Prikkeldraad
ACHTJARIGE LEERPLICHT
H
t
pijnlijk geval
Requisitoir
Een ergerlijk en
Attractie
Een proeve van
kostenberekening
T-'iMI
MAANDAG 6 FEBRUARI
KONINKLIJKE HULP
Pakhuis afgebrand
Een brandweer uit den ouden tyd
De toestand te Almelo
Ernstige aanrijding
DE ROODE HAAN KRAAIDE
PASTOOR J. KERCKHOFFS t
MET DE FIETS GESLIPT
F. A. CLAESSENS t
De laatste Macht
ERNSTIGE FABRIEKSBRAND
van
BURGEMEESTER OVERREDEN
Bü het oversteken van den weg
Koningin en Prinses in
Zwitserland
OUD-MINISTER SLOTEMAKER
HERSTELD
Adressen tegen het betreffende
wetsontwerp
WEEK VAN VROUWELÏJKE
JEUGDLEIDING
VRACHTVERDEELING IN DE
BINNENVAART
„Elisabeth Tucher”. 'Een der fijnste portretten der
Duitsche schilderkunst
ALBRECHT DtTRER <1471—1527)
Gewijd aan de voorbereiding
het christelijk huwelijk
Gretig voedsel voor de vlammen
v
''•nex’ tSauKFi
-
-
leerkrachten aangesteld moeten
den
iedere berekeningsmogelijk-
n rij
de en
le'leerjaar
over
H.
verplicht stellen
ex
Op verlangen der bewoner*
Wederom tusschen Amsterdam
Haarlem
Jong meisje levensgevaarlijk
gewond
De meeste arbeiders zyn aan het
werk gegaan
Het is puntig gezegd en raak van typeering.
En het geeft de verklaring van het feit, dat
christelijke partijen, ondanks alle verschillen
en tegenstellingen, toch altijd weer op elkander
aangewezen zijn, om het npeshapv en staat
Waar de opvatting van het Christelijk Hu
welijksleven de basis is. waarop het gezin ge
bouwd is, daar is bovengenoemde cursus, welke
gehouden wordt van 17 tot 30 Februari, van
toriachen opart onzer maatschappij. Thorbecke
had reeds gezegd den toestand niet te vreezen,
dat het bijzonder onderwijs regel, bet openbaar
onderwijs uitzondering zou zijn. De liberale
staatkunde na 1870 heeft kans gezien dezen in
wezen liberalen etech in haar eigen tegenstelling
te interpreteeren.
Ons wordt gemeld:
De Koningin en de Prinses maakten eenige
flinke wandelingen in de omgeving van Len-
zerheid. De hooge lucht en rustige omgeving
hebben H. M. veel goed gedaan.
154
136
730
3.621
12.774
26 638
42.814
2.085
12
33
Te Maastricht is Zaterdag, in het ziekenhuis
Calvariënberg, overleden de zeereerw. heer J. A.
Kerckhoffs, pastoor te Amby <L.>.
In 1879 te Wjjlre geboren, werd Joannes An-
tonlus Kerckhoffs 19 Maart 1904 priester gewijd,
waarna hij tot 1926 kapelaan te Kerkrade ge
weest is. Op 28 Juni 1926 werd hij benoemd tot
pastoor te Amby.
In de C. H. „Nederlander” komt dit stukje
voor:
Dat heeft Delawara-fjjntjes van Reno afge
keken!
Let nu eens op dit meesterlijk stukje
vreemde llngen-lndustrie-polltiek
Uen dagen moet men in Delaware vertoeven
om echtscheiding te verkrijgen.
Nieuwste attractie: echtscheldings-automaatl
Wie wil er geen tien dagen als vreemdeling
geëxploiteerd worden om van die attractie te
profiteeren!
meer dan gewone beteekenis. In dezen cursus
zal zooveel mogelijk getracht worden om de
oorzaken van verval op te sporen, middelen te
vinden om dat verval te voorkomen, de wijze
te vinden hoe aan onze jeugd juist Inzicht
te geven in de waarde der verhevenheid, den
zin van het huwelijksleven.
Het plan is dan ook om de lessen te doen
geven door bevoegde personen op dit gebied,
o.a. Prof. Jansen uit Leuven, Z.E. Dtr- Pren-
cken. ZE. heer Dir van Campen. Pater Pa-
schaslus. Prof. Vlerick. Dr. Houben enz.
Juist om tot practische resultaten te komen
en de lessen aan de practijk te kunnen toet
sen durven we er met klem op aan dringen,
dat zooveel mogelijk elk Jeugdwerk enkele leid
sters aan dezen cursus laat deelnemen.
De cursus is vooral bedoeld voor de verant
woordelijke leidsters boven de twintig Jaar ook
van Vrouwenbond. Meisjesbescherming. K.JM.,
KJ.V, Sobnëtas, Melsjesgllde, Kinderwerk,
Woonwagenwerk enz.
Inlichtingen geeft het Vacantie-Studlehuis
„Bouvlgne”, Oinneken bij Breda.
Op den wegens slechte en schaarsche ver
lichting bij avond dubbel gevaarlijken verkeers
weg AmsterdamHaarlem is Zondagavond weer
een ernstig ongeluk gebeurd.
De bestuurder van en auto, komende uit de
richting Amsterdam, bemerkte voorbij den
spoorwegovergang van den Haarlemmerspoor-
weg, dat hij den dop van den carburator ver
loor. Hij bracht den auto tot stilstand, waarna
hij uitstapte, en te zamen met den heer G.
Stlgter. 38 jaar. wonende Hoogewoerd 135, te
Lelden, naar het verloren voorwerp ging zoeken.
De bestuurder van den tweeden uit Amster
dam komenden auto moest voor den stllstaan-
den wagen uithalen; hij voelde daarbij een
schok, stopte onmiddellijk en bemerkte tot zijn
ontsteltenis, dat hij een man had aangereden,
die genoemde heer Stlgter bleek te zijn. De ge
troffene was er zeer ernstig aan toe; hij lag
bewusteloos en bloedde hevig. Een dokter uit
Amsterdam, die even later passeerde, consta
teerde een schedelbaslsbreuk en verleende sa
men met een lid van den Ongevallen Dienst uit
Haarlem de eerste hulp. Per ziekenauto is de
aangeredene in bewusteloozen toestand naar
de Mariastlchting te Haarlem overgebracht. In
den stilstaanden auto zaten nog twee dames en
een klein kind. De bestuurder van den auto,
die de aanrijding veroorzaakte, zei niemand op
den weg gezien te hebben; vermoedelijk is de
aangeredene plotseling van achter den stil
staanden auto vandaan gekomen en toen ge
grepen.
De politie heeft tegen den bestuurder proces
verbaal opgemaakt.
Vanmorgen was de toestand van het slacht
offer nog ernstig.
Omwonenden ontdekten Zaterdagavond, dat
brand was uitgebroken in de opslagplaats en
loodsen van de N.V. Asbest- en Kurkfabriek vJi.
H. Geerdink aan het Apeldoornsch-Dierensche
Kanaal te Beekbergen bij Apeldoorn.
De brandweer van Beekbergen behoefde al
spoedig de assistentie van die uit Apeldoorn. Het
blusschingswerk werd echter ten zeerste belem
merd door de geweldige rookmassa's. Om half
elf was het ergste voorbij, al vorderde het na-
blusschen nog veel tijd.
Tegen den ochtend bleek, dat van de fabriek,
die bestaat uit kantoorgebouw, fabrieksgebouw,
waarin tal van machines en een opslagplaats
voor onbrandbare kurk, en een plaatijzeren
loods, die dienst doet als opslagplaats van ge
roosterde kurk en tevens als werkplaats voor het
kurk-sorteeren. het kantoor- en fabrieksgebouw
waren behouden. De schade wordt door verzeke
ring gedekt
Hedenmorgen, de eerste dag van de week,
waarin de loonsverlaging in de textielindustrie
zou ingaan, zijn op de meeste fabrieken de ar
beiders gewoon aan het werek gegeen. behalve
in de spinnerij en de oude weverij der firma ten
Cate. Hier is het grootste deel der arbeiders
bulten de fabriek gebleven. De juiste getallen
zijn nog niet op te geven. Een groot aantal pos
ten staat of loopt in de omgeving der fabriek
en bracht hen, die de fabrieken willen binnen
gaan, van het werk af te houden.
Vrijdagavond brak brand uit in het boven
gedeelte van het café van O. 8. te Zuid-Berg-
hulzen bij Oldenzaal.
Onder leiding van den burgemeester wist de
brandweer, die zeer spoedig ter plaatse was.
met eenige slangen op de waterleiding het vuur
meester te worden, waardoor de brand tot het
bovengedeelte van het perceel beperkt bleef.
In verband met dezen brand zijn na onder
zoek door de gemeente-polltle de echtgenoote
en dienstbode van O. 8. nog denzelfden avond
aan een verhoor onderworpen en In arrest ge
steld. Later In den avond is ook G. 8 gearres
teerd als verdacht van brandstichting.
Nader vernemen wij dat de vrouw en de
dienstbode hebben bekend oen brand in over
leg met G. 8 gesticht te hebben.
Zij zjjn Zaterdagmorgen naar Almelo over
gebracht.
Het is wel een scherp requisitoir, dat hier
wordt uitgesproken.
En dat te scherper is. omdat het door een
eenvoudig constateeren van sinds lang bekende
en vaststaande feiten wordt Ingegeven.
Aan waarschuwingen heeft het de liberale
partij niet ontbroken, aan waarschuwingen
tegen hare verafgoding der rede en hare ver
heerlijking van, neen hare vereenzelving met
bet intellectualisme.
Maar die waarschuwingen worden in
wind geslagen.
Het liberalisme meende het Intellect voor zich
te kunnen monopollseerenzijn volgelingen
vormden bet „denkend deel der natie”.
Maar intusschen bleek al spoedig, hoezeer dit
denkend deel zich vervreemdde van bet volk en
hoe weinig het begreep van wat er in het hart
van de massa leeft.
Zoo bereidde het zijn eigen ondergang voor.
En zoo staat het liberalisme thans voor ona.
als een verschijnsel van het verleden, dat nim
mer meer de plaats zal innemen, welke het
eenmaal in ons land en elders bezat, al moge
dan zijn Invloed nog lang nawerken.
Na een korte ongesteldheid is te Den Haag
in den ouderdom van 85 jaar overleden de
heer F. A. C la essen, oud-ingenleur-verlflcateur
van het Kadaster.
De thans ontslapene was Officier In de Orde
van Oranje-Nassau.
De plechtige Requiem zal worden gehouden
In de Parochiekerk van de HH. Martelaren
van Gorkum (Stadhouderslaan» op Woensdag
as. te 10 uur. De begrafenis zal plaats hebben
van de kerk uit op de R. K. begraafplaats
(Kerkhoflaan).
Zondagavond om halfacht werd de burge
meester van Horn, bij Roermond, de heer Th.
Derkx, bij het oversteken van den weg aange
reden door een passeerenden personenauto. In
het Laurentluszlekenhuls te Roermond, waar
heen de ongelukkige was vervoerd, bleek, dat
het slachtoffer een schedelbreuk had bekomen.
Voorts waren de belde beenen gebroken.
Toen Zaterdagmiddag half drie het elfjarig
dochtertje van den kunstschilder Veenendaal uit
Eemnes. naar Laren fietste en voor een achter
haar rijdende auto wilde uitwijken, slipte haar
rijwiel. Het meisje kwam zoo ongelukkig te val
len, dat zij met een schedelbaslsbreuk wad op
genomen en In zorgwekkenden toestand naar het
SL Janszlekenhuis te Laren werd vervoerd. Haar
toestand is zorgwekkend, voor haar leven wordt
gevreesd.
Een Duitsch schrijver spreekt van den groe
ten invloed van de „laatste macht” in ons
leven.
HU bedoelt daarmee de macht, welke per slot
van rekening onze levenshouding bepaalt.
Een dergelUke „laatste macht” beheerscht
ook de politieke partijen.
Voor den Marxist is bet: de klasse; voor den
liberaal, althans van de 19e eeuw, de rede; voor
den Fascist: de staat; voor den Nationaal-socia
list: het ras. En zoo meer.
Een christelUke partU poogt daarboven uit
te grUpen en tot laatste macht te maken: Gods
wu.
De voorstellers komen dan „bij benade
ring" tot een raming van 62.500 kinderen,
die van de achtste klasse gebruik vullen
(moeten) maken.
Hier schuilt een princlpleele fout in de
berekeningsmethode
het geldt hier Immers geen leeftijds- maar
een leerjaarakwestleleerjaren loopen niet
parallel met leeftijden, noch ook omgekeerd.
Dit blijkt heel duidelijk uit de statistiek.
De „Statistiek van het gewoon en uitge
breid Lager Onderwijs over 1929”, vanwege
het Centraal Bureau voor de Statistiek uit
gegeven in Augustus 1931, leert ons en
ook de voorstellers kunnen daarvan niet on
kundig zijn dat er in genoemd jaar in Ne
derland in totaal 90.307 kinderen van 13 jaar
de lagere school bezochten, over de leerja
ren verdeeld als volgt;
Het bulletin van heden van den behande
lenden geneesheer dr. C. C. A. Croin luidt:
Prof. dr. J. R.-SLatemaker de Bruine heeft he
den het Diaconessenhuis hersteld verlaten. Op
'medisch advies zal hij. alvorens een aanvang
te maken met de geleidelijke hervatting van
zijn werkzaamheden, eenigen tijd naar buiten
gaan.
- et vreemdelingenverkeer is de laatste
tientallen Jaren enorm toegenomen.
De kriste der laatste tijden heeft er na
tuurlijk geen goed aan gedaan, maar vergeleken
met andere lakken van nUverheld te de exploi
tatie. de Industrie van het toerisme toch zeker
niet de minst winstgevende.
Ieder land, ieder stadje. Ja, ieder dorpje,
dat zUn tüd enz"n voordeel begrUpt. houdt
er tegenwoordig een grootere of kleinere orga
nisatie op na om vreemdelingen te trekken en
om dezen op een aangename wUze van hun
portefeuille- en portemonnaielnhoud te ontdoen.
In vele gevallen te het echter de groote moei
lijkheid. de attractie te vinden, welke het doét.
De badplaatsen hebben nu eenmaal hun zee
of minstgenomen hun binnenwatertje, Zwit
serland, Tirol en Beleren hebben hun bergen,
en nog hebben zelfs deze door de natuur be
voorrechte oorden speciale attracties noodlg om
het tegenover andere oorden van vreemdelin
gen-Industrie te kunnen bolwerken; het is een
kwestie van overtroeven: waar de bijzonderste
attractie geboden wordt, daar floreert het
vreemdelingen bedrijf
Nu lUkt ons de Senaat van het Noord-
Amerlkaansche Staatje Delaware, een zeer ge
lukkige vondst gedaan te hebben:
de heeren hebben daar een echtscheidlngs-
macblne in werking gesteld, welke voor het
vreemdelingenverkeer de schoonste resultaten
belooft: dezer dagen namen de vroede vaderen
van dit Staatje nJ. twéé wetten aan;
door de eene wet worden de bestaande bepa
lingen omtrent echtscheiding in de Staats-
huwelUkswetgeving ingetrokken en de tweede
wet bevat nieuwe bepalingen tot regeling van
de echtscheidingsprocedure, waardoor het vol
doende te. dat men Uen dagen in den Staat
Delaware vertoeft en dat beide partijen den
wensch tot echtscheiding te kennen geven, om
te verkrijgen dat het huweluk ontbonden wordt
verklaard.
blijven met dit bedrag natuurlijk
den ongeloofelijk lagen kant: een
norm van 40 leerlingen in de achtste klas
is niet aan te nemen, zoodat in werke
lijkheid het aantal nieuw aan te stellen
leerkrachten veel grooter en het aan sa
larissen uit te keeren bedrag dus ook be
duidend hooger zal zijn.
Evenals het „Handelsblad”, dat roor
een oogenblik den heer Ter Laan es., In
zijn verkeerden gedachtengang wilde vol
gen, z(jn wij van meening, dat men de
kosten op dezen post alleen evengoed op
zes, zeven of acht mlllioen schatten kan.
't Is een slag in de lucht.
M. de Koningin heeft een bedrag van
f 10.000 geschonken aan het Nationaal Crisis
comité.
nieuwe
worden.
En wat kost over 't algemeen één leer
kracht?
Daaromtrent is men t niet ééns.
Veelal wordt aangenomen, dat een leer
kracht L. O. ,Jn doorsnee" 2000 per Jaar
kost, maar de beste cjjfer-lustlge onder
wijsdeskundigen kunnen met deze taxa
tie niet instemmen, komen eerder tot een
bedrag van ƒ2500.
Laten wij den gulden middenweg be
wandelen en zeggen2250.
Dan zullen deze 2.025 nieuw aan te stel
len leerkrachten het Rijk jaarlijks kos
ten ƒ4.556.250.
We
aan
-w-w y Uien wij een kostenberekening
trachten te maken, dan moeten
wij dus niet spreken van leeftijden,
noch ook van kosten per leerling.
Reëeler lijkt het ons, te rekenen naar het
leerjaar:
we moeten ons af vragen: hoeveel kinde
ren bevolken op dit oogenbUk de zevende
klasse en hoeveel kinderen zuUen er dus,
wanneer de leerplicht met een jaar ver
lengd wordt, het volgend jaar het achtste
leerjaar moeten meemaken?
Welnu:
Van de in totaal 1.161.411 schoolgaande
kinderen zitten er momenteel, althans vol
gens de laatst verschenen statistieken,
83.717 leerlingen in de zevende klas.
Deze 83.7J7 kinderen zouden dus automa
tisch (afgezien van sterfte en zitten-blljven)
de nieuwe achtste klassen gaan bevolken.
Nu zal men zeggen: jawel!.maar een
groot gedeelte van deze leerlingen zou tóch
naar een achtste klas zijn overgegaan, óók
zonder leerplichtnoodzaak.
Dit aantal is echter betrekkelijk zeer ge
ring, getuige het feit, dat er momenteel (al
weer volgens de laatst-verschenen statis
tieken) slechts 2.801 kind het achtste leer
jaar (L. O.) volgt.
Wij meenen dus het aantal kinderen, dat
gedwongen zou worden, het achtste leerjaar
te volgen, gerust te mogen taxeeren op
81.000.
Wat beteekent dit nu?
Dit beteekent, dat in het volgend leerjaar
voor 81.000 kinderen méér dan thans
noodlg zouden zijn:
a) leerkrachten
b) localiteiten
c) instanrihoudingskoeten.
Wat betreft de leerkrachten:
wij blijven zeker aan den zeer veülgen
kant, wanneer wij voor 40 leerlingen één
leerkracht berekenen; het kan voorkomen,
dat er voor een achtste leerjaar geen nieu
we leerkracht noodlg is, nJ. doordat de
schaal ten aanzien van de laatste leerkracht
nauwelijks overschreden is, maar daarte
genover staan weer de gevaUen, waarin de
schaal, wat betreft de laatste leerkracht,
verre is overschreden, en dan zij er
maar heel weinig achtste-klassers noodlg
om een volgende leerkracht onvermijdelijk
te maken.
We krijgen dus achtste klassen van heel
verschillende bevolkingssterkte, maar ten
aanzien van de leerkrachten maakt dit
(althans in gunstigen zin) hoegenaamd
geen verschil uit, daar toch vrijwel steeds
per leerjaar één leerkracht noodlg is.
Voor de 81 300 nieuwe leerlingen der acht
ste klassen zuUen er dus (indien we op 40
leerlingen één leerkracht nemen) 2.025
Het openbaar onderwijs aldus ging vol
gens het verslag der N R. Crt de hoogleeraar
in zjjn historisch overzicht voort wordt, van
overheidswege gepropageerd, het middel deze
intellectueele wereldbeschouwing te bevorderen.
Afwerend min of meer hooghartig staat de
liberale partU tegenover het „belUdend" deel
der bevolking, hetwelk met andere factoren dan
het verstand rekening hield. Bizon der onderwijs
moest geduld, maar mocht van overheidswege
nooit in de hand gewerkt worden. En dus te
subsidieering van bizonder onderwnjs uit de
overheidskas verbodbn. De staat der liberalen
doet zUn Intree. De geestelijke sfeer te gescha
pen waarin het met de vrijheid is gedaan, en
de gezagsidee den boventoon voert. ,JDe minder
heden moeten dan maar onderdrukt worden.”
Zoo is men gekomen tot de verwording van
den eigenlijken liberalen staat. Want kenmerk
van dien staat te, dat hU het geestelijk leven
der burgers vrUlaat, dat hij een welwillende
houding aanneemt tegenover elke uiting van
geestelijk leven, die niet ingaat tegen den his-
Daarbij bleken 1330 kinderen niet
de leerjaren verdeeld (wellicht hier of daar
bij Montessori-onderwljs of iets dergelijks
ondergebracht)
Na beschouwing van dit staatje is het
dus wel duidelijk, dat een beoordeeling
naar den leeftijd ons niet verder, althans
niet in de goede richting brengt.
Waarbij nog In aanmerking genomen
moet worden, dat ook de kosten per leer
ling niet met eenige nauwkeurigheid
te ramen zijn: het salaris van de onder
wijskrachten is verschillend en de kosten
per leerling worden zeer sterk beïnvloed
door de hoegrootheid der klasse: een klasse
van 10 kinderen is per leerling viermaal
zoo duur als een van 40.
In het voorstel van den heer Ter Laan
cs. ontbreekt dus iedere juiste basis om tot
een eenigszins redelijke kostenberekening te
komen.
De Kamer van .Koophandel voor Zaanland
te Zaandam heeft tot de Tweede Kamer der
Staten-Generaal een adres gericht, met ver
zoek het ontwerp van wet. houdende tUdeUjke
maatregelen ter bevordering eener evenredige
vrachtverdeeling in de binnenscheepvaart, niet
aan te nemen.
De Kamer is overtuigd, dat bij aanneming
van het wetsontwerp in de practUk zal blUken.
dat een bevoordeeling zal plaats hebben van
bultenlandsche havens en buitenlandsche in
dustrieën.
Ook de firma's Gebr. Laan, Wessanens Kon.
Fabrieken, beide te Wormerveer en de N. V.
Zwaardemakers Handel en Industrie te Zaan
dam hebben zich telegrafisch tot den Minis
ter gewend, om te protesteeren tegen de voor
stellen der regeerlng.
-j—'a aarbij komen nu de kosten voor
I 1 localiteiten en instandhouding.
Iedere nieuwe leerkracht zal een
locaal met volledige inrichting (voor het
achtste leerjaar lang niet goedkoop!) noo
dlg hebben.
Hier valt
heid weg.
We weten, dat de gezamenlijke gemeen
ten voor localiteiten en Instandhoudings-
kosten jaarlijks rond ƒ40 mlllioen betalen.
Passen wij hierbij nu dezelfde bereke
ningsmethode toe, als welke wij ten aan
zien van de salarieering door het Rijk volg
den (waarbij blijkt, dat met het voorstel-
Ter Laan ca. ongeveer 5 pCt. van het
totale budget gemoeid is), dan krijgen wij
uit dezen hoofde nog eens opnieuw 2
mlllioen aan uitgaven te noteeren.
Aan jaarlljksche uitgaven!
Men vrage Immers niet, welk een groot
kapitaal er eventueel aan scholen-ultbrei-
ding, enz. geïnvesteerd zal moeten worden!
Zoo zijn we, steeds aan den té lagen
kant blijvend, alreeds genaderd tot de
6.5 k 10 milUoen.
Maar nóg kunnen we niet zeggen: Das
Lied 1st aus!
De heer Ter Laan ca. verlangt ook het
van de gelegenheid tot
verstrekking van schoolvoedlng en school
kleed Ing.
Wat dat kosten moet?
Men bedenke, dat er in Nederland on
geveer 1.160.000 schoolgaande kinderen
zijn; momenteel verricht de particuliere
liefdadigheid hier zeer prijzenswaard ig
werk, maar zal deze liefdadigheid zich niet
overbodig gaan achten, wanneer de over
heid verplicht wordt, op kosten van den
belastingbetalen, voor schoolvoedlng en
schoolkleedlng (en waar is de grens van
de behoeftigheid?) te zorgen?
Gesteld eens, dat er maar 10 pCt. van
alle schoolgaande kinderen voor school
voedlng- en kleeding in aanmerking zou
komen, en dat er voor ieder kind per jaar
niet meer dan 10 noodig zou zijn, dan
kwam deze post de Overheid alweer op
1.160.000 te staan.
De sociaal-democraten zullen de eersten
zijn om tegen te werpen, dat dit bedrag
veel te laag geraamd is, in aanmerking
genomen, dat de particuliere liefdadigheid
bij een eventueele wettelijke verplichting
natuurlijk zal ophouden haar schoone
menschlievende functie te vervullen.
Wij erkennen nogmaals zeer nederig,
dat het ons onmogelijk is, ook maar „bij
benadering” een kostenberekening bij het
voorstel van den heer Ter Laan c.s. te ma
ken; wij hebben alleen maar een mini
mum-taxatie kunnen leveren
Maar als we dan zien, hoe deze taxatie
zich beweegt tusschen de ƒ7.5.en de
11.mlllioen, dan is het o.i. geen vraag
meer, of het plan Ter Laan ca. ook met
den besten wil der wereld verwezenlijkt
zou kunnen worden.
In dezen tijd.
a Ivorens wij ons wagen' aan een poging
ZA tot berekening van de kosten, welke
de door den heer Ter Laan ca voor
gestelde invoering van den achtjarigen
leerplicht voor Rijk en Gemeenten zou mee
brengen, moeten wij ons eerst nog even
bezig houden met een heel groot misver
stand, waarvan de voorstellers blijkbaar de
dupe geworden zijn.
De heeren hebben ons,op weg willen hel
pen om een kostenberekening te maken en
zeggen In hun memorie van toelichting:
„Het dichtste bij de waarheid komt
men, door het aantal kinderen boven 13
jaar, die niet school gaan, te ramen en dit
getal te vermenigvuldigen met het gemid
delde bedrag, dat een leerling van het la
ger onderwijs kost per jaar.”
weer eens want
t te niet voor de eerste maal in een
rede (voor de liberale Studenten-vereenl-
ging) te Leiden, sUn afzonderlijk standpunt
ten aniden van bet liberalisme uiteengezet en
darbij de oorzaken aangegeven, welke tot het
verval der liberale partU na Thorbecke's dood
leidden.
Een tot in de uiterste consequentie doorge
voerd intellectualisme kenmerkte de mentaliteit
der liberale politici, en daarnaast gingen mo
dernisme en liberalisme een bizondere wissel
werking op elkaar uitoefenen.
Ieder, die in den tegenwoordigen tUd in aan
raking komt met Jeugdzorg, jeugdbeweging zoo
wel als bescherming, zal begrijpen, dat naast
de vele andere problemen, die de practUk met
zich brengt, bijna in alle takken van dit werk
dezelfde vraag naar voren komt:
Hoe houden we het goede Katholieke gezins
leven in den tegenwoordigen tUd intact?
Hoe verzekeren we ons het Katholieke gezin
kundige leven te beschermen tegen het streven het best voor de toekomst?
van ben. die Gods wil als laatste macht gewoon
weg uitschakelen
In den acht van Zaterdag op Zondag ont
dekte een voorbUganger, dat brand was ultge, rt
broken in het pakhuis van bakker K. te Uden.''
Dese waarschuwde dadeUjk den bakker, wiens
woonhuis achter bet pakhuis te gelegen, waar,
alles In diepe rust was; Daar achter het bran
dende perceel een aantal vrachtauto's en wa
gens stonden, het kermtebedrUf van den heer
H.. werd ook deze direct gewezen op het drei
gend gevaar. Het vuur greep zoo snel om zich
heen, dat belde gezinnen nog maar juist op tUd
kond envluchten.
De brandweer, die verscheen met een paar
armoedige handspuiten en ondeugdelUk slan
genmateriaal. kon niet veel uitrichten. Dat de
aangrenden perceelen niet ten prooi vielen aan
de vlammen, te dan ook in hoofdzaak te dan
ken aan de gunstige windrichting
Het pakhuis brandde geheel uit. Hierin wa
ren groote hoeveelheden meel en rtjst opgesla-
ken. Ook drie groote' vrachtauto's en een woon
wagen werden een prooi der vlammen. De oor
zaak van dezen brand, waarvan de schade door
verzekering wordt gedekt, L> niet bekend.
Prof. Eigeman heeft
niet voor de eerste
(voor de liberale
Nader vernemen we. dat bet dochtertje van
den kunstschilder V. uit Eemnes. dat Zondag,
toen zU Óp den Naarderweg kwam te slippen en
met een schedelbaslsbreuk werd opgenomen, In
het 8t. Janszlekenhuis te Laren, waarheen zU s
was vervoerd, te overleden.
-w—v e berichten uit onze Oost betreffende
1 de muiterij op ons pantserschlp J3e
Zeven Provinciën” zijn van een ont
stellende beteekenis.
Muitende Inlandsche marinemannen heb
ben de op het schip dienstdoende officieren
overmeesterd en het schip de haven van
Oleh Leh doen verlaten
Óp 't eerste gezicht doet dit geval denken
aan den overval op Curasao, waarbij de
Nederlandsche gouverneur zelfs meegevoerd
werd in volle zee, maar zoodra we iets die
per op het geval Ingaan, blijkt het thans
op Sumatra gebeurde veel ernstiger, veel
ergerlijker en veel pljnlljker dan de ope-
rette-vertoonlng in onje West.
Op Curacao hadden wij te doen met een
geval van zeerooverij, dat hoezeer daar
door ook de eer van onze natie geschonden
werd niet al te zwaar opgenomerv be
hoefde te worden.
Thans echter is het gevaar gekomen uit
eigen gelederen: ontevreden inlandsche
zeelieden zijn aan t muiten geslagen en
hebben daarbij met de impulsiviteit, welke
den om de toekomst weinig bekommerden
Oosterling kenmerkt, een daad gesteld,
waarvan de beteekenis thans nog nauwe
lijks overzien kan worden.
Alvorens ons een oordeel te kunnen vor
men zullen wij nadere berichten moeten
afwachten.
Maar op tweëerlei willen wij thans reeds
wijzen:
het gebeurde duldt op een zeer gevaar
lijke stemming onder een deel van het ma
rinepersoneel in Nederlandsch-Indlë, een
stemming, welke Indien er niet tijdig met
takt ingegrepen wordt, waarbij wellicht de
hand in elgenboezem gestoken zal moeten
worden nog de grootst denkbare onheilen
zal kunnen stichten:
voorts moet het ongehoord heeten, dat
een geval als dit zich heeft kunnen voor
doen; gebrek aan discipline, gebrek aan
prestige, gebrek ook aan waakzaamheid op
een moment, dat men waakzaamheid ten
sterkste geboden wist ziedaar wat
thans al geconstateerd moet worden.
Een diepgaand onderzoek naar de oor
zaken van deze muiterij en van de wijze
waarop en de omstandigheden waar
onder de opstandelingen hun hoogst
ernstige daad van muiterij stelden (en stel
len kónden!) zal niet kunnen ultbiljven,
zal met spoed aangevangen moeten wor
den en er zal onderzocht moeten worden
zonder aanzien van personen, zonder
iemand te sparen.
Het Nederlandsch prestige heeft In In-
sulinde een schok gekregen, waarvan het
zich niet gemakkelijk herstellen zal, en dót,
terwijl het Nederlandsch gezag in de kolo
niën toch alreeds op zoo zware proef gesteld
wordt, tóch alreeds van vele zijden zoo
kritisch wordt beschouwd met stérkere
belangstelling dan verklaarbaar is Uit sym
pathie voor Nederland als koloniseerende
mogendheid, als bezittende deze overzee-
sche gewesten.
2e
3e
4e
5e
6e
7e
8e
9e
10e
