiek moesten
toegeven, i
B
TOKIO. 13 Oct. (V. D.). De te Tokio aan
gekomen president van de Heiloenklang-regee-
rlng Tadsjjjum, die tot buitengewoon gevol
machtigde van de MandsJoerUsche regeering te
Oenëve is 'benoemd, heeft zich uitgelaten over
monarchistische stroomlngen, welke op t oogen
blik In Chine heerschen. De vroegere keizer van
China. Poe Yl. die thans aan het hoofd van de
MandsjoerUsche regeering staat, heeft verschei
dene malen van Chlneesche nationale organi
saties het verzoek ontvangen het keizerrijk in
Mandsjoerije uit te roepen. Het Chlneesche volk
is den republlkelnschen staatsvorm moede en
zou terug verlangen naar de monarchie.
Intusschen zullen te zijner tijd ook de andere
regeerlngen van het besprokene op de hoogte
worden gebracht, emdat men hier vasthoudt
aan de gedachte eener 4-mogendhedenconferen-
tle. De Engelsche regeering zal haar streven,
welwillendheid* en vriendschap tusschen alle
naties te stichten, niet opgeven.
Men wil met Herriot geenszins tot definitieve
resultaten komen, die dan aan de anderen zul
len worden opgelegd. Wanneer de .4-mogend-
hedenconferentle bijeenkomt, zullen alle deel
nemers volkomen vrijheid hebben, hun houding
te bepalen ten opzichte van de voorgelegde
punten. Engeland wil dus „alle deuren open
houden.
Voor alles is het noodig, wederxiJdsch ver
trouwen onder de volken te vestigen en men
hoopt den weg voor een werkelijke ontwape
ning U effenen, door Dultschland. Frankrijk
Italië, Oroot-Brlttannlë en ook de kleinere
staten in de gelegenheid te stellen. In den gees,
van wederzjjdsch vertrouwen en goeden wil naai
den gebrouwen.