Prikkeldraad
Wijziging van de Kieswet
I
-1
De geschiedenis leert
Bij Pijn
Steun tuinbouw
GEHEIME VOORSTEMMING
ZATERDAG 21 JANUARI
Fiasco
NI
Autarkie
Het nieuwe Sanatorium
te Bilthoven
DE LEERAREN*SALARISSEN
DE V.A.R.A. OP OUDEJAAR
Geen „muziek” uit Indië
ST. PIETERSPENNING
Geen audiëntie
V ereenvoudiging
Geen stemplicht
Minimam van 2000
Amendementen-
v. d. Bergh
Het Apostolaat der
Hereeniging
Om het verlies van stemmen
tegen te gaan
LEEKEPREEKEN
Handhaving der minimum-pryzen,
strenge controle op de produc
ten en opheffing der export-
belemmeringen
I
De nieuwe „Eerste Katechismus”
l'
1
Bijzonderheden over den bouw
Mijnhardt’s Poeders
in
HOMO SAPIENS
ook uit de wor-
even
I
In verband hiermede wordt in het amenrte-
i I
lij
Z.H.Exc. de Bisschop van Haarlem zal Woens
dag aj. geen audiëntie verleenen.
Stemplicht zal, gelijk gezegd, by de vóór-
stemmlng niet gelden. Het stemlokaal zal In
een aantal gevallen niet zoo dicht bij huis zijn,
als by de eigenlijke stemming. De kiezer weet
bovendien, dat hij, indien hij niet aan de vóór-
stemmlng deelneemt, toch nog gelegenheid lot
stemmen krijgt. De deelneming aan de vóór-
stemming zal dus zeer vermoedelijk ook rela
tief aanmerkelijk geringer zijn dan die aan de
eigenlijke stemming. Het zal dus zelfs voor een
zeer kleine party, die er alle belang bij heeft
al haar aanhangers onder de bevoegde kiezers
(één tiende van het kiezerskorps) te mobill-
seeren, moeilijk zijn bij de vóór-stemming één
tiende van haar totaal aantal aanhangers naar
de stembus te doen opgaan. Er zullen ook bij
die zeer kleine partijen wegblijvers zijn.
gen, en dat men er prijs op stelde deze muziek
geheel of gedeeltelijk eveneens te doen uitzen
den, zou de V.AJ-t A. ook aan dit zerzoek heb
ben voldaan. Het Hoofdbestuur van P. T. T.
heeft echter met geen woord op het uitzenden
van muziek gewezen. Vanzelfsprekend is als ge
volg van de opdracht onmiddellljk na beëin
diging van de rede, die precies eindigde op het
aangegeven tijdstip de uitzending afgebroken en
is voortgegaan met het vastgestelde V.A.RA.-
programma.
stemming
vereischte
behouden
waarde.
Op deze wijze zou nog slechts betrekkeiyk
weinig gewonnen worden. Indien alle kiezers
bevoegd zouden zijn aan de vóórstemmlng dee.'
te nemen. Dan zou het aantal stemmen, dat
verloren zou gaan, niet veel kleiner zijn dan
thans. Vandaar, dat In het systeem van het
amendement slechts één tiende deel der kiezers
bevoegd Is aan de vóór-stemming deel te nemen.
Deze gedachte is op zoodanige wijze uitgewerkt,
dat Iedere mogelijkheid van bevoorrechting of
achterstelling van eenige partij of groep is
uitgesloten. Op overeenkomstige wijze, als dat
thans bij de loting voor de militie geschiedt,
zal op één enkele plaats een letter worden
getrokken, en daarmee is voor het geheele land,
in leder stemdistrict, het tiende deel der kie
zers aangewezen.
Deze kiezers zijn bevoegd bij de vóór-stem-
mlng hun stem uit te brengen. Ieder dezer kie
zers vindt In zijn nabijheid een stemlokaal,
waar hij stemmen kan. Bij de vóór-stemming
geldt geen stemplicht ook de bevoegde kie
zer kan tot den dag der eigenlijke stemming
wachten. Neemt hjj echter aan de vóórstem-
ming deel, dan is hy by de stemming niet meer
bevoegd, gelijk reeds opgemerkt werd. Een an
dere regeling zou tot groote, onoverkomenlijke
onzuiverheden bij de vóór-stemming leiden. Er
zou dan Immers geenerlei waarborg bestaan, dat
de kiezer by de vóór-stemming zyn stem op
de werkeiyke lijst zijner keuze zou uitbrengen.
Het Tweede Kamerlid Van den Bergh cs. heeft
op het wetsontwerp tot wyzlging van eenige ar
tikelen der Kieswet van de artt. 11a, 11b en 70 d
der provinciale wet, alsmede van de artt. 17, 20
en 40 der Gemeentewet, twee amendementen
voorgesteld.
Het Hoogw. Nederl. Episcopaat heeft, zoo
lezen wy in „St Bavo”, voorgelicht door eene
daartoe ingestelde Commissie, den nieuwen
tekst vastgesteld van „De Eerste Katechismus"
en van „De Dageiyksche Gebeden" voor de
Nederlandsche Kerkprovincie.
Deze Eerste Katechismus is er op berekend
als „Elnd-Katechismus” te kunnen dienst doen
voor zwakzinnigen en wordt als dusdanig ook
voorgeschreven.
De Eerste Katechismus moet op de scholen
worden ingevoerd by den aanvang van het
nieuwe schooljaar In 1933. De nieuwe tekst der
„Dageiyksche Gebeden" moet ingevoerd zijn
op 1 Jan. 1934.
Z. Em. Kardinaal Pacelli heeft namens den
H. Vader aan* Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aenge-
nent een dankschryven gericht voor de ont
vangst van 21200, als opbrengst van de St.
Pieterspenning in het Bisdom Haarlem.
Het Hoofdbestuur van de VARA heeft een
brief gezonden aan den Minister van Water
staat, waarin het opkomt tegen het sc-iryven
van het Landeiyk Comité Belangen Luliteriars
te Rotterdam, inzake het niet uitzenden van het
Wilhelmus door de V.A.R.A. na de rede van den
Gouvemeur-Generaal, .tengevolge van welk
schryven by het publiek een volkomen zerxeer-
de Indruk omtrent het gebeurde wordt geves
tigd. Het Hoofdbestuur stelt er prys op ien
minister medé te deelen. dat het. zonder eenige
aarzeling onmiddellljk het aan de V.A.R.A ge
dane verzoek om door middel va» den HUver-
sumschen zender de radiorede van den Gouver-
neur-Generaal van Ned. Indië te verbreiden,
heeft ingewilligd. De voor deze toespraak be
stemde tyd werd door de V AHA beschouwd
als te zyn afgestaan aan anderen, zoodat ver-
antwoordeiykheid voor den Inhoud van deze
rede niet door de V.A.R.A. werd gedragen Zy
dacht er dan ook niet aan om eenige censuur
uit te oefenen. Wanneer het Hoofdbestuur ven
P. T. T. zou hebbetf medegedeeld, dat men. het-
zy vóór, hetzy na de toespraak van den Gou
vemeur-Generaal muziek ten gehoore zou bren-
alle arme afgedwaalden terugbrenge
aller Moeder, de heilige Katholieke
SM
i-com-
kosten onge-
anderhalf millioen gulden bedragen, n.l.
nieuwe sanatorium „Berg en Bosch”, dat
Het eerste amendement heeft dezelfde strek
king als art. Ill van het oorspronkelyke ont
werp van de Regeering.
zetels reeds gegolden had. zouden deze cyfers
nóg ongunstiger zyn geweest. Dan zouden
slechts 11 lysten één of meer zetels hebben
verworven en zouden de stemmen, op 25 lysten
uitgebracht, verloren zijn gegaan. Het aantal
vergeefs uitgebrachte stemmen zou alsdan be
dragen hebben: 143 658 of belangryk meer dan
viermaal den klesdeeler. De kiezers, die „ver
loren" stemmen hebben uitgebracht, oefenen
op de samenstelling van de Kamer slechts een
zeer indirecten en door hen niet gewilden In
vloed uit. De door hen uitgebrachte stemmen
kunnen aan hun lynrechte tegenstanders ten
goede komen. In zooverre is de bestaande toe
stand ongunstiger dan onder het oude kies
stelsel, toen de kiezer, wiens candidaat by
eerste stemming was uitgevallen, by de her
stemming nog Invloed uitoefenen kon.
Had echter het thans by amendement voor
gestelde systeem van „vóór-stemming” reeds in
1929 gegolden, dan zou het aantal verloren
stemmen veel en veel geringer zyn geweest.
Het is zeer wel mogelyk en zelfs waarschyniyk.
dat het niet meer dan tienduizend zou hebben
bedragen. Meer dan honderdduizend kiezers
zouden hun stem niet vergeefs hebben uitge
bracht. Zulk een resultaat is. naar het den
voorsteller voorkomt, wel eenigen omslag en
wel wat kosten waard, te meer, waar nog
andere voordeelen aan het systeem werbon-
den zyn.
t)e hoofdgedachten, in het amendement neer
gelegd. zyn de volgende: er wordt een geheime
vóór-stemming gehouden, waarby de lysten. die
niet het vereischte aantal stemmen verkrygen.
afvallen. In zekeren zin kan deze vóór-stem
ming als een nadere geheime candidaatstelllng
waarby een zeer groot aantal ..handteekenln-
gen” vereischt zyn, worden beschouwd. De
eigeniyke stemming heeft alleen over de over-
biyvende. niet afgevallen lysten plaats; de kie
zers. die by de vóór-stemming hun stem hebben
uitgebracht, zyn niet bevoegd aan de eigeniyze
stemming deel te nemen. De stemmen. Pij de
vóór-stemming op lysten. die afvallen, uitge
bracht. zyn verloren; die, welke by de vóór-
zyn uitgebracht op lijsten, die het
aantal stemmen hebben verkregen,
ook voor de stemming haar volle
Het tweede amendement-van den Bergh,
mede-onderteekend door de heeren Vliegen en
J. ter Laan, strekt tot invoeging van artikelen
100 a. b en c. waarvan de bedoeling is (met
uitzondering ten aanzien van de kleine ge
meenten, die niet in kieskringen zyn verdeeld)
het stelsel der gemidde'den volledig door te
voeren (het stelsel Hagenbach-Bischoff, geheel
identiek met het stelsel D’Hondt).
Het amendement hkhdhaaft. evenals het Re-
geeringsvoorstel. het verdeellngsstelsel, dat thans
voor de Eerste Kamer geldt. Het stelsel, dat
het amendement voor de kleine gemeenten (met
niet meer dan 20.000 inwoners) brengt, is aan
dat van het Regeerlngsontwerp geheel geiyk
Voor alle overige verkiezingen (Tweede Ka
mer, Prov Staten, gemeenten boven 20.000 In
woners) voert het amendement het stelsel-
D’Hondt in.
Voor deze verkiezingen beteekent het amen
dement in technische» zin. een seer belangrijke
vereenvoudiging.
vogelvlucht 'aten zien. Daarvoor zyn
andere gelegenheden. Wy willen slechte als
basis voor onze verdere beschouwingen en als
aanwyzlng voor hen. die zich In de vooral voor
onzen tyd zoo uiterst nuttige studie dor ge
schiedenis van de kerk willen verdiepen, één
groote Ujn aangeven, waarlangs het wonder
bare leven der moederkerk zich voortbeweegt.
In de jonge kerk, nog tydens het leven der
apostelen, zién wy een ernstig conflict opkomen
De leerlingen van Christus en hun eerste be
keerlingen waren allen Joden. In de eerste
christengemeente had zich dan ook het Idee
vastgezet, dat de nieuwe leer alleen voor de
Joden was bestemd, tot er op zekeren dag in
Jeruzalem berichten kwamen uit Antlochië. dat
aldaar heidenen het doopsel hadden ontvangen.
Er ontstond onder de bekeerde joden "n groo
te beweging: de belofte van de komst eens Ver
lossers was gedaan aan Abraham en zyn nage
slacht en niet aan de heidensche volkeren. De
zaak werd beslecht in een plechtige samenkomst
der apostelen, wat men noemt ..het concilie
van Jeruzalem." Daar deed primaat Petrus de
uitspraak, dat het doopsel, gegeven was voor
jood en helden, voor slat-, en heer, voor arme
en ryke. Zelf had de eerste Paus hieromtrent In
twyfel verkeerd en het is roerend om in de Han
delingen der apostelen het vraaggesprek te le
zen, dat Petrus in een droom met zyn Meester
had wy kunnen in dit kort bestek er slechte op
wyzen, dat een menscheiyke instelling hier al
aanstonds haar ondergang zou zyn tegemoet
gegaan in een enghartig opvatten van haar taak.
De leiding der Voorzienigheid baande den weg
van de Kerk voor de volbrenging van een we-
reldtaak.
Drie eeuwen later zien we hoe de geschiede
nis zich herhaalt, maar dan op een veel breeder
plan. De Kerk heeft haar Invloed over het Ro-
meinsche Ryk uitgebreid ten koste van stroo-
men martelaarsbloed. De beschaafde wereld d-.ei
dagen, het imperium Romanum. heeft het chris
tendom aanvaard. Maar diezelfde heerscheresse
der wereld stond asm den rand van haar on
dergang, al was er niemand die het inzag. De
„barbaren” uit de noordelyke gewesten drongen
op de meest brutale wyze de geciviliseerde lar.
den binnen en genoten er van de weelde en ge
makken des levens, door de Romeinen In een
eeuwenoude cultuur opgebouwd, zonder zelf Iets
tot de beschaving by te dragen. Slechts een goeo
kenner der oudheid kan zich indenken, wat
het voor een patriciër, een trotsohen Romein,
beteekende. de baardige noorderlingen in de
straten van Rome te zien loopen. ja. deBwoeste
onstuimige horden alleen door hun massa en
brute kracht meester te zien worden van bet
roemruchte wereldrijk. Ook de christenen dier
De gemeente De Bilt is een
plex rijker geworden, waarvan
veer i
het
gebouwd wordt onder leiding van de architecten
Koldewey en Van Moorsel, voor rekening van
de Vereeniging tot bestrijding der tuberculose
„Herwonnen Levenskracht", onderafdeeling van
het RK. Werkliedenverbond „St. Joseph" In
Nederland en hetgeen zyn voltooiing nadert.
Het terrein, waarop de gebouwen zyn gepro
jecteerd, ligt in de onmlddeliyke omgeving van
de Eykensteinsche Bosschen te Bilthoven (ge
meente De Bilt). Het gebouwencomplex, uitge
voerd door den aannemer Windt, past zich ge
heel in de omgeving aan. De hoofdingang zal
een beeldgroep te aanschouwen geven van Marl
Andrlessen: links de binnenkomende zieke,
rechts het vertrek van den genezen zieke, wat
teruggevonden wordt in het glas-tn-lood-raam
van Jonas; „Christus geneest de zieken”.
In de gemetselde hal komt nog een steen, ter
herinnering aan de ingebruikneming en inwy-
dmg van het sanatorium. De mannen- en
vrouwenvleugel zyn geheel van elkaar geschei
den; ook het Klnderpaviljoen is apart.
Speciale wegen zyn aangelegd voor het ver
voer van eten, dat geschieden zal met auto
cars en vanuit de centrale keuken naar de res
pectieve afdeelingen gereden wordt. De machi
nekamer bevat drie ketels: één voor olie en twee
voor kolen.
In de kapel bevinden zich glas-ln-lood-ramen
van Ninaber van Eyken en een raam van Jonas.
Het altaar wordt uitgevoerd naar een ontwerp
der architecten, die de technische leiding heb
ben van den bouw van het sanatorium.
Het klooster der zusters Dominicanessen, die
het huis zullen bedienen, is voorzien van een
ruim koor, kloostergangen en een kloosterhof.
Het wordt versierd met een gevelbeeld van
Sint Dominlcus, beeldhouwwerk van Albert Ver-
moten en een glas-ln-lood-raam van Ninaber
van Eyken.
Het economle-gebouw zal bevatten een groot
relief in kleur gebakken aardewerk van Charles
Vos, voorstellende „Herwonnen Levenskracht”.
Er zal plaats zyn voor ongeveer 300 patiën
ten. te verdeelen over 10 afdeelingen; alle pa
tiënten liggen geiykvloers. Patiënten, die op
den goeden weg zyn. d.w.z. die beteren, worden
verpleegd in beschutte open lighallen In bed.
De open zyde van de lighallen is op het Zui
den gericht.
Patiënten, die dag en nacht buiten liggen,
vinden een plaats In speciale diepe lighallen;
deze hebben een front-constructle, die nog niet
In toepassing is gebracht. Het bosch wordt aan
de zorgen toevertrouwd van den Bllthovenscben
tuinarchitect, den heer Otto Schulz. Het ter
rein heeft een totale oppervlakte van 46 H-A.
Ook zullen werkplaatsen verrijzen voor arbelds-
theraple, de z.g.n. nazorg-afdeelingen.
Het sanatorium telt voorts afdeelingen voor
ernstige patiënten; laboratorium, gevormd door
drie ineenloopende vertrekken: chemisch-bac-
teriologlsch werk; de onderzoek kamers zyn be
langrijk verbeterd, terwyi de röntgen-afdeellng
is uitgebeeld. Ook la er een complete operatie
zaal.
cv_a___ nan Inline ment voorgesteld het vereischte minimum aén-
“tal stemmen by de vóór-stemming op twee
duizend te bepalen. Twee duizend stemmen
onder een tiende deel van de kiezers staat ge-
lyk met twintig duizend onder het geheele kie
zerskorps. Wie by de vóór-stemming dezen aan
hang niet weet te verwerven, zal stellig niet de
dertig A vyf en dertig duizend stemmen kun
nen verkrygen, die by de eigeniyke stemming
vereischt zyn. Wie de twee duizend stemmen
wél verwerft, heeft althans eenige kans by de
eigeniyke stemming geen vergeefsch beroep op
de kiezers te doen.
Men kan wel als vaststaand aannemen, dat
van de 24 lysten, die in 1929 afvielen, geen
enkele de twee duizend stemmen zou hebben
verkregen. Ten aanzien van de 25ste lyst, wel
ke toen niet afviel, maar, onder de thans door
de Regeering voorgestelde verdeellngswyze. wel
afgevallen zou zyn, is het twyfelachtlg.
Aan de eigeniyke stemming zullen dus al
leen hjsten worden onderworpen, die. óf alle
óf nagenoeg alle, één of meer zetels zullen ver
werven. Het aantal lysten. waarover meer dan
90 pet. der kiezers zich moet uitspreken, wordt,
volgens de cyfers van 1929, tot 1/3 terugge-
bracht. Het zou in 1929. in plaats van zes en
dertig, twaalf of elf hebben bedragen.
De vraag, welk verdeellngsstelsel geldt, wordt
onder dit systeem van geringer beteekenls Er
zyn immers veel minder „zwevende zetels”, die
alsnog aan andere partyen moeten worden toe
gewezen.
e tweede groep lezers wlen wy een ant-
I 1 woord verschuldigd zyn, omvat de be-
zorgden over de positie der Kerk in onze
maatschappy. Zóó meenen wy kort en goed sa
men te kunnen vatten al degenen, die, beangst
zyn over onze samenleving, waarin de mate-
rieele nood tienduizenden in de armen van so
cialisme en communisme Jaagt; waarin godloo
se vereenlglngen zonder eenige schaamte het
hoofd opsteken en een verwildering van de
goede zeden met den dag toeneemt.
In het Oosten van het eenmaal christelyk
Europa zien zy het dreigende spook van het
bolsjewisme en daarachter de volkeren van het
gele ras, de honderden millioenen, thans nog on.'
derllng verdeeld en elkander bestrijdend, straks
gemeenschappeiyk optrekkend tegen het avond
land. Is de Kerk wel in staat om in zulke on
gekende woelingen leiding te geven; zyn onze
priesters wel by machte en bereid om in de
geesteiyke verwarring onzer dagen orde te bren
gen en de worsteling om een nieuwe sociale orde
te doen eindigen in een staat, waarin gerech
tigheid en vrede elkander omhelzen zullen?
WU gelooven hiermee niet enkel te hebben
weergegeven, wat een klein aantal lezers ons
schreef, maar tevens uiting te geven aan wat
er in de hoofden van duizenden omgaat.
De gestelde vragen raken de grootste proble
men van onzen tyd. wy zullen voor een ant
woord meer dan één artikel noodig hebben, al
vleien wy ons niet met de hoop allen te kunnen
bevredigen!
Voor vandaag willen wy van onzen kant een
wedervraag stellen en wel deze: hebt gy. die
no bezorgd zyt over den invloed der Kerk op
onze tegenwoordige maatschappy O wel eens de
moeite gegeven, om de geschiedenis der kerk
van boven af. over negentien eeuwen heen, te
bekyken? Velen weten van de Kerkgeschiedenis
niet meer, dan dat de eerste christenen in cata
comben leefden en voor de wilde dieren wer
den geworpen; dat in de zestiende eeuw Luther
bet protestantisme schiep; dat er in de middel
eeuwen eenige slechte pausen zyn geweest en
dat onze tyd na Pius IX krachtige en wyze op
perherders in Rome heeft gehad. En voor zoo
ver oe kennis der kerkelyke geschiedenis bree
der is. heeft men zich dan niet te veel in dé
tails verdiept, zonder de groote lyn te zien, die
boven het vele menscheiyke In de Kerk altyd
weer het goddeiyk karakter wonderbaar en
hoopvol voor alle tyden doet uitstralen? Zou
bet by de vele lof waardige pogingen om de
groote massa met populair wetenschappeiykc
voordrachten en geschriften op een hooger gees-
teiyk peil te heffen, niet dienstig zyn om ons
katholieke volk meer te doordringen van de god-
deiyke leiding der Voorzienigheid, zooals deze
onweersprekelyk uit de historie naar voren
komt?
Wat geeft die studie, die wetenschap, een
lotsvast vertrouwen In de belofte: „en de poor
ten der hel zullen haar niet overweldigen!”
Voor den onbevooroordeelden onderzoeker ko-
men deze Róten vast te staan: het menschelyk
element zou de kerk onherroepeiyk als alle an-
dere mensche'yke instellingen onder de schrlk-
keiyke stormen en slagen, welke zy had te
doorstaan, ten onder nebben doen gaan; baar
bovennatuuriyke oorsprong deed haar behou
den biyven. En ten tweede leert de geschiedenis
er zyn erger tyden en grooter moeiiykheden ge
weest dan de tegenwoordige;
steling van dezen tyd zal de kerk naar boven
komen. Of zy zegevierend of wel zwaar geha
vend een beter ttjdperk in zal gaan, zal afhan
gen van de wyze waarop de thans levende, ka
tholieke gemeenschap haar taak begrypt.
Het kan niet van ons worden verwacht, dat
wy het Onafzienbare veld der kerkhistorie ook
maar in vog
dagen waren Romeinen; de besten onder hen. de
priesters, de geleerden, waren meerendeels van
oud patricischen stam. Het behoeft dan ook
niet te verwonderen, dat de Christen Romeinen,
.die In Frankrijk woonden, met weerzin de inva
sie der woeste benden aanlagen en dat de
priesters aan den uitersten rand van de be
schaafde wereld. Bretagne, weigerden aan de
Angel-Saksers het, doopsel toe te dienen. Wan
zyn overwinnaars de poorten van den hemel te
openen, dat was te veel gevraagd!
Was de Kerk in haar geheel even kortzichtig
geweest als de Bretonsche clergé van die da
gen, zy was vergaan met de Romeinsche bescha
ving. waaraan zy dan haar lot had verbonden.
Maar Gregorius de Groote en de groote Bis-
schop van Reims zagen wyder. De deuren van
bet heiligdom werden voor allen geopend, ook
voor de meest onbeschaafde» Clovis werd ge
noopt en de Kerk groeide uit met de nlet-gedvi-
llseerde maar kerngezonde barbaren op de
pulnhoopen van een ineenstortende cultuur.
Langs deze lyn moet men de historie der kerk
tien. Hoe ouder zy wordt, met hoe meer vol
keren zy zich vermengt, hoe grooter de gevaren
worden. De heerschers van Gallië en Duitsch-
land overladen den Paus en zyn dienaren met
gunsten en eerbetoon. En ongemerkt ontstaat
er een afhankeiykheid tusschen Kerk en vorsten
huis. Het menscheiyke In de Kerk doet zich
gelden. Tegenover vorstelyke welwillendheid
moet toegevendheid van den kant der Kerk
staan. De koningen en keizers wyzen zelf de
personen aan, die hun geschikt Hjken voor het
bisschopsambt, ja, zy bepalen de Pauskeuze. Al
lerlei ongewenschte elementen drlngeij de ryen
van het priesterdom binnen. Er ontstaat een
Jacht naar vorstengunst ter verovering van
kerkelyke waardigheden. Het heiligste jwordt
niet gespaard: aflaten en sacramenten worden
voor geld verkocht. Het zedeiyk peil daalt; ook
in de priesterschap. Want wie het hooge ambt
niet uit roeping, maar als een eerebaantje zoekt
of als een sport op de maatschappelyke ladder
gebruikt, legt met zyn wereldsche kleedy niet
zyn zondige neigingen af.
Wel ontstaan er heilige kloosterorden met
sterke en reine mannen en vrouwen die het
kwaad willen keeren, maar het verderf is al
gemeen. En wanneer te midden van zulk een
verwarde samenleving dan een der afschuwe-
lykste ketteryen, welke de wereld ooit gekend
heen, het hoofd opsteekt, de kettery der alblgen-
zen, dan lykt de Kerk na het bestaan van dui
zend jaren aan den rand van den afgrond.
Overal vreet de leer door, dat heel de wereld één
stryd is van den kwaden geest tegen den goeden
en dat de eerste de sterkste is. Zelfs God is aan
den booze onderworpen. Ons lichaam heet de
verpersooniyklng van het kwaad, waarin de ziel
is gevangen. Alles komt er maal op aan de ziel
van het booze lichaam te scheiden. Het gevolg
van deze verderfelyke leer was een epidemie van
zelfmoord. Zelfmoord een godsdienstige akte, ter-
wyl het huweiyk werd onderdrukt, omdat het
nieuwe lichamen, dat is nieuwe slachtoffers van
den booze, voortbrengt.
Zonder tastbare leiding der Voorzienigheid
zou ook hier Rome Ineengestort zyn, zooals
zoovele godsdienstige centra voor en na gevallen
zyn. De redding kon alleen komen van een sterk
gezag in Rome zelf, dat het kwaad tot in den
wortel kon aangrypen. Maar hoe was het mo
gelyk, waar de wereldsche grootheden den op
volger van Petrus aan wezen?
De oplossing is te mooi om ze nog niet
te verhalen. Op den troon van het Duitsche ryk
zetelde in de eerste helft der elfde eeuw Hen
drik m. Hy was een groot tegenstander van
de misbruiken, welke in de Kerk heerschten,
maar in zyn absolutisme een handhaver van de
„rechten" des keizers in kerkelyke benoemin
gen. In 1048 kwam de pauseiyke stoel vry en
Hendrik III benoemde zyn neef Bruno, blsschop
van Toul, tot Paus. Dit was een heilig man. die
de inmenging van het wereldlyk gezag in de
Kerk zeer betreurde. Hy stond voor een dilem
ma: nam hy de benoeming aan, dan steunde
hy het kwaad; weigerde hy, dan kwam er con
flict en Hendrik III benoemde een nieuwen
paus. Hy vond een uitweg: hy aanvaardde de
r
benoeming, maar niet de eereteekenen. Hy ging
naar Rome als pelgrim, blootsvoets, in een ha
ren py en den bedelstaf in de hand. In de
eeuwige stad liet hy zich nogmaals volgens ka-
noolek recht verkiezen en met de teekenen zy-
ner waardigheid bekleeden. zyn handelwyze
werd het sein voor de bevryding der pauskeuze.
Want, toen Leo IX elf jaar later stierf ging
zyn opvolger, Nicolaas II, een stap verder en
vaardigde de beroemde constitutie uit, volgens
welke sinds dien, tot op onzen tyd, de verkie
zingen der Pausen plaats vinden. Nog geen
honderd jaar later is onder Gregorius VII de
kerk geheel bevryd van de Investituur en heeft
het vrygeworden pausschap de ketterijen over
wonnen en in de gemeenschap der geloovigen
allerlei uitwassen afgekapt.
Zie, langs deze lyn zouden wy kunnen door
gaan, de prachtige middeleeuwen door, den
bloeityd van het christendom; de wonderbare
wyze waarop de Kerk den allergevaariyksten
tyd van het nieuwe heidendom, van de renais
sance doorkwam en zoo verder.
Het is ons niet te doen om geschiedenisles;
alleen hierom, om tot de vele twijfelaars van
dezen tyd te zeggen: kyk in de historie; zie
hoe erg, hoe zwaar, hoe bovenmenscheiyk in
het verleden de stryd der Kerk was. Zy heeft
altyd overwonnen, waarom zou zy het niet doen
in onzen tyd?
De besturen van de Algemeene Vereeniging
van Leeraren by het Middelbaar Onderwys. bet
Genootschap van Leeraren aan Nederlandsche
Gymnaslën, de R. K. Leerarenvereenlglng „St.
Bonaventura” en de Vereeniging van Leeraren
by het Christelyk Middelbaar Onderwys. heb
ben zich met een adres tot de leden van de
Eerste Kamer gewend, waarin geconstateerd
wordt, dat het antwoord van den Minister op
de opmerkingen van verschillende leden der
Tweede Kamer by de behandeling van de On-
derwysbegrooting inzake de leerarensalarissen
zeer onvoldoende is geweest. Adressanten moe
ten tot hun leedwezen constateeren, dat het on
derzoek naar de salarissen der leeraren in 1928
niet minutieus is geweest. De Centrale Com
missie voor Georganiseerd Overleg heeft het
door haar bedoelde normale salaris der leeraren
toen vastgekoppeld aan een weektaak van 30
lesuren, terwyi deze weektaak zonder dat de
Commissie dit wist, voor verreweg *de meeste
leeraren niet bereikbaar is. Het resultaat van
deze vergissing is dus geweest, dat de leeraren,
in vergeiyking tot de categorie van ambtenaren,
met wie zy krachtens opleiding en werkkring
tot dusverre waren geiykgesteld, in positie zyn
gedaald.
Verder wordt er in bet adres op gewezen, dat
in 1923 enkel en alleen voor de leeraren een
salarisverlaging is tot stand gebracht. Om deze
reden is adressante van oordeel, dat het ge
motiveerd zou zyn, «hans uitzonderingsmaat
regelen te hare gunste toe te passen.
Het Centraal Bureau van de Veilingen
Nederland heeft de besturen van alle Veillngs-
vereenigingen in Nederland de volgende circu
laire doen toekomen, als uitnoodlging voor de
op Maandag 30 Januari as. des middags te 130
uur in het Jaarbeursgebouw te Utrecht te hou
den buitengewone algemeene vergadering:
Het doel dezer buitengewone algemeene ver
gadering is: Het bespreken van den algemee-
nen toestand van den tuinbouw in verband
met den voor 1932 verleenden regeeringssteun
en met de voor 1933 te nemen maatregelen.
Het groepsbestuur is van meening. dat ten
aanzien van de vraag, wat voor 1933 dient te
geschieden om de nog steeds voortdurende en
zelfs toenemende moeiiykheden voor de tuin
bouw het hoofd te bieden, de volgende punten
overweging verdienen:
1 Absolute handhaving der mlnimumpryzen
aan de veilingen, door het met steun der
regeering vormen van een fonds, waaruit het
onverkoopbare product kan worden betaald ën
uit de markt genomen. Hierdoor wordt een
overmatige aanvoer op de binnen- en bulten-
landsche markten en dientengevolge vernieti
ging van den prys voorkomen.
2 Strenge contróle op de ter veiling aange
voerde producten. Een product, dat aan be
paalde minlmumelschen niet voldoet, moet van
betaling der mlnimumpryzen en eventueele
regeeringssteun worden uitgesloten en mag ook
niet worden geëxporteerd.
3 Indien ondanks deze beide maatregelen
welke, naan mag worden verwacht, een
aanzieniyke beperking van den aanvoer zoo
wel op onze veilingen als op de bultenlandsche
markten tengevolge hebben de pryzen ook
dit jaar weer beneden de productiekosten
mochten loopen. dan zal ook voor 1933 een
regeeringstoeslag noodzakelMk zyn. echter
slechts te verleenen tot een bepaald percen
tage van den veillngsaanvoer in 1932. teneinde
ook op deze wyze tot de zoo noodzakeiyke be
perking der productie te geraken. Deze beper
king zal ook door de regeering dienen te
worden nagestreefd door een desbetreffende
voorwaarde te verbinden aan den steun, welke
aan den landbouw, byv. by de Tarwewet, wordt
verleend.
4 Tenslotte zal vanwege geheel onze orga
nisatie en al de by haar aangesloten vellings-
vereenlgingen zonder ophouden krachtig by de
regeering en de Kamerleden moeten worden
aangedrongen op het nemen van die maat
regelen, welke kunnen leiden tot opheffing of
vermindering der door het buitenland getrof
fen belemmeringen van onzen export.
Het groepsbestuur is van meening, dat onze
organisatie zich zoo spoedig mogelyk omtrent
deze vier punten zal moeten uitspreken, ten
einde tydig de noodige maatregelen voor het
nieuwe seizoen te kunnen treffen.
0- --
-w—wan tusschen de blnnenlandsche berich-
I J ten over de tragische vernedering van
den heer David Wynkoop door zyn super-
roode meesters (die hem nonchalant de Kamer
uitschoppen met dezelfde kaplaarzen, welke hy
zoo naarstig likte), schoof de tyding uit den
Sovjet-staat zelve, dat de propaganda-afdeeling
van de communistische party besloten beeft,
een hevige actie te organlseeren onder de sol
daten van het roode leger, teneinde hen op de
hoogte te brengen van de feiteiyke beteekenls
‘der Jongste uiteenzetting van Stalin over de
resultaten van het eerste vyfjarenplan.
Het doel hiervan, zoo verluidt verder, is: den
geest in het leger te verbeteren en de man
schappen er van te overtuigen, dat de tegen
woordige politiek der regeering een succes ge
noemd moet worden.
Daarenboven zal aan oudere communisten
worden opgedragen, den slechten toestand van
het land onder het tsaristisch bewind te schil
deren, terwyi bultenlandsche communisten, die
thans in Rusland vertoeven, verhalen moeten
doen van het verschrlkkelyke leven der arbei
ders in de kapitalistische landen.
Deze tyding werpt een scherper Ueht op de
tegenwoordige toestanden in de federatie van
Sovjet-republieken dan honderd reisbrieven van
des- en onkundige touristen en zy heeft te
hooger waarde, nu zy uit zoo onverdachte bron
komt. Tusschen de regels door valt overduldelyk
te lezen, dat de soldaten van de Bolsjewistische
armee uit de uitvluchten van Stalin hebben be
grepen: het eerste vyfjarenplan is mislukt.
Ten tweede wordt men er uit gewaar, dat de
geest in het leger niet best is. De oudere en
bultenlandsche communisten zullen praten kun
nen, wat ze willen: de feiten, welke iedere roode
soldaat hoort, voelt en ziet, zyn daarmee niet
weg te redeneeren.
In de Oudheid werd eens een vermaard rede
naar uitgezonden om een hongerige menigte te
paaien. Mistroostig keerde hy weldra tot zyn
lastgevers terug en zelde: ,Jïun maag heeft
geen ooren”wy denken, dat het den com
munistische» propagandisten ongeveer precies
zóó zal gaan. En wat de sprookjes over de bui-
tenlandsche verschrikkingen betreft: ook die
vinden in Rusland geen geloof meer. De om
standigheid, dat buitenlanders zich niet happig
toonen om Russische onderdanen te worden,
maar dat wel duizenden Russen hun leven
wagen om uit het roode paradus weg te komen,
is maar al te veel bekend.
Het fiasco biykt!
laatste Kamerverkiezing, in 1929
niet minder dan 36 verschillende lysten
lystengroepen Ingediend. Twaalf hiervan
wisten één of meer zetels te verwerven; niet
minder dan 24 lysten echter vielen by de
stemming af. Indien toen de thans door de
regeering voorgestelde wyze van verdeeling der
Iedereen kent tegenwoordig het Apostolaat
der Hereeniging. Het is opgericht, opdat alle
gedoopten in geheel de wereld mogen toetreden
tot de ééne ware Kerk van Christus; dat het
wederom worde één Schaapstal en één Herder.
Dit Apostolaat is een heeriyk werk voor elkeh
Katholiek.
Iedereen weet, dat we moeten bidden voor
de bekeerlng der heidenen. Wie bidt daar te
genwoordig niet voor! Gy lezer en lezeres toch
zeker ook, Is t niet?
We moeten bidden voor de bekeerlng der
zondaars.
Maar we moeten ook bidden voor de bekee-
ring of liever voor den terugkeer van hen, die
Christus wel kennen, maar niet behooren tot
de Kerk van Christus.
Dat zyn Protestanten, zult ge zeggen. Zeker,
voor hen moeten we bidden en vurig smeeken,
dat ze toch tot de ééne ware Kerk mogen
komen.
Maar daar zyn nog andere Christenen, die
niet protestant zyn en die dichter by de Kerk
van Christus staan dan de Protestanten.
Wie zyn dat? Dat zyn die in den catechis
mus worden aangeduld met den naam van
Schlsmatieken of Scheurmakers.
De naam is wat hard, maar de naam is juist.
En de tegenwoordige geloovigen van die secten
verdienen geen verwyt, maar zyn bitter te be
klagen. Ze zjjn van Jongs af oQgevoed in de
scheuring. Ze weten niet béter. Ze denken,
dat ze het ware geloof hebben. Maar helaas,
het Is zoo niet.
Eeuwen geleden hebben hun voorvaderen zich
afgescheurd van de Katholieke Kerk. Dat
gebeurde voor honderden en honderden jaren.
En zoo worden de geloovigen in die landen
geboren en opgevbed in de Schismatieke kerk
genootschappen. bulten hun schuld.
Arme geloovigen. die niet leven in de ge
meenschap met den Paus van Rome!
En zoo zyn er velen. Ongeveer 170 millioen.
Ze wonen in Rusland, in Bulgarye, in de
Balkanstaten, in Armenië, in Syrië enz.
Verdienen ze nu niet, dat wy voor hen bid
den?
Ze verdienen het. omdat ze zonder hun schuld
in de dwaling leven. Ze hebben ware priesters,
ze hebben de heilige Sacramenten, maar ze
gehoorzamen niet aan den Paus van
Rome. Ze zyn dus niet in gemeenschap met
geheel de H. Kerk, en met haar zichtbaar Op-'
perhoofd.
Ze zyn niet vereenlgd met de Kerk van Chris
tus. en daarom ontvangen ze niet den ryken
genadestroom, dien wy ontvangen in Jesus H.
Kerk.
Ze verdienen, dat wy voor hen bidden, om
dat ze onze broeders zyn en zusters, zoo dicht
by ons staande in het H. Geloof. Ze nemen
zoo goed als alle geloofspunten aan; maar niet
dat de Paus het Hoofd is der Kerk van Chris
tus. en alles wat daarmede samenhangt.
Ze verdienen, dat vooral zy voor hen bid
den, die devotie hebben voor Maria, de Moe
der Gods. Ook zy toch vereeren Maria, en wel
vooral in hare Beeltenis van Altyddurenden
Bijstand.
Die heeriyke Beeltenis is tot ons geko
men uit hunne landen.
Laten wij Westerlingen dan tot Maria bid
den voor de Hereeniging der geloovigen in de
Oostersche landen met de ééne. Heilige Katho
lieke Kerk.
Bidden we. dat de Moeder van Altyddurenden
Bystand
tot ons
Kerk.
in hoofd en ledematen, alsook by Kiespijn en ge
vatte Koude. Rheumatlsche Pynen, Griep, Influ
enza en vastzittende Hoest, zullen
spoedig helpen. Prys per poeder 8 ct.
Doos 45 ct. Verkrygbaar by Uw Drogist.
Dit amendement beoogt, wat de verkiezing
voor de Tweede Kamer betreft, tegemoet te
komen aan bet groote euvel, dat tallooze
stemmen, uitgebracht op lysten. die voor een
zetel niet in aanmerking komen, verloren gaan
Het amendement zal nogal wat extra admi
nistratieve verrichtingen met zich brengen
(hoewel minder dan aanvankeiyk schynt) en
bovendien ietwat meer kosten veroorzaken
maar het zal dan ook, naar hieronder biyken
zal, aan het euvel op zeer radicale wyze een
einde maken.
By de
waren
en
Men vraagt ons, wat toch eigeniyk de betee
kenls Is van het woord „autarkie,” dat den
laatsten tyd nog al eens in onze kolommen'
vcor komt.
Ziehier ons antwoord, dat daar de zaak
heel eenvoudig is kort kan zyn.
Etymologisch (woordafleidkundig) genomen
bestaat het woord uit het Grleksche autos, dat
zelf beteekent, en uit het eveneens Grleksche
woord arkein, dat beduidt voldoende zyn, ge
noeg zyn.
Autarkie moet dus krachtens de woorden,
waaruit het is samengesteld, de beteekenls heb
ben van:
zichzelf of voonddutif genoeg zijn.
Dit begrip past men nu toe op het streven
der staten, zichzelf economisch en dus ook
financieel zooveel mogelyk van het buiten
land onafhankelyk te maken, zichzelf, zooveel
mogelyk, genoeg te zyn, door ernaar te streven,
dat het land door de winning van grondstoffen,
door de opbrengst van land- en tuinbouw, mits
gaders ook door zyn industrie-productie zich
zelf van al het noodige kan voorzien, zonder
verplicht te zyn, in het buitenland te koopen.
Abusieveiyk werd het woord autarkie in den
beginne, toen het pas in zwang kwam, wel ge
speld: autarchie, hetgeen echter volkomen
onjuist was; autarchie beteekent; zelfbeheer-
schlng, zelfbestuur.
