ONS BLAD De massa-provocatie op den Bülowplatz H De ijzeren vuist van Stalin 1 O S. KROM d Het nieuws van heden Het Chacofront VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS VCN SCHLEICHER EN DE NAZIS Mislukte putsch Een Consistorie Stad in brand KRASSE MAA TREGELEN DE BAROMETER u JOH. LAUWERS PAYGLOP 3 ALKMAAR Scheermessen ea Tondeuses 14 t- n H N r. DE NAZI-BETOOGING OP DEN BiiLOWPLATZ N 3. Zóó trokken Hitler9» volgelingen door Rood-Berlijn nog van onze 20 pCt. ïTnrnTTiTrrnTTïiTnTnTnnnTnTTiTtfTTnTnTnTTnnnnTnTTnTnTnnTnnnnnnT VERKEERSVREDE TE LONDEN Staking geëindigd J Mgr. Sloskan vrijgelaten Onverbiddelijk systeem DE MASSALE NAZI-BETOOGING TE BERLIJN Door Egypte'a Waf d party leid er a L TELEFOON ■•••ai «mimiiHiiiiHUittMiwM De Ri jkskanselier wordt hard Bloedige verkiezings strijd in Ierland Men spreekt van 2000 dooden Moskee-gebed tegen de Engelschen Vyftig faaciaten doen een aanval op de kazerne te Bruenn Voor de benoeming van drie Kard inaai-Legaten Door de Tajeka tegen een com* muniatiach agent uit- gewiaaeld T u n tn m k; Ververij en Chemische Wasscherij 1525 ■1 ta len Mil, de ing QU- Ongewenschte elementen werden door de Sc hu po9 a weggewerkt r. Honderd en zeatig millioen mem achen voelen de veracherpte dictatuur DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Mevrouw Profiteer nu Korting, op onze reeds verlaagde prijzen - PUSSEEREN STOPPAGE ADVERTENTIEPRIJZEN Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40c. p. regel; idem op pag. één 55 c p. regel Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek Telefoonnummer 433 Vyftig peraonen ernatig gewond in een vergadering 4 4 J 1 f 11 5 4 Een bloedig mialukt pl -n van Kundt of Bovenmenachelyke pogingen om het vuur meeat er te worden DINSDAG 24 JANUARI 19$3 NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 99 CONSISTORIE IN MAART A.8. De Brusaelscbe Zesdaagschc. O O (United Press) AJOUREN Voo t- •er 5»- r 3 F >n aa Hoogste stand op Dinsdag w T4U TH Stilstand ae. ■en als rx. MS Dijkdoorbraak bjj Sydney (Australië); 7 dooden Locomotief ontspoord b<J Alkmaar. De brandstichtingen te Eindhoven. Tilburg en Udenhout voor bet Bossche Hof. te den oor Re ten rt en HELSINGFORS, 23 Jan. (Reuter). De Apos tolische Administrator te Mohlleff (Wlt-Rua- land), Z. H. Exc. Mgr. Sloskan. die door de Tsjeka in de gevangenis van Moskou werd ge vangen gehouden, is in vrijheid gesteld en heeft terstond het land verlaten. Gisteren is hij In Riga aangekomen. I 18 al of e- •st De antöbusstaklng te Londen neemt vandaag een einde. ih te en ke W il- ln ■t- nl- te in en, te ta- te Mislukte fascistische Putsch in Tsjecho-Slo wakije. Mgr. Sloskan. apostolisch administrator te Mo- blieft (Wit-Rusland) door de Tsjeka vrijgelaten. Van het Cbaeo-front: Paraguay spreekt van 2000 dooden. is en en. >e- 's 7 10. 01 an ten ant rig tld, id. Ier >ch o'n ng. en. sen en, ge- n eek ïve len kt: lag ti- ep og moesten wegge- I zooals dit reeds in Noord-Kaukasië is .gebeurd getroffen worden door „administratieve straf fen’. De groote schoonmaak heeft tevens ten doel, zooals vooral bleek uit de rede van Molotof, de bevnjdlng van alle Sovjet-ondernentingen van de leden der eertijds heerschende klassen. Alles wijst er op, dat de tegenwoordige jacht op de „overblijfselen der stervende klassen” alle vroegere maatregelen van dit soort in de scha duw zal stellen. De lijst dezer veldtochten, die een dictatuur, welke fanatiek overtuigd Is van de alleen-zalig- makende kracht van het geweld, ter uitvoering wil brengen, zou nog vermeerderd kunnen wor den. Maar al deze veldtochten beteekenen slechts een zijde der actie. Nog intlmideerender is voor den Rus de angst voor het onbekende de toespeling in alle redevoeringen der leiders, dat men niet terug zal schrikken voor welke dwangmaatregelen ook, om oppositie, ontevre denheid en luiheid uit te roeien. Achter al de cijfers, slagwoorden en duistere verklaringen zien de 160 millioen inwoners der 1931 bedraagt het aantal vacante plaatsen in het Heilig Col lege momenteel achttien. oe staat het intusschen zakelijk met de verhouding der nationaal-sodalisten en de regeerlng-von Schleicher. Verle den Vrijdag kwam, zooals men weet, het semo- ren-convent van den Rijksdag bijeen, om te beslissen wanneer de Rijksdag zou vergaderen De nationaal-socialistische pers had al weken lang hevig verontwaardigd gedaan en aldoor luider brallend gevraagd, waarom de „asfalt- pers” toch twijfelde aan de door de nazi’s aan te nemen houding In den raad der oudsten. Niemand liet zich natuurlijk door dit lawaai beet nemen en Iedereen was benieuwd, welke tactiek de bruine heeren zouden volgen. De dagelijksche oorlogsverklaringen aan von Schleicher werden natuurlijk niet au sérieux genomen. Achter de coulissen hadden zij alles beproefd, om andere partijen het initiatief te doen nemen tot verder uitstel der RUksdagzit- tlngen. maar geen enkele partij wilde hun na tuurlijk ter wille zijn. Op het laatste oogenblik confereerde de fractie-generaal dr. Frick nog met Hitler. De nieuwsgierigheid kwam niet op haar kosten. Argeloos verklaarde Frick, doende of er absoluut geen woedende aanvallen op vod Schleicher waren gedaan, dat de voornaamste taak van den Rijksdag was. de begroeting te behandelen en dat men dus den Rijksdag moest verdagen, tot de begroeting was Ingediend. Nu had de Rjjksminister van Financiën verklaard, dat dit pas over drie maanden zou kunnen gebeuren. Het voorstel van Frick beteekende dus van den eenen kant verdaging van den Rijksdag op langen termen en van den anderen kant waarom het natuurlijk te doen was! verdaging van het onvermijdelijk kleur be kennen tegenover de regeering. Het voorstel werd door alle partijen geketst Het fameuze voorstel was natuurlijk niet be doeld, om von Schleicher een vriendelijkheid te bewijzen, maar om tijd te winnen ter diepere ondermijning van het huidige kabinet. De communist Reuderink te Rotterdam tegen borgstelling vrijgelaten. Ijsgang in het IJselmeer bemoeilijkt de scheep vaart. 1% s’ - ■C r t tuur aan zulke dingen gewoon is geraakt, noemt men deze maatregelen eenvoudig „verschepte revolutlonnalre waakzaamheid.” OnmlddellUke uitdrukking vond deze nieuwe heerschappij der revolutlonnalre waakzaamheid reeds in de tweede helft van verleden Jaar in bepaalde maatregelen, die eerst dit jaar In vol len omvang en In voorbeeldelooze onmeedoo- gendheid zullen worden uitgevoerd. Tot deze maatregelen behoort op de eerste plaats het „Tschtetka” of de groote schoonmaak in den boezem van de communistische partij, Ai* aldoor breedere kringen trekt en naar schatting een millioen communisten in de duisternissen der politieke excommunicatie zal storten. Het is een triest lot, uitgestooten communist te zijn, want men is dan ten prooi aan voortdurende verdachtmakingen en benadeelingen. Velen der uitgebannen communisten zullen buitendien nog, e Russische bevolking staat bij het begin van het buitengewoon nevelige Tweede Vijfjarenplan onder de heerschappij, den dwang van zulk een. op niets .Jtückslcht” ne menden polltieken druk, dat de methoden der laatste zware jaren In verhouding tot de nieuwe zacht en mild moeten lijken. Ondubbelzinnig is dit „nieuwe" tot uitdrukking gekomen in de redevoeringen en besluiten ter gelegenheid van het Congres van het Centrale Comité der Com munistische Partij *n vooral In de duistere ver klaringen van Stalin zelven. De politiemaatregelen, die tot dusver reeds «Un genomen, geven een voorproef van het onver biddelijke nieuwe systeem, dat in de komende maanden nog verscherpt en bevestigd zal wor den en dat over geheel het Sovjet-volk onbe schrijfelijk leed en over mlllloenen zoogenaamde „elementen, die niet tot de communistische klasse behooren” hevige vervolgingen zal bren gen. De gewichtigste nieuwe maatregelen op dit gebied zijn het „pas- of identiflcatie-decreet.” dat vele mlllloenen menschen uit de groote steden zal verdrijven naar de centra der graan-, hout-, katoen-, kolen- en staalindustrie, en de oprichting van ongeveer 7000 „polltlsche secties in de landbouwgebieden, welke ’n wakend oog zullen houden over de producUe en de beschtk- klpg krijgen over geweldige, ontzettende straf- volmachten. In ieder ander land zou men aan toestanden, zooals zij thans in de Sovjet-Unle worden voor- beréïtl. den naam geven van „standrecht” of „revolutlonnalre terreur”, omdat hun waarach tige merkteekenen zijn tot op den spits gedreven politiek toezicht, uitgebreid gebruikmaken vün de doodstraf, arrestaties en masse, verbanning, en dergelijke maatregelen meer. In Rusland, dat in den loop van vijftien jaren ijzeren dlcta- Naar wij vernemen zal Z. H. Paus Pius XI Maandag 13 Maart as. een Consistorie hou den voor de benoeming der Kardtnaal-Legaten die fB Zijn naam zullen overgaan tot de ope ning der „Heilige Deur” in de patriarchale Basilieken van St. Jan van Léteranen. St. Pau lus bulten de muren, en Maria de Meerdere D0ze benoeming heeft steeds in een Con sistorie plaats en het aanstaande Consistorie zal dan ook speciaal tot dit doel worden ge houden. Dit sluit evenwel niet bulten, dat de H. Vader van deze gelegenheid gebruik maakt om nieuwe kardinalen te benoemen. Zooals men weet zijn er sinds Juni geen kardinalen meer benoemd en BOEDAPEST 24 Jan. (Reuter! In havenstad Mescmbrfja aan de Bwarté Zee is een reusachtige brand ultgebrokdh, die de ge- heele stad met vernietiging bedreigt. Er worden bovenmenschelijke pogingen In het werk gesteld om het vuur meester te worden, Dtt Was echter in de late avonduren van Maandag tengevolge van den hevigen wind, die de vlammen steeds weer aan wakkert en blusschlng onmogelijk maakt, nog niet gelukt. Integendeel, het vuur breidt zich nog steeds uit. De Mele stad is op de been en de bevolking waagt het niet de wo ningen, die tot dusver door het vuur gespaard bleven, binnen te gaan. LONDEN, 23 Jan. (Reuter). Na een reeks onderhandellngen is besloten, dat het stakende autobus-personeel te Londen morgen het werk zal hervatten. De Sovjet-autorttelten waren irn-’nnkelijk niet geneigd den kerkelijken autoriteit vrij e Inten en eerst dezer dagen, toen een agent van de Communistische Internationale, die op onwet tige wijze Letland was binnengekomen en des wege te Riga gearresteerd was. bleek men be reid Mgr. Sloskan tegen den commu.fstiscben agent uit te wisselen. I Zondagavond zijn te Pardubitz huiszoekingen gedaan, daar ook hier plannen gesmeed waren tot een aanval op de infanteriekazerne, welke plannen echter op het laatste oogenblik werden verraden. BU den vroegeren chef van den generalen staf Gajda is hedenmiddag een huiszoeking ge houden. Gajda, de leider der Tjec teche fas cisten werd niet thuis gevonden: hij bleek op reis tr zijn. Vele bezwarende d cumenten werden in beslag genomen. Hrt secretariaat van 00 Tsjechische fascisten in Praag is dqpr de politie gesloten. ligt heel de jammer, dien de verwaten hoogmoed der nazi's over Duitschland brengt en welke hoogmoedige verwatenheid na gisteren weer bloedrood is gezwollen. stelling tot de Paragueesche berichten over een Bolivlaansche nederlaag, verklaard dat de Bo- Uviaansche troepen aan den rechter frontsector Paragueesche loopgraven hebben Ingenomen. De omsingeling van de Paragueezeg in den ge- vechtssector van Oyala was daarmee volkomen geslaagd. Volgens een hedenmiddag gepubliceerd com muniqué verloopen de gevechten aan alle front- sectoren tn den Chaco gunstig voor de Bolivianen. n de Centrumsorganen is In de afgeloopen week herhaaldelUk verklaard, dat men alsnog moest probeeren 'n meerderheid voor de re geerlng bUeen te brengen. Dit pogen lijkt nut teloos. Wil het Centrum het in deze week toch nog eens beproeven, dan moet dit pogen op iets steunen. Want in de ijle lucht schermen, doet het praktische Centrum nooit. Wat kan dit zUn? Blijkbaar te het Centrum overtuigd van de innerlUke zwakheid der HltlerpartU. welke blijkt uit het feit, dat zU. na haar groo- ten mond vooraf, niettemin een langdurig uit stel heeft voorgesteld. Het meent op grond daar van misschien de nazi's nog te kunnen overha len, Schleicher te willen tolereeren. Dit tole- reeren zou er dan zóó moeten uitzien, dat zjj geen figuur als modder slaan tegenover hun aanhangers. Wijzen wij er eten op. dat de lang durige onderhandellngen tusschen Centrum en nazi’s tot dusver altud tevergeefsch zijn geweest. Misschien speelt in de Centrumsoverweglngen tevens een rol de gedachte, dat andere partijen thans weer eens een beteren kijk op de krach ten of beter zwakheden der nationaal-soclalte- tische partij hebben gekregen. Maar de vraag te, of deze partijen daardoor zelve handelbaar der zUn geworden. Dit betwUfelen wU zeer. De Centrumspogingen zullen wel in het zand der nazi-onvruchtbaarheid doodloopen. De toe komst wjjst naar nieuwe ontbinding van den RUksdag. Sovjet-Unle het afschrikwekkende gezicht van den oorlog, van den strUd tegen economische moeilijkheden, van den kamp tegen de groote boeren en voormalig heerschende klassen, kort om van den klassenstrUd, die evenzoo bloedig en ontzettend is als een in loopgraven gevoer de oorlog. De naïeve droom van een adempauze na de afwikkeling van het eerste Vijfjaren plan dat althans officieel ten einde te gebracht stortte als een luchtkasteel in elkaar, toen de laatste rede van Stalin in den lande bekend werd. HU maakt^er geen geheim van, dat de poll-, tieke druk, die reeds tot dusver bUna zonder voorbeeld was In de politieke geschiedenis, nog versterkt moest worden. HU verlangde verscher ping van den strUd, uitbreiding en bevestiging der dictatuur. En hU verklaarde: ..Revolutlon nalre waakzaamheid te een eigenschap, die de bolsjewisten van nu vooral en bovenal noodig hebben.” Achter die verscherpte waakzaamheid staat ook wel de bekentente, dat het huldig oogen blik voor de communistische revolutie crltlek te. De economische moeilijkheden, in het bijzon der op landbouwgebied, zUn grooter dan ooit. De politieke ontevredenheid, zelfs in den boe zem der partU. te een grijpbaar feit. De tegen stand van vUandige elementen tegen de Sovjet- heerschappU heeft een vorm aangenomen, zóó sterk en zóó vertwUfeld als In geen jaren. Het antwoord van het Kremlin op al deze gevaren te onverbiddelUk geweld en harde dril van de geheele bevolking. De redevoeringen vloeien over van militaire uitdrukkingen en men vuurt elkander aan, stookt elkander op tot onvermurwbare onverbiddelUkheid. Het Kremlin maakt geen geheim ervan, dat een periode der verscherpte dictatuur te begonnen. (United Press, nadruk verbaden) KAIRO, 23 Jan. (Reuter). TUdens den dienst in de Hoesseinmoskee alhier riepen de geloovl- gen op verzoek van den oud-premier Nahas Pa:ja in koor: „God bevrUde ons van de impe- rlaLstteche Britten”. BU het einde der gebeden stond Nahas Pasja, die voorzitter is van de Wafd-partU op en riep met lulde stem: .OU. die gelooft in God. herhaalt met mU op dezen laatsten dag van Ramadan, de verzuchting, dat God ons van de Engelschen moge bevrijden". bevoegdheid, om zelf den RUksdag bUeen te roe pen. Hieruit valt af te leiden, dat de verhouding tusschen Hindenburg en Von Schleicher uitne mend is, wat ook in de forsche verklaring der regeering, die een zeer goeden indruk heeft ge maakt, uitdrukkelijk wordt geconstateerd. BRUENN, 23 Jah. (V. D.) Volgens een offl- cieele mededeellng hebben in den nacht op Zon dag 50 personen een aanval ondernemen op dz kazerne van het 43e regiment infamer.e te Bruenn. Een schietpartij volgde. Vijf personen werden gewond, van wie drie ernstig. Em der zwaargewonden te korten tUd later overleden. Zestig personen zUn gearresteerd. De ..Express" meldt het vcijendes De eerste lu.tenant der reserve Wlaiislaw Kobcianke, die te Bruenn berucht is wegens zijn geëxalteerd optreden, te In den laatsten tUd In aanraking gekomen met fascistische kringen uit de buurt van Bucowic. Het is hem gelukt dezen er toe te bewegen zich met twee autobussen naar Bruenn te begeven, zoogenaamd om een fascistische vergadering te beschermen. Te Bruenn overreede hü de mannen evenwel een aanval te doen op de kazerne van h:t 43e regiment infanterie. Eenlge personen klommen over den achtermuur en ontwapenden de hoofd wacht van den hoofdtoren Er werd alarm ge maakt. waarop de politie en mlllta ren toesnel den. Na een korte schletpartu werden de aan vallers onsehade4Uk gemaakt. Een aantal In dringers werd gearresteerd. De overigen kon den vluchten. BU het vuurgevecht werd een man door een schot in het hoofd gedood. Vier andere personen werden ernstig gewond. Ds politie deelt mede, dat nog een aantal arresta ties te wachten is. DUBLIN, 23 Jan. CV. D.) Gisteravond cheert, dus de straat moet vrU. In dit ..dus" hJel<1 pej-ty van Cosgrave te Tralee, in het graafschap Kerry, een verkiezingsvergadering, waarbij het tot een groote politieke vechtpartU kwam en 50 personen zoodanig gewond werden, dat ZU naar het ziekenhuis moesten worden over gebracht. Cosgrave zelf ontsnapte ternauwer nood aan een aanval op zijn auto. De vergadering, waarin Cojgrave het woord voerde, werd van den aanvang af verstoord door een vjjfhonderdtal republikeinen, die zich nabü het podium hadden opgesteld. Plotseling wier pen zjj met steenen naar de uit vroegere front soldaten bestaande lijfwacht van Cosgrave. ASUNCION. 23 Jan. (per telefoon) De Bollvl- aansche troepen hebben, volgens berichten van militaire waarnemers in het Chacogebled, een vernietigende nederlaag geleden. De verliezen aan Bolivlaahsche zijde zouden zeer hoog zUn; men spreekt van ongeveer 2000 dooden. De Bolivianen hadden zonder rekening te houden met hun soldaten, de vertwUfelende poging gewaagd, om het door den Duitschen generaal Kundt uitgewerkte plan tot verovering van het Chacogebled ten uitvoer te brengen. Deze poging is echter volkomen mislukt. De Paragueesche troepen hebben alle aanvallen der Bolivianen met sucaes afgesjagen. Volgens het officteele communiqué van het Paragueesche ministerie van Oorlog onderna men de Bolivianen in den loop van Zondag drie maal achtereen een grootsch opgezetten aanval op de Paragueesche stellingen. Het gelukte den Paragueezen telkens de aanvallers met zware verliezen terug te drüven. Naar het bureau der United Press te La Paz (Bolivia's hoofdstad) bericht, wordt door het Bolivlaansche hoofdkwartier in een rapport over de gevechten der laatste dagen, in tegen- Spoedig was een handgemeen in vollen gang, waarbU aan belde zUden, behalve steenen ook Uzeren staven, stokken en andere wapens wer den gebruikt. Weldra lagen tal van vergaderlng- bezoekers bloedend op den grond en door den ambulance-dienst worden dragen. Ten slotte greep de burgerwacht met gummi knuppels in «n dreef de menigte uiteen. Later op den avond deden de republikeinen nog een aanvul ap het partUlokaal van de aan hangers van Cosgrave en wierpen daar de ruiten in»- ndertusschen wist t publiek niet meer hoe of wat. Je namen van Hitler, Papen, Schleicher, Stegerwald. Hugenberg. Stras zoemden als verwarrende en zenuwachtig makende muggen om zijn hoofd. Waren de mi nisterzetels reeds vacant of zouden ze net dra worden? Dit deed natuurlUk afbreuk aan het prestige der regeerlng. Dr. Planck greep uit naam der regeerlng hooghartig in de debatten in. HU eischte, dat de politieke toestand zoo gauw mogelUk ondubbelzinnig zou worden op gehelderd. Een Centrumsvoorstel, om den RUks dag tot 31 Januari te verdagen, hetwelk weru aangenomen, redde nog even de situatie. Na de vergadering deed de regeering neg een verderen stap, die aan duidelijkheid niets te wen- schen overliet. ZU verklaarde, dat de RUksdag óf een meerderheid bijeen moest trachten te brengen óf de regeering ongehinderd haar gan.- moest laten gaan. Verder zweven In de ruimte wenschte zU niet. Zou er weer tot uitstel wor den besloten, dan zou zU den Rijkspresldent gebruik laten maken van artikel 24 der grond wet. Dit artikel nu geeft den RUkspresident de Ttkfoon Administratie 433, Redactie 633 ABONNEMENTSPRIJS, Per kwartaal voor Alkmaar f 2. Voor buiten Alkmaar f2 85 geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger Dagblad uitgegeven door de N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem yr et bUna mathematische zekerheid koe 1^/1 verwacht worden, dat de Zondag van gisteren een nieuwe bloeddag zou wor den in de annalen van Berlijn na de revolu tie. Tegen alle verwachting m is de nationaai- soclallstische provocatie nog tamelUk onbloedig verloopen. Op het terrein van den Bülowplatz moet een doode gevallen zUn. Twintig arbeiders werden gewond, waaronder een zwaar. Ook twee agenten werden gewond. De verdere balans be staat uit dozijnen burgers, die blauwe plekken en verwondingen opliepen van gummiknuppel, en geweerkolven. Het Is al erg genoeg in eet. staat van „orde en rust”. Dat heel het geva. nog mln of meer dragelljk verliep, te alleen te danken aan heel die armee van Schupo’s, die door den Pruisischen Rijkscommissaris, Dr Bracht, was gemobiliseerd. Dat neemt absoluut niet weg, dat deze Dr. Bracht letterlijk me* vuur heeft gespeeld. WU zijn van meening, dat het staatsgezag onder alle omstandigheden de orde moet handhaven en desnoods met gewelf geregelde, toegestane demonstraties der partijen moet béschermen. Maar dat het staatsgezag in al zUn politie-autoriteit optreedt voor een pro voceerende en totaal overbodige demonstratie wil er bü ons niet in. Deze nazi-demonstratie had moeten worden verboden. De drUfveer van het niet-verbieden zal wel daarin te zoeken zyn dat men de nazi’s tot het uiterste toe ter wille wil zijn met het oog op de mogelijkheid om hen nog op het laatste moment vast te binder, aan den regeeringswagen van generaal Schleicher. Nu heeft Berlün weer ten volle kunnen „ge nieten” van den bloedroes der nazi’s, die door de straten trokken, ongehinderd zingend: «Bloed.,.bloed, bloed moet vulstendlk vloeien.” „Slaat de communisten tot brU, de A A mar- f

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 1