prof. Veraart over zichzelf
Prikkeldraad
Colijn strijdt voor zijn idee
Van de Perstribune
Onze handel met
Duitschland
Begeerlijke partij
DE INPOLDERING, NU!
Moties in petto
£en en ander uit „Opstellen
over Politiek”
WOENSDAG 21 DECEMBER
KERSTMIS NADERT
TWEEDE KAMER
VRACHTAUTO TE WATER
PROTESTEERENDE KAPPERS
WIJZIGING DER TARWE WET
ia»
El J
ru»
V
D
Wü toekenden
En dan nog op bis. 155 deze gedachte:
jecteur
la>«
et De-
ten ea
In bewondering voor den verlichten Kerstboom
Goed, laat 1 dan maar dAArvoor zijn!
In eindigt met deze fanfare:
De vier inzittenden gered
Wat is het juiste tydstip?
AVONDVERGADERING
Dén Haag, 20 December.
*8»
-HM
Dr. COLUN
Prof. Veraart uitgetreden
Tegen ’de Dinsdagmiddag sluiting
De zieke plek
Wü willen
to kort.
x 9
zeer kan
Isterc van
Politiek spel van het trieste lot der
Zuiderzee-gedupeerden
tg vaa
i kraal
RDaM*
gebouw
veg
gesteld.
Voorloopig verslag
Tweede Kamer
Tusschen pessimisme en
optimisme
Neen, natuurlijk niet!
Telkens krijgen de N K P en de R.K. Volks
partij een veeg uit de pan. Zoo op bis. 120:
Ba dan deze ernstige waarschuwing, vooral
«eer actueel na den jongsten Partijraad waarin
ille besluiten met overweldigende meerderheid
genomen werden:
En tusschen in deze waarlijk profetische
waarschuwing:
_Het katholieke volk van Nederland behoort
iet de RK. Staatspartij.”
Op blz S5 evg. is opgenomen een „Opstel",
N Mei 1925 In „De Telegraaf” verschenen.
Dit vangt aan met dezen klaroenstoot:
RK
Zln-
Examen M.O. Aardrijkskunde
AMSTERDAM. Geslaagd de heer F. Ji-Bpüker
te Zaandijk.
dan juicht de professor als liberaaal
zulks ook op dit gebied toe.
met den eventueelen aanleg van den *N O -pol
der verband, maar of die aanleg doorgaat, Is
door de Regeering nog niet beslist. Zjj heeft
daarvoor In haar Memorie van Antwoord aller
lei bespiegelingen ten beste gegeven en In leder
geval zal de leiding van geheel het werk der
nieuwe Inpoldering gecentraliseerd worden Die
reorganisatie van den dienst vergt den noodl-
gen tijd; ook dikt was een reden, om thans al
leen ondergeschikte werken voor te stellen.
We laten nu in het midden, of die liberale
gedachte al niet reeds nóg vroeger opgehouden
had te leven. dat is echter maar een kwestie
van wat vroeger of wat later en vooral
(eigenlijk alleen) met de latere liberalen, nl
met hen. die nog leven, hebben wij praktisch
te maken.
Juist In een belangrijk^ kwestie als dis van
het bijzonder onderwijs hébben de liberalen,
volgens prof. Elgeman. getoond, géén liberalen te
zijn: tegen den zin van Thorbecke dwong de
Het waren volgens prof. Elgeman de voorstan
ders van het bijzonder onderwijs, die de echte
liberaliteit bezaten:
,J>e veelbestreden rechtsche formule: Mjaon-
der onderwijs waar mogeljjk. openbaar onderwijs
waar noodlg. ia een essentieel libérale formule.'*
„Wanneer de vrije maatschappij genoeg energie
blijkt te bezitten tot zelfbestuur”
„Thorbecke’s ideaal Is bij zijn zoogenaamde
volgelingen juist in zijn volstrekte tegenstelling
omgeslagen.... zoodat de schoolstrijd In den
vorm waarin wij dien gekend hebben, een strijd
is geweest voor de consequente toepassing van
de liberale gedachte gevoerd door de zooge
naamde „clericalen” juist tegen de liberale.”
Wat voor aantrekkelijks kan er nu schuilen
in een partij, welke tenslotte misschien alles
is. maar juist niet.... zichzelf?!
Is dat een begeerlijke partij!
k’weg
kt
Zeer juist!
Waarom dit alles geciteerd?
Hopen wU prof. Veraart van nu te bekeeren
door prof. Veraart van toen?
Och, wie weet?
Maar anders prof. Veraart schreef het zoo
raak aan anderer adres (blz. 170);
Reymer allerminst
dat de onzekerheid omtrent den juisten
tijd, waarop de toekomstige polders hun volle
Natuurlijk geldt dit k fortiori voor een kleine
Minderheid, die de meerderheid haar meenlng
ep dreigende wijze zou meenen te mogen op
gingen!
In een „Opstel” van Jan 1925 treft ons deze
waarheid (blz. 87):
w -w 7- e hebben dezer dagen weer sens op-
\A/ nieuw moeten ervaren, dat er nog steeds
T Katholieken zijn, dis het deftig M
Iets anders? vinden om met het liberalisme
of met de liberalen? te coquetteeren.
Men mag zich wel afvragen:
wat zoekt en ziet men wel ia de liberale partij,
die, na jaren achtereen de malste caprio
len gemaakt te hebben, thans ..Vrijheidsbond’
heet?
t Is een liberaal zélf (en lang niet de eerste
de beste!), nJ. de hoogleeraar mr. J. A. Elgeman,
die in een onlangs verschenen studie „Neder
landers van links en rechts vereenlgt ul Ben
nationale gedachte” een vernietigend oerdeel
velt over het liberalisme van de huidige en
voormalige! liberale partij: mogen wij prof.
Elgeman gelooven, dan hebben de liberalen der
laatste decennia en ook die van heden met bet
echte liberalisme eigenlijk niets te maken;
men leae maar eens:
„Wie dit alles nu wil overwegen, vindt spoedig
te verklaring van tweeërlei verschijnsel: de
leweldige spankracht in de RK. Staatspartij
«n het hopeloos geval van de zich afscheidende
katholiek-politieke groepen. Zooveel geduchte
redenen om als Katholieken een staatkundige,
a des ook organisatorische eenheid te blijven
vormen, worden niet terzijde geduwd door nog
a» groote geschillen over concrete maatregelen
van socialen, economlschen, flnancleelen aard;
door persoonlijke afgekeerdheid tusschen lei
ders. En wie zich afwendt om In andere katho-
Üek-polltleke partijtjes N. K. P. of Volks
partij, In de omstandigheden der laatste jaren
een onderkomen te zoeken, verraadt zóó zeer:
ófwel het dienen van persoonlijke belangetjes,
ófwel het gemis van het meest elementair^
katholiek-politiek inzicht, dat het in waarheid
niet al te veel moeite kost om de breede lagen
van het katholieke volk van de dwaasheid ervan
te overtuigen."
beteekenis zullen krijgen, het eigenlijk onver
schillig doet zjjn. of men een jaar vroeger of
later aanvangt. DéArom onderschrijft Dr. Co-
Het Comité van Actie „tegen de Dlnsdagmid-
dagsluitlng in het kappersbedrijf is Dinsdag
middag een bespreking toegestaan in deze
kwestie op bet Ministerie van Handel en Nij
verheid.
De Minister zal in deze aangelegenheid een
nadere beslissing nemen.
de Katholieke Kamerfractie en van de Kamer.
Men had hem niet uit de Kamer moeten laten
gaan. Wjj laten daar, of hy uit de Kamer ge
drongen is dan wel of hU In een boose bul
Veraart lijdt dikwijls aan booze buien vrij
willig weggegaan is. maarmen heeft hem
waarachtig niet tegengehouden! De eenlgen.
die het met openlijk genoegen zagen waren de
socialisten; de anderen zagen het met.... be
dekt genoegen. Wü weten wel, dat Veraart af
en toe uit den band sprong dat hjj ook in
de Kamer niet bijzonder gezien was. maar
hij heeft In de Kamer toch wel heel goede
dingen gezegd, heel goed Katholieke opvattin
gen verdedigd, het heeft aan de Katholieke
partij waarlijk geen kwaad gedaan, dat een
Katholiek hoogleeraar In de Kamer haar ver
tegenwoordigde.
Sindsdien, sinds zjjn heengaan uit de Ka
mer. is Veraart verbitterd geworden. Zijn arti
kelen in de pers, speciaal zijn kronieken in
„Roeping”, getuigden daarvan. Zijn verbitte
ring ging dikwijls te ver. leidde tot artikelen,
die hij niet, althans zóó niet, had mogen schrij
ven. WU denken hlerbU aan zün artikel over
Nolens. Achter hem stond een groep kiezers,
in Den Haag en elders. ZU zagen door zün
merkwaardige karaktereigenschappen heen en
erkenden hem als leider naar een. wat zü
noemden, democratlseering der Katholieke
Staatspartij Democratische studieclubs werden
opgericht. WU weten niet of er heel veel ge
studeerd is. maar wel weten wü. dat die de
mocratische studieclubs invloed uitoefenden in
de kiesvereenfgingen. Er werden moties en
voorstellen ingediend en in de kiesvereenigln-
gen aangenomen, doch op het Haarlemsche
Congres werden ze niet geaccepteerd J En dit is
de reden, waarom Veraart thans uitAle R. K
Staatspartij is getreden.
WU hebben die voorstellen nog eens voor ons
genomen. Verschrikkeluk revolutlormair zien
ze er niet uit. Als wU goed zien, waren ze op
een enkele uitzondering niet meer dan de con-
cretiseerlng van hetgeen bepaalde punten van
het programma toch reeds behelsden. ZU zün
dan ook ol_ niet om princlpleele -redenen ver
worpen, doch om tactische redenen. Zelfs een
politiek program moet niet al te concreet zijn.
Maar we begrUpen, dat Veraart veel waarde
hechtte aan die voorstellen. WU begrUpen ech
ter niet, dat hjj er zóóveel waarde aan hechtte
dat de verwerping ervan hem leidde tot dezen
oJ. betreurenswaardigen en verkeerden stap. In
zUn rede voor de Democratische Studieclub van
de R. K. Kiesvereenlging RUkskieskring 'sGra-
venhage heeft Veraart meegedeeld, „dat hü
Vanzelfsprekend is door verschillende afge
vaardigden wu noemen die heeren Ch. van
de But, Duymaer v. Twist, Duys, Prof. v. d.
Bilt en ook Dr. ColUn over de uitvoering van
de Zuiderseesteunwel geklaagd, weike op oe be
langhebbenden. geheel in tegenstelling met wat
de wet tot oroogiegging der Zuiderzee van 1918
bedoelde, meer en meer het stempel van arm
lastigen drukt. Met krachtigen aandrang be
pleitte de Katholieke afgevaardigde van oe Bilt
•en heele litanie van wenschen. die stuk voor
stuk zóó billijk sun. dat men zich afvraagt of
met de Regeermg de geheele Zuiderzeesleun-
wet, die blukbaar niet behoorlijk uitgevoerd
kén worden, op de helling zetten moet.
Dacht Dr. Cohjn. Indien Minister Reymer
hem geen pertinente toezegging inzake de ver
dere inpoldering deed, in tweede instantie met
een motie te komen, hetzelfde was zun fractie
genoot Duymaer van Twist van plan te doen,
indien het antwoord des Ministers geen belang
rijke tegemoetkoming voor de bü de Zuidersee-
steunwet betrokkenen zou Inhouden. Mr. Duys,
de specialist op het gebied der onbekookt inge
diende moties, bestierf het haast van verrassing
om des generaals voornemens. Ook hij drong
in zün bekenden stUl op radicale wijzigingen in
den Zulderzeesteun aan. De Communist Wijn
koop, die generaal Duymaer met een „pas op,
of Ik bega een motte!” hoonde, overtrof na-
tUUrlDk oofc den 1 -dtnvypleiter
..zeer verlichte, groot-protes tan tsche, maar In
wezen volstrekt anti-liberale parttj.... tot de
formuleering van het onderwüs-artikel in de
grondwet, welke aanleiding beeft gegeven tot
den schoolstrUd.”
i
„Na Thorbecke’s dood is er tn ons land nóch
van een liberale gedachte, nóch van een liberale
parttj naar de eigenlüke beteekenis van bet
woord sprake geweestDe liberalen van bet
einde der vorige eeuw en het begin dezer eeuw
nemen een weerschün voor het licht en een
tak voor den wortel.... En de uitspraak is
inderdaad niet te hard, dat na Thorbecke’s dood
de liberale gedachte niet meer In een liberale
partij, hoe ook genaamd, belichaamd is geweest.”
Jk vertrouw dan ook. dat op 1 Juli as. het
katholieke volksdeel op overweldigende wUse
*1 toonen. dat het alleen de RK. Staatspartij
als zün partU* beschouwt, en dat het aan haar
groote en grootsche taak in de naaste toekomst
met alle kracht wil meewerken, ten bate van
bet geheele volk.”
De Tijd op Zondag van verleden week
wu de volgende Amsterdamsche stem-
,Voor velen is de RK. StaatspartU nooit Iets
^ier geweest en nog steeds niets anders dan
politieke organisatie der Nederlandsche
Katholieken Voor mU is het begrip altUd meer
beperkt-geweest en wel aldus: de politieke orga-
aT J1 .4 Ite* ét—^„11—„I
wel
1929 heeft Prof. Veraart een boek uitge
geven „Opstellen over Politiek”.
Tn de „Algemeene Inleiding” en in die
j^ptrntn" spreekt hU herhaaldeUjk over de
r.thnJieke StaatspartU- WU toekenden een
egftigtal plaatsen aan.
we er enkele van citeeren.
Op blz. 6 zegt hU in de „Algemeene Inleiding”.
1929 geschreven:
nog. Het is wel treurig, dat het lot van de door
de afsluiting der Zuldersee gedupeerden op deae
wUze moet worden uitgebuit.
Na twaalf uur hebben zich ook de C. H.-af-
gevaardlgden Bakker en Snoeck Henkemans en
de Staatkundlg-gereformeerde Ir. van Dis nog
bU de algemeene kritiek op de uitvoering der
Zuiderzeesteunwet aangesloten. Datzelfde deed
cok ir. Bongaerts, die over de regeling van den
steun wel eenlge overdreven klachten gehoord
had, maar niettemin ook zelf over de uitvoe
ring weinig enthousiast was.
Het standpunt van zUn fractie tegenover het
vraagstuk der verdere Inpoldering heeft deze
katholieke oud-mlnlster van Waterstaat ge
schetst als het midden houdend tusschen pes
simisme en optimisme. Vooral de blUvende
werkgelegenheid na de drooglegging trekt hem
aan. De heer Bongaerts sloot zich dan ook vol
komen aan bU dr. ColUn, ulterlUk in December
van het volgend jaar moet het eigenlijke In-
polderingswerk worden aanbesteed.
De C. H.-waterstaats-deskundlge Krijger sag
den toestand donkerder In en stond meer op het
standpunt, dat de regeering momenteel In
neemt, dus geen Inpoldering tegen eiken prijs.
Minister Reymer aal la eea volgende ver-
gadertng antwoorden.
JMt elsch van Staatsprogram slechts mag
worden, wat door de communis opinio tot prac-
Usche staatkunde is gemaakt, en dat de meer
derheid slechts die punten aan de minderheid
aiag opleggen, waarvan sU inziet dat de min
derheid er redelUkerwUze aan kan worden ge
bonden."
vraag zou komen, was niets zeggend. Toch mag
men niet vergeten, dat niet verlenging van het
verdrag onze moeilijkheden weder
vergrooten. De hoop van den mii
Waterstaat, dat onze kolenuitvoer wel gehand
haafd zal blUven, verandert daaraan niets.
Voor dat groote vertrouwen van een minister
geeft de handel niets, als er geen verdrag is.
Reeds anderhalf jaar lang heeft men btj de
regeering aangedrongen om deze zaak met
Duitschland te regelen en thans 10 dagen voor
den vervaldag weet men nog niets. De eene
minister na den anderen verklaart met een ern
stig gezicht, dat de vraagstukken waarvoor we
geplaatst zUn. moeilijkworden, maar van een
oplossing is geen sprake. Zeker, als het verdrag
niet verleend wordt, blUven we nog proflteeren
van de meestbegunstlgingsvoordeelen, maar de
bedongen lagere invoerrechten op grond van
het verleende credlet vervaBen en dat betee-
kent een niet onaanzlenlUke verhooglng ook
voor tal van landbouwproducten, waarvan we
nu alleen maar noemen de kool, die hier te
lande bU duizenden wagons voor export ge
teeld is geworden. Het Invoerrecht In Duitsch
land wordt als het verdrag niet verlengd wordt
op 1 Januari, maar even met 100 procent ver
hoogd. Het meest begunstlglngsverdrag veran
dert daaraan niets en is voor ons land thans
van weinig beteekenis.
Zeker we geven dadelUk toe. dat het niet
aanlokkelUk is met Duitschland, dat onlangs
zelfs met voorstellen hier kwam, die niet eens
een basis konden vormen voor een verdere be
spreking. te onderhandelen. Dit is echter toch
geen reden om nu maar niets te doen, vooral
nu we dank zU de crisiswetten toch wel over
wapenen beschikken om ons te verweren.
Waar het dus niet waarschUnlUk is, dat het
douane- en kredletverdrag op 31 December als
nog verlengd zal worden, want dan zou er nu
toch wel iets van bekend zUn, en de minister
van Waterstaat wist er 10 dagen te voren nog
niets van. daar mogen we toch wel vragen, wat
doet de regeering?
Laten we alles maar weer rustig over ons
heen komen, zuchtend over de moeilUkheden
waarvoor we geplaatst worden, of stellen we
ons te weer, mede op grond van het aan
Duitschland verleende credlet van 140 mlllloen.
Er is aanleiding genoeg om thans mede te dee-
len hoe de zaken staan. Handel, Industrie,
land- en tuinbouw hebben recht het te weten,
los van officieuze besprekingen die zU te Keu
len met-de Duitsche Industrie voeren.
Als* we werkelUk met Duitschland den eco-
nomischen strUd tot het einde moeten voeren,
laat de regeering het dan zeggen, dan staan
we aan haar zUde.
In de Kamer leeft Intusachen nog steeds een
sterke drang, om voort te gaan. Dr. ColUn was
^aarbU ook thans de aanvoerder. HU kon zich
met wat de Regeering
voor het jaar 1933
voorstelt vereenlgen,
maar achtte dat niet
genoeg; hU vond het
juist, dat de nieuwe
inpóldering niet ge
leid zal worden door
verschillende instan
ties met gedeelde ver-
antwoordelUkheld.
maar één uitlating
van den Minister in
diens Memorie van
Antwoord lokte tegen
spraak bU hem uit.
Want de heer ColUn
Is het met Minister
Reymer
eens, i—
„Vsn den dag der stichting van het Verbond
|M <ta> dag van heden hield zU niet op te ge-
tglgen.... dat het samengaan van alle Katho-
lieken In één StaatspartU onwrikbaar vast
moest staan.dat men voor het program de
beslissing van de meerderheid der Bondsver
gadering als volstrekt geldig erkende. Geen
mogeUJkheden voor Nieuwe Katholieke PartU of
BK VoIkspartUOnder de Mlchaéllsten
weft onverwoestbaar, de overtuiging, dat de
hoogste goederen van het Nederlandsche volk
en van het kathólleke volksdeel historisch dezen
eiscb tot leidende gedachte hebben verheven:
fet de Katholieken van ons Vaderland een
serkeUjke staatkundige eenheid moeten vor-
wsn.... Tegenover dit alles stelt ,J3t. Mlchaél”.
Mg eens gezegd, krachtens zUn bestaan: dat
de Nederlandsche Katholieken den duren plicht
hebben de R K. Staatspartij bU de stembus en
eiders te dienen, omdat en in zoover zU is het
prschug staatkundig verband der Katholieken
R deae streken...."
Op 31 December eindigt het Douane- en cre-
dletverdrag dat ons land met Duitschland
heeft sedert 1925 en dat gesloten is mede naar
aanleiding van de 140 mlllloen. die Duitsch-
land van ons geleend heeft, en welk bedrag
eerst in 1935 behoeft te worden terugbetaald.
BU de behandeling van de afdeeling Handel
en NUverheid van de begrootlng voor het de
partement van Economische Zaken en Arbeid
op 8 December is er door enkele afgevaardig
den ook naar gevraagd. Terecht werd er toen
op gewezen dat onze verhouding tot Duitsch
land op <öén datum zeer penlble zal worden.
De minister ontkende dit niet want In zUn
antwoord zeide hU. dat men over den toestand,
die tusschen Duitschland en ons land bestaat,
misschien in vgrband met de ontwikkeling van
de interne Duitsche verhoudingen Ietwat min
der pessimistisch kan denken, maar dat hu
toch van meenlng was. dat de verhouding met
Duitschland seer moeilUk bleef. De volle aan
dacht van de regeering is wel allermeest op
de verhouding met Duitschland gericht, ook
in verband met de aan de Kamer bekende mo-
gelUkheld. dat met 31 December aa. het
douane- en credletverdrag met Duitschland zou
afloopen en wU bU eventueele nlet-verlenging
voor buzonder moeilUke vraagstukken zouden
worden geplaatst.
De belangstelling van de Kamer bleek op
nieuw op Maandag 19 December, toen men bU
de behandeling van de begrootlng van de mU-
nen. hierover zelfs vragen richtte tot den mi
nister van Waterstaat. Het antwoord dat keurig
op schrift was gesteld, daar de bewindsman
zeker te voren gewaarschuwd was, dat deze
.Voor velen mag er hooge politieke wUsheld
in steken, dat men trachten moet in troebel
water te visschen; zulke visschers mogen stellig
niet worden gezocht onder hen. die alle krach
ten Inspannen om het politiek leven der Neder-
landsche Katholieken op een hooger plan te
krengen.”
„Al was bet alleen maar om de betrekke-
Hike zwakheid van het menschelUk verstand
en ook wel van het menscheUjke karakter dul-
delUk aan te toonen! Al was het alleen maar
om voorzichtigheid en bescheidenheid bU mee-
nlngen en standpunten aan te kweekenl”,
De behandeling van de begrootlng van het
Zuiderzeefonds heeft natuurlUk als veruit voor
naamste onderwerp van debat gebracht de
vraag, of en wanneer de Inpoldering van de
thans tot Wselmeer gemetamorfoseerde Zui
derzee moet worden voortgezet.
De uitspraken van de Regeering de eerste
spreker, de vrUzinnig-democraat Ebels, wees
daarop al onmiddellUk hebben totnogtoe veel
aan duidelUkheid overgelaten. Er is als nadere
concessie een poet van 7 ton op de begrootlng
gebracht voor de uitvoering in het komende
jaar van eenlge werken wU citeeren thans
de Memorie van Antwoord „welke met de
Inpoldering in verband staan, daarvan een on
misbaar onderdeel of uitvloeisel vormen, maar
niettemin ook zonder de Inpoldering hun waar
de hebben en dan ook binnen afzlenbaren tUd
aan de orde zouden moeten worden gesteld”.
Deze werken zUn de aanleg van een loswal te
Lemmer en een haven te Urk. alsmede wU
citeeren opnieuw „de met het oog op de
inpoldering noodzakelUke voorzieningen In de
afwatering van de omliggende landstreken”.
De laatste werken houden dus wel degelijk
In
lezen
men:
Prof Veraart uit de StaatspartU getreden
het Is een onaangenaam - -
meen 1
In het voorloopig verslag der Tweede Keener
over het wetsontwerp tot wijziging v& de
Tarwewet-1931 betuigden vele leden hun M-
stemmlng met de voorgestelde verhooglng van
het maximum mengperoentage vsm 25 tot 40
pet. Andere leden waren allerminst Inge
nomen met het voorstel, doch zij verklasudeto
zich niettemin bereid met bet voorstel mee
te gaan, omdat verdere steun aan den land
bouw dringend noodlg ia.
De leden, die een vrU aanzienlij toe stljgin*
van den broodprijs verwachtten, hadden be
swaar tegen de thane gevolgde steunmethode, --a
waarbU in de cerate plaats de lasten worden
gelegd op de minst draagkrachtlgen. Ver
schelden leden stelden de vraag, of niet moet
worden gevreesd voor achteruitgang van de
kwaliteit van bet brood. Verschelden leden
vroegen de regeering of deae nog langer be
hoeft vast te houden aan de beperking van
de teelt tot 113 van het thana in gebruik
lijnde bouwland.
alntle der Nederlandsche Katholieken.
joover die bereid zUn een bepaalde en
^nnrratiaehe politiek te voeren.”
Op bis. 52—53 echter achrUft hU In een ,jOp-
itol” gedateerd Januari 1925, ter verdediging
nn de leiding van het verbond St Mlchaél:
lUn die uitlating niet, omdat hU juist het tijd
stip van aanvang der werken wil doen samen
vallen met het diepste punt van de crisis. Dan
zUn de kosten van aanneming der verschillen
de werken het laagst, dan wordt ook op het
gebied van den werkloozensteun voor de Staats
kas de grootst mogelUke besparing verkregen.
Om die reden wilde de antl-revolutlonnalre lei
der van den Minister de toezegging, dat. han
gende het onderzoek naar den meest doel-
matigen vorm van organisatie der verdere in
poldering. alvast met kracht de voorbereidende
werkzaamheden voor den N. O.-polder op-
metingen. peilingen naar vindplaatsen van
dUkspecie enz. sullen worden ter hand geno
men. Aan de vertraging, die In 1932 ontstaan
Is. heeft Dr. ColUn genoeg. HU wenscht In 1933
geen tweede, die verhinderen zou. dat in 1934
het werk door de Inmiddels Ingestelde nieuwe
organisatie terdege wordt doorgezet. Want hU
beziet deae groote onderneming nog steeds met
een kalm optimisme, dat door de huidige lage
prUzen van den landbouwgrond geenszins wordt
verstoord. De grondprUzen hebben nu eenmaal
steeds geweldig geschommeld, maar het eind
was toch altUd. dat zU weer stegen tot een
voordien niet bereikte hoogte.
Stelde de heer Braat tegenover dit hecht
betoog zijn leege exclamaties, de soclaal-demo-
craat Ir. van der Waerden en ook de vrUzlnnig-
democratlscbe expert Ebels bleken ook thans
we* voorstanders van zoo spoedig mogelUk
dóórzetten, terwül Prof, van der Bilt den
verhinderden Dr. Bierema vervangend voor
zichtigheid bepleitte.
of twintig zijn. De ontwapenaars, de antl-
voarBtander» der publiekrech-
telyke bedrUfsorganlsatle, de pachters, de arbei-
7 VOOrt! Neen’ w‘e °P
katholieken grondslag staatkundig wil organl-
seeren, hu moet één partU willen: de oude of
met vernietiging van die oude een andere dié
den naam van katholiek-politieke partU waar-
di8 is. wat de oude dan niet meer is.
„Zonneklaar blUkt nu ook, hoeveel dwaasheid
de maidenspeech van den heer Arts In de
Tweede Kamer bevatte. Sprak hU daar niet van
samenwerking" met die vermaledUde
StaatspartU. van „coalitie” met haar?
speelde hU niet op een opname In de Fractie
der RK. StaatspartU. aan welker verzwakking
hü eerst had meegewerkt? Maar wat beteekent
dan toch de VoIkspartU? Het Inluiden van de
emdelooze versplintering In het staatkundige
van het katholieke volksdeel? Laat ons hopen
van niet: laat men begrUpen dat alles wat men
wil bereiken, nagestreefd kan worden In de
gereorganiseerde partU, die nu werkelUk ia een
StaatspartU"
.Twee grondslagen voor de staatkandlg-orga-
Nsatorische eenheid der Katholieken In Neder
land zUn onwankelbaar sterk: het karakter van
»^tepartu en de godsdienstige wereldbeschon
»ta« En indien de RK. StaatspartU. hoe
onvoldoende als zoodanig georganiseerd, zich
tedurende zooveel jaren terdege kon laten gel-
don, dan dankt sU dat vooral aan die twee
■rondslagen, waarop zU rustte. Een afschei
dingsbeweging als de N. K. P. was ook reeds
daarom een doodgeboren kind, omdat Iedereen
haar eigen leden het meest van het prac-
hoch klasae-karakter overtuigd moest zUn En
«m RK, VoIkspartU. uit den aard der zaak
*«1 omvangrUker beweging, moest nu afge-
Nen van haar verderfelUken Arts-Inslag
practise h evenzeer een klasse-karakter krijgen
daarmede de kiem van ondergang in zich
dragen. En zoo Is het ook voor de toekomst
«ouden ooit Roomse he arbeiders of Roomsehe
boeren naar een zelfstandige politieke organl-
•Mie streven, de InnerlUke tegenspraak zou bin
nen korten tUd tot volslagen ondergang voe-
~®n als ik 1 droef verschUnsel van de NKP
hu verder maar laat rusten, wat dan te zeggen
»«n de VoIkspartU zonder Arts-enU? Voor zoo-
*«r het redelUk was, niet anders dan een daad
?*n ongeduld. Men heeft niet willen wachten
•P den volledigen uitslag der reorganisatie
*<en heeft niet alle krachten voor die reorga-
“izetle in de PartU gegeven. Fouten, gedurende
*n tiental Jaren gemaakt, heeft men op slag
•Uien verbeteren.
„Wie de gedachte in zich omdraagt op katho-
Beken grondslag staatkundig naar concrete
Wogrampunten te splitsen, hü heeft geen
•kfle reden om maar drie katholieke politieke
*rtüeu te verwachten; het kunnen er evengoed aart een
.J)e VolkspartUers kunnen zonder eenlge
moeite allen terugkomen: verschil In tempo bU
concrete staatkundige hervorming kan niet de
basis zjjn voor verschillende katholieke staat
kundige partijen."
het is een onaangenaam bericht. In het alge
meen Is het al bedenkelUk Wanneer een of
ander ernstig man welbewust de PartU verlaat,
hoeveel te meer in dit geval. Prof. Veraart JS
een belangrijk figuur niet alleen 1 n onze Ka
tholieke gemeenschap, maar ook voor onze
Katholieke gemeenschap. WU weten wél: het
Is in bepaalde kringen, neen, baast overal de
gewoonte om. als des professoren naam ook
maar genoemd wordt, llchteluk te meesmuilen
En wü begrUpen dat ook wel. ZUn manier van
optreden zUn manier van spreken, zün manier
van beoordeelen, het is wel eens buitenissig,
om het maar neutraal te zeggen En die bui
tenissigheid van Veraart heeft meer de aan
dacht opgewekt dan zü verdiende, die buitenis
sigheid is overvloedig geëxploiteerd door zün
vijanden en hü heeft er véél, hü heeft y
in de kringen der arbeiders, hü heeft er in de
kringen der middenstanders en hü heeft er
de hemel beware hem 1 ook nogal In de
kringen der werkgevers En zoo is langzamer
hand de indruk ontstaan, dat met Veraart geen
land te bezeilen viel. Daar kwam bU. dat de
pers hem ook niet genadig was. ook onze eigen
pers niet. Men viel hem wel niet rechtstreeks
aan. en zeker begon men met hem geen we
tenschappelijk debat, men gaf de voorkeur aan
een amiere overigens vaak beproefde bestrü-
dlngswü«e: hü »erd genegeerd of hoogstens
een weinig bespottelük gemaakt. En men kon
dat veilig doen, omdat, sooals gezegd. Veraart
zoo wat overal zün vüanden had Vrienden die
het publiekelük voor hem opnemen, heeft Ver
aart maar weinig
volstrekt niet beweren, dat Ver
aart zelf geen aanleiding geeft tot deze vU«»-
dige stemming tegen hem. HU heeft eenlge
zéér persoonluke eigenschappen, die hem niet
büzonder aantrekkelijk maken, eigenschappen,
die bovendien versterkt zün geworden door de
wUze waarop men hem behandeld en ook wel
eens mishandeld heeft. Maar wat wü men?
Cet animal est trés méchant
Quand on l’attaque U ae défend.
Wü meenen. dat men ten opzichte van Ver
aart te dikwüls vergeten heeft, dat wü in cmse
nartU betrekkelük nog maar weinig intellec-
tueele krachten van de eerste orde hebben.
Veraart Is zulk een kracht. Wü doen niemand
indien wü beweren, dat destüds Ver-
i dar bekwaamste economen was van
wat hü doen zou als de pogingen tot volslagen
democratlseering der politiek van de R. K.
StaatspartU niet slaagden en dat hü nu er
kende. dat zü volkomen mislukt zün.” Welnu,
wü ontkennen, dat met aanneming der voor
stellen de pogingen „tot volslagen democratl
seering der politiek van de R. K. StaatspartU”
zouden geslaagd zün. Daar is geen oogenbltk
sprake van. Tot die volslagen democratlseering
is nog een en ander méér noodlg! Die voorstel
len beteekenden geen omwenteling in de door
hem begeerde richting.
Of het voorbeeld van Veraart door anderen
gevolgd zal worden? Wü betwijfelen het sterk
Veraart verklaarde zich bereid z'n pogingen
voort te zetten op voorwaarde „dat hü eén be
weging ontmoet, die door ’n behoorlUken diep
gang. groote geestdrift en offervaardigheid, dis
cipline en zelfverloochening de waarborgen
biedt, dat eindelük wordt opgebouwd, wat in
de StaatspartU onmogelük bleek.” Wü weten
wel. wat hU bedoelt. WU weten echter ook. dat
zulk een beweging er niet komen zal. De groote
massa der kiezers zünvolgelingen, die niet
spoedig den eenmaal Ingeslagen weg verlaten
Zeker niet wanneer zü vertrouwen hebben in
de leiding enz. naar onzen Indruk bestaat dat
vertrouwen. Wü willen er wel büvoegen: te
recht. Wü zün n.l. van meenlng. dat de door
Veraart en de zijnen begeerde „volslagen de-
mocratiseering” er komen zal. doch niet door
een paar veranderingen in een verkiezingspro-
gram, maar door den dwang der maatschappe
lijke ontwikkeling. Dat wu die ontwikkeling
leiden moeten. erkennen wü natuurlUk
Evenzeer. dat wü daarvoor bekwame
staatslieden noodlg hebben. En moedige ka
rakters. Maar óók een ongebroken partij met
een zuivere, democratische gezindheid, die wü
nog altijd behooren aan te kweeken en te ver
sterken. -
Het is eenmaal zoo treffend juist geschreven:
„Zooveel geduchte redenen om als Katholieken
een staatkundige en dus ook organisatorische
eenheid te blUven vormen, worden niet terzijde
geduwd door nog zoo groote geschillen over
concrete maatregelen van socialen, economl
schen. flnancleelen aard; door persoonluke af
gekeerdheid tusschen leiders. En wie zich af
wendt om In andere Kathollek-politieke por-
tUtjes NKP. of VoIkspartU in de omstan
digheden der laatste jaren een onderkomen
te zoeken, verraadt zóó zeer: ófwel het dienen
-van persoonluke belangetjes, ófwel het gemis
van het meest elementair Katholiek-politiek in
zicht. dat het in waarheid niet al te veel moeite
koet om de breede lagen van het Katholieke
volk van de dwaasheid ervan te overtuigen."
Zeer juistWü sluiten ten aanzien van
Veraart het persoonlük belang uit. wü weten
wel beter. Maar overigens zouden wü hem het
bovenstaande citaat toch vel In overweging
willen geven. Wü ontleenden het aan „Opstel
len over Politiek” en de schrüver isProf
zün vrienden niet In bet onzekere bad gelaten, mr. J. A. Veraart.
Vermoedelijk tengevolge van een defect aan
de stuurinrichting reed de garagehouder v. d.
V. met een vrachtauto, waarin eveneens zekere
W. en twee kleine kinderen hadden plaats ge
nomen. langs den Westkanaalweg onder de ge
meente Alphen a. d. Run in bet diepe Aarka-
naaL
De auto sonk onmiddellUk naar de diepte
Gelukkig waren er verschillende personen in
de buurt, die het ongeluk zagen gebeuren en er
met vereende krachten spoedig In slaagden v.
d. V. en de beide kinderen op bet droge te
brengen.
Erger was het gesteld met Wdie bü een
poging om zteh uit de cabine te bevrüden met
zün jas aan een of ander uitstekend voorwerp
bleef haken De omstanders zagen geen gans
hem te bereiken, doch de chauffeur van een
juist passeerende autobus, zekere H. v. L., be
dacht zich geen moment, sprong gekleed te wa
ter en mocht tenslotte als goed zwemmer erin
slagen W. los te trekken en behouden aan wal
te brengen.
Allen bleken lichte verwondingen te hebben
opgeloopen. De vrachtauto werd later door een
kraanwagen op het droge gebracht.
