Felle brand te Tilburg
Nederland onder de koudegolf
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel
Een voorlooper van den luchtoorlog
Plaats dan een „Omroeper
voor 75.
gezinnen*
A
55
Roosevelt houdt van
zuurkool
Wintersport in Spanje
Zijn straf overleefd
VOOR TARWE-TELERS
Een serie mislukkingen
Katholieke Illustratie
Wat is 1/3 van het bouwland?
Weet U al,
Ville
De toovertafel
w
BOEKBESPREKING
De mond als spaarpot
EEN HERINNERING
AAN 1870
VRIJDAG 27 JANUARI 1933
MINERAAL WATERBRANCHE
BEDREIGD
De reis van da
d’Orléans”
Hoe legerberichten te
laat aankwamen
Si
DE BURGEMEESTER VAN ZWOLLE Mr. Dr.
L A. van Royen heeft Donderdag in een laatste
raadszitting afscheid genomen uit zijn functie.
BINNENKORT zullen
het
in
Amsterdamsche
zijn
'ennen. Het
(United Press)
9=
67«tc jMUTan< Na. H
HU
(United Press)
1
Mar
Wc -
4
PARIJS IN DE KOUDE. De fonteinen in de nabijheid van het Petit Palais in de Fransche hoofdstad
zijn in ijsklompen veranderd.
FOTOREPORTAGE
Intusechen kreeg het leger van de Loire niet
het lang verwachte bevel tot den aanval. Gam-
betta eond een postduif naar Parijs met het
bericht: „Zendt coüte que coüte bericht met
een luchtballon’'.
Op 30 November werd de „Jacquard” afge
zonden met den marinier Prince als piloot,
doch weer in den nacht, waardoor de piloot in
het Kanaal verdronk en het bevel opnieuw het
leger niet bereikte. Tegelijk met de .Jacquard”
vertrok de .Jules Favre II", die hetzelfde lot
tegemoet was gegaan, als de Inzittenden niet
door een toeval erin waren geslaagd, te landen
op „Belle-Isle-en-Mer”. Hst was een onzachte
landing, juist op het geboortehuis van Gene
raal Frochu, den militairen gouverneur van Pa
rijs. Halfdood kwamen Martin en Ducauroy
eruit, maar ook hun berichten kwamen te laat
en het leger van de Loire leed, zooals bekend,
een verpletterende nederlaar.
(Nadnik verbodenj
gr
ht
re
he
gr
sc
sc
ra
oi
vt
zl
tr
in
v<
dl
ai
te
Ui
b
g'
11
O
bevi
ger’
H
hen
plal
D
uit,
trof
H
toot
teni
"n o
El
geve
V:
tie,
Pen
IQ
i
na
Sc
ril
he
do
Hl
zij:
ge:
rol
Zijl
Wil
mc
I
ha
ziji
ijsi
ma
De
dui
hv
sar
wo
zij
int
ple
gel
bet
te
eer
oolang de luchtvaart bekend is, heeft
MADRID, Januari. Een buitengewoon sterke
sneeuwval heeft dit Jaar in Spanje de winter
sport tot een even onverwachte als groote ont
wikkeling gebracht. Aan alle toeristen ter we
reld is Spanje op de eerste plaats als een
zonneland bekend; wat echter niet wegneemt,
dat de hoogste toppen der Sierra Nevada in
Andalusië bijna voortdurend met sneeuw be
dekt zijn.
Op nauwelijks een uur afstand van Madrid,
in het Guadarrama-gebergte, had men. even
als overigens in de Pyreneeën, sinds jaar en dag
alle wintersporten kunnen beoefenen mits bet
Spaansche volk daarvoor eenlge belangstelling
bad gehad.
Eerst in de laatste jaren zijn de Spanjaar
den begonnen om zich met wintersport bezig te
houden. Voornamelijk in Spanje woonachtige
Dultschers waren het, die met ski's gewapend
de bergen Introkken, aanvankelijk tot de niet
geringe verbazing der bevolking.
Langzaamaan vond dit voorbeeld bij tal van
sportvrienden navolging, en al kan men nog
niet zeggen, dat de wintersporten in Spanje
algemeen beoefend worden, de vrienden van
sneeuw en ijs worden toch steeds talrijker
Gewoonlijk is er voldoende goede sneeuw van
December tot einde April.
I
In aansluiting bu de op 30 Januari te iOr»-
venhage gehouden vergadering werd Donder
dag te Utrecht een algemeene vergadering ge
houden, waartoe uit het geheele land een dui
zendtal belanghebbenden bjj bron- en mine
raalwater waren bijeengeroepen.
Nadat de voorzitter der commissie van actie
een uiteenzetting had gegeven van de hache
lijke situatie, waarin de betrokken bedrijven
door de voorgestelde belasting souden Komen,
terwijl daarnaast de schatkist eerder na- dan
voordeel zou hebben, werd besloten aan den
Minister van Financiën telegrafisch om oen
audiëntie te verzoeken.
Bovendien zal een adres terzake aan de Re-
geering worden gericht.
.eder bedrijf, dat tot heden als een aelfstan-
ilg bedrijf was aam te merken, dient dat te
ilijven en niet te worden uitgebreid met per-
ceelen of heele bedrijven om te probeeren Mgs
Hen weg te ontkomen aan het zaaien van groot
/erlies brengende gewassen.
Het is jammer, dat de teeltbeperklng er ge-
loinen is en vooral dat daarbij elk gewest en
ieder bedrijf, al of niet geëigend voor tarwebouw,
over een kam wordt geschoren. Wij nebben ons
zoolang de regeling niet gewijzigd wordt, daarbij
echter neer te leggen. De steun, welke wij door
deze wet ontvangen, legt ons een verplichting
op. En deze verplichting is goede trouw bij de
uitvoering en volle medewerking, ook al gaat
het niet altijd precies zoo als men zelf wel zou
wenschen.
speelt de ijdelheid hierbij een rol van beteeke-
nis. Ook de eenvoudige Japanners vinden het
buitengewoon deftig staan zooveel mogeluk
gouden tanden te bezitten. Zij laten er zelfs
hun gezonde kiezen voor uittrekken om ze door
gouden te kunnen laten vervangen. Misschien
meenen zij daardoor „ebenbürtlg” te worden
aan hun groote concurrenten, de Yankees, die
zoo gaarne en zoo opzichtig mogelijk .smllen”
om het goud in hun gebit te laten blinken.
De economische crisis, welke Japan m hevige
mate teistert, dwingt echter ook vele Japanner;
zoowel van de noodzakelijke als van de zuiver
luxueuse gouden kronen in het gebit te schei
den, zoodat men met recht kan zeggen, dat de
crisis hen duchtig aan den tand voelt of hen
de tanden uitbreekt. Onlangs arresteerde de
politie te Tokio een jongen werklooze. die zfjn
laatste gouden kies te koop aanbood, wegens
het uitoefenen van straatventen zonder vergun
ning. Men spreekt in Japan niet meer van „zijn
laatste oortje”, maar van ,,zUn laatste tandje”
versnoepen.
Het verschijnen van het eerste tandje is in
Japan nog een huiselijk feest, maar het ver
dwijnen van het laatste is een tragedie, welke
zich afspeelt reeds lang nadat alle huiselijkheid
tengevolge van den nood der tijden te loor is
gegaan. Niet enkel de grijsaards, maar ook de
jongelingen worden in Japan langzaam aan
tandeloos, maar ai vallen er ook steeds meer
Japanschen monden in, in de internationale
politiek blijft Japans mond nog steeds een van
de allergrootste.
De gewestelijke Tarwe-Organlsaties voor
Noord- en Zuid-Holland verzoeken ons opne
ming van het volgende:
Zooals de tarwetelers reeds Weten, mag in
1933 niet meer dan 1/3 van hun bouwland met
tarwe beteeld zijn. Wijkt men hiervan af, dam
wordt men geheel van levering via de tarwe-
organisatie uitgesloten. In de praktijk zal nog
wel eens een misverstand kunnen rijzen boe
deze beperking voor elk bijzonder geval moet
worden opgevat. Zoo zal iemand met 3 bedrij
ven zich de vraag stellen, of hij op het eene
bedrijf misschien meer dan 1/3 van zijn bouw
land met tarwe mag bezaaien, als hU op bet
andere bedrijf maar zorgt minder dan 1/3 ervan
te hebben. Dit mag in t algemeen niet. Dit
is alleen na toestemming geoorloofd en toe
stemming kan alleen worden gegeven door de
tarwe-organlsaties. Deze hebben het volgende
standpunt ingenomen:
„Twee of meer boerderijen of stukken land
worden als regel als één bedrijf beschouwd, wan
neer de dageljjksche regeling der werkzaam
heden in één hand is en bet beslag als één
geheel wordt gebruikt”.
Voor het overige kan naar ons de tarwe-
organlsaties voor N.-H. en Z.-H. melden als
leidraad worden genomen het artikel in het
Hollandsch Landbouw Blad van S Januari JJ.
.Wat is 13 van het Bouwland?”, welk artikel
wij hieronder laten volgen. Dit neemt niet weg.
dat Iedere teler die niet zeker is van z’n zaak,
verstandig zal doen zich tot zijn dlstrictsbestuur
i wenden.
In dit artikel worden eenlge vragen behan-
ield, die zich bij vereenlglng van meerdere be
drijven in een hand kunnen voordoen.
De teeltbeperklng dient in alle opzichten te
goeder trouw te worden uitgevoerd. Geen
gauwigheldjes, geen kromme redeneerlngen en
MUN EIGEN TUINTJE”. Serie
„Spelende Leeren”, uitgegeven deer
de Kruisvaarders van St. Jan, RU»-
wflk.
Nog hadden de leidende autoriteiten hun les,
«1.1. boog vliegen bij dag, niet geleerd. Toen dan
nok Generaal Ducrot kans zag om een door-
Nraak van de belegeringstroepen te forceeren
tn de richting van Fontainebleau, besloot men
weer knechts een ballon te laten opstijgen om
een bevel tot gelUktUdigen aanval te brengen
aan de legers in de provincie, welker hulp on
misbaar was voor het welslagen van het plan.
Zoo stegen dus de marine-offlcier Roller en de
burger Bezler tegen middennacht van den
Maten November 1870 op met de „Vllle d'Or-
Mans”. Ze hadden vier mallzakken bjj zich met
een totaal gewicht van 350 KG en vier post
duiven -
Zl) ondervonden bet tegengestelde van de
Na zijn verkiezing tot President is vooi
Roosevelt de vraag omtrent de verhuizing
naar het Witte Huis acuut geworden. Velen
van zijn aanhangers hebben hem als bewijs van
vereerlng allerlei geschenken naar zijn tegen
woordige residentie Albany gezonden. Onder
deze cadeaux bevinden zich heele schare kal
koenen, kippen en zelfs een ezeltje De architec
ten van het Witte Huis hebben niet op zooveel
inwoning gerekend. Roosevelt heeft dan ook
verklaard, dat hjj' slechts een enkel dier met
naar Woshlngton nemen zal: zijn trouwe Schot-
schen hond Meggs. Verder beeft de nieuwe
President besloten twee der hem gezonden ge
schenken. waarvoor hij bijzonder dankbaar is.
uit Albany mee te nemen; een vaatje zuur
kool, dat een burger uit Chicago hem schonz
en een miniatuur motorbootje, dat een gevangene
in zjjn vrijen tijd vervaardigde. Het Is een knap
stukje werk, dat heel wat arbeid gevergd heeft
en het draagt het opschrift; „Vergeef mij”.
DE MAAS BIJ MAASTRICHT ’’ZIT”. De Noodbrug in gevaar. Tengevolge van de enorme massa’s drijfijs
is de Maas bij Maastricht gaan dichtzitten. Daar gevaar bestaat voor de noodbrug is een sterke
motorboot bezig met het breken van de ijskorst.
Op bet eerste gezicht ziet dit boekje met
versjes van Marijke Porei en gekleurde «eesa-
ningen van Pleuntje er wel aantrekkelijk uit.
De versjes, die als kindergebedjes bedoekt
zijn, pekken echter niet overal den juisten taco,
terwijl ook de maat hier en daar te wenschen
overlaat.
Over de teabMihweu ztjn wij iets
spreken.
Stadion intern, schaatsen-wedstrijden gehouden
worden. Het terreiri wordt onder water gezet.
De gevangenis-autoriteiten te Tallinn (Est
land) bevinden zich voor, een moeilijk pro
bleem.
Een ter dood veroordeelde beeft zijn terecht#
stelling overleefd en een tweede executie Is
volgens de wet niet mogelijk.
De man was wegens moord ter dood veroor
deeld en werd voor de keus gesteld, den dood
door den strop of door een kogel te ontvangen.
Hij wees echter beide methoden van de hand
en Verlangde vergiftigd te worden.
Dit werd toegestaan, de gevangenisdokter
maakte een sterken gifdrank voor hem klaar,
doch de man werd wel ernstig ziek, maar stierf
niet en herstelde geheel, dank zij zijn krachtig
gesteL
zij
ook een rol gespeeld in den oorlog. Dit
blijkt o.a. reeds uit het thans vergeten
feit, dat er in den Fransch-Duitschen oorlog
gebruik is gemaakt van luchtballons bet
eenlge toen bekende vervoermiddel der lucht.
Wfj zullen zien, hoe op 34 November 1870, toen
Parijs reeds lang omsingeld was door de Dult-
■che troepen, te middernacht van de Gare au
Noeti een ballon opsteeg om contact te zoeken
met de provincie, wasu- hulptroepen waren ge
mobiliseerd, welke op hetzelfde tijdstip in actie
moesten zijn als de troepen binnen de hoofd
stad.
Nadat op 33 September van dat jaar een eer
ste poging tot opstijgen door Duruof was ge
lukt. badden Eugène Godard. Yon de Dartols
in de Gare d'Orleans en de Gare du Nord twee
ateliers ingericht voor het vervaardigen van
luchtballons, die brieven uit de belegerde stad
vervoerden en postduiven mee terugbrachten,
■oodat ook daarmee berichten konden worden
perzonden.
Men deed in dien tijd ook al aan luchtfoto’s
te Dagron legde zich toe op de door hem ont
wikkelde mlcrofotografie met het doel, om
kleine automatische fototoestelletjes aan de
postduiven te kunnen binden. Zoover kwam het
niet; wel werden er fototoestellen geïnstalleerd
•n de ballons ..Niepce” en „Daguerre”, die ech-
ter evenals de „Galllée" bjj hun daling In han-
rien van de Dultschers vielen.
Dagron kon nog intijds met zijn kostbare
(fototoestellen ontsnappen en Tours bereiken,
«lat toen de zetel der Regeering was. De drie
opeenvolgende mislukkingen veroorzaakten ech
ter een paniekstemming onder de leiders van
«ien luchtdienst. Bovendien deed bet gerucht de
ronde, dat Krupp een kanon had vervaardigd,
waarmee de ballone konden worden afgeacho-
«en. Men besloot daarom, alleen 's nachts op te
«tijgen, hoewel de meerendeels onervaren bal-
konvaarders daardoor aan allerlei gevaren wer
den blootgesteld. Zoo kwam de „Général Ul
rich". die 18 November opsteeg, den volgenden
tecrgen op nog geen 30 K_M. afstand van Parijs
meer, hoewel de inzittenden meenden, reeds
Bangs het Dultacbe front geporteerd te zijn.
„Visscben onder het ijs, een koud on nat
karwei" is de eerste zeer interessante foto
serie, die we in dit nummer aantreffen. Daar
naast staan nog „Rusland naar Siberië' .Kell
ners op schaatsen", „Vleeschetende planten en
.Kinderen rennen en vliegen”, alle met oeel-
dende platen goed toegelicht. Een vervoig-
novelie verhaalt .Jiet geheim van Sosoff’ te
ven". door Neré Valk, terwijl Patrick Corne
lissen „Het offer van U Wang” brengt en Kees
van Woenae! een .JMctaphoon-romance” uit-
eu/kt.
Witte Raaf” bevat tusachen veel ernst
en luim „De Hellevaart van Qodeslas” door
Willem ten Berge, „De nuchtere zakenman”
door Wil van Oerven en herinneringen aan
mijn Echtgenoot” door madame Curie.
In Japan, het land van de rijzende zon, heeft
tegenwoordig niet enkel dc morgenstond goud
in den mond, maar ook de Japanners zelve. Nu
de yen tengevolge van de enorme oorlogsult-
gaven voor den strijd in Mandsjoerlje aan chro
nisch geworden vallende ziekte lijdt, is het goud
bijzonder begeerenswaardlg geworden voor de
spaarzame Japanners. En zoo ztjn er thans vele
geelgezlchten, die hrn beele vermogen tn den
vorm van zware gouden kronen in den mood
met zich meedragen. Een overdreven vertrou
wen in de bankiers en bun safeloketten schij
nen de Japanners niet te komt aren Maar ook
dat men onlangs „bevroren groenten" op de
markt bracht, die door een bijzonder snel be-
vrieslngsproces geconserveerd waren, en dat
deze in de helft van den tijd, welken versche
groenten noodlg hebben, kunnen gaar gekookt
worden?
dat men in een ziekenhuis in 8t. Louis een
reuzenmagr.eet van anderhalve ton gebruikt om
metaalspllnters uit het menscheljjk lichaam te
verwijderen? 4
dat in vele landen het vuur der spoorweg-
locomotieven dag en nacht gestookt wordt, om
dat sterke temperatuurswisselingen nadeellg
voor de ketels zijn gebleken?
(United Prees)
reis, die de „Général Ulrich” had gemaakt. Ter
wijl zjj den Indruk kregen, dat zjj zeer lang
zaam voortzweefden, werden zij In werkelijk
heid door een snellen wind voortgedreven. Bjj
zonsopgang bemerkten zjj eerst, dat zij met
boven Frankrijk, maar boven de zee vlogen,
wat voor hen een zekere dood beteekende. Er
heerschte een mist, die steeds dichter werd;
bovendien zette er zich ijs op den ballon af, zoo
dat zjj lager moesten gaan vliegen. Eindelijk
was het geheel onmogelijk geworden, den ballon
zwevende te houden; zij zonken neer.... in de
golven, naar zij meenden, doch er wachtte hun
opnieuw een verrassing, ditmaal een aange
name. Zjj zagen uit den mist een besneeuwden
bergtop met ten dennenbosch te voorschijn Ko
men De ballpn kwam neer op een sneeuwveld,
zij sprongen ër op hetzelfde oogenblik uit, en
door het verlies van hun gewicht steeg de bal
lon weer op en zweefde verder. Later bleek zjj
100 K M verder naar het Noorden te zijn neer
gekomen.
De belde luchtreizigers bevonden zich te
Liftjild, op 1300 K.M. afstand van Parijs, de
grootste afstand, die tot dusverre door de lucht
was af gelegd. Eerst 38 jaar later werd dit record
gebroken door Maurice Mallet met Graaf Cas-
tlllon de Saint-Victor, die van Parijs naar het
Zweedsche plaatsje Vestervlk vlogen. Roller en
Bezier gingen te voet verder en na meer dan
twaalf uur onafgebroken te hebben geloopen
door de sneeuw, vonden zij den Volgenden dag
een houthakkershut. Zij waren gered en reisden
per slede verder naar Christiania, waar hun een
zeer hartelijke ontvangst ten deel viel voor hun
prest&tie.
Het historisch precedent schiep niemand min
der dan de groote Oostenrijksche volks-drama-
tlcus Ludwlg Anzengruber. De jonge Anzen-
gruber had alle mogelijke ambachten en be
roepen uitgeoefend, maar zonder ergens zijn
geluk te vinden. Achtereenvolgens was hij
boekhandelaar, journalist, tooneelspeler, toen
hjj door bemiddeling van een zwager de be
trekking van secretaris bjj de polltiedirectie
kreeg. Nu begon zijn geluk: al spoedig behaal
den zijn eerste stukken, die hij stiekem onder
zijn bureautijd geschreven en in zijn dlenstlade
opgeborgen had, op het tooneel der Weensche
voorsteden de grootste triomfen.
Hij begon aan de schrijftafel te
duurde niet lang of de jonge secretaris werd
juist aan dezelfde schrijftafel polltleprefect
van Weenen.
Al zijn opvolgers hebben zonder uitzondering
aan dezelfde tafel gewerkt. Zelfs toen het bu
reau van het bouwvallig huis aan het Petri-
pleln naar het nieuwe politiebureau aan den
Ring verplaatst werd, moest het wondermeubel
mee naar de nieuwe omgeving, ofschoon An
zengruber reeds in zijn tferk gestoord werd
door het kloppen der houtwormen. Maar hoe
ouder de tafel werd, hoe vaster men aan naar
tooverkracht ge'oofde. De laatste, die zich aan
deze schrijftafel omhoog werkte, was de politle-
prefect Schober, die als kleine beambte begon.
Maar Schober heeft de geheiligde traditie
van deze schrijftafel verbroken. Hjj beeft haar
nJ. nog gebruikt, toen hij zijn hooge positie
reeds bereikt had, en dat hebben velen van zijn
ondergeschikten hem niet kunnen vergeven. In
een wijs besluit heeft Schober toen bepaald,
dat na zjjn dood de schrijftafel naar bet cri
mineel museum gebracht moest werden.
In t crimineel museum te Weenen staat een
heel eenvoudige schrijftafel, waaraan de be
zoeker absoluut niets erlmlnalistlsch kan ont
dekken. Een klein bordje met zwarten rand
verklaart: „Schrijftafel van polltleprefect
Schober". De bezoeker kan niet anders dan
den Spartaanschen eenvoud van den overleden
polltleprefect waardeeren, want het meubel
ziet er ouderwetach en allerarmoedlgst uit.
Deze schrijftafel beeft haar eigen geschie
denis. Men beweert, dat iedereen die haar tot
werktafel neemt, onfeilbaar polltleprefect
wordt. Het ontbreekt natuurlijk niet aan voor
beelden, die dtt wondere feit bewijzen kunnen.
B
m
m
c
c
z
<1
k
1:
Z
I
B
B
EVEN WARMEN. Het gemeentebestuur van Am
sterdam heeft in verband met de koude op ver
schalende plehen der stad vuurpotten doen plaat
sen, waar voorbijgangers zich even aan de be-
hagelijke warmte tegoed kunnen doen.
DE BRAND in de Ned. Kamgaren Centrale van A. Droge en
Co. en in de daarachter gelegen Graansilo in de Spoorlaan te
Tilburg. Tijdens het blusschingswerk bevroor het bluschwater
en vormden zich groote ijspegels.
