Prikkeldraad
Willem
Oranje herdacht
van
Werkloosheidsbestrijding
f
f
i
’t Weer op Zondag
EN VEERTIG-UREN-WEEK
IN DE SLEUTELSTAD
S.O.S.
I
VRIJDAG 6 JANUARI
gaande-
kunnen te werk
een voor-
Nog geen kans op vorst
BEGRAFENIS C. L. BRESSERS
Oud-lid der Eerste Kamer
SPOOR WEGELECTRIFICATIE
I
NA DE HEILIGSCHENNIS
REIZEN PER K. L. M.
Te Leenhof
De belangstelling is stijgende
WISSEL ONKLAAR GEMAAKT
Waakzame seinhuis wachter
DE NEDER-BETUWE
ROOD IN NOOD
Telegram van de I. S. D. P.
Audiëntie
Een berucht bandiet
HET BETUWSCHE FRUIT
AANSPORING TOT VERZET
De
DE NEDERLANDSCHE BANK
TENNIS
DAVIS-CUP TOURNOOI
De samenstelling der directie
Nederland niet ingeschreven?
Historische rede
„HEIKES MANNEN”
Kommiezen lastig gevallen
VOETBAL
Engeland tegen Italië
in
EEN MOEDIGE REDÓER
Loods H. van Mastrigt overleden
WIELRENNEN
1
MOTORSPORT
GEMEENTEFINANCIÊN
CAMPBELL NAAR DAYTONA
Vóórdat de Staat bijspringt
Vergadering uiteengedreven
u
Af deelingsbestuur P. N. J.
aangehouden
Grooter omzet aan de veiling
te Eist
GEMEENTERAAD SCHORST
HOOFD AMBTENAAR
I
I
Van Hout weer tegen
Archambaud
DUITSCHER GEARRESTEERD
„Wjj vestigen-
rust in bun
Inheemsche
onderwijzers
van een streekplan-
commitiie
Waarschynlyk koeler en
weg rustiger
Vernieuwing van bruggen
Een lijvig rapport, dat
--teleurstelt
drie ploegen arbeidt,
stellen.
geheele Koninklijke Familie
was by deze plechtigheid
tegenwoordig
Oud-zouaaf overfeden.,
▼Ier
se-
\Olt
wefrtt
Benoem
:e
S
opende
de
Hoogheden, Aan-
a
D
r
Rede Prof. Colenbrander
t
3
i.
t
op
i
e
r
o
D
E
zóó kunnen
ders korter
werden hem verschillende
verleend, o.a.: de ill veren
O
D
E
Z H. Exc de Blsschop van Breda zal Zater
dag dezer week en Zondag. Woensdag en Zater
dag der volgende week geen audiëntie verleenen.
*t Is heel scherp gezegd. en we willen voor
mevrouw Bulsing-van Besouw gaarne het gun
stigste in dit dilemma verhopen, maar in teder
geval Is er alle aanleiding voor onze arbeiders
om met de „lessen” van deze dame de uiterste
voorzichtigheid te betrachten.
8. O. 8.
a
P
B
C
D
E
B
C
D
Tot de kerkelijke voorbereiding voor Kerstmis
behoort ook de Advent en op den 4en Zondag
van den Advent dus een week voor Kerstmis,
wordt de traditloneele brief van de bisschoppen
van Nederland aan de geloovlgen van alle kan
sels in alle kerken en kerkjes afgelezen ook
dit jaar geschiedde dit IX Zondag.
(Spatieering van ons. 8ch.).
Dezen keer heeft t noodlot de „katholieke'
dame parten gespeeld, want de bewuste brief is
op den 4en Zondag In geen enkele kerk voor
gelezen en wel zooals *n persbericht open
baarde omdat *n nieuwe in voorbereiding Is.
die echter niet tijdig gereed kwam.
Nu schrijft de medewerker van het „Verbonds-
blad” heel scherp:
n
e
n
k
1
B
VrUd. Zaterd.
r
B
c
D
8OERABAJA, 6 Jan. (Aneta.) Naar aanlei
ding van een pamflet, waarin wordt aange
spoord tot deelneming aan de algemeene ver
gadering van de P.N.I. en opgewekt tot revo
lutie, is het bestuur van de Afdeellng der P.N.I.
door de politie voorloopig aangehouden.
[dlngboot „Presl-
._1 van kapitein
zee en de
[vele malen er op uil
ireukelingen van het
s man
van de reddingboot toen. getoond hebben
destijds
BATAVIA,6 Jan. (Aneta.) De Indisch So
ciaal Democratische Partij heeft het volgende
-Jen aan de S.D.A.P.:
yide aandacht op de groote on-
prljjke en militaire kringen en de
beweging, over het feit, dat twee
In preventieve hechtenis zjjn ge-
telegram gezond)
steld, terwijl meerdere onderofficieren werden
gestraft”.
Volgens berichten in de Fransche pen zou
den op 4 Januari de volgende landen hebben
ingeschreven voor den Davis-Cup:
land, Oostenrijk, België, Engeland,
land, Hongarije, Polen,
Naar verluidt zou de Hollander van Bout,
die Zondag JX in Parijs het onderspit moest
delven tegen Archambaud. een nieuw contract
hebben gekregen voor een revanchewedstrUd,
eveneens te Parijs te houden aan het einde
van deze maand.
acht
zeer
benadeeld, omdat er voor deze opvoering door
haar reeds groote onkosten zijn gemaakt.
Ook voor het tooneel geldt: „te waar om mooi
te zijn."
Donderdag hebben voor de rechtbank te Bre
da terechtgestaan een 46-jarige caféhouder, een
27-jarige en een 30-jarige koopman, en een
24-.urlge arbeider, allen uit St. Willebrord, die
op 9 Augustus JX een zevental kommiezen het
leven zuur gemaakt zouden hebben.
Op voormelden datum laadden de kommiezen
een vrachtauto in beslag genomen, waarop 2000
K.O. suiker en 6000 pakjes sigarettenpapier ge
laden waren. Door een paard voor den auto te
spannen hebben zjj de vracht naar het kantoor
der directe belastingen te Roosendaal overge-
br^cht. Verdachten zouden, volgens de dag
vaarding, tijdens de visitatie de ambtenaren
hebben uitgescholden en later het vervoer be
moeilijkt hebben door het paard telkens te doen
stilstaan en door te Rucphen uit een café met
blerfleschjes naar het konvooi te gooien.
De verdachten ontkenden alles.
Een der kommiezen verklaarde zeker te we
ten, dat drie verdachten hebben gescholden en
dat voornamelijk een der kooplieden de bler
fleschjes heeft gehanteerd. Zoowel uit de voor-
als uit de achterdeur hadden de projectielen
hun weg gevonden.
Voorts werd als getuige gehoord de land
bouwer, die het paard beschikbaar had gesteld.
Een der verdachten had gezegd: ,Jk zal mijn
mes eens In den bulk van je paard steken, dan
loopt het wel vlugger”. Door Jio-ho’-geroep
hadden zij het paard telkens doen stilhouden.
De Officier van Justitie, H. E. baron Speyart
van Woerden, was van meenlng. dat niet vast
stond, wie de beleedlgende woorden hebben ge-
uit en wie ,.ho-ho" had geroepen. Maar wegens
het bierfleschjes-bombardement eischte hij te
gen beide kooplieden zes maanden en tegen de
twee andere verdachten twee maanden gevan
genisstraf.
besteeg de Rector den katheder,
vergadering en sprak:
„Majesteiten. KonipklUke
zienlijk gehoor.
Voor de derde maal binnen acht jaren valt
aan de Leidschë Universitelt het hooge voor
recht te beurt. Uwe Majesteit en de ander le
den van het Koninklijk Huis binnen hare mu
ren te zien, teneinde deel te nemen aan een
plechtige academische handeling, waarin steeds
opnieuw de nauwe band tusschen het Huis van
Oranje en s LapHs oudste hoogeschool treffend
tot uiting komt.”
De vellings-vereenlging Over-Betuwe te Eist
heeft in 1933 voor een bedrag van f 134.466
meer omgezet dan in 1931. toen de totale om
zet over 175 veilingen bedroeg f 1.475332.—.
Het aantal veilingen bedroeg In het afgeloo-
pen jaar 181. t -x
verschillende
van het
Olften kan men te
storten op postgiro-rekenlng no.
15458, ..Paters Gez. van Maria”, te Leenhof.
Duitsch-
Grieken-
Zwitserland, Yougo-
Slavië. Dit voor zoover het de Europeesche sqne
betreft. Voor de N -Amerikaansche zone heb
ben Ingeschreven Vereenlgde Staten en Cuba.
Voor de Z -Amerikaansche zone zijn inschrij
vingen binnen gekomen van Argentinië. Bra
zilië, Chili, Peru en Uruguay.
De inschrijving sluit binnenkort.
Onder groote belangstelling had Donderdag
te Dongen de plechtige uitvaart en begrafenis
plaats van den heer C. L. Bressers, oud-lid der
Eerste Kamer en van Ged. Staten van Noord-
BraBant.
De plechtige Mis van Requiem werd opgedra
gen door deken J- B. A. Batenburg, met assis
tentie van de kapelaans der parochie, terwijl aan
de zü-altaren H.H. Missen werden gelezen.
Onder de vele geestelijke en wereldlijke auto
riteiten bemerkten we ook een deputatie van
het provinciaal bestuur. De Commissaris der
Koningin had, wegens verhindering, schrifteiyk
zijn deelneming betuigd.
De absoute werd verricht door dr. J. Witlox.
directeur A. Witlox van het Klein-Seminarie
„Beekvliet" en prof. dr. Ferd. Sassen, neven van
den overledene, die ook de plechtigheden op het
kerkhof verrichtten. Aan het graf werd niet
gesproken.
Door het Ver. Rott. Hofstad-Tooneel, Dir. Cor
van der Lugt Melsert, die het opvoeringsrecht
van het nieuwe stuk van G. B. Shaw „Te waar
om mooi te zijn” heeft verkregen is een aan-
Waarschljnlljk mede door de tariefsverlagin
gen. welke 1 .November werden ingevoerd, is de
belangstelling in het reizen per K.L.M. stijgen
de. Van alle landen, die op de route naar Hol
land worden aangedaan, komen regelmatig
aanvragen binnen en het is den laatsten tijd
zelfs eenige malen voorgekomen, dat passages
moesten worden geweigerd.
klacht bU de Justitie Ingediend tegen een rei
zend Duitsch tooneelgezelschap, dat het voorne
men heeft ditzelfde stuk in Nederland te komen
spelen.
De N. V. Ver. Rott. Hofstad-Tooneel
zich door deze Inbreuk op haar rechten
BATAVIA. 5 Jan. (Aneta) Een commu
niqué van de Partei Sarekat Islam meldt, dat
op h?t eiland Alor een vergadering dier organi
satie door de politie met bedreiging met ge
weren en klewangs is ontbonden.
„Te waar om mooi te zijn*
Na de heiligschennendè inbraak in het kerkje
te Leenhof-Schaesberg. mocht de Rector van
het klooster uit alle deelen van ons land blijken
van meeleven ontvangen. Van
zijden werd den Paters om opgave
giro-nummer gevraagd,
allen tijde
Sir Malcolm Campbell zal zich binnen enkele
dagen met zijn „Blue Bird-car”, welke gerecon
strueerd en uitgerust is met Rolls Royce Schnei
der Trophy-motoren, Inschepen naar Daytona.
CampbeUe zal trachten zijn eigen wereldsnel-
heidsrecord te land, dat op 254 mijlen per uur
staat, te verbeteren. Men neemt aan dat de
Blue Bird meer dan 360 mijlen per uur zal kun
nen „halen”.
Volgens berichten uit de Ver. Staten beeft
then er van afgezien te trachten met een Ame-
rikaanschen wagen Campbell's record te wr-
be teren.
„We staan dus voor twee mogelijkheden,
waarvan de eerste one t meest waarschijnlijk
schijnt: Mevrouw Is op den 4én Zondag niet in
de kerk geweest of ze had al vroeg "h dutje te
pakken.
In elk geval blijkt wel, dat ook van deze ka
tholieke propagandiste voor de roode beweging
de katholieke levenspraktijk er eene is van be
denkelijke kwaliteit.
Zooals meer is voorgekomen."
Ten behoeve van de totstandkoming van een
streekplan voor de Neder-Betuwe hebben Ged.
Staten van Gelderland een commissie benoemd,
bestaande uit de heeren: J. L. B. Keurschot.
lid van Ged. Staten van Gelderland, te Didam;
H. de Liefde, Idem, te Culemborg; mr. C. C.
Schattenkerk. burgemeester van "nel; F. F.
van de Ven, Idem van GeldermalsenY. Kee-
stra. Idem van Culemborg; T. Ixxider, idem
van Kesteren, te Opheusden; mr. W. F. F.
Baron van Verschuer. idem van Beesd; Jhr. L.
C. van PanhuiJs. idem van Vuren, te Gorinchem;
H. A. van Beunlngen, dijkgraaf van het pol
derdistrict Neder-Betuwe, te Kerk-Avezaath; F.
J. Mljnlleff, dijkgraaf van het polderd. Tleler-
waard, te Tlel; Ir. A. M. Kuljsten, Inspecteur
voor de Volkshuisvesting, te Arnhem; Ir. E. J.
Kempees, hoofdingenieur van den Prov. Water
staat. te Arnhem; N. O. A. Koster, directeur der
Chamottetabriek, te Buurmalsen; H. C. de
Jongh, voorzitter van de Kamer van Koophandel
voor de Neder-Betuwe, te Ammerzoden; mr. dr.
O. Kolff, kantonrechter, te Geldermalsen.
De Regeering heeft aan Gedeputeerde^Sta-
ten der provincies verzocht, ep-dfun medewer
king toe te verleenen. dat bürfragen van Rijks
wege in de algemeene koeten der gemeente
huishouding door de gemeenten niet eerder
worden aangevraagd dan Qiadat de plaatselijke
belastingen tot het uiterste zijn opgevoerd. De
opcenten op de gemeentefondsbelasting moeten
100, die op de peraoneele belasting 300 be
dragen, vóórdat steun door bet Rijk kan wor
den verleend.
Wat het In valleis-systeem betreft,
beeld kan dit duidelijk maken.
In een fabriek werken 500 arbeiders, elke
groep van 400 noemen we met een letter A, B,
O, D, K
Nu wordt de arbeidsduur verkort, om nog een
groep van 100 arbeiders, thans werkloos, aan
arbeid te helpen: deze noemen we groep F.
In deze fabriek kan nu aldus worden gewerkt:
Donderdag heeft de gemeenteraad van Huizen
naar aanleiding van de begrooting van open
bare werken een voorstel aangenomen om den
gemeente-archltect, omtrent wiens handelingen
een gerechtelijk onderzoek hangende is, in de
uitoefening van zijn ambt te schorsen. Het be
sluit is genomen nadat zeven van de elf leden
van den raad geweigerd hadden de begrooting
te behandelen, alvorens een dergelijke maatregel
was genomen- Twee raadsleden hadden geadvi
seerd eerst den uitslag van het onderzoek af te
wachten.
De burgemeester, de heer Egberts, die zich
van den beginne af tegen het voorstel had ver
zet, verklaarde het besluit niet te zullen uit
voeren en het aan de Kroon ter vernietiging
te zullen voordragen.
Maand. Dinsd. Woensd. Donderd.
A
B
C
F
E
Op 51-jarigen leeftijd is te Rotterdam over
leden de gepensionneerde binnenloods H. van
Mastrigt. Zjjn heengaan roept hërtnneringei
van een der meest verbijsterende scheeêfi
■ven, die ooit op onze kust hebben plaay^^l
den ondergang van de „Berlin".
Van Mastrigt maakte in die Februaridagen
van 1907. zoo meldt ,X»e Telegraaf, deel uit
van de bemanning van de reddli
•Jent van Heel”, die onder tJlvel
3. Jansen, ondanks de kokende
voedende elementen, zoovel
rok om te trachten sctnpbi
wrak te halen. De heldenmoed? cflen de
nen l— t - „-t-- --
'leeft desti’ds de aandacht van de geheele
(;-eld getrokken. De „Daily Telegraph” schreef
n: „Alle Engelsche mannen en vrouwen zul-
i dankbaarheid gevoelen voor de edele Hol-
idsche zeelieden, die booten bemandeh.
arln zjj 30 uren lang, bezield, streden tegen
ie zee”. Van Mastrigt heeft alle tochten, die
de „President Van Heel" toen naar het wrak
van de „Berlin" ondernam, medegemaakt. Voor
>.ljn heldhaftig deelnemen aan de gevaarvolle
eddlngspogingen 1-X_ L—
onderscheidingen
nedaille van de Orde van Oranje-Nassau, de
zilveren medaille van de Huisorde van Oranje
ie Briteche zilveren medaille „for Gallantry en
Humanity”, de zilveren gesp voor buitenge
wone daden van moed en zelfverloochening en
De voetbalwedstrijd ItaliëEngeland, die te
Rome zal plaats vinden, is bepaald op 13 Mei.
Dit is de eerste ontmoeting tusschen belde
landen.
Woensdagavond is de politie te Kerkrade, in
samenwerking met de Duitsche politie, er in
geslaagd ’n berucht Duitsch bandiet, den 43-ja-
rigen monteur Conradi uit Keulen te arrestee ren.
Zijn aanhouding geschiedde, toen hl] zich in
-een stal bevond. C. zal door tusschenkomst van
den grenscommissaris over de grens worden ge-
set. BU zUn aanhouding gaf hU een valschen
naam op. Bovendien was hU niet in het bezit
van papieren.
Nader verluidt, dat C. door de Duitsche jus
titie gezocht wordt wegens roof, doodslag en
andere zware delicten. Bovendien heeft hjj nog
een paar jaar gevangenisstraf te goed. Vorlgen
zomer werd C. aan de grens bij Kerkrade ge
zien. HU werd door de politie achtervolgd en
vluchtte door de Worm naar Limburg. Sinds
was de politie zUn spoor duister. Begin dezer
week was hU weer gezien langs de grens. Spoe
dig daarop kon hU worden aangehouden.
De wlsselwaqhter van blokpost 1 aan de spoor-
lUn SchiedamHoek van Holland hoorde in
den nacht van Woensdag op Donderdag om
streeks één uur plotseling een zwaren slag.
OogenblikkelUk stelde hU een onderzoek langs
de spoorbaan in, waarbij hU een stuk hout tus
schen een wissel vond. Hierdoor was het over
halen der wissel ónmogelijk geworden.
Men vermoedt dat hier kwaadwilligheid in
het spel is geweest. De Schiedamsche politie,
die een onderzoek Instelde, staat voor een niet
gemakkehjke taak, daar elke aanwUzing ont
breekt en ook niet kan worden vermoed, wat de
bedoeling v^n deze daad kan zijn geweest.
In het Groot-Audltorlum der Leldscne Hoo
geschool is hedenmiddag in tegenwoordigheid
van de KonlnklUke Familie, van zeer vele noog-
waerdigheidsbekleeders en andere genood(gdeij.
Prins Wilem van Oranje plechtig herdacht.
Te half drie kwameéÖ^ auto's met de vor-
stelUke personen en hun gevolg bU het Aca-
demle-gebouw aan. H. M. de Koningin inspec
teerde. alvorens door haar Senaatsbestuur te
worden ontvangen, de eerewacht van Pro-Pa-
trl», die op het pleintje stond opgesteld ten
getale van 50 man.
^Binnen de deur van het gebouw had vervolgens
de*begroeting plaats met het Senaatsbestuur,
vertegenwoordigd door den Rector-Magnlftcus
Prof. Huizinga, den secretaris Prof, van Blom,
den pro-secretaris Prof. Krom en den oudsten
assessor Prof, van Itallle.
Nadat aan de Koningin, de Konflbgin-Moeder
en de Prinses bloemen waren aangeboden door
Gunhild Kristensen, Suze Barge en Elisabeth
Wenslnck, begaf men zich naar het Groot-
Auditorlum. Voorop gingen de twee pedellen,
achter hen de Rector-Magnlficus, vervolgens
4l. M. de Koningin, H. M. de Koningin-Moeder,
H. K. H. de Prinses en 2. K H. de Prins, daai
na het gevolg, bestaande uit: voor H. M. de
Koningin Mevr. Snouck Hurgronje geb. van
Tets, Dame du Palais, Baronesse van Asbeck,
Hofdame, Graaf Du Monceau, grootmeester Ba
ron van Geen. Kamerheer en particulier se
cretaris, Generaal-Majoor de Jonge van der
Halen, adjudant! luitenant Romer, ordonnance-
officler; voor de Prinses Baronesse Bentlnck.
Hofdame en Baron Baud, Kamerheer; voor den
Prins luitenant-kolonel Jhr. Laman Trip. H. M.
de Konlngln-Moeder was door drie leden van
haar gevolg vergezeld.
De overige leden der Commissie van ontvangst
sloten den stoet.
In het Auditorium hadden alle aanwezigen
reeds tevoren-hun plaatsen Ingenomen: de Cu
ratoren en de Hoogleeraren in hun gewone
banken; op de eerste jijen achter de plaatsen
van het KonlnklUk gezelschap, de Adm. Chef
der Afdeellng Hooger OnderwUs, Mr. A J. L. van
Beek Calkoen, als vertegenwoordiger van den
Minister van OnderwUs, Kunsten en Weten
schappen. die wegens verblijf buitenslands van
zUn voornemen, de plechtlght
had moeten afzien, voorts de wethouders van
Leiden, de heeren T. 8. Goslinga, J. Splinter
en Mr. A. J. RomUn, de secretaris der Gemeente
Mr. C. E. van Strljen. de garnizoens-comman
dant Lultenant-Kolonel H. Rooseboom. oe dijk
graaf van RUnland Mr. P. A. PUnarker Hcr-
dUk, de voorzitter en gecommitteerden van den
Universiteitsraad van het Leidsch Unlversltelts-
fonds.
Zoodra het KonlnklUk gezelschap gezeten was.
De socialisten toonen zich altijd dik verguld,
fals Katholieken (al dan niet tusschen aan-
hallngsteekens) zich ertoe leenen het socialisme
aan te prUzen of althans in socialistische krin
gen Of bladen de katholieke zaak afvallen.
Hoe biu als blik waren de heeren niet met
drie katholieke Elndhovenache demonstranten
in den Haagschen November-optocht, ofschoon
al spoedig bleek, dat deze arbeiders in de ka
tholieke organisatie niet thuis hoorden, voor
wat enkelen betreft, zelfs reeds geroyeerd
waren I
Hoe geuren ze met den katholieken Fransch-
man I^iudrain. die zichzelf alleen maar uit pure
vergissing „socialist” noemt I
En hoe was Prof. Veraart bU de sociaal-
demokraten plotseling in de gratie, toen hU uit
de R. K. StaatspartU trad en er dus een vonkje
hoop ópgloeide
Dankbaar wordt in de socialistische pers nu
ook al sinds jaren de medewerking aanvaard
van een katholieke mevrouw B. Bulslngvan
Besouw, die zich voor de vredesbeweging zeer
verdienstelijk denkt te maken, door in de roode
pers en in anti-oorlogsblaadjes de katholieke
vredesbedoellngen verdacht te maken en overi
gens ook reeds zóózeer in rood vaarwater is ge
komen. dat zU zich demonstratief katholiek
noemend de domme katholieke arbeiders
tracht te winnen voor het socialisme.
Hoeveel waarde onze katholieke arbeiders
echter mogen hechten aan het „katholieke**
geschrUf van deze dame. dat maakt een me
dewerker van het „Verbondsblad” duldeUjk aan
de hand van een artikel, dat genoemde mevrouw
onlangs in het orgaan der socialistische arbei
dersbeweging in Limburg ,J>e Werker”
losliet.
Zooals men weet, werd telken Jare op den
4en Zondag van den Advent voorgelezen het
BisschoppelUk schrUven omtrent de gevolgen
van het lidmaatschap van socialistische orga
nisaties voor katholieken en daarin vond de
dame aanleiding om in het nummer van 34 Dec.
JX onder het opschrift „Kerstfeeststemmlng”
om. het volgende te schrUven:
De weersgesteldheid in ons land onderging na
JX Zondag een vrU groote verandering door
dat zU onder den invloed kwaJi te staan van
een zeer uitgebreid depressie-gebled. waarvan
het centrum in de omgeving van Usland lag.
In het algemeen was er in de ligging van dit
depressie-gebled sedert de vorige week niet veel
verandering gekomen, maar de luchtdrukking
in het centrum was gedaald tot beneden 700
m M. Het gevolg hiervan was, dat de depressie
niet alleen lil omvang toenam maar ook, dat
het luchtdruk-verval over West-Europa veel
grooter werd en over en rondom de Noordzee
zeer -zware stormen woedden.
Hoezeer de depressie ook in omvang was toe
genomen bleef haar invloed op den weerstoe-
stand bU ons betrekkelUk gering. Het voor
naamste gevolg van dien Invloed was, dat het
weer over het algemeen onrustiger werd. Het
voorbUtrekken van kleinere secundaire depres
sies in het Noordwesten veroorzaakten hier
eenigszins regenachtig weer. Tot een algeheelen
omslag in storm- en regenweer is het echter
niet gekomen, doordat na Woensdag de enorme
depressie, die geheel door koude luchtmassa's
was omgeven, begon af te sterven.
De vooruitzichten voor het weer in de eerst
volgende dagen hangen er geheel van af of de
aan de WestzUde der depressie Invallende koude
NoordwestelUke luchtstroom tot onze omgeving
zal kunnen doordringen of dat de toevoer van
wann-vochtige lucht uit het Zuiden zal aan
houden.
Er zUn goede gronden om aan te nemen, dat
het eerste gebeuren zal. Dan zal men bU stU-
genden barometer westelijken wind en afkoe
ling kunnen verwachten. WaarschUnlUk zal dan
het weer eerst eenigszins buiig zUn om ver
volgens hngzaam rustiger te worden en weer
op te klaren. In het algemeen is echter de
tud. waarop dit gebeuren zal, onzekerder dan
de wUze, waarop de veranderingen zich zullen
voltrekken. Kans op vorst Is er nog niet.
(Nadruk verboden).
Naar wU vernemen heeft Mr. J. Westerman
HolstUn, in verband met zUn benoeming door
H. M. de Koningin tot Directeur-Secretaris
van De Nederlandsche Bank bedankt als Di
recteur. als hoedanig hU fungeerde krachtens
benoeming door aandeelhouders.
Tot dusver bestond de Directie van De Ne
derlandsche Bank uit vUf leden, nX uit den
President en den Secretaris, benoemd door de
Kroon en drie Directeuren, benoemd door aan
deelhouders. In hun vergadering van 21 No
vember JX hebben Directie en Commissaris
sen echter besloten dat. Indien 8e Directeur
Mr. J. Westerman HolstUn, overe^kgmstlg
hun wensch. door H. M. de Koningin
noemd mocht worden tot Dlrecteur-Secretaris?
het aantal Directeuren, benoemd door de aan
deelhouders. teruggebracht zou worden van
drie op twee.
In verband met dit besluit ontstaat er dus.
nu de Directeur Mr. Westerman HolstUn Direc-
teur-Secretaris is geworden, geen vacature
de Directie, die vervuld moet worden.
de gouden medaille met brevet van de Deut
sche Gesellschaft zur Rettung von Schift-
brilckigen.
Reeds vroeger was Van Mastrigt onderschei
den; voor zUn deelneming aan de redding van
de bemanning van het ss. „Castanos”, werd
hem in 1905 de zilveren reddingsmedaille ver
leend.
Na de Berlin-ramp kwam de heer Van Mas
trigt in dienst bU het Loodswezen, en als bin
nenloods heeft hU van 1907 tot Augustus 1925
dienst gedaan op den Nieuwen Waterweg. In
1925 werd hU wegens lichaamsgebreken
pensionneerd.
De teraardebestelling van het stoffelUk over
schot zal Zaterdag geschieden op de Alge -
meene Begraafplaats CrooswUk te Rotterdam.
De historische rede werd daarop door Prof.
Colenbrander, hoogleeraar in de vaderlandsche
geschiedenis, uitgesproken.
Aan het begin der nationale geschiedenis van
Noord-Nederland, aldus spr., verschUnt ons
Oranjes figuur in reuzengestalte. Deze plek
hier overschaduwend, de ruimere historische
omgeving: ons vaderland, geheel beheerschend.
trekt hU tegelijk blikken tot zich-tilt een groote
verte: immers hü behoort mede aan de overige
Nederlanden, ja bezet een eigen plaats in dat
groote geheel van haast onbegrensde ultzet-
baarhetd: protestantsch West-Europa.
Oranje, door spr. geschetst als de wegbereider
der christelijke vrUheid, grondvester der chrls-
tefijke verdraagzaamheid; zoo hU, als het moet,
tooneelmatig weet te zUri (want hU is zich zUn
beteekenls bewust), hU is tegelUk een aantrek
kelijk. een nobel mensch geweest, toonbeeld van
kiesche humaniteit in een tUd die grimt van
wreedheid. Waarmede begint zUn hooger leven:
met dien kreet in 's lands raadsvertrek, dat
hU niet aanzien kan dat vorsten heerschen
willen over de zielen der menschen; dat het
zUn ziel verbUstert een mensch te zien Verbran
den om wat hU beleed uit zUn gemoed. Waarin
bestUgt *t zUn top: in die tweede unie van Brus-
■wl. waarbij hU de onderteekenaars zich ver
binden doet, noch hen die de Katholieke Kerk
verlaten hebben, noch hen dfe haar trouw zUn
gebleven, geweld aan te doen, te beleedlgen of
te benadeelen. Waarin klinkt het uit: in die
vraag na het schot van Jaureguy, niet hoe de
moordenaar, neen hU hoe zelf verantwoording
zal kunnen afleggen voor vergoten bloed, zóó
veel vergoten bloed; in zUn bejegening van
*s hofpredikers troost, die alleen van het recht
der zaak gewaagt, waarvoor het bloed geplengd
is: ,A la mlséricorde, mon ami! la miséri-
corde, c'est 14 mon recours et n*y en a point
Tautre;" in zUn verzoek, den schuldigen aan
het moordbedrUf geen wreeden dood aan te
doen; in de zucht waarin, na het andere schot
'wee jaren later, de vliedende gedachte zich
■n het volk bekommert dat hU aan de
han$J genomen en geleld heeft op zóó gevaar-
zUn voornemen, de plechtigheid bü te wonen, lüken weg: „Mon Dieu ale pitié de ce pauvre
peuple.” Het stugge gemoed van ons water
landers is van én ding zeker: drft de dank, dien
het betalen wil, nooit aan de verdienste ge
lUk komt.”
Vervolgens toont spr.. door talrUk feitenma
teriaal zUn rede toelichtend, dit beeld van den
Prins. daarbU steeds wijzend op iet veidraag-
zame en verzoeningsgezinde karakter van diens
staatskunst.
In verband met de electrlficatle van het
baanvak Rotterdam D.P.Dordrecht zullen,
volgens het „Leidsch Dagblad", 16 bruggen en
16 pUlers (inbegrepen ook de bruggen welke het
station Rotterdam Beurs vormen) dit jaar ge
heel worden vernieuwd, waarbij uitcden aard
der zaak het treinverkeer geen oogenblik mag
worden onderbroken.
Het werk moet gereed zUn vóórdat de electrl-
sche tractie op het baanvak Rotterdam DJ*.—
Dordrecht in 1934 een aanvang neemt, aange
zien later zoowel de bovenleiding als de zooveel
Intensievere dienst nieuwe moeilijkheden voor
de verwisseling van de bruggen zou opleveren.
\Dlt komt dus hierop neer: elke groep van 100
wetkt 5 dagen per week.
De nieuwe groep F komt nu Dinsdag te werk,
en vervangt dan groep E, die dien dag niet
werkt. Woensdag vervangt hU groep D, Don
derdag groep C, VrUdag groep B en Zaterdag
groep A.
Met eenigen goeden wil zal men op deze
wUze in verschillende ondernemingen den arbeid
repelen, dat bU een voor alle arbei-
arbeidsdag er een deel der thans
werkloozen aan werk zou kunnen worden ge
holpen.
En al zal men nu van het practlsch resultaat
geen al te groote verwachtingen mogen hebben,
omdat thans al reeds in zoovele ondernemingen
korter dan 48 uren per week gewerkt wordt,
eenlg resultaat zal er in elk geval wel zUn.
In verschillende landen is men dan ook in deze
richting al werkzaam geweest.
Het Rapport (blz. 75106) geeft daarvan ver
schillende voorbeelden.
Op enkele der meest sprekende zullen wjj in
een volgend artikel wUzen.
T T*et Internationaal Arbeidsbureau te Genève
F—I heeft, ter voorbereiding van de bespre-
klngen op de aa. Drle-partüige Voor
bereidende Conferentie (aanvang 10 Januari
as.) een UJvlg Rapport gepubliceerd:
„Durée de Travail et ChomAge, Rapport 4
Js Conférence Préparatoire, janvier 1933 (Ge
nève, 1933, 315 blz.).
Ongetwijfeld zUn in dit Rapport belangrijke
gegevens opgenomen.
Toch maakt het als geheel een onbevredigen
den Indruk.
Vooreerst al omdat de bespreking van den
economlschen kant van het vraagstuk opzet
telijk achterwege wordt gelaten, dus ook het zeer
belangrUke vraagstuk, of het weekloon bij ver
mindering van het aantal arbeidsuren van 48
tot 40 of 36 al of niet, geheel of ten deel» even
redig zal moeten verlaagd worden. Toch is dit
Juist t moellUkste. ja zelfs het beslissende punt.
Vervolgens, omdat het vraagstuk, in hoeverre
vermindering van arbeidsuren vermindering van
werkloosheid ten gevolge zal hebben, slechts zeer
oppervlakkig besproken wordt. Wel krUgen we
heele reeksen van becUferlngen, maar die ons
practlsch niet veel wUser maken.
Uitgegaan wordt van de veronderstelling, dat
na verkorting van den arbeidsduur toch het
totaal aantal arbeidsuren in de ondernemingen
gelUk blijven, en aan werkloozen ten goede
komen.
HierbU worden verschillende zeer belangrUke
dingen over het hoofd gezien, althans opzette
lijk bulten beschouwing gélaten. Zoo: de Invloed,
welken de arbeidsduur-verkorttng kan hebben
op de hoogte der productle-kosten. Worden de
productiekosten hooger. dan zullen daardoor de
prijzen der producten stijgen, dus de afzetmo-
gelUkheden verminderen en dus ook de werk
gelegenheid.
Geen rekening wordt ook gehouden met de
mogelUkheld. dat in verschillende ondernemin
gen zich onoverkomelUke technische bezwaren
zullen voordoen, om bU verkorting van de ar
beidsweek toch een gelUk aantal arbeidsuren te
blUven produceeren. Ook niet met de mogelUk
held. dat men in bepaalde industrieën, waar
thans nog 48 uur gewerkt wordt, bij verkorting
van arbeidstUd niet over Voldoende vakbekwame
arbeiders ter plaatse zal kunnen beschikken.
Van groot belang Is ook de vraag: hoeveel
arbeiders thans al een korter werkweek hebben.
Het is duldelUk, dat een wettelUke verkorting
van de werkweek in al deze ondernemingen,
waarin reeds „short time" wordt gewerkt, van
hoegenaamd geen invloed op de vermindering
der werkloosheid zal kunnen zUn.
Hoewel de toestand in de verschillende landen
verschillend la. meent het Rapport toch uit de
verkregen cUfers te kunnen afleiden, dat onge
veer de helft der nog werk hebbende arbeiders
48 uren per week arbeidt, de rest korter. In de
Vereenlgde Staten is de verhouding nóg ongun
stiger, in sommige landen daarentegen Iets min
der ongunstig.
De vraag is gesteld, of men dan maar niet
zou moeten beginnen met de overuren te ver
bieden en de daartoe strekkende overwerkver-
gunnlngen in te trekken en niet meer te ver
leenen.
Oppervlakkig ziet dit er zeer plausibel uit.
Maar tweeërlei dient hier opgemerkt: ie. dat
het niet altijd mogelUk zal zUn. in plaats van
deze overuren te gebruiken, daarvoor nieuwe
thans werklooze arbeiders aan te stellen; en
3e. dat intrekking dezer vergunning hier en daar
zeker vergrootlng der werkloosheid sou kunnen
veroorzaken. WU hebben op t oog de in ons land
veelal genaamde: armoede-vergunningen. Daar
zUn verschillende ondernemingen, die met ver
lies werken, omdat de marktprijzen de produc
tle-kosten niet dekken. Overwerk kan nu de
productle-kosten per eenheid ietwat verminde
ren. De ondernemer werkt dan nog door. Wordt
hem echter de overwerkvergunning ontnomen
of geweigerd, dan zal sluiting van de onder
neming wellicht minder verlies opleveren dan
dóórwerken. Bovendien is *t aantal overuren in
verschillende landen al reeds sterk afgenomen,
soodat ook al daarom het verbod van overwerk
geen groot effect op de werklooheid zou sor-
teeren.
Bepalen wU ons dus tot de mogelUke gevol
gen van een verkorting van de arbeidsweek van
48 tot 40 of 36 uren.
Theoretisch zou de invoering van de 40-uren-
week de werkgelegenheid met 30 pCt. verhoogen
en die van de 36-urenweek met 33 S pCt. Dat
wil natuurUjk zeggen: alleen in die onder
nemingen, waar nog 48 uur per week gewerkt
wordt. Ma.w. het aantal werk-hebbende arbei
ders sou met 10, subs, met 16.7 pCt. toenemen.
Maar dan gaan daar nog af die ondernemin
gen, waar om technische redenen het toch niet
mogelUk sou zUn bU verkorting van arbeidstUd
een grooter aantal arbeiders te werk te stellen:
zoo als er niet voldoende machines aanwezig
zUn, als vakbekwame arbeiders ontbreken of als
de hd^vestlng voor van elders aan te voeren
arbeiders bezwaar sou opleveren.
BU bet gebrek aan voldoende machines sou
men óf in twee of meer ploegen kunnen arbei
den, óf met dusgenaamde „invallers" kunnen
werken.
Waar men thans reeds in twee ploegen ar
beidt, sou men er drie, en waar men reeds met
Te Cuyk a. d. Maas overleed. 84 Jaren oud, de
oud-zouaaf H. P. Hansen, een der weinige nog
overgebleven Nederlandsche oud-strUders uit
den slag van Mentana.
I
