ONS BLAD
Overgave onder voorwaarden
Landdag
huis gestuurd
naar
Muitende Marine zoekt contact
VEREENIGDE KATHO^EKE PERS
Het nieuws van heden
BESLISSING VERWACHT
DE BAROMETER
Hevige explosie te
Parijs
ONDER PROTEST VAN
DR. ADENAUER
JOH. LAUWERS
PAÏCLOPJ
ALKMAAR
Fototoestellen vanaf 3.50
T
r
Acht dooden, honderd gewonden
Geen geweld in den zin
Zestien officieren aan boord
De stemming in Den Helder
Fransche visschersboot
gezonken
Het „Cambo** in audiëntie
voorbereid?
t
Mijnstaking in Spanje
Vesuvius in werking?
De namen der officieren
De onderofficieren
Nieuw beroep op Leipzig
(United Press).
De ministers confereeren
De burgeroorlog in het klein
Schout-bij-lNacht J. F. Osten,
commandant der Marine in Indië
Vier schepen achter de
muiters aan
Japan sch-Chineesche
conflict
Dr. Hugenberg tegen
renteverlaging
route van de „Zeven Provinciën" langs
de Sumatrasche Westkust
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
em
.80
.40
50
51
.03
50
50
„Het geheele avontuur is bedoeld
als een protest tegen de
salaris korting**
t
d
e
De standpunten van ryksregeering
en ministerie-Braun
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20 a, ingez. med. 40 c.
p. regel; idem op pag. één 55c p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de (ubriek - Telefoonnummer 433
De „coup**
Regeering-Braun weer
naar Leipzig
Stemming op de vloot
DINSDAG 7 FEBRUARI 1933
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
ZES EN 'TWINTIGSTE JAARGANG No. 112
IHIIIIIItlIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMI
Samenscholingen te Paramaribo vertx len.
X
Pastoor J. A. Kerckhoffs t.
een
O O
het
=3
p
t
1
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiuiiiiiiiiiiiiiim
Ernstige fabrieksbrand te Beekbergen.
Vorststeuitregeling geëindigd.
militair vliegtuig Hl
.89
.81
60
50
92
91
84
34
30
45
11
X)
13
>8
16
l
l
1
Een tweede element van groote beteekenis u.
dat stellig en zeker deze „coup" geruimen tijd
moet zijn voorbereid en uitstekend was ge-
DUI8BURG, 6 Febr. (W. B.) Hedenmiddag
la de lijkstoet van een bij de straatgevechten
tusschen de Nazi’s en de communisten dood
geschoten SA.-man door communisten vanuit
een hinderlaag beschoten. Een burger werd ge
dood en acht gewond. Onder de verzamelde
De „Osservatore Romano” ontkent de docmnen-
ten-diefstal ten Vatlcane.
H. M. de Koningin schonk tienduizend gulden
aan het Nationaal Crisis-Comité.
tm
44
.25
.30
.14
59
.89
.67
50
58
38
18
I
1
l
1
De namen dezer officieren zijn: Van Boven.
De Kroon, De Vos van Steenwljk, Ritsema van
Eek, Stegeman, Boots, Cool, Modderman, Rey-
nierse, de officier van gezondheid Vos, Agelink
van Rentergem. Koppen, Smits, de Wilde, Van
Balken en Dakker.
BERLIJN, 6 Febr. De verordening, waarbij
de bevoegdheden van het Pruisische mlnlsterie-
Braun aan rijkscommissaris van Papen worden
overgedragen, Is gemotiveerd met het feit, dat
de Pruisische landdag geen regeerlngsmeerder-
Naar aanleiding van de gebeurtenissen op „De
Zeven Provinciën" telefoneerde de correspon
dent van het „Handelsblad” de volgende ten
deele In onze berichten reeds vermelde bij
zonderheden.
Het bericht van de muiterij werd als een don
derslag te Batavia vernomen. De belangstel
ling bij het publiek is zeer groot, maar er is
geen schijn of schaduw van paniekstemming
Algemeen hoopt men, dat de regeerlng door
doortastend optreden een eind zal maken aan
het schandaal, dat een Nederlandsch oorlogs
schip onder commando van muiten door den
oceaan vaart.
BERLIJN, 6 Febr. Rjjkskanselier Hitler zal
morgen te Berlijn terugkeeren. Vrijdag sal hij
de Dultsche automobiel-tentoonstelling openen.
De Hesslsche Landdag heeft het voorstel der
nat.-sociallsten tot ontbinding van den Land
dag verworpen, daar de grondwettelijke twee
derde meerderheid niet werd bereikt.
met een achtmljlsvaart, waaruit kan blijken, dat
de orde aan boord wordt gehandhaafd.
Dat er risico bestaat voor een gevecht, be
twijfelt men, gezien het feit, dat de bediening
van het geschut zonder deskundige leiding met
eenlge kans op resultaat niet groot Is.
De geheele vloot wordt geconcentreerd.
Voorloopig zijn er drie of vier watervliegtui
gen op de „Zeven" afgezonden. Wanneer deze
boven het schip cirkelen, zal men allicht eens
naar boven kijken, en wellicht zal het gezicht
van de luchtbommen voldoende zijn om de mui
ters tot het Inzicht te brengen, dat dit avon
tuur hoe eet hoe beter beëindigd moet worden.
De brand op de Atlantique zou volgens de com
missie van onderzoek door kwaadwilligheid zjjn
veroorzaakt.
De Pruisische Landdag onder protest van dr.
Adenauer ontbonden. Ministerie-Braun wendt
zich tot Leipzig.
GENEVE, 8 Febr. (V. D.) In de Commissie
van Negentien werd hedenmorgen overeenstem
ming bereikt omtrent de beginselen op grond,
waarvan men China en Japan nieuwe aanbeve
lingen inzake de MandsJoerUsche kwestie sal
doen toekomen.
In dese aanbevelingen zal worden vastgesteld,
dat de met steun van Japan gestichte nieuwe
MandsJoerUsche staat niet zal worden erkend,
erwUl de mogendheden, die het Volkenbonds-
pact, het Kelloggpact en het Negen Mogendhe
den Verdrag hebben onderteekend. zullen wor
den ultgenoodlgd, niet In relatie met den staat
Mandsjoekwo te treden.
De namen van de onderofficieren, die zich
aan boord van J3e Zeven Provinciën” bevin
den zijn: Van Ling, Remmer, Van de Wal, Da
niels, Floresteyn, Fonteyn, Isbruecker, Merkx
en Voogd.
De namen der korporaals en minderen zUn
niet bekend aangezien de rol zich aan boord
bevindt.
Hoogste stand op Dinsdag war VXI 751
Achtera?
k
1
a
■I
e
t
1
r
i
r
t
L
O.
ie
■n
>t
le
n
t.
n
1.
n
m.
45
40
36
25
25
09
BI
81
54
?m
.67
.42
.10
,10
n.
84
16
07
Men neemt aan. dat deae onderteekenlng ver
zonnen is, daar men nog steeds gelooft, dat
slechte eenlge der Inlandsche schepelingen aan
het muiten ztyn geslagen. terwijl rij anderen
hebben aangespoord front te maken tegen de
Europeesche officieren en onderofficieren. Een
beslissend optreden wordt heden verwacht.
half uur duurde, verklaarden de vertegenwoor
digers. dat zU het standpunt der „Cambo” voor
den secretaris-geperaal hadden uiteengezet en
de wenschen van het Comité naar voren had
den gebracht.
De secretaris-generaal zegde toe het aange
voerde aan den minister te zullen overbrengen.
De vertegenwoordigers van het „Cambo” heb
ben daarop een speciale audiëntie bü den mi
nister aangevraagd op welk verzoek nader zal
worden beschikt.
Er was op het Plein in de residentie in de
omgeving van het departement vrU veel be
langstelling van de zUde van het publiek en
leden van de betrokken bonden, die den afloop
van de audiëntie afwachtten.
MADRID. 0 Febr. (Reuter.) In de mUnen
van Asturië (N.W. Spanje) is heden een alge-
meene steking uitgebroken, geleid door de so
cialisten. Van de 29.000 werklieden staken
27.000. Incidenten van beteekenis deden zich
niet voor.
Merkwaardig is, dat de president van het
rüksgerechtshof dr. Bumke gisteren een bezoek
heeft gebracht bU rUkskanseller Hitler, alsmede
bU de riJksregeering. Volgens de „Nachtaus-
gabe” Is aan te nemen, dat hlerbU wel ge
sproken zal rijn over de Pruisische kwestie.
De verordening tot voorloopige afzetting van
het mlnisterie-Braun is vandaag 3 maal voor
dar Dultsche radio voorgelezen.
De muiterij op „De Zeven Provinciën”. Achter
volging verscherpt. Telegrammen van de be
manning.
Een geweldige brand te Saint Albert (Luxem
burg) heeft een groot aantel huizen vernield;
de schade bedraagt eenlge mlllloenen.
Hoe Roosevelt’s kabinet er waarschijnlijk sal
uitzien.
BOULOGNE sur MER, 8 Febr. (Reuter.’ Gis
teren is een met acht personen bemande vls-
schersboot voor de haven van Etaples plotse
ling lek geslagen en gezonken.
De acht Inzittenden sprongen gekleed te wa
ter, doch slechts een gelukte het zich zwem
mend te redden, de zeven overigen verdronken.
BERLIJN. 6 Febr. (V. D.) In een interview
met een medewerker van de „Lokal Anreiger”
zeide dr. Hugenberg o. a.:
„In welke richting mijn politlek-economlsche
opvattingen gaan, behoef Ik niet uiteen te Bet
ten, aangezien Ik In dit opzicht geen onbe
schreven blad ben. De tUd Is even weinig ge
schikt voor overUlde experimenten a's voor pas
siviteit. Het is niet de taak van een minister
voor Economische Zaken, speculatieve ontwik
kelingen In de hand te werken. Ten aanzien
van den rentevoet ben Ik niet van plan op het
oogenbllk in te grijpen met behulp van dwang
maatregelen, zooals het kabinet-BrUnlng dat
met de December-verordenlng heeft gedaan
Dit stemt even weinig overeen met mUn poll-
tiek-economische opvattingen als ander geknoei
van den staat aan dingen, die zich het best
sell organisch kunnen ontwikkelen.”
organiseerd. Kennis van taal en volksaard is
niet de sterkste zijde van onze marine-offlcie-
ren en onder-officieren. OngetwUfeld heeft men
zich aan boord ten onrechte door de ulterlUz
onbewogen houding van de inheemsche schepe
lingen laten verleiden te meenen. dat er geen
vuiltje aan de lucht was.
TerwUl men geloofde, dat de inheemsche be
manning van ,.De Zeven Provinciën" was vrU-
gebleven van de psychische Infectie, die te Soe
rabaja om zich heen had gegrepen, bereidde dit
personeel In alle stilte een plan voor, dat tot
dusver geslaagd moet heeten, al zal het eind wel
heel anders zUn dan men zich voorstelde.
VermoedelUk heeft heeft te Sabang het In
heemsche personeel kennis gekregen van ’tgeen
te Soerabaja was gebeurd en heeft dit hen ge
ïnspireerd. Men moet aannemen, dat op JDe
Zeven Provinciën” tijdens het passagieren de
achtergebleven officieren en onderofficieren in
slaap zUn gesust door de oogenachljnlUke rust
van de bemanning en deze geheel zUn verrast,
toen de overval werd uitgevoerd. Ook de keuze
van het tUdstlp was goed overlegd: men was
juist bezig alles voor den nacht gereed te ma
ken.
Er is geen reden om te gelooven dat het lagere
Europeesche personeel gemeene zaak zal heb
ben gemaakt met de muiters. De Europeesche
matrozen zullen daartoe te minder overgaan,
omdat de .Jongens” over het algemeen geen
hoogen dunk hebben van hun bruine broeders
en hen In de wandeling slechts als „nikkers"
aanduiden. Dit is van belang omdat daardoor
het risico van moeilijkheden-op andere schepen,
waar ongeveer evenveel Europeesch als in-
heemsch personeel aanwezig is, zeer wordt ge
reduceerd.
Afgezien van de maatregelen, die de regee-
ring genomen heeft om „De Zeven Provinciën
op te vangen, is het ondenkbaar dat het schip
onder leiding van de muiters er In slagen zal
Soerabaja te bereiken, gelUk blijkbaar het plan
is. Het is nJ. wel een klein kunstje langs ie
Westkust van Atjeh te stoomen, maar zoodra
het schip Zuldelüker komt, moet het óf den
Oceaan In, óf loopt het risico dat het op een
van de talrijke klippen slaat. De kust is zeer
gevaarlük en zonder behoorlUke navigatie niet
te bevaren.
Het riet er thans naar uit, dat de muiters
dit maar zullen rlskeeren, omdat zU anders den
Indischen Oceaan zouden moeten instoomen, en
daar ziet men geen kustlUn meer, die als aan
wijzing kan dienen. Het schip vaart regelmatig
BATAVIA. 7 Februari. (Aneta) De achtervol
ging van de „Zeven Provinciën” wordt thans
door meer schepen voortgezet. Aan deae ach
tervolging wordt deelgenomen door twee onder-
zeeërs, drie vllegbooten, den mljnenlegger „Gou
den Leeuw” en het gouvernementsvaartuig
„Eridanus”. Dit laatste schip sal het gouver-
nementsschip „Aldebaran” vervangen.
De „Aldebaran" ontving twee radio-telegram-
men, afkomstig van de muiters, waarin respec
tievelijk wordt medegedeeld, dat het geheele
avontuur bedoeld Is als een protest tegen de
salariskorting en. in bet tweede telegram wordt
aangeboden zich over te geven onder zekere
voorwaardep, oju vrijheid van de muiters, die
de veiligheid der Europeesche gevangenen ga-
randeeren.
Het laatste bericht over de „Aldebaran” kwam
Maandagavond binnen om 22 uur plaataelUken
tjjd. In dit telegram werd de positie opgegeven,
terwijl werd medegedeeld, dat alles wel aan
boord was.
Het door .de muitende bemanning van JDe
Zeven Provinciën” aan de wereldpers gerichte
telegram wordt, evenals het andere telegram,
waarin overgave wordt aangeboden, niet se
rieus beschouwd. Laatstbedoeld telegram waa
als volgt onderteekend:
Naar aanleiding van de muiterij aan boord
Van de „Zeven Provinciën” heeft gisterochtend
een bespreking plaats gehad tusschen den
Minister van Koloniën en den Minister van
Defensie. Nader overleg met den Voorzitter
van den Ministerraad heeft plaats gehad.
Gisteravond vergaderde de ministerraad.
BATAVIA, 6 Febr. (Aneta) Tot nu toe rijn
de volgende feiten met betrekking tot de mui
terij door het aanwezig Inlandsch personeel
van „De Zeven Provinciën" bekend:
Zoodra „De Zeven Provinciën” de reede ver
liet. zijn een officier en een konstabel over
boord gesprongen. ZU bereikten een motorsloep
(welke blijkbaar van tevoren door de muiters
beschadigd was) en roeiden naar den wal.
De officier spoedde zich naar den aan wal
sUnden commandant en deed dien bet droeve
verhaal van de multerU van de Inlandsche be-
planning
Volgens zUn mededeeling hadden de aan boord
gebleven officieren rijd om hun revolvers te
krUgen. De officier hoorde het ratelen van ge
weren, welke waarschUnlUk van de rekken wer
den genomen. HU heeft geen schieten gehoord
„De Zeven Provinciën’ is thans vanaf Zater
dagavond 10 uur onderweg en vaart in zuldelUke
richting. Het schip werd het laatst gezien bU
rjalang (Westkust van Atjeh).
NAPELS, 8 Febr. (Per telefoon). De Vesuvius
staat voor een nieuwe periode van vulcanlscbe
uitbarstingen, welke volgens prof. Malladra. den
leider van het Vesuvlusobservatorium, >n aan
zienlijken omvang in dit voorjaar zouden be
ginnen.
In bet inwendige van den krater hebben
verscheidene aardverschuivingen plaats gevon
den, waardoor de weg voor de lava Is vrUge-
legd. Voor de omgeving van den Vesuvius wor
den dit Jaar even groote gevaren verwacht als
bU de in menig opzicht catastrofale uitbarsting
In 1929.
menschen-menlgte brak een paniek uit en
velen werden onder den voet geloopen.
Niettegenstaande de politie alle mogelUke
maatregelen had genomen om den stoet te be
schermen, had de overval toch plaats en wel In
de nabUheld van het hoofdbureau van politie.
Ook elders duren de botsingen tusschen de
politieke tegenstanders voort. NabU Stuttgart
Is een Communist doodgeschoten en werden
3 Nat.-Socialisten door leden van de RUks-
banier mishandeld. In Oberhausen werd een
Communist door een schot In de longen ernstig
gewond.
Te Gladbach-Rheydt overvielen verscheidene
nazi's vanmorgen vroeg een vooral door com
munisten bewoond barakkenkamp. De bewo
ners zouden met schietwapens bedreigd zUn.
TerzelfdertUd trachtten onbekenden het Antlfa-
huls te vernielen.
Tenslotte overvielen vUf geüniformeerde
nazi’s een meubelzaak, waarbU twee politieman
nen door schoten ernstig werden gewond.
Naar thans pas bekend wordt, Is het In den
nacht op Zaterdag te Dornagen tot botsingen
gekomen tusschen communisten uit de om
geving en nationaal-sociallsten. Er werd van
vuurwapenen gebruik gemaakt. Een nationaal-
soclallst en een communist werden gedood
Te Breslau Is de soc.-dem. Schupocomman-
dant met verlof gestuurd.
De nieuwe verordening is dus in strijd met
de rijksgrondwet en met de beslissing van het
staatsgerechtahof. Daarom zal de Pruisische
staatsregeering terstond een nieuw beroep doen
op het rijksgerechtshof.
De heer C. Meyer, eer
ste officier van „De
Zeven Provinciën"
BERLIJN, 6 Febr. Na de noodverordening,
welke aan den sociallstischen premier Braun
de hem door het staatsgerechtshof toegekende
bevoegdheden heeft ontnomen en overgedragen
aan rijkscommissaris von Papen, is de Pruisi
sche Landdag per 4 Maart as. door het drie-
manscollege ontbonden.
In de zitting van dit college, waarin dit be
sluit met de stemmen van den nat. soc. Kerrl
en von Papen werd aangenomen, legde de der
de drieman, dr. Adenauer (Centrum), een pro-
testverklaring af.
De Keulsche burgemeester die als voorzitter
van den staatsraad in het college zitting heeft,
noemde bovenbedoelde verordening In strUd
met de grondwet en met de uitspraak van het
staatsgerechtshof. Dientengevolge kon hU rijks-
commlssaris von Papen niet bevoegd erkennen,
om mede te stemmen In het driemanscollege.
Daarom weigerde dr. Adenauer mede te stem
men.
De Landdagverklezingen zullen tegeUJk met
de RUksdagverklezlngen worden gehouden, dus
op 5 Maart ax
Noodlanding van
Waardenburg.
Pijnenburg aan den kop van de Frankfurtsche
Zeadaagsche.
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Telefoon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS,
Per kwartaal voor Alkmaar f X—
Voor buiten Alkmaar f 2.85
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N V. Drukkerij De Spaarnested - Haarlem
Behalve de bemanning van 150 Inlanders rijn
er 50 Europeanen aan boord, van wie 18 officie
ren.
.De Aldebaran” heeft het schip achtervolgd,
dat een voorsprong van 3 uur beeft.
De „Aldebaran" zal de „Zeven Provinciën”
blUven volgen op een afstand van vjjf mUL On-
dertusschen zUn
verschillende maat
regelen genomen.
Hedenmorgen
wordt een beslis
send optreden ver
wacht.
De bUzonderhe-
den worden ge
heim gehouden.
Aan boord van
de „Aldebaran” be
vinden zich tien
officieren en een
Europeesch deta
chement Infante
rie, onder comman
do van den com
mandant der „Zeven Provinciën.”
Definitieve berichten omtrent bet lot van de
zestien officieren aan boord van „De Zeven
Provinciën” zUn nog niet beschikbaar.
BUJkens een officieel communiqué heeft een
later radiobericht van de „Zeven Provinciën"
aan de „Aldebaran” gemeld, dat het de bedoe
ling ver muiters is den commandant en het
overige personeel een etmaal voor de aankomst
te Soerabaja aan boord toe te laten, waar zU
met eerbewUzen zouden ontvangen worden.
Intusschen zUn het eskader en voorts de
Schepen qp vliegtuigen uit Soerabaja naar het
Westen gevaren voor de begeleiding en bewa
king.
MEDAN, 6 Febr. (Aneta). De „Dell Cou
rant” meldt, dat „De Zeven Provinciën” een
telegram, gericht tot de wereldpers, uitzond,
waarin het volgende wordt medegedeeld: JJe
Zeven Provinciën” is in handen van de beman
ning.
WU rijn van plan naar Soerabaja te varen.
WU hebben geen geweld In den zin en zullen
een dag voor Soerabaja officieel het commando
overgeven aan den commandant van „De Ze
ven Provinciën”. Het is ons doel om een pro
test te uiten tegen de onrechtvaardige salaris
vermindering en tegen het in hechtenis nemen
van hen die geprotesteerd hebben daartegen.
Er zUn geen gewonden aan boord en aan
boord is alles wel (onderteekend) De beman
ning.”
Deze proclamatie werd door den radiozender
van „De Zeven Provinciën” ultgeaeind In het
Hollandsch en vervolgens herhaald in Engel-
schen tekst.
held heeft gevormd en ook zichzelf niet heeft
ontbonden, tenslotte dat de Landdag en premier
Braun dezen met het welzUn van den staat
onvereenlgbaren toestand door hun handelin
gen In het leven hebben gehouden. Pruisen is
dus in zUn plicht tekort geschoten, omdat het
den toestand, welke een ordelUke staatsleiding
onmogelUk maakt, niet uit den weg heeft ge
ruimd.
Tot zoover de motiveering van het RUk.
Hiertegenover wordt door de staatsregeering
o.a. het volgende opgemerkt:
De vorming van een regeringsmeerderheid
door N.S.D.A.P. en Centrum is mislukt, doordat
de rUksregeering een bindende verzekering wil
de geven, dat zU na vorming eener dergelüke
regeringsmeerderheid den rijkscommissaris
voor Pruisen zou terugtrekken. Verder bestaat
tot vervroegde ontbinding van den Landdag
van rechtswege geen plicht. Ook de moreele
plicht bestond niet, omdat het In den tegen-
woordigen onrustlgen tUd niet gewenscht Is,
dat belde parlementen in de RUkshoofdstad
tegelUkertUd volkomen worden uitgeschakeld.
Tenslotte wordt opgemerkt dat wanneer de
tegenwoordige toestand in Pruisen onbevredi
gend Is, dit veroorzaakt is door de instelling en
uitbreiding van het rükscommtssariaat en het
weinig tegemoetkomend optreden van den rUks-
commissaris.
MALANG, 8 Febr. (Aneta), Hedennacht
twee uur zUn twee compagnieën marechaussee
naar Soerabaja vertrokken, als preventieve
maatregel.
Weliswaar viel er sedert de afkondiging van
de nieuwe salariskorting, die voor de Europee
sche schepelingen 14 en voor de inheemsche
17% bedraagt, een zekere spanning op te mer
ken, maar dese scheen langzamerhand te luwen,
ofschoon de dienstweigering van 425 man Inh.
personeel In de afgeloopen week te Soerabaja
werd beschouwd als een ernstig feit. Behalve
de grief van de korting bestaan bU het in
heemsch personeel de grief, dat men onder
scheid heeft gemaakt tusschen hen en de Eu
ropeesche schepelingen, ofschoon dit onder
scheid volkomen logisch Is, hetgeen men ech
ter aan verbitterde lieden niet gemakkelUk dui
delijk kan maken.
„De Zeven Provinciën” was reeds op een
oefentocht sedert begin Januari. Het schip had
juist in Sabang gebunkerd en geproviandeerd,
want het zou nog een maand moeten wegblU-
ven alvorens naar Soerabaja terug te keeron.
Donderdag kwflh het ter reede van Oleb-leh;
het zou daarna den oefentocht in den Indi
schen Oceaan éanvangen. De sleutel van het
geheim, hoe er sprake kan zUn van multerU
onder inheemsoh personeel, ligt in het feit,
dat ,J3e Zeven Provinciën” een instructieschip
is, dat naar verhouding veel meer Indische sche
pelingen aan boord heeft dan onze andere oor
logsbodems. De afkomelingen van de kweek
school voor Inlandsch marinepersoneel te Ma-
kassa doen meestal hun eerste practlsche er
varing op aan boord van „De Zeven Provinciën”
Bovendien geldt voor ouder Inlandsch perso
neel plaatsing op dit schip meestal als straf.
Jh Enropeeadie
inlanibche bemanning”
geen revolutlonnalre krachten van
PARIJS, 8 Febr. (V.D.) In de electrische
centrale van de bekende Fransche automobiel
fabriek Renault vond hedenmorgen te ruim
elf uur een hevige ontploffing plaats. Door de
wegvllegende Uzerdeelen werden verscheidene
arbeiders zwaar gewond. Een deel van het ge
bouw, waarin de ontploffing plaats vond, stort
te in. waardoor ruim honderd andere arbeiders
verwondingen opliepen. De terstond gealar
meerde en In grooten getale aangerukte brand
weer slaagde er In korten tUd In, ruim honderd
gewonden te bergen, van wie velen In levens
gevaar verkeerden. Acht hunner stierven tU-
dens het vervoer naar het ziekenhuis. De
brandweer wist te voorkomen, dat in het zwaar
beschadigde gebouwencomplex brand uitbrak.
Toen het geluld der ontploffingen en het ge
kraak van het Instortende bouwwerk had op
gehouden, hoorde men van alle kanten onder
0e pulnhoopen het gesteun en gekerm der ge
wonden. Terstond nadat de ramp bekend was,
hebben zich de Minister van Blnnenlandsche
Zaken, de Parijsche polltie-prefect Chiappe en
de prefect van het departement van de Seine
naar de plaats van het ongeluk begeven, om
persoonlijk het reddingswerk te lelden.
De oorzaak van de ramp Is nog niet bekend.
De fabriek ligt in de banlleue van ParUs en er
werken 30.000 arbeiders. Nog onlangs Is zU
aanzienlUk uitgebreid, en met de woningen der
Renault-arbelders wordt de geheele voorstad
Blllancourt er door In beslag genomen.
Renault heeft Vooral In Frankrijk, doch ook
In het buitenland een groote afzetmarkt van
haar luxe- en vrachtauto’s ZU voorziet het
Fransche leger voorben groot deel van de door
het leger gebruikte jnotortract ie en werkt ook
voor het buitenland; in den laatsten tUd o.a.
veel voor Japan.
Naar aanleiding van de multerU op „De Ze
ven Provinciën" had de „Telegraaf” een onder
houd met de marine-autoritelten te Den Hel
der.
„WU rijn er van overtuigd, zoo deelde men
mede, dat van revolutlonnalre zUde gepoogd
zal worden relletjes te verwekken onder het
marinepersoneel In Nederland en hiertegen
hebben wü maatregelen genomen. Er Is hier te
lande onder het marinepersoneel absoluut mets
onregelmatigs gebeurd, doch de maatregelen,
die genomen zUn. strekken slechts daartoe, dat
men op een eventueele onregelmatigheid, ver
wekt door revolutlonnalre elementen, is voor
bereid. De geest onder het marinepersoneel In
Nederland Is rustig. Men is niet In revolution-
nalre bonden georganiseerd. De personeelsbon-
den willen In die richting niet gaan.”
Men deelde het blad verder mede, dat er van
zekere zijde getracht was onrust onder het per
soneel te verwekken. In de treinen waarmede
de verlofgangers huiswaarts keerden, werden
opruiende pamfletten verspreid, waarin de
Nederlandsche soldaten worden opgehitst tot
een algemeen verzet op leger en vloot en om
het voorbeeld van de Jongens van „De Zeven
Provinciën" te volgen. De herkomst van het
pamflet, dat onderteekend is door een sol
datencommissie. Is niet bekend. Het geschrift
eindigt met den zin: ,Jjeve de wereldrevolutie”.
Om te voorkomen, dat revolutlonnalre elemen
ten in Den Helder zouden binnenkomen om
daar een agitatie te verwekken, heeft men en
kele maatregelen genomen«^JIuto’s worden op
de wegen, welke toegang tot Den Helder geven,
aangehouden.
ZUn er communistische cellen op de vloot In
Nederland?
In Ned.-Indië zullen wellicht enkele onder
de marine zUn, maar hier in Nederland waar
schUnlUk niet. In het personeel zUn weinig
communistische elementen. De besturen van de
organisaties hebben tót rust aangemaand. Het
lag in het plan van dê organisatie om a.s. Don
derdag een vergadering te beleggen om den
toestand te bespreken. Het voornemen was om
deze vergadering openbaar te doen zUn, doch
hieromtrent heeft men nog geen beslissing ge
nomen. omdat men het onder de gegeven om
standigheden niet zeer gewenscht acht een open
bare vergadering te beleggen. Over deze aan
gelegenheid wordt nog van gedachten gewisseld,
ook met het oog op de rust en orde In de ge
meente Den Helder.
De multerU wordt door de autoriteiten als
zeer ernstig gekwalificeerd. Er zal evenwel af
gewacht dienen te worden hoe de toestand zich
verder zal ontwikkelen. Uit volkenrechtelljk
oogpunt, zoo relde men ons, Is deze zeer precair
te noemen. Immers een muitend schip met in-
surgenten op volle see neemt hoegenaamd geen
positie in. Het Is als het ware vogelvrij verklaard.
Wordt zulk een schip In volle zee (niet in de
Nederlandsche territoriale wateren) aangetroffen
door een oorlogsschip van welke mogendheid
ook, dan heeft dit schip het recht het muitend
schip zonder omslag in den grond te boren.
Daar het volkomen bulten elke wet staat, wordt
het gelUk gesteld met een aeeroover. Het is te
I hopen, dat het niet tot bloedvergieten zal ko
men; dit zou op de gevolgen zeer zeker invloed
hebben. Voor zoover thans bekend is, zUn er
bulten op
het schip aanwezig en bevinden zich slechts de
eigen manschappen aan boord. Men hoopt, dat
de oproermakers het onhoudbare van hun po
sitie rullen Inzien en het niet op gewelddadig
heden zullen laten aankomen. Men heeft hier
rekening te houden met de mentaliteit van het
inlandsche personeel. Het Is mogelUk, dat het
er gauw genoeg van krUgt. hetgeen kan gebeu
ren als de levensmiddelen aan boord op raken.
Omtrent de eventueele bestraffing der mui
ters werd medegedeeld, dat deze, marine-
schepehngen xUnde, onder de Nederlandsche
wetgeving en niet onder die van Ned.-Indlë
staan. De doodstraf kan volgens dit strafrecht
niet dan tn oorlog worden toegepast, behalve
op de belhamels. De toestand In Den Helder is
op het oogenbllk volkomen rustig al heeft men
maatregelen genomen om op alle eventuali
teiten voorbereid te zUn.
Maandagmiddag om drie uur zUn de ver
tegenwoordigers van het „Cambo”, het Comité
van Actie, samengesteld uit den Bond van
Marine-schepellngen en den Bond van Marine-
onderofflcleren op audiëntie geweest bU den
secretaris-generaal van het departement van
Defensie te ’s-Gravenhage.
Na afloop der audiëntie, welke ongeveer een
r^-f
I
o
