DE WILD
DE WILD
JAN VAN DER POL
9
Drukkerij „Ons Blad
ROMAR Fnidsen 115
Telefoon 326
In de Fnidsen is de Paling toch maar fijn
Het oorlogsschuldénprobleem
De
Rusland
ST. NICO LAAS
CADEAU
VROOM DREESMANN
KOFA MAGAZIJN, J. Spruijt
ALKM.WARENHUIS, J.W.A.Heuseveldt
Fa. E. W. VET
Adverteeren doet Verkoopen
J.H.GEELS, Ritsevoort 23, Tel.622
WILT GIJ
GEREED
SCHAPPEN
MACHINES
VOOR ALLE AMBACHTEN
„spetsen m
Wij hebben voor den St. Nicolaas een extra partij laten rooken voor den spotprijs van 50 cent per half pond
SV SERGEANT X-W
UITSTEL VAN BETALING?
Een Fruitmand
BANAAN
IN DE
Hiermede berichten wij
Manchesterhuis
is en bllj;t een dankbaar
r
Advèrtentiën
LEVERT NETJES
VLUG EN BILLIJK
VRIJDAG 2 DECEMBER
Het Brit sc he stand pant
Moreele verplichtingen
r
MacDonald
r
Het antwoord van Hoover
Moreel gebonden?
De voordeelen van Lausanne
Amerika en den oorlog
Hoover
ZONDAG 4 DECEMBER DEN GEHEELEN DAG GEOPEND
evenals
zaken.
GESLOTEN zullen zijn
ga dan naar bet
van
ALLEEN
WEDEROM VERKRIJGBAAR
en
Waarin de Sovjets
gelooven
(eigen inmaak)
ADVERTEEREN DOET
VERKOOPEN
Laat, o. d. Boterstr.
- TELEFOON 1500/4 lijnen -
,333
B5B
een nuttig
LANGESTRAAT 36
ALKMAAR
Het
Manchesterhuis
DE RESIDENTIEBODE
Torenstraat t?
•s-GRAVENHAGE
te-
tiul-
Molotow wekt hen op de voorhoede
te vormen eener nieuwe
maatschappij
URSEM
99
Engelsche en Amerikaansche op
vattingen De „gentlemen’s
agreement” van Lausanne
Kadertroepen
Beleefd aanbevelend,
Dikke Paling tot 6 a 7 ons 60 cent per V2 pond. Een pracht collectie Fruit mandei
prijzen, gevuld met extra mooi fruit. Luxe Gemberpotten 0.75 en 1.35. Urns Kersen
0.35. Voorts een groote collectie Fruit tegen concurreerende prijzen. Luxe kistjes
Mandarijnen. Losse Mandarijnen 12 a 25 cent. Sinaasappelen 4 a 10 cent. Lissabon, le soort
per pond 22 cent.
dat onderstaande
andere jaren, den
Zondag vóór Sint Nicolaas
den geheelen dag
EEN BOTERLETTER
of ander St.Ni<|olaas-gebak
BANKETBAKKERIJ BURGER
is altijd welkom!
BIOSCOOP HARMONIE
IWAN MOSJOUKINE
Onze manden zijn gevuld met de fijnste vruchten
smaakvol opgemaakt. Wij bieden U een keus uit meer dan
20 modellen. - Concurreerende prijzen en prima aflevering.
:n in alle
en Ananas
en doozen
LAAT, over de Boterstr.
TELEFOON 1500/4 LIJNEN
Bekende
„CARLSHUTTE” - E. M. JAARSMA
HAARDEN EN KACHELS
„ZENITH” GASFORNUIZEN
EN COMFOREN
mijn bekende
PRIMA BLANKE ZUURKOOL
s
Op
•n
ir
b-
'0
EN GOEDKOOP
KWALITEITSARTIKELEN
ALLééN
ALLééN
ZONDAG
MAANDAG
DINSDAG
een algeheele herziening der oorlogsschulden
zou worden mogelijk gemaakt, is
nooit weerlegd, maar integendeel
moedlgd geworden.
de
der
organisato-
luishouding
M.
art
orde is, luidt: Zal Engeland den 15 December
moeten betalen?
to 1
nd
an
Ajl Zondag den geheeléh dag
open
5
5
Ui
5
5
7X
74
74
2H
I7M
0
!e
ïn
In
ien-
irln
pen.
in-
ek-
iar.
mg
n,
en
ri
d
den
x>t
Ier.
tte
fl-
to-
>n-
jze
en
>1-
►e-
en
n-
de
bestemd voor Den Haag en
omliggende gemeenten, als
ook voor Schevenlngen. het
Westland enz., plaatst men
het best In
Landstorm Op den oefenavond van den
B.VL werden de volgende resultaten behaald:
C. Schaap 97 ptn., Th. v. d. Lee 96 ptn..
Jac. Schaap 95 ptn., Jac. Tessel 95 pnt., O.
Hoogewerf 93 ptn- Jni Eeken 92 ptn., Jn.
Zoon 91 ptn., B. Mak 90 ptn, O. Commandeur
89 ptn, P. Nooy 88 ptn, J. Gerritsen 84 ptn,
Jac. de Boer 84 ptn., P. Groen 83 ptn, H. lo
sing 80 ptn.
Besloten werd de p'aatseljjke wedsttrijd te
houden op Woensdag 21 December 21 Decem
ber as.
Briefhoofden Gelegenheidscouvert» Handel»-
Correspondentiekaarten Ondertrouwcirculaire»
enveloppen - Bidprentje* - Label* Geboortekaartan
Rouwkaarten - Rouwcirculaire*
Reclamekaarten
enz. enz.
Molotow besprak voorts in bijzonderheden de
moeilijkheden van practischen
rischeij aard, die in de platteli
moesten worden overwonnen. Noodzakeljjk waa
het scheppen van kadertroepen van specialis
ten, vooral voor den landbouw. Het voornaam
ste probleem Is hier, wat het essentieele be
treft. reeds opgeloet, nJ. de èollectlvisatle, thans
moeten wij ons dringend bezig houden met de
practlsche problemen van den landbouw.
IEDEREN AVOND
HALF ACHT
FANTASIEBKOEKEN
OVERALLS
PULLOVERS
MANCHESTER JASSEN
MANCHESTER BROEKEN
STERKE OVERHEMDEN
daor Amerika
sweds aan ge
ar
MOSKOU, 1 December (V.D.) Op het con
gres van Ingenieurs en technici (spetsen). ge
houden te Moskou, heeft Molotow. de voorzlttei
van den raad van volkscommissarissen, een
groote politieke redevoeringen uitgesproken.
HU begon met te spreken over de resultaten
van de 15 jaar van het bestaan van de URSS,
waarbij hij tot de conclusie kwam, dat leder
redelUk mensch zal moeten toegeven, dat on-
Deze opvatting deelt Amerika niet. Het is
waar, dat Gerard, de Amerikaansche Ambassa
deur te BerlUn. kolonel House, de ..man achter
den troon van president Wilson”'en president
Wilson zelf van meenlng waren, dat Duitsch-
■and. als het da geallieerden eenmaal overwonnen
had. ook met een neutraal gebleven Amerika
zou afrekenen, maar de denkbeelden omtrent
het „Duitsche gevaar” wijzigden zich na den
Londen, 28 November 1932.
Amerika heeft het verzoek zijner Europeesche
debiteuren om uitstel toe te staan van oorlogs-
schuldbetalingen. niet ingewilligd.
Maar het heeft het ook niet verworpen.
Wat president Hoover geantwoord heeft,
komt hierop neer: GU hèbt geen enkel argu
ment genoemd op grond waarvan ik het
Congres zou kunnen vragen om machtiging tot
verlenging van het moratorium.
Lang vóór de vervaldag 15 December
aangebroken is. zullen althans de Britsche argu
menten aan Washington medegedeeld zijn. en
eerst dan zal men definitief kunnen spreken
óf van verwerping óf van inwilliging van het
verzoek tot moratoriumverlenging.
4 DEC.
5 DEC.
6 DEC.
DE BEROEMDE RUSSISCHE FILMSTER:
met TRUDE v. MOLO en PETER VOSS in
Een boeiend spel uit het leven der legionnairs van het
Fransche Vreemdelingen legioen
Spannende scènes, waarin het avontuurlijk bestaan der
soldaten, verzameling van goede en slechte menschen, uit
alle werelddeelen geschilderd wordt.
Humor en smart, liefde en haat, opoffering en verlooche
ning, dat alles gemengd in een heksenketel van de meest
Ulteenloopende karakters
ZONDAGMIDDAG VANAF 2 UUR DOORLOOPENDE
VOORSTELLING TEGEN ONZE POPULAIRE PRIJZEN
SW LEEFTIJD BOVEN 18 JAAR "W
n
Vervolgens besprak Molotow de voltooiing van
het vijfjarenplan In vier Jaar en de reorgani
satie van de techniek der nationale economie,
waarbij hij in het Ucht stelde, dat. ondRhks al
het bereikte nog vaak een reeks van onderne
mingen. tot Ti te laag niveau Is gekomen van de
productiviteit van den arbeid. Uitvoerig ging hij
In op de maatregelen, die noodzakelijk zijn om
de productiviteit van den arbeid te verhoogen.
waarbij hij de ingenieurs en technici opriep
eveneens deel te nemen aan dezen strijd. Na
ten slotte nog een opsomming te hebben gege
ven van de maatregelen van de Sovjetregeerlng
ter verbetering van de levensvoorwaarden van
ingenieurs en technici, zoowel van hen die tot
de ouderen behoorden als van de jongere spe
cialisten. besloot Molotow met er op te wijzen,
dat de URSS de eemge staat ter wereld is. die
zijn doelstelling en verwachtingen aan den
technischen vooruitgang heeft verbonden,
waarin zfj diep gelooft. Molotow riep zijn toe
hoorders op. de voorhoede te vormen van de
schepping van een nieuwe maatschappij.
Wie boven f 5.koopt ont
vangt een doos sigaren
CADEAU
En dit hangt af van het antwoord, dat
Washington geven zal op de nota, over welker
tekst de Britsche regeering thans beraadslaagt
In deze nota zullen de redenen genoemd wor
den, waarom Engeland uitstel van betaling ver
langt. Deze komen, zeer in het kort samen-
egvat. hierop neer. dat overmaking van bat
bedrag van 29 millfoen op 15 December een
noodlottlgen Invloed zou kunnen hebben op de
wisselmarkten en op het heele flnancieele en
economische leven en dat door een weigering
om uitstel van betaling toe te staan, alle
moreele voordeelen. behaald sinds de confe
rentie te Lausanne" bijeenkwam, tenietgedaan
zouden worden.
Niemand kan
Washington heeft zich, wel is waar, nimmer
formeel tot iets gebonden, maar zoo zeker was
men er te Londen en Parijs van. dat het. vla
kwijtschelding der Duitsche schulden, aan
stuurde op algemeene schulden-llkwldatle, dat
idch de Engelschen nóch de Franschen ooit
aan Washington om formeele toezeggingen
gevraagd hebben.
Alleen de z.g. ..Gentlemen’s Agreement” te
Lausanne wees er op, dat Frankrijk, steeds wan
trouwender gestemd dan Engeland, nog een
slag om den arm wilde houden Volgens deze
-Agreement” zou de overeenkomst van Lau
sanne niet geratificeerd worden alvorens Ame
rika zich bereid verklaard had de oorlogs-
schuld-regellng te herzien. Frankrijk had hierop
aangedrongen en rnr. MacDonald kon het niet
weigeren. Want aan zijn onvermoeide pogingen
was het te danken geweest, dat Frankrijk ten
slotte toegestemd had in de schrapping der
reparaties, nadat hij mr. Herriot erop gewezen
had. dat dan ook Amerika bereid zou zijn een
edelmoedige houding aan te nemen.
Mr. MacDonald geloofde dit te goeder trouw;
mr. Herriot verlangde zekerheid. en de
..Gentlemen’s Agreement" was een soort garan
tie. Zij is. volkomen ten onrechte, voorgesteld
als een „unfairheld” tegenover Duitschland. als
een oneerlijk voorbehoud. Dit is onjuist. Ratifi
catie van een verdrag <en dozijnen verdragen
wachten nog op ratlflctle) is vaak meer dan een
bloote formaliteit, bijv, wanneer een onderhan
delaar geen zekerheid heeft ten aanzien van de
houding van zijn regeering of parlement, of
wanneer de waarde van een verdrag beïnvloed
kan worden éoor omstandigheden, die zich
eerst later zullen voordoen. Dit was hier het ge
val en ook zonder ..Gentlemen’s Agreement”
zou Engeland de overeenkomsten van Lausanne
niet geratificeerd hebben alvorens net schul
denprobleem met Amerika besproken <as. Want
van de resultaten daarvan hing de wtiarde van
het verdrag voor Engeland en zijn vroegere
bondgenooten af.
KWALITEITSARTIKELEN EN GOEDKOOP
danks de bestaande moeilijkheden de toeMnnd
van de arbeiders in de URSS bij lange na niet
kan worden vergeleken met dien der arbeider*
In de kapitalistische landen, die door de crisis
worden getroffen. Den nadruk leggende op het
groeiende enthousiasme van de arbeiders en le
den der kolchozen, verklaarde Molotow. dat
men niet kan verwachten, dat er een absolute
eenheid zou bestaan In de waardeeringen der
resultaten van de Octoberrevolutie aan den
kant det Intellectueelen. der ingenieurs en
technici.’ die uit buitengewoon uiteenloopende
sociale lagen stammen. Toch is het niet twijfel
achtig. aldus Molotow. dat de verpletterende
meerderheid van deze Intellectueelen zich
krachtig op de basis van de revolutie gevestigd
heeft.
Groote problemen, die nooit en nergens kun
nen worden opgelost zonder strijd en zonder
moeilijkheden, worden aan de URSS thans ge
steld. Maar men kan gelukkig zeggen, dat wij
den grootsten berg van onze moeilijkheden
reeds overschreden hebben. De vraag van
Lenin, wie overwinnaar zal zijn, Is reeds defi
nitief en onontkoombaar door de URSS beant
woord.
ernstig aannemen, dat het
president Hoover te doen is om het bedrag van
29 millioen. ofschoon thans de toestand in
de Vereenlgde Staten van ‘dien aard is. dat
Washington niet als edelmoedige rijkaard kan
poseeren. Maar liet verlies, dat Amerika
lijden bij een moratorium van b.v. een half
iaar. zou uiterst gering zijn. n.l. niet grooter
lan het renteverlies over 29 tnilllen Beweerd
wordt, dat niet-betallng verhooging der Ameri
kaansche belastingen (die veel lager zijn dan de
Engelsche) tengevolge zou hebben, maar te
Londen gelooft men niet, dat dit juist is.
Voor president Hoover en voor den Amerl-
kaanschen senaat staat in de eerste plaats
een beginsel op het spel: flnancieele verpllch-
tngen moeten nagekomen worden. Het ver
trouwen wordt hopeloos ondermljnd wanneer
In zooverre zijn Engeland en Amerika steeds
accoord gegaan, en misschien had men van
president Hoover meer waardeerlng mogen ver
wachten voor de houding, in dit opzicht
door Engeland aangenomen.
Op andere punten evenwel bestaat een groot
verschil in opvatting tusschen de beide landen
De schuld werd door Engeland aangegaan
gedeeltelijk voor zichzelf, gedeeltelijk voor zijn
Europeesche bondgenooten. nadat Amerika aan
”>ultschland den oorlog verklaard had. De toe
stand der geallieerden was toen zeer ongunstig;
zij hadden bijna driemaal zooveel mannen ver
loren als de Duitschers; bovendien waren hun
geldmiddelen uitgeput. Het zou maanden duren
alvorens Amerika zijn eerste troepen in
Frankrijk zou kunnen landen; het zou zelfs
een jaar duren alvorens het daadwerkelijk aan
deel zou kunnen nemen in den strijd, waarin
het minder dan 40 000 menschenlevens zou ver
liezen. Het was in oorlog met Duitschland.
’ad levensbelangen bij de nederlaag van
Duitschland. maar zou langen tyd militair niets
kunnen ondernemen om tot het’toebrengen van
"lie nederlaag bij te dragen. De Engelschen en
Franschen en hun kleinere bondgenooten
moesten dus de geallieerde linies handhaven,
terwlll de Amerikanen een leger organiseerden,
en dit konden zij alleen doen wanneer hun
munitie verschaft werd. Een Jaar lang hebben
zij ook namens de Amerikanen gevochten en
geschoten, en in dat jaar verloren zij veel meer
menschenlevens dan Amerika in den heelen oor
log. Waren de Amerikanen een half jaar eerder
aan het front geweest, dan zouden zij over een
groot deel der linie hun eigen munitie zelf
gebruikt hebben, en groote verliezen aan men-
schenlevens geleden hebben. Maar nu betaalden
1e Engelschen en Franschen met hun levens
voor een zaak, welke ook die van Amerika
was. en bovendien moesten zij de munitie be
talen.
Van de Amerikaansche militanten hebben de
Franschen en Engelschen nooit een dollar ge
zien; zij werden tot den laatsten cent toe uitge
geven aan Amerikaansche bewapenlngsfabrie-
en. terwlil de Amerikanen een jaar lang buiten
schot bleven.
Dit is de vorige week misschien niet voldoende
in het oog gehouden, nóch te Londen, nóch te
Parijs. Toen president Hoover’s antwoord,
waaromtrent men zich niet zoo heel veel
illusies gemaakt had. binnengekomen was.
vestigde zich vrij algemeen de Indruk, dat
hiermede de zaak, wat Amerika betrof, feitelijk
afgehandeld was. Op 15 December zou Enge
land óf moeten betalen óf in gebreke moeten
blijven. Deze 'opvatting verklaarde ook de
ernstige ontstemming, welke tegen Amerika tot
uiting kwam, en welke zelfs de zoo bedacht
zame regeeringspers niet geheel onder stoelen
en banken stak. Dat een oud lid van het kabinet
als mr. Amery, een van de steunpilaren van de
conservatieve partij, in het Lagerhuis openlijk
te kennen gaf. dat Amerika dan maar betaald
moest worden met de goudvoorraden van de
Bank of Engeland, bewees, dat zelfs leidend»
politici geneigd waren zich meer door hun toorn
dan door hun gezond verstand te laten be-
heerschen. Het goudbezit van de Bank immers
is op het oogenbllk niet grooter dan de wette-
lljke dekking der banknotenclrcu’atie; werd rtj
gemobiliseerd hetgeen eerst na goedkeuring
door het Lagerhuis zou kunnen gebeuren
dan zou een monétaire crisis van den eersten
rang het gevolg hiervan kunnen zijn, en niet
alleen Engeland, maar ook de rest der wereld
met inbegrip van Amerika, zou hiervan einde-
loozen jammer ondervinden.
Er is zoowel in de pers en in politieke kringen
als in de City zeer druk gediscussieerd gewor
den over de vraag: ..Hoe zouden wij moeten
betalen?” Maar deze vraag, ofschoon belang
rijk. is voorbarig. Die. welke thans nog aan de
te goeder trouw geleend geld niet terugbe
taald wordt. Op dit zelfde standpunt heeft zien
steeds Engeland gesteld: het heeft veel zwaar
der offers gebracht dan één van Amerika's
andere debiteuren terwllle van de flnancieele
.moraal”. -Geheel afgezien van de vraag of
Xmerlka thans het geld zelf best gebruiken
kan, wil president Hoover en hij heeft een
iroot deel der politieke meenlng in de Staten
achter zich geen moratoria toestaan tenzij
onweerlegbaar aangetoond is. dat de debiteuren
óf niet betalen kunnen, óf door te betalen, een
nieuwe internationale crisis In het leven zouden
roepen.
oorlog aan gene zijde van den Oceaan reeds
zeer spoedig. Door zijn ligging aldus meenden
de Amerikanen had Amerika van Duitscb-
and niets te duchten; het had dus ook niet
dezèlfde belangen als de geallieerden bij de
nederlaag van dat land. Desniettemin ver
leende het hun een kostbaren steun; was het
niet billijk, dat zij betaalden voor het oorlogs
materiaal dat hun geleverd werd?
Kortom: de Amerikanen wilden In de sinds
1917 ontstane oorlogsschulden niets anders zien
dan een commercieele schuld; het feit, dat zij en
hun schuldenaren bondgenooten geweest waren
en dat die schulden aangegaan waren voor het
bereiken van een gemeenschappelijk doel,
schakelden zij geheel uit.
dit punt nu zijn de Engelschen steeds
minder dan de Franschen geneigd geweest om
met de Arperikancn te discussleeren. Pezen
waren formeel ongetwijfeld in hun recht, en
in dit geval Wacht Engeland bij voorkeur af
of de rechthebbende partij bereid is uit eigen
beweging moreele overwegingen te doen gelden
Inplaats van gelijk Frankrijk een edel
moedige opvatting te verlangen, wacht het af
of een edelmoedige opvatting getoond zal wor
den.
In de laatste Jaren evenwel hebben zich ge
beurtenissen voorgedaan, welke thans eveneens
het aanzien geven aan ..moreele overwegingen'’.
En aan deze hecht men in Engeland meer
waarde.
Te goeder trouw mochten Engeland en de
andere mogendheden aannemen, dat de Con
ferentie van Lausanne en de praktische kwijt
schelding der Duitsche herstelschulden niet de
laatste gebeurtenis was in de reeks, welke aan-
ving met het Hoover-moratorium. Amerika be
zat den sleutë! tot het internationale schulden
probleem, en de opvatting, dat door het mora
torium de kwijtschelding of sterke vermin
dering der reparatieschulden, en door deze