ONS BLAD
Dominicanenklooster te Zwolle door brand verwoest
Nieuwe rem op onzen uitvoer?
1^1
VEREEN IG DE KATHOLIEKE PERS
Het nieuws van heden
Een zwaar verlies voor de Predikheeren
Een wonderbril
Gevaar voor vele
kunstwerken
I
STREVEN NAAR A UTARKIE
IN DUITSCHLAND
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Broodmessen en Broodzagen
WOENSDAG 4 JANUARI 1933
i
n
De oorzaak
I
Boerdery onder aarde bedolven
De schoonheid der kerk
Het vuur meester
DE „MALYGIN”
plannen
niet ónmogelijk is om
klooster niet meer te redden.
wa-
Dak ingestort
vee
Regeering en boeren
(Van onzen Beriynschen correspondent)
Berlijn, 3 Januari
Wat verloren ging
Bibliotheek en kerk
behouden
Aardverschuiving op
Mallorca
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Hoogste stand up Weenedag 1 uur rm 763
Vooruit.
Nagenoeg blinde menechen kunnen
er weer normaal door zien
De toestand van
ijsbreker
Zullen we met onze boter de
gens smeren en aan het
onze bloembollen
opvoeren?
ADVERTENTIEPRIJZEN
Pet lossen regel 20c., ingez. med. 40c.
p. regel; idem op pag. één 55c.p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
den gestranden
zeer ernstig
Bibliotheek zwaar getroffen
Van het archief konden de voor
naamste stukken in veilig
heid worden gebracht
Foto van het Zwolsche Dominikanenklooster, voordat het
vuur zijn vernielend werk verrichtte
Enorme belangstelling
enkel bU zulke, die zoo hulpbehoevend zyn, dat da dure Dultsche producten te koopen. omdat
x (XKv^vwvTTniTTrrT' r r ~z^iz2s
x: -1
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 82
nniiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiHiiiiiiiiiiiii
iiiiiuiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiuiiiiiuiiiiiiiuiiiiiiiiiuiiiiiuiiiiiiiiMaiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiii
ZWOLLE
TE
De moord te Rheydt; bekentenis van den dader.
Rotte rdamsche
De afsluitdijk binnenkort voor het verkeer open.
De toestand van de „Maiygin".
Een wonderbril in Amerika uitgevonden.
Drie communistische partijleiders gevonnist.
1
Nader seinde men ons:
St
kunnen
I
I
DOMINICANENKLOOSTER
DOOR BRAND VERNIELD.
Natuurlijk
nagelaten.
der
der
Omtrent de oorzaak vernamen wij. dat men
vermoedt, dat het vuur ontstaan is bij de wann-
waterovens, welke zich aan den achterkant van
het klooster bevinden.
PALMA, 4 Jan. (Reuter.) Nabij de stad Estal
les (Mallorca) heeft een groote aardverschui
ving plaats gehad.
Een geheele boerderij en talrijke boomen zijn
door de aarde bedolven.
Het verschijnsel heeft zich over een grooce
uitgestrektheid voorgedaan.
De weg van Palma naar Estalles is versperd.
Sjanhaikwan door de Japanners platgeschoten;
500 Chlneesche soldaten verbrand.
Wijziging winkelsluitingswet; binnenkort een
voorstel.
Sterke
haven.
De staking te IJmuiden; gedeeltelijke overeen
stemming bereikt.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS,
Per kwartaal voor Alkmaar f 2.
Voor buiten Alkmaar f 2.85
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hoogor
Dagblad uitgegeven door de
N V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
Hoewel het tot vanmorgen nog niet mogeljjk
was om een volledig overzicht te krijgen van
de groote schade die deze geweldige brand in
het Zwolsche klooster der Paters Dominicanen
heeft aangericht, kunnen, we thans toch mel
den. dat de voornaamste stukken uit het be
langrijke archief zijn gered.
Behoudens de mogelijkheid van waterschade
ia de bibliotheek gelukkig Intact gebleven, al
luidden de eerste berichten, dat de bibliotheek
geheel verloren was gegaan.
De brand is ontstaan op de zolder boven de
prlors-kamer In de rechter-achtervleugel van
het k>»ster, by het warmwater-reservoir der
centrale verwarming. Vandaar heeft het vuur
zich meester gemaakt van het noviciaat, waar
van de plafonds niet brandvrij zijn. De brand
heeft zich voorts overgeplant naar het woon
huis.
Het archief, dat sich bevindt naast de prlors-
kamer, Is gered. De bibliotheek echter, welke is
ingebouwd In het hosplcium, heeft zooveel ge
leden door waterschade, dat zy vrywel als ver
loren kan worden beschouwd. Waar de groote
bibliotheek zich In het klooster te Hulssen be
vindt, zyn geen groote kunstwaarden verloren
gegaan. Ook de paters-kamers op de eerste ver
dieping hebben enorme waterschade.
Het groote kerkorgel zal hoogstwaarschyniyk
door de waterschade definitief onbruikbaar zyn.
De kleermakery van het klooster is geheel
uitgebrand. De Inventaris ging eveneens ver
loren.
De twee onderste verdiepingen van het kloos
ter zyn brandvry. De plafonds en het metsel
werk hebben evenwel zeer veel geleden.
De totale materieele schade is nog niet te
ramen.
Voor eenlge dagen zyn loodgieters voor her
stel aan het dak aan het werk geweest. In hoe
verre deze werklieden mede oorzaak zyn aan
de vreeseiyke brand, Is niet met zekerheid te
zeggen.
LENINGRAD, 3 Jan. (V-D.) De positie van
den by Spitsbergen gestranden Russtechen Ijs
breker .Malygin" Is. naar draadloos wordt mee
gedeeld, zeer verslechterd. In de machineka
mer is water gedrongen, dat niet kan werden
weggepompt. Er bestaat zelfs gevaar, dat het
water de geheele machinekamer zal vullen. De
kapitein van den ysbreker heeft opnieuw om
hulp verzocht. Een andere ysbreker heelt ge
tracht de .Malygin" op sleep te nemen, doch
de pogingen waren vergeefsch. De Russische
ysbreker .Lenin" bevindt zich thans op weg
naar Spitsbergen.
Op bet oogenblik is het klooster zelf reeds
vrijwel geheel een prooi der vlammen, terwyi
de naastgelegen kerk reeds door bet
vuur Is aangetast en vermoedelyk niet behou
den zal kunnen biyven.
Te zeven uur bevond rich het geheele Con
vent In bet koor voor het bidden der Com
pleten. toen een broeder door een der ramen
Van de kerk een elgenaardlgen lichtschyn zag
Hij maakte hierop een der pater!*, pater Ha
geman. attent, die rich terstond uit het koor
verwyderde.
Bjj yide in de richting van waar een sterke
brandlucht hem tegemoet kwam, nJ. naar den
rechterachtervleugel van het klooster, waar zich
de cellen der paters bevinden.
Het bleek hem. dat op den boven de cellen
gelegen zolder brand was uitgebroken, die zich
met een angstwekkende snelheid ultbreidde.
De pater snelde terug naar het buis; bet
gebed werd terstond gestaakt, brandweer en
politie waarschuwen was het werk van een
oogenblik. Aanvankelyk poogden de paters, fra
ters en broeders met vereende krachten net
vuur te beperken, doch met een ongeiooflyke
snelheid breidde dit rich uit over den zolder.
Reeds te 7 uur 10 sloegen de vlammen dit
het dak. De polille-brandspult was omstreeks
dlenzelfden tyd aanwezig en tastte met twee
slangen het vuur aan.
Tegen 7.20 uur arriveerde de auto-spult der
Zwolsche brandweer en even later nog een
motorspult.
Met alle beschikbare materiaal werd nu ge
werkt en de brandweer meende aanvankelijk
het vuur nog meester te worden.
Zoodoende werd niet terstond hulp gere-
qulreerd van de brandweer te Zwollerkerspel.
doch kort daarop, toen dit gebeurde, was bet
Van alle kanten wordt de uitgebreide vuur
zee door tlental'en waterstralen aangetast. Als
evenwel de vlammen zyn overgeslagen naar
een van de kerktorentjes en het kerkdak, wordt
byna heel het blusschingsmaterlaal geconcen
treerd op het behoud van de kerk. Om elf uur
woedde de brand van alle kanten nog fel.
ook al
hebben
binnentuin omsloten houdt. De kapel Is daaraan
gebouwd.
Na den dag der kerkwijding op den 19en
Augustus 1902. kwamen kerk en klooster weldra
gqreed, al waren zy feltelyk nog pas van het
meest noodzakelyke voorzien. Doch vooral on
der het prioraat van den zeereerw. pater B. D.
van Breda (19101918) werd de kloosterkerk
veel verfraaid. De koorvloer In mozaïek, die
symboliseert hoe onze pelgrimstocht van Adam's
paradijs uit door aarde en sterrenhemel moet
stygen naar God. werd toen gelegd en kreeg
weldra een waardige omlijsting In de kunstig
gebeeldhouwde koorstallen.
Het ryzlge orgel met zyn opstrevende lynen
vormt den majestueuzen achtergrond voor het
Indrukwekkende hoogaltaar, dat een stuk is van
zeldzame schoonheid.
En over dat alles spreidt sindsdien het gou
den licht, dat door de gekleurde ramen naar
binnen vloeit, een innlgen toon van mystieke
warmte. Ook het Sint Petrus-altaar en de de
vote Sacramentskapel, preekstoel en communie
bank werden In denzelfden tijd geplaatst. Het
is op dit uur nog nlet*ult te maken, wat hier
van Is gered.
Tijdens het bestuur van den volgenden prior,
den zeereerw. pater Gyiswyk (19181924). werd
de aankleedlng der kerk o.a. door den aanleg
eener electrlsche verlichting voortgezet, en
meerdere kerkbenoodigdheden kwamen voor de
voorlooplge in de plaats. Zoowel een Kardinaal
als een Apostolisch Delegaat. een Pauseiyk In
ternuntius, verschillende aartsbisschoppen en
bisschoppen heeft de kloosterkerk In de jaren
van haar bestaan met passend ceremonieel ont
vangen. Alle H-H. Orden, ook de prlesterwydlng
heeft zy op haar presbyterium rien voltrekken,
hetgeen haar als het ware nog een byzondere
wyding geeft.
Behalve voor datgene, dat uiteraard tot de
wezeniyke taak van iedere religieuze communi
teit behoort n.l. gebed en beschouwing, was het
achteruitgang ia de
hun geld, of in het onderhavige geval, geld
voor hun eieren, zy zyn slechts met attenties
te winnen.
Zoo gaat
gevaariyken
cripten
ging het archief
de belangrijkste
wernood aan de
Te half acht stortte reeds een gedeelte van
het dak boven de cellen der paters In. Snel en
keker woedde het vuur in de richting van den
voorkant van het klooster en In de richting
van de kerk.
Te acht uur brandde ook reeds het dak van
de voorzyde van het klooster. Tegen negen uur
had het vuur de kerk bereikt en begon het dak
en een der kleine torentjes aan de achterzijde
van het kerkgebouw te branden.
Het klooster was toen een vuurzee. Intus-
schen hadden de Paters het blusschingswerk
overgelaten aan de brandweer en waren ge
holpen door politie, marechaussee, rijksveld-
wacht en vele tientallen omwonenden begon
nen met het redden van alles wat te redden
vlet
In allerijl werden zooveel mogeiyk vracht
auto's en wagens gerequireerd. waarin alles
geladen werd, terwijl de kostbaarste voorwer
pen In tegenover kerk en klooster gelegen par
ticuliere woningen werden overgebracht.
Het eerst werd b(j het reddingswerk gedacht
aan het Tabernakel. Ciborie en monstrans
verden daarheen overgebracht.
Vervolgens mocht het gelukken alle zich tn
de kluis bevindende kostbaarheden en kerk
sieraden te redden.
Inmiddels waren anderen begonnen aan het
redden der bibliotheek, waarvan ook een ge
deelte kon worden gered, al is thans met geen
mogeiykheld te schatten wat en hoeveel ei
verloren is gegaan.
Schilderstukken, beelden, meubelen, bidstoe-
len. kleeren. kortom alles wat los was en ge
dragen kon worden, werd, voor aoover nog
bereikbaar, wegges’eept; ook de kerk werd van
haar luister ontdaan. Het groote kruis van het
hoogaltaar werd naar bulten gebracht. De
prachtige bronzen door engelen gedragen kroon
De wind, die uit het Zuid-Westen woel, was
zeer gunstig, zoodat er geen direct gevaar voor
de omliggende perceelen het klooster ligt in
de Assendorperstraat, een winkelstraat van
Zwolle bestond. Aan den overkant van bet
klooster ligt het gebouw van de Coöperatieve
Winkelvereenlging, doch ook al door den gun
stig en wind bestond er voorlooplg geen gevaar
voor dit pand. Uit bet klooster kon weinig
worden gered. Verschillende schilderstukken
van den bekenden kerkschilder, pater van Ber
gen. werden een prooi der vlammen.
De belangstelling van de zyde van het pu
bliek was enorm. Vrywel geheel Zwolle was
uitgeloopen. om iets van bet machtige vlam
menspel te kunnen aanschouwen. De nieuws
gierigen werden door de politie op behooriyken
afstand gehouden. Persooniyke ongevallen von
den niet plaats. Alles geschiedde In de vol
maaktste orde en kalmte.
Behalve de burgemeester van Zwolle was
ook de Commissaris van de Koningin in de
Provincie Overijsel. baron Van Voorst tot Voorst,
op het terrein van den brand aanwezig De
schade. dis uit den aard der zaak zeer groot
la. kon nog niet worden overrien. zy wordt
door verzekering gedekt.
De fraters, die In het klooster hun opleiding
genoten, zyn naar Nijmegen vertrokken. De
paters werden In de verschillende parochies te
Zwolle ondergebracht.
Tot ver in den omtrek was de geweldige
vuurzee zichtbaar.
CHICAGO, 3 Jan. (Reuter.) Na een studie
van zeven jaar en tallooze experimenten is de
bekende Amerikaansche oogarts, dr. William
Felnbloom. er In geslaagd een bril te con-
strueeron. welke personen, wier gezichtsver
mogen slechts 2 procent van het normale be
draagt en die vroeger als geheel blind werden
beschouwd. In stpat stelt alles gewoon waar
te nemen.
Deze nieuwe bril bestaat uit drie telescopi
sche glazen voor leder oog en kan als een ge
wonen bril gedragen worden.
Dr. Felnbloom heeft zyn uitvinding uiteen
gezet voor de American Academy of Optome
try en in optische kringen wordt aan zyn uit
vinding groot belang gehecht, daar hierdoor
40 procent van de blinden tn Amerika weer
zal kunnen rien.
nieuwe klooster vóór al het overige als een
studiehuis gesticht. Ondea de bescherming ge
steld van den groeten waarheidszoeker en
waarheldsleeraar Thomaa van Aquina. waa bet
op.de allereerste plaats bedoeld als een 4n-
notlting voor byzonder booger onderwys."
Tegenover den Ingang staat dan ook In het
claustrum St. Thomas' beeld in gebrandschil
derd glas.
Dit klooster vond Immers zyn meest eigen
karakter In de studie der waarheid. Koorgebed,
beschouwing en studie waren er de hoofdver
plichtingen.
Het Zwolsche klooster was een studiehuis In
den vollen zin des woords. En toen het zesde
eeuwfeest van 8t. Thomas heiligverklaring
plechtig zou worden herdacht <1923 scheen dit
Oonvent de aangewezen plaats voor een luls-
terryke viering.
Uit naam der Nederlandsche Dominicanen
werd St. Thomas niet alleen als Ordebroeder,
maar vooral als de providentleele Leeraar der
Waarheid tydens het Wetenschappeiyk Con
gres gehuldigd in dit naar hem genoemd
klooster.
Het Zwolsche Convent verkreeg ook bekend
heid door een byzondere werkzaamheid de
voordrachten voor niet-katholleken (niet lan
ger In een particuliere zaal, maar In het ka
tholieke kerkgebouw zelf), en van Zwolle uit
heeft dit Apostolaat zich verder verbreid.
In het klooster was gevestigd de klasse der
philosophic van de In opleiding zijnde paters;
eenlge jaren geleden Is de klas der ethica (hel
derde )aar der philosophic) overgebracht naar
Hulssen.
De tegenwoordige prior Is P Hubera In
het gebouw waren gehuisvest ongeveer 15 pa
ters, onder wie de bekende schilder P. Ray-
mundus van Bergen, die daar zyn atelier had,
en verder ongeveer 30 fraters en ongeveer 15
broeders.
doch de brandweer was toen het vuur in zoo
ver meester, dat met zekerheid gezegd kon
worden, dat de kerk behouden bleef. Intus-
schen waren door talloos vele helpers de voor
naamste altaarstukken en schllderyen In vei
ligheid gebracht. Van belangryke beteekenis is
de omstandigheid, dat de betonnen vloeren
boven de eerste verdieping hebben standge
houden. Hierdoor werden de verbiyven der pro
fessoren en overige paters niet aangetast door
het vuur en bleven kostbare werken, tnanus-
en studiemateriaal behouden. Wel
verloren, op enkele van
werken na, die temau-
aan de vlammen werden ontrukt.
De geheele voorraad misgewaden, schi'derstuk-
ken. paramenten enz. werden buiten het kloos
ter gedragen. De vyf en dertig fraters zyn om
half tien met den trein naar Nymegen ver
trokken. Een twaalftal paters zyn onderge
bracht In het R. K. ziekenhuis en in de pasto
rieën te Zwolle. In verschillende deelen van het
gebouw o-a. in de traptorens en de linnenkamer
woedde om half twaalf de brand nog feL Uit
breiding van het vuur was om dien tyd niet
meer te vreezen. Het klooster was verzekerd
Den geheelen nacht zal nog worden doorge
spoten.
Dultschland steeds verder den
weg der autarkie op. En ter
verantwoorde! yker plaatse schynt men vergeten
te zijn, dat de eenlge ware autarkische periode,
welke men in Dultschland gekend heeft
tydens den oorlog namelijk die der kool
rapen was.
De kloosterstichting der Predikheeren te
Zwolle dagteekent van het jaar 1465. In den
Jare 1572 werden de kloosterlingen gedwongen
voor een tyd de stad te verlaten. De laatste
Zwolsche prior. Adrianus van Zlerikzee. werd in
1580 met de geheele communiteit uit de stad ge
wezen en het klooster werd te huur aangeboden
Keerden de paters tot het jaar 1672 by tusschen-
poozen als missionarissen terug. In 1674 moesten
de kloosterlingen voorgoed voor de niet-katholle
ken wyken, waardoor de band tusschen bet
klooster en de oude bewoners verbroken werd.
Eerst op hét einde dér vorige eeuw zwam
Zwolle wederom -voer een kloostervestlging in
aanmerking.
Het gevolg was, dat In 1900 de grondslagen
gelegd werden tan het nieuwe klooster, dat gis
teravond afbrandde.
Den derdeg, Mei 1900 werd de eerste steen
gelegd door den Hoogeerw. Pater Provinciaal
L. Theissling. den lateren eersten Nederland-
schen Generaal der Orde.
Het klooster is gebouwd door den Maastrlcht-
schen architect J. Kayser, hierin bügestaan door
den bouwkundigen Belgischen pater R. Blolley.
en is In gebruik genomen op 12 December 1901.
tydens het provincialaat van pater Theissling
Het is te beschouwen als een voortzetting van
het oude klooster, dat In 1465 was gesticht en
opgeheven In 1580. Het gebouw, dat gesteld is
onder het patronaat van den H. Thomas van I
Aquino, bestaat uit een carré, dat een f raaien
ze geen betaalden knecht kunnen houden. De
nieuwbakken boereknecht-uit-de-stad krijgt
voor zyn arbeid kost en Inwoning en een klein
zakgeld. Het is dus een nieuwe vorm van
..arbeidsdienst*' die tot boeren-hulp wordt
omgevormd.
Of deze plannen verwezeniykt
worden in zulk een zin als ze bedoeld zyn. is
twyfelachtlg. Behalve dat het moeliyk. zoo
er achter te komen,
welke boer hulpbehoevend is. en welke zich
maar, zoo houdt, om een knecht van den
arbeidsdienst toegewezen te krUgen. te het ook
nog mogeiyk. dat vele boeren er heelemaal
niet aan willen, om een ongeschoolde kracht
uit de stad op te nemen, en die tegen kost.
Inwoning en ongeveer dertig Mark zakgeld In
de maand van meet af aan In het boeren-
bedryt in te werken.
Is het niet te voorzien, of den boeren Inder
daad een weldaad bewezen wordt door de
vrijwillige boerenhulp, dat die andere hulp,
welke aan de grenzen in den vorm van tarie
ven geboden wordt, hun weinig zal helpen, is
van te voren reeds zeker. In de radiorede
die minister Braun vóór Kerstmis hield
hoorde men het woord der „autonome tarieven"
het duidelijkst;
..Door het opzeggen van verschillende han-
delsovereenkomsten met andere landen." aldus
de minister voor Voeding, „bereiken wU de
bevryding van de tarievenverdragen, die thans
de pryzen van onze voornaamste landbouw
producten drukken, en door een autonome
tarievenwetgeving evenals door andere maat
regelen (contingenten) zullen wy In de toe
komst kunnen voorkomen, dat de landbouw
producten van de wereldmarkt Dultschland
binnenstroomen en den prijs omlaag drukken."
Dat zyn woorden, die niet veel goeds belo
ven. De land- en tuinbouw- en surrel-produc-
ten syn het. die nog verder geweerd zullen
worden. Het is dus alweer Nederland dat van
deze maatregelen den weerslag zal ondervinden
Wy zullen met onze boter de wagens kunnen
smeren en de bloembollen als veevoeder kunnen
gebruiken: onze eieren-uitvoer. die voor het
overgroote deel naar Dultschland ging en gaat
ligt tegen den grond, wanneer men hier Inder
daad de nieuwe projecten realiseert. De voor
uitzichten voor onzen export zyn dus uiterst
somber.
Wanneer echter de regeering hier gelooft,
dat de Dultsche boeren wel zullen varen bU
de nieuwe regeling, schynt dat een grove
misrekening. De gedachlengan; 's natuurlyk
de volgende: wanneer de binnenlandsche markt
gesloten biyft en de Duiteche landbouw
producten <dle Immers tegen de buitenlandse he
niet concurreeren kunnen wat den prys en wat
de kwaliteit betreft) tegen boogeren prys
verkocht worden, kan de landbouwer weer
ademen.
De bevolking wordt dus eenvoudig gedwongen
rf ooeven is *t handelsverdrag met Frankryk
afgesloten, en het heeft te Parys evenals
3eriyn een goede noot gekregen. Een
nieuw handelsverdrag met Engeland Is ook
op komst en het zal eveneens wederzydsche
faciliteiten brengen; van Duiteche zyde wenscht
men een verlaging der Invoerrechten op ver
schillende Industrieproducten, en In Engeland
zou men gaarne een verruiming van het
Duiteche kolen-contingent zien.
Wat zal de handelsovereenkomst met Holland,
die hernieuwd moet worden. Inhouden? Ofschoon
de stemming in Holland door de reeds genomen
maatregelen tegen onze land- en tuinbouw
producten niet al te gunstig voor Dultschland
is. schynt men hier nog niet van rins, een
anderen weg in te slaan. Nederland Is nu
eenmaal de groote concurrent voor de Dultsche
landbouwgebieden, en de Dultsche regeering
dingt thans evenals vroeger naar de gunst der
boeren. Practlsch kan een rechtsch kabinet
heelemaal niet bulten de boeren. ZIJ sjjn de
labiele factor In de politiek; het kan den
agrariër immers weinig schelen, wie er In de
RykskanselarU rit. Hitler dan wel Brünlng of
Schleicher. HU beziet de geheele politiek van
het standpunt der hulp aan den landbouw en
der tarievenbeechermlng.
heeft het kabinet-Schlrtcher niet
reeds In zyn radio-Regeerlngs-
verklarlng enkele beloften aan het adres der
boeren te doen. De Vrywllllge Boerenhulp
waarvan hjj sprak, en die thans druk bespro
ken wordt In de ministeries, wil jeugdige werk
loosen uit de groote steden naar de provincie
brengen, om by de boeren te werken. Natuurlek --- -
Dinsdagavond emrtreeks 7 wwr is brand
■itgebroken in het Dominlkanenklooater aan
de Assendorperstraat te Zwolle.
In seer korten tyd sloegen de vlammen fel
■it het monumentale geboaw, terwijl een
dichte rook zich in de onmiddeiljjke omgeving
verspreidde. De brandweer van Zwolle, die
dadelijk gewaarschuwd was. rukte spoedig met
al het materiaal uit om het vuur te bestrijden.
Omstreeks half acht stond hel gebouw In
üchte{laaie.
boven bet hoogaltaar kon tot dusver niet ge
red worden.
Overweldigend was de vuurgloed van het
klooster, gezien door de prachtige gebrand
schilderde ramen van de kerk.
De geredde voorwerpen, bestemd voor den
eeredienst werd voorlooplg ondergebracht in dr
nabygelegen azyn- en miskaarsenlabriek der
fa. Heerkens. Schaepman en Co.
Begrypelykerwyze waren alle leden van de
zoo zwaar getroffen kloostergemeenschap ster
onder den indruk, doch niettemin werkte de
overgroote meerderheid onversaagd en kalm
aan de redding der bezittingen mede.
Op het terrein van den brand waren aan
wezig oa. de burgemeester van Zwolle en
Zwollerkerspel. wethouders en raadsleden, de
commissaris van politie, de commandant
marechaussee, de districtscommandant
Ryksveldwacht.
zy geen kans meer heeft, aan de goedkoope
buitenlandsche te komen.
Doch de bevolking der steden lijdt nood, en
het is niet gemakkelyk uit te mak-n, of het
onderscheid tusschen haar ellende en die der
boeren nog zoo groot Is. dat men op haar als
consumente de eigenlyke kosten van de Invoer
rechten kan afwentelen in den vorm van
prysopslag. De koopkracht der steden slinkt
nog voortdurend, en de Dultsche boter is er
het voorbeeld van wat er gebeurt wanneer de
grenzen van de betalingscapacitelt by den
consument bereikt zyn. De Dultsche landbouw
heeft gehoopt, nadat de concurrentie op de
binnenlandsche markt door tarieven en con
tingenten zoo goed als geweerd was <er kwam
slechts zooveel buitenlandsche boter binnen als
ter aanvulling der Dultsche productie noodlg
was; de Dultsche landbouw Is nameiyk niet
in staat ten volle in de boterbehoeften van
het land te voorzien) den prys te kunnen
maken, die hem goed leek en niettemin al
zyn boter van tweede kwaliteit af te zetten
Wat gebeurde echter? Het publiek weigerde
de dure boter te koopen en ging In massa
over tot het gebruik van margarine.
Thans heeft de regeering echter raad
geschaft voor de jammerende boterboeren; een
margarinemengwet I Op Kerstavond deed het
nieuws van een dergelyke verordening, die de
margarine-lndustrie dwingt een zeker percen
tage boter by haar producten te mengen, de
ronde tot groote vreugde van de weinige
belanghebbenden en tot ontsteltenis vgn de
eerste. Men kan zich voorstellen, welk een
nieuwe druk het juist voor de onderste volks
klassen beteekent. wanneer de margarine nu
duurder gaat worden I De part yen
onmlddeliyk de hoofden by elkatr
gestoken, en een aanval tn den fUjksdag voor
bereid Ook het Centrum zal daarby wel niet
achterblUven. ofschoon het agrarisch deel
dezer party onder afgevaardigde Hermes de
eenzydige landbouwpolitiek der regeenrg niet
ongaarne riet. De regeering tracht de partyen
weliswaar te intlmldeeren door hun de Ryks-
dag-ontblndlng als karwats voor te houden,
doch ook hierdoor laten de ontstelde gemoe
deren zich niet afschrikken. De partyen zyn
van meening dat zy voor nieuwe verkiezingen
niet bang behoeven te zyn. wanneer deze
veroorzaakt worden door hun krachtdadige
oppositie tegen een landbouwpolitiek, die de
buurlanden tegen Dultschland in het harnas
jaagt en de binnenlandsche bevolking onbe
taalbare pryzen afperst.
Men riet, er te In Dultschland rog genoeg
gezond verstand aanwezig om te erkennen, .dat
er een eind moet komen aan het verhoogen
van tarlefrechten en de daarvan consequente
maatregelen. Doch de regeering heeft belang
by de boeren, en de boeren willen eieren vooi
De brand bleef in hoofdzaak beperkt tot de
bovenverdieping, daar de betonnen vloer ge
lukkig stand hield en verder doorbranden
daardoor onmogeiyk werd. Wel heeft natuur
lijk het bluschwater schade In de benedenver
trekken aangericht, doch gelukkig te hier veel
kostbaar studiemateriaal, boeken, enz. behou
den gebleven.
De brandweer heeft den geheelen nacht
doorgespoten. Om één uur laaide het vuur
evenwel opnieuw op en er ontstond brand In
een der torentjes boven den hoofdingang van
het klooster. Het brandde geheel leeg en stort
te naar beneden.
Ook aan de achterzyde van de kerk te een
torentje byna geheel meegebrand.
Door de yverlge bemoeiingen van een 15-tal
burgers, die naar boven gingen om de ateller-
installatle van Pater van Bergen te redden, zyn
zoo goed als alle stukken van dezen bekenden
kerkschilder voor het vuur gespaard gebleven.
In den loop van den ochtend is men. zcodra
het eenlgszlns mogeiyk was. begonnen om den
omvang der schade op te nemen.
