ONS BLAD
Muiterij aan boord
van
Opstandelingen met het schip vertrokken
Communistische actie in Indië
Hr. Ms. „Zeven Provinciën”
1^
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Het nieuws van heden
pijnlijk geval
r
Een ergerlijk en
VERRAST?
DE BAROMETER
JOH LAUWERS
DOOR DEN „OVERVAL"
MAANDAG 6 FEBRUARI 1933
zes en twintigste Jaargang No. 111
De hoofden koel
Samenzwering verijdeld
Bezuinigingen in Chili
Opstandige negers
Naar Soerabaja
-1
Wat deden de blanken?
-i
Staatsraad Rambonnet
Donker e-kamer-LampeB
De inheemsche bemanning
Maatregelen
A
NEGEN OFFICIEREN
GEVANGEN GENOMEN
Meening van Minister
Deckers
Het eskader naar de
Atjehsche wateren
Verschillende marine-aatoriteiten
zeggen hun meening
Hr. Ms. pantserschip „Zeven Provinciën”dat door inlandsch
marinepersoneel overmeesterd is geworden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
I
PAYGLOP 3
Waterdichte schotten
neergelaten?
Staatsraad Rambonnet
sprakeloos
„Zuivering” der steden
in Rusland
sprakeloos
Nog meer dienstweigeraars
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20 c, ingez. med. 40 c.
p. regel; idem op peg- één 55 c p regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek Telefoonnummer 433
Coavernementsschip „Aldebaren”
achtervolgt den kruiser langs
Sumatra’s Westkust
kWWWWW VI11HIÏ7
0
NOORD-BOLLANDSCH DAGBLAD
-58
be-
-31
-.50
Bakkenknecht beroofd te Oee.
Europeesch
O O
ei
oor!
Minister Deckers
juiste toedracht van den „overval."
t
Donunering blljaftkamploen.
kampioen
BaUangrnd
schaats.
gem.
l.«S
Rector J. Eyck te Heerlen overleden.
Loonsverlaging bij de spinnerij „Twenthe” te
Almelo.
gem.
134
1.11
1.07
1.—
032
031
034
034
030
0.45
C.
seft
iro-
oeL
tül-
or-
de
ran
nog
ook
oen
te
oor
het
C.
13»
IJS
125
100
031
031
0.54
0
Indonesiërs,
commandant
houding de 150 man blank personeel, die zich
aan boord bevonden, heeft ingenomen, is het
wel overduidelijk, dat dergeljjke flneesses ook
nog ónmogelijk definitief aangenomen kunnen
en mogen worden.
De Pruisische Landdag heeft het ontbindlnga-
voontel der Naaf» verworpen.
Roofoverval ie Geffen. Oude vreww zwaar
gewond.
Hoogate stand O* Maandag ter UU 753
Voeratt.
Getn
1.44
IJS
130
1.14
ral-
:ht.
een
aal
lub
Koningin en Prinoea te Leuxerheide.
De aardschuiving in het Solooche; een-en-twin
tig slachtoffers.
SANTIAGO DE CHILI, 4 Febr. (Reuter).
President Arture Alessandri heeft aeer krach
tige
door
In den nacht van Zaterdag op Zondag
aldus seint Aneta ons wit Batavia heeft het
pantoerschip Jte Zeven Provinciën" de haven
van Oleh Leh verlaten, terwijl de commandant,
kapluit. ter aee P. Eikenboom, en een gedeelte
van den staf aan land waren.
Blijkens nadere berichten van den gowvernenr
van Atjeh heeft het inlandsch personeel, dat
aan boord waa, muiterij gepleegd.
Het schip wordt achtervolgd deer bet geaser-
nementevaartuig „Aldebaran," waarop de om-
mandant van „De Zeven Provinciën," officieren,
Enropeeoche onderofficieren en matronen sQn
ingeaeheept.
Het civiele en militaire biwtanr In de omge
ving b op de hoogte gebracht van den toestand
De „Zeven Prnjinriën* is opgemerkt ter
hoogte van PMiehBrencfc, hi irons dl sas de
ZaM.
or
en
C.
ton
ic op
ich-
stel-
leek
iel ft
heid
■nde
-uk-
segd
in
veel
elde
met
«wel
?dig
den
loor
het
kte.
met
ïter
i is.
om
llen
i in
Ükt
ook
de
ten
nen
rdt
2—0.
drie
'een
tot
:htlg
de
den
roet,
eten
uit
men.
>t In
nen.
eer-
Gem
137
1.42
1.10
1,10
1.—
-31
Gem
UI
l.«
135
-31
131
-.17
-30
158
138
1.18
1.08
1
031
030
033
0.58
0.48
HELSINGFORS, 4 Febr. (Reuter). Vijfhon
derdduizend personen zullen uit het district
Leningrad worden verbannen op grond van net
Jongste decreet tot zuivering der steden van
onmaatschappelijke elementen.
De bladen verklaren dat tienduizend lieden
doelloos op het land rondzwerven.
BATAVIA. 8 Febr. (Aneta) De verhouding
van de inheemsche hemannlng van de „Zeven
Provinciën" Is wat de samenstelling oorspron
kelijk betreft, 171 Javanen en 88 andere in-
heemschen, onder wie Amboneeaen en Mena-
doneezen. Welke verhouding na de muiterij 18
ontstaan, is nog niet bekend.
Staatsraad J. J. Rambonnet, gep. vice-adml-
raal tit. te *s Gravenhage, dien wij naar zijn
meening over dit geval hadden gevraagd, deel
de ons het volgende mede:
Uk ben over dit bericht inderdaad sprakeloos.
Jaar 5.000.000 gulden uitkeerde om den graan-
en frultultvoer te stlmuleeren, Is opgeheven en
het gratis onderwijs aan scholen en universl-
telten zal belangrijk worden beperkt en in de
meeste gevallen zullen de ouders een deel van
het studiegeld moeten betalen.
Fransch professor ais spion in Italië veroor
deeld.
En Excellentie, vertrouwt u, dat ook de mui
terij op „de Zeven Provinciën” aldus gerust
stellend verloopen zal?
U stelt mij daar een zeer moeilijke vraag.
Als u naar mjjn persoonlijke meening vroeg, zou
Ik hierop gemakkelijker een antwoord kunnen
geven, dan In mijn kwaliteit. Maar hoe de af
loop van dit inderdaad niet algemeene voorval
ook zijn zal- op dit oogenbllk. zelfs nu het schip
nog In handen der muiters is, raad Ik een leder
aan, althans geen w^derstrekkende consequen
ties te trekken, dan die de feiten zelf opleveren.
Zooals u weet, zjjn H.M. .Java" en twee jagers
onderweg naar het muitende schip. Laat ons
allen hopen, dat de overgave aan het Wettig
Gezag zonder bloedvergieten plaats zal vinden.
Meent u. Excellentie, dat er verband aanwe
zig Is tusschen de muiterij In Soerabaja en het
voorval thans op „de Zeven Provinciën."
Hierover kan ik geen uitsluitsel geven. De ge
gevens zijn daarvoor nog te schaarsch en te
jong. Bovendien Is het mij niet wel mogelijk, In
dezen vooruit te loepen op de officleele rap
porten.
Maar gesteld, dat dit voorval, uit bepaalde
denkrichting, op de ons thans nog slechts ten
dienst staande gegevens, zou worden uitgebuit,
om het op te blazen tot te groote proporties
om er voorbarig verontrustende conclusies uit te
trekken, dan kan Ik nu reeds, verklaren, dat
zoodanige alarmeerende publicaties volkomen
zonder grond zijn op dit moment. Want met de
beste ten dienste staande gegevens (en die zul
len in eerste Instantie vermoedeljjk toch wel bij
mij aanwezig zijn) zijn zoodanige conclusies van
vèrstrekkenden aard onmogelijk te trekken.
Hieruit valt vast te stellen, dat het dus onver
antwoordelijk ware, dat de publieke opinie In
dit stadium der berichtgeving onnoodlg opge
zweept zou worden.
Ons land heeft ook wel eerder In ernstige
uren krachtig stand weten te houden, aldus be
sloot ZJSxc. bet vraaggesprek.
Aneta-Holland meldt nader, dat bij het De
partement van Defensie bericht is ontvangen
van den commandant van de zeemacht in Ne
derlandsch-Indië, dat het Nederlandsch eskader,
oefenende bij de zuidkust van Celebes, onmid
dellijk naar de Atjehsche wateren vertrokken Is,
In verband met het gebeurde met de „Zeven
Provinciën."
„De „Zeven Provinciën" is een opleidings
schip voor kanonniers, een artlllerie-opleidlngs-
schlp dus. en zoowel de overste Elkeboom, als
de eerste officier, lult. t. zee le klas Meyer,
staan bekend als flinke en doortastende offi
cieren, die Indien mogelijk zeer zeker niet
de gelegenheid voorbij hadden laten gaan, om
tegenmaatregelen te nemen, of tegenweer te
bieden, zelfs al was de kans op behoud ook nog
zoo gering geweest! Er zijn twee gevallen aan
te nemen: het eerste is, dat de actie reeds te
voren van zich had laten spreken, In welk geval
de officieren In leder geval bewapend waren
geweest, en ten tweede, dat er geen spoor was
geweest van eenlge ontevredenheid, zoodat de
overval volkomen bjj verrassiing plaats vond.
Voor zoover men thans kan nagaan, spreken
alle gegeven voor het tweede geval. In de eerste
plaats Is het niet zeker of de 240 Inlanders, die
aan de actie deelnamen, allen behoorden tot
het vlootpersoneel, Inl de tweede plaats .de
commandant, alsmede de meeste officieren aan
den wal, hetgeen ook niet wijst op dreigend ge
vaar en tin de derde plaatswaren de negen
officieren, die gevangen genomen werden en
zich aan boord bevonden, voor zoover uit de be
richten valt op te maken, op dat oogenbllk al
len tezamen, zoodat het wel het waarschijnlijk
ste lis, dat zij tezamen waren In de zoogenaam
de „longroom", achter in het schip.
Van uitgezette posten is In het Aneta-bericht
geen sprake, zoodat men met vrij groote waar
schijnlijkheid kan aannemen, dat men over een
dergeljjke mogelijkheid zelfs niet In de verste
vertee dacht
Het bericht van „bedreigen met bajonetten”
zal hoogstwaarschijnlijk wel zeer sterk overdre
ven zijn; naar alle waarschijnlijkheid zal zich
misschien hier en daar een Inlandsch matroos
met een bajonet vertoond hebben, zoodat hier
de basis van dit bericht gezocht moet worden.
Als men nagaat, dat men niet eens weet, welke
LISSABON, 4 Febr. (Reuter.) Volgens hier
ontvangen berichten is de politie van Braga,
een district in Portugeesch West-Afrika, er ter
elfder ure In geslaagd een complot van negers
te verijdelen, om de blanke bevolking der stad
te vermoorden.
Het complot is ontdekt als gevolg van onder
zoekingen In verband met een aantal moorden
door Inboorlingen op Europeanen gepleegd,
waardoor groote ongerustheid onder de blakke
kolonisten en handelslieden was teweeg ge
bracht.
Een ,jnedlcijn-man" werd gearresteerd, die
bekende lid te zijn van een bende inboorlin
gen, die voornemens was den door de blanken
gebruikten watervoorraad te vergiftigen.
Naar het dorp, waar dit zou geschieden, wer
den terstond polltle-troepen gezonden.
De negers boden evenwel tegenstand, zoodat
er een hevig gevecht volgde, waarbij talrijke
-inboorlingen en een politieman werden gedood.
Vijftig inboorlingen werden gearresteerd,
doch verscheidene deelnemers aan bet complot
ontsnapten in de bosschen.
BATAVIA. 5 Februari. (Aneta). De „Gouden
Leeuw” is hedennacht te U sur «it Tandjong
Prtek vertrokken. Drie Doraier-Wall vliegbooten
«tin uit Soerabaja te Batavia aangekomen en
zullen hedenmiddag vertrekken mt een niet op
te geven bestemming.
Ook in marine-kringen hebben de gebeurte
nissen groot opzien gebaard.
Onmiddellijk na ontvangst van het officleele
regeerlngs-telegram, dat de muiterij aan boord
van de „Zeven Provinciën” bevestigde, is de
Marinestaf Zondag te Den Haag in spoedver
gadering bijeen gekomen, teneinde de maat
regelen te bespreken.
Na Inlichtingen te hebben gevraagd aan ver
schillende martne-autoritelten hebben wij een
andere kijk op het geval gekregen, die de aan
vankelijk zeer verontrustende berichten eenlgs-
zlns ontzenuwde, hoewel het natuurlijk niet te
ontkennen valt, dat het gebeurde niet goed te
praten is en de schuldigen ditmaal zéér streng
gestraft zullen moeten worden, teneinde een
voorbeeld te stellen.
De heer J. de Graaff, chef van den Ma
rinestaf. beeft zeer beslist te kennen gegeven,
niets meer te weten, dan hetgeen Aneta heeft
gemeld. Men zal dus nadere berichten moeten
afwachten, voordat een definitief oordeel kan
worden g veld over de houding der officieren,
de maatregelen, In verband met de stemming,
die reeds den laatsten tijd onder het lagere
Vlootpersoneel in Indië heerschte, alsmede de
BATAVIA. 8 Februari. (Aneta) Hedenochtend
Zün ook te Oedjoeng (Soerabaya) vijf nieuwe
Inh.mwrhn dienstweigeraan gearresteerd.
De heeren H. B. L. Braam, gep. kap. lult, t
zee, bestuurslid van „Onze Vloot” liet zich des
gevraagd ongeveer op de volgende wijze uit:
Hoogstwaarschijnlijk is de gevangenneming
dan ook op die wijze geschiedt, dat men een
voudig de waterdichte schotten, die ook de
„longroom” kunnen afsluiten, omlaag gelaten
heeft, zoodat de mogelijkheid tot tegenweer
den officieren volkomen ontnomen was. De
hefboom, die deze waterdichte schotten In be
weging set, wordt nooit bewaakt, zoodat de ge
legenheid voor de hand lag. Dit is tot nogtoe
echter nog slechts een gissing.
onbedreigd de
RausehPijnenburg leiden
Frankfortache Zesdaagscbe.
Bjj het Departement van Defensie is Zondag
middag het volgende telegram Ingekomen van
den commandant van de zeemacht in Ned.-
Indlë:
JDe muiterij blijkt uit te gaan van Tnlandsche
schepelingen, die zich van bet schip meester
maakten, na zich voorzien te hebben van ge
weren en munitie, die in kasten aan bet dek
klaar staan om. Indien in geval van nood het
schip verlaten zou moeten worden, eenlge mu
nitie en geweren bjj zich te hebben.
Zij hebben de aan boord aanwezige officieren
en onderofficieren overmand. Overigens is hier
omtrent niets bekend.
De commandant en zeven officieren, tien
Europëesche onderofficieren en twintig korpo
raals en manschappen begeleiden het schip op
de .Aldebaran" langs de Westkust van Su
matra.
Te 20 uur waren zij bewesten Melaboe.
Door de „Zeven Provinciën” Is in omroep be
kend gemaakt, dat het schip naar Soerabaja
«aat."
Wat deze groep blanken aangaat, staat het
vast, dat over het algemeen de onderofficieren
op de hand der officieren staan. Mogen de
korporaals de zijde der manschappen kiezen.,
de onderofficieren hebben in bijna alle geval
len ook al omdat er voor hen té veel op het
spel staat getoond steeds aan de zijde van
het commando te staan, zoodat er van deze
150 man ook wel de noodige achter slot en
grendel gezet zullen moeten worden. Men
neemt danook algemeen aan, en de berichten
van de „Oldebaran" bevestigen dit. dat de
..Zeven Provinciën”, die 15 knoopen per uur
loopt, thans nog maar 8 knoopen aflegt. Als
men nagaat, dat het besturen van een schip
van een dergeljjke tonnage geen eenvoudige
kwestie is en de gezagvoerder. Overste Elke
boom. zich aan den wal bevond, Is de waar
schijnlijkheid groot, dat onderweg moeilijkhe
den zullen voorkomen, die de eenvoudige ma
trozen niet kunnen oplossen. Bovendien is on
der muiters altijd de vraag, wie hun aanvoer
der zal z{jn. een voortdurende twistappel.
Heeft de .Aeven Provinciën” in Sabang ge
bunkerd, dan is de voorraad brandstof genoeg,
om het eénlgen tjjd uit te houden, maar moest
het bunkeren waaromtrent men nog niets
weet nog plaats vinden, dan loopt de heeïe
actie al zeer spoedig spaak. De reede van Sa
bang (Baal van Sabang) Is een bunkerhaven
en meer niet. Deze kolenhaven bevindt zich
op het eilandje Pooloe Wal, op de uiterste
Noord-West-punt van Atjeh (Sumatra) en
werd destijds gesticht met de bedoeling kolen
haven te zjjn voor koopvaardijschepen, op weg
naar Azië, aangezien Slngapoer dikwijls te ver
af lag. Bovendien bleek deze kolenhaven veel
gemak op te leveren voor de Neder landache
Cloot. Er lagen danook vrij geregeld oorlogs
schepen op de reede en het opleidingsschip de
„Zeven Brovlnclën" was, gedurende de schiet
oefeningen in die buurten een geregeld bezoe
ker van de Baai van Sabang.
1
bezuinigingsmaatregelen genomen, waar
de staatsbegrootlng van 1000 mlllioen tot
500 mlllioen pesos Is teruggebracht.
Deze bezuinigingen zjjn volgens Reuter voor
namelijk verkregen ten koste van leger en
Vloot.
Tien generaals en admirals
regimenten, gesubsidieerde koopvaardijvloten
sjjn aan deze bezuiniging ten offer gevallen.
Niet minder dan 3000 ambtenaren zjjn ont
slagen en ongeveer 5000 op Wachtgeld gesteld.
De begrootlng voor de legerultgaven is ge
halveerd.
Voor de eerste maal Is de dienstplicht tUdeljjk
afgeschaft, waardoor 8000 jonge mannen, ge
boren in 1913 niet onder de wapenen behoeven
te komen en de Staat de kosten voor hun trai
ning en onderhoud kan sparen.
Er zullen dit jaar geen manoeuvres worden
gehouden en de legervliegtuigen zullen In de
hangars worden opgeborgen. Zij zullen eerst
weer in gebruik genomen worden als de regee-
ring ae benzine betalen kan.
De uitgaven voor de vloot zijn eveneens sterk
besnoeid.
Het 27.000 ton groote vlagschip, de .Almi-
rante Latorre” dat onlangs voor 10 mlllioen
gulden is gemoderniseerd, zal werden opge
legd.
De overige vlooteenheden sullen het grootste
deel van het jaar voor anker bljjven liggen en
de bemanning zal aanzienlijk worden beperkt.
De Rijks Landbouw Exportraad, die het vorig
De JDeU Courant” verneemt nader uit Koeta
Radja, dat Zaterdagavond negen uur plotseling
alle lichten van ,X>e Zeven Provinciën” uitgin
gen; even daarna brandden zij weer. De com-
mandeerende officier kwam daarop met een
roeiboot naar de ter reede liggende ^Udeba-
ran” welke hem naar den wal bracht. Hjj ging
naar de Atjehclub, waar zich de commandant
van „De Zeven Provinciën" bevond, om dezen
te waarschuwen, dat de negen aan boord ver
toevende officieren door matroaen met de bajo
net op bet geweer waren gevangen genomen.
Berste officier van „De Zeven Provinciën" is
J. B. Meijer.
De commandant van Zeven Provinciën”
heeft zich met den militairen commandant van
Atjeh, kolonel Behrens, onmiddellijk ingescheept
aan boord van de Aldebaran” om bet muitend
schip te volgen.
Zeven Provinciën” kan in normale om
standigheden ongeveer vijftien knoopen loopen,
doch thans vermoedelijk slechts acht. De ^Alde-
baran” loopt daarentegen tien knoopen in het
uur.
Hr. Ms. pantserschip Zeven Provinciën”
werd In October 1910 In dienst gesteld. Hét
schip was meermalen het vlaggeschlp van den
Indischen vlootcommandant. Het is gewapend
met twee kanonnen van 28 C.M., vier van 15
cJL, alle geplaatst in geschuttorens, tien van
73 cJL, twee van 3.7 cJ4. en twee mitrail
leurs.
Het schip heeft een gordel van panteer, die
het tegen torpedo's en kanonvuur moet
schermen, ter dikte van 100 millimeter.
Bovendien heeft de ..Zeven Provinciën” twee
torpedo-lanceerbulzen. Het beschikt voorts over
krachtige zoeklichten en is uitgerust met elec-
trische verlichting. Het heeft een waterver-
plaatsing van ruim 5800 ton. De grootste leng
te bedraagt 100 meter, de grootste diepgang
814 meter. De grootste vol te houden dlenst-
vaart bedraagt 15 mijl, maar zal op dit oogen
bllk zeer veel geringer zijn. De bemanning be
staat vermoedelijk uit 300 koppen, waarvan 300
vermoedeUjk Menadonezen. De
Is. zooals gemeld, de kapitein-
lultenant ter zee Eikenboom.
„De Zeven Provinciën” doet dienst als op
leidingsschip oji. voor artilleristen. De ver
moedelijke sterkte aan officieren bedraagt 30.
,X>e Zeven Provinciën heeft al jaren In Indië
dienst gedaan, en nam elk jaar deel aan de ma
rine-manoeuvres in onzen Archipel. Tijdens den
wereldoorlog behoorde het schip tot de oorlogs
bodems, welke maatregelen namen tegen schen
ding onzer neutraliteit.
De .Aldebaran" is een klein gouvemements-
vaartuig, dat dienst doet voor het onderhond
van de bewapening en het toezicht op de kust-
verllchtlng. In tijd van oorlog kan het als hulp-
schlp dienst doen.
Nooit had ik kunnen vermoeden, dat dergelijke
excessen bij de Vloot mogelijk zouden kunnen
zijn. Voordat ik dan ook nadere bijzonderheden
heb gehoord, zou het mij beslist onmogelijk zijn,
ook maar éénige meening omtrent dit geval te
kaunnen hebben. Volgens mijn gedach tengang
moet men een dergelijke actie toch reeds dagen
te voren hebben voelen aankomen, hoewel aan
de andere zijde alle teekenen erop wijzen, dat
men volkomen verrast Is. Volgens mij zouden
de officieren In ieder geval sedert het geval van
het verzuimde appél reeds bewapend moeten
zijn (Inmiddels geeft de uiting van den heer
Braam betreffende de „waterdichte schotten”
een andere kijk op dit geval. Red.) en moeten
zij In ieder geval tegenweer hebben geboden.
Veel kan in zoo n geval de persoonlijkheid en
de mentaliteit van den gezagvoerder of diens
waarnemer uitwerken. Ik heb gevallen meege
maakt, waarbij één officier de heele situatie
redde en ook wel, waarbij een officier door on
tactvol optreden geen vasten voet kon krijgen
en de onaangenaamste situaties schiep. Zooals
Ik reeds gezegd heb: de verdere berichten moe
ten het beeld helpen vormen, dat thans nog
maar vaag en onomiijnw Is. Dat de heele onder
neming een dwaze, nuttelooze actie is, waar
mede men niets bereikt,-is overduidelijk! Als
men nagaat, dat op een opleidingsschip, want
dat is de .Aeven Provinciën,” over het meeren-
deel slechts menschen zijn, die opgeleid worden
tot aanstaand kader, dus vrijwilligers, die zich
voor de zaak juist beijveren. Inplaats van daar
aan semhade aan te brengen, is het heele geval
nog veel onbegrijpelijker....”
Daar alle havens natuurlijk gewaarschuwd
zijn, kan de „Zeven Provinciën” nergens aan
leggen, ten einde te bunkeren, drinkwater of
voedsel in te nemen, zoodat men In Marine-
kringen geringschattend de schouders voor deze
ondoordachte, dwaze actie ophaalt, die de
schuldigen slechts gevangenisstraf, via den
Krijgsraad, op den hals haalt en verder moge
lijk, wanneer men zich de situatie, niet indenkt,
eenlg kwaad berokkent aan den naam der Ne-
derlandsche Marine. Het spreekt vanzelf, dat
nu de actie dergelijke vormen gaat aannemen
de autoriteiten zeer streng zullen optreden
en geen verzachtende omstandigheden in reke
ning zullen werden gebracht. Hopelijk zal er
geen bloed vloeien en zullen de muiten Inzien,
hoe hopeloos dwaas en ondoordacht hun daad
is. hoe weinig zü er mede bereiken en zullen zjj
zich weldra gewonnen geven. Het is volkomen
duister, wat de muiten zich van hun daad had
den voorgesteld en wat zjj er mede trachtten te
bereiken.
Het geheel Is natuurlijk het resultaat van de
praktijken van enkele aandrijven, die zich
zooals gewoonlijk in de menigte verschuilen
en de mogeljjke ontevredenheid hebben
aangewakkerd.
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
T«l«loon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS
Psr kwartaal voor Alkmaar f Z—
Voor buiten Alkmaar f 2 85
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
HR. MS. „ZEVEN PROVINCIËN” DOOR IN
LANDSCH MARINEPERSONEEL OVER
MEESTERD.
GEMEENTERADEN IN PRUISEN EN BRUNS-
WIJK ONTBONDEN.
De inhowd der drie Passelijke Ballen over het
Jubeljaar.
De geheele gerestaureerde Vaticaatwehe Biblio
theek sal 2 April a^. plechtig heropend wordea.
Brand In een mijn te Welschennest; van de 21
arbeiders, die door het vuur werden afgesloten,
zjjn er thans 17 gered.
De gespannen toestand in Roemenië. De spoor
wegstaking breidt zich uit.
De .Maandagmorgen” had In verband met
het gebeurde een onderhoud met den Minister
van Defensie, ZExcellentie dr. L. N. Deckers.
Positieve uit
spraken, aldus
begon ZJ£xc.,
moet u in dit
stadium niet
van mij ver
wachten, daar
toe is de aange
legenheid te de
licaat en te
praematuur.
Het valt niet
te ontkennen,
dat dit voorval
van zeer erhstl-
gen aard is sn
uniek In de his
torie der laatste
tijden van onze
spreekwoordelijk
betrouwbare
zeemacht. Maar
laten we in elk
geval de hoofden koel houden. Muiterijen, zoo
als wij er helaas thans zelf een beleven, zijn ook
op andere goed gedisciplineerde vloten vóórge
komen, zonder dat zjj het algeheel moreel van
het Zeewapen hebben geschokt.
In dit verband wijs Ik op de muiterij, die ver
leden jaar op eenlge schepen van de Engelsche
vloot heeft plaats gevonden. Dat voorval heeft
niet nagelaten, de gemoederen in Engeland be-
grijpelijkerwijs diep te beroeren, omdat deze
door de zee bespoelde natie door de eeuwen
heen altijd rotsvast op haar zeemacht heeft
kunnen staat maken. Wat is echter nadien ge
schied? De muiterij Is beperkt gebleven, de orde
werd hersteld en de vloot van Albion heeft zich
onverzwakt als goed gedisciplineerd instrument
der staatsmacht gehandhaafd.
I men zullen wij nadere berichten moeten
afwachten.
Maar op tweëerlei willen wij thans reeds
wijzen:
het gebeurde duidt op een zeer gevaar
lijke stemming onder een deel van het ma
rinepersoneel In Nederlandsch-Indlë, een
stemming, welke Indien er niet tijdig met
takt Ingegrepen wordt, waarbij wellicht de
hand in eigenboezem gestoken zal moeten
worden nog de grootst denkbare onheilen
zal kunnen stichten;
voorts trtoet het ongehoord heeten, dat
een geval nis dit zich heeft kunnen voor-
1 doen; gebtek aan discipline, gebrek aan
1 prestige, glbrek ook aan waakzaamheid op
een moment, dat men waakzaamheid ten
1 sterkste geboden wist ziedaar wat
thans al geconstateerd moet worden.
1 Een diépgaand onderzoek naar de oor-
IRken van deze muiterij en van de wijze
1 Waarop en de omstand elingen bun hoogst
1 ernstige daad van muiterij stelden (en stel
len kónden!) zal niet kunnen uitblijven,
zal met spoed aangevangen moeten wor-
1 den en er zal onderzocht moeten worden
zonder aanzien van personen, zonder
Iemand te sparen.
Het Nederlandsch prestige heeft In In-
sullnde een schok gekregen, waarvan het
zich niet gemakkelijk herstellen zal, en dat,
terwijl het Nederlandsch gezag in de kolo
niën toch alreeds op zoo zware proef gesteld
wordt, tóch alreeds van vele zijden zoo
kritisch wordt beschouwd met stérkere
belangstelling dan verklaarbaar Is uit sym
pathie voor Nederland als kolonlseerende
mogendheid, als bezittende deze overzee-
sche gewesten.
-j—e berichten uit onze Oost betreffende
I 1 de muiterij op ons pantserschip J)e
Zeven Provinciën” zijn van een ont
stellende beteekenis.
Muitende inlandsche marinemannen heb
ben de op het schip dienstdoende officieren
overmeesterd en het schip de haven van
Oleh Leh doen verlaten
Op *t eerste gezicht doet dit geval denken
aan den overval op Curasao, waarbij de
Nederlandsche gouverneurzelfs meegevoerd
werd In volle zee, maar zoodra we iets die
per op het geval tngaan, blijkt het thans
op Sumatra gebeurde veel ernstiger, veel
ergerlijker en veel pijnlljker dan de ope-
rette-vertoonlng in onze West.
Op Curasao hadden wij te doen met een
geval van zeerooverij, dat hoezeer daar
door ook de eer van onze natie geschonden
werd niet al te zwaar opgenomen be
hoefde te worden.
Thans echter is het gevaar gekomen uit
eigen gelederen: ontevreden Inlandsche
zeelieden zijn aan *t muiten geslagen en
hebben daarbij met de Impulsiviteit, welke
den om de toekomst weinig bekommerden
Oosterling kenmerkt, een daad gesteld,
waarvan de beteekenis thans nog nauwe
lijks overzien kan worden.
Alvorens ons een oordeel te kunnen vor-
