Van plant tot autoband
HET MEEST
BENUTTE
VOERTUIG
DE AUTOMOBIEL,
I
1
Shows en shows!
Iets over rubber
Van slakkengang tot
recordsnelheid
Is er verschil
Voorheen en thans
HEEL WAT GERIEFELIJKER
EEN EXCURSIE IN 1895
De moderne touring-car maakt het reizen tot een genot
Een Dion Bouton stoomtractor als touringcar.
De eerste Nederlandsche
a utomobielfa briek
Voorheen:
Elegance is
hoofdzaak
Thans: Snelheid
viert hoogtij
Toen er nog geen sprake was van een „geel-bandje
Auto-rijden
te
met uitkijktorens
fantasie
bevinden.
niifiiu^n
Henry
het
ge-
be-
het
■n^i”>«^MiiMMiiiiiinniiiinniiHiiiiiiiiiuiiuiiiiiniiiuiiiiiiuiiiinmiiiniiiiiiiiiiiniiïiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiii[iiiii
ter.
aantal
I
Wij reden dus, Iwr. wtf kwamen vooruit en
lieten niet na meer aandacht te trekken dan
mij lief was. Mijn voorgevoel liet me niet met
rust en het had gelijk. Want nauwelijks waren
we den hoek van de straat omgesprongen, of
eenige jongelieden van een jaar of veertien
wezen met uitgestoken vinger naar onzen hup
pelenden viervoeter onder den uitroep: „Je mot
’m wat haver geile, dan loopt-le harder". Diepe
verontwaardiging bij de inzittenden die elkaar
sprakeloos aankeken. Totdat schoonmama de
spanning brak en opmerkteJJa’s de kif”,
waarmee zjj weliswaar een grove onwaarheid
sprak, doch niettemin de situatie redde.
Het is niet alles goud wat er blinkt....
De roeping van den auto is velerlei. Mogen
we de fabrikanten gelooven dan maken zjj
auto's voornamelijk, om niet te zeggen uitslui
tend om in een behoefte te voorzien; maar zoo
lang zU uit de autofabrtcage winsten weten te
verzamelen en niet zoo heel kleine, mogen we
veilig aannemen, dat de behoefte aan auto’s
meer het middel tot, dan het doel der fabricage
is Dit is niets vreemds, want dit geldt voor
leder handelsartikel en de fabrikant die een
dingetje zou willen maken waaraan geen be
hoefte bestaat, zou een volslagen dwaas zijn,
den naam handelsman niet waardig.
Toch denkt men bjj het artikel auto niet zoo
gemakkelljk aan behoefte als b.v. bij de ar
tikelen meubel, zakdoek, koffie en sigaren. De
auto is zoo verschrikkelijk duur om een „be
hoefte” te kunnen zijn, aldus redeneeren velen
van hen die zelf geen auto hebben en
rijden in zoo’n vehikel als een bijzonder
noegen en een benjjdenswaardige luxe
schouwen. Maar dit is het niet! Vraag
maar eens aan den bestuurder van een grooten
vrachtauto of een autobus. Ook hij mag den
heelen dag en heele avonden achter het stuur
zitten, maar niet zoodra is zijn dag om, of hij
vliegt naar huis, dolblij, dat hij eindelijk eens
in een rustlgen stoel kan plaats nemen.
Wie van ons heeft in zijn benjjdenswaardige
jeugd niet gedroomd van een toekomst, waarin
bet baantje van tramconducteur voor hem
was weggelegd? Welnu, praat eens met den be
stuurder van lijn 11, als hij tusschen vjjf en
In hetzelfde artikel over de ,31mplex”-fabriek
wordt opgemerkt, .dat de automobiel zich van
het motorrijwiel onderscheidt, doordat zjj vier
wielen heeft in plaats van twee en zitplaatsen
heeft voor twee of meer
personen. Alles is groo-
forscher en het
paardekrachten.
..4v’» i"'
zes uur met een vaart van één Kilometer per
uur over het Rokin raast, of als hjj op eersten
Kerstdag dienst heeft, terwijl zijn kinderen en
de uwen liederen zingen bij den Kerstboom!
Steek uw licht eens op bjj den handelsrei-
ziger, die dag aan dag met zijn Ford of Che
vrolet (voor hem Inderdaad een behoefte) stad
en dorp afrijdt, honderden Kilometers, om suf
en melig uit te stappen voor de deur van een
hotelletje of voor de deur van moeder de
vrouw. Informeer eens bjj den chauffeur van
den Rolls Royce, 'die Europa doorkruist om
meneer en mevrouw en de kinderen rond te
varen langs de heerlijkheden der aarde, terwijl
zijn vrouw en kinderen wekenlang thuis op hem
wachten in omstandigheden, die eenigermate
contrasteeren met de luxe van den Rolls Royce.
Tja, u zou ook kunnen informeeren bjj den
meneer en de mevrouw, die de reis uit een
anderen hoek bekijken, maar dan nog.... Zij
vinden het op den duur ook al zoo’n pretje
niet meer en den volgenden keer zullen zU.
tenzij ze sportsmenschen zijn, maar liever met
den trein gaan, want duurder Is de trein niet
en vermoeiender zeker niet. Nee, het valt tegen.
Het is meer schijn dan werkelijkheid. Een
lange auto-rels kraAkt een mensch. al is de
wagen nog zoo zwaar. Maar och. daar gaat het
ook in vele gevallen niet om. De meeste auto
bezitters beschouwen hun wagen niet als een
prettig ding, maar als een voertuig dat nuttig
is of als een luxe-bezlt. De Ijdelheid speelt den
mensch parten. Er zjjn menschen. die kost wat
kost auto willen rijden omdat ze dat chique
vinden. Ze hebben daar alles voor over. Ze
koopen op afbetaling en dat gaat erg gemak-
keljjk tegenwoordig en meestal is de auto ver
sleten vóór hjj betaald is, maar dit deert hun
niet, want ze hebben een „wagen" zooals ze
dat noemen en deze wagen is hun grootste
vreugde. De vreugde betreft echter niet zoo
zeer het bezit van den wa
gen dan wel het feit, dat de
buurman géén wagen heeft.
Met een dusdanigen auto
bezitter heb ik eens een kor
ten stadsrit gemaakt,, toen
hij den auto pas drie dagen
In zijn bezit had. Het was een paar maandjes. En als het afgeloopen is,
een zooveelste-handsch ge
vaarte, tamelijk verveloos en
tamelijk verouderd van type.
Het was bovendien een ner
veus meubel, dat bij het aan
zetten van den motor harder
en luidruchtiger trilde, dan
men van een modernen auto
zou mogen verwachten. Maar
aliat ding maakte den eige
naar tot ‘n gelukkig mensch
en met hem zjjn vrouw, zijn vier kinderen, zjjn
schoonmoeder en zjjn zwager, méér dan schrij
ver dezes, die zich niet kon verplaatsen in de
onschuldige vreugde van de autofamilie en
aangezien ik een lafaard ben, voelde ik mijn
leven minder veilig in deze rammelkast dan
b.v. in het hoekje van een geliefd café. Maar
zelfs prijs stellend op manieren bfj anderen, nam
Ik mU voor te doen, alsof de rit mjj niet on
welkom was en zoo huppelden wij de straat uit.
waar de familie In argeloozen trots op de buren
neerkeek, hoewel circa dertig bewoners van
deze straat de beschikking hadden over voer
tuigen die den nahm auto géén schande aan
deden.
In Engeland, het land van de traditie kan
men de oude vormen nog niet vergeten. Elk
Jaar wordt daar een wegwedstrijd gehouden op
het traject LondenBrighton met wagens, die
tenminste zeven en twintig jaar oud zijn. Men
herdenkt daarmede den eersten autowedstrljd,
die In 1896 werd gehouden, toen de weg zonder
beperkingen voor het autoverkeer werd openge
steld. Vóór dien tijd was daar de snelheid bjj
de wet beperkt lot 3H K.M. per uur. terwijl de
voertuigen moesten worden voorafgegaan door
een man met een roode vlag. Het schijnt in
die heerlijke tijden van gemoedelijkheid en. rust
wel te zijn vóórgekomen, dat de roode voorloo-
dat de motor kan vóórtbrengen, is theoretisch
eigenlijk onbegrensd. Dikwijls heeft de motor
inplaats van één, twee cylinders bij een zeer
krachtige machine zelfs vier hetgeen ook aan
den regelmatlgen gang ten goede komt.”
„Een goed chauffeur moet op heel wat letten:
allereerst op zjjn stuurtoestel. dan op de hef-
boomen tot wijziging der snelheden, op de ram
toestellen. op de regeling der carburatie. op den
toevoer van smeerolie, enz. Kracht Is voor dat
alles niet verelscht: wel voortdurende oplet
tendheid en. In ’t geval er soms een kink in de
kabel komt, een goede dosis handigheid en te
genwoordigheid van geest Al spoedig leert men
echter een aantal van deze maiiupulatlën als
het ware Instinctmatig, automatisch verrich
ten. Wie dat niet kan leeren; wie zich telkens
moet af vragen: wat moet ik nu doen? Wie zich
niet weet te redden als hier of daar een kleinig
heid hapert; wie bang is, zich de Tianden vuil
te maken, als er aan de machine Iets te her
stellen valt, doet wal zich alleen in gezelschap
van een geoefend chauffeur aan het voertuig
der toekomst toe te vertrouwen."
Men ziet, In een jaar of dertig is op verkeers
gebied wel veel veranderd. Het slakkengangetje
van 3% K. M., dat de man met de roode
vlag nog aan een betrekking hielp, heeft plaats
gemaakt voor snelheden van honderden KM.
De man met de roode vlag zou hier niet al
leen weinig nut hebben: zijn leven zou ook min
of meer in de waagschaal gesteld zijn.
verschillende
richten In
Bijvoorbeeld
bij held van Dresden heb
ben wild geworden koeien
een auto overvallen, welks
bestuurder zich slechts
met de grootste moeite
kon redden voor de woe
de der opgewonden die
ren.” Of: „Nabij Orléans
is heden een ongeval ge
beurd. dat slechts dank zjj een gelukkig toe
val geen menschenlevens eischte. Een stier
stortte zich op een dier nieuwerwetsche zich
zelf voortbewegende benzinewagens en vernielde
hem bijna geheel. De bestuurder kon nog juist
in den sloot langs den weg springen, die door
den regenval der laatste dagen geheel met wa
ter was gevuld. Op het hulpgeroep van den man
ijlden verschillende personen toe. De bestuurder
kon uit het water gehaald worden en de stier
van verdere vernielingen worden afgehou
den.”
Merkwaardig. dat verschillende bekende
schrijvers tot de pioniers van het automobilis
me behoorden. Wells Is van den aanvang af een
hartstochtelljk autómobilist geweest en Zola
en Herzog doen niet voor hem onder. De laat
ste Is zelfs de man, die den eersten officieel
toegelaten auto in Dultschland bezit en die
daardoor no. 1 als autonummer heeft.
per, die naar huls verlangde, den bestuurder
toevoegde: „Kun je niet wat vlugger? Zie, dat
je mU bijhoudt.”
Op het oogenbllk bestaat er geen enkele Ne
derlandsche automoble’fabrlek. Maar er zijn er
wel geweest. In 1899 werden de eerste auto’s
van Nederlandschen oorsprong vervaardigd en
wel door de ..Simplex” die zich voordien bezig
hield met het fabrlceeren van rijwielen.
In een artikel, dat In dien tijd de aandacht
op dit gedenkwaardige feit vestigde, wordt ge
zegd: „Geen mindere dan Edison heeft zich
kort geledeA In de meest geestdriftige bewoor
dingen uitgelaten over den .auto", als het voer
tuig der toekomst. Zooals bli hem te verwach
ten was. had hU daarbij in de eerste plaats het
oog op de door electrische drijfkracht, door
accumulatoren, voortbewogen auto's. Ongetwij
feld Is ook voor ons zoo’n electrische auto het
ideaal, maar vóór dat dit ideaal wordt verwe
zenlijkt. namelijk zóo. dat het gemeengoed kan
worden en ook financieel met andere systemen
kan concurreeren, dienen de accumulatoren
te worden. In de eerste
zij goedkooper worden. In de
lichter, en in de derde plaats
tegen de schokken, welke zij.
dikwijls gebrekkig plaveisel, te
Die „toekomst” heeft Inderdaad door electri-
cltelt voortbewogen machines gebracht. Maar
zij bleken toch niet het ideaal te zijn; zij heb
ben weder het veld moeten ruimen voor de ben-
zine-auto's. Overigens zal leder zich de „atax”
herinneren, die. den wipneus eigenwijs In de
hoogte gestoken, langs de straten voortsnorde.
Een tusschenvorm tusschen auto en electri
sche tram dus in zekeren zin een door elec-
triciteit gedreven auto, is de z.g. trolley-bus.
zooals die in Groningen rijdt. De trolley-bus is
een autobus, die niet op rails rijdt, maar toch
door een beugel met het electrische net is ver
bonden. Ongeveer twee meter kan het voertuig
uitwijken. In Engeland wordt dit systeem meer
toegepast.
zullen er 51 gelukkigen méér op de wereld zijn.
Wat er met die 51 daarna zal gebeuren is voor-
loopig een raadsel en voor het grootste deel zal
het ook wel een raadsel blijven. De eene aal
in de Amerikaan sc he film verzeild raken, waar
ze thuis hoort en zjj zal plotseling het talent
ontvangen, dat zjj nooit gehad heeft. De andere
zal een rjjkeri’lfiëneer trouwen, die haar na een
jaartje de bons geeft. De andere zal thuis
kwaad wegloopen, als zij dit nog niet heeft
gedaan voor ze concurreerende enz. enz. Een
heele enkele zal nog net op tijd inzien hoe
dwaas ze heeft gedaan en zij zal naar Pa en
Ma teruggaan. Weer een andere zal haar ver
loving afmaken, omdat er nu een betere partij
te vinden is en sommige zullen helaas naar
bedenkelijke cabarets of erger verhuizen, omdat
zij de luxe hebben leeren kennen en omdat die
luxe niet is vdk te houden onder normale om
standigheden.
Ja ja. een krant, die zulke ondernemingen
op touw zet, moet wel erg naïef zijn om niet
te weten, wat het lot is van de meeste schoon-
heids-koninginnetjes, of prinsesjes, of halve
prinsesjes. En met dat al, blijft het vrijwel een
zekerheid, dat de uitverkoren schoonheden
hoogstens de mooiste zijn van de deelneemsters
en waarlijk niet van alle schoonheden ter
wereld,«eooals het niettemin luidt in den opzet
van den strijd. Want laten we vooral niet ver
geten, dat er ontelbare mooiere meisjes zijn
dan deze, maar die er niets voor voelen om de
juiste mate van haar schoonheid te laten bepa
len door een stelletje geëngageerde lieden, die
misschien een heel rare opvatting hebben over
het schoone in de vrouw. En zeker is, dat de
uiterltjke schoonheid soms leelijk in strijd kan
zijn met de innerlijke gesteltenis. Er is mooi
en mooi, meenen wjj. Er zijn draaglijk mooie
meisjes, die lief zijn als engelen, en er zijn ver
bazend knappe meiskes. die vlegelachtig dom
zijn. Deze laatsten maken wellicht een kans....
grooten Brazillaanschen rubberkrach van 1907
tot in de verste uithoeken drukker bewoond
dan op het oogenbllk. Sedert die catastrofe
heeft men nog weinig belangstelling meer voor
de Brazlliaansche caoutchouc. De nederzettin
gen aan de Amazone en de zijrivieren vielen
terug in eenzaamheid en verlatenheid.
Gedurende de laatste jaren heeft
Ford groote concessie-gebieden in deze streken
verworven. Maar de verbouwing van rubber
niet in plantage» is thans niet meer rationeel,
en voordat een nieuwe plantage iets opbrengt,'
verloopen minstens zeven jaren.
Maar de Vereenigde Staten en haar auto
mobielindustrie willen zich tot lederen prijs
onafhankelijk maken van de Engelsch-Neder-
landsche rubberproductle. De situatie is dan
ook eenigszins paradoxaalEngeland en Neder
land bezitten vier vijfden van de rubberinte-
resse der geheele wereld, terwijl de Vereenigde
Staten vier vijfden van de wereldproductie
noodig heboen, waarvan zij zelf maar een ge
ring deel voortbrengen, zoodat zij dus afhanke
lijk zijn van Nederlandsch-Indlè, de Straits
Settlements en Ceylon.
Toen eenige jaren na den oorlog te Londen
de eerste rubberbaisse plaats had, trachtte men
door "n stelselmatige .beperking van den planta-
gebouw de situatie te redden. Dit is gedurende
eenige jaren ook gelukt, zeer tot misnoegen der
Vereenigde Staten, die natuurlijk den prijs
liefst zoo laag mogelijk zagen. Maar in 1928
kwam een nieuwe catastrofe. Op het oogenolik
kost rubber nog maar een paar procenten tan
zijn vooroorlogsprijs.
Volgens de meening der rubberproducenten
worden er sedert de laatste drie jaren te weinig
auto’s gekocht en te weinig autobanden ge
bruikt. Men zou natuurlijk kunnen besluiten
tot een verkorting van den levensduur der ban
den. die steeds beter en sterker zijn geworden.
Maar dat heeft zijn moeilijkheden en boven
dien dreigt nog altijd de eventueels productie
van synthetische rubber. Aan den anderen
kant is de lage rubberprljs oorzaak, dat in deze
omstandigheden aan synthetische productie
op groote schaal niet gedacht kan worden.
x ehalve auto-Shows zijn er ook metsjee-
shows. Men kan zich daarover verbs zen
en men kan dit zelfs verontwaardigd af
keuren, maar dat het bestaat, is een feit. Het
ts belachelijk, natuurlijk, maar het ia Het te
volstrekt in strijd met het fatsoen en met da
waardigheid, die wjj ouwerwetsche menschen
het meisje en de vrouw toekennen, maar daar
zijn blijkbaar vele lieden die daar anders over
denken. Daar zijn zelfs kranten, die zulke
shows in grooten stijl opzetten en op deze wijze
de schoonheid en ook wel de schaamteloosheid
van sommige meisjes uitbuiten om reclame te
maken voor de krant-zelf.
De Chicago Tribune, gevestigd te Chicago en
haar Europeesche editie, gevestigd te Parijs,
kondigen een wereldprljskamp aan, waaraan
kan worden deelgenomen door 51 charmante
jonge meisjes, die de gasten zullen zijn van het
„International Century of Progress Exposition”,
hetwelk geopend zal worden te Chicago tn Juni
van dit Jaar. De Chicago Tribune looft 10.000
dollar uit aan wedstrljdprijzen en biedt daar
enboven vrijen overtocht naar Chicago, met
vergoeding der volledige verblijfkosten voor alle
51 jonge meisjes. Een groóte .prijs van 5000
dollar wordt uitgekeerd aan de jonge dame, die
gekozen zal worden tot koningin der tentoon
stelling (Queen of the Exposition en haar
twee voornaamste hofdames zullen resp. 3000
en 2000 dollar ontvangen. De overige 48 jonge
dames zullen den hofstoet uitmaken, terwijl
ze in Chicago, behoorlijk gechaperonneerd,
door leidende kleermakers gekleed en vorstelijk
onderhouden zullen worden.
Dit is niet mis. De reclame ligt er dik boven
op. maar wij verwedden een lief ding, dat vele
jongedames en jonge weduwen zullen meedoen
en door een „deskundige" commissie zullen
laten uitmaken of zjj moot, mooier of mooist
zjjn. Het geval te volop aan den gang. Vanaf
15 Januari is de keuring geopend en zjj duurt
concurreeren,
belangrijk verbeterd
plaats moeten
tweede plaats
meer bestand
vooral op een
verduren hebben. Wellicht brengt reeds de al
lernaaste toekomst ons de vervulling van deze
wensche'n, wellicht ook zullen nog vele jaren
verloopen eer het theoretisch noodig geachte
werkelijkheid is geworden. En lof zooleng is.
naar het ons voorkomt, de benzine-auto favo
riet.”
van twee verdiepingen met uitkijktorens en
een commandobrug voor den bestuurder. Het
meeste fantasie toonde wel de man. die den
.xwaan-auto" wilde construeeren. Volgens de
zen heer Millo moest de motor zich binnen in
den wagen bevinden. De zwaan moest een
mand van stroo trekken, waarin de bestuurder
plaats nam.
Deze verlichte geesten zou men in zekeren
zin martelaren van een nieuwe vinding kunnen
noemen; te veel van hun verbeeldingskracht
verspilden zjj bjj het bedenken van een ulter-
UJk. dat den auto zou passen. Maar de auto
heeft in die eerste jaren inderdaad al marte
laren gehad, die als slachtoffers zijn gevallen.
Zoo bijvoorbeeld Hay, die verongelukte, doordat
zjjn wagen niet sterk genoeg kon remmen. Met
een snelheid van dertig kilometer reed hjj over
den weg: bjj een helling brak zjjn rem. waar
door de auto tegen een muur botste. Hay en
zijn vrouw werden gedood.
Gevolg van dit ongeval was,
dat men naar sterkere,
betere remmen ging zoe
ken.
In den aanvang schenen
vooral de dieren aan het
nieuwerwetsche verkeers
middel een broertje dood
te hebben. Interessant zijn
dagbladbe-
dlt verband.
„In de na-
n het oerwoud van het Amazone-gebied
groeit de hevea braslllensl. een hooge veel-
vertakte boom met een lichtgrijs gevlekte
bast. Deze hevea is de belangrijkste onder een
aantal boomen en struiken, welker melkachtig
sap aan de lucht stolt en een kleverige, elas
tische massa vormt. De Brazlliaansche India
nen kennen deze merkwaardige eigenschap der
caoutchoucboomen (kau-oetsjoe is het woord
in de taal der Toepi’s) reeds sinds onheuge
lijke tijden. Maar ze wisten er niet veel mee
te beginnen: slechts nu en dan dompelden zij
hun vqeten in het sap. om zich zoo te voorzien'
van een practlschen gummischoen.
Ook de eerste Europeanen, die het caout
chouc leerden kennen, gebruikten naar hoofd-
zakeljjk voor het vervaardigen van schoenen.
Spoedig echter ging men trachten, het caout
chouc aan te wenden bij de fabricage van wijn
zakken. duikerpakken en andere waterdlcnte
producten. Het eerste radeergumml werd om
streeks 1770 gemaakt.
In 1832 vond de chemicus Hayward, cat
caoutchouc zijn kleverigheid verloor, wanneer
men het met bloem van zwavel bestrooide. Dit
was de eerste stap op den weg naar het tegen
woordige vulcanisatie-proces, zonder hetwelk de
productie van rijwiel- en autobanden nauwe
lijks denkbaar is.
Sedert twintig jaar wordt de productie van
Brazlliaansche caoutchouc of rubbet op den
achtergrond gedrongen door de Engelsch-Ne-
derlandsche rubberplantages. Maar vroeger was
het moerassige Amazone-gebied het eldorado
der rubberhandelaren. Overal hadden zjj hun
arbeiders. In de rubbermelk werden stokken
gedoopt en de laag, die zich zoo vormde, werd
bij een open vuur geroosterd. Zoo ontstonden
de caoutchoucblokken, bestaande uit vele la
gen op elkaar, tot een halven meter dik.
In dien tijd namen ook de ontdekkingsreizen
tn het Amazonegebied een groote vlucht; de
woeste en ongezonde gebieden waren tot den
en tooneel van schrikkende, steigerende
|~4^ paarden, van zenuwachtige dames, die in
onmacht zouden zijn gevallen, als men
haar niet een fleschje met welriekenden inhoud
onder den neus had gehouden, van blaffende
bonden en verbaasde toeschouwers de eerste
auto rijdt door de stad, met veel lawaai en nog
meer blauwigen benzinedamp. Hij ziet er uit
cis een rijtuig, welks paarden men heeft uit
gespannen en dat nu als behekst zichzelf
voortbeweegt, zfj het, dat het zoo nu en dan
stilstaat, zonder dat dit de bedoeling te.
Het was in het jaar 1875. dat de Oostenrijker
Marcus den eersten auto construeerde, die was
voorzten van een verbrandingsmotor, een klein
voertuig van hout, gedreven door een kleinen
benzinemotor: de drijfkracht werd door middel
van schijven en koppeling op de achterwielen
overgebracht
Al veel langer waren de Ingenieuze geesten
bezig geweest met het bedenken van een con
structie, die het den mensch mogelijk zou ma
ken, zich snel voort te bewegen, terwijl bet
paard als trekkracht overbodig zou zijn. Zooals
het met dergelijks processen vaak gaat, ver
schillende menschen werkten op verschillende
plootten aan hetzelfde probleem. In het alge
meen wordt beweerd, dat de eer der uitvinding
van den eersten wagen, die zich zelf voortbe
woog, toekomt aan den Franschman Cugnot.
die omstreeks 1770 een driewielig rijtuig bouw
de. dat een log stoomapparaat op het eenige
voorwiel had. Het schijnt, dat dit vehikel een
snelheid van twee en een halven mijl per uur
kon bereiken, maar het moest om de dertig me
ter stoppen om zijn stoomvoorraad op peil te
brengen! Cugnot's tweede auto, door hem in
1771 vervaardigd, te thans nog te bewonderen
In het Conservatoire des Arts et Métiers te
Parijs.
Daimler en Benz, die tn 1885. dus tien jaar
na Maren», met bun scheppingen kwamen, gel
den als de eigenlijke uitvinders van den auto.
Vijf Jaar later vond Dunlop den luchtband uit
waardoor het rijden ietwat aangenamer werd.
En boe verdroeg bet publiek deze sensatio
neels verkeersveranderingen? Hoe stond het
tegenover de nieuwe vindingen? Welnu, het was
onrustig, lichtelijk opgewonden, voelde zich
min of mee bedreigd. De overheid moest in-
grijpen, om de voetgangers gerust te stellen:
l» ren ge verordeningen werden gemaakt, een
yp»-rfrmim-snelheid vastgesteld. Men ziet: er is
niets nieuws onder de zon! In vele steden werd
den „snelheidsmaniakken” een vaartje van
slechts acht kilometer toegestaan, terwijl in die
tijden bij wegwedstrijden toch reeds een snel
heid van bijna veertig kilometers werd bereikt
In een wedstrijd Parijs—Marseille legden de
overwinnaars bet geheele traject af in den re-
cordtjjd van 87 uur. In hun verslagen spraken
de bladen toen van ..dulvelsche rennen.”
Maar dan zijn er reeds menschen. die met
bet ulterlljk van den wagen niet tevreden zijn:
een paard-en-wagen zonder paard kan hun niet
langer behagen. Prijsvragen worden uitgeschre
ven: wie bedenkt den elegantsten vorm voor
den auto? De meest wonderlijke antwoorden
komen op die prijsvragen binnen aronderlijk
naar ónze opvattingen althans. Eén der prijs-
winners stelt voor: een zeer hoogen gesloten
wagen met bucolische versieringen In den stijl
Louis XVI; een ander suggereert een vesting
1 J -cw