ONSBLAD De vitaliteit van Weenen I St. Willibrordus VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS EEN ENKELE ZONDAG Kabinet-Dollfuss zegeviert Ottawa-debatten Gevangemsoproer Lagerhuis in te Portsmouth DE BAROMETER V >jn N JOH. LAUWERS Duitschland Het nieuws van heden ZATERDAG 22 OCTOBER 1932 i 137 IN Driftig Heimwehrman Ontzettende vuurzee te Komatsoe Godsdiensthaat in Spanje De crisisconferentie S boerderijen verbrand Vlootwapenstilstand POLITIEK DILETTANTEN-TOONEEL JAPAN EN DE VOLKENBOND instructive voor Matauoka 48.000 WERKLOOZEN MEER i Dr. Goebbels (Nat. Soc.) met Schmidt (D. Nat.) in debat Schietpartij tusschen soci’s en nazi’s Kabinet afgetreden te Praag Kerkelijke plechtigheden met bommen verstoord Hitler’s open brief beantwoord Vinnige woordenstrijd met den soc. dem. leider Otto Bauer Kreugerdirecteur gestraft Graaf de Broqueville kabinetsformateur Nog heden de ministerlyst gereed? Duizend huizen in de asch gelegd 526 Het Weeriiiiiiiiiiiifiimiiimiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiin Amerika voor verlenging tot 1 Maart 1933 Iets 191 N.V. Ned. Verzek.-Maatschappij Utrecht, Catharijnesingel 48 38 SÉ Bewakers overweldigd, gevange nen bevrijd Bisschopswijding van Mgr. Innit- zer. Chriatelyk sociaal con gres. Machtige Stahl- helm betooging Het ongeveer 2l/z M. lange geraamte van het hoogteroer van een tot nu toe onbekend vliegtuig, dat niet nog enkele andere wrakstukken op het strand te Zandvoort aanspoelde PAYGLOP 3 Barometer* en Thermometers DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN HET IN ZEE GEStORTE VLIEGTUIG LUIII! Adm.de Ruijterw. 242, Tel.82797 Kapitaal- en Volksverzekering g r 4 ==a NOORD-HOLLANDSGH DAGBLAD I LD BK in onze Oosttien geplaagd en getart hebben. Emil Ludwig over de huidige Duitsche politiek. kt Het beheer van Lotisico. 29 Valsche muntersbende in Den Haag geknipt. Or O rUen BAULR. 4' directeuren van Kreuger Toll, Wendler, tot 18 maanden dwangarbeid veroordeeld. Twee motorbooten op het WapensmokkelarU in Noord-Limburg. LONDEN, 21 Oct. Reuter meent te weten, dat de Economische Wereld Conferentie in het gebouw van het Hoogerhuls te Londen zal wor- EEN, REN. 1ST» des 1041 BERLIJN. 21 Oct. (V D.) Per 15 October heeft liet aantal werkloocen 5.150.000 bedragen, dl. 48.000 meer dan per uit. September. am. 1470 Laatste Licht op 5.20. FbBM id, oord 16 ER. >UK ülllllllllllllllllMlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinillllllllllltlIlllllllfH ien- «n- ett. 1637 mis hi AR ■en ten uil Q 4 u.. no am fek ^IJselmeer gezonken. BUREAUX! HOF 6, ALKMAAR Telefoon Administratie 433, Redactie 633 ABONNEMENTSPRIJS, perkwartaal voor Alkmaar. I 2.— Voer buden Alkmaar f2 85 Met geïllustreerd Zondagsblad f 0 60 booger Dagblad uitgegeven door de Drukkerij De Spaarnestad Haarlem PRAAG, 21 Oct. (Reuter). Minister-president Udrzal rapporteerde in den ministerraad ovet de motieven, welke hem tot aftreden gedwon gen hebben. De ministerraad besloot hierop, den president der republiek het ontslag van het geheele kabinet aan te bieden. WASHINGTON, 21 Oct. (Reuter). De Ver. Staten aanvaarden een verlenging van den stil stand in de vlootbewapening tot 1 Maart 1933 Het formeele bericht hierover zal weldra naar Genève worden gezonden. Het doel der verlen ging, zoo wordt in officieele kringen verklaard, is de ontwapeningsconferentie gelegenheid te geven tot overeenstemming te geraken over de vermindering der bewapening ter zee. Het eerste schip met afgezaagd hout uit Siberië te Amsterdam aangekomen. STOCKHOLM, 21 Oct. (Reuter). Een van de is Matige tot krachtlgen, later waarschijnlijk weer afnemende Zuidelijke tot Westelij ken wind.* zwaar bewolkt tot betrokken met lijdelijke opklaring, waarschijnlijk regenbuien en iets kouder. Verdere vooruitzichten; Weinig verande ring. STORMWAARSCHUWING8DIENST Geseind d.d. 21 October te 20.20 uur van De Bilt aan alle posten: „Stonnsein neerhalen. Blijft op uw hoede.' Zon op 6.39, onder 4.50. Kwartier n.m. 5.34. TOKIO, 21 Oct. (Per telefoon). De Japansche minister van Bultenlandsche Zaken ontving heden don Japansche hoofdgedelegeerde bij den Volkenbond, Matauoka. Deze kreeg opdracht, den Volkenbond duidelijk te maken, dat het Mandsjoekwo-vraagstuk een kwestie is, welke alleen China en Japan aangaat. Verder zou ge sproken zijn over de voor- en nadeelen van een ilttreden van Japan uit den Volkenbond. "(Unlte^l Press) BERLIJN. 21 Oct. (W.B.). In en open brtei aan den RUkskanselier heeft Adolf Hitler be weringen geuit over het standpunt der Duitscne regeerlng inzake de ontwapenlngskwestie, die in het belang der Duitsche bultenlandsche po- Itiek ten sterkste moeten worden tegengespro ken. Duitschland zou een herbewapenlngsprogram aebben aangejcondlgd en een leger van 300.000 man geëischt hebben. Het zou verder geëischt I hebben groote jorlogsschepen te mogen bouwen enz. enz. PFORZHEIM. 21 Oct. (VDVrijdag zijn te Birkenfeld tijdens een hevigen storm vijf boerenhofsteden tot den. grond toe afgebrand. Vier arbeidersfamilies. van welke een met tien kinderen, verloren al hun bezittingen. Zij zijn slechts gedeeltelijk verzekerd. BERLIJN. 21 Oct. (V.D.) Omtrent de met Finland overeengekomen regeling van den bo- terinvoer in Duitschland wordt van bevoegde zjjde nader medegedeeld: Tegenover het thans vastgelegd» Invoercon- tlngent van 55.000 ton stond een Invoer in 1931 van 100.000 ton en in 1932 volgens een bere kening over de eerste drie kwartalen van 72.000 ton. De invoerrechten waren vijfvoudig verschillend, n.l. 50 Mark voor een contingent van 500 ton. waarop voor de landen met lage valuta een toeslag van 36 Mark kwam. Verder was er een normaal tarief van 100 Mark (met valuta-toeslag van 36 Mark) en een super- tarief van 170 Mark. Voor 1932 zal het gemid delde tarief 67 Mark bedfhgen, aangezien bij een hoog tarief Invoer nauwelijks mogelijk is. Na de thans ingevoerde contingenteertngs- maatregelen verwacht men, dat het tarief In de komende Jaren nog verder zal dalen. Een aantal landen was n.l. onder de tot nu toe geldende regeling in staat hun contingent te gen laag tarief niet alleen geheel te gebruiken, doch zelfs hun productie uit te breiden. De nieuwe regeling houdt echter in zooverre ver band met de Duitsche uitvoerbelangen, dat de boter-exporWerende landen begunstigd worden in Verhouding met hun belangen voor den Dult- schen uitvoer. Voor den Dultschen landbouw is het voornamelijk belangrijk, dat er thans niet meer dan het vastgestelde contingent van 55.000 ton wordt ingevoerd. Wat Nederland betreft zijn de tot nog toe gevoerde, gedeeltelijk particuliere onderhande- lingen door de nieuwe regeling van Finland en de overige landen overbodig geworden. Volgens deze regeling krijgt van het totale contingent Nederland het recht tot Invoeren van 21 pet., Denemarken 32 pet., Zweden 8 pet., Rusland 5 pet.. Estland 6 pet.. Finland 3.8 pet. en Letland 10 pet. ALKMAAR Hoogste stand op Zaterdag SuwTXl.; 759 Vooruit Deze drie beweringen zijn absoluut onwaar. Duitschland heeft nimmer andere elschen ge steld dan die. welke In het memorandum van 29 Aug. vervat zijn. W(j verlangen, dat de andere staten ontwape nen tot op het peil, dat ons door het verdrag van Versailles Is opgelegd. Wel willen we reke ning houden met de bijzondere omstandigheden, waaronder leder land verkeert Als de ontwapeningsconferentie met dezen elsch geen rekening houdt, dan verlangen wij, dat er niet langer een tweeërlei recht geldt. Ook In dat geval eischt Duitschland geen herbewa- penning. De toestand mag echter niet langer voort duren, dat ons wapens verboden zijn, die an deren staten als onontbeerlijke verdedigings middelen zijn toegestaan. De Rijksregeering constateert, dat Hitler in zijn open brief van 20 October onware bewe ringen heeft geuit die de Duitsche bulteniand- sche politiek vervalschen en daarmee net be lang van het Duitsche volk ten zeerste bena- deelen. Het Duitsche volk moet zelf maar over deze houding van Hitler een oordeel vormen. LONDEN, 21 Oct. (Reuter). BH de artikels- gewijze behandeling van de Ottawa-overeen- komsten trachtten de Labour-leden en de Samuel-Uberalen de opneming te verkrijgen van de bepaling, dat de accoorden met een termijn van zes maanden opgezegd mogen worden. Het desbetreffende Labour-amendement werd met 266 tegen 58 stemmen verworpen. Met 225 tegen 54 stemmen werd verworpcu een Labour-amendement tot schrapping uit de Canadeesch-Engelsche overeenkomst van de bijzondere bepaling, dat de Invoer van artike len, welker prijzen tengevolge van door de be trokken bultenlandsche staten genomen maat regelen geacht kunnen worden de voordeelen der Ottawa-preferenties te niet te doen, ver boden wordt. Met ongeveer dezelfde stemmencijfers werd verworpen een amendement, waarin werd ge- eischt. dat geen enkele verordening op grond van de anti-dumpingsbepallng zou worden uit gevaardigd. tenzij na een openbaar onderzoek der adviseerende douane-commlssle. De flnancieele secretaris van het ministerie van Financiën opperde hiertegen het bezwaar, dat de genoemde commissie tot taak heeft zich bezig te houden met den handel In Engeland en dat zij geen personeel bezat in het buitenland, om haar van Informaties (omtr. arbeid tegen on redelijke loonen) te voorzien. Te dien aanzien is de regeerlng aangewezen op de consulaire ambtenaren en vertegenwoordigers in het bui tenland. In het Lagerhuis Is een amendement der Labourparty, waarby de invoer van goederen wordt verboden, die door harden arbeid voor een hongerloon zyn geproduceerd met 288 tegen 33 stemmen verworpen. De secretaris van de Schatkist verklaarde In zijn antwoord, dat Groot-Britannlë thans een land van protectie was en door de wet op de Invoerrechten voldoende waarborgen had, dat de Industrie verdedigd wordt tegen de aanval len van landen, die produceeren onder zware arbeidsvoorwaarden en voor hongerloonen. De conservatief Samuel sprak in dit verband over de levensvoorwaarden van koelies op Java en Sumatra, waar concurrentie wordt aangedaan aan de Britsche rubber- en thee- Industrie. Ernstg autobus-ongeluk gewonden. tocht. Daar scheidde zich de achterhoede, een groepje van geen twintig man, af, verliet de hoofdstraat en trok door een steegje, zelfs onder geleiding van een paar agenten, voorby het socialistische partUgebouw. Wat dit opzet telijk, was dit toevallig? Dat is nog niet uitge maakt en zal ook wel nooit uitgemaakt worden. Dit echter schynt wel vast te staan, dat plotse ling uit het partijgebouw geschoten werd op Nazi’s en politie. Onmlddellijk vielen er drie dooden, afgezien van licht en zwaar gewonden. Nu was van beheersching natuurlijk geen sprake meer, noch by de Nazi's, noch bij de pontje. Alarm. Het partijgebouw werd bestormd en na een heftig gevecht werden alle zich In het gebouw bevindende socialistische Schutzbiind- ler de gewapende sociaal-demokratische for- matleV- gevangen genomen. Vler-en-dertig man. Een huiszoeking bracht aan het licht: twaalf revolvers, drie bajonetten, twee dolkmessen, zeventig Mannlicher-geweren en de noodige ammunitie. Het mooiste is, dat er niemand schuldig Is. Als, je de socialisten hoort, dragen de politie en de Nazi's de schuld. De politie, omdat ze dat- steegje niet tevoren heeft afgezet; de Nazi's, omdat ze de Schutzbündler In het partygebouw Als je de Nazi's hoort, zijn ze als „vreedzame wandelaars” door het bewuste straatje getogen en hadden zelfs geen Idee, dat zich daar een socialistisch bol werk met tot de tanden gewapende BchutzbUnd- Ier bevond. „We zijn verraderiyk overvallen en elschen dat heel de Schutzbundformatie ont bonden en beslag gelegd wordt op alle socialis tische wapens.” Daar zal wel niets van komen. Maar wat wel komen zal of liever wat al ge komen is, dat alle betoogingen van Socialisten, Communisten en.... Nationaal-Soctalisten ver boden worden en wel dat is het pikante door den nieuwen Heimwehr-Mlnister voor Veiligheid, overste Fey. SARAGOSSA, 21 Oct. (K.W.P.) BIJ gelegen heid van het feest van O. L. Vrouw del Pilar, dat eergisteren In Spanje gevierd werd, hebben de socialisten getracht om de plechtigheden te verstoren. Op verschillende plaatsen van de stad waren helsche machines geplaatst. In de De- senganostraat zijn twee bommen ontploft. Ge lukkig zyn er geen slachtoffers te betreuren en de aangerichte schade is betrekkelyk gering. In den loop van den dag is er echter een bom ontploft vlak bij het gemeentehuis, waar de autoriteiten In vergadering byeen waren. De voorgevel van het raadhuis werd ernstig beschadigd. In de buurt van Bilbao In San Salvador del Valle heeft er op straat een verwoed revolver- gevecht plaats gehad tusschen soclalistep en Baskische nationalisten, waarbij een Bask werd gedood en vier gewond, waarvan drie ernstig. NEW YORK, 22 Oct. (Reuter) Volgens een hier ontvangen bericht Is In de strafgevangenis ■te Portsmouth een opstand ulgebroken. 110 ge vangenen overweldigden de 40 bewakers en be vrijdden de gevangenen in tw« rUen cellen van het hoofdgebouw. De autoriteiten hebben terstond de noodige maatregelen genomen en 150 man Canadeesche artillerie zijn met machlne-geweren gewapend uit Kingston vertrokken. Binnen de muren der gevangenis heerscht groote wanorde De opstandelingen hebben het Interieur van het gebouw vernielt)- De oproer makers worden aangevuurd door de 700 gevan genen, die nog In hun cellen zijn opgeslotep.» Daar de opstandelingen sedert 24 uur ge<\i voedsel meer hebben gekregen, verwacht meA dat zy zich spoedig zullen overgeven. Doodelijk ongeluk op den onbewaakten over weg te Kethel. omt men van New-York, Londen, Parijs of Beriyn naar Weenen, dan Ujkt Weenen haast e#n doode stad. Op het gebied van verkeer is de Oostenryksche hoofd stad niet te vergeiyken met genoemde hoofd steden. Toch is Weenen niet dood. Wat er voor vitaliteit zit in die ondanks ■lies nog gemoedelijke, hoog gecultiveerde en strydbare stad, toonde ons verleden Zondag. Eén enkele Zondag. In den maar zelden geëvenaarden romaansch- gotleken Stephansdom werd verleden Zondag onze nieuwe opperherder dr. Theod. Innltzer door den nuntius, aartsbisschop Slbilia, geassis teerd door de wij-bisschoppen Kamprath en Seydl, tot bisschop gewyd. Het machtige, Impo sante kerkgebouw was niet In staat de drommen geloovigen te omvatten, die gekomen waren om de zeldzame plechtigheid by te wonen en den eersten bisschoppelyken zegen van den nieuwen herder te ontvangen. Ik schreef u reeds over Weenens nieuwen aartsbisschop. Zoo mogelijk is de sympathie, waarmee hy by zyn benoeming uit alle lagen der bevolking, zelfs der nlet- katholieke bevolking, begroet werd, nog geste gen. Een man van de wetenschap en een man van het volk, zyn devies: In caritate service, in liefde dienen, en zyn eerste herderlijk schry ven teekenen zyn geprononceerde sociale rich ting en herinneren aan zyn met geest en hart gevoerde minlsteiieele werkzaamheden als Minister voor Sociale Voorzorg. Ongeveer tezelfder tijd hield verleden Zon dag de grootste rechtsche partij, feitelijk de party der Katholieken van Oostenrijk, de Chrlstelljk-Soclale Party, In «ie sportarena van Engelmann haren „Volksdag", onder deelne ming van wel tienduizend mensclïen. De nieuwe leider der partij na den overleden dr. Seipel professor Krasser, verkondigde, dat de tijd rijp is voor een nieuwe ordening der maatschappij, van den staat en der econo mie, reot een terugkeer naar het grootsche sociale program van Weenens grootsten bur gemeester wyien dr. Lueger, den succesvollen grondlegger der partij. We willen hopen, dat *t niet bij mooie woorden blijft en de Christeiyk- Soclale Partij zich bezint op haar beroemd ver leden en weer de volkspartij wordt van weleer. Die elsch Is ook ryp! Parallel met dezen volksdag ongeveer te zelfder ure was er een machtige betooging der de laatste jaren zoo gehavende .Helmwehr”. Ik heb hier ter plaatse herhaaldelyk op komst. verdeeldheid en verval der voor Oosten rijk zooveel belovende .Helmwehr" geschilderd en tot op het laatste beweerd, dat, ondanks alle wisselvalligheden, de Helmwehr haar gezonden kern heeft behouden en beslist weer een factor gaat worden in het openbare leven van Oosten rijk. Het Is misschien nog niet zoover, maar het begint er al aardig weer op te lyken. Dat na alle politieke buitensporigheden, verdeeldheden, wrijvingen, rivaliteiten en stommiteiten de Helmwehr in alle stilte onder veel tamtam op één enkelen Zondag 16.000 vastberaden mannen op de been brengt op het grootste plein van Weenen, midden in de stad naast den keizer lijken burcht, dat bij die betooging de bonds- kanselier-zelf en twee actieve ministers het woord voeren, dat de kerkelijke overheid naar aanleiding van die betooging verlof gaf de Hoogmis in de open lucht te celebreeren (welk laatste den Nationaal-Socialisten bij gelegen heid van hun „Gautag” door dezelfde kerke lijke overheid nog voor een paar weken werd geweigerd), geeft toch wel te denken. Ik heb de fouten der Helmwehr nooit verheeld elke impulsieve, radikale beweging wordt gemakke lijk buitensporig doch wat waar Is, Is waar. ZU was steeds een in-Oostenryksche beweging, gedragen door de sympathie van OostenrUks katholieke leeken en geestelijken. Ware de onzalige tegenstelling In deze: eenerzyds dr Beipel. de traditloneel-Oostenrijksche, katho lieke priester, anderzijds dr. Schober, liberaal. Groot-Dultsch Anschlussfreund, er niet ge wéést, dan zou Oostenryk veel bespaard geble- ven zjjn. Goed en wel, die beweging is weer aan het groeien en het zou me niet verwonderen, dat door haar Invloed het Oostenryksche parle mentarisme In afzlenbaren tijd een gevoeligen klap gaat krijgen. Met de Nazl-beweglng Is in ieder geval de Helmwehr-beweglng niet te ver- ïeiyken. Die Is noch Oostenryksch, noch Katho liek, al heeft ze haar ontstaan aan een' gewezen katholieken Oostenrijker (Hitler) te danken; die is Pruisisch en protestantsch. Van Nazi's gesproken! Deze zijn de aanleiding geweest, dat het Weenen van verleden Zondag door heel de wereldpers is gegaai^ Er was één •Ier welbekende Nazi-betooglngen met parade «n muziek. Dezen keer In het voikryke, hoog- foode, elfde dlstrikt van Weenen. Verkropte voede by de Sociaal-Democraten. Alles scheen natuurlijk afgezien van nu eenmaal onver- «üdeiyke wederzydsche UefeHjkheden in welgevalligheid te verloopen Doch het kwam miders. Da betoogers waren reeds op den terug- j HUde Jae- gnde ieerd ■anaf 1.05. zyn TOKIO, 22 Oct. (Reuter). Te Komatsoe Is in den afgeloopen nacht 'n hevige brand uitgebroken, waardoor meer dan duizend huizen in de asch werden gelegd. Talryke families zijn dakloos en beroofd van al hun bezittingen. BRUSSEL, 21 October (V.D.) Graaf De Broqueville heeft de Opdracht om een regee- ring te vormen definitief aanvaard en hoopt Zaterdag de ministeriyst gereed te hebben. Het Is nog niet zeker of de Vlaamsche katholieken hem zullen steunen. Deze steun wordt afhan- keiyk gemaakt van de onmlddeliyke ontbinding van het kabinet, hetgeen, zooals de zaken er thans voor staan, waarschijnlijk in de eerst volgende week plaacs zal vinden. De mlnis- terlljst zal er wellicht als volgt uitzien: Het ministerie van Oorlog zal waarschyniyi: worden waargenomen door den voormailgen premier Theunls. Hymans blyft minister van Buitenlafidsche Zaken, de Broqueville zelf neemt het ministerie van Landbouw op zich. Betref fende Btnnenlandsche Zaken is nog niets be kend. Zes aftredende ministers zullen geen deel uitmaken van het nieuwe kabinet, waarin het Vlaamsche element zwakker zal zyn ver tegenwoordigd. WEENEN. 21 Oct. It>. den OostenrUkschen Natlonalen Raad kwam het heden tot ernstige Incidenten. De soc.-dem leider Otto Bauer riep de rech- terzyde schamper toe: „Gy zyt de ware demo craten", en maakt een toespeling op de Zuld- Duitsche gezindheid van den Bondskan selier. Deze antwoord de Bauer- „U kent een bolsjewiek, die het alleen met de proleta rische dictatuur, niet met de democratie ernstig meent. Bnuer antwoordde..Beter een christelijke bols jewiek. dan iemand, die elke week van ge zindheid verandert.” In de zaal ontstond groot rumoer en een opgewonden woorden wisseling tusschen links en rechts waar in een afgevaardigde van het Helmatblok een Inktkoker naar Bauer wierp. De voor zitter onderbrak de zitting en had groote moeite om een vechtpartij te voorkomen. Na de hervatting werd de Groot-Duitsche motie van wantrouwen met 83 tegen 78 stem men van socialisten en Groot-Dultschers ver worpen. Aangenomen werd een chrlstelijk- soclaal voorstel, waarin de regeerlng verzocht werd, by het begin van de najaarszittlng 1933 een besluit over den verklezlngstermyn voor te leggen. I Parlementaire meerderheid voor het kabinet- DoUfnss. Opgewonden zitting. Reeks amendementen tegen de Ottawa-accoor- den verworpen. Troosteloos uitzicht voor den Nederlandsehen landbouw. Belangrijke rede van prof. dr. W. C. Mees. Inbraak in het gemeentehuis te Heteren. Algemeene Beschouwingen over de Rjjksbe- grooting 1933. Verordenende bevoegdheid der Bedrjjfsraden. Sociaaldemocratische amendementen ver worpen. Amendement Goseling aanvaard. Portefeuille met J 37.000 te Rotterdam ver dwenen. r T"

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1932 | | pagina 1