ONS BLAD
Bulgarije
zwakke plek
De Vaticaansche sterrewacht Het
I
Gevangen in een gouden kooi
I
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
heden
nieuws van
Chin, veldtocht
tegen Japan?
’WB. f'
I
i
’s
DE TERREUR VAN DE
NAAR CASTEL GANDOLFO
BLOEDWRAAK
VERPLAATST
De begrafenis van
Coolidge
DE BAROMETER
JOH- LAUWERS
1
I
MAANDAG 9 JANUARI 1933
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 86
Bombardement
Belangrijke uitbreiding
Pater Stein. S.J.
gimiiiiiiii Ons feuilleton iiiiniiiuig
Chineesche vrouwen in actie
tu
Een Kabinetscrisis in
Roemenië
o
Loupes
Dorpsoproer in Italië
Drie dooden, vier gewonden
-
A-
Goudmaker gevonnist
De ^Atlantique’* te
Cherbourg
'z?
Vreemde troepen naar
het front?
Een schier onoplosbaar
vraagstuk
Een „heerscher” als
marionet
Interview met den Chineeschen
minister-president
Het ia onmogelijk langer de volks
woede in toom te houden
tegen de Japansche
uitdagingen
DE TRIESTE POSITIE
VAN POE Yl
Radio verbindt de Chi
neesche troepen
Binnen twee jaar krygt de sterre-
wacht een volledige uitrusting
volgens de hoogste
eischen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
,Jk kan het hier niet langer uit
houden, ik zou elk oogenblik
die gevangenis willen
ontvluchten”
„Buitenlanders hebben slechts
recht op een sleepers
premie”
»-»
schijf.
PAYGLOP 3
ALKMAAR
Leesglazen en
ADVERTENTIEPRIJZEN:
Per lossen regel 20 c., ingez. med. 40c.
p. regel; idem op pag. één 55op. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
Een zeer eenvoudige plechtigheid
LUIUIIWllttUMaSQM
TsjanstAjocDC» Decemteir W3X
I
I
i
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
'er-
I
kri-
I
7.
(United Press)
1
□ML
n een land met zulke verhoudingen minis
ter van justitie zün en algemeene waardee-
ring oogsten, is zoo niet onmogelijk, dan
toch uiterst moeilijk.
Het is voor de regeering welhaast ondoenlijk
om onpartijdig te blijven, want beide aan elkan-
dter tegengestelde partijen eischen de partijdig
heid der regeering als een recht voor zich op.
De kabinetscrisis, welke in Burgarije zoo juist is
opgelost, vond dan ook haar begin in heftige
gemet.
elec-
met
rer-
hoon
eken
nt.
Complot van rUwiddleven te Enschedé.
Voorioopig Verslag der Eerste Kamer over het
wetsontwerp tot wijziging der Tarwewet.
Oplichter voor het Haagsche Gerechtshof.
O O
PARIJS, 7 Januari (VJJ.) Bij het aanbre
ken van den dag worden heden de werkzaam
heden Aangevangen om te trachten het wrak
van de jAtlantlque”, dat thans te Cherbourg is.
in het dok te .brengen.
De Fransche gezant te 's-Gravenhage heeft
heden in opdracht zijner regeering haren zeer
oprechten dank overgebracht voor de door Ne
derlandsche zeelieden betoonde hulp.
De „Atlantlque” te Cherbourg.
Chineeache veldtocht tegen Japan?
Vaticaansche sterrewaeht wordt naar Castel
Gandolfo verplaatst.
BOEKAREST, 7 Jan. (Reuter.) De bladen
alhier zijn vandaag met extra-edities versche
nen, in verband met de geruchten over moei
lijkheden van het kabinet-Maniur
De minister van Binn. Zaken had namelijk
den konlng voorgesteld, den hoofdcommlssaris
van politie te Boekarest en den commandant
der gendarmerie uit hun functies te ontzetten,
daar zü zonder toestemming der regeering di
verse maatregelen hadden getroffen. Konlng
Carol heeft aan dit verzoek echter geen ge
volg willen geven, waarin het kabinet een uiting
van wantrouwen ziet, zoodat het zich met den
minister van Binn. Zaken solidair heeft ver
klaard. Tot Tltulescu, den minister van Buit.
Zaken, die zich op het oogenblik in het buiten
land bevindt, werd het verzoek gericht, onver
wijld naar Roemenië terug te keeren.
Hoogste stand op Maandag nar vja.; 7M
Aohten»
zich
rum
ah
33:7.
i de
m op
natie
la de
deze
CHERBOURG, 7 Jan. (Reuter). De brand
weer heeft in den loop van Zaterdag van boord
van de „Atlantlque” 5 lijken kunnen bergen.
Slechts twee ervan konden geïdentificeerd wor
den.
K. 1
n,
l
ROME, 7 Jan. (Reuter) Het officieele Itali-
aansche Stefani-agentachap meldt uit Saler
no: Wegens geschillen van plaatselijk karakter
trokken 300 personen uit de gemeente Mante
San Giacomo na eenige demonstraties naar
het raadhuis in de aangrenzende gemeente
Sassano. Daar vielen zü een wacht van cara
binieri aan. gooiden hen met steenen en be
schoten ben. Een onderofficier werd gewand,
een der carabinieri zwaar gewond. De aange
vallenen zagen zich genoodzaakt van hun
schietwapens gebruik te maken. Drie dooden
en vier gewonden vielen er. waarna de orde
volkomen hersteld was. De aanvallen rijn ge
arresteerd.
Testgevallen op Java.
De deelneemsters aan het Graalspel te Berlijn
aangekomen.
Coolidge's begrafenis.
Dreigende Kabinetscrisis in Roemenië
Dorpsoproer in Italië.
Zal de el verdwijnen?
CHERBOURG, 7 Januari (Reuter) In den
loop van den nacht is de „Atlantlque”, omringd
door tien sleepbooten de haven binnengekomen.
Het schip maakt 15 gr. slagrij- Nog steeds stügt
er rook uit het wrak op. Men wacht den vloed
af, alvorens het schip voor anker te leggen. Men
denkt, dat de kwestie, wie van de sleepbooten
het eerst met de berging van het wrak is be
gonnen, de oorzaak zal worden van langdurige
twisten.
Zooals bekend, verklaren de kapiteins der Ne-
derlandsche sleepbooten, dat zü het eerst aan
boord van de „Atlantlque” manschappen hebben
afgezet. De kapitein van een Fransche sleep
boot verklaart daarentegenover, dat hü als eer-
De loonsverlaging b|j de TUburgsche Wollen-
stoffenfabrieken gaat Maandag in.
De vjjf organisaties van spoorwegpersoneel sd-
viseeren haar leden zich neer te leggen bü de
nieuwe voorstellen der directie.
Slapte In de mijnen; enkele dagen buiten be
drijf.
SJANGHAI, 7 Jan. (Reuter) Het Centraal
bestuur van de Kwo-Mintang heeft hier een
krachtig omroepstatton laten bouwen, door mid
del waarvan generaal Tsjang Kal Sjek, de opper
bevelhebber van de Chineeache strüdkrachten,
zün orders aan de verschillende leger-afdeehn-
gen in het Chineesche rük zal verspreiden.
Op deze wüze zal Tsjang Kal Sjek door zün
1.500.000 manschappen, die over een gebied van
twee mlllioen vierkante mülen zün verspreid, ge-
lüktüdig gehoord kunnen warden.
l
m X
pre-
aanvallen op den minister van justitie, welke in
de Sobranja uitgroeiden tot den dwingenden eisch
aan geheel de regeering pm af te treden. De
regeering trad af, en de minister-president
Muschanoff kreeg van defl konlng opdracht om
een nieuw kabinet te vortnen. Muschanoff ver
vulde die opdracht door den gewraakten minis
ter van Justitie uit zün vorige kabinet te laten
vallen. Zün nieuwe regeerlngsploeg steunt even
als de vorige op het nationale blok. Het is de
bedoeling der nieuwe regeering strenger tegen
de onruststokende en scherpschietende Mace-
doniërs op te treden. Eerst wil zü de hoofdstad
des lands, Sofia, van de terroristische elementen
zuiveren om van daaruit haar actie uit te breiden
over het geheele koninkrijk. Maar of zü in de
Sobranja hiervoor een meerderheid zal kunnen
winnen is een tweede. De Macedonische kwestie
is een schier onoplosbare, want meer dan 500.000
vluchtelingen, hoofdzakelük uit Macedonië, maar
ook uit Thracië en- de Dobroetsja afkomstig,
zoeken tevergeefs in Bulgarije een nieuw vader
land. En de bestaansmogelijkheden, die het
vrüwel economisch leeggebloede Bulgarije hun
kan verschaffen, zün ontoereikend.
PEKING, 7 Jan. (Reuter). Het hoofdkwar
tier van generaal Nakamoero te Tientsin heeft
een verklaring gepubliceerd, waarin ernstige
kritiek wordt geleverd op het concentreeren
der Chineesche troepen te Tjsingwangtau, on
danks de desbetreffende waarschuwing van
Japan.
stappen, door welke de Engelsche belangen te
Tsjlnwangtau zouden kunnen worden bena
deeld.
Heden zullen ook twee Amerikaansche tor
pedojagers te Tsjingwangtau aankomen.
TOKIO, 7 Jan. (V.D.) Levendige troepenbe
wegingen der Chineesche legers hebben plaats
in Noord-Chlna. Ongeveer vierduizend man
zün naar Tangsjan gezonden, terwül tiendui
zend Chineezen op 5 K M. Westelük van Sjan-
haikwan liggen. Tientsin wordt omringd door
een brigade Infanterie en een brigade artil
lerie.
Het woord „avontuur” bezit toover-
kracht; het prikkelt zoowel den
streng-intellectueel aangelegden als
den op sterke indrukken of op luchtige
ontspanningsvleugfes belusten geest;
het doet in een ontvankelijke fantasie
NANKING, 7 Jan. (V.D.) Onder voorzitter
schap van Tsjang Kal Sjek is gisteren een
kablnetszitting gehouden. Het kabinet keurde
zoowel de tot diigyerre genomen maatregelen
als ook de hotuÊng van Tsjang Houl Llang
goed en besloot/ een oproep tot het volk te
richten om met alle krachten den veldtocht
tegen Japan te ondersteunen. De regeering
hoopt, dat de Volkenbond nog op het laatste
oogenblik zal ingrijpen en Japan zal dwingen
tot verandering van zün politiek jegens China.
een rijkdom opbloeien van veelsoortige
beelden en tafereelen, het omvat een
wereld van aantrekkelijke geheimzin-
nigheid, het is bestemd om te bloeien. 3
Indien het verhaal van een of ander
avontuur dan, volgens de regelen der
beschrijvende schoone letterkunde,
met meesterhand wordt geleverd door
een auteur van naam, kan het niet
anders of hoorders en lezers zullen
zich gaarne gevangen geven in den
ban der betoovering, dien hif rondom
hen weet te slaan.
En nog véél meer moet dit het geval
wezen, wanneer het verhaal vanadat
avontuur niet zoo maar als 'n product
van loutere fantasie in den nevel
hangt der onwaarschijnlijkheid, maar j
ten deele voor een groot deel zelfs,
berust op soliede historische, geogra-
phische, volkenkundige en ook dat s
nog! politieke basis; wanneer in 3
een kader van gloeiend-Meurige lite- 3
raire stomheid verhaald wordt wat de 3
dagbladen telkens en telkens weer in 3
I
NEW-YORK, 7 Jan. (V.D.) In de Edward-
kerk te Northampton in Massachusetts heeft
heden een eenvoudige plechtigheid plaats ge
had in verband met het overlijden van den
Amerikaanschen oud-president Coolidge. De
belangstelling van het publiek was zoo groot,
dat uitgebreide maatregelen voor de veiligheid
moesten wórden genomen. Aan de plechtigheid
namen oa. deel president Hoover en zün echt-
genoote, de leden der regeering, de deken van
het Corps Diplomatique, Paul Claudel, delega
ties der Congrespartijen, talrijke gouverneurs
der staten en persoonlijke vrienden van den
overledene. Een eerewacht werd gevormd door
een afdeeling van de Nationale Garde. Het
stoffe’ük overschot rustte in een bronzen lük-
klst onder een schat van bloemen.
Na de kerkelüke plechtigheid keerden Hoo
ver en de andere officieele vertegenwoordigers
naar Washington terug. Slechts begeleid door
de familie en de intiemste vrienden werd het
stoffelijk overschot daarna per auto overge
bracht naar Plymouth in Vermont, waar Coo
lidge is gebaren. Na een kort gebed werd het
bijgezet in het familiegraf naast den vader en
den zoon van den overledene. Overal langs
den weg was de belangstelling enorm. In het
geheele land werden op het oogenblik van de
teraardebestelling saluutschoten gelost.
(Van onzen correspondent in Mandsjoerüe)
Dat Poe Yl, ex-keizer van China, president
van Mandsjoekwo, een marionet in de handen
der Japansche autoriteiten is, weet wel een
ieder.
Hier mogen echter omtrent de positie van
dezen „heerscher" enkele büzonderheden vol
gen, die zeker geen algemeene bekendheid ge
nieten.
Poe Yl woont op het oogenblik in het voor
malige bureau voor gemeentelüke zaken te
Tsjangtsjoeng. Rondom het huis is een afdeeling
van de Mandsjoerüsche garde opgesteld, als
mede Japansche politiemannen in burger. Bin
nen doen voortdurend vier Japansche officie
ren als schildwacht dienst. Dezen worden regel
matig afgelost. In de slaapkamer van den be
klagenswaarden Poe Yl hebben de Japanners
een installatie opgesteld, door welke alle woor
den en geluiden aan de Japansche „eerewacht»'
kunnen worden overgebracht.
De Mandarijnen van de Ta Tsing (z.g.n.
Mandsjoe)-dynastie, die hun voormallgen
meester willen bezoeken, zün verplicht, eerst de
Japansche autoriteiten in te lichten over het
geen zü wenschen te bespreken. De gewone bur-
gerü krügt Poe Yl nooit te zien. De chef van
het bureau voor algemeene zaken, de Japan
ner Takuzo Kemal, ontvangt het gewone volk.
Bezoeken moaen nooit vrü en alleen met Poe
TOKIO, 7 Jan. (YD.) Naar de büzondere
vertegenwoordiger van de Japansche regeering
te Tsjangtasjoen. Moeto, mededeelt, hebben
Japansche bombardementsvliegtuigen heden de
Chineesche stellingen op tien mül varj Sjan-
haikwan aangevallen. Het optreden der Ja
panners is te verklaren uit het feit, dat on
danks de Japansche waarschuwingen aan
Tsjang Hsu Liang de Chineezen sterke strijd
krachten hebben samengetrokken in de om
geving van Sjanhaikwan en in de provincie
JehoL
TUBINGEN, 7 Jan. In een onderhoud met
een vertegenwoordiger van het Berlijnsche bu
reau der „United Press” verklaarde de Chi
neesche minister-president Wang Tsjing Wei,
die op het oogenblik voor zün gezondheid in
TUbingen vertoeft, dat Japan verder in Noord-
China zou binnendringen en misschien ook
Peking zou bedreigen, wanneer de mogend
heden en de Volkenbond niet direct door grij
pende maatregelen zou nemen.
„China,” aldus Wang Tsjlng-Wei, „moet en
zal zich tot het uiterste verzetten tegen elke
Japansche poging, Chlneeach gebied te bezet
ten, maar de wereld dient te beseffen, dat er
geen duurzame vrede mogelijk is, wanneer
China in den huldigen strijd het onderspit
delft.” De premier verklaard ten slotte, dat hü
vertrouwen bUjft stellen In het Kellogg-pact,
doch dat, wanneer de Volkenbond in gebreke
zou blijven afdoende maatregelen te nemen,
dit ernstige gevolgen zou hebben voor den we
reldvrede.
SJANHAIKWAN, 7 Jan. (VB.) Het te
Sjanghai gestationneerde Engelsche infanterie-
reglment Devonshire heeft order gekregen zich
gereed te houden voor vervoer naar Tsjing
wangtau voor het geval dat het verloop van
den Chlneesch-Japanschen strüd een militaire
bescherming der Engelsche belangen noodig
maakt. Men vreest n.l. dat de gevechten een
ernstiger karakter zullen aannemen. Het ob
ject waar het dan om zou gaan, zou ongetwü-
feld zün de bü Sjanhaikwan gelegen zeehaven
Tsjlngwantau. Japansche oorlogsschepen heb
ben reeds een aantal Japanners uit Tsjing
wangtau aan boord genomen. De commandant
van het tweede Japansche vlooteskader ver
wijt den Chlneeschen autoriteiten te Tsjlng
wantau, dat de door Japanners achtergelaten
eigendommen door Chineezen zün geplunderd.
Hü verlangt schadevergoeding.
De Chineezen hebben belangrijke versterkin
gen naar Tsjlngwantau gezonden en zün vast
besloten met al'e middelen die hun ten dienste
staan, een verder opdringen van de Japansche
troepen te verhinderen. De sterkte van de Ja
pansche troepen te Sjanhaikwan wordt ge
schat op rond zesduizend man.
PARIJS, 7 Jan. (Reuter.) De strafrechtbank
Veroordeelde den Ingenieur Dunlkowski, die zich
in staat had verklaard goud te maken, tot 2 jaar
gevangenisstraf en 100 francs boete.
den meest soberen en droog-prozaï- s
schen vorm vermelden, omdat de ge- H
beurtenissen, waarover het gaat, zich H
nog eiken dag in een zeker gedeelte 3
der wereld af spelen. Zulk een leerzaam
en interessant verhaal bieden wij den
lezers met ons nieuwe feuilleton! Het s
zal hen gedurende verscheidene weken
voortdurend in spanning houden, o.a. 5
door de ontsluiering van zoovele won- 3
derbaarlijke mysteriën uit het land 3
van Ghandi, zoodat wij met het volste 3
vertrouwen hun belangstelling durven 3
vragen voor Louis Boussenard’s met
zeldzaam talent geschreven werk:
„Het groote avontuur”}
zün samengesteld, als wel Inzicht te krügen In
sche materie (dichtheid, druk, temperatuur,
lonlsatle, enz.). In het laboratorium tracht men
daarom door methodische wijziging van den
physlschen toestand der stoffen deze zóó te
doen lichten, dat hun spectrum overeenstemt
met het waargenomene aan den hemel.
Büzonder zal de aandacht gewijd worden aan
kwesties aangaande den bouw en de samenstel
ling der atmosfeer van sterren en planeten, en
de emissie van metastablele atomen In de lich
tende kosmische nevels. Een ander punt van t
program Is het spectrale onderzoek der col
lectie meteorieten van de Sterrewaeht, om zoo
mogelük den füneren bouw der kosmische ele
menten uit te vorschen en o.a. het betrekkelijk
aantal der isotope componenten In aardsche en
kosmische stoffen onderling te vergelüken.
Verder zal er een uitgebreid onderzoek worden
Ingesteld omtrent de spectrale emissie van zulke
gasmengsels, als van büzonder belang zün uit
astrophysisch oogpunt. Langs foto-chemischen
weg zal worden gezocht naar geschikte metho
den en senslblllsatoren. om de fotografische op
name der donkere wolken van P. Hagen nret
den nieuwen splegelküker mogelijk te maken.
CHERBOURG, 7 Jan. De toestand van
de „Atlantlque” is nog steeds onveranderd. Uit
den schijnbaar onbeschadlgden schoorsteen
stügt nog steeds rook op. De brandhaarden op
voor- en achtersteven zün nog niet gebluscht,
de brandweer blijft water geven op het wrak,
dat nog steeds door sleepbooten is omringd.
De „Iroise” en de „Abellle 24” hebben ernstige
averü opgeloopen.
Kapitein Schoofs heeft den geheelen nacht
doorgebracht op de commandobrug van de
sleepboot tegenover het wrak. Er Is een streng
bevel gegeven, dat niemand aan boord van het
wrak mag gaan, omdat er Instortingsgevaar
bestaat.
Een professor in het zeerecht te Parijs ver
klaarde ten aanzien van de eischen der bul-
tenlandsche sleepbooten aan de „Paris Midi”,
dat als redders gelden alle schepen, die aan
de redding hadden deelgenomen. Het schijnt
dat bultenlandsche schepen door mln of meer
zinloos manoeuvreeren uit gewinzucht het werk
der schepen, die reeds uren1 lang met de red
ding bezig waren, hebben gehinderd.
De „Paris Midi” meldt verder, dat het vast
staat, dat de Franschen het eerst aan boord
van de „Atlantlque" zün geklommen, zoodat de
bultenlandsche sleepbooten slechts recht heb
ben op een sleeperspremie.
Dat een Franschman het eerst aan boord
van de brandende „Atlantlque” is geweest, wordt
door de Hollandsche zeelieden bevestigd.
PEKING, 7 Jan. (Per telefoon) Door de
echtgenoote van maarschalk Tsjang Hsu Llang
is een vrouwenafdeeling georganiseerd, die rich
zal belasten met de verpleging van de in de.
gevechten om Sjanhaikwan gewonde Chinee
sche soldaten, die in lazaretten te Peking zün
ondergebracht.
Verder wordt hier elk oogenblik verwacht
de weduwe van 8an-Yat-8en, die bü de voor
ziening met levensmiddelen en onderkleeding
voor de Chineesche soldaten behulpzaam zal
zün. Met het oog op de groote koude In Noord-
Chlna zullen de Chineesche soldaten met war
me winterkleedlng worden uitgerust.
Uit bovenstaande valt te concludeeren, dat
men zich aan Chineesche zijde op een lang-
durlgen strüd met de Japanners In Noord-
Chlna voorbereid.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Tehfoon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS,
Per kwartaal voor Alkmaar f 2.
Voor buiten Alkmaar 2.85
M«t geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
sta in gMslachap van *n matroos reads voor de
Nederlanders aan boord geweest Is en de Fran-
sche vlag geheschen heeft. Tengevolge van de
hitte en sterke rookontwikkeling moest hü ech
ter op zün sleepboot terugkeeren. Het staal
ecBter vast, dat drie Nederlandsche zeelieden
gedurende de geheele sleepreis van de „Atlan-
1” aan boord van het brandende schip zün
:ven. WaarschünHJk zal dit geschil op een
arbitrage tusschen de Nederlandsche en Fran-
xhe belanghebbenden ultloopen.
Gelük men weet, zal de Vaticaansche sterre-
wacht van de ClttA del Vatlcano binnenkort
worden verplaatst naar Castel Gandolfo, de
bekende villa des Pausen.
Over deze verplaatsing en de Inrichting van
het nieuwe observatorium deelt Pater ötein in
de Januari-aflevering van „Studiën” een en
ander mede.
Binnen twee Jaar zal de Pauselijke Sterre-
wacht die voor haar kükers twee koepels van
resp. Ben 8% M. Inwendige mlddellün krügt
een voor haar doel en omvang volledige uitrus
ting ontvangen volgens de nieuwste eischen der
wetenschap.
De vlsueele küker uit Rome wordt door Zelss
nieuw gemonteerd en zal worden opgesteld op
den trappentoren van Castel Gandolfo, terwül
dezelfde firma opdracht kreeg voor de levering
van een fotografischen küker. Dit zal geen
dubbelküker zün, bestaande uit twee Identieke
jLStrografen. doch In plaats van een dezer zaï
een splegelküker komen, waardoor het tnstru-
r^nt aan veelzüdlgheld wint. Deze fotografi
sche küker krügt zün plaats op het Noord-
Oostelük gedeelte van het kasteelterras, van
welks hoogte. 430 M. boven de zee, men naar
alle züden een prachtig vrü uitricht
Belde kükers worden voorzien van een
trisch drijfwerk met seconde-contróle.
Een hoogst belangrijke uitbreiding van de
sterrewaeht vormt het astrophysisch laborato
rium, dat zal komen te staan onder leiding van
Pater Ab. Gatterer 8J., tot heden professor aan
de Universiteit te Innsbruck. Het doel daarvan
is door quantltatleve en qualitatleve spectraal-
onderzoeklngen een bijdrage te leveren tot ver
klaring der met kükers en astrograaf waarge
nomen verschünselen.
Daarbü wordt niet zoozeer beoogd, uit te ma
ken, uit welke elementen de kosmische lichamen
T T et koninkrijk Bulgarije, dat na den oor-
l—l log bü het verdrag van Neuilly vooral
economisch een geduchten knauw kreeg,
is evenals de nabügelegen Donau-landen hoofd
zakelük een landbouwstaat. Dezelfde economi
sche moeilijkheden welke Hongarije, Roemenië
en Joego-SIavië teisteren, doen zich ook In Bul
garije pünlük gevoelen. De prijzen der agrari
sche producten zün zoo sterk gedaald, dat er
voor de boeren geen levensonderhoud meer mee
te verdienen valt, de afzetgebieden voor het
overschot der landbouwvoortbrengselen zün on
bereikbaar of gesloten, het land eet zich zelf
op. Doch ernstiger dan de waarlijk ernstige eco
nomische crisis in Bulgarije is de terreur van
de bloedwraak, welke In Macedonië met wel
haast folkloristisch conservatisme wordt gecul
tiveerd en gestadig den politleken koortsthermo
meter opjaagt tot levensgevaarlüke hoogte. De
Macedonlërs, die zich als een sinds eeuwen lang
onderdukte minderheid voelen en naar autono
mie streven, vormen In het leger, onder de be
ambten en de politie een belangrük element,
dat van doorslaggevende beteekenis voor de
staatspolltiek is. Zü zün onderling In twee orga
nisaties verdeeld, n.l. In Protogerovisten en
Mlhailovlsten. Deze organisaties bevechten el
kaar met revolvers en dolken om de macht.
Zü schrikken daarbü niet terug voor de lafste
en meest schennende daden. Noch in de kerk,
noch op het ziekbed zün de Macedonlërs voor
hun eigen volksgenooten van de tegenpartü
veilig.
De serie moordaanslagen, ingezet met het
dooden van den leider Protogeroff, vormt een
reeks, waarvan het einde nog niet te zien Is.
Elke politieke moord wordt met een nieuwe ge
wroken volgens de onbarmhartige barbaarsche
wet van oog om oog en tand om i'aoo. Het
neerschieten van den schrijver Estlmoff, hoofd
redacteur van .Makedonia”, vlak voor het ko
ninklijk paleis te Sofia, is thans beantwoord
mat het neerknallen van den gewonden moor
denaar Trajonoff, door een verpleegster In het
ziekenhuis. Een enkel dreigend bevel van de
Protogerovisten was voldoende om van de ver
pleegster Konstantinova, die reeds meer dan
6 jaren vol toewijding haar leven in dienst heeft
gesteld van de lüdende menschheld, te maken
een verraderlüke misdadigster, die het kleed
der barmhartigheid zonder aarzeling besmeurde
met het bloed van den aan haar liefderijke zor
gen toevertrouwden patiënt. Wanneer de politie
ke hartstocht zelfs pleegzusters tot hyena's
maakt, krijgt men een overtuigenden Indruk van
den ouderlingen haat, welke de Macedonische
tegenstanders moet bezielen. Het doel van der-
gelüke aanslagen Is niet enkel het oefenen van
bloedige wraak, maar ook het met schrik en
ontzetting wakker houden van de publieke aan
dacht voor het Macedonisch mlnderheids-
probleem.
SJANGHAI, 7 Jan. (VX>.) Volgens bü het
Chineesche ministerie van Oorlog ontvangen
berichten hebben twee bataljons Engelsche en
andere bultenlandsche troepen, die zich In
Sjanghai bevinden, bevel gekregen, zich naar
Tjingwangtau (haven niet ver van Sjanhai
kwan) te begeven om daar de belangen der
vreemdelingen te beschermen. De Engelsche
legatie alhier heeft de Chineesche regeering
medegedeeld, dat zü zoowel de Chineesche als
de Japansche autoriteiten waarschuwt voor
Yl spreken, ook niet de bezoekers, die door hem
zelf ontboden zljh. Zü bhjven steeds onder toe
zicht van de Japansche officieren.
Generaal Honjo gedraagt zich steeds onheb-
belük tegen Poe Yl en bemoeit rich letterhjk
met alle zaken, die thans In naam nog aan
Poe Yl zün overgelaten. Op een dag, dat de ge
neraal zich weer van zün onaangename züde
had doen kennen, werd het den ex-kelzer toch
al te machtig en In een onbewaakt oogenblik
riep hü zün vrienden toe: ,Jk zal het hier niet
langer kunnen uihouden; Ik zou elk oogenblik
die gevangenis willen ontvluchten."
Generaal Moeto heeft een meer plooibaar
karakter en althans getracht het hart van Poe
Yl voor het nieuwe regime te winnen Terstond
na' zün aankomst te Moekden zond hü een ver
tegenwoordiger naar Poe Yl om deze te kennen
te geven, dat hü voornemens was te züner tijd
het bureau van algemeene zaken op te heffen.
Dit bureau is een der Instellingen, die door den
ex-keizer het meest verfoeid wordt. Dank zü
de tact van generaal Moeto heeft Poe Yl toe
gezegd, dat hü zal trachten zich nog gedurende
een jaar bü den huldigen stand van zaken
neer te leggen.
Tsjang Shiao Su. president van den Raad
van Mandsjoekwo en Sle Kal Tsjek, minister
van bultenlandsche zaken, toonen zich steeds
zeer dociel t.o.v. de Japanners. Zü gehoorzamen
aan alle orders, welke die ook zün.
Tsjao Hln Pel, president van den Wetgeven-
den Raad van Mandsjoekwo, en Yuen KIn Kal.
president van den Oontroleerenden Raad, wor
den door de Japanners gewantrouwd. Zü en
hun gezinnen worden bewaakt en besplonneerd.
Tsjao Hln Pel is slechts In naam president
van den Wetgevenden Raad. Alle wetten wor
den gemaakt door de Japansche militairen en
vervolgens uit naam van TSjao Hln Pel ge
publiceerd.
De werkelüke macht in Mansjoerüe berust
uitsluitend bü generaal Moeto. Deze oefent zün
gezag uit door de Japanners Takuzo Komal
(chef van het bureau voor algemeene zaken).
Chulchl Chashl. den vice-minister van finan
ciën, en Nakano, vice-minister van binnenland-
sche zaken.
De Chineeache functionarissen Tsjang Shiao
Su, Sle Kal Tsjek en anderen zün slechts
stroopoppen. die moeten paradeeren voor de
bultenlandsche openbare meenlng.
wereld van aantrekkelijke geheimzin-
i
i