Verschrikking der Revolutie ucïAaal uan den dag I ZADELHOFF I I I I s I I IT GELDERSCHE ROOKWORST MERK I I I GROOTE I AVONTUUR I de roode terreur ROBINSON CRUSOE’S AVONTUREN Die goeie ROBINSONschoen voor Vader en Zoon - Alle abonné’s ongeValten* veraekervl voor een der vcSgende 1 HET \Halef glimlacht V MAANDAG 9 JANUARI Door de Witten bevrijd Reden tot feestvieren? Inboorlingen op de film Nieuwe slachtingen Op een briefkaart Vorm van bezuiniging Gaat naar China! Zamora’s FEUILLETON 1 Wl N •■4 INDERDAAD IETS FIJNS „civiele lijst** «ntM e stug, terpoel endaal Bock *1 P- zoden. werd fraaie <*-0). I I De ellende van het Russische volk in 1918 AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL De Witten komen voor verzekering»- agenten i (Nadruk verboden) Reuter).e Ate een Eldorado Ivy bewaarde zorgvuldig wat haver mout in een groote houten trommel. maar Freddy Vrijdag en anderen lie ten vaak het deksel waarover open. Ivy zich altijd heel boos maakte. Op een dag wilde Ivy wat haver- wéér opvliegen, waarvan het deksel openstond. .Daar heeft iemand weer vergeten. de trommel dicht te doen,” jammerde na- hoe Ivy maakte zich hoe langer boozer, omdat Freddy het deksel weer maar de zeeman open gelaten had. liet haar zien, dat de eenden zeven Iets eieren in de havermout gelegd had den. vind het zoo erg niet. ate „Ik iemand wat havermout opeet, en er zeven eieren voor in de plaats geeft. en JU Robbie?” „Neen,” zei Robbie, „ik houd zelfs heel wat meer van versche eieren. dan van havermout.” «Morgenavond verwolgi kWocdt WVO<M>. v ken. zóón Ivy, „en nu hebben die eenden tuurlyk mijn havermout opgegeten.” t-gem. I 1 I I 144 146 149 1.14 die in een nevenvertrek Na langdurig en onmen- (Ingezonden mededeeling.) dividenden financieel gem. in 148 1.15 1.09 1 032 044 0.83 0.80 0.53 gem. 156 127 IJS IJS 031 031 041 031 0.75 054 1.77 1.40 030 048 047 0.43 043 getroffen visschers bedienen of liever: om in dienst personen te luilakken, behalve Malabarsrhe koetsier. Tv groote te kon meer den van iard ■dag bet zijn aan groot •86E 158 IJS 130 LIS L— 1 046 0.73 058 0.45 156 1.45 1J3 140 1-— L— 030 041 044 0^- 150 1.11 1.10 L— OM 041 0.75 I 048 055 tem. X— 1.00 IJS 041 030 030 040 083 0 50 Nu. in ’t hartje van den winter, Van een winter op papier. Merkt men weer van kou en sneeuwen Of van ijsballet geen zier! Geen fragment van Nova Zembia, Dat de wintervorst ons brengt. IJs.... is nu alleen te krijgen Met vanille-smaak vermengd. En men zet de ramen open. Want het weer is nu zóó zacht, Dat het roosje uit het knopje Ons reeds blozend tegenlacht! Ja, de mode is nog wintersch. Maar 't gevoel bij lange niet. Daarom, dat men thans een mengsel Van de voorjaarsmode ziet- Want het weerbericht gaat verder. Waar geen wintersfeer uit blijkt. Steeds: iets zachter.heden, mor gen, iistM 147 1.M 1 1.— OM 0 77 0.73 0.73 055 1- I Nederlandsch Katholiek kunstenaar geëerd mout gaan halen, toen zy eenige wil de eenden haastig-uit de trommel sag De sieve ze te groot portret-ten-voeten-uit. voorstellende van •n inuinninHie WASHINGTON, 7 Jan. uitstekend voorbeeld van zuinigheid heeft het Ministerie van Posterijen er de aandacht op gevestigd, dat het een gewone briefkaart heeft ontvangen waarop 700 uitstekend te lezen woor den waren geschreven. Dit is een record-aan- tal woorden dat ooit op een birefkaart beschre ven is. Kro- Ue na rootte, ivaller ui Nol I 048 i 057 056 1 by verUaa van anderen singer schets geteekend. *n plan. *n plattegrond allerlei verwijzingen, stippellijnen, pultjes Daaronder eenige woorden die de vrouw den majoor groote oogen doen opzetten; dit stukje papier goed weg. bewaar be» SJANGHAI. 7 Jan «Reuter). China, dat zeer lang een achterlik land is geweest op hei gebied van levensverzekeringen. is den laat- sten tyd van houding veranderd en talrijke le vensverzekeringen worden afgesloten door bui- tenlandache maatschappijen. De diep-gewortel de afkeer van de Chineeaen <xn te spreken over aangelegenheden betrekking hebbend op den dood, is een van de oorzaken waarom de Chi- neezen niet tot verzekering van hun leven over gaan. terwijl de assurantie-maatecbappUen mln of meer huiverig waren risico's op zich te ne men in een land, waar geen sterfte-statistieken zjjn. Nu begint de toestand boe langer boe meer te veranderen en de Chtneezen. in wie een sterk gevoel bestaat van verantwoordelijkheid voor hun familie, zien meer en meer in. dat hun verplichting op gemakkelijke wijze door de ver zekeringsmaatschappijen kan worden overge- nornen. *.*il had kunnen ver dienen. kon van verrassing geen woord uitbren gen en glimlach- verlegen. Hij ónmogelijk verlangen. lingen-fanatlsme van den anderen kant, een strijd, die in dat ontzaglijk uitgestrekte land thans, in de dagen van Ghandl, nóg niet ge heel tot rust gekomen is, maar die voortduurt door de dreigende handhaving van Engeland» militaire overmacht tegen rumoerige betoogin- gen van inlanders, nu en dan afgewisseld door politieke misdaden: spoorwegaanslagen, moor den. enz. Hetzelfde vuur dat thans nog altyd smeult, sloeg destijds, in de dagen waarin ons verhaal speelt, in laaien brand uit. moeder hield de dikke, vierkante, mas- enveloppe in de hand en wierp, alvorens openen, een blik vol teederheid op een een hoof dof f Icier van hetk regiment der Gordon- Hooglanders, ’n prachtsoldaat van omstreeks veertig jaren, het hoofd van dit huisgezin Er kwamen tranen In hare oogen en een lichte zenuwtrekking tee kende zich af op haar gelaat, welks zachte schoonheid en bekoring ender den invloed van dit verschrikkelijk kli maat nog niet had geleden. De beide kinderen ontstelden en grepen hare handen: „Mama, weent ut”.... „Ja, kindertjes! Maar het zltn tranen, die mij goed doen.” Zooals die drie daar bij elkaar zijn vormen zij een allerbekoorlijkst beeld van gezondheid, kracht, geluk en liefde. De groote slanke figuur der moeder met haar bruln-blond haar doet haar veeleer op een oudere zuster gelijken. Tot de climax is bereikt. Deze maand beslist nog lente! En, als zonderlinge Zal de hondsdag zeker vallen. Op z’n laatst dan.... tn April! MARTIN BERDEN schaduwrijke gedeelten van den tuin, onder de veranda's en door de met leien geplaveide gan gen wandelen tal van Hlnooe-bedienden. die nooit haast hebben. Er zijn er hier tien om drie personen van die misschien kerel Het gerucht gaat, dat de Witten in aantocht zjjn. Dit ia niet de eerste maal, dat men dit gerucht verneemt. Maar de gezichten der volks commissarissen zien er bedrukt uit en daaruit kan men aflelden, dat het wel waar moet zyn ditmaal. Het is inderdaad juist De Witten be zetten de stad en een zwaar vuurgevecht ont staat. De bewoners krulpen in de kelders en wachten daar op het einde van den strijd. De Witten overwinnen en trekken de stad binnen, toegejuicht door de bewoners. Vooral Koltschak.’ de bevelhebber, wordt gehuldigd als de redder der stad. Er zijn nu plotseling levensmiddelen genoeg. De menschen herademen na het eeuwige óoodschleten, doodschieten en altijd maar weer doodschieten Maar de heerschappij der Witten was van korten duur. Na een maand doet een nieuw ge rucht de ronde. De Rooden komen terug! On beschrijflijk te de schrik, die allen om het hart slaat. Dat nooit meer. Eenmaal heeft men de verschrikkingen gekend, die erger zijn dan de dood en een tweede maal zou dit niet meer te dragen zijn. De menschen vreezen krankzinnig te worden bij de gedachte, dat nu weer die slachtingen zullen beginnen en volhouden, vol- bouden. Daarom vluchten velen by de komst der Rooden en onder de vluchtelingen te ook de familie Rachmanow. Juist vóór hun vlucht krijgt Alja een brief, waarin het treurig bericht staat, dat haar verloofde door de Rooden is gevangen genomen en gedood. Men heeft zjjn HJk gevonden, verschrikkelijk verminkt. Zjjn armen en beenen waren gebroken, neus, ooien en tong waren afgesneden, in zijn oogen waren houten pinnen gedreven. Met hem waren nog talrijke andere soldaten van de Witten gevan gen genomen en even gemeen mishandeld en gedood. Het te ontzettend al dit „nieuws” te vernemen. Dag en nacht worden de menschen vervolgd door schrikbeelden en in den geest leven zij alle kwellingen mee. die hun familie en bekenden ondergaan en waaraan steeds nieuwe kwellingen worden toegevoegd. Nu trekt men in een vluchtelingentretn naar Siberië, in de hoop op deze wijze aan de Roo den te ontkomen. Ook deze tocht wordt een tocht vol ellende en verschrikking want nog is het einde niet daar.... De zware teakhouten deur ging zacht je» open en een Europeeeche dienstbode trad, met een Dienblad in de hand, de eetzaal binnen. Aan de tafel, waarboven een groote neerhangende waaier in rhythmisch-balanceerende beweging een aangename koelte verspreidde, zaten drie personen te wachten op de lunch, of, zooals men daarginds in Britsch-Indië zegt, de „tiffin”. Het waren een jonge vrouw en twee Here, mooie kindertjes, haar kinderen: een jongen en een meisje. „Wat ben je vandaag laat. Ketty!" riep de jeugdige moeder. ..Patrick en Mary zien scheel van den hanger en ik zelf heb al meer dan *n half uur flinken trek Deae op vriendelijken toon uitgesproken be risping Het de persoon, tot wie ze gericht werd, blijkbaar volkomen koud. ZIJ vertoont dezelfde gelaatstrekken als haar zoon, een reeds flink ontwikkelde jongeman, terwijl het meisje een frappante gelijkenis heeft met den officier dezelfde groote blauwe oogen en blonde haren, dezelfde kalme en be sliste gelaatsuitdrukking, maar getemperd, ver zacht door een vrouwelijke gratie. Patrick te veertien jaar. zijn zuster Mary even vijftien. Geen van deze dne denkt nu meer aan de lunch, die daar onaangeroerd blijft staan op de tafel, onder den reusachtigen waaier of „pan ka,” die voortdurend in beweging wordt gehou den door een bediende achter het kamerschut. Door de groote opene vensters, omrankt met lianen en orchideeën, heeft men uitzicht op het park met zjjn onder groen en bloemen bijna schuil gaand prieel in het midden. Dat park is een paradijsje: kleine grasvelden van friach groen, zandpaadjes, manden met veelkleurige bloemen, palmboompjes, geweldige bamboe, bananenboomen met hun satijnen bladeren, een magnifieke vijgenboom, ontelbare planten en gewassen, kortom: een mengeling van wilde pracht en modernen tuinaanleg, een Engelsch park met de grandioze schoonheid der tropen. Heel m de verte de Hoeglt het westelijk ge deelte van den Ganges-driehoekmen kan er de schepen zien varen en onderscheidt ook dui delijk den groeten weg naar Calcutta. In het rond overal villa's van de aristocratische wtjk Garden Reach, waar, ver van het gedruisch der groote stad, de ambtenaren wonen en de offi cieren en verschillende voorname personen uit de groot-industrie en de financie-wereid. In de gespaard; zü zjju geeateiijk boog-ontwikkeld, zij hebben elkaar innig lief en ondanks hun ge brek aan ruime stoffelijke middelen gevoelen zij zich gelukkig, bóó gelukkig om er, bg tijd en wijle, beangst van te worden. MADRID. 7 Jan. «Reuter). De [resident van de Spaansche republiek Alcala Zamora, te de best betaalde bewindsman in Europa. In de juist door de Cortes goedgekeurde begrootlng wordt een bedrag van 2 350 000 peseta's uitge trokken voor den president der republiek Dit bedrag omvat 1 000.000 peseta s ate hono rarium. 750.000 peoeta s voor het onderhoud van zjjn ambtswoning. 250 000 peseta's voor reiskos ten en 250.000 peseta’s voor aigemeene onkosten. Het salaris van eiken minister bedraagt 30 000 peseta s. FORT MORESBY «Papuai 7 Jan «Reuter». Vierhonderd inboorlingen, die hier als figu ranten bU het opnemen van een film gediend hebben, hebben hun honorarium ontvangen en een groot feest In hun dorp aangericht. Van de film-ondernemlng kregen zij 600 pond rijst, drie manden vlsch. 34 pond tabak, en bovendien ongeveer 300 dollar. waar lieel wat geld uit te slaan is. maar ieder oogenbllk te kost baar U kunt later weer hier terugkomen. Gaat u nu even met me mee. Toen Halef merkte, dat het den ingenieur er om te doen was hem van de plaats weg te krijgen, werd hij wantrouwend. Eerst moet ik mijn zaken hter afwikkelen, verklaarde hij standvastig. Hoeveel kan die transactie u opleveren! riep hij. Een vermogen zal het toch wel niet hem niet kon terughouden. Hij nam hem bij de hand en fluisterde: ,.We komen voor dezelfde aangelegenheid, mijn waarde. Dat had ik reeds terstond gemerkt maar u zult u zelf en mij schade doen als u te vroeg met uw plannen voor den dag komt. Luister nu. naar wat Ik u voorstel: Ik sta u een derde deel van mijn winstaandeel af. indien uw onderhoud achter wege blijft". Het komt er heelemaal op aan. hoeveel ik daarbij verdien, antwoordde Halef rustig. U verdient minstens tien duizend Piasters” zei de Ingeneur. terwijl hjj hem naar de deur drong. Als u dat naar den zin te. dan gaan we meteen naar den notaris. Halef, die bij zijn eigen propositie aan de Engelsche firma op zijn best honderd Piasters omdat hij er geen idee van had. waar bet om ging en waarom hem dn fortuin in den schoot viel. Hij bleef staan en zeide: Hoor eens hier, tnijnheer de ingenieur, ik heb u nog een verzoek te doen. Sinds jaren is het mijn wensch. een auto te bezitten, en ik kan mij met uw voorstel en het mij toe te kennen aandeel alleen acoord verklaren, indien u er een mooie ..puf” bij doet Een auto, riep de ingenieur lachend, goed dat u geen landhuis aan de oevers van den Tigris verlangt! Uw auto zult u ook hebben, maar laat ons nu geen tijd meer verliezen. Zij reden naar den notaris, en eerst toén de overeenkomst gesloten was. begreep Halef. dat hij dien morgen zjjn fortuin had gemaakt. Eerst later ervoer de ingenieur dat Halef van den olierijkdom der bronnen van Kol niet het minste of geringste vermoeden had gehad en dat hij den agent voor niemendal een ver mogen had geschonken Zoo kwam het. dat Halef. zonder ook maar een Piaster te betalen, commissaris van de ..Maatschappij tot Exploitatie der Koisehe Petroleumbronnen werd. Zijn geluk heeft hem tot vandaag den dag nog niet in den steek ge laten De bronnen produceeren zooveel olie, dat aandeel hem honderdduizenden Piasters afwierp HJj nam ook met succes aan andere onder nemingen deel en werd een der rijkste mannen van Mossoel. lvt»rwaarden tegen 9/1/1/3 bU levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f jEfl t>U een ongeval met f O 4T/J bij verlies van een band f 1 tXJ verlies van een bg een breuk van f Aft ultkeeringen f JUUU,’ verlies van belde armen, belde beenen of belde oogen doodeltyken afloop een voel of een oog f J duim <4 wijsvinger «zV. bwa of arm rv.“ en zij leven verder als opgejaagde en angstige dieren. Priesters, vrouwen en mannen en kin deren worden gevangen genomen en met na- galka’s uit ijzerdraad vervaardigde zweepen doodgeslagen. Rusland te één verschrikking en er schijnt geen-wind aan te komen. Het te te wreed en te veel om het te vertellen. Het houdt niet op. Het begint eiken dag weer op nieuw. Er is bijna geen voedsel meer. WW voor de leden der parijj. maar niet voor de bour geois. Die moeten soms uren in de ry staan en vöor een stuk brood kostbaarheden inruilen, wanneer althans deze kostbaarheden niet tevo ren worden geroofd, want wie op straat komt, loopt kans van zjjn geld beroofd te worden door de vele kleine bandieten, die de stad onveilig maken. Een typisch geval te de geschiedenis van een leerares, die door de Rooden werd gevangen genomen en schandelijk mishandeld, omdat zjj het dochtertje van een soldaat een 1 op haar rapport had gegeven. Zij begon te lachen en antwoordde op een toon van vertrouwelijke toegenegenheid, zooals men die bfj een of anderen „dienstbaren geest” die .joo goed als van de familie is”, wel meer aantreft: „Ik ben van de stad in gestrekten draf hierheen gereden en.... ik breng de post meë. Ja. mevrouw, de post, brieven uit dat akelige land van de Afridis, waar meneer tegen de oproerlingen aan het vechten te, en waar mijn vader wel niet vecht, maar doedel zak voor hem speelt Bij die woorden sprongen de belde kinderen op „een brief van papa! een brief van papal" „Dank je wel. Ketty!" „Ik h<x>p daarom, dat mevrouw het me niet kwalijk neemt, dat ik wat laat ben en dat mijn heer Patrick en miss Mary niet boos op me zjjn. omdat ik ben ^scheel heb laten zien van den honger. Zonder een antwoord af te wachten zette. Ketty het dienstblad neer op de tafel, die nu een verzameling te zien gaf van allerlei kran ten. brieven en eetwaren Zij verwijderde zich haastig, terwijl de jonge vrouw en de kinderen met zenuwachtig-bevende handen het pakje openmaaktan dat eea brief bevatte van den dierbaren afwezige. Men kan die ontroering begrijpen, als men denkt aan de gevaren, ontketend door dien verwoeden oorlog die jaren geleden ontbrand op de grenzen van Britsch-Indië en Afghanistan, eea afschuwelfiken oorlog, zon der roem en zonder menschehjk mededoogen. een strijd tusschen moderne Britse he wapen- taktiek en wapengeweld eenenljds en inboor- Dan weer een nieuwe vreeseljjke gebeurtenis. Er is een aanslag gepleegd op Lenin, den leider oer revolutie. Een socialistische vrouw heeft de daad gepleegd. Toen volgden weer martelingen en moorden op groote schaal. Men ontzag nie mand en niets. De gevangenen hoorden den heelen dag door het geschreeuw en geweeklaag van de slachtoffers, werden Zachtjes, met H soort van verieederden eer bied. beeft de jonge moeder de enveloppe ge opend: er vallen tal van blaadjes uil. tun be schreven. de regels dicht op elkaar, met dwars- rrgete en regels op de boven- en zijkanten, ailed om plaats te winnen Op een van deze blaadjes te met groote zorg een met enz. van „Berg zorgvuldig en ontdoe n ervan tot geen enkelen Prijs. Het bevat de toetoomst en het fortuin vaa onae kinderen.” „Vreemd!" prevelt zjj .Ijlen we eens Men, kindertjes, wat papa ons stuurt.' Geen van drieën schijnt aan dat papiertM veel waarde te hechten, ondanks het zwaar wichtige bijschrift. In hun jeugdige geestdrift en liefde aooderi Zb wel tienmaal het beloofde fortuin witten ge ven Voor den brief van hun dierbaren afwezige, ..Voorlezen, mama, vooriearn,” riepen de bei de kinderen terwijl hun hartjes klopten van nieuwsgierigheid. UIIIRIIIIIIIIIII IETS ZACHTER Cavelier”, naar Frans Hals, als zijn meester stuk beschouwen. In den tijd van konlng Edward VII was Peter Arendaen de geziene gaat van dezen En- gelschen konlng op Windsor Castle. Hy etste er den Hertog van Buckingham en zijn broe der en schilderde er veel. Zjjn schilderijen ver wierven niet minder faam dan zijn etsen. In Nederland zijn wel bekend ..Making ready for market” en ..Along the-Canals". Pieter Jan Arendaen was in 1846 in Amster dam geboren en beoefende het eerst het tee- kenen en schilderen aan de Academie aldaar. Nauwelijks 22 jaren oud werd hem door het bestuur opgedragen een portret te schilderen van Thijms’ vriend, den beeldhouwer Rayer, die o. a. het standbeeld van Vondel tn het Vondelpark ontwierp. Binds bijna 50 jaren leefde Arendzen in En geland en zijn hoofdwerk heeft vooral bestaan in het etsen van het grootste gedeelte der prachtige schilderstukken, welke de paleizen en vorstelijke woningen der Engelsche buiten goederen bevatten. Doch het waren niet alleen de groeten en het Koninklijke Hute van En geland. die hem met opdrachten overstelpten en waaraan wij zjjn onvergelijkelijke etsen van Buckingham Palace en Windsor Castle danken, zelfs de Britsche Regeering gaf hem een spe ciale opdracht ten tijde van den wereldoorlog en deze opdracht was een schilderij waarvan ik hier gaarne de eigenaardige geschiedenis verhaal. Op den 15en Januari 1918 werd nabij <fe kust van Bretagne vlak bij L’ile de Beln. het Engelsche schip „War Song" door een vijan- deluke torpedo getroffen. Bijna oogenbllkke- Hjk zonk het schip en in allerijl trachtte de be manning zich te redden, ofschoon de zee zeer hoog stond. Aan de kust werd dit ontzettende ongeluk toeva’lig gadegeslagen door den pries ter van het dorp. Hij alarmeerde onmiddellijk de reddingsboot-brigade en hielp self moedig mede, terwijl hij aan het roer ging zitten. De zee was echter zeer onstuimig en tot tweemaal toe werd de reddingsboot door de hooge golven omvergeworpen. Toch slaagden de vte- schers er tenslotte in. de drenkelingen te be- reiken, en onze priester met zijn dappere mennen hadden de voldoening 13 Engelsche zeelieden te redden. De Engelsche Admiraliteit, getroffen door deze heldendaad, beloonde de visschers mef flinke sommen gelds en besloot tevens, door het aanbieden van een schilderij aan het nede rige dorpskerkje, het heldhaftige optreden van den priester en zijn visschers te vereeuwigen. Deze opdracht werd te zijner tijd door de En gelsche Regeering aan den R. Katholieken kunstenaar Peter John Arendzen verleend, die zich met geestdrift van zijn taak gekweten heeft. Zoo ontstond zjjn bekend schilderij ..The Star of the Sea”. dat in een prachtige lijst en voorzien van een bronzen plaat, waarop het relaas der heldendaad gegraveerd werd, te zijner tijd door den Britschen Consul aan de parochie werd overgedragen en daar onthuld. Z. E. Kardinaal Bourne, getroffen door het schilderij als door de geschiedenis, welke het verheerlijkte, stelde er Prijs op het persoonlijk in te zegenen. Men schrijft ons uit Londen: Onlange berichtte dit blad het overlijden van den heer Arendzen tn Engeland, den be kenden etser en schilder. Doch weinigen zal het bekend zijn, dat deae verengeisciite Hol lander niet alleen een kunstenaar van betee- kenis, doch tevens een voorbeeldig Katholiek was. Stichtend is dan ook de wyze, waarop hij gestorven te. Zijn oudste zoon. Pater Leo Arend aen had in het vaderlijk huis in Hampstead juist de H. MIs gelezen, welke de groote kun stenaar nog tot het einde aandachtig had ge volgd. toen de doodsstrijd intrad en hjj stierf, omringd door nog drie andere zonen, allen R K priesters, en wel pastoor dr Johan Arend aen en de paters Alphonse en William Arend zen. In hun tegenwoordigheid blies hij kalm en in volle bewustzijn, op 86-jarigen leeftijd, den laatsten adem uit. Toen Zaterdag jX in de kerk „of the Sacred Heart” in Kilburn de plechtige uitvaart plaats had, waren het weder de vier zonen en priesters, die het Requiem celebreerden, bijgestaan door een stoet van hoogere geestelijken, w. o. Mgr. Ross en Ka nunnik O'Doherty. Alle Engelsche bladen wijdden lange arti kelen aan den thans verscheiden kunstenaar. „The Times” noemt hem zelfs den groouten etser dezer eeuw. Ik had het voorrecht der. artist tijdens zijn leven dikwijls te bezoeken. Zijn huis was een voorbeeld van prachtig fami lieleven, waarin voor kinderen, vrienden en kunstenaars de thans overleden groote mees ter der etskunst met zfjn slechts drie jaren geleden op 84-jarigen leeftijd verschelden gade bet middelpunt vormde. Het is ónmogelijk, in een korte dagbladcor- respondentie de kunstwerken op te sommen, die Arendaen schiep sedert hjj zijn ets „a Mo ment's Rest" in den salon van 1896 te Londen tentoon stelde, die door velen als een zijner beste scheppingen wordt beschouwd. Onder zijn latere werken werd beroemd de ets „Elo quent Silence", naar het schilderij van een eveneens in zijn tijd zeer beroemden ver- engelschten Hollander, den Fries Laurence Alma Tadema, terwijl ik weer andere critici zou kunnen noemen, die zjjn ets „Laughing oen ik voor de eerste maal de oliebeurs ie Mossoel bezocht, welke in het café ..De Zwarte Kameel" te ondergebracht, viel mij daar, door zijn beleefdheid, een Turk op die een blauwen tulband droeg. HU had een glimlach voor iedereen, en zijn glimlach was werkelijk veelzeggend. Ongetwij feld bedoelde het welwillendheid en minzaam heid uit te drukken, maar men kon er ook zelf vertrouwen en een sprankje gevoel van meer derheid in vinden en als ik er bUzonder goed op lette, dan scheen het me toe, dat hij erg geslepen glimlachte. Wlc te dié heer, vroeg ik mijn vriend Zeker een makelaar, die overal tracht er zich „in" te lachen. Heelemaal niet! Dat is de mililonnalr Halef ben Jazid. wiens oliebronnen dagelijks meer dan duizend ton ruwe olie produceeren! Halef ben Jazid. riep ik verrast uit. de eigenaar van de beroemde Mustafa-ollebron? Dezelfde. Wonderlijk! En nóg schijnt het. alsof hjj de gunst der lieden hier zoekt te verwerven, merkte ik op. Hoe kom je dAar b(j? Weet-je, zijn glimlach O. zjjn lachje heeft reeds menigeen mis leid! Overigens was zijn glimlach de ho steen van het fundament, waarop hl) zijn ver mogen gebouwd heeft. ZUn opkomst was won- derbaarlljk en had sneller plaats dan hU het in zijn koenste droomen doorleefd heeft, merkte mijn vriend op. En daarop vertelde hij mij de volgende gebeurtenis. Vóór eenige jaren verdiende Halef nauwe- lÜks genoeg om er het leven btj te houden. Wel was hU geldelijk bij de exploitatie van eenige olievelden betrokken, maar het geluk was hem niet gunstig. HU verloor zUn kleine aandeelen en hU moest er zich ate makelaar In ruwe olie doorheenslaan. Maar. zUn tUd zou nog komen. Op een goeden dag bezocht Halef een hier gevestigde Engelsche fjrma om haar een partij ruwe olie aan te bieden. De chef der firma had dien voormiddag een gewichtige confe- rentc en Halef moest m een zijkamer zfjn beurt afwachten. Nu zul je je herinneren, dat het plaatsje Kol twee jaar geleden tot eefl nieuw leven kwam. Dat droeg zich op de volgende wijze toe: Een Engelsch ingenieur, Wilkens geheeten, had zich In het hoofd gezet, dat in Kol. waar sinds jaren niet meer geboord werd, nog veel olie te winnen was. HU kocht daar een stuk grond, stelde een boortoren op en ging aan t boren. Niemand geloofde aan eenlg succes, want daar had reeds menigeen met vergeefsche boringen zijn geld verloren. Wilkens echter, liet zich niet ontmoedigen maar boorde onver droten dieper en dieper totdat hij op zeke ren dag inderdaad een oliebron aanboorde. Deze, spultbron leverde nagenoeg 1500 vaten olie per dag. Wilkens had voor het vergaren der olie alle mogelUke voorbereidingen getroffen; pijpleidin gen voerden de olie naar veraf gelegen reservoirs en zoo ervoeren de grondeigenaren niet hoezeer oppervlakte en bodem aan waarde hadden ge wonnen. Het plan van den ingenieur was nu om in stilte zooveel mogejijk land aan te koopen en bu reisde naar Mossoel om zich het noodlge kapitaal te verschaffen, en ter- zelfdertUd dat Halef in de zykamer van de Engelsche oUeflrma zat te wachten, werden in het privékantoor de bepalingen der overeen komst gestipuleerd Toen de ingenieur toevallig het zijvertrek binnentrad, bemerkte bU Halef. die hem glim lachend groette. De ingenieur wildé met een korten groet Halef passeeren maar toen hU den Turk tn het gezicht keek, stond hu versteld, want op dat gelaat meende hu te lezen, dat Halef met de zooeven besproken plannen be kend was. Wat moet u hier? vroeg hij, op den make laar toetredende. Ik heb met den-chef der firma een gewich tige zaak te behandelen, antwoordde Halef Mag ik vragen over welke zaak het gaaf? vroeg de ingenieur verder; maar Halef glim lachte en zweeg Het lachen van den makelaar irriteerde den Engelse hman. HU weet alles, zei hij tot zichzelf en het scheen hem geboden den Turk, zoolang het contract nog niet onderteekend was. van den chef weg te houden. HU zeide dus tot Halef: „De heb met u over zaken te spreken; mag ik u daartoe voor het déjeuner uitnoodigen?” HU verwachtte, dat Halef hem zou volgen, maar deze antwoordde later ben ik te uwer beschikking, maar eerst moet ik naar den chef. Ik moet er op passen, dat niemand mij voor is. De ingenieur werd hoe langer hoe meer in zijn vermoeden gesterkt, dat de makelaar met het plan bekend was geraakt Hij nam hem ter zijde en sjx-ak: Ik heb iets voor u. tot ae bezweken. Een ingenieur, die niet eens gearresteerd was, werd dorr arbeiders van de fabriek, waar hU werkte, gegrepen, ontzettend geslagen en ten slotte in een ketel gesmolten ijzer gegoold. De schrik bij de menschen zit er zoo in, dat een veertienjarig neefje van Trotzkl de heele bibliotheek, waar Alja Rachmanowa werkt, ter roriseert. HU dreigt iedereen, dat hU oom Trotzki zal schrijven, als hu rijn zin.niet krijgt en iedereen is bang van den vlegel'. Een stu dent, die zUn verloren vader gaat zoeken, vindt hem temidden van een hoop hjken in een boech, allen slachtoffers van de Rooden. HU is zwaar gewond en de student brengt hem naar een IxMChwachtershut. waar hu na langdurige ver pleging bykomt. Als de stakker zoover genezen is, dat hU spoedig verderop zal kunnen, wordt hy verraden en de Rooden komen bu hem bin nen. De student vindt het rijk van zjjn vader afschuwerijk verminkt op een bed en aan de zoldering hangt het verminkte rijk van zUn twaalfjarig zusje aan een arm opgehangen, een zwaren balk aan de voeten. In t boech hebben de Rooden hun slachtoffers hun eigen graf la ten graven, zU laten hen aan den rand van het masaagiaf staan en schieten hen er in. Wie niet direct voorover valt, wordt er in getrapt en levend begraven. Zoo gaat het door. Het is een eindelooze opsomming. De arbeider Gorbu- now, die Alja grootmoeder en oom heeft ver moord en alle bezittingen van haar grootvader heeft genomen, komt nu met zijn vrouw naar de stad en wenscht In het huis van dokter Rachmanow zjjn intrek te nemen. Een onbe- grijpehjk man. deze Gorbunow. HU heeft reek sen moorden op zUn geweten en wie hem met zyn vrouw samen ziet, vindt hem een zachtaar dig wenen. Voor de familie Rachmanow is dit samenzijn een kwelling van de ergste soort. De roode terreur ttrekt zich langzamerhand rorder uit. Het zUn niet alleen meer de bour geois, maar ook de arbeiders, die als slachtoffer vallen. Soms omsingelt men plotseling een bios coop en dwingt iedereen zich te legttlmeenen. Wie het niet kan. wordt onverbiddelUk meege voerd. Ook de parken worden vaak omsingeld en Alja Rachmanowa trof het eens. dat ook rij onder de arrortanten hoorde, hoewelzy een legitimatiebewijs bad. Ben jonge tscheklst had nj. een oogje op haar en wilde haar dwingen mee te gaan. Een oudere echter kwam tusschen- beide, vond alles in orde en riet het meisje gaan. De menschen zijn moe. Geen oogenbllk zUn rij zeker van hun leven. De ontevredenheid is algemeen, ook onder arbeiders, maar niemand öurft kikken. De tscheka waakt en is onver biddelijk wreed. Men denkt te spreken met een vriend en bet is een verrader. Een familielid kan lid van de tscheka zUn. Het is vóórgeko men, dat een dochter haar vader, een vader «Un zoon verraadde. ZwUgen en toezien en ver- schrikkelUk oppassen, dat is de eenige bood schap, maar de menschen kunnen niet meer p 19 Augustus 1918 werd Uritakl, de leider f 1 van de bloedige tscheka. te Petrograd vermoord. Dit was het teeken voor een afscbuweiyke slachting onder de burgers van geheel Rusland. Treffende bijzonderheden vin den wU hierover vermeld in het dagboek van de katholieke meisjes-studente Alja Rachma nowa. Ook baar vader werd door de tscheka gearresteerd en zou zeker vermoord zUn, als hy niet op bet laatste moment aan den beul was ontsnapt. Dit geschiedde haast door een wonder. Alja nJ. stelde alles In het werk om haar vader te redden en spoedde zich naar de tscheka in de hoop haar vroegere vriendin Gri selda. thans een van de meest wreedaardige tschekisten, te spreken te krijgen. ZU kon haar nergens vinden, maar Griselda zelf trof den naam van dokter Rachmanow aan op de lyst der veroordeelden, waaruit zy juist een slacht offer wilde kiezen, dat ze zelf zou ombrengen. ZU herinnerde zich, hoe rij eens in het huis van den dokter een toevlucht had gevonden en ülde naar de plaats der terechtstelling, waar zy nog juist op tyd aan kwam, om den dokter,-, die reeds ■werd weggevoerd, te redden. Zoo werd de dokter door Griselda thuisge bracht, maar vanaf dat oogenbllk, sinds het moment, dat hy den dood In de oogen had ge rieft sprak hU b(jna geen woord meer. gemarteld, sebelijk geschreeuw volgde dan plotseling een doodache stilte. De slachtoffers waren bezwe- Boms bracht men een gevangene naar vertrek, waar hy dan moest toezien, hoe verschrikkerijk de beulen te keer gingen. Daar na werden ae weer teruggebracht. Officieren sloeg men met lange spijkers epauletten op de schouders. Sommige slachtoffers trok men de huid van t lichaam, anderen brandde men met gloeiende Users at hing men op met het hoofd naar beneden, waarna men. hen zoolang sloeg. zyn! Misschien wel in myn oog is bet een vermogen, antwoordde Halef en glimlachte veel betee kenend. Dit laatste verdreef liet laatste sprankje twyfel. dat de ingenieur nog koesterde. HU moest het onderhoud tot eiken prijs verhin deren. Toen Halef zich by den chef der firma wou laten aandienen, begreep hy. dat hij te drie de met geweldigen knevel, 'n Zigeunertype zwart, raadselachtig- Ondanks deze schynbare en overigens zeer beperkte luxe voedsel en loon van deae met hun vrijen tyd geen raad wetende bedienden zyn bij het schriele af behoort de familie niet tot de gefortuneerde Majoor Lennox is van adel en arm als *n Schot. Een zyner voorvaderen was Charles Lennox, hertog van Richmond, zoon van ko nlng Karei ƒ1 van Engeland en Louise de Ké- roualle. HU zou elgenlyk het recht hebben op een zetel in het Hoogerhuis. maar zlln hopeloos ongezonde financiën veroorloven hem dit niet. Vandaar dat Charles Edward Lennox laatste hertog van Richmond in de Bchotsche Unie een voudig majoor is bU het regiment Gordon- Hooglanders en dienst doet in den veldtocht In Britsch-Indiê tegen de oproerige Afridis. HU heeft alleen zUn aoldy. twaalfduizend gul den. tn HoUandsch geld berekend, juist ge noeg, voor bem en zijn gezin, om er daarginds van te leven. Hy is getrouwd met een mooi jong meisje, eveneens van adel, even arm als hy, en die hem deze twee kinderen heeft geschonken. Patrick en Mary, hun trots en hun vreugde. Het ver schrikkelijke Indische klimaat beeft ben altyd

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 11