Sïet u&Aaal van den dag
IELZORG IN BUDAPEST radio-program
I
I
I
s
I
ROBINSON! Een Hollandsche schoen
Het Lijk bij de
Mirteboomen
van
H. Daalder
voor Hollandsche jongens
ROBINSON CRUSOÊ’S AVONTUREN
WATER IIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIISX
I De vlucht
I
Vrijdag 11 November
Duizenden werden voor onder
gang behoed
Zeldzaam verschijnsel
Jonge priesters
Den trein laten stoppen
Voorgaan doet volgen
Niet zoo bedoeld
Tot den dood
FEUILLETON
xxxvn
MOEDIGE JEUGDIGE
PRIESTERS
DONDERDAG 10 NOVEMBER
t
r
1
iiiih
s
foonmuziekVPRO
in
(Nadruk verboden)
die
ROME, 441 M.: 8.05 Concert.
die
van
Een
zijn laatste kruimel met hen
ik
dat
(Morgenavond vervolg).
de
en
M
u
zijn
(Wordt vervolgd).
VOOR NADERS BIJZONDERHEDEN VER
WIJZEN WIJ NAAR DEN KATHOLIEKEN
RADIOOIDS
De sergeant-majoor tot den sergeant van de
week:
Op verzoek van den kapitein zal er morgen
ochtend een zonsverduistering in veldtenue zijn.
De kapitein zal op het exercltieterrein de ver-
elschte explicaties verstrekken, wat niet eiken
dag gebeurt. Als het regent zal er niks te zien
zijn; in dat geval zal het zeldzame verschijnsel
in de zaal plaats vinden.
kerkgemeenschappen
kerkgemeenten
KALUNDBORG, 1153 M.3.20 Omroephar-
monleorkest ol.v. Launy Gröndahl; 8.40 Piano-
soli; 8.50 Balalaika-muziek; 1030 Dansmuziek.
HAMBURG. 372 M.: 130 Gramofoonmuzlek
3.50 Concert; 10.05 Concert uit café Wallhof.
VrooliJke avond (77.35) uit de Messehalle te
Keulen-Deutz; 10.05 Populaire- en dansmuziek
oJ.v. Eysoldt.
BEROMUNSTER, 480 M.: 7.05 Pianorecital;
735 Concert door het Omroeporkest
Ook
priester
Ingezonden Mededeeling)
WARSCHAU, 1411 M.: 5.20 Populair concert;
7.35 Concert door het Philharmonieorkest van
Warschau oJ.v. Fitelberg; 10.20 Dansmuziek/
PARIJS EIFFEL, 1446 M.730 Concert en
declamatie.
Freule Kaluga sprong op. Haar oogen fonkel
den toornig.
Wat zegt u? Gelooft u dan óók aan die
voorstelling? Het is om gek te worden! O mijn
„Kijk er dan nog eens In. Je ziet er ver
schrikkelijk uit. Zou je wel naar de zaak gaan?"
JCatuurljjkIk voel me uitstekend. Misschien
een beetje overspannen,” liet mijnheer Daal
der er niet zeer logisch op volgen.
Met een ruk schoof hij z'n stoel achteruit en
keek op z’n horloge.
„Ik moet me haasten,” lachte hij. „dag!" En
haastig verliet hij het vertrek.
I
f
s
PARIJS R-, 1725 M.8.05 Gramofoonmuzlek;
12.50 Concert; 6.50 Concert; 9.50 Gramofoon-
muziek.
MILAAN, 331 M.: 8 05 Symphonieconcert o.
1. v. Parodl La Roei.
WEENEN, 517 M.: 7.20 Drel Arme Teufel,
opera in drie bedrijven; 10.05 Gramofoonmu-
ziek.
Varkens knorren op den zolder,
Hanen kraaien in den boom.
Koeien toonen zwemprestaties,
Voortgedreven door den stroom.
En de boer ziet, dat zijn akker
En het arbeids-resultaat.
Met de kans van pacht betalen
Leelijk onder water staat!
En dat weg was, blijkt dat wèg is
Door dat zielig stukje heg.
En haast zichtbaar wordt het woordje.
Dat hij zuchtend uitspreekt: wèg....
Rimpels in het wijde water
Lijken plooien van den spot,
Daar het water triomfeerde
En de heele boel kapot.
Machteloosheid, rustig wachten
Tot de vijand weer vertrekt
Daarin zit iets tegenstrijdigs.
Dat men later pas ontdekt!
Als de vijand weg gevlucht is
En het land is weer bevrijd....
Dan begint pas voor de boeren
Juist de ware, harde strijd.
MARTIN BERDEN
HILVERSUM, 296 M.: VARA 8.00 Gramo-
10.00 Morgenwijding; VA
RA 10.15 Vara-kleln orkest; 11.15 Onze keukep,
door P. J. Kers; 11.45 Voordracht door Janny
van Oogen; AVRO 12.00 Concert door het Avro-
kamer-orkest, o. 1. v. Gerard Hemmes; Tus-
schenspel van gramofoonmuzlek; 2.00 Kamer
muziek door het Pro Arte-kwartet; 2.30 Avro-
kleln orkest o. 1. v. Nico Treep; Tusschenspel
van gramofoonmuzlek; VARA 4.00 Gramofoon
muzlek; 4.50 Na schooltijd, wonderlijk avontuur
van oome Kees; 530 Overgang naar den ver
sterkten zender; De. Notenkrakers, o. 1. v. Daaf
Wins; 6.15 Orgelspel; 6.40 Causerie; 7.00 Orgel
spel; 7.15 De Flierefluiters; VPRO Avondpro
gramma; 10.05 Persberichten van Vaz Dias te
Amsterdam; (10.00 Vrijz. Godsd. Persbureau);
10.15 Voorlezing van Vredespoëzie; VARA 11.00
Dr. F. M. Wlbaut: Wordend huwelijk; 1130
Gramofoonmuzlek.
BRUSSEL, 509 M.5.20 Concert door het
radio-orkest o. 1. v. Franz André; 635 Concert
door het kleine Norag-oi^est o. 1. v. P. Lee
mans; 8.20 Concert door het omroep-sympho-
nle-orkest o. 1. v. Jean Kemps; 10.30 Gramo
foonmuzlek.
0
BERLIJN, 419 M.630 Gramofoonmuzlek;
6.50 Vocaalconcert; 7.15 Gramofoonmuzlek.
Dezer dagen is in Engeland een proces ge
voerd. waarvoor de openbare meening zich
levendig Interesseert. Ofs<J>oon het geval op
zich zelf van weinig beteekenis is. hebben vrij
wel alle groote dagbladen er beschouwingen
aan gewijd.
Het dagblad „De Avondster” verhaalde dezer
dagen aan zijn lezers, hoe een legerorder wordt
overgebracht. Het kan ook onzen lezers belang
Inboezemen. Het gaat nl. als volgt:
De kapitein tot den sergeant-majoor:
Zooals u zult weten, zal er morgenochtend een
zonsverduistering plaats vinden, iets wat niet
eiken dag gebeurt.
Laat daarom de manschappen om vijf uur
's ochtends in veldtenue op het exercltieterrein
aantreden. Zij kunnen dan getuige zijn van het
zeldzame verschijnsel en ik zelf zal hun de nood
zakelijke explicaties geven. Mocht het regenen
dan zal er natuurlijk niets te zien zijn. In dit
geval kunnen de manschappen op de zaal
blijven?
DAVENTRY, 1554 M.: 12.20 Orgelrecital
1.05 Concert; 3.20 Gramofoonrecital4.15 Con
cert.
Freddy Vrijdag had den geheelen
dag hard gewerkt. Ivy dacht den zee
man een pleizler te doen, door hem een
pot thee te brengen en wat te eten.
Madge en Muriel, de twee lepelaars,
droegen de thee. Topsy en Robbie de
versnaperingen, terwijl Ivy volgde met
den suikerpot.
„Dat vind ik nou heel aardig van
jullie," verklaarde de zeeman, toen hij
zag, wat men hem bracht.
Maar Juist, toen de zeeman den
theepot uit Muriel's bek wilde nemen,
zagen die twee gekke lepelaars twee
kikkers.
Zij vergaten, dat ae iets droegen en
M.: 130
935 Dans-
(Vrij naar het Duinch)
Dit heldhaftig voorbeeld bleef niet onopge
merkt en ver van het arbeidsterrein van den
jongen priester Parda, ligt de kolonie van den
Jongen Jezuïet Pater Tornioe. die omstreeks zeven
duizend menschen om' zich heen heeft, waarvan
niet een ook maar den primitiefsten vorm van
welvarendheid kent. Dag en nacht als het ware,
zwoegt deze missionaris. Hij klopt aan alle
deuren en brengt troost waar, geen uitkomst
meer was. Hij lijdt met de ongelukkigen en
spreekt hen moed in. waar hl) geen brood kon
geven, als hij zijn laatste kruimel met hen
heeft gedeeld.
.Ken prachtkerel” zeggen de arbeiders, „een
proletariër als wij” en zfj zijn gewonnen door de
wijze waarop hij hun krotten bezoekt en
zich gedraagt als ware hij daar volkomen thuis.
Dat deze verklaringen geen woorden alleen zijn,
bewees overduidelijk de processie van het
H. Hart in den afgeloopen zomer. In lompen
gehuld en
Maar dan namen zjjn oogen eensklaps een
wilde dreigende uitdrukking aan. Hjj rukte ziph
los, en greep in zijn zak. Ijzeren vastberaden
heid sprak uit zijn trekken. De detective had
hem geen oogenblik uit net oog verloren, en
.omklemde nu met stalen' greep zijn pols.
Laat dien revolver maar zalm zitten,
waarde heer. Ik heb óók zoo’n dingetje in mijn
zak zitten, maar het is beter, dat we met der-
gelljke dingen niet spelen. Waarom ook eigen
lijk? Ik wil immers in alle hoffelijkheid mijn
opwachting maken bij de dame....
Nooit! knarste de portier tusschen
tanden. Alleen over mijn Hjk kult u....
Hohoho! We gaan samen!
Hjj schudde den ander zachtjes bij den arm.
Wees nou verstandig man. Wat zal het
Je baten, of je je al verzet? Ik ben hier niet
«■komen, zander een paar kleine voorzorgs-
Om tien over eenen verliet Daalder t kan
toor der firma Scheffer en Daalder met on
geveer negentig duizend gulden gestolen dia
manten in zijn zak. Hij riep een taxi aan. liet
zich naar den kapper en daarna naar t sta
tion rijden. In de wachtkamer nam hij een
glas port, dat kalmeerde z'n zenuwen wat. HU
gevoelde zich nu gerust en onbevreesd. HU
dacht aan een nieuw leven tusschen een nieuw
volk en in een nieuwe omgeving, dat hem
wachtte. Over een week zou hU vUftlg Jaar
zUn; hU tochtte, want hU voelde zich wel twin
tig jaar jonger.
HU had een voorsprong van ruim veertig uur!
Scheffer kon onmogelUk vóór Maandagmorgen
tien uur weten wat er gebeurd was. Dan zou de
4.ANGENBERG, 472 M.12.20 Concert door
een orkest 01. v. Spitz; 430 Vesperconcert;
maatregelen te treffen. En u suit de familie
het best van dienst zün, als u zich thans vol
komen bedaard houdt. Als alles goed gaat, zal
mUn onderhoud met de freule een heel vreed
zaam verloop hebben. Kom mee.
BU het woord „freule” waa het, alsof den
portier alle krachten begaven. HU stond daar
met knikkende knieën, staarde den detective
vol ontzetting aan, en volgde hem dan, zon
der nog eenlgen tegenstand te bieden.
Op de eerste verdieping aangekomen zijnde,
bü de deur van het vertrek, waar zich dien
avond de oude vrouw voor de tafel had bevon
den, bleef Helfrich een oogenblik staan,
zeide bü wUze van verontschuldiging:
Ik sou me natuurlUk liever laten aandie
nen bU de dame, maar de omstandigheden
noodzaken me, om nu eens een keer onbeleefd
te zUn. Uw vrouw en Flna Markbreiter zijn
zeker bU haar?
De portier knikte zwUgend.
krachten overschat en werd spoedig terneer
geslagen door een ziekte, waarvan hU niet meer
genas. Doch hU had niet voor niets gewerkt
en zUn «Jiegrafenls werd voor de menigte een
aanleiding om een grootache demonstratie
van dankbaarheid te houden. BU duizenden
liepen de paupers achter de baar aan en de
tientallen priesters, die van deze manifestatie
getuigen waren, zegenden den arbeid van dezen
grootstad-mlsslonaris.
Er was een tijd, dat de secularisatie der ker
ken in HongarUe een feit dreigde te worden.
Kerkgemeenschappen werden gesticht om den
strUd aan te binden tegen de vUanden der Kerk.
De priesters hadden hier weliswaar de leiding
doch het waren voornamelUk leeken, die den
moeilUken arbeid verrichtten. De voornaamste
leider was Dr. Milahovtcs, die het eerst den
strUd aanbond. Deze
(met een ander woord kerkgemeenten ge
naamd) ontwikkelden zich in de practUk voor
namelUk als charitatieve instellingen, die In
den loop van een Jaar meer dan vierhonderd
duizend Pengö bUeenbrachten om den nood
te. helpen lenigen. Maar niet minder hielpen
deze instellingen den strUd tegen communisme
en onzedelUkheld voeren. Juist hun werkzaam
heden waren oorzaak, dat het aantal parochies
van Budapest van 27 tot 39 steeg, waarbU men
twaalf nieuwe kerken heeft te tellen en 33 ka
pellen. De meer dan vUfhonderddulzend katho
lieken der Hongaarsche hoofdstad beschikken
thans over 43 kerken en 32 kapellen, die alle
eveneens voor de geloovigen toegankehjk zUn
en waarvan het grootste aantal juist temidden
van de armste wUken verspreid ligt.
Zoo heeft de zielzorg in Budapest onder den
zegen van God wonderbaarlUk werk verricht en
niet zonder angst vraagt men zich af. wat er
van het zieleheil van duizenden terecht ge
komen zou zUn. als de Hemel niet tijdig zUn
afgezanten had gezonden, die alle bezit en alle
persoonlUk voordeel hebben opgeofferd om zie
len voor de eeuwigheid te redden.
Een troostrijk voorbeeld voor alle priesters
in de groote steden van dezen onzen benarden
modernen tUd.
„Wat gebruikt u voor uw verkoudheid”, vroeg
een oude jongejuffrouw aan een knonigen
heer.
„Vijf zakdoeken per dag, Juffrouw!”, snauw
de hU-
Eenige weken geleden wilde een fabrikant,
John Sutherland genaamd, die in een klein
stadje woont, naar Birmingham reizen. HIJ
moest op een bepaald uur daar zUn om een
leverantle-contract van 900.000 francs te onder-
teekenen. Daar hU tevoren nog een gewichtige
zakelUke aangelegenheid in een dichtbU gele
gen klein plaatsje wilde afwikkelen, besloot h(j
vandaar op den trein te gaan. Maar tot zijn
schrik merkte hU een kwartier voor dat de
trein moest passeeren. dat de sneltrein aan dit
station niet stopte. Wat te doen? Als hU niet
op het overeengekomen uur in Birhlngham
was. zou de leverantie niet doorgaan. HU be
sloot den trein te laten stoppen, stelde zich op
het perron op en zwaaide uit alle macht met
zUn hoed tegen den aanrollenden sneltrein. De
machinist zag dit teeken en dacht aan een mis
daad of een niet in orde zUn van de Hjn en
liet den trein stoppen. Sutherland steeg in.
maar tUdens de reis werd door den conducteur
proces-verbaal tegen hem opgemaakt wegens
storing van het treinverkeer.
De openbare meening is grootendeels voor
Sutherland, want de Engelschen zUn nu een
maal uitgesproken zakenmenschen en men kan
het zeer goed begrUpen, dat de fabrikant juist
in deze tUden een zoo groote order zich niet
wilde laten ontgaan. Of echter de rechtbank
zich ook op dit standpunt zal stellen, is zeer
de vraag. Terecht toch wordt er op gewezen,
dat er onhoudbare toestanden zouden ontstaan,
wanneer ieder msar naar eigen believen een
sneltrein zou kunnen laten stoppen.
niniiiiiiiiiiiiiiiiininiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiuiiiiiinniiniiiHiiiiiiiiiiiiiiii:
KëNIGWUSTERHAUSEN. 1635
Gramofoonmuzlek; 3.50 Concert;
muziek.
geweldig
en onzen
onlangs overleden nog Jeugdige
AladAr Zofal heeft enkele jaren ge
leden geheel vrUwllIlg een parochie gesticht aan
den rand van het protestantsche Budapest.
Deze moedige dienaar der Kerk had echter zijn
De sergeant van de week tot den korporaal
van de week:
Op bevel van den kapitein, morgenochtend
om vUf uur opening van de zonsverduistering
op het exercltieterrein. De mannen in veldtenue.
De kapitein zal in de zaal de verelschte expli
caties geven over dit zeldzame verschUnsel, ten
minste als 1 mocht regenen, wat niet eiken dag
gebeurt.
De korporaal van de week tot de manschap
pen:
Morgenochtend om vtjf uur zal de kapitein in
veldtenue de zon toten verduisteren, met de
noodige explicaties op het exercltieterrein.
Mocht het regenen, dan zal het zeldzame ver
schUnsel in de zaal plaats vinden, wat niet eiken
dag gebeurt.
De soldaten onder elkaar op de kamer:
Verduiveld vroeg morgenochtend, al om vUf
uur, zal de zon op het exercltieterrein den kapi
tein in de zaal met de noodige explicaties laten
verdwUnen. Mocht het regenen, dan zal het
zeldzame verschUnsel in veldtenue plaats vin
den. wat niet eiken dag gebeurt.
- Die man, die helaas met recht den
van mUn vader mocht dragen. HU
met de trekken van nonger en
ellende op de gezichten trokken de drommen
mee in de processie. ZU zongen liederen ter
eere van het H. Hart en loofden God als de
leniger van allen nood.
wipten de kikkers achterna, alsof
niets anders op de wereld was dan
die kikkers. De theepot en kop en
schotel vielen op den grond en Ivy
liet van schrik den suikerpot vallen.
Alleen Robbie en Topsy hielden stevig
vast, wat ze in de hand hadden.
„Nou zal ik wel niet mUn .Jtoppie"
thee krUgen," bromde de zeeman.
„Dat komt door die gekke vogels,”
zeide Ivy.
„Ja”, merkte de zeeman op, „het zUn
nuttige vogels, maar'je kunt ze niet
vertrouwen, als er kikkers in de buurt
tUn.”
„U bent ziek. mUnheer." zei Manders.
Daalders schudde z'n hoofd. HU was niet
ziek. Maar de gewaarwording die zich van hem
had meester gemaakt, had hU gaarne willen
afkoopen met een ernstige ziekte; want toen
de trein vertrokken was. had hU negentig dui
zend gulden aan diamanten uit het raampje
in een sloot gegooid.
de vermijden, en terstond weer zou vertrek
ken, als wij-zijn eisch hadden Ingewilligd. Daar
dringende zaken hem naar New-York terugrie
pen, kon hU trouwens den terugkeer van mUn
broer niet afwachten, en verlangde hU een on
derhoud met mUn schoonzuster. ZU wilde hem
dat al toestaan. Maar ik liet het niet toe. Do
heele zaak kwam me zoo ongelooflik voor.
MUn vader sou al een keer eerder getrouwd
geweest zijn, hij zou «en zoon uit zUn eerste
huwelUk hebben, en hij sou ons daar nooit wat
van gezegd hebben!
Dat feit van het eerste huwelijk staat
zeer zeker vast.
De freule keek hem verbaasd aan.
Dat weet u? Hoe dan?
Dat doet er toch niets toe! Gaat u door
alstublieft, freule. U riedt uw schoonzuster dus
af, om dien Wilson in haar huls te ontvangen?
Ja. Ik stond daar zelfs op. Ik wilde tot
geen enkelen prüs, dat hjj met ons personeel,
dat toen nog niet met verlof was, op eenige
wUze in aanraking kwam. Ook was ik van mee
ning, dat, zoodra men hem hier ook maar toe
gang verleende, men aan den eenen kant zUn
aanspraken in zekeren zin erkende, en aan den
anderen kant hem misschien niet meer kwUt
zou kunnen raken.
Zeer Juist. Maar waarom nam u niet uw
toevlucht tot de hulp van een advocaat?
Z'n vrouw voelde zich echter niet op haar
gemak. Zé was bezorgd over haar man. Toen
hU eenige minuten weg was, nam ze de tele
foon en vroeg een nummer.
„Is u dat, mUnheer Scheffer?” vroeg ze na
eenige oogenblikken wachtens.
„Ja.” kwam het antwoord.
,.U spreekt met mevrouw Daalder. MUnheer
Scheffer, ik ben niets gerust over m’n man.
HU ziet er slecht uit en doet zoo zonderling.”
„Ik heb niets aan hem gemerkt gisteren....”
„Nu. ik hoop dat ik het mis heb. maar wilt
u me even opbellen, wanneer hU er is?”
„Daar kunt u op rekenen."
„En. mUnheer Scheffer, kunt u hem niet
door iemand toten bewaken?"
..Dat is goed. Ik zal Manders waarschuwen.
Die verliest hem niet uit het oog en dan kunt
u volkomen gerust zUn. HU is de particuliere
detective van de firma, zooals u weet."
.Dank u wel, hoor! Dag mUnheer Scheffer!”
De portier knikte zwUgend. Op Helfrich’s
kloppen ging de deur open, en Flna verscheen
ZU wilde een kreet slaken, toen zU hem zag,
doch hU hief waarschuwend zUn hand op.
Stil! zei nu zachtjes. Stil als u uw
meesteres onnoodlg last wilt besparen. Bluft
met meneer Knobloch hier in de gang, tot
ik u roep.
Dan ging hU snel de kamer olnnen. ZUn
blik 'gleed zoekend in het rond, en bleef dan
rusten op den ligstoel, waarop een slanke, don
kere vrouw lag uitgestrekt, die zich bU zUn
binnenkomen half had opgerfcht, en hem spra
keloos »«n*t»arde Naast haar stond Juffrouw
Reeds enkele Jaren geleden bond een jeugdig
priester, Adolf Farda, een strUd aan tegen dezen
chaos van menschelUke ellende. Geld had hU
niet en zUn Bisschop kon het hem niet geven.
Bedelen was zUn eerste taak en al bedelend
vormde hU een kerk temidden der verdrukten.
Daar stond dan het bolwerk van geloof en
zedelijkheid en deze tempel straalde over de
sloppen en krotten en de bewoners kwamen
opdagen, eerst langzaam en schoorvoetend, dan
met grooteren moed en durf. Van zeven duizend
in het eerste Jaar stegen de heilige Com
muniën tot vier en twintig duizend in 1931.
Dit is het werk van den jongen priester, die
den heiligen durf had een huis Gods te bouwen
tusachen de hutten der armsten.
God, heeft dieman dan geen onheil genoeg
over ons gebracht? Moeten we dan nog schuld
hebben aan zUn dood óók?
ZU was geheel buiten zichzelf. Verontwaar
diging sprak uit lederen trek van haar ge
zicht. Efi haar verontwaardiging was echt. Hel
frich haalde .diep adem. HU vergiste zich niet.
Van nu af aan sprak hU met volkomen ze-
kerheld.^
U was de éénige getuige destUds. Vertelt
u mU precies hoe de zaak zich toedroeg. Wie
had de samenkomst bij .De drie Mirteboomen"
voorgesteld?
HU. antwoordde freule Renée zonder aar
zelen.
.naam - -•
'schreef aan mijn schoonzuster. Eerst voorzich
tig, maar dan altUd duidelUker. HU dreigde,
dat hU openlijk zou optreden, als zU niet toe
stemde, om terstond een door hem bepaalde
l aanzienlijke som te betalen, teneinde van alles
at te wezen.
Aha, het ging dus om een soort afper-
i sing?
Ja. dat wil zeggen, hU hAd ontwUtelbare
rechten. Rechten, die, als hU er gebruik van
maakte, niet alleen een geweldig schandaal
zouden teweegbrengen, en onzen naam op
ieders lippen zouden brengen, maar mUn broer
zoo ongeveer tot een bedelaar zouden maken,
of meer dan dat
Wendde hU zich niet het eerst rechtstreeks
tot uw broer? ,anffr^T .ja
Neen. HU schreef, dat ook hij opzien wll-
„Heden is ingebroken in het kantoor der fir
ma Scheffer en Daalder. Uit de brandkast la
een waarde van ongeveer negentig duizend
gulden aan edelgesteenten verdwenen. De brand
kast was als een sardlne-blikje open gesneden.
De daders hebben zich door een achterdeur
toegang verschaft. Er is geen spoor van hen
gevonden.”
politie natuurlUk gewaarschuwd worden, maar
hU. Daalder, was dan veilig. HU was Dick
MeUer op de lU»t der scheepspassagiers en had
geen baard en geen snor meef.'
Maar toen hU de wachtkamer verliet en het
perron opwandelde, verdween zUn optimisme
om plaats te maken voor een wilde vrees, want,
toen hU toevallig omkeek, zag hU op een paar
meter afstand. Manders achter hem loopen.
Manders keek naar de klok, maar Daalder
was er van overtuigd, dat hU geen seconde ge
leden, naar hem had gekeken. Een ontzettende
angst greep hem aan.
Als in een droom zocht hü een plaats in den
trein en viel in een hoek neer. Het klamme
zweet parelde op z'n voorhoofd. Z'n hart bons
de alsof het zou barsten.... Wist Manders het?
NatuurlUk kon
hU niets weten... i’"T2S
HU. Daalder,
maakte zich on
gerust over niets.
De trein zette
zich in bewe
ging. Daalder
vermande zich en keek in den corridor. Daar
stond Manders!
Was dit ook toeval?
Knobloch, met een witte pruik in de hand.
Helfrich maakte een diepe buiging voor de
dame op den ligstoel, en zei dan tot de vrouw
van den portier:
Uw man wacht in de gang op u. juffrouw
Knobloch. Men zal u roepen, als men u weer
noodig heeft Ik sta hier in naam van graaf
Saluga.
De vrouw beefde, doch waagde het niet, zich
tegen een zoo beslist gegeven bevel te verzet
ten. en ging dralend heen. Thans wendde Hel
frich zich tot de dame, die hem nog altUd,
zonder een woord te kunnen uitbrengen, aan
staarde.
Vóór alles moet ik u verzoeken, freule,
mijn Ietwat onvormelUk binnendringen wél te
willen verontschuldigen, maar u hebt me zóo
handig en zoo voortdurend weten te ontsnappen,
dat ik werkelUk geen anderen weg zag. dan de
zen, om enkele dringende vragen tot u te rich
ten.
De dame, wier knap gezicht zoo wit zag
als het kussen, waarop zU daar straks gerust
had, bleef zwUgen,
.Wie zóó stefk én dapper leder gevaar
trotseerde, ging Helfrich voort, mag thans
niet lafhartig de gevolgen van zUn daden uit
'den weg gaan. Of heb ik me vergist, en zou
u werkelUk reden hebben, om mUn vragen te
schuwen?
Een weerspannige trek verduisterde naar ge
laat. ZU wierp het hoofd achterover, en zei
gejaagd
Wat wilt u elgenlUk?
Hendrik Daalder was de Jongste firmant van
de firma Scheffer en Daalder, handelaars in
diamanten. GewoonlUk ging hU Zaterdags niet
naar t kantoor, maar dezen Zaterdag had hU
een speciale .eden om te gaan.
Toen hu in den t;eln zat, dacht hU vol bit
terheid na over de omstandigheden, die hem
gemaakt hadden tot wat hU nu was. Twee jaar
geleden was hU een rUk man geweest. Maar
rUkdom kweekt ontevredenheid: véél wil nog
méér! Door speculaties had hij getracht z'n groot
vermogen te verdubbelen, maar daardoor z'n
heele vermogen verloren. De gedachte aan ar
moe was voor hem, den man van weelde, ab
soluut onverdraaglUk. Alles liever dan armoe
zelfs diefstal
HU had alles zorgvuldig overwogen en voor
bereid.
Scheffer verliet Zaterdags altUd om elf uur
het kantoor. Wlllemse, de procuratiehouder,
ging als laatste, altUd om één uur weg. HU.
- Hendrik Daalder, had een sleutel van de brand
kast. Daar zal voor ongeveer negentig duizend
gulden diamanten in. HU had geen minuut noo
dig om ze er uit te halen. Als hU de steenen
eenmaal in z'n bezit had. kon hU den trein
van 3 uur naar Rotterdam netnen, van waar
om vUf uur de ..Amalia'' vertrok, waarop hU
passage voor Zuld-Amerika had geboekt.
Er waren, voor zoover hU kon nagaan, geen
hiaten in zUn schema. Z’n passage had hU on
der een anderen naam genomen. Niemand van
de firma Scheffer en Daalder zou tusschen Za
terdag één uur en Maandagmorgen tien uur
op het kantoor komen. Daardoor zou hU een
voorsprong hebben van meer dan veertig
uren
Om kwart voor tienen was hU in de zaak.
„Hoe gaat het er mee?” vroeg z’n compagnon.
„Och. zoo. zoo," antwoordde hU.
Scheffer zag hem scherp aan.
,Je ziet er slecht uit.” opperde hU. .Je hebt
zeker last van je zenuwen. Is er wat gebeurd?"
„Neen, niets. Ik voel me heusch goed. Alleen
een beetje moe. Wat overspannen misschien.”
„Tob Je ergens over?”
Daalder keek, als in gepeins verzonken, strak
voor zich.
„Tob je ergens over?" herhaalde Scheffer.
.Jlleen."
„Ik bedoel. Je behoeft toch nergens over te
tobben. Een meer dan behoorlUk Inkomen
en...."»
^Er is ook werkelUk niets.”
„Dan is het goed. Misschien heb Je alleen
maar wat ontspanning noodig. Ik zou de vol
gende week maar vacant ie nemen als ik Jou
was...
,Ja,” zei Daalder, „misschiet^ doe
wel."
Strompelend, sleepte Daalder zich naar het
raampje en trok het open. Politie! Onteerd!
Gevangenis! Manders wist het! dreunde het
door z'n ontsteld brein.
HU keek naar bulten zag groene velden,
koeien, huisjes. Een koele wind streek langs zUn
slapen.
„Zonderling.” mompelde hU: .Alles draait voor
me rond...." Toen werd alles opeens zwart
voor z’n oogen.
Toen hU tot bewustzUn kwam. sU.nd Man
ders over hem heen gebogen. In z'n mond
proefde hU den smaak van genoten cognac.
„Voelt u zich al wat beter?” vroeg Manders,
en Daalder meende een eigenaardige uitdruk
king in z'n oogen te zien.
.HU weet het, hU weet alles, maar hü wil
nog niets zeggen." hamerde het in z'n hoofd
en hU antwoordde, zonder op te zien:
„Ja. het gaat wel weer...."
De trein was het station binnen gereden.
Op de klok zag hU. dat het half vUf was.
Langs den trein liep een krantenjongen;
„BelangrUke diamantendiefstal in Amster
dam Negentig duizend gulden aan dia
manten gestolen
„Een krant," kreunde Daalder. „Een krant!”
En hU las met moeite onder de laatste be
richten:
HUIZEN, 1875 M.: 8.00 Schriftlezing NCRV;
8.15 MorgenconcerF; 1030 Morgendienst door
Ds. W. Seinen; 11.00 Concert; 13.00 Politie
berichten; 1.15 Plano-recital; 3.00 Rustpoos
voor het verzorgen van den zender; 2.30 Con
cert; 430 Gramofoonmuzlek; HIRO 5.00 Uit
zending voor den Alg. Ned. Vrouwen Vrede
bond; 530 Uitzending van den Int. Bond voor
Vrede en VrUheid: NCRV 6.00 H. J. Steinvoort:
„Een tafelprullenbakje630 A. J. Herwlg:
„Vruchtboomen in grootere tuinen”; 7.00 Lite
rair halfuurtje; 7.30 Politieke berichten; 7.45
P. T. T.-kwartiertje; 8.00 Orgelconcert uit NU-
megen; 9.00 K. D. Konig: „Sint Maarten”;
930 NCRV-orkest, o. 1. v. Plet van den Hurk;
10.15 Persberichten van het Persbureau Vaz
Dias te Amsterdam; 11.00 Gramofoonmuzlek.
Alleen een paar vragen tot u richten, die
ik u verzoek, naar waarheid te beantwoorden.
Waarom bracht u uw schoonzuster er toe. om
door halsstarrig zwUgen haar positie zoo moel-
lUk te maken? Waarom hebt u op alle moge-
hjke manieren de pogingen van de Justitie
trachten te verUdelen?
Dat is mUn zaak. Van mU suit u daar
niets over te weten komen.
Goed, dan zal ik het anders zeggen. Neemt
u nu eens aan, dat ik in hoofdzaak het mo
tief van uw handelwUze kende. Toen die „Pe
ter Saluga’ zich aan u vporstelde als Uw stief
broeder, en aanspraak maakte op zUn erfdeel..
Een half onderdrukte kreet deed hem op
houden. De freule zag hem aan met oogen
wijd opengespalkt van ontzetting.
Hoe,-weetu dat? hijgde zij.
Helfrich legde kalmeerend zijn hand op haar
arm.
Wees kalm, freule. U ziet, dat ik goed
Ingelicht ben, en dat het geen sin meer heeft,
om tegenover mij nog iets te ontkennen. Ver
telt u mij liever, wat er gebeurde, vóór.... een
van u beiden dien man neerschoot.
<n~.nl-. da verzekertngavoorwaarden tegen 9/)/)/) bU levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f 7C/) bb ongeval met f OCH btj verlies van een hand 9C verlies van een f Kfl by een breuk van f Afï bf) verlies van "n
A lie abonnés «^elSm v«.r een d« vagende uitkeerden t oUUU.- verlies van tal<£» armembeido beenen of belde oogen t fÖU.~ dóodelyken afloop t £oU.~ een voet of een oog f duim of wijsvinger f Oir.-been of armf anderen vinger
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
-a r evrouw Daalder sloeg het kopje van
|\/l haar tweede ei, legde haar mes neer en
keek naar de krant, waarachter haar
man geheel verborgen zat.
.Dat is waar ook, Hendrik.” zei ze. Joop
even, als Je wilt, bij Koper aan en vraag of
hij iemand wil sturen om naar den geiser te
kijken.
De krant bewoog even.
„Hendrik, doe me een plezier en leg die
krant weg."
Mijnheer Daalder deed wat hem gezegd werd.
Z'n vrouw keek hem aan en schrok. HU zag
er uit als een geest.
„Ben Je ziek?” vroeg ze.
„Ziek? Neen.”
„Heb je van morgen in den spiegel gekeken.”
mds het vredesverdrag is de bevolking
van Hongarije per vierkante kilometer aan-
merkelijk gestegen doordat de bewoners
der verloren gegane gebieden zich terugtrokken
binnen de nieuwe grenzen.
Het ligt voor de hand, dat deze „bevolklngs-
verdichting” niet zonder invloed is gebleven op
den landbouw en in het algemeen op den
economischen toestand, waardoor de sociale ver
houdingen op haar beurt werden beïnvloed.
Weliswaar kan de landbouw van Hongarije in
ruime mate in de behoefte voorzien, doch
niettemin kan men spreken van een noodtoe
stand in het land der Hongaren, zoowel in de
steden als op het platteland. De werkloosheid
stijgt aanzienlijk en werkloozensteun is een
volstrekt onbekende „weelde." Men kan zien
Indenken, hoe ellendig het lot van velen filer
door is geworden. Bedenk hierbij welke funeste
gevolgen dit alles kan hebben voor het sociale,
religieuze en het zedelijke leven en gij zult
begrijpen, dat de priesters en de leeken-zlelzor-
gers bergen werk hebben te verzetten. Vooral
aan den zelfkant van Budapest wordt een
enorme zlelzorgsarbeid gepresteerd. Daar heb
ben de behoeftlgen zich opgehoopt en daar
dreigen de tienduizenden tot paria’s te verval
len. Wij hebben allen meermalen gehoord van
den heldhafttgen strijd, die door Parijsche
priesters en leeken wordt gevoerd tegen het
verderf der zielen en voor het geestelijk en
stoffelijk heil der bedreigden, maar ook Buda
pest kent dezen heiligen strijd om het behoud
van meer dan twee honderd duizend zielen.
Deze menschen hokken samen In krotten en
barakken en leven in omstandigheden,
alleen een ingewijde zich kan voorstellen.
Het was de taak van een journalist de
ellende van deze verworpenen te schilderen
en om hulp te schreeuwen voor de ellendlgen.
stuurloos in de branding rondzwalken.
Balthasar Elekes. aldus heet de auteur, heeft
een uitvoerig boekwerk aan deze behoeftlgen
gewijd en zijn betoog Is zoo klemmend en zoo
Indrukwekkend, dat men zich afvraagt, hoe het
in 's Hemels naam mogelijk is. dat zooveel
ellende over zooveel menschen kon komen.
Kommer en honger hebben deze menschen als
het ware tot dieren gemaakt. ZU hebben niet
meer ae heerschappij over hunnen wil en drei
gen volkomen ten onder te gaan. Deze twee
honderd duizend kinderen Gods roepen om
brood en zij zitten verslagen neer bij de
herinnering aan vroegere tUden. toen zij den
■chamelen boterham aten, dien zij nu een
ongenaakbaar Ideaal vinden Niets heeft hun
belangstelling meer, noch godsdienst, noch
zieleheil. noch liefde; zU hebben honger en
vragen alleen om brood.
