Voor gramofoonliefhebbers
diet u&Aaal van den iay
rt
I
I
I
I
EEN EVOLUTIE IN DE
OPNAMETECHNIEK
ROBINSON CRUSOE’S AVONTUREN
Met ROBINSON aan
kun je uren lang gaan
Ali-Ben-
Hassan
5
De vlammende
anjelier
ZATERDAG 19 NOVEMBER
De kracht der spinnen
EN
Houtskool uit klapper
doppen
G
De automatische
bridge-tafel
Alle abonné
a
a
Insull viert zijn
verjaardag
Deze maand een sprong
voorwaarts
Amerika in wedden-
schapskoorts
FEUILLETON
DE KRUISVAARDERS
VAN ST. JAN
DOOR UW GIFTEN
ONS GIRONUMMER IS 23653
U helpt ons hierdoor jenaen.
Jaarlijks een milliard dollar omzet
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
iiiiiiiiiiiiauiiiiu KENTERING
Naar het Duitsch van
Paul Oskar Hoecker
(United Press)
an-
nooit
per
Bri-
harten
ge-
,.dat
(United Press)
n 2
a
Q 2
8 2
1
2
3
(Maandagavond vervolg)
8
5
a
3
(Wordt vervolgd).
-
1
8
2
2
I
3
Robbie reide, dat hü niet zoo'n neus
als Ivy wilde hebben en Freddy Vrij
dag meende, dat het goed zou zijn, als
iedereen een zakdoek over zijn hoofd
deed en zoo naar het kamp terugkeer
de. De zeeman vond ook nog een zak
doek voor de kat en zoo gingen ze dan
naar het kamp.
„We kunnen niet zien, waar we loo-
pen”, klaagde Topey.
„Ik heb een gaatje in mjjn zakdoek
en Ik kan daar doorkoken", zelde de
zeeman. „Ik zal jullie wel waarschu
wen als je verdwaalt..’
4
1
I
2
2
S 2
3 2
i 2
a 3
I 2
B 1
"V 1
spge-
veren
welstand,
ham. De
roeng,”
gekocht
moederland
In
HU was daar nog
nauwelijks twee we
ken of hl) ontsnapte
maar ternauwernood
aan het gevaar ge
spietst te worden en
dat, terwijl hij toch
niets anders had ge-
L 8
2
t 2
2
8
?eds
och
one
HU
nde
ver-
over-
?8 en
n en
iran
ap-
4in.
8
3
4
3
nen
ten-
vor-
!mde
urn-
A.
ter-
8.8.
naar
non-
8«en,
irtng
»md
mes-
n de
wer-
t 8U
R.K.
Ie 1
1
4
-uiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiü
u dan nog niet verteld.-’ zei All
mijn ongelukkige broer fluit
(Ingezonden Mededeellng).
STEUNT
zielen redden voor Christus
—et was in 1926, dat wij werden verrast door
I Je eerste electr. opgenomen platen, die In
A A korten tijd de oude hoornopnamen waarde
loos maakten. Ik zeg dat zoo in ’t algemeen, maar
ik moet er toch even op wijzen, dat er wel
degelijk enkele, laat ik zeggen, praehlstorlsche
platen zijn, die nu nog waarde hebben. In mün
collectie bewaar ik bijv, als een zeer kostbaar
bezit het „Exultate Deo" van Palestrina, voor
Odeon gezongen door het koor van de Slxtün-
ocbe kapel. Vergelijkt men deze plaat met de
latere, electrische opname van Hls Master’s
Voice, dan komt de oudere schijf er veel beter
af, wat natuurlijk een uitzonderingsgeval is.
Hoe schitterend moeten die Jongens en mannen
gezongen hebben, dat het stugge membraan
bovendien nog gehandicapt door de erop ge
monteerde stift, die in de wasplaat grifte
de veie malen gevoeliger microfoon heeft kun
nen verslaan. Wjnt nu nog hoort men het
vlammende enthousiasme in de felle inzetten
en zelfs de klank van het koor is in deze ge
brekkige reproductie nog levend
Merkwaardig genoeg Is bij die Odeon-plaat de
weergave van den polyphonenstül veel door
zichtiger. dan op de nieuwe Voice-schtff. die
overigens niet een van de gelukkigste produc
ten van deze ellte-maatschapplj genoemd kan
worden. Helaas kan men die oude opname van
de Slxtljnsche kapel niet meer krijgen. Maar er
njn er indertijd heel wat van verkocht en mls-
Khien halen enkele lezers van dit blad haar
nog eens voor den dag, nu zij eraan herinnerd
worden.
Goed, in 1926 kwamen de eerste electrische
opnamen. De maatschappijen hebben toen nog
al met nadruk den lof van deze nieuwe vinding
gebazuind. Daarna hoorde men van de tech
nische evoluties zoo goed als niets meer. En
toch is er tusschen een plaat van 1932 en een
»an 1926 minstens evenveel verschil, als tus-
schen schijven van 1926 en 1925. Wie geregeld
lijn repertoire aanvult zal die langzame ver
betering zeker gemerkt hebben. Over een van
de belangrijkste vindingen, die hiertoe mee
werkten, een volgenden keer.
Het is van de verschillende maatschappijen
best te begrijpen, dat zij over die evolutie zoo
weinig mogelijk repten. Men kan niet elk jaar
weer opnieuw het standaardrepertoire opnemen
en het zoodoende over de geheele linie op het
laatste peil van perfectie houden. Dat is een
eisch, die zelfs de fanatiekste gramofoonlief-
hebber niet durft stellen. Trouwens, men
moet niet een te groote beteekenls toekennen
aan de geluidskwaliteit, want dat is een ver
keerd materialisme. Ik heb als recensent daar
over zelfs wel eens onaangenaamheden gehad,
door enthousiast over bepaalde platen te schrij
ven, die ik vooral apprecieerde om het stuk of
om de wijze, waarop het gespeeld werd, hoewel
de plaat van klank niet uitblonk. Nu schijnen
er menschen te zjjn, die voor 99" juist op die
technische perfectie letten. Ik heb me daarover
zelfs een keer een beetje geërgerd qp wel bij
een lezing door den artlstieken leider van een
der groote concerns. Die goede man liet een
paar meer dan banale marschen hooren en
ztond merkbaar te likkebaarden om de prach
tig opgenomen paukenroffels en de daverende
bekkenslagen. Het leek of hü van de heele mu
ziek niets anders hoorde dan de geslaagde re
productie van die lastige slaginstrumenten. Zulk
een eenzijdigheid doet toch heusch een beetje
béte aan.
Denkt u anders niet, dat ik ongevoelig ben
voor technische volmaaktheid. Deze week is
zelfs een mijlpaal in mijn reeds veeljarig be
staan van gramofonlst geweest. Ik hoorde n.l.
een nieuwe opname van Beethoven’s vioolcon
cert, gespeeld door Joseph Szigeti, begeleid door
het Britsch symphonie-orkest onder Bruno
Walter (Columbia LX 174/5). En ik heb ver
bluft gestaan van de reproductie. Dat is geen
langzame evolutie meer, doch een sprongsge
wijze en het woord revolutie zou me haast uit de
schrijfmachine geglipt zijn, als ik aan het be
grip niet zoo bet land had. Ik moet u echter
bekennen, dat ik deze reeks platen eerst eens
zuiver materieel beluisterd heb. Die pauken
slagen van de eerste mjten vroegen door hun
opvallende helderheid gehee' mijn aandacht.
En een paar ribbels verder deden het de
hoorns, die zongen zender een enkele micro-
foon-strapats. Maar het meest blij was ik om
de doorzichtigheid van het geheel: in geen
enkele opname hoorde ik zoo duidelijk en zelf
standig de verschillende stemmen en timbres
als in deze. Pas nadat mijn eerste blijdschap
normaler afmetingen had gekregen, heb ik rus
tig kunnen genieten Van Szigetl's schitterend
spel.
Maar het is Zaterdagavond en u wilt nog
even voor den Zondag een mooi plaatje gaan
halen. Over het vioolconcert moet u natuurlijk
eerst nog eens rustig denken, want zoo n reeks
van vjjf schud je niet uit Je vestjeszakje. Daar
om nog gauw een paar fraaie kleine nummers.
•De Vagebond-koning’’ is hier dit Jaar met veel
succes uitgevoerd en dus zullen er velen zijn,
die het meeslepende „L’amour, toujours” graag
uit hun machine willen halen. Welnu, Alfred
Piccaver, de beroemde operazanger, heeft het
er zoo heerlijk uitgekwakt met permissie
dat deze plaat er als koek en el zal ingaan
(Decca M 419). Ook het optreden van het ze
ventienjarig vioolwonder Yehudi Menuhin is
Vroeger was je een beroemdheia
Als je mooie dingen schreef,
Waarvan voor de nageslachten
Altijd nog wat overbleef.
Of je werd door tubes verven
Zóó gezien en zóó vermaard,
Dat het beste van het beste
In musea werd bewaard.'
Maakte je een stuk bezieling
’t Z{j in marmer of in steen,
Dan bewaarde de beroemdheid
Nog je naam door eeuwen heen.
Want beroemdheid was te krijgen
Door.de kunst en door den geest.
Maar het volgen dier methoden.
Dat heet aan den dag „geweest"!
Onze tijd is vrij wat anders.
Onze roem zit in de krdcht.
Gróót is hij, die 't met zijn spieren
Tot een krachttoer heeft gebracht!
Kunstenaar wordt thans vervangen
Door den titel kampioen.
Ddn eerst is je naam gevestigd
Zoo geen kunst vermag te doen.
Dan neemt men van u notitie
En men geeft van hulde blijk...*
En wat vroeger nóóit gebeurde:
Diè beroemdheid maakt je.... rijk!
MARTIN BERDEN
(Nadruk verboden)
of dat hij je tot zijn eersten minister
ken. Maar het spel
hem bevallen en hü zei dit tegen hen.
harten sprongen op van vreugde! Wat moet
mijn broer Allah en den Profeet hebben
prezen, terwijl hl) stond te wachten op de be-
loonlng, die zit allen zouden ontvangen! Maar
.te het, spelletje voort tot
adem was.
Inmiddels was het kamermeisje binnengeko-
Itten.
•.Mina, zeg tegen Ulrich, dat hij naar het
Ration moet en dat hjj een beetje voortmaakt.
Vooruit Kitchen, geef je revu maar aan Mina.
naam maakte met de constructie van de elec
trische klok. Strikt genomen mengt de auto
matische tafel de kaarten niet, maar deelt ze
op een zóó onregelmatige wjjze uit, dat schud
den totaal overbodig wordt. Bovendien neemt
men de kaarten na het spel op in de toevallige
volgorde, waarin zjj op tafel liggen. Men doet
sa In een kleine schuiflade der tafel, waarna
de tafel ze opnieuw uitdeelt. Volgens alle rege
len der meest uitvoerige kansberekening is
vrijwel uitgesloten, dat iemand dezelfde „hand”
zou terugkrijgen.
Om de gebruikelijke, zeer de gezelligheid
verhoogende twisten over de vraag, wie de kaar
ten In de lade mag schuiven, te voorkomen, Is
de bridgetafel van vier kleine electrische lampjes
voorzien, die om beurten aan gaan en zoo aan
duiden, wie „geven” moet. Het geven bestaat
echter slechts tn het nemen der kaarten. Voor
hen. die liever nemen dan geven, een attractie
op zichzelf.
vorm streng verbiedt. In New Orleai
zelfs zoover, dagelijks verboden loterijen
houden. De verpolitiekte ambtenaren
hun oogen dicht en steken een deel van den
omzet voor hun partijen in den zak.
De beste klanten op de wedbureaux zjjn de
negers, die echter veelal slachtoffers dier zwen
delaars worden. Zjj betalen en als ze hun winst
komen halen, is het bureau dikwijls verdwenen.
Over het algemeen gaat de zaak echter correct
toe, omdat het in het belang van de bureaux
is, een vaste clientèle te krijgen.
In San Francisco wordt de grootste omzet
gemaakt. Ongeveer vijf mlllioen dollar per
week. Deze hoogte hangt1 samen met den speel-
hartstocht der aldaar wonende Ohlneezen. In
Chicago worden per week twee mlllioen dol'.ar
verspeeld, in New-York een mlllioen, in Boston
150.000, in Pittsburg 100.000, in Philadelphia
200.000.
In vele steden houdt de politie geregeld raz
zia's tegen de wedbureaux, maar kan ze niet
onderdrukken.
Wijl het geluksspel een uitmuntend zaakje is
voor hen, die het op touw zetten, is de concur
rentie scherp. De bandietenbenden bemoeien
zich er natuurlijk ook mede en zorgen er voor,
dat de concurrenten niet kunnen werken. Zü
bedreigen de opdrachtgevers van hun concur
renten met de wapenen, dooden hen niet zelden
en houden pas met de terreur op, wanneer oe
concurrentie op de vlucht is geslagen of hen
zelf heeft omgekocht.
NEW YORK, 18 Nov. Verwoede bridge-spelers
(er zijn nauwelijks nog andere) zullen met
groote vreugde vernemen, dat er een automati
sche bridge-tafel is uitgevonden, welke de spe
lers van het lastige schudden en deelen van de
kaarten ontslaat. Wordt tennisspelen niet eerst
volkomen een genot, wanneer men over een
ballenjongen beschikt? En zou golf wel zooveel
fanatieke beoefenaars vinden, indien er geen
„caddies” bestonden? Het is eigenlijk merkwaar
dig, dat het moderne menschdom tot nu toe
gebridged heeft zonder automatische speeltafel.
Maar nu wordt dat anders. Gelukkig maar,
want de brldgeregels worden langzamerhand
zóó gecompliceerd en veranderen zóó vaak, dat
men heusch geen aandacht meer over kan heb
ben voor zulke weinig intellectueele handelin
gen als schudden en geven.
De nieuwe electrische bridgetafel is uitge
vonden door Lawrence Hammond, die vroeger
De uit Amerika gevluchte „electricileits-ko-
nlng’’ SamuelInsull vierde dezer dagen als
Grieksche gevangene zijn verjaardag. Merk
waardig is. dat hjj vele honderden telegrammen,
bloemstukken en allerlei geschenken kreeg. Be
zoekers liepen heel den dag in zijn cel in en uit.
Amerika heeft zijn uitlevering gevraagd. Naar
Grieksch recht blijft hij twee maanden in het
gevang. Is dan het uitleveringsverzoek als ge
motiveerd erkend, dan wordt hjj naar Amerika
gebracht. Zoo niet, dan wordt hij vrij gelaten.
De man, die honderdduizenden kleine luiden tot
den bedelstaf bracht, heeft zich over de Griex-
sche regeering niet te beklagen. HU zit. op grond
van een doktersattest, niet in de gevangenis,
maar bewoont een elegant vertrek in het Are-
teion-ziekenhuis, waar hü niets behoeft te ont
beren. (United Press>.
Ivy wilde de vreemde boomen zien,
waar Freddy Vrijdag zün hoed had
verloren.
„Ik heb nog nooit een boom met
spijkers erin gezien”, zelde ze, „en ik
zou het niet prettig vinden te moeten
denken, dat ik iets niet gezien heb op
het Artis-elland.”
Daarom nam Freddy haar en de kin
deren op een namiddag mede, maar
nauwelijks waren zü bü de boomen ge
komen, of een muskiet stak Ivy in den
neus en de neus zwol erg op.
^rme Ivy”, riep Topey, „haar neus
ziet er verschrikkeUjk uit.’’
nn «ut Elin incevolge de verzekeringsvoorwaarden tegen f QDfjf) bü levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f bij een ongeval met f QCf) bü verlies van een hand f 1 9C otj verlies van een f Cfi _blj een breuk van
ongevallen verzekert voor'een der volgende ultkeerlr.gsn I JUUU»~ verlies van belde armen, béide beenen of belde oogen f tdU.' doodeljjken afloop I een voet of een oog f 1 duim of wijsvinger been of arm
gaat, Kktchen, dan is het uit7 tusschen ons.
Versta Je? Kijk me niet zoo brutaal aan. Dat
kan ik niet verdragen. Ga nu maar heen en
neem een besluit.”
„Er is geen besluit te nemen, mama. Ik ga
Dinsdag na Paschen weg.”
„Als je tenminste niet al eerder gaat.” Me
vrouw Dora Troilo gaf haar dog een nüdigen
schop en zei: En nu ga ik direct op den trein
en reis naar Karlsruhe. Ik wil toch wel eens
zien, of Victor zich weer door jou op den kop
zal laten zitten.”
Maar r
aan?” vroeg Ik.
„Heb ik
zuchtend,
speelde?”
Hü slurpte nog wat van zün koffie.
..Maar dat was nog niet alles," hernam hü.
..de sjah beval, dat ze blüven en dagelüks voor
hem spelen moesten. En zoo bleven ze. terwijl
mijn broer z'n kameraden benijdde om hun
die lederen dag zlenderoogen toe-
man. die de zware bas blies, werd
büna gek. zóó rijk werd hü. want wat de sjah
beval, moest letterlük worden uitgevoerd.
Veertien dagen hadden ze nu al voor den
Sjah van Perzië gespeeld, toen hü op een
avond, terwül ze voor hem optraden, onder het
luisteren z’n wenkbrauwen fronste. Of hü in
een slechte luim was of dat ze niet zoo goed
speelden als anders, weet ik niet, maar hü
scheen niet bevredigd. Mijn broer Mustapha
beefde van angst, toen hü de uitdrukking op
het gezicht van den sjah zag, want hü wist,
dat, als er narigheid zou komen, hü meer zou
krijgen dan een van de anderen
Toen ze elndelük met spelen ophielden, stond
de sjah op en verliet het vertrek. Terwül hü
wegging, gaf hü zün grootvizier een bevel.
„Stop hun hun instrumenten in hun keel,"
zei hü eenvoudig.
„Ik vertelde u. dat al z’n orders letterlük
dienden te worden opgevolgd als het mogelük
was, en zoo geschiedde het ook dit keer. Mün
door het noodlot vervolgde broer stierf, omdat
hü geen geluk had
„Maar de anderen dan toch ook.” zei ik. toen
AU zweeg en zuchtte.
„Neen." zei hü, ..zün Instrument was het
eenige. dat ze naar binnen konden krijgen en
de sjah schonk al den anderen den volgenden
dag. toen z’n woede bekoeld was, vergiffenis."
AU zweeg.
„Ali-Ben-Hassan." zei ik. „geef me twee snoe
ren van die kralen!”
„Allah zü geloofd en gedankt! En zün pro
feet!" riep hü uit.
vrouw naar Karlruhe. 's Avonds werd Cathari
na van daaruit opgebeld. Dringend. Victor
voerde een ernstig gesprek met haar, bad,
smeekte, bezwoer haar om niet te gaan, dreig
de. Driemaal moest het gesprek, waarin de
stiefmoeder zich telkens mengde, verlengd wor
den. Catharina kon nauwelijks aan het toe
stel blüven staan, zoo, knikten haar knieën.
Een gevoel van afgrijzen kwam over haar bü
de gedachte een vol jaar zü aan zü met deze
vrouw te moeten leven, voortdurend haar grove
stem te moeten hooren, haar 'eeuwig gokUL
haar afschuwelük geUefkooa van den hond te
moeten aanzien. Neen, neen, neen en duizend
maal neen, zü schikte zich niet. En als
Victor van haar hield, werkelük van haar
hield....
„Als ik verlof kon krijgen, dan zou ik zelf
komen. Maar dat gaat nu niet. De aanstaande
reserve-officieren moeten tot na Paschen inde
kazerne wonen. We moeten er veertien dagen
slapen. Daar zün ze erg streng op. Maar je
moet je niet zoo opwinden, Uefste. En denk
eens, met Pinkster en in den zomer, dan kan ik
toch af en toe eens overwippen en je zien en
spreken. En als je nu in Engeland bent
ja, daaraan heb je natuurlijk heelemaal niet
gedacht?”
„Toe, Victor, wees nu Uef en help me. Stel
je moeder de zaak in het Juiste licht voor. Het
is heusch beter voor ons allemaal. Ik beloof
je ook...."
spoeden, die mjjn broer Mustapha van zün ge
boorte af hebben vervolgd. Drie keer moest hü
in Constantlnopel waar hü heen waa ge
gaan beladen met den vloek müns vaders
de bastonnade ondergaan nog eer hü zestien
jaar was en men vertelt, dat zün hartverscheu
rende kreten gehoord konden worden door de
visschers. die ver weg op den Bosporus hun
netten inhaalden."
„Waarom werd hü geslagen?” vroeg ik.
Ali-Ben-Hassan kuchte. „Een vergissing....
ten onrechte was hü door booswichten beschul
digd. dat hü wat geld had gestolen in den
winkel, waar hü als loopjongen in betrekking
was. Allah,” vervolgde Alt sne!. na nogmaals
gekucht te hebben. „Allah gedoogt soms, ter
wille van zün plannen, dat een onschuldige
voor den schuldige lijdt.... Nadat mün broe
der Constantlnopel had verlaten. op bevel
van de autoriteiten, die tegen hem schenen
samen te spannen zwierf hü een tüd lang
rond, waarbü hü büna tot stervens toe gebrek
leed, tot hü elndelük In Perzië kwam.
daan dan probeeren, of hü op een eerlüke manier
zlfn levensonderhoud kon verdienen met den
verkoop van klecden. „Het schünt”, voegde All
er nadenkend aan toe, „dat iemand heeft ge
dacht. dat hü niet eerlük aan de kleeden geko
men was die hü verkocht. Hü was nergens ge
lukkig mee, mün broer Mustapha. Als hü een
geit kocht, om het dier met een klein winstje
van de hand te doen, werd liet ziek en stierf.
Als hü een kudde hoedde, verdwaalde er een
van de dieren en werd hü er van beschuldigd,
het verkocht te hebben en kreeg hü stokslagen.
Het was natuurlük dc wil van Allah, maar het
was toch maar een vreeselüke beproeving voor
De Amerikanen wedden niet alleen bü paar
denrennen en presidentsverkiezingen. In Ame
rika bestaat er büna niets in de wereld, dat niet
voorwerp van een weddenschap zou kunnen
rijn. Geen wonder dus, dat de wedomzet der
gebleven. Amerikanen per jaar op een milliard dollar
wordt geschat.
Men wedt, hoe de temperatuur op een be
paald uur van een bepaalden dag zal zün, welke
de laatste drie cüfers in het dagelüksche rap
port over het bewind van de schatkist zullen
zün, hoe hoog de boter- en eierprüzen op een
bepaalden dag in Chicago zullen worden geno
teerd. En als iemand niets beters invalt, dan
wedt men of een voetganger, die voor je uit
loopt, met zün linker- of rechtervoet van het
trottoir zal stappen.
Hoe enorm Amerika door den wedwaanzin
is bezeten, blükt uit een overzicht, dat de „Uni
ted Press” in 30 steden samenstelde. Alleen in
deze steden incasseeren de wedbureaux per week
10 tot 20 mlllioen dollar. Men bekommert zich
weinig om de wet, die het wedden in dezen
ins gaat men
löterüen te
knüpen
een gebeurtenis geweest, zoodat zün platen
thans meer dan ooit in trek zün. Den volgenden
keer zal ik het hebben over de groote serie
werken, die hü deze maand uitbracht. Voor dit
maal twee füne bibelots: de „Campanella” opus
7 van Paganini en „The song of the bride” van
Rlmskl Korsakof, die twee wel zeer uiteen-
loopende facetten van dit groot talent toonen:
het eerste Is als een watervalletje van ragfüne,
kristallen nootjes, het tweede een Intiem, zacht
kabbelend beekje van fraalen klank (His Mas
ter’s Voice DB 1638). Ik eindig met een hint
voor liefhebbers van pianomuziek. Walter Gle-
seking speelde de .Suite bergamasque” van De
bussy op twee platen, en wel zoo heerlük in
tiem, zoo fün afgewogen van klank en toch zoo
geïnspireerd als men het van weinig pianisten
kan verwachten (Columbia DFX 123/4).
hü had vooruit wel kunnen weten, dat h U
geen geluk zou hebben. Het was nu eenmaal de
wil van Allah, dat mün broer Mjistapha on- K
geluk had. De woorden die de sjah sprak, luid
denVul ieders lnstrumf«at met goudstukken,w
wat is daar dan voor ongelukkigs >-
Heb je het niet bü je? En je taschje ligt daar
toch?"
Nu eerst kon ze aan het woord komen
en nu moest juist het kamenneisje er bü zün,
een verzwarende omstandigheid, die mevrouw
haar schoondochter nooit vergaf.
„Dc heb verder geen bagage, Mama.”
„Hé, wat? Ik heb je toch in het rijtuig zien
komen. Je had toch alleen maar dat eene kof
fertje? Waar heb je je andere bagage dan?"
„Mün andere bagage?.... Die is al in En
geland, Mama.”
„Ik geloof, dat je stapeldol bent geworden.
In Engeland? Maar wat dacht je dan in vre
desnaam?”
Ik heb U toch alles geschreven, mama. En
Victor heb ik ook alles uitvoerig uitgelegd.
Moeten we dan nu direct.... Ik geloof, dat
het toch beter was....”
„O zoo. Je denkt, dat het me voor Mina niet
onverschillig is. hoe ik do»r mün schoondoch
ter behandeld word. Je blijft hier, MlnA. Er is
geen sprake van, dat Je nu weggaat ea de ont-
bütboel hier maar laat staan. Je denkt zeker,
dat er niets te doen is In huls. De kanten
nachthemden moeten vanochtend ook elndelük
eens gestreken worden. De komt gewoon tot
niets, Mina, dat kan zoo niet langer. En in
de kamer van den Jongen meneer, roetzwart
word je. als je daar gaat zitten op de boe
kenkast ligt het stof een duim dik. Je denkt
maar, dat ik niets zie en de jonge meneer ook
niet. Maar ik zie alles, hoor Mina, allee. En
nu kun je direct hier gaan zitten. Kitchen, en
Catharina wist niet, hoe ze het de küvende
vrouw duidelük moest maken. „Hoe zal ik het
U uitleggen. Mama. Het is toch werkelük
geen vijandigheid van mjj, ook niet de zucht
om tegen U in te gaan; alleen maar het gevoel:
ik ben nog te jong om hier maar als vüfde
rad aan den wagen....”
„Ja, natuurlük, de hoofdpersoon zou Je hier
willen zün," viel de oudere dame haar onver
wacht en onvriendelük in de rede. „Ja. dat kan
ik me voorstellen. Heel lief van je meisje, heel
Uef. Dc hoor natuurlijk bü het oud roest. Dat
bevalt je niet, dat ik er nog ben en wat te
zeggen heb. hé? Maar door jou laat ik me
nog lang niet den mond snoeren, meisje. Vic
tor heeft toch ook nog een woordje mee te
spreken, denk ik zoo. Die zal je heusch wel voor
de keuze stellen, wees maar gerust. Versta je?
Of je zult je schikken, of we maken de ver
loving af."
Met den D-trein van 'smlddags ging me-
Als een spin zoo groot werd als een mensch
en haar krachten in evenredigheid met den
lichamelüken groei toenamen, zou zü gemak-
kelük een normaal huls kunnen optillen. De
laatste illustratie hiervan komt uit den Lon-
denschen dierentuin, de .Zoo”, waar twee
vogel-etende spinnen een geslaagde poging tot
uitbreken hebben gedaan. Haar verblüfplaats
is boven afgedekt door een stevige glazen plaat
van ongeveer twee pond. Met haar tweeën heb
ben die spinnen de plaat opgelicht, terwül zü
bovendien een eenlgszins tw ijfelachtig houvast
hadden aan de Verticale glazen wanden van
haar woning. Velen hebben vaak een spin een
groote bromvlieg die drie maal zoo groot is
als züzelf. zien wegs'eepen. Dit is nog slechts
een peulschil bü wat sommige van die insecten
vermogen. Zoo zag Iemand, langs een dük wan
delend en den wal onderzoekend, een groote
zware tarantula, die op de vlschvangst was en
beet had. De vlsch was wel geen „kanjer”, maar
woog toch wel acht maal het gewicht van het
vlsschende insect, dat in de rugvin zün pootjes
vastgeklemd had. Tevergeefs spartelde de vlsch
om los te lomen en zün belager onder water
te trekken. De spin had haar achterpooten op
den oever gezet en heesch haar prooi lang
zaam op het droge: De strüd. we'-ke in een vol
komen overwinning van de spin eindigde, duur
de ongeveer 15 minuten. Een andere spin, wier’
achterlüf zoo groot was als een behoorlüke
erwt, had op een goeden morgen een Jonge
muls gevangen. Drie uur lang was zü bezig
een draad om den staart van den muls te win
den, toen trok zü haar slachtoffer de lucht in.
En des avonds hing de muls volkomen vrü van
den grond.
De beide eerstgenoemde spinnen stammen uit
Ceylon. In de vrüe natuur weven zü webben
van geweldigen omvang. Het centrale web heeft
een mlddellün van vüf voet, met züdraden, die
een lengte van tien tot twaalf voet bereiken
kunnen. Vogels ter grootte van leeuwerlkken.
worden dlkwüls gevangen, evenals hagedissen.
amnmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Suiiiiliiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|iiniir^
„Dus je moet die Engelsche meneer maar een
briefje schijven, hoor je, Kitchen, dat je van
Plan veranderd bent.... en verder wil ik geen
woord meer over die malligheid hooren. En
Beef je bagagerequ aan den huisknecht, dat hü
Je groote bagage van het station kan halen.’-
Ze was opgestaan en deed den buldog het ser
vet af. Hü was erop gedresseerd haar daarop
rijn snuit als voor een kus toe te steken,
waarop ze hem een klap om zün ooren gaf.
De hond sprong op den grond en mevrouw
voerde rondom de groote eettafel een wilde
rondedans met hem uit. Hü blafte, huilde,
gromde en zü amuseerde zich kostelük; ze zet-
het, spelletje voort tot ze heelemaal bulten
In een mismoedige stemming bleef Cathari
na nog een tüdlang in de eetkamer zitten. Ze
dacht aan tientallen dergeiüke tooneelen, die
zich hier In huis met Victor's stiefmoeder
hadden afgespeeld. En steeds weer had haar
verloofde gesust, haar verzekerd. Mama meen
de het werkelük zoo kwaad niet, maar het was
alleen maar haar eenlgszins ruwe aard....
Maar Catharina voelde: dezen keer viel er
niets te sussen en bü te leggen.
„En natuurlük weer zoo volgeladen, dat het
een wonder is dat de boel niet kort en klein
gaat. Maar dat kost ook je eigen geld niet:
mevrouw is er goed Voor. Schamen moest Je je.
Op niemand kan je meer vertrouwen tegen
woordig. Ik raad je....
Kitchen, maak me niet driftig. Dus er is
geen sprake van, dat Je naar Engeland gaat."
„Ik moet.” Catharina was innerlük doods
bang, maar ze raapte al haar moed büeen.
,Jk verbied het Je. Dat zal me waarachtig
wat moois worden. Zoo’n jong ding wil d'r
eigen baas zün. Maar ik maak korte metten. In
den herfst ben ik te toegeeflük voor je ge
weest. En daarom durf je nu. Maar ik laat
geen loopje met me nemen. Je blüft hier.”
„Mama, het spijt me. dat U zich zoo over die
zaak opwindt. Maar ik kan nu niet meer te
rug en ik wil ook niet. Het is vóór ons alle
maal beter, als ik dezen tüd nog gebruik om
te leeren, ik zou voor geen geld ter wereld
hier het heele jaar nog zoo'n beetje rondloopen
en niets doen....”
„Vastbinden kan ik Je niet. Maar als
een briefje schrüven aan Meneer Dutton in
Engeland, dat als de bagage aankomt, die dl- 1
reet terug moet. Of weet Je wat: ik telegrafeer
direct."
„Beste mama, dat is werkelük ónmogelijk. En 1
bovendien doelloos. In de eerste plaats is de
bagage natuurlük niet aan de firma geadres- i
seerd. maar aan een expediteuren in de i
tweede plaats zal ik mün woord houden.”
^Je woord? Je woord? Zoo!” Mevrouw Trol- i
lo was heelemaal buiten adem. Haar boezem -
ging hügend op en neer. Haar donkere oogen.
die op kleine gitzwarte knoopjes leken, schit-
terden venünig. Ze had nu werkelijk iets van
haar buldog: In de vüandlge manier, waarop ze
het jonge meisje van het hoofd tot de voeten
opnam.
„Ik zou zoo denken: je woord heeft Victor." i
„Maar mama....”. _J
„Hou je ge-mama voor je. Antwoord wil ik
hebben.” In een plotselinge vlaag van vroede
stond ze op: „Sta daar niet zoo brutaal te luis
teren, Mina, als je mevrouw wat te bespre- i
ken heeft." De hond, die de stemming van zün
meesteresse begreep, vloog blaffend op 1 meis
je toe, dat In doodelüken schrik met haar
volgeladen blad haastig naar de deur toe ging.
Mevrouw had den knop van de deur al in
de hand. Met vasten tred en in het volle be
wustzijn van haar recht, stapte ze de kamer
uit; haar stem schalde door het heele huls, ter
wül se het personeel aanmerkingen maakte.
Ook sprak ze op zeer lulden toon tegen den
hond.
was toch maar
mün broer.”
Even hield hü op om een slokje koffie te
nemen.
..Elndelük scheen het, alsof Allah zün toom
van mün broer had afgewend, want hü kwam
in kennis met een gezelschap reizende muzi
kanten en daar hü altüd goed had kunnen spe
len, trok hü met hen mee. Jarenlang reisde
hü met hen en hü verdiende genoeg.,., nu
eens hieraan en dan weer daaraanhier
kuchte Alt opnieuw.... om behoorlük te kun
nen leven. Op zekeren dag speelden ze in een
stad waar juist de sjah op bezoek was. Deze
zag hen van uit een raam en beval, dat ze voor
hem zouden worden gebracht.
Nu zal Allah mü belooncn voor al dc te
genspoeden. die ik heb moeten verduren," dacht
mün broer. Want deze sjah, die even gauw het
bevel gaf iemand te spietsen als u een kop
koffie bestelt, was zeer edelmoedig tegen de
genen die hem behaagden. HU beval, dat het
gezelschap van mün broer voor hem zou spelen.
Toen ze hadden gespeeld." vervolgde All.
„wachtten zü op z’n uitspraak. Het was heel
moeilük. met dien sjah, om vooruit te weten
of hü je voor de krokodillen zou laten werpen
--ma-
van het gezelschap was
Hun
k ontmoette mün vriend Ali-Ben-Hassan tn
een klein café op een der boulevards van
Parijs. Hü begroette mü met een wilden
Arablschen kreet, en ik zag aan de uitdruk
king van zün gericht, dat hü weer wilde pro-
beeren mü kleeden te verkoopen
Ali-Ben-Hassan, dien ik reeds in verschei
dene steden van Frankrük heb ontmoet, be
laden met kleeden „uit het paleis van den
Sultan,” Is een Marokkaan, die met het waan
denkbeeld is behept, dat ik een verzaïpclaar ben
van kleeden. vachten, kralen en imitatie züden
sjaals. Als hü me ziet, klaart z’n gezicht on-
mlddellük op en wil hü me zes snoeren kralen
aansmeren en een stapel kleeden. voldoende om
er een «rinkel mee te beginnen. Niets kan hem
verlossen van het idée-flxe, dat ik een zieke-
lüken hang heb om mü zelf onder kleeden te
begraven, wanneer ik des avonds naar mün
hotel ga....
Sinds ik hem in Algiers had gezien hü
trekt zoowat de halve wereld door had ik
hem niet meer gesproken en Ik noodlgde hem
uit aan mün tafeltje plaats te nemen en een
kop koffie te gebruiken
„En hoe gaat het met de zaken. AD?" vroeg
ik. nadat ik verscheidene keeren koelbloedig
geweigerd had. iets van hem te koopen. „Je
hebt een moolen voorraad!”
,J)e zaken zün erg slecht geweest, sinds ik
u voor 't laatst heb gezien." zei hü treurig.
„Heel slecht. Ik geloof, dat ik weer een gelofte
aan Allah zal moeten doen om te verkrijgen,
dat hü zün vloek van mü afneemt. Ik bied
mün waar voor niets aan en nog wil nleaiand
wat koopen. De wereld is vol dieven en schur
ken. die zich vetmesten ten koste der armen.
.Kük nu eens naar die sjaal, die ik u toch wer
kelük voor zoo goed als niets wil laten
„Ik zou er zelfs niet een koopen. al verkocht
Je ze bü bosjes van vüf voor een franc," viel
ik hem In de rede.
HU zuchtte en berustte op zün manier.
„En, zoó denk je er dus over, weer eei
dere gelofte af te leggen?”
Ik herinnerde me z'n laatste gelofte en ook
de handige manier, waarop hü er tusschen uit
was gesprongen, toen het er op aan kwam en
hü de opbrengst van zün beste kleed aan de
moskee had moeten afdragen.
,Jk word net zoo'n ongeluksvogel als mün
overleden broer.” zei hü, z’n kleeden op z’n an
deren schouder overleggend. „Ik ben bang, dat
we van een ongelukkige familie zün. Ik heb
u toch al eens verteld van m'n broer?"
„Dien man. dien ik zoo vaak in Marseille heb
gezien? Met dat puntboordje? En die jaren lang
iets had verkocht, tot hü op zekeren
avond zün heelen handel aan den man had ge
bracht en. omdat hü niet meer door z’n zware
vracht kleeden werd beschermd tegen de koude
avondlucht, een ernstige bronchitis opdeed, ter
wül hü op weg naar huis. Allah dankte voor-
diens goedheid en den volgenden dag stierf?
Ik heb een verhaal over hem geschreven. All,
want hü leek me werkelük de zwaarst beproef
de en ongelukkigste mensch ter wereld.,.."
„U heeft een verhaal over hem geschreven?”
vroeg Ali-Ben-Hassan. „En u hebt er natuu^r
lük geld mee verdiend? Bü den profeet, het
is hard van u. dat u nog niet eens een snoer
kralen wilt koopen! Maar ik had nóg een broer,
die ook diep ongelukkig was. We zün alle
maal ongelukkig. Het is de wil van Allah!"
HU zweeg een heele poos en toen scheen hü
eensklaps op een idee te komen.
„Heeft u nooit de geschiedenis gehoord van
mün anderen overleden broer?” vroeg hü- „Als
ik ze u' vertel en u maakt er geld van. koopt
u dan een sjaal van me? Een mooie, züden
sjaal, zooals de prinses van Constantlnopel
heeft gedragen, voor slechts tien francs? Nooit,
bü den baard van den profeet, zult u uw oog
meer op zóó’n mooie en tevens goedkoope sjaal
laten rusten
„Als je verhaal werkelük wat is. All." zei ik.
,xal Ik zoo’n snoer kralen van je koopen voor
tien francs. Zë zün niet meer dan anderhalve
franc waard, dat weet je zelf heel goed
HÜ zuchtte. „Het is weinig," zei hü. '..maar
het is beter dan niets en het is de wil van
Allah. Moge hü mü insplreeren voor het ver
haal van de lotgevallen van mün ongelukklgen
broer, die de rampzaligste mensch was. die ooit
zün gelaat tüdens het gebed naar het Oosten
heeft gewend
„Weet dan." begon Ali-Ben-Hassan. na van
Zün koffie te hebben genipt, „dat, hoe wreed
het noodlot ook was. dat kwam over mün broer,
over wien u hebt geschreven en aan wien u
veel verdiend hebt, het niets was in vergelü-
klng met de calamiteiten, rampen en tegen-
f Af) hij verllee van ’n
f anderen vinger
In Noord-Celebes heeft zich sedert Mei een
eigenaardig „kolenbrandersbedrüf" ontwik
keld. Wü lezen «diarover In „Onze Mail” van
12 October
De houtskool wordt gebrand van de klap
perdoppen op een even doelmatige als primi
tieve wüze. Het product, de „arang tampoe-
wordt in partüen van beteekenls op-
door Japanners, die het naar hun
exporteersn. De uitvoer bedroeg
de maanden Mei. Juni. Juli en Augustus
resp. 45 750 K.O.. 50.250 K G., 118.775 K.O. en
134 350 K.O.
De exporteurs geven op, dat deze füne
arangsoort gebruikt wordt voor pharmaceuti-
sche doeleinden; mogelijk wordt ze ook ge
bruikt bü de fabricage van gasmaskers, kruit
of anderszins.
De bevolking van Noord-Celebes vaart er wel
bü; zij maakt prijzen van f 2.50. zelfs tot f 3
picol, d.i. f 1 minder dan voor de copra
en dat voor een bijproduct, dat vroeger werd
weggeworpen. De koeten van bereiding en
transport tot Menado kunnen worden gere
kend op f 150 per picol. zoodat er in elk ge
val weer wat extra's kan worden verdiend.