Prikkeldraad Werkloosheidsbestrijding 1 H a Onzè Berlijn-reis en het Graalspel „Rorate” S.O.S. De aankomst Groote geestdrift I EN VEERT1G-UREN-WEEK MAANDAG 9 JANUARI Graal-tocht door Berlijn Mgr. Aengenent *4-- te Mgr, Schreiber HET KAMERLID J. MAENEN Prof. dr. B. J. Kouwerf (Ongeoorrigeerd) Het Berlijruche Gr aal hui* Prof. Kqpenpr. 0 De Duitsche hoofdstad in drie uren Een lijvig rapport, dat teleurstelt Drie Bieechoppen alt toeschouwen by het spel Ea. 7 voor een uitverkochte Sportpalaet De drievoudige taak van de Graal „Rorate” Gedreven door een hooge opvat ting van het moeder«chap •i ar- arbeidt, vier van de Haarlemsche A ■v b 9 t. Naar wij vernemen zal de heer Job. Maenen, lid der Tweede Kamer, zich voor de as. verkie zingen, niet meer beschikbaar stellen. frd. A B C D E der de C D E Tot de kerkeljjke voorbereiding voor Kerstmis behoort ook de Advent en op den 4en Zondag van den Advent dus een week voor Kerstmis, wordt de tradltloneele brief van de bisschoppen van Nederland aan de geloovlgen van alle kan sels in aHe kerken en kerkjes af gelezen ook dit jaar geschiedde dit U. Zondag. iSpaUeenng van ons. 8ch.j. Is heel scherp gesegd, en we willen voor mevrouw Bulsing-van Besouw gaarne het gun stigste in dit dilemma verhopen, maar in ieder geval is er alle aanleiding voor onze arbeiders om met de ..leasen'’ van deze dame de uiterste voorzichtigheid te betrachten. 8. O. 8. B F D E Dezen keer heeft *t noodlot de ..kathotteke’.’ dame parten gespeeld want' de bewuste brief ia op den ten Zondag in geen enkele kerk voor gelezen en wel zooals n persbericht open baarde omdat 'n nieuwe in voorbereiding is, die echter niet tijdig gereed kwam. Nu schrift de medewerker van het ..Verbonds- biad" heel scherp: bbet £bü> Und es lebe der Oral. Denn wlr haben zusamtnen Nur ein Ideal: Gott sei Herr der Welt. Das will der Oral. B C F A B C D Van deze toespraken hebben de Hollandsche Graalmeisjes niet veel gehoord, die moesten weer terug naar Holland en doordat het spel later uit was dan verwacht werd, moesten die haast-je- Je-rep-je naar den trein, waarvan de eerste toch niet eer dan met een uur vertraging kon vertrek ken; de tweede, ook die voor de deelnemers aan onze Berljjn-rels, vertrok met een half uur ver traging. Waarlijk, arte deze meisjes op het perron en bjj het vertrek in den trein gezien had. die de stra lende gezichten zag, den frisschen zang hoorde, zou niet geloofd hebben, dat deze zelfde meisjes 's morgens na de Hoogmis een straffe wandeling door Berlijn gemaakt hadden, 's middags van 1 tot 7 uur gerepeteerd en daarna van acht tot half elf aan de uitvoering van het Roratespel hadden meegemaakt. En toch is dat zoo. Maar het waren Hollandsche meisjes beter nog Hollandsche Graalmeisjes! ARTHUR TERVOOREN. 1 listing van een kleurig schilderij. En boven, op het koor, geschaard om den organist, die het klavier bespeelde van het orgel, waarvan de Pijpen op drie verschillende plaatsen in de kerk zijn opgesteld, een koortje van leidsters, dat de liturgische en ook de andere gezangen ten gehoore bracht op een wijze, die in vol maaktheid alleen overtroffen werd door de su blieme begeleiding van den organist. Na het ontbijt zijn we gaan wandelen naar het Graalhuls op de Belle Alliance Platz, op welke, wandeling we een flink gedeelte van de 4% KM. lange In een rechte lijn aangelegde Friedrichstrasse, de Kalverstraat van Berlijn, met voeten getreden hebben. We gingen naar het Graalhuls, omdat de Hollandsche Graalmeisjes, pp haar propaganda- tocht door de stad, voor onzen Haarlemschen Bisschop zouden deflleeren. Vóór het gebouw een groote menigte en op het balkon naast Z. D. H. Mgr. Aengenent ook Mgr. Myers, wjj-bisschop von Londen, die, in verband met de reeds ver gevorderde plannen der Hollandsche Graalleiding om ook daar met deze prachtige melsjebeweglng te beginnen, naar Berlijn was gekomen. Aan de andere zijde van den Haarlemschen Bisschop prelaat Stein- mann, die als vertegenwoordiger van Berlin's Bisschop, Z. D. H. Mgr. Schreiber, aanwezig was. Ook Haarlems plebaan, de hoogeerw. heer en de genstaande het intusaehen was gaan regenen. Zoo n tocht maakt hongerig en dus maar di rect naar het Abendeesen. waarop andermaal de autocars voorkwamen om ons naar het Sport- palast te brengen voor de bijwoning van het Graalspel „Rorate”. Toen wij er aankwamen was de reusachtige zaal reeds zoo goed als geheel gevuld (de 16000 plaatsen waren reeds dagen te voren uitver kocht) en leverde een schitterenden aanbllk op. Alle wanden tot aan het kleurige rose dak toe opgestapeld met menschen en in dien kring door deze levende muren gevormd, een groote kale, hel verlichte plek de plek waar straks het spel op zal gespeeld worden. Daar komen ze al aan, de Graalleden. met wapperende banieren opmarcheerend naar het midden van de zaal, waar ze haar „Was wlr wollen" uitzeggen, klaar en duidelijk en eindi gend met; Toen stilte: Mgr. Aengenent verhief zich van zijn zetel en sprak de aanwezigen, speciaal de Duitsche Graalmeisjes als volgt toe: Met groote vreugde aldus ongeveer Zijne Met groote vreugde aldus ongeveer Hoogw. et Internationaal Arbeidsbureau te Genève heeft, ter voorbereiding van de bespre kingen op de as. Drle-partijige Voor bereidende Conferentie (aanvang 10 Januari is) een lijvig Rapport gepubliceerd: „Durée de Travail et ChomAge. Rapport A Ia Conférence Préparatoire, janvier 1933 (Ge nève, 1933, 215 blz.). Ongetwijfeld zijn in dit Rapport belangrijke gegevens opgenomen. Toch maakt het als geheel een onbevredigen den Indruk. Vooreerst al omdat de bespreking van den economlschen kant van het vraagstuk opzet telijk achterwege wordt gelaten, dus ook het zeer belangrijke vraagstuk, of het weekloon bij ver mindering van het aantal arbeidsuren van 48 tot 40 of 36 al of niet, geheel of ten deele even redig zal moeten verlaagd worden. Toch Is dit juist t moellijkste, ja zelfs het beslissende punt. Vervolgens, omdat het vraagstuk, in hoeverre vermindering van arbeidsuren vermindering van werkloosheid ten gevolge zal hebben, slechts zeer oppervlakkig besproken wordt. Wel krijgen we heele reeksen van becijferingen, maar die ons practisch niet veel wijzer maken. Ui^gegaan wordt van de veronderstelling, dat na verkorting van den arbeidsduur toch het totaal aantal arbeidsuren in de ondernemingen gelijk blijven, en aan werkloozen ten góede komen. Hierbij worden verschillende zeer belangrijke dingen over het hoofd gezien, althans opzette lijk buiten beschouwing gelaten. Zoo: de Invloed, welken de arbeidsduur-verkorting kan hebben op de hoogte der productle-kosten. Worden de productiekosten hooger, dan zullen daardoor de prijzen der producten stijgen, dus de afzetmo gelijkheden verminderen en dus ook de werk gelegenheid. Geen rekening wordt ook gehoudenmet de mogelijkheid, dat in verschillende ondernemin gen zich onoverkomelijke technische bezwaren zullen voordoen, om b(j verkorting van de ar- Dan volgt: „Was wlr sind” en „Was wir bof fen”, alles ter inleiding tot het eigenlijke Graal spel, dat onmiddellijk daarop aanvangt. En nu volgt een spel, zóó mooi van Ujn en kleur, zóó getuigend van liefde en bekeeringa- ijver, dat ik dit derde Graalspel van mej. Mia van der Kallen gerust het beste, der tot-nu-toe uitgevoerde durf noemen. Het is korter dan het Paasch- en Pinkster spel, dat w() al kenden, maar ook compacter, wat een voordeel is. Met dit spel wil de Graal aantoonen, dat Juist in deze moeilijke tijden de Katholieke levensbe schouwing en ook d 1 e alleen, 't mogelijk maakt, werkelijk gelukkig te wezen. En niet wil zij dat aantooohen met lange redeneeringen, zegt het voorwoord In het programmaboek; haar beste bewjjs* is dit. dat hier een groep jonge meisjes staat, die. nlettengestaande zij, zoo goed als an dere menschen, de ^orgen van den tijd moeten dragen tóch de kracht toonen, vreugde en le vensmoed af te stralen. Als het eerste deel van het spel begint staan de Graalleden, die de inleiding zegden, in een kring rondom de arena, om nu als koor op Zijne Excel lentie ben Ik naar Berlijn ge komen om dit spel te kunnen bijwonen en van het werk Graal in Duitsche heefdstad vernemen. In mijn diocees heeft de Graal-beweging reeds groote vruchten voort gebracht en het verheugt mjj. dat ook in deze Tvrle naar Berlijn gaat en dat niet doet Vy voor z’n zaken, doet het gewoonlijk om Berlijn ook eens gezien te hebben, of als hij het al kende, er nog eens een paar prettige dagen door te brengen. Wij zijn ook naar Berlijn geweest en wel met z*n honderden, allemaal abonnees van ons blad, maar we deden dat niet in de eerste plaats om Berlijn te leeren kennen, of om Ber lijn nog eens terug te zien na laren van afwe zigheid, maar wèl om er Hollandsche meisjes, samen met Duitsche, het derde Graalspel te zien opvoeren. Maar al was dat nu ook de hoofdzaak en het eigenlijke doel van de reis, dat wil daar om niet zeggen, dat we niet ook tegelijk van het goede van Berlijn genoten hebben. Want al is er veel slechts in Berlijn (kijk maar eens in de etalages der boekwinkels, waar 50 pet. van wat je er ziet liggen pornografische lec tuur is) er is toch ook wel wat goeds, bijvoor beeld de restaurants, waar we lekker gegeten hebben en de vele inrichtingen, waar je voor een beetje geld een glas bier kan krijgen, zoo als je het in Holland nog nooit gedronken hebt. En dan. Berlijn is een stad van vler-en-een- kwart mlllioen Inwoners, en zoo een vind je er bij ons niet zoo gemakkelijk, zoodat dat op zichzelf al een aantrekkingskracht uitoefent op iemand die er nog nooit geweest is. En zoo waren er nog al wat bij ons gezel schap. Stel je voor, een stad met de helft van het aantal bewoners van heel Nederland als bewo ners, wat moet dat een reusachtig huizenbosch zijn! Nou, dat Is het dan ook en onze niet be reisde abonnees, of zij die nooit verder waren gekomen dan een Rijnreisje, raakten er dan ook niet over uitgepraat. Het begon al op de heenreis, die bij prachtig weer plaats had. Daar was het de verwach ting van wat men te zien zou krijgen, de ver wachting, die veelal de werkelijkheid in genot overtreft, wat. laat ik er dat maar dadelijk bij zeggen, hier gelukkig niet het geval is geweest. Maar in elk geval is het een prettige reis ge weest. een reis, niet van honderd toevallig bij elkaar gekomen menschen, maar een reis van honderd abonnees, een reis dus van menschen. dl. nu ja, elkaar wel niet kenden toen ze in den trein stapten, maar die met elkaar omgin gen als oude bekenden, toen ze den eersten voet op het Berljjnsche asfalt van de Frie drichstrasse zetten. ding geworden is een geneesheer uit „de school v<n Kouwer” te zijn. Het is niet in kort be stek te leggen, hoe prof. Kouwer met een onuit- puttehjke zelfopoffering en toewijding, met ijzeren energie en een spreekwoordeljjk gewor den criUsche gestrengheid het hooger onderwijs in zijn nobel en menschlievend vak heeft om hoog gebracht en ook de geneeskundige practljk heeft beoefend. Onverbiddelijk voor zich «elf was hij dit ook voor anderen. Hij werd gedreven door een hooge opvatting van het moederschap, een zuivere liefde voor zijn werk en wetenschap, maar vooral door een warme genegenheid voor den evenmensch. Hij stond altijd en overal voor iedereen klaar, geschraagd door het diep gewortelde bewust zijn van zjjn verantwoordelijkheid. Tal van wetenschappelijke geschriften op gynaecologisch gebied verschenen van zijn hand in de vak bladen. Van de Maatschappij voor Geneeskunde heeft hij geruimen tijd het voorzitterschap be kleed evenals van de Utrechtsche afdeeling dier Maatschappij. Den Nederlandschen Bond van Ziekenverpleging heeft hij mede helpen oprich ten en van de gynaecologische congressen te Parijs en Berlijn heeft hij het eere-voorzitter schap aanvaard. Ter gelegenheid van zijn 25-jarig professoraat, werd hij op 19 Januari 1924 op bgaondere wijze gehuldigd. In 1926 heeft prof. Kouwer zijn ambt neer gelegd. De eerste maanden van het vorig jaar bleek het. dat een ongeneeslijke ziekte hem had aangegrepen. Op zijn ziekbed heeft hjj nog een werk voltooid over de geschiedenis der medische faculteit van de Utrechtsche Universiteit. dat in verband met het komende Eeuwfeest wordt samengesteld. „We staan dus voor Jwee mogelijkheden, waarvan de eerste ons 1 meest waarschijnlijk schijnt: Mevrouw is op den 4en Zondag niet in de kerk geweest of ze had al vroeg *n dutje te pakken. In elk geval blijkt wei, dat ook van deze ka tholieke propagandiste voor de roede beweging de katholieke levenspraktijk er eene is van be- denkelijke kwaliteit. Zooals meer is voorgekomen.’' Ik heb reeds gezegd, dat ik dit Kerstspel mooier vind dan het Pinkster-, mooier ook dan het Paaschspel. Hier toch zijn de kleuren woorden geworden, hier spreekt het rhythmlsche beweeg der ge waden, zooals bijvoorbeeld in het groote slot koor een duidelijke taal, onderstreept het althans het gesprokene op treffende wijze. En zóó groot was herhaaldelijk de Indruk dien het spel maakte, mede door de geestdrift die uit de uitvoerenden oplaaide, dóór de vervoe ring op haar gezichten te lezen, dat telkens weer de zakdoeken te voorschijn werden ge haald. En niet door de dames alleen en ook niet alleen door de leeken. Onder de Bisschoppen, die hier alle drie aanwezig waren, tusschen de Nederlandsche en de Engelsche zat nu ook de Duitsche, Mgr. Schreiber, bisschop van Berlijn, scheen vooral laatstgenoemde meermalen werkelijk aangegre pen te worden. En Berlijnsche priesters, die ik tijdens het spel sprak, waren eensgezind in hun bewon dering dat vrouwen en vrouwen alléén, iets dergelijks konden tot stand brengen. Dat zouden Duitsche meisjes niet klaar spelen. zei er een, ten minste niet zóó. niet dat er die bezieling van ultglng. die deze Hol landsche meisjes wisten te voorschijn te roepen En een andere priester maakte my de vol gende veelzeggende opmerking: Wij hebben hier in Berlijn ongeveer 400000 menschen die Katholiek heeten. maar waarvan er niet meer dan 100.000 ook werkelijk Katho liek zijn. Nog één zoo’n machtig Graalspel en we hebben er 150.000! Zijn deze twee uitspreien niet voldoende om de stemming van de Duitsche geestelijkheid ten opzichte van de Graal te kenschetsen? Want in dien geest waren ze immers allemaal! En het publiek! Dat was in een woord in laaiende geestdrift gezet en bij het défilé der 1200 deelneemsters na afloop van het spel, was het een applaus- storm. alsof men het Sportpalast wilde af breken. De socialisten toonen zich altijd dik verguld, als Katholieken (al dan niet tusschen aan haling! teek en s> zich ertoe leenen het socialisme aan te prijzen of althans in socialistische krin gen of bladen de katholieke zaak afvallen. Hoe blij als blik waren de heeren niet met drie katholieke Elndhovensche demonstranten in den Haagschen November-optocht. ofschoon al spoedig bleek, dat deae arbeiders in de ka tholieke organisatie niet thuis hoorden, voor wat enkelen betreft, zelfs reeds geroyeerd waren! Hoe geuren ze met den katholieken Fransch- man Laudrain. die zichzelf alleen maar uit pure vergissing .socialist” noemt! En hoe was Prof. Veraart bjj de sociaal- demokreten plotseling in de gratie, toen hij uit de R. K. Staatspartij trad en er dus een vonkje hoop öpgloeide Dankbaar wordt in de socialistische pers nu ook al sinds jaren de medewerking aanvaard van een katholieke mevrouw B. Bulsingvan Besouw. die zich voor de vredesbeweging zeer verdienstelijk denkt te maken, door in de roode pers en in antl-oorlogsblaadjes de katholieke vredesbedoelingen verdacht te maken en overi gens ook reeds zóózeer in rood vaarwater is ge komen, dat zij zich demonstratief katholiek noemend de domme katholieke arbeiders tracht te winnen voor het socialisme. Hoeveel waarde onze katholieke arbeiders echter mogen hechten aan het ..katholieke” geschrijf van deae dame. dat maakt een me dewerker van het „Verbondsblad” duidelijk aan de hand van een artikel, dat genoemde mevrouw onlangs in het orgaan der socialistische arbei dersbeweging in Limburg „De Werker” losliet. Zooals man weet, werd telken jare op den 4en Zondag van den Advent voorgelezen het Bisschoppelijk schrijven omtrent de gevolgen van het lidmaatschap van socialistische orga nisaties voor katholieken en daarin vond de dame aanleiding om in het nummer van 24 Dec. j.l. onder bet opschrift „Kerstfeeststemming” om. het volgende te schrijven: Maand. Dinsd. Woened. Donderd. VriftL Zaterd. F B O D iiuiHiiiiiiiiiuiiiiniiiiiiiHiHiiiHiHiHiiHiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiHmiuiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiintiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiimimiiiiiimiiiiniiiiiiiiiiiHiiiiiiimiiiiiiiiiHHiHiiHumM^^^^^M^^^^ Dit komt dus hierop neer: elke groep van 100 werkt 5 dagen per week. De nieuwe groep F komt nu Dinsdag te werk, en vervangt dan groep E, die dien dag niet werkt. Woensdag vervangt hij groep D. Don derdag groep C, Vrijdag groep B en Zaterdag groep A Met eenigen goeden wil zal men op deze wijze in verschillende ondernemingen den arbeid zóó kunnen regelen, dat bij een voor alle arbei ders korter arbeidsdag er een deel der thans werkloozen aan werk zou kunnen worden ge holpen. En al zal men nu van het practisch resultaat geen al te groote verwachtingen mogen hebben, omdat thans al reeds in zoovele ondernemingen korter dan 48 uren per week gewerkt wordt, eenlg resultaat zal er in elk geval wel zijn. In verschillende landen Is men dan ook in deze richting al werkzaam geweest. Het Rapport (blz. 75108) geeft daarvan ver schillende voorbeelden. Op enkele der meeat sprekende zullen wij In een volgend artikel wijzen. Die Welt zu bekehren. Mlt Maria als Bundesgenoaata 1st seine Predlgt Zur froben Botschaft geworden. En daarom: Will sie uns werben. so son die Busse jung sein. Uebestrahlend und milde, Will sie Uberzeugen. so muss ihre Sprache hold sein und leuchtende Augen haben. In dit eerste deel, dat uitmunt door kleur en Ujn, komen bijzonder mooie gedachten voor, waarvan het alleen maar te betreuren valt, dat de buitengewoon slechte acoustiek der zaal den indruk eenigszins schaadde. In het tweede gedeelte, waarin de vergelij king met Maria wordt voortgezet, stijgt aan het slot het Magnificat als een jubel uit de harten der meisjes omhoog, dat God haar zulk een grootsche taak heeft gegeven. Hoe die taak vervuld kan worden toont het derde gedeelte aan, dat ons Christus, den Red der der wereld als Offerlam toont Christus, Die de zonden der wereld wegnam en die het zelfde verlangt van hen, die voor Zijn Rijk willen werken. Waren het niet allemaal abonnees van de Vereenigde Katholieke Pers en stonden se als zoodanig elkaar niet nader, dan anders het ge val zou zijn geweest? Daar waren oude menschen bij en Jonge, men schen die weten wat het leven is en aanstaande menschen. die het nog moeten leeren kennen; daar waren menschen bij. die van nature opge ruimd en blij zijn, maar ook anderen, die, nou ja, wel graag eens mopperen en een beetje nurk- sig doen, maar toch waren ze al heel gauw alle maal goede maatjes en dat zijn ze gebleven tot ze, twee dagen later, in Utrecht weer Uit elkaar gingen. Prettig, zoo’n reis met gelijkgezinden, al is het ook geen groep Graalleden, die onverbidde lijk aan de leiding gehoorzamen. In Berlijn kwamen we 's avonds aan op een uur, waarop de meeste deelnemers aan onze Berlijn-rels gewoonlük wel netjes In bed zullen liggen, maar op dezen Zaterdagavond was het bed wel iets waar ze het allerminst aan dachten en de meesten zetten dan ook hun koffertje in het hotel Europaischer Hof neer en trokken dadelijk weer naar bulten, om al vast dadelijk wat te genieten van de drukte op straat en de tallooze kleurige lichtreclames, die voor die van Parijs, dat de reputatie heeft d e lichtstad te zijn, niet onderdoen. En dan was het toch ook wel een eigenaar dige bekoring, om een uur of twee in den nacht nog even een glaasje bier met een paar warme worstjes te bestellen in een nog In vollen licht glans schitterend café met marmeren wanden en twee strijkjes. Zooiets gaat nu eenmaal In Holland niet en dus. De bekoring van de verboden vrucht, maar niet zoo erg. Het eerste wat we den volgenden dag, een Zondag, als goede Katholieken allemaal deden was naar de kerk gaan en wel naar de Hedwigs kathedraal, die, liturgisch niets op een kerk, laat staan op een kathedraal lijkt, maar waar mee ze het in Berlijn, dat nog niet zoo lang Bisschopsstad is, dan toch maar doen. Mgr. Aengenent, die voor het Graalspel naar Berlijn gekomen was, samen met plebaan Wes- terwoudt van de Haarlemsche Kathedraal, droeg er de Hoogmis op voor de bijna duizend Nederlandsche Graalmeisjes, die gekomen wa ren om haar Duitsche zusters te helpen bij de reuzentaak Berlijn nader tot God te brengen een taak, die In dit moderne Babel een ónmo gelijke schijnt, maar die de Graal toch wil trachten te vervullen en die door de uitvoering van het Graalspel .Rorate” een stevigen on dergrond heeft gekregen. Maar daarover straks; we zijn nu nog in de Hedwigskathedraal. Daar was het middenschip gevuld met de Hollandsche Graalmeisjes, allen in uniform. In het middenpad stonden meisjes met de prachtige, kleurige Graalbanieren en ter weerszijden daarvan knielden de leidsters, de cadetten, de gewone leden In breede rijen, heel het middenschip van de cirkelvormige kerk vullend. Langs de wanden, in een kring er om heen, stonden de geloovlgen, als de donkere om- In den ouderdam van 72 jaar is Zondagmid dag te zijnen hulzen te Utrecht, na een lang durige ongesteldheid overleden prof. dr. B. J. Kouwer, oud hoogleeraar aan de Universiteit te Utrecht. Prof. dr. B. J. Kouwer werd te Wormei veer geboren op 31 Augustus 1861. HU studeerde te Lelden in de geneeskunde en werd daar 2 jaren assistent van professor 8. Thomas. HU promo veerde op een proefschrift, getiteld „Verslag van de Volkskundige Kliniek en Polikliniek van het Academisch Ziekenhuis te Leiden 1882 1884”. Na zUn promotie vestigde hU zich te Haarlem, waar hu als practicus groote reputa tie verwierf en waar hij in de gelegenheid was als geneesheer aan het St. Elisabeths Gasthuis zich in het bUzonder te bekwamen. In 1898 volgde hU prof. Halbertsma op om onderwijs te geven aan de Universiteit te Utrecht in de ver loskunde en de leer der vrouwenziekten. HU aanvaardde zUn ambt op 16 Januari 1899 met het uitspreken van een rede getiteld: „Over het verband tusschen gynaecologische en andere ziekten”. Men zal zich herinneren, hoe prof. Kouwer destijds de oogen van geheel Nederland op zich gevestigd zag, toen hU te Den Haag H. M. de Koningin in moeilUke uren bUstond. HU was het ook. die de buttetins betreffende de ge boorte van Prinses Juliana onderteekende. Te Utrecht, waar onder zUn professoraat een nieuwe kliniek werd gesticht, heeft hU school gemaakt, zoodat tot eea bijzondere onderschei» Westerwoudt, was op het balcon aanwezig met die verschillende hooge geestelUken, belde vrouwen van Nazareth, mej. Kersbergen en mej. Mla v. d. Kallen, die zooveel voor de Graal hebben gedaan. Laatstgenoemde is de organisatrice van de Graalbeweging In Duitsch- land en tevens de schrUfster der verschillende Graalspelen; mej. Kersbergen zal binnenkort naar Londen vertrekken, om daar op te treden ■als hoofdleidster det daar te stichten Graal. Daar kwam hU aan, de kleurige stoet, op marcheerend In zes rUen, de heele breedte der straat innemend en begeleid door een auto vol I Schupo’s. Met ultgestrekten arm marcheerden de meisjes In kranige houding voorbU de bis schoppen en toen ze, na het heele reusachtige plein omgemarcheerd te zUn, weer voor het Graalhuls kwamen, stelden ze zich daar op en begonnen te spreekkoren, hs bet Dultscb, in het Engelsch en in het Nederlandsch, daarmee ieder der hooge geestelUken in eigen taal hul digend. Daarna werd afgemarcheerd en ook wU gingen naar huis toe om te gaan eten. Die tocht naar huis was voor velen weer een nieuwe sensatie, omdat ze geschiedde per Untergrundbahn, die velen der aan onze BerlUn-rels deelnemenden, alleen nog maar van hooren zeggen kenden. Na den maaltUd kwamen de schitterende autocars van de MU- Elite voor, die ons. in een tocht van drie uren, door heel BerlUn voerden, een tocht waar allen volop van genoten, niette- nemingen, waar nog 46 uur per week gewerkt wordt. M.a.w. het aantal werk-hebbende arbei ders zou met 10, subs, met 16.7 pCt. toenemen. Maar dan gaan daar nog af die ondernemin gen, waar om technische redenen het toch niet mogelUk zou zUn bU verkorting van arbeidstijd een grooter aantal arbeiders te werk te stellen zoo als er niet voldoende machines aanwezig zUn, als vakbekwame arbeiders ontbreken of als de huisvesting voor van elders aan te voeren arbeiders bezwaar zou opleveren. BU het gebrek aan voldoende machines zou men óf in twee of meer ploegen kunnen arbei den, óf met dusgenaamde „invallers” kunnen werken. Waar men thans reeds in twee ploegen beidt, zou men er drie, en waar men reeds met drie ploegen arbeidt, vier kunnen te werk stellen. Wat het invallers-systeem betreft, een voor beeld kan dit duldelUk maken. In een fabriek werken 500 arbeiders, elke groep van 100 noemen we met een letter A, B, O, D, E. Nu wordt de arbeidsduur verkort, om nog een groep van 100 arbeiders, thans werkloos, aan arbeid te helpen: deze noemen we groep F. In deze fabriek kan nu aldus worden, gewerkt: grootstad dat zègenrijk werk is aangevangen. Want het doel van de Graal is heilig en verheven. Ze wil. energiek, er toe meewerken, om de wereld voor Christus terug te winnen, die wereld terug te voeren naar Hem, die alleen haar gelukkig maken kan. En ze wil dat be reiken door de jonge katholieke vrouw voor dit ideaal te bezielen. De Graal heeft een drievoudige opgave. Op de eerste plaats is ze eea religieuze be weging; op de «liereerste plaats wil ze de jonge vrouwen tot overtiAgde katholieken vormen, die den Katholieken godsdienst als het hoogste goed beschouwen en die. wanneer zU eenmaal gehuwd zUn. haar kinderen tot getrouwe be geesterde katholieken zullen vormen De Graal wil de jonge vrouwen zoo opvoeden, dat ze trotsch zijn op haar godsdienst, dat ze openlük haar kathollek-zUn toonen en dat Katholicisme in de wereld uitdragen. Dat is in onzen tijd noodzakelijk. De Kerk zelf geeft daarvan een heerlUk voorbeeld in haar liturgie, met' haar heilige handelingen, haar gebaren, haar para menten, wat innerlUk in de ziel leeft, dient naar bulten te treden. Alle richtingen treden thans in het openbaar op. laten zich zien, spreken tot de massa, willen openlük getuigen van haar kracht, om door die geestelUke pro paganda de menschen tot zieh te trekken. Daarom treedt ook de Graal naar bulten, om wat in haar leeft trotaeh en blij onder de men schen te dragen. Op de tweede plaats is de Graal een maat- schappelUke. een sociale beweging. Ze wil haar leden maken tot flinke huisvrouwen. Daarom organiseert zü cursussen in naaien, koken, wasschen enz. Die cursussen vallen niet aoo- zeer naar buiten op. trekken niet zoo de aan dacht. maar in mUn bisdom zijn ze alreeds tot grooten bloei gekomen. Op de derde plaats is de Oraal een cnHwar- beweging. Ze streeft na een katholieke cuKuur; op het gebied van kleeding. zang, dans, ver maak. Ze tracht daarin naar iets hoogers en het leekenspel is daarvan een uiting. Ik wil er echter sterk den nadruk op leggen, dat. hoe gewichtig en belangrijk dit deel van hetgeen de Graal beoogt, ook is. het een groote dwaling zou zijn, daarin het wezen van de Graal te zien. De religieuze en de sociale vorming zijn veel belangrijker en vooral daaraan moeten de eerste krachten worden gewijd Moge God de Graal zegenen ook in de groot stad BerlUn. Ik twijfel daaraan niet, gezien den zegen dien ze in mijn bisdom, waar ze ondanks groote moeilükheden in 3 jaar tüds tot 15.000 leden uitgroeide, ontving. Ook de duivel zal zich inspannen om het werk van de Graal te bemoeilijken Maar is het niet reeds een zegen, dat deze beweging, zoo fonkel nieuw. door iedereen begrepen wordt? 'Zonder Gods zegen zou dat niet het geval zUn geweest. Ook hier, in BerlUn. zal men moeilijkheden ondervinden, maar ze zullen worden overwonnen, want God zal hel[>en. om dat de Oraal niet anders wil dan de eere Gods. Moge de Graal ook hier echt-katholleke, flinke vrouwen vormen, die BerlUn zullen herwinnen voor onzen Koning Jezus Christus. (Daverend applaus). Vervolgens sprak de wubisschop van Londen. Mgr. Myers, zijn groote vreugde uit over hetgeen hü hier gezien had. HU bracht de groeten van de Engelsche Katholieken en van Kardinaal Bourne over en zal van de groote vurigheid der Graalmeisjes. vooral tot bevordering van den vrede, getuigen. Tot slot sprak nog de bisschop van Berlijn, Z Hoogw. Excellentie Mgr. Schreiber. HU bracht zün hartelüken dank aan de meisjes uit Hol land en sprak zün oprechte bewondering uit voor hetgeen ze hadden tot stand gebracht. Ge züt. aldus Monseigneur, gisteren reeds op weg gegaan Ge hebt onderweg gezwegen en gebeden en dat offer gebracht voor de Graalmeisjes hier en voor de groote Katholieke zaak. Ge hebt de pontifi cale Hoogmis, in de Kathedraal van uw bisschop. Mgr. Aengenent. gecelebreerd, bügewoond en ge züt allen te communie gegaan met uw vriendin nen in BerlUn. Ge hebt een mysteriespel opge voerd. dat op alle aanwezigen een geweldigen in druk heeft gemaakt. Ik dank u en ik hoop dat uw tegeestering, uw enthousiasme, uw offergeest op ons moge zün overgegaan. Mgr. Schreiber begroette dan de beide Hoog waardige Bisschoppen, wier aanwezigheid weer de groote Katholieke eenheid demonstreert en neemt dan afscheid van de Hollandsche Graal meisjes met de wenschen: en gü. Graalmeisjes uit Holland, neemt het bewustzijn met u mee. dat gü een groot enthousiasme hebt gekweekt, het bewustzün. dat wü zullen trachten tfw voetstap pen, de voetstappen van de Graal na te volgen. te treden. De muziek gaat -over in de Adventshymne Rorate coeli desuper en terwül het koor den nood en de verwachting van het volk van Is- ,raël vóór 2000 jaar vergelUkt met den nood van onzen tüd. komen de in lila kleederen ge hulde Hoffnungsloeen van alle kanten de arena binnen. Maar ook de groene Hoffnnngsfrohen komen binnen en buigen zich met de anderen ter aarde, maar niet als dezen In vertwUfeltng, maar om vol vertrouwen verlossing af te smee- ken. En als dan de muziek het Rorate coeli inzet. danst heel de groep deze schoone Ad ventshymne. Troostend jomen de profeten op en boet- predikend de Johannesgroep, waarvoor èn Hoff- nungsloaen èn Hoffenden terugschrikken en afdeinzen. En Johannes staat alleen: De stem des roependen in de woestUn! Dan is weer het woord aan de Graalgroep, die verklaart dat weliswaar het geluk in de Katholieke Kerk te vinden is, maar dat dit door de Hoffnungslosen niet wordt aangenomen, zoolang zü het bewijs ervan niet zien: Jtohannes dem Taufer alleln 1st es nicht gelungen beidsweek toch een gelük aantal arbeidsuren te bUjven prodhceeren. Ook niet met de mogelük- heid, dat men in bepaalde Industrieën, waar thans nog 48 uur gewerkt wordt, bü verkorting van arbeidstüd niet over voldoende vakbekwame arbeiders ter plaatse zal kunnen beschikken. Van groot belang Is ook de vraag: hoeveel arbeiders thans al een korter werkweek hebben. Het is duidelük, dat een wettelüke verkorting van de werkweek in al deze ondernemingen, waarin reeds tshort time” wordt gewerkt, van hoegenaamd geen invloed op de vermindering der werkloosheid zal kunnen zün. Hoewel de toestand In de verschillende landen verschillend is. meent het Rapport toch uit de verkregen cUfers te kunnen afleiden, dat onge veer de helft der nog werk hebbende arbeiders 48 uren per week arbeidt, de rest korter. In de Vereenigde Staten is de verhouding nóg ongun stiger, in sommige landen daarentegen iets min der ongunstig. De vraag is gesteld, of men dan maar niet zou moeten beginnen met de overuren te ver bieden en de daartoe strekkende overwerkver- gunningen in te trekken en niet meer te ver- leenen. Oppervlakkig ziet dit er «eer plausibel uit. Maar tweeërlei dient hier opgemerkt: le. dat het niet altUd mogelUk zal zün, in plaats van deze overuren te gebruiken, daarvoor nieuwe thans werklooze arbeiders aan te stellen; en 2e. dat Intrekking dezer vergunning hier en daar zeker vergrootlng der werkloosheid zou kunnen veroorzaken. WU hebben op *t oog de in ons land veelal genaamde: armoede-vergunningen. Daar zUn verschillende ondernemingen, die met ver lies werken, omdat de marktprijzen de produc tle-kosten niet dekken. Overwerk kan nu de productie-kosten per eenheid ietwat verminde ren. De ondernemer werkt dan nog door. Wordt hem echter de overwerkvergunning ontnomen of geweigerd, dan zal sluiting van de onder neming wellicht minder verlies opleveren dan doorwerken. Bovendien is t aantal overuren In verschillende landen al reeds sterk afgenomen, zoodat ook al daarom het verbod van overwerk geen groot effect op de werklooheld zou aor- teeren. Bepalen wü ons dus tot de mogelUke gevot- gen van een verkorting van de arbeidsweek van 48 tot 40 of 36 uren. Theoretisch zou de invoering van de 40-uren- week de werkgelegenheid met 20 pCt. verhoogen en die van de 36-uren week met 33% pCt. Dat wil natuurlijk zeggen: alleen in die onder- b .Jr*’

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 5