Rond de veertig-uren-week
Sjah
I
T
ll!
Op bezoek bij Perzië’s
Vreeselijk drama
JFtff de praktijk uitwijst
VAN ÓOSTERSCHE PRAAL
GEEN SPOOR
DINSDAG 10 JANUARI
De dader meldde zich
VAN HET VISSCHERIJBEDRUF
Rivieroverbruggingen
GEORGANISEERD OVERLEG
BURGEMEESTERSVACATURE
HARINGVISSCHERIJ
VAN DEN SLOOPER GERED
NIEUWE MISSIE-STATIE
▼an
RUMOERIGE MILITAIREN
VOORZICHTIG MET BENZINE
De invloed der crisisverschijnselen
ROOFOVERVAL GEFINGEERD
Uitslaande brand te Amersfoort
r
nog
BuitenL kerkeljjlce leeningen
BRANDSTICHTINGEN
Cultuur-opvattingen
De dader staat terecht
Schatkistbons in Egypte
Onderscheiding
1
Een vrome vermoord in do
Scheveningeche Boachjc»
Der Eerw. Zusters
Bergen op Zoom
Interview over het conflict
met Engeland
Waardevolle standaardmolen blijft
behouden
Het traject Zalt-Bommel—
Culemborg
JHR. P. VAN DER DOES
DE WILLEBOIS
VERDWIJNENDE TOL TE
OVERSLAG
SPAARBANKSTATISTIEK
In Indië
Grensdorp in ééns ontlast van
alle schulden
De stand van het conflict
Credietverleening door de
regeering
Te Nootdorp
Het geheele politi ^apparaat was
reeds in w irking
-S
2.
van
die omstreeks
elf
(United Prees).
In leden
te voe-
1930.
arbeiders
grondtoon
weggenomen, waardoor het prachtige reliëfwerk zichtbaar werd. Het relief
bestaat uit een drietal voorstellingen nl. de komst der Noormannen, de intocht
van Sint Servaes en de komst der Romeinen. Ontwerper is de heer v. d. Eynden
uit Heemstede
B(j K. B. Is bevorderd tot officier in de Orde
▼an Oranje-Nassau JMH Breuken, direc
teur van de Coöperatieve Roermondscbe Kar
mijn, te Roermond
ge-
«e-
KAIRO, 9 Jan. (Reuter By Koninklijk be
sluit is de minister van financiën gemachtigd
srhatklst-bons uit te geven, tot een vaarde van
een millloen en tvee en een half mlllioen Egyp
tische ponden.
De rente bedraagt vier en een half procent. De
bons sjjn aflosbaar In vijf en tien jaar respec
tievelijk.
Het doel hiervan Is de landbouwer» te helpen.
De onlangs verschenen Spaarbankstatistlek,
samengesteld door het Centraal Bureau voor de
Statistiek over het jaar 1931/1933 (d.wx. over
de boekjaren, velke geédlngd zijn op een da
tum, liggende tusschen 1 Juli 1931 en 30 Juni
1933) geeft een duidelijk beeld van den invloed,
door de crisisverschijnselen op het Nederland-
sche Spaarbankwezen uitgeoefend. Verschillen
de factoren, zooals bet geringe opnemlngsver-
mogen van handel en bedrijf en de lage rente,
door de gewone banken vergoed, worden op-
gesomd. welke het saldo-tegoed bij de Rtjks-
postspaarbank en bij de bijzondere spaarbanken
deden aangroeien. Dit duurde voort, totdat er
voor laatstbedoelde banken na den val van het
Engelsche Pond een omkeer kwam. Het publiek
begon toen, hier en daar op groote schaal, gel
den aan de bijzondere spaarbanken te onttrek
ken. die voor een deel hun weg naar de Rljks-
postspaarbank vonden en vaak later opnieuw
bij de bijzondere spaarbanken terugkwamen.
Een der prachtigste standaardmolens van het
Oost-Brabantsche landschep. die te St. Antho-
nis op den rand der Peel, dreigde onlangs den
slooper ten offer te vallen, daar de exploitatie
van den molen niet loonend bleek Thans zijn
maatregelen genomen, die het behoud van dit
brok landschapssctioon voor de toekomst ver-
sekeren.
opzichten slecht onderricht was. De verwonde
ring, welke de opeegging van de conceessle der
Anglo-Perslan Oilcy verwekt had. bewijst dat
de achtergrond van het conflict In het buiten
land volkomen onbekend was geweest. HU her
innerde aan de verklaringen, welke minister
Foeroekl 14 dagen geleden aan de pers heeft af
gelegd en verklaarde zijnerzijds met forschen
nadruk: -De concessie is van meet af aan onder
unfaire voorwaarden tot stand gekomen. Toen
de Perzische regeering haar opsegde, wat dat
geen vyandeljjk impulsieve daad. Herhaaldelijk
hebben wy beproefd, onze goedgemotlveerde be
swaren in onderhandellngen met de maataohappU
uiteen te zetten, opdat beter zou worden reke
ning gehouden met Perzische rechten.
Tot de annuleering der conceessie besloten wy
eerst, toen de hoop op een ultetodeiyke schik
king verdwenen scheen te zijn, welke was over
een te brengen met onzen plicht, de landsbelan
gen te beschermen. Maar ook thans staat de
weg voor nieuwe onderhandellngen met de maat
schappij nog steeds open.
Wegens Engelands drelgen.de houding, kon
digde mijn regeering aan. dat zy bet geschil
aan den Volkenbondsraad sou voorleggen. Wjj
betreuren bet oprecht, dat de ontwikkeling der
dingen daartoe geleld heeft. WU «Un er overi
gens sterk van overtuigd, dat de Volkenbonds
raad geen houding zal aannemen, welke de door
de Perzische regeering to het werk gestelde po
gingen voor de totstandkoming van een vriend
schappelijke en rechtvaardige regeling in on-
gunstlgen zin zou beïnvloeden.
De Sjah verzocht daarop de door verschillende
bultenlandsche bladen geulte verdachtmakingen,
dat vreemde belangen achter het Engelsch-Per-
zlsche conflict zouden staan, met alle besHsthrid
tegen te spreken.
_WU hebben*, zoo verklaarde de Sjah met na
druk. „volkomen onafhankelijk gehandeld”.
Toen de journalist by bet afscheid zijn eer-
ij
bied tot uiting bracht voor de Perzische ge
schiedenis en de Perzische cultuur, antwoordde
de Sjah: -Het is zeer goed, dat dit eens gebeurd
Is. Toch heeft de beste cultuur niet het recht
haar bestaan te rekken. Thans is een nieuw
tydperk aangebroken. Wat betreft de Wester-
sche cultuur, daarvan moeten wjj het beste over
nemen, maar wat voor Perzlé ongeschikt is.
met beslistheid van de hand wyzen. Ik wil de
westersche beschaving niet zonder meer impor-
teeren. maar haar aanpassen aan de eischen
onzer eigen cultuur".
Tenslotte verklaarde de Sjah ten aanzirn van
Amerika te hopen, dat de Perzisch-Amerikaan-
sche betrekkingen niet alleen on cultureel, maar
ook op economisch gebied verder verstel kt zou
den worden.
De werkkamer -Van den Sjah is slechts een
klein vertrek: de vloer ia met edele tapijten
belegd. De schrijftafel is versierd met moesik en
goud. Overigens is betrek echter betrekkelijk
eenvoudig gehouden en is het zeker niet op een
lijn te stellen met de werkkamers van een Euro-
peeschen of Amerikaanschen dlrecteur-generaal.
Achter den schrijftafel hangt een geweldige
landkaart van Perste. Daaronder ligt een uit
gebreid register met plaatsnamen.
De totaal-Indruk verschilt heel wat met de
voorstelling welke men beeft van bet Paleis van
een Oosterech vorst. De bezoeker zou eerder ge
neigd zijn te gelooven. zich in de werkkamer te
bevinden van den leider van *n Industrieconcem.
De curator in het falUtssei
i Trustkantoor voor Belemdng
a-asas_z
bet einde
zijn niet
mlllioen.
Van de talrijke tollen, welke voorheen tn de
meeste stadjes en dorpen van Zeeuwsch-Vlaan
deren werden aangetroffen, Is dezer dagen een
der laatst-overgeblevenen. die In het grens-
dorpje Overslag, verdwenen. Nadat een over
eenkomst inzake den afkoop door de provincie
met de gemeente Overslag eenlgen tijd geleden
was tot stand gekomen, kon thans tot de ver
wijdering van den „tolboom" woeden overge
gaan en behoorde, zonder interventie van „tol-
bestormers", de tol van Overslag tot het ver
leden. -
Vermeldenswaard is. dat. dank zU deze tol-
verdwljnlng. het dorpje In één slag al zyn
schulden kan delgen. Immers, de afkoopsom,
welke de gemeente, die een der kleinste van
Nederland is en slechts enkele honderden In
woners telt, voor haren tol ontvangt, weegt op
tegen de totale gemeenteschuld I Het feit der
tolophefflng is dus niet alleen voor automobi
listen en voerlieden, maar ook voor de
meentekas van bet dorpke, een heuglijke
beurtenls.
BATAVIA. 9 Jan. (ANETA). Het advies van
de Commissie voor Georganiseerd Overleg >s
thans gepubliceerd. Betoogd wordt dat door de
verhooging van het kortingspercentage van rijf
op zeven procent de commissie zeer onaange
naam is getroffen. Zij wil daarop terugkomen.
In het advies wordt gewezen op de ernstige
ontstemming.
De commissie is er van overtuigd, dat zelfs
de huidige financteele moeilijkheden in geen
geval mogen lelden tot een zoolanlge opvoering
van de korting, dat voor groote groepen van
ambtenaren-kostwinners niet anders dan van
een noodtoestand moet worden gesproken, welke
tengevolge moet hebben dat de betrokkenen be
zield worden met wrok tegen de Regeering.
In het advies wordt een nieuwe kindertoe
lagenregeling in overweging gegeven.
De politie van Zuld-BeU srland, Numansdorp
en Rotterdam is Zaterdags ’ond. aldus bericht
de „Telegraaf", druk aan h< t werk geweest voor
een bangen boerenknecht.'
uur het politiebureau te Zuid Bejjerland kwam
binnenstormen en daar mededeelde, dat hij In
de boerderij van zijn patroon, den heer K. was
overvallen. Veel meer wist de knecht die zeer
overstuur bleek te zijn, niet te vertellen. HU was
In den koestal geweest en daar had iemand hem
een klap op zijn hoofd gegeven, waarna een he
rige worsteling was ontstaan.
Gelukkig had hy zich echter uit de armen
van zijn belager kunnen losrukken....
De politie te Zuld-Beljerland waarschuwde
Zondagavond heeft zich tn de Scbevenlngschd
Boechjes een vreeselijk drama afgespeeld, waar
bij een 43-jarige vrouw om het leven Is geko
men.
Maandagnacht tusschen één en twee uur,
meldde zich nl aan bet politiebureau Prinsen
straat in Den Haag een 25-jarige kleermaker,
die tn zeer zenuwachtlgen toestand vertelde, dat
hy een vrouw van bet Iqëén had beroofd. De man
gaf op N. J. R. te zijn en als kostganger te wo
nen b|J- de gezusters B. Met een deser zusters,
de 43-jarige C E B. sou hy. volgens zijn ver
klaring, een verhouding hebben gehad. Nadat
hij Zondagavond met haar had gewandeld, heeft
hij haar in de Schevenlngsche Boechjes gedood.
OnmiddellUk na dese mededeellng is de man
naar het Hoofdbureau van Politie overgebracht,
waarna hij door de recherche werd meegenomen
naar de Schevenlngsche Boechjes. Hier heeft hij
de plaats aangewezen waar het misdrijf zich
heeft afgespeeld. Inderdaad vond men daar het
lijk van de vrouw. Zij had een doek om den hals.
Verd. verklaarde, dat hy haar dien doek had
omgedaan tegen de kou. Toen hij met haar de
Schevenlngsche Boechjes wilde Ingaan, kreeg
hy plotseling een vreeseiyke walging tegen haar,
omdat zjj alooholiste was.
Nadat de Geneeskundige Dienst den dood con
stateerde. is het lijk naar het ziekenhuis over
gebracht.
De man is in bewaring gesteld.
i
5 dagen. Dit betrof 559 brouwerijen
meer dan 30.000 arbeiders, van wie
ongeveer 23.000 een compenseerende
loonsverhooging werd toegekend. Daardoor
behoefden 8000 arbeiders niet te worden
ontslagen, wat wegens vermindering van
de productie en de rationallseering anders
noodzakelijk zou zijn geweest.
Ook de „Manufacturing Chemists Asso
ciation" (Ver. Staten) heeft aan ril:
aanbevolen het 4-ploegen-stelsel In
ren. met behoud van het uurloon. Zoo kon
den m een fabriek met 600 arbeiders 135
werkloozen worden aangesteld.
Ook de „Standard Oil Company” (New-
Jersey) heeft met 1 Juli 1932 de 40-uren
week Ingevoerd, allereerst om niet tot ont
slag te behoeven over te gaan. Daarom
werd de 5-dagen-week ingevoerd, wat ech
ter hier en daar tot moeilijkheden aanlei
ding gsK.
TEHERAN, 9 Jan. (Per telefoon) Een bij
zondere vertegenwoordiger der United Press
heeft een onderhoud gehad met Reza Sjah
Pahlari. den Sjah van Perste, die den persman
buiten verwachting vriéndelijk ontving.
De journalist was aanvankelijk niet erg op
zyn gemak, toen hij de werkkamer van den
Sjah betrad. De heerscher reikte hem echter
aanstonds vriéndelijk de hand en bood hem een
plaats bij bet haardvuur aan. waar hij naast den
minister van Butt. Zaken Foeroekl plaatsnam.
De Sjah Is een groote breedgeschouderde ver
schijning met lichtbruin haar en dito baard; hU
maakt snelle bewegingen en er ligt een ener
gieke uitdrukking in zijn oogen.
Het onderhoud begon met een nederig gestelde
vraag, welke karaktereigenschap de Sjah zijn
succes in de politiek dankte.
De Sjah lachte en serie, terwijl hjj naar bet
fn«» keten van den bruinen steen op zijn ge-
rtogden vinger keek: „Dat is niet gemakkelijk
te beantwoorden".
De Sjah dankte de United Prees, dat ztj eéB
byzooderen vertegenwoordiger naar Teheran
had geaohden. die bet standpunt van Perste in
het conflict met Engeland bekend wilde maken.
De Sjah wees er op. /lat de wereldpers, wat
betreft bet Engelsch-Perrische conflict, in vele
de N.V.
en AdriJtjlstraUe
deelt aan obligatlehouders in de 8 pCt. obliga
ties St. Joseph-Vereeniging, LangenbrUcken het
volgende mede
Van deze leening was slechts 21.000 geplaatst.
Medio 1931 besloot de St. Joseph-Vereeniging
deze leening af te doen en zond aan bet Trust
kantoor de gelden, benoodigd voor algeheele
afdoening van hoofdsom en loopende rente. Het
Trustkantoor heeft obhgaUehouders hiervan
echter onkundig gelaten. Wel trachtte bet Trust
kantoor door terugkoop weder in het bezit van
dese obligaties te geraken. Ten aanzien van
5000.— nominaal is zulks gelukt, aoodat bjj het
publiek nog uitstaat voor een bedrag van
10.000.nominaal Bfj bet Trustkantoor zijn
echter deze 10.000.— niet meer aanwezig. Het
is mogelijk, dat de St. Joseph-Vereeniging te
ItengenbrOcken zich op het standpunt zal stel
len, dat zjj aan bet Trustkantoor rechtsgeldig
heeft betaald en dat dus het verlies ten laste
van obligatlehouders komt. Ben soortgelijke
kwestie doet zich trouwens voor ten aanzien van
meerdere leenlngen. waarvoor de debitrices gel
den hadden gezonden ter volledige afdoening,
terwijl echter de obligatlehouders hiervan on
kundig zijn gelaten en de gelden zijn verdwe
nen. Ten aanzien van sommige dier andere lee
nlngen zijn nog kwesties mogeltjk, of de door
de debitrices gezonden gelden geheel voldoenda
waren. Ten aanzien van de leening 8t. Joeeph-
Vereenlglng. LangerftrUcken. schijnt zulks ech
ter voor geen betwisting vatbaar.
Deze leening is dus bij uitstek geschikt tot
het verkrijgen van een principieele beslissing.
Indien de 8t. Joseph-Vereeniging definitief het
standpunt mocht blijken in te nemen, geen be
moeienis meer te moeten nemen met de nog
uitstaande obligaties en door de betaling van
de volledige hoofdsommen en rente aan bet
Trustkantoor volledig te zijn gekweten, zal de
curator aan den advocaat van deze debltrice
verzoeken in een nota zijn standpunt uit te
werken en juridisch te motlveeren. De curator
zal daarna in overweging nemen over deze nota
het gevoelen in te winnen van bet Scheidsge
recht van den Bond voor den Geld- en Effec
tenhandel tn de Provincie, of van bet Bestuur
van de Vereeniging voor den Effectenhandel te
Amsterdam. Mede aan de band hiervan zal dan
beslist worden, wie bet verlies, naar de mee
rling van den curator, dragen en wie sigh in bet
faillissement definitief moeten aanmrtden de
indlvldueele obUgatiebouderz, dan wel de tee-
nlng-debttrices.
By vergelijking van het saldo-tegoed op het
einde van de boekjaren 1930 en 1931 vindt men
voor de Rjjkspostspaarbank een toeneming van
rond 375 mlllioen tot 439 mlllioen, alzoo
met 64 mlllioen (1? pCt.) BU 389 byzondere
spaarbanken, welke over 1930 en 1931 gegevens
hebben verstrekt, steeg het saldo-tegoed van
rond f 439 mlllioen tot 449 millloen. alzoo
met f 30 mlllioen (4,7 pCt.). Neemt men de
cyfers dezer instellingen met de RUkspostspaar-
bank samen, dan biykt het saldo-tegoed te zUn
gestegen van ruim 804 millloen tot f 888
mlllioen. dus met M millloen (10.4 pCt).
Hlerby worde In het oog gehouden, dat de be
volking einde 1931 tegenover die van einde
1930 een vermeerdering van 18 pCt. aanwees.
De rente, door de spaarbanken gekweekt uit
de beleggingen, bedroeg In de jaren 1930 en
1931 by de Rjjkspostspaarbank resp. 188 mil
lloen en 19.7 minden en bij de byzondere
spaarbanken, waarvan opgaven zyn ontvangen
(in 1930 van 378 en In 1931 van 379 Instellin
gen) resp. 30.8 millloen en 332 mlllioen.
Wat de boerenleenbanken betreft, geeft een
retrospectief overzicht een beeld van de ont
wikkeling der banken in de periode 19001930.
De gegevens over 1930 hebben betrekking op 735
banken, aangesloten by de Coöp. Centrale Raif
feisenbank te Utrecht. 559 banken aangesloten
by de Coöp. Centrale Boerenleenbank te Eind
hoven. benevens 5 zelfstandige banken. Het
saldo-tegoed der inleggers by deze banken op
van het jaar 1930 i latere gegevens
beschikbaar) bedroeg rond 480
Zaterdagmiddag is op het departement
Economische Zaken en Landbouw het contract
geteekend, waarby door de regeering aan de
Reedersvereenlglng voor de Nederlandsche ha-
rlngvlsschery een credlet van 3.500.000 wordt
toegestaan. Van dit bedrag is door de vereeni
ging slechts voor ruim 550.000 gebruik gemaazt.
De verkoop van de voorraden, waarop t voor
schot verleend Is, vordert goed, ofschoon het
hooge Dultsche invoerrecht vele moeiiykheden
daaraan to den weg legt.
De regeering zal etappen doen bij de Dultsche
regeering om het verhoogde invoerrecht van
6 Mk. per ton Ingetrokken te krijgen.
Door het onoordeelkundig gebruik maken van
benzine voor het schoonmaken van een klee-
dingstuk, onstond Zondagmorgen omstreeks half
elf een ernstige uitslaande brand in een
perceel aan den Parallelweg te Amersfoort, be
woond door het gezin Lutmer. In eeulge minu
ten brandde het htos als een fakkel, terwijl de
belendende perceelen ernstig in gevaar kwa
men. De politie was aanstond ter plaatse, legde
twee slangen uit en trad zeer actief op. Inmid
dels had het belendende perceel, bewoond door
de fam. C. Hanegraaf, vlam gevat. De brand
weer heeft ruim vyf minuten stagnatie gehad,
daar de spoorwegovergang gesloten was. Na een
half uur was de brand bedwongen en het ge
vaar voor uitbreiding geweken. Een aangren
zend huls kreeg ernstige waterschade. Alle by
den brand betrokkenen waren verzekerd.
De schade wordt op f 15.000 geschat.
In het groote werk der rechtstreeksche ver
binding tusschen het Zuiden des lands, speciaal
Oosteiyk Noord-Brabant, Limburg en Centraal-
Brabant met de boven de rivieren gelegen
landsgedeelten, begint geleldelyk meer teeke-
nlng te komen. Wie de laatste dagen een bezoek
mocht gebracht hebben aan het overbruggen
met een tweede groote brug van de Waal, by
Zalt-Bommel heeft zich kunnen overtuigen
van de goede vorderingen, welke hier worden
gemaakt. Deze brug. een Nederlandsch water
bouwkundig werk van den eersten rang, nadert
hare voltooiing.
Nu de voleinding van dezen langverbelden
brugbouw in zicht komt en een zeer belang
rijke stap is gezet op den weg naar een vol
komen pontnye verbinding tusschen Zuid en
Noord, gaat de aandacht naar het volgende en
laatste punt. Immers, wie ooit een autotocht
maakte van bUvoorbeeld Amsterdam of Utrecht
naar het Zuiden, zal zich, behalve het pontveer
te Zalt-Bommel, ook dat naby Culemborg her
inneren. Linea recta liggen deze pontveren to
het verkeer Noord-Zuid en terug.
Er wordt thans beproefd ook de overbrugging
van de Lek by Culemborg te verkrygen. In de
Tweede Kamer heeft het Katholieke lid. de
heer Keestra, burgemeester van Culemborg.
daarop reeds aangedrongen. De Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor de Neder-Betu
we heeft zich eveneens voor den brugbouw by
Culemborg uitgesproken en aan den Minister
van Waterstaat een adres toegezonden, waarin
er ojn. op wordt gewezen, dat zoowel uit een
oogpunt van gewesteiyk- als landsbelang de
Lek-overbrugglng de voorkeur verdient boven
Iedere andere oplossing.
fte burgemeester van Nootdorp. Jhr. J K. van
Hesselt van Dtnter, heeft als zoodanig ontslag
genomen.
Sedert 30 Januari 1847, dus gedurende 38 ja
ren, is de gemeente Nootdorp door Jhr. Hesselt
van Dtoter bestuurd in diens kwaliteit van bur
gemeester en secretaris.
Waar Nootdorp in meerderheid Katholiek Is
(4 van de 7 raadsleden) kan op de benoeming
van een Katholieken burgemeester worden ge
rekend.
wy vestigen hierop gaarne de aandacht van
ev. sollicitanten.
Maandag vierde Jhr. P. van der Does de Wil-
lebois. oud-burgemeester van den Bosch en
oud-Ud der Eerste Kamer, zyn 90ste verjaar
dag. De gezondheidstoestand van Jhr. P. van
der Does maakte het noodzakeiyk het feest in
familiekring te vieren. Ten huize van den jubi
laris werden niet minder dan 200 telegrammen
bezorgd, waaronder van den commissaris van
de Koningin to Noord-Brabant, Mr. Dr. A B.
G M. van Ryckevorsel. en minister Beelaerts
van Blokland. De heer W. L. Baron de Vos van
Steenwyk zond namens de Eerste Kamer het
volgende telegram: .JMnkbaar herdenkende Uw
veel.ririgen en belangryken arbeid In de Eerste
Kamer bled Ik U heden haar beste wenschen
aan”.
In den loop van den middag kwamen Z(jn
Hoogwaardige Excellentie Mgr. A. F. Diepen,
bisschop van den Bosch, en Mr. F. J. van
Lanschot hunne gelukwenschen aanbieden.
Er waren voorts tal van bloemstukken, oju van
de Ridderschap van Noord-Brabant en van het
’s Hertogenbossche Mannenkoor, waarvan de
jubilaris beschermheer la
Gisteravond hebben het Kon. *s Hertogenbos
sche Muziekcorps en het 's Hertogenbossche
Mannenkoor een serenade gebracht.
het 4-ploegen-stelsel ingevoerd, met ee^
werkdag van 6 uur. Daardoor konden 4500
arbeiden méér dan in *t vorige jaar tijdens
de campagne worden tewerk gesteld.
In de Dultsche brouw-industrie werden
al reeds meer dan 60 overeenkomsten ge
sloten, om de werkweek van 48 uur te ver
vangen door een van 40 uur, verdeeld over
met
aan
uur-
BATAVIA. 9 Jan. (ANETA). Aneta ontving
het volgends communiqué: ..Naar aanleiding
van wilde geruchten, kan het volgende worden
medegedeeld: Van het garnizoen Meester Cor
nells is In verband met de nieuwe samenstelling
van het leger een aantal Europeesche fuseliers
naar bet 10de bataljon te Weltevreden over
geplaatst.
Van de achterblyvers in Meester Cornells is
gisteravond een aantal naar Weltevreden gegaan
en heeft toen gezamenlyk In de tahttoe een af
scheidsfeestje georganiseerd. Een drietal heeft
zich daarby zoo rumoerig gedragen, dat zy tn
de hoofdwacht moesten worden opgeborgen. Dit
drietal is heden, weer naar Meester Cornells te
ruggebracht. Van het 11de bataljon zyn heden
morgen voor de rdtellle een 35-tal jonge Am-
bonneesche fuseliers gedrost.
Zoodra deze militairen zyn gearresteerd, zul
len zy op voorbeeldige wijze worden gestraft.
By de oudere Ambonneesche militairen is geen
sp( *ke van een rumoerig^ «temming
De Eerw. Zusters van het 8t. Catharina-
méederhuls te Bergen op Zoom zullen nu ook
een mlssle-pest aannemen en wel op Java, waar
zy te Soekaboeml een ziekenhuis zullen gaan be
dienen.
misdrijven te
den psychiater
alcohcl-
V. d. L.
op hem had. Een gunstig reclasseerlngzrapport
Is over hem uitgebracht.
De Alvocaat-Generaal by het Hof. mr.
Couvée eischte bevestiging van het vonnis,
waarna mr. Gerrits clementie pleitte op grond
van gedeelteiyke ontoerekenbaarheid van ver-
y angs verschillende wegen heeft men
I in verschillende landen ernaar ge-
A-*streefd, tot een korter werkweek dan
van 48 uren te Jt om en, ten einde de werk-
loosWd te verminderen.
rM1s in November 1931 heeft de Belgi
sche Minister van Arbeid, Heyman, getracht
werkgevers en arbeiders tot overeenstem
ming te brengen, friet door voorschriften,
maar door overreding door de Arbeidsin
specteurs. Na de mljnwerkersstaklng in 1932
stelde de Minister een rouleerings-systeem
voor.
Op gelijke wijze handelde de Fransche
Minister van Arbeid in 1932: hij droeg den
arbeidsinspecteurs op bemiddelend tusschen
werkgevers en arbeiders op te treden.
Ook President Hoover sprak zich in ge
lijken geest uit. HIJ ging verder. Op grond
van de „Economy Act-1932” werd de werk
tijd der ambtenaren met H dag per week
verminderd, en hun loon met 1/11 ver
laagd: fel te lijk werd daardoor voor hen de
vyf-dagen-week Ingevoerd.
Eenige gemeenten in Tsjecho-Slowaklje
voerden voor hun ambtenaren en werklie
den de 40-uren-week in.
In 1931 bepaalden de Provinciale Raden
van Antwerpen en Oost-Vlaanderen, dat
in de bestekken voor publieke werken voor
rekening van de provincie de 40-uren-week
werd voorgeschreven, echter met geUJk-
biyvend uurloon (het weekloon werd dus
evenredig verlaagd).
In N. Z. Wales (Australië) werd in de
openbare bestekken ook de 40-uren-week
voorgeschreven, echter ook daar met gelijk
biyvend uurloon.
In de Ver. Staten ging men nog een stap
verder: bij den gesubsidieerden wegenaan
leg werd de 30-uren-week als voorwaarde
gesteld. Zoo ook In verschillende afzonder-
lyke Staten.
Het Dekreet van 5 Juni 1931 gaf in
Dultschland aan de Rijksregeering de be
voegdheid (behoudens goedkeuring van den
Rijksraad) om bjj Besluit de werkweek van
40 uren voor te schrijven aan bepaalde
takken van industrie, administraties, of
bepaalde categorieën van arbeiders, mits
er in die ondernemingen minstens 10 ar
beiders werkzaam waren, zich geen techni
sche of economische moeiiykheden voor-
deden en er voldoende arbeiders te krijgen
waren. Bovendien werd nog bepaald, dat
de wet zou geacht worden te zijn nageleefd,
wanneer de gemiddelde werkduur in een
tydperk van zes weken niet hooger was
geweest dan 40 uren per week. Ten aanzien
van het loon werd bepaald, dat het, hoewel
by collectief of individueel contract ahders
vastgesteld. Riet een geiyk percentage
mocht verlaagd worden als waarmee de
arbeidsduur verkort werd.
De Regeering trachtte toen eerst door
overleg en bemiddeling iets te bereiken. Zoo
werd by collectief contract de werkweek
verkort in de brouwerijen, in de chemische
industrie en het bouwbedrijf te Berlijn. In
de meeste andere industrieën kWam men
niet tot overeenstemming, omdat men "t
niet eens kon worden over het loon.
Tot verplichte werkweek-verkorting
kwam het nog niet. Er was al een verplichte
loonsverlaging van 10 pet. De Minister var.
Arbeid zag er beswaar in, door de verkor
ting van de werkweek het weekloon nog
weer met 1/8 te verminderen.
In Polen werd in October 1931 een wet
aangenomen, waarby aan de Regeering de
bevoegdheid werd gegeven, om in tijd van
crisis den arbeidsduur te verlengen of te ver
korten, voor den tijd van één jaar. Het is
echter aan het Intern. Arbeidsbureau niet
bekend, of deze wet toepassing heeft ge
vonden.
Langs wetgevenden weg is er dus
niet veel bereikt.
Wel echter door het particulier initia
tief, uitgaande hetzy van de werkgevers
hetzy van de arbeiders.
In de Vereenigde Staten hebben in Sept
1932 de directeuren van het Amerikaanschc
Petroleum-Instituut, dat vrijwel de geheele
petroleum-lndustrie van de Ver. Staten
omvat, aan hun dochter-maatachappUen
de 40-uren-week aanbevolen. Ook de Kamer
van Koophandel van de Ver. Staten sprak
zich vóór de 40-uren-week uit Sinds eenige
maanden heeft zich een industrieel Comité
geconstitueerd. afhankeUjk van het Indus
trieel en Bank-Comité van den „FederaJ
Reserve Board", dat zich ook uitsprak voor
verkorting van de werkweek, ten einde het
voorhanden werk biliyker onder de arbei
ders te verdeelen.
Het gemakkelijkst is de werkweek-ver
korting in te voeren in de continu-bedrij
ven, hetzy ze zes etmalen werken, hetzij
ze ook des Zondags doorwerken.
Zoo hebben de „Harburger Oelwerke
Brinckman tl Meryele” te Harburg Wil
helmsburg (Dultschland) reeds in Octobei
1930 het 3-ploegen-stelsel (met 8-urendagi
vervangen door een vier-ploegen-stelsel
(met 6-urendag). BU de reeds werkende
1000 arbeiders konden er daardoor nog 350
werklooce arbeiders in dienst genomen
worden. Evenwel: de uurloonen bleven on
veranderd, zoodat dus de weekloonen ver
minderd werden. De Fabrieksraad, vooraf
hierover gehoord, keurde toch den maat
regel goed, omdat hy in 't belang was der
werkloosen. Hier werd dus niet alleen over
solidariteit geschetterd, maar werd zij tn
praktyk gebracht.
Ook de „Kellogg Food Company” (Ver
Staten), die. voedingsmiddelen produceert
en waarvan de voornaamste fabriek ligt te
Battle Creek (Michigan), heeft den werk
dag van 8 op 6 uur gebracht, sinds 1 Dec
Daardoor konden 33 1/3 pet. méér
te werk worden gesteld. Het
werd met 12*6 pet. verhoogd
ma.w. voor de 6 uren werden 7 uren uit
betaald. De arbeiders verloren dus maar 1
uur per dag. x
Ook de Suiker-lndustrie in Polen heeft
den commandant der Ryksveldwacht te Nu
mansdorp. die direct op onderzoek uitging.
Voorts werd de centrale recherche te Rotterdam
op de hoogte gesteld, waarna vervolgens door
het hoofdbureau te Rotterdam alle afdeeüngen
van den „roofoverval” to kennis werden ge
steld.
Reeds waren er posten uitgezet om boo tno-
geiyk den dsder te kunnen arresteeren. toen
uit Zuid-Beyerland de mededeellng kwam, dat
de knecht maar wat gefantaseerd had. Van een
overval was geen sprake geweest.
EnzcEvoort.
Er'pjkt echter uit al deze gegevens één
ding, de groote, vaak onoverkomeiyke,
moeilijkheid leveH de loonregeling op.
Daarom zullen wy daaraan een volgend
artikel wyden.
Het Gerechtshof van Deh Bosch behandelde
Maandag in hooger beroep de strafzaak
tegen den 38-jartgen bakken H. V„ uit Eind
hoven, die tezamen met den 33-jartgen G P.
van L. te Eindhoven en omgeving een 13-tal
branden heeft gesticht.
Hy werd door de Rechtbank te •s-Hertogen-
boech wegens twee ten laste gelegde feiten, nJ
brandstichtingen op 15 Xugustus in de boer
derij van Van Grootel te Eindhoven en op
6 September 1931 tn de boerderij van Van der
Palen te Eindhoven, veroordeeld tot drie jaren
gevangenisstraf.
V.. die bekend heeft beide
hebben gepleegd, is volgens
dr. Casparie. daartoe gebracht door
gebruik en het moreel overwicht, dat
Zaterdagmiddag heeft de Christeiyke Haven-
arbeidersbond opnieuw vergaderd. Na lang
durige discussie besloot de vergadering zien
wederom achter het bestuur te stellen, doch
ten opzichte van het conflict een passieve hou
ding aan te nemen.
Het compromis-voorstel van burgemeester
Rsmbonnet zal heden by het hoofdbestuur van
den Chrtsteiyken Bond te Den Haag een punt
van bespreking vormen.
Naar wy vernemen zal de Dmuider Fede
ratie vermoedeiyk niet op de voorstellen van
den burgemeester togaan. omdat de oplossing
van het conlllct daarmede in andere handen
wordt gelegd De Federatie wenscht ten allen
tyde vast te houden aan de bydrage voor het
Fonds van Sociale Voorzieningen.
Vannacht was een achttal stoomtrawlers
aan de markt, welke wederom door de feeders
zullen worden gelost
