r
Dominicanenklooster te Zwolle door brand verwoest
ONS BLAD
I
Nieuwe rem op onzen uitvoer?
VEREEN IG DE KATHOLIEKE^ERS
heden
Het
nieuws van
Een zwaar verlies voor de Predikheeren
Een wonderbril
Gevaar voor vele
kunstwerken
o
7
^Berlijn
STREVEN NAAR AUTARKIE
IN DUITSCHLAND
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
WOENSDAG 4 JANUARI 1933
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 82
f2
X
n
n
f!
De oorzaak
1
Goed te spreken over Bolivianen
De schoonheid der kerk
DE
Het vuur meester
Wa-
vee
Wat verloren ging
BANKBILJETTEN IN SPANJE
Regeering en boeren
$1
5
llllll/ll
Bibliotheek en kerk
behouden
Kundt .inspecteert het
Chaco-front
Nagenoeg blinde menschen kunnen
e: weer normaal door zien
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
PAYCLOP 3
ALKMAAM
Broodmessen en Broodzagen
MALYGIN”
De toestand van den gestranden
ijsbreker zeer ernstig
Enorme belangstelling
Zullen we met onze boter de
gens smeren en aan het
onze bloembollen
opvoeren?
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c.
p. regel; idem op pag. één 55c.p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
Van het archief konden de voor
naamste stukken in veilig
heid worden gebracht
Dak ingestort
Foto van het Zwolsche Dominikanenklooster, voordat het
vuur zijn vernielend werk verrichtte
-WWflM QOtDVffPZ
1 Uil/W J////////Z Mg?
Ik
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
e
iiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiniiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiH^
ZWOLLE
TE
De nieuwe beun te Rotterdam.
De moord te Rheydt; bekentenis van den dader.
Be
van
Rotterdamscbe
in
achteruitgang
de
De toestand van de ..Malygin'’.
Een wonderbril in Amerika uitgevonden.
Drie communistische partijleiders gevonnist.
kalm
der
de
F
Nader seinde men ons:
(United Press'
was de geweldige
(Van onzen Beriynschen correspondent)
Berlijn, 3 Januari
760
X
MiuHtiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiimiiiiiimiiiimiitiiiiiiuimiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiniiiiniiitHiniiiiiiiimiiiiii
i
KOPENHAGEN. 3 Jan. (Eigen telegram.) De
geheele bemanning van den Russischen Ijs
breker ..Malygin", bestaande uit honderd kop
pen, is, naar gevreesd wordt, met de „Malygin*
gezonken. De Ijsbreker, die in de Noordelijke
Ijszee op een Ijsberg stootte, zond gedurende
den nacht S.O.S.-selnen uit, die hedenmorgen
echter plotseling zün opgehouden.
(United Press)
DOMINICANENKLOOSTER
DOOR BRAND VERNIELD.
Omtrent de oorzaak vernamen wij, dat men
vermoedt, dat het vuur ontstaan is bjj de warm-
waterovens. welke zich aan den achterkant van
het klooster bevinden.
Sjanhaikwan door de Japanners platgeschoten:
500 Chineesche soldaten verbrand.
Ingrijpende maatregelen in verband met Rot
terdams flnancieelen toestand.
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
TgUfoon Administrate 433, Radactie 633
ABONNEMENTSPRIJS»
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar f 2.85
M«t geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
Wijziging winkelsluitingswet; binnenkort een
voorstel.
De afsluitdijk binnenkort voor het verkeer open.
Dg, staking te IJmulden; gedeeltelijke overeen
stemming bereikt.
Hoogste stand op Woensdag rar vat: 70
Vooruit.'
Sterke
haven.
ir.
VILLA MONTES (Bolivia). 2 Jan. (Per tele
foon). De Dultsche generaal Kuiylt, die na een
bezichtiging van het front In het Gran Chaco-
gebied hier arriveerde, verklaarde dat de disci
pline en de geest onder de Bollvlaansche troe
pen voortreffelijk was. De toestand in de Gran
Chaco was, volgens Kundt’s oordeel, gunstig voor
Bolivia.
LENINGRAD, 3 Jan. (VDJ De positie van
den bij Spitsbergen gestranden Russischen Ijs
breker „M^ygln" 13, naar draadloos wordt mee
gedeeld. zeer verslechterd. In de machineka
mer is water gedrongen, dat niet kan werden
weggepompt. Er bestaat zelfs gevaar, dal het
water de geheele machinekamer zal vullen. De
kapitein van den Ijsbreker heeft opnieuw om
hulp verzocht. Een andere Ijsbreker heeft ge
tracht de ..Malygin" op sleep te nemen, doch
de pogingen waren vergeefsch. De Russische
Ijsbreker .Lenin" bevindt zich thans op weg
naar Spitsbergen.
klassen
ook al
hebben
nieuw
De wind, die uit het Zuld-Westen woel, was
zeer gunstig, zoodat er geen direct gevaar voor
de omliggende perceelen het klooster ligt in
de Assendorperstraat. een winkelstraat van
Zwolle bestond. Aan den overkant van het
klooster ligt het gebouw van de Coöperatieve
Winkelvereeniging, doch ook al door den gun-
stlgen wind bestond er voorlooplg geen gevaar
voor dit pand. Uit het klooster kon weinig
worden gered. Verschillende schilderstukken
van den bekenden kerkschllder, pater van Ber
gen. werden een prooi der vlammen.
De belangstelling van de zijde van het pu
bliek was enorm. Vrijwel geheel Zwolle was
ultgeloopen, om iets van het machtige vlam
menspel te kunnen aanschouwen. De nieuws
gierigen werden door de politie op behoorlijken
afstand gehouden. Persoonlijke ongevallen von
den niet plaats. Alles geschiedde in de vbl-
Van alle kanten wordt de uitgebreide vuur
zee door tlental'en waterstralen aangetast. Als
evenwel de vlammen zijn overgeslagen naar
een van de kerktorentjes en het kerkdak, wordt
bijna heel het blusschingsmateriaal geconcen
treerd op het behoud van de kerk. Om elf uur
woedde de brand van alle kanten nog fel.
MADRID, 3 Jan. (Reuter). De Spaansche
regeering heeft verordend, dat vanaf 1 Januati
1933 de biljetten van de Banco de Espana
(Spaansche Staatsbank) van alle series en
emissies als wettelük betaalmiddel gelden.
CHICAGO. 3 Jan. (Reuter.) Na een studie
van zeven jaar en tallooze experimenten is de
bekende Amerikaansche oogarts, dr. William
Feinbloom. er in geslaagd een bril te con-
strueeren. welke personen, wier gezichtsver
mogen slechts 3 procent van het normale be
draagt en die vroeger als geheel blind werden
beschouwd, in staat stelt alles gewoon waar
te nemen.
Deze nieuwe bril bestaat uit drie telescopi
sche glazen voor ieder oog en kan als een ge
wonen bril gedragen worden.
Dr. Feinbloom heeft zijn uitvinding uiteen
gezet voor de American Academy of Optome
try en in optische kringen wordt aan zijn uit
vinding groot belang gehecht, daar hierdoor
40 procent van de blinden in Amerika weer
zal kunnen zien.
binnentuin omsloten houdt. De kapel Is daaraan
gebouwd.
Na den dag der kerkwijding op den 19en
Augustus 1902. kwamen kerk en klooster weldra
gereed, al waren zjj felteljjk nog pas van het
meest noddzakeiyke voorzien. Doch vooral on
der het prioraat van den zeereerw. pater B. D.
van Breda (1910—1918) werd de' kloosterkerk
veel verfraaid. De koorvloer In mozaïek, die
symboliseert hoe onze pelgrimstocht van Adam's
paradijs uit door aarde en sterrenhemel moet
stijgen naar God, werd toen gelegd en kreeg
weldra een waardige omlijsting in de kunstig
gebeeldhouwde koorstallen.
Het rijzige orgel met zijn opstrevende lijnen
vormt den majestueuzen achtergrond voor het
Indrukwekkende hoogaltaar, dat een stuk is van
zeldzame schoonheid.
En over dat alles spreidt sindsdien het gou
den licht, dat door de gekleurde ramen naar
binnen vloeit, eep Inn'gen toon van mystieke
warmte. Ook het Sint Petrus-altaar en de de
vote Sacramentskapel, preekstoel en communie
bank werden in denzelfden tijd geplaatst. Het
is op dit uur nog niet uit te maken, wat hier
van is gered.
Ttjdens het bestuur van den volgenden prior,
den zeereerw. pater GlJlswlJk (19181924). werd
de aankleeding der kerko.a. door den aanleg
eener electrische verlichting voortgezet, en
meerdere kerkbenoodigdheden kwamen voor de
voorlooplge In de plaats. Zoowel een Kardinaal
als een Apostolisch Delcgaat, een Pauselijk In
ternuntius. verschillende aartsbisschoppen en
bisschoppen heeft de kloosterkerk in de jaren
van haar bestaan met passend ceremonieel ont
vangen. Alle H H. Orden, ook de priesterwijding
heeft zy op baar presbyterium zien voltrekken,
hetgeen haar als het ware nog een bijzondere
wijding geeft.
Behalve voor datgene, dat uiteraard tot de
wezenlijke taak van Iedere religieuze communi
teit behoort nX gebed en beschouwing, was het
maaktste orde en kalmte.
Behalve de burgemeester van Zwolle was
ook de Commissaris van de Koningin in de
Provincie Overüsel, baron Van Voorst tot Voorst,
op het terrein van den brand aanwezig De
schade, die uit den aard der zaak zeer groot
is. kon nog niet worden overzien. ZU werdt
door verzekering gedekt.
De fraters, die in het klooster hun opleiding
genoten, zijn naar Nijmegen- vertrokken. -*De
paters werden in de verschillende parochies te
Zwolle ondergebracht.
Tot ver in den* omtrek
vuurzee zichtbaar.
nAuwe klooster vóór al het overige als een
studiehuis gesticht. Onder de bescherming ge
stald van den grooten waarheidszoeker en
wUarheldsleeraar Thomas var. Aquino, was het
op de allereerste plaats bedoeld als een „in
richting voor bijzonder hooger onderwijs.”
Tegenover den Ingang staat dan ook In het
claustrum St. Thomas' beeld in gebrandschil
derd glas.
Dit klooster vond immers zijn meest eigen
karakter in de studie der waarheid. Koorgebed,
beschouwing en studie waren er de hoofdver-
pUchtlngen.
Het Zwolsche klooster was een studiehuis In
den vollen zin des woords. En toen het zesde
eeuwfeest van 8t Thomas' heiligverklaring
plechtig zou worden herdacht (1923) scheen dit
Convent de aangewezen plaats voor een luis
terrijke viering.
Uit naam der Nederlandsche Dominicanen
Werd 8t. Thomas niet alleen als Ordebroeder,
maar vooral als de provldentieele Leeraar der
Waarheid tijdens het Wetenschappelijk Con
gres gehuldigd in dit naar hem genoemd
klooster.
Het Zwolsche Convent verkreeg ook bekend
heid door een bijzondere werkzaamheid de
voordrachten voor nlet-katholleken (niet lan
ger in een particuliere zaal, maar in het ka
tholieke kerkgebouw zelf), en van Zwolle uit
heeft dit Apostolaat zich verder verbreid.
In het klooster was gevestigd de klasse der
philosophic van de tn opleiding zijnde paters;
eenlge jaren geleden is de klas der ethica (hel
derde jaar der philosophic) overgebracht naar
Hulssen.
De tegenwoordige prior Is P. Hubers. In
het gebouw waren gehuisvest ongeveer 16 pa
ters. onder wie de bekende schilder P. Ray-
mundus van Bergen, die daar zijn atelier had,
en verder ongeveer 30 fraters en ongeveer 16
broeders.
Op het oogenbllk ia het klooster self reeds
vrijwel geheel een prooi der vlammen, terwijl
de naastgelegen kerk reeds door het
vuur is aangetast en vermoedelijk niet behou
den zal kunnen blijven.
Te zeven uur bevond zich het geheele Con
vent in het koor voor het bidden der Com
pleten, toen een broeder door een der ramen
vwa de kerk een eigenaardigen lichtschijn zag
HU maakte hierop een der peten, pater Ha
geman, attent, die zich terstond uit het koor
verwijderde.
HU ülde in de richting van waar een sterke
brandlucht hem tegemoet kwam, nJ naar den
rechterachtérvleugel van het klooster, waar zich
de cellen der paters bevinden.
Het bleek hem, dat op den boven de cellen
gelegen zolder brand was uitgebroken, die ach
met een angstwekkende snelheid Ultbieldde. i
De pater_ snelde terug naar het huis; het i
gebed werd terstond gestaakt,, brandweer en i
politie waarschuwen was het werk van een i
oogenbllk. Aanvankelijk poogden de paters, fra- i
ters en' broeders met vereende krachten net
vuur te beperken, doch mef een ongelooflijke
■netheid breidde dit zich uit over den zolder.
Reeds te 7 uur 10 sloegen de vlammen uit
het dak. De politie-brandspuit was omstreeks
dienzelfden tüd aanwezig en tastte met twee
slangen het vuur aan.
Tegen 7X0 uur arriveerde de auto-spult der
Zwolsche brandweer en even later nog een 1
motorspult.
Met alle beschikbare materiaal werd nu ge
werkt en de brandweer meende aanvankelijk
het vuur nog meester te worden.
Zoodoende werd niet terstond hulp gere-
quireerd van de brandweer te Zwollerkerspel.
doch kort daarop, toen dit gebeurde, was h$d
klooster niet meer te redden.
ooeven is 1 handelsverdrag met Frankrijk
afgesloten, en het heeft te ParUs evenals
een goede noot gekregen. Een
handelsverdrag met Engeland is ook
op komst en het zal eveneens wedertljdsche
faciliteiten brengen; van Duitsche zUde wenscht
men een verlaging der invoerrechten op ver
schillende Industrieproducten, en in Engeland
zou men gaarne een verruiming van het
Dultsche kolen-contingent zien.
Wat zal de handelsovereenkomst met Holland,
die hernieuwd moet worden. Inhouden? Ofschoon
de stemming In Holland door de reeds genomen
maatregelen tegen onze land- en tuinbouw
producten niet al te gunstig voor Dultschland
is, schijnt men hier nog niet van zins, een
anderen weg in te slaan. Nederland is nu
eenmaal de groote concurrent voor de Dultsche
landbouwgebieden, en de Duitsche regeering
dingt thans evenals vroeger naar de gunst der
boeren Practised kan een rechtsch kabinet
heelemaal niet buiten de boeren. ZU zün de
labiele factor in de politiek; het kan den
agrariër immers weinig schelen, wie er in de
RUkskanselarU zit. Hitler dan wel Brüning of
Schleicher. HU beziet de geheele politiek van
het standpunt der hulp aan den landbouw en
der tarievenbescherming.
NatuurlUk heeft het kabinet-Schleicher niet
nagelaten, reeds in zün radlo-Regeerings-
verklarlng enkele beloften aan het adres der
boeren te doen. De VrUwilllge Boerenhulp
waarvan hü sprak, en die thans druk bespro
ken wordt in de ministeries, «vil jeugdige werk-
loozen uit de groote steden naar de provincie
brengen, om bü de boeren te werken. NatuurlUk
enkel bU zulke, die zoo hulpbehoevend zün, dat
Te half acht stortte reeds een gedeelte van
het dak boven de cellen der paters In Snei en
Beker woedde bet vuur in de richting van den
voorkant van het klooster en in de richting
van de kerk.
Te acht uur brandde ook reeds het dak van
de voorzijde van het klooster Tegen negen uur
had het vuur de kerk bereikt en begon het dak
en een der kleine torentjes aan de achterzijde
van het kerkgebouw te branden.
Het klooster was toen een vuurzee. Intus-
schen hadden de Paters het blusschingswerk
overgelaten aan de brandweer en waren ge
holpen door politie, marechaussee, rjjksveld-
wacht en vele tienta'len omwonenden begon
nen met het redden van alles wat te redden
viel.
In allerUl werden zooveel mogelUk vracht
auto’s en wagens gerequireerd. waarin alles
geladen werd, terwUI de kostbaarste voorwer
pen in tegenover kerk en klooster gelegen par
ticuliere woningen werden overgebracht.
Het eerst werd bü bet reddingswerk gedacht
aan bet Tabernakel. Ciborie en monstrans
werden daarheen overgebracht.
Vervo'gens mocht -bet gelukken alle zich in
de kluis bevindende kostbaarheden en kerk
sieraden te redden.
Inmiddels waren anderen begonnen aan het
redden der bibliotheek, waarvan ook een ge
deelte kon worden gered, al is thans met geen
mogelUkhetd te schatten wat en hoeveel ei
verloren is gegaan.
Schilderstukken, beelden, meubelen, bldstoe-
len. kleeren, kortom alles wat los was en ge
dragen kon worden, werd, voor zoover nog
bereikbaar, wegges’eept; ook de kerk werd van
haar luister ontdaan. Het groote kruis van het
hoogaltaar werd naar buiten gebracht. De
prachtige bronzen door engelen gedragen kroot
De kloosterstichting der Predikheeren te
Zwolle dagteekent van het jaar 1466. In den
Jare 1572 werden de kloosterlingen gedwongen
voor een tijd de stad te verlaten. De laatste
Zwolsche prior. Adrianus van Zlerikzee. werd in
1580 met de geheele communiteit uit de stad ge*
wezen eb het klooster werd te huur aangeboden
Keerden de paters tot het jaar 1672 by tusschen-
poozen als missionarissen terug, In 1674 moesten
de kloosterlingen vóorgoed voor de nlet-katholie-
ken wijken, waardoor de band tusschen het
klooster en de oude bewoners verbroken werd.
Eerst op het einde der vorige eeuw kwam
Zwolle wedermn voor een kloostervestiging in
aanmerking.
Het gevolg was. dat in 1900 de grondslagen
gelegd werden Van het nieuwe klooster, dat gis
teravond afbrandde.
Den derden Mei 1900 werd de eerste steen
gelegd door den Hoogeerw. Pater Provinciaal
L Theissling, <Bn lateren eersten Nederland-
schen Generaal der Orde.
Het klooster is gebouwd door den Maastricht-
schen architect J. Kayser, hierin bijgestaan door
den bouwkundigen Belgischen pater R. Biolley.
en Is in gebruik genomen op 12 December 1901,
ttjdens het provincialaat van pater Theissling
Het is te beschouwen als een voortzetting van
het oude klooster, dat in 1465 was gesticht en
opgeheven in 1580. Het gebouw, dat gesteld is
onder het patronaat van den H. Thomas van
Aquino, bestaat uit een carré, dat een fraaien
ze geen betaalden knecht kunnen houden. De
nieuwbakken boereknecht-uit-de-stad krijgt
voor zijn arbeid kost en inwoning en een klem
zakgeld. Het is dus een nieuwe vorm van
.arbeidsdienst” die tot boeren-hulp wordt
omgevormd.
Of deze plannen verwezenlUkt kunnen
worden in zulk een zin als ze bedoeld zUn. is
twUfelachtlg. Behalve dat het moellUk. zoo
niet ónmogelijk is om er achter te komen,
welke boer hulpbehoevend Is. en welke zich
maar zoo houdt, om een knecht van den
arbeidsdienst toegewezen te krUgen. Is het ook
nog mogelUk. dat vele boeren er heelemaal
niet aan willen, om een ongeschoolde kracht
uit de stad op te nemen, en die tegen kost.
Inwoning en ongeveer dertig Mark zakgeld In
de maand van meet af aan in het boeren-
bedrijf in' te werken.
Is het niet te voorzien, of den boeren inder
daad een weldaad bewezen wordt door de
vrUwilllge boerenhulp, dat die andere hulp,
welke aan de grenzen in den vorm van tarie
ven geboden wordt, hun weinig zal helpen, is
van te voren reeds zeker. In de radiorede
die minister Braun vóór Kerstmis hield
hoorde men het woord der .autonome tarieven"
het duldelUkst:
„Door het opzeggen van verschillende han-
delsovereenkomsten met andere landen.” aldus
de minister voor Voeding, „bereiken wij de
bevrüdlng van de tarievenverdragen, die thans
de prijzen van onze voornaamste landbouw
producten drukken, en door een autonome
tarievenwetgeving evenals door andere maat
regelen (contingenten) zullen wU In de toe
komst kunnen voorkomen, dat de landbouw
producten van de wereldmarkt Dultschland
blnnenstroomen en den prijs omlaag drukken."
Dat zUn woorden, die niet veel goeds belo
ven De land- en tuinbouw- en zu.-'el-produc-
ten zUn het. die nog verder geweerd zullen
worden. Het is dus alweer Nederland dat van
deze maatregelen den weerslag zal ondervinden
WU zullen met onze boter de wagenskunnen
smeren en de bloembollen als veevoeder kunnen
gebruiken; onze eleren-uitvoer. die voor het
overgroote deel naar Dultschland ging en gaat
ligt tegen den grond, wanneer men hier inder
daad de nieuwe projecten realiseert. De voor
uitzichten voor onzen export zün dus uiterst
somber.
Wanneer echter de regeering hier gelooft,
dat de Dultsche boeren wel zullen varen bü
de nieuwe regeling, schijnt dat een grove
misrekening. De gedachtengani 's natuurlijk
de volgende: wanneer de tolnnenlandsche markt
gesloten blüft en de Dultsche landbouw
producten (die Immers tegen de buitenlandsche
niet concurreeren kunnen wat den prüs en wat
de kwaliteit betreft) tegen hoogeren prijs
verkocht worden, kan de landbouwer weer
ademen.
De bevolking wordt dus eenvoudig gedwongen
de dure Dultsche producten te koopen, omdat
zij geen kans meer heeft, aan de goedkoope
buitenlandsche te komen.
Doch de bevolking der steden lUdt nood, en
het is met gemakkeiyk uit ie makrn, ot het
onderscheid tusschen haar ellende en die der
boeren nog zoo groot Is. dat men op haar als
consumente de elgenlüke kosten van de Invoer
rechten kan afwentelen In den vorm van
prysopslag. De koopkracht der steden slinkt
nog voortdurend, en de Duitsche boter Is er
het voorbeeld van wat er gebeurt wanneer de
grenzen vkn de betaltngscapacitelt by den
consument bereikt zün. De Dultsche landbouw
heeft gehoopt, nadat de concurrentie op de
blnnenlandsche markt door tarieven en con
tingenten zoo goed als geweerd was (er kwam
slechts zooveel buitenlandsche boter binnen als
ter aanvulling der Dultsche productie noodlg
was; de Dultsche landbouw is namehjk niet
in staat ten volle in de boterbehoeften van
het land te voorzien) den prüs te kunnen
maken, die hem goed leek en niettemin ai
zün boter van tweede kwaliteit af te zetten
Wat gebeurde echter? Het publiek weigerde
de dure boter te koopen en ging in massa
over tot het gebruik van margarine.
Thans heelt de regeering echter raad
geschaft voor de jammerende boterboeren; een
margarinemengwetl Op Kerstavond deed bet
nieuws van een dergelüke verordening, die de
margarlne-industrle dwingt een zeker percen
tage boter bü haar producten te mengen, de
ronde, tot groote vreugde van de weinige
belanghebbenden en tot ontsteltenis van de
eerste. Men kan zich voorstellen, welk een
nieuwe druk het juist voor de onderste volks-
beteekent wanneer de margarine nu
duurder gaat worden! De partijen
onmlddellUk de hoofden bü elkaar
gestoken, en een aanval in den RUksdag voor
bereid Ook het Centrum zal daarbü wel niet
achterblUven. ofschoon bet agrarisch deel
dezer partü onder afgevaardigde Hermes de
eenzUdlge landbouwpolitiek der regeermg niet
ongaarne zleU De regeering tracht de partüen
weliswaar te ihtimideeren door hun de Rüks-
dag-ontblndlng als karwats voor te houden,
doch ook hierdoor laten de ontstelde gemoe
deren zich niet afschrikken. De partüen zün
van meening dat zü voor nieuwe verkiezingen
niet bang behoeven te zUn. wanneer deze
veroorzaakt worden door hun krachtdadige
oppositie tegen een landbouwpolitiek, die de
buurlanden tegen Dultschland in het harnas
jaagt en de blnnenlandsche bevolking onbe
taalbare prüzen afperst.
Men ziet, er Is in Dultschland mg genoeg
gezond verstand aanwezig om te erkennen, dat
er een eind moet komen aan het verhoogen
van tariefrechten en de daarvan consequente
maatregelen. Doch de regeering heeft belang
bü de boeren, en de boeren willen eieren vooi
hun geld. of. in het onderhavige geval, geld
voor hun eieren. ZU ®Ün slechts met attenties
te winnen
Zoo gaat Dultschland steeds verder dan
gevaarlijken weg der autarkie op. En ter
verantwoordelUker plaatse schünt men vergeten
te zUn. dat de eenlge ware autarkische periode,
welke men in Dultschland gekend heeft
XUdens den oorlog namelük die der kool
rapen was.
doch de brandweer was toen het vuur in zoo
ver meester, dat met zekerheid gezegd kon
worden, dat de kerk behouden bleef. Intus-
schen waren door talloos ve’.e helpers de voor
naamste altaarstukken en schllderüen in vei
ligheid gebracht. Van belangrijke beteekenls is
de omstandigheid, dat de betonnen vloeren
boven de eerste verdieping hebben standge
houden. Hierdoor werden de verblUven der pro
fessoren en overige paters niet aangetast door
het vuur en bleven kostbare werken, manus
cripten en studiemateriaal behouden. Wel
ging het archief verloren, op enkele van
de belangrükste werken na, die ternau
wernood aan de vlammen werden ontrukt.
De geheele voorraad misgewaden, schl'derstuk-
ken. paramenten enz. werden buiten het kloos
ter gedragen. De vüf en dertig fraters zün om
half tien met den trein naar NUmegen ver
trokken. Een twaalftal paters zün onderge
bracht in het R. K. ziekenhuis en in de pasto
rieën te Zwolle. In verschillende deelen van het
gebouw qa in de traptorens en de linnenkamer
woedde om half twaalf de brand nog fëL Uit
breiding van het vuur was om dien tüd niet
meer te vreezen. Het klooster was verzekerd
Den gebeden nacht zal nog worden doorge
spoten.
Hoewel het tot vanmorgen nog niet mogelUk
was om een volledig overzicht te krügen van
de groote schade die deze geweldige brand In
het Zwolsche klooster der Paters Dominicanen
heeft aangericht, kunnen we thans toch mel
den. dat de voornaamste stukken uit het be-
langrüke archief zün gered.
Behoudens de mogelükheld van waterschade
is de bibliotheek gelukkig intact gebleven, al
luidden de eerste berichten, dat de bibliotheek
geheel verloren was gegaan.
De brsuid bleef in hoofdzaak beperkt tot de
bovenverdieping, daar de betonnen vloer ge
lukkig stand hield en verder doorbranden
daardoor onmogelük werd. Wel heeft natuur-
U)k het bluschwater schade in de benedenver
trekken aangericht, doch gelukkig is hier veel
kostbaar studiemateriaal, boeken, enz. behou
den gebleven.
De brandweer beeft den geheelen nacht
doorgespoten. Om één uur laaide het vuur
evenwel opnieuw op en er ontstond brand In
een der torentjes boven den hoofdingang van
het klooster. Het brandde geheel leeg en stort
te naar beneden.
Ook aan de achterzüde van de kerk Is een
torentje büna geheel meegebrand.
Door de Overige bemoeiingen van een 15-tal
burgers, die naar boven gingen om de atelier-
installatie van Pater van Bergen te redden, zün
zoo goed als alle stukken van dezen bekenden
kerkschllder voor het vuur gespaard gebleven.
In den loop van de ochtend is men, zoodra
het eenigszins mogelUk was, begonnen om den
omvBug der schade op te nemen
Dinsdagavond omstreeks 7 nsr b brand
nttgebroken in het Domtnikanenklooster ur.
de Aszendorpe^traat te Zwolle.
In zeer korten tüd sloegen de vlammen fel
zdt het momunentale gebouw, terwUI een
dfehte rook zich in de onmiddellijke omgeving
verspreidde. De brandweer van Zwolle, die
dadelijk gewaarschuwd was. rukte spoedig met
al het materiaal uit om bet vuur te bestrijden.
Omstreeks half acht stond het gebouw in
lichterlaaie.
boven het hoogaltaar kon tot dusver niet
red worden.
Overweldigend was de vuurgloed van het
klooster, gezien door de prachtige gebrand
schilderde ramen van de kerk.
De geredde voorwerpen, bestemd voor den
eeredlenst werd voorlooplg ondergebracht in de
nabügelegen azün- en miskaarsenfabriek der
fa. Heerkens, Schaepman en Co.
BegrÜpelükerwUze waren alle leden van de
zoo zwaar getroffen kloostergemeenschap zeer
onder den Indruk, doch niettemin werkte de
overgroote meerderheid onversaagd en
aan de redding der bezittingen mede.
Op het terrein van den brand waren aan
wezig oa. de burgemeester van Zwolle en
Zwollerkerspel, wethouders en raads'eden. de
commissaris van politie, de commandant der
marechaussee, de districtscommandant
Ryksveldwacht.
