Duitschland vrijgesproken!
Na de muiterij
PROGRAMMA VAN ZONDAG
Neunkirchen
De ontploffing te
RADIOPROGRAMMA
Niet welkom!
WILHELM HEEFT GEEN
SCHULD
ZATERDAG 11 FEBRUARI
van
Een opzienbarend boek
Wie deden er mee?
De oorzaak der explosie
Hartverscheurende tooneelen
Vrijgelaten
Vermoedelijk eerst Maandag
DE R.K. MIDDENSTAND
K.N.V.B.
I.V.C.B.
STAKING UITGEBROKEN
n
Muiter command ant
gedood
De terugkeer van
H.M. de Koningin
Lou de Visser mocht slechts
twee minuten in Den Helder
verblijven
„Een beste, vriendelijke
jongen”
De gewonden op de
„Piet Hein”
De keizer en de regeering
Duitschland wilden den oor
log niet en trachtten
dien te vermijden
„Handen omhoog”
V reeselyk beeld van
verwoesting
Maandag 13 Febr. 1933
Zondag 12 Febr. 1933
In confectiefabriek te Enschedé
met
vr^z.
150
vallen van de bom hard
(Elfel) 144»
330
Volgens een speciaal bericht aan .De Tele-
Zeeburgia 3Hilversum 2
-DJ8
A
4
l
372
(Zie
Bevestigd wordt het reeds door «mm vermeld
bericht, dat de „commandant* van het mallende
oorlogsschip, die zich onder de zwaar gewonden
•p de „Piet Hein" bevond» .wee uren na zijn
opname in het hospitaal is overleden.
in
de
De Nederlandsche R K. Middenstandsbond
heeft, als resultaat van een onder de daarbij
aangesloten vakbonden gehouden enquête, een
adres gericht to de Tweede Kamer, waarin ver-
De korporaal van de marine, die het roode
blad ..De Zeven Provinciën” kocht en daarvoor
is gestraft met een verswaard arrest van drie
dagen, is Vrijdag vrijgelaten.
Zijn commandant deelde hem mede, dat de
straf op een vergissing berustte.
leider der muiters beschouwd moet
de Europeesche korporaal-machlmst
l
MILAAN *31 M. 230 Concert. 6.36 Ora-
mofoonmuslek.
Phllharmo-
1. van M.
beschikbaar gesteld om de vluchtelingen onder
te brengen. Te Neunkirchen zijn eenlge wijken
in de nabijheid van de plaats van het ongeval
door de politie ontruimd, aangezien het gevaar
van instorting voor de meeste huizen aanwezig
is.
Er wordt een kort onderzoek gehouden, waar
uit de voorloopige indruk verkregen wordt, dat
zoowel de Europeesche als de Inlandache leden
van de bemanning aan de muiterij hebben mee
gedaan.
Dit wordt aan den eskadercommandant be
richt.
De' sloep met gewonden vaart naar de ..Plet
Hein". Intusschen zwalken de sloepen met ge
vangenen. waarin officieren, die met de revol
ver dreigen, hebben plaatsgenomen, op zee in
Afwachting van het moment van hun insche
ping op de voor hen bestemde schepen.
Afdeellng II
ie klasse
WCHilversum
SpartaDFC
Haarlem—KPC
W.-FrislaStormvogels
2e klasse A
RFCSteeds Hooger
DOLQuick
CDS—ONA
BBCHVV
Unites Neptun us
2e klasse B
VDL—VOC
GoudaFortuna
VIO8CW
OvermaasBxcelslor
3e klasse A
DVCBodegraven
UVB—Alphla
LFC—Rijswijk
In de eerste morgenuren moest het reddings
werk tijdelijk gestaakt worden, daar de helle
gloed van den brand afnam en men bij kunst
licht en fakkels niet veilig genoeg kon werken
De cokes-opslagplaatsen en de condensator bran
den nog steeds. Telkens worden nieuwe lijken
uit de puinhoopen der Ingestorte huizen te voor
schijn gehaald.
Een geheele familie, bestaande uit vader, moe
der en twee kinderen, werd bijhet instorten van
hun huls gedood, waardoor ook een andere fa
milie uit vijf personen bestaande, om het leven
gekomen is.
Wy-bisschop Moench uit Trier zal in den loop
van den morgen hier aankomen om een actie
tot hulpverleening te organlseeren.
De nood onder de zwaargetroffen bevolkjng
Is zeer groot, doch van alle zijden wordt hulp
geboden.
Ieder stelt zijn woning beschikbaar voor ver
zorging van de gewonden.
BEROMUN8TF.R *60 M. 8.50 Erika Frau-
scher zingt. SAO Negermuzlek. 9.00 Om
roeporkest
Vanmorgen tegen 4 uur kwam men in de
kringen van deskundigen meer en meer tot de
overtuiging, dat de ontploffing was ontstaan
doordat kort voor 6 uur gisterenavond tenge
volge van een kleine ontploffing in de benzol-
opslagplaats een brand was ontstaan, die zich
snel uitbeeldde en de gasleidingen in brand had
gezet. Vermoedelijk raakte hierdoor de glyce-
rine-voorraad onder in den gasmeter in brand,
waardoor de geheele reusachtige houder explo
deerde.
1 De geheele politiemacht staat gereed om zoo
noodig in te grijpen, daar men bij den huldigen
toestand rekening moet houden met demon
straties van radicale elementen.
Ie klasse
A KlmbrlaChévremont
RKWL—RKONS
KNCValkenburg
VolhardingKerkrede
WH—Caesar
Sltt. BoysMarsana
B KoiplngRac.
F De MeerDem
Li m vloVVZ
VolendamVic
Q DHL— HBC
LeonidasCDA
Dón kSpartaan
Gr. Willem IISantpoort
SJCTYBB
2e klasse
Al Dova—SDOR
Halsteren—(Schutter*
BSC—Oudenbosch
A2 DVC—WVO
SNP—Hilze
K St Jan—VVO
Lob. Boys—Vlod
Het communistische Kamerlid Lou de
Visser is gisterenavond met den trein van
18.35 uur te Den Helder aangekomen. Hem
werd de toegang tot Den Helder echter ont
zegd. zoodat hij met den trein van 18.37 uur
onverrichterzake weer moest vertrekken.
Terwijl het stoffelijk overschot van den onder
zoo bijzonder droeve omstandigheden om het
leven gekomen marinier Kroeskop onder *en
feilen tropenzon in alle stilte zijn laatste rust
plaats bereikt, is zijn te Amsterdam woonach
tige moeder de pijnlbke belangstelling ont
vlucht en afgereisd naar haar familie te Was
senaar.
Al is de woning aan de Pieter van der Does
straat in West thans door de familie verlaten,
in de buurt vormt het gebeurde nog steeds het
onderwerp van de gesprekken. De naaste buren
hadden den jongen Willem Kroeskop, die pas
Volgens het ..Vaderls d" wordt de kans, dat
H M ke Koningin reeds heden in Den Haag
zal '\iknkomen. zeer gering geacht. Naar alls
waarschijnlijkheid zal H. M. niet voor Maan
dag as. de Residentie bereiken.
L Quick 3Achille* 3
HaoEmoe
LSV—Losser
M EMM 2—SDO
Vep—LW
MBVSemper Avan tl
N WA—Forward
ZwaluwenWüakr. 2
RKAV—GVO
VitesseOnze Gezellen
Geel WitDoe*
O ExcelsiorGraaf Fieri*
L. en 6.Llaae
PFC— Blauw Zwart
Spartaan 2Wilhelmus
BRUSSEL. 1509 M. 12.20 Concert door
..The Mickey's club Jasz attraction", o. 1.
van Ludo Langlois. 1.30 Idem 2.45 Voet
balwedstrijd BelgiëItalië. 5.20 Concert
uit het Grand-Hotel te Antwerpen o. 1. v.
André Felleman. 7.10 Concert door het
Belgisch piano-kwartet. 1.50 Oramofoon-
muziek.
DAVENTRY 1555 M. 12.50 Piano-reclta!
door Mrs Norman O'Neill. 130 Concert
door het Schotsche studlo-orkest o. 1. van
Guy Daines. 435 B B. C. Orkest o. 1. V.
Victor Wely 9.25 D. V. C. orkest o. 1. v.
Stanford Robinson
Afdeellng III
ie klasse
EnschedePEC
3e klasse A
ZACRODA
DOTOGOLTO
ApeldoornHengelo
BorneKHC
3e klasse B
Theole—Doellnchem
QuickUD
EendrachtAZC
Arnhemsche Boy*—SCH
3e klasse A
PhenixHaaksbergen
La Première—Rijssen Voor.
GermanictuGeel-Zwart
3e klasse B
DAVO—Labor
Terwijl de brandweren uit het geheele Saar-
gebled, tegen het einde van den nacht doode
lijk vermoeid, met opoffering van al hun krach
ten steeds dóórwerkten om de honderden brand
haarden te dooven, en het steeds opnieuw op
laaiende vuur te bestrijden, staan de vrijwillige
eerste-hulp-brigades de gewenden bij. Naar ver
luidt zou in een met den grond gelijk gemaakt
woonhuis nog een familie van acht personen be
dolven liggen. Hoewel de plaats van het onge
val zoodanig is afgezet, dat tpen van een bijna
hermetische afsluiting kan spreken heeft men
toch talrijke verwanten van vermisten binnen
de afzetting toegelaten. Voor de puinhoopen
der woonhuizen spelen zich hartverscheurende
tooneelen af. Verpletterd en stom staan de ge
zinnen voor hun verwoeste woningen. Het is
bijna niet te beschrijven hoe de half verdoofde
Afdeellng I
le klasse
ZFC—RCH
Hermes-DVSBl.-Wlt
3e klasse A
TOGZeeburgia
DBG——EDO
Alcmarla VictrlxZW
3e klasse B
AlphenHFC
AFCDe Spartaan
BaarnBloemend aal
3e klasse A
ZaandijkDWV
De Volewijcker*Meervog.
HelderPurmersteln
KW—Assendelft
3e klasse B
HllllnenSchoten
O VVO— Halfweg
WM8Oosterpark
DJK—8DW
3e klasse C
AmstelWatergraafsmeer
RODIZRC
De Meteoor—ODE
Holland—UW
8e klasee D
ZeistRapldlta*
UtrechtEllnckwijk
DONAR—DOS
4e klasee A
Beverwijk—EVC
BehagenAlkmaar
ZilvermeeuwenTexel
UitgeestDT8
4e klasse B
SNA—8CA
IWHEDW
LOCRivalen
Wilhelmina Voor.Verkade
4e kin** O
SLTO—8 DB
TDC-RCA
DSVADW
TIWOranje-Zwart
JO6Ahrend's VC
4e klaaae D
HeemskerckSloterdijk
Jan Hanzenkw.Avantl
SDZSwift
4e klasee E
WoerdenKampong
QuickAmersf. Boy*
B***rve 1* kl***l
Aan boord van ..De Zeven Provinciën”
blijken sommigen reeds over den eersten schrik
te'zijn heengekomen. hetgeen afgeleid kan wor
den uit hun houding, die zij aannemen tegen
over de officieren, die met revolvers in de hand
rondgaan, „handen omhoog" bevelen en ieder
een foullleeren. waardoor een groot aantal mes
sen weldra op een hoopje bijeenliggen.
Dit laatste bewijst, dat de voorafgaande som
matie om de wapens neer te gooien niet alge
meen ten volle was opgevolgd.
Een nieuw vlaggesein van den eskadercomman
dant Instrueert den commandeerenden officier
van ..De Zeven Provinciën” om de Europee
sche belhamels uit te zoeken en naar de
..Evertsen" over te brengen, terwijl de Inheem-
sche belhamels naar den kruiser „Java” moeten
worden gebracht.
De doktoren leggen zoo snel mogelijk nood
verbanden. terwijl ander personeel de zwaarst
gewonden op brancards legt, in zeildoeken tn-
naalt. terwijl ook eenlge gewonden, die nog
loopen kunnen, meegaan
aan intieme relaties zooals de Keizerin, zijn
tante Groothertogin Luiae von Baden enzoo-
voort.
De documenten welke Jagow in zijn boek op
nam, toonen vooral de menschelijke zijde van
ex-Keiser Wilhelm en zullen ongetwijfeld even
veel belangstelling verwekken als commentaren.
Vooral daar waar Jagow als zijn meenlng
welke hU op de door hem' gepubliceerde docu
menten baseert uitspreekt dat „Keizer Wil
helm en de Dultache Regeering in Juli 1914
niet bewust en met voorbedachten rade op den
oorlog aanstuurdep. zooals het Verdrag van
Versailles beweert." doch dat zij Integendeel op
het oogenblik dat de crisis haar hoogtepunt
bereikte, al het mogelijke hebben gedaan om
den vrede te bewaren ené, den oorlog te ver
mijden."
LANGF.NBF.RG 472 M. 1120 Wsgner-
herdenklng (zie Könlgswusterhausen). 320
Concert (zie Weenen1 4.20 Eerste bedrijf
Lohengrin. 5 50 Tweede bedrijf 9 50 Con
cert.
Zooals te verwachten was dook in den loop
van den nacht ook het gerucht op. dat men
hier met een daad van sabotage te doen heeft.
Hoewel men met dergeljjke geruchten zeer voor
zichtig moet zijn, acht men de waarschijnlijk
heid ervan versterkt door het feit, dat de gas
installatie te Neunkirchen de modernste van
geheel Europa is.
Bovendien wordt door de gasinstallatie te
Neunkirchen ook de ijzerfabriek Homburg van
gas voorzien. Door het stopzetten van den gas
toevoer moest deze fabriek nog gisteravond stil
gelegd worden. De voornaamste afdeelingen
van de ijzerfabriek te Neunkirchen, die behoort
tot bet bekende Otto Wolff-mncem. dat een
der grootste staalproducenten van Duitschland
is, konden blijven doorwerken.
schillende bezwaren tegen het ontwerp Weel-
deverteringsbelasting worden geuit.
In de eerste plaats zal dit het geval zijn.
bepaalde heffingen een
WU stappen over op de „Plet Hein”, teneinde
Batavia zoo snel mogelijk te bereiken.
De dokter liep hier van de eene hut naar den
andere, zooals hij dat gedurende de uiterst
snelle terugreis voortdurend had gedaan.
In zeven uren tijd was de doodenlljst aange
groeid met vier, en intusschen verergerde de
toestand van den marinier Visser, terwijl ook
de toestand van de vier andere zwaargewonden
geen wijziging ten goede vertoonde.
Het kwam ons voor, dat de zes lichtgewonden
het goed maakten.
Onder hen bevond zich ook een Europeesch
matroos, die na het
naar de radio was gesneld om de overgave van
de muiters bekend te maken.
De commandant van de ..Plet Hein”, de luite
nant ter zee der eerste klasse De Meester,
bracht de „Piet Hein" in recordtijd terug naar
Tandjong-Prlok. Hierdoor was het mogelijk den
droeven last zoo snel als maar eenlgszins kon
in gereed staande ambulance«auto‘s te vervoe
ren.
Te Tandjong-Priok was reeds belangstelling,
ondanks het feit, dat de aankomst van de
.Tiet Hein" slechts weinigen bekend kon zijn
PARIJS (Elfrl) 144» M. 12.50 Concert.
120 Concert door het Rex orkest.
PARIJS (Radio) 345 M. 1150 Gramo-
foonmuzlek 1.20 Populair concert.
Idêm. 9.05 Gevarieerd programma.
HFC 2Haarlem 2
Reserve 2e klasse A
RCH 2—KFC 2
Ajax 8WFC 2
Alcmarla Victrlx 3VSV 3
WA 3HRC 3
TOG 3West-Frisia 2
Reserve 3e klasae B
UW 3Vriendenschaar 3
Velox 3‘t Gooi 3
Rapldlta* 3Blauw-Wlt 3
HVC 3—DEC 3
Reserve 3e klasse A
ZW 3De Kennemers 3
OSV 3Helder 3
WFC 3—QSC 3
Hollandla 3Alcm. Vlctr. 3
APGS 3—ZFC 3
Reserve 3e klasse B
Zeeburgia 3WA 3
MoervogeU 3Wllh. Voor. 3
HEDW 2—DSV 2
DWV 2SLTO 2
Reserve 3e kin see C
ZRC 3—Amstel 3
8DW 3De Spartaan 3
ADW 3DEC 3
Reserve 3e klasse D
Oranje-Zw. 3Watergr.m 3
Ajax 4Allen Weerbaar 3
Rapldlta* 3—SNA 3
Ooeterpark 3—Bi -Wit 4
ODE 3—De Volewijckers 3
Reserve 3e klasae E
Hercules 3't Gooi 3
ongelukkige menschen probeeren uit de puin
hoopen de meest waardelooze voorwerpen te
redden. Talloos zijn de ooggetuigen en talloos
de bijzonderheden, die over dezen dag van ver
schrikking kunnen worden gemeld. Zoo ligt bij
voorbeeld aan den kant van de straat, nauwe
lijks 30 meter verwilderd van de plaats waar de
gashouder in de lucht vloog, een vrachtauto.
De auto passeerde den gashouder op het mo
ment dat deze in de lucht vloog.
In een hooge boog vloog de zware bestelauto
omhoog tegen een huismuur aan. om vernield
van een hoogte van ongeveer 10 meter op straat
neer te vallen. De vier inzittenden werden later
afschuwelijk verminkt uit den wagen gehaald.
Nog steeds vertoeven ambulance-auto's, die
uit alle deelen van het land, zelfs uit Kaiser-
lautem en
ontboden.
Homburg 1
ROME 441 M. 336 Orkestmuziek 8.05
Operette .Ja donn* perduta".
WEENEN 517 M. 520 Populair concert.
9.05 Grwmofoonmuzlek.
WARSCHAL 1*12 M. 11.35
nisch orkest van Warschau
MiereeJewakl 3*6 Gremofoonmuziek. 720
Populair concert. 830 Concert door het
omroeporkest o. 1. van J. Oelmlnakl. 10.30
Dansmuziek.
HVIZEN, 296 Meter NCRV Schrift
lezing en meditatie 8 15 Gramotoon-
muzlek. o. a Symphonle van Franck
1030 Morgendienst door J. Valk 11.00
Lezen van Chr. Lectuur 11.30 Gramofoon-
muzlek 13.00 Politieberichten 12 15.
Gremofoonmuziek 12 30 Orgelconcert
door Jan Zwart uit de Hersteld Evang.
Luth. Kerk. Amsterdam 3.00 Uitzen
ding voor de scholen 330 Gramofoon-
muzlek 3.*5 Wenken voor de keuken -
3 15 Cursus knippen en naaien 3 30 Cur
sus stof versleren en modevakopleldlng
*.00 Bijbellezing door da. A. van Kosten
5.00 Gremofoonmuziek 5.15 Christelijk
Uedérenuur 6 15 Gremofoonmuziek
6.30 Vragenuurtje 7.30 Politieberichten -
7.*5 Persberichten van het Ned. Chr Pers
bureau 8 00 Uitzending van de Vergade
ring van de Vrije Unyversltelt te Amsterdam
10.10 Vaz Dia* £10.15 Gramofoonplaten.
HfLVERSlM. 187* Meter AVRO
8 00 Tijdsein -8.0% Gremofoonmuziek
10.01 Morgenwijding 10.15 Gramofoon
muziek 10 30 Orgelconcert door Felke
Asma. soliste Olly Folge Fond en viool
11.00 Causerie P Dijk ema. Drs Phil ..Ty
pen leerlingen M O.” 1130 Voortzet
ting van het orgelconcert 12 01 Lunch
concert door het Avro-kleln-orkest onder
leiding van Nico Treep 3 13 Vereorging
sender 230 Concert door bet Avro-
kamerorkest onder leiding van Nico Ger-
harz «00 Pianorecital door Victor
Babien *30 Causerie door Max
Tak. geïllustreerd met gramofoonmu-
zlek ..Programmamuziek" 530 Kovaca
Lajos en zijn orkest (Refrelnzang Bob
Scholte) 6.30 Boekenhalfuur: Herman
Robber* spreekt over „Mijn dubbel leven”
van Ferdinand Goetel. uit het Poolsch ver
taald door Siegfried van Praag 7.00 Ko
vac* Lajos en zijn orkest 730 Causerie
door Klaas de Vries- .Een school voor
allen” 730 Gremofoonmuziek 8 00
Tijdsein Avroklok 8 05 Concert door het
omroeporkest onder leiding van Nico Treep.
m. m v. Lla Fuldauer. zang 930 Concert
door Edith Lorand en haar orkest 10.30
Gramdfoonmuzlek 11.00 Vaz Dia* 11.06
Aanal. van het cafè-restaurant ,,‘t Zuid",
te Den Haag Dansmuziek door ..The
Ramblers”, onder leiding van Theo. Uden
Masman 13 00 Tijdsein en sluiting.
BRUSSEL. 509"m Concert door het
kleine orkest van het N.I.R ol.v. p. Lee
mans 130 Gremofoonmuziek 9.20
Concert door het Radlo-orkest oj.v. Franz
André 1030 Gremofoonmuziek.
RERUN. *17 M. 3 50 Concert 530
Populaire muziek en dansmuziek: 6*5
Idem 7.25 .Der fllegende Hollander,
opera van Wagner
HAMBURG. 362 M. 1335 Gramofoon-
muzlek 1 30 Idem 9 *0 Concert uit
restaurant ..Osterman” 1035 Dansmuziek
door Otto Corner en zijn orkest.
KONTGSWUSTFRHAU8EN. 1635 M. 1 20
Gremofoonmuziek 50 Concert door een
saxoohoon-k wartet 7.06 ..Tristan en
Isolde”, opera van Wagner 10 20 Concert
uit München.
LANGFNUERG. *72 M. 1220 Concert
o.l.v. Eysoldt 20 Vsspsrconcert o. 1- v.
Wolf 7.20 Wagnerconcert ol.v. Wolf
Wolf 720 Wagnerconcert 10.03 Dans
muziek.
DAVENTRY. 155* M. 1320 Concert
door Haydn Hear en zijn band 1.20 Or
gelconcert door Reglnal New 05 Con
cert door het Schotsche studio orkest o.
1. v. Guy Daines 1106 Ambrose Blue
Lyres In het Dorchester hotel
PARIJS, (FJffel). 1446 Meter 730 Fran-
«che operettemuziek.
PARIJS, 172* Meter (Radio) 1320 Concert
door het omroeporkest, operafragmenten
125 Mevrouw Gerö zingt 7.40 Concert
door het omroep-orkest 8 20 „Surcouf"
iperette van Planquette.
De stad zelf biedt een vreeselljk beid van ver
woesting De straten zijn bedekt met glas
scherven, puin en stukken ijzer. De licht- en
trammasten zijn verbogen of gebroken.
De ernst van de ontploffing wordt eerst dui
delijk als men bedenkt dat de Neunkircher
Ijzerfabriek een geheel jaar het werk zal moe
ten stopzetten, waardoor de werkloosheid in
bet Sgargebied aanzienlijk zal toenemen.
Verscheidene gebouwen te Neunkirchen zijn
gedeeltelijk verwoest, oa. het bureau van de
„Neunklrchener Zeitung
ZutphanlaDe Gazelle
SallandiaDaventria
3e klasse C
Trekvogel*SML-Spatram
Hertog HendrikOBIOD
ESCA—TBC
3e klasse D
GelrlaNeeds
Sll volde—F ALTO
*e klasae A
PJDe Tubsntere
Olden zaalWierdensche
Boy*
WlerdenWtlhelmlnaach.
UmssonNljverdal
*e klaaae B
REWIOD—Hattem
ZutphenWtjhe
Brink en Orden
Alexandria
Apeldoorasche Boy*OBV
4e klasae C
HVGVUDO
Doesburg—Dlerenache Boy*
BICTVV
4e klaape D
WAW—Oosterbeek
NDTGVC
EdeEliatha
4e klaas* E
ReunieLoebe qp
Bergachs Boy*
Eibergsche Boys
Aai tan—DSC
DlnxperloWinterswijk
Baserve le klaaae
Go Ahead 3Enschede 2
PEC 3AOOW 2
Heracles 3Tubantia 3
Be Quick 3Hengelo 3 I
Enached. Boys 3AZC 3
Reaerve 2e klaaae A
PEC 3Hengelo 3
Enached. Boys 3Heracles 3
Robur et Velocitas 3
Enschede 3
Go Ahead 3ZAC 3
Reaerve 3e klaaa» B
NEC 3—Vlteaae 3
Eendracht 3Rhenua 3
Doetlnchem 3Quick 3
Gelrla 3Wagenlngen 3
Afdeellng IV
le klasse
Willem n—NAC
LONGA—BW
EindhovenPSV
MiddelburgNOAD
3e klasse A
BredaDe Baronie
HeroRBC
TBC—MEVO
Alliance—DOSKO
DongenVllsalngen
-w—oor particuliere documenten uit het per-
I 1 soonlijk «archief van den ex-keizer. die
tot heden onbeketnd waren en welke
„United Press" thans voor het eerst publiceert,
wordt een geheel nieuw licht geworpen op bet
ontstaan van den wereldoorlog.
Deze documenten, waarvan de geschiedkun
dige waarde niet nader hoeft te worden betoogd,
zullen worden opgenomen in een boek van dr.
Kurt Jagow. Ceremoniemeester van Wilhelm:
„Duitschland vrijgesproken. Het drama van
dertien dagen in het oordeel der geschiedenis."
De ex-Keizer legde een groote belangstelling
aan den dag voor deze publicatie en stond een
belangrijk deel van zijn tijd af om Jagow te
helpen bjj de voorbereiding van zijn boek.
Een der belangrijkste van deze documenten is
een brief dien de ex-Keizer den 3Qsten Jtlli 191*
aan zijn tante. Groothertogin Luise von Baden,
schreef. Deze luidt:
„De toestand is zeer ernstig. Na het beroep
van den Czaar op mijn vriendschap en op zijn
verzoek om hem als middelaar bij te staan voor
het behoud van den Europeeschen vrede, stem
de ik er in toe om deze rol op mij te nemen en
toog aan het werk. Helaas deelde de Czaar mij
tot mijn groote verbazing juist vanmorgen mee,
dat hjj reeds vijf dagen geleden militaire maat
regelen bevolen had die intusschen zijn door
gevoerd, dat is dus drie dagen voor zijn be
roep op mij om hem als bemiddelaar by te
staan. Terzelfder ure stelde zijn Regeering er
ons van in kennis, dat de mobilisatie tegen
Oostenrijk een aanvang had genomen. Dus zon
der mijn voorkennis, achter mij om en zonder
het resultaat onzer bemiddeling af te wachten I
Ik heb Zijne Majesteit laten weten dat militaire
maatregelen welke Oostenrijk zal opnemen als
een bedreiging, mijn actie als bemiddelaar nood
zakelijkerwijze zullen -fnuiken en mijn werk in
gevaar brengen. De Czaar echter drukte de
hoop uit dat ik ondanks zijn maatregelen zou
blijven volharden. Ik zie maar weinig kans op
een vreedzame oplossing. In elk geval heeft de t
weinig eervolle nyinier van doen van Rusland
dit voor mij onmogelijk gemaakt. Het behoud
van den vrede is niet langer in de macht van
Berlijn, maar alleen en uitsluitend in die van
Landen. Wanneer Engeland, zooals het voor
geeft, wezenlijk en ernstig er naar verlangt dat
de oorlog vermeden en de vrede bewaard wordU
..dan moet het Parijs klaar en duidelijk laten
weten dat Frankrijk in zulk een onrechtvaar-
digen strijd niet op Engelands hulp rekenen
kan en dat- het dus kalm moet blijven. Wan-
neer Petersburg hetzelfde onder het oog wordt 1
gebracht, dan zal, ondanks de mobilisatie, geen 1
van beide landen den oorlog verklaren. De al- j
geheele verantwoordelijkheid voor een mogelük
Europeesch conflict berust alleen en uitsluitend i
bij Engeland. Door stilzwijgend toe te zien of
neutraal te blijven, moedigt het Frankrijk aan
om samen met Rusland tegen ons op te treden;
door een klaar en duidelijk woord kan het Europa I
voor een ramp behouden. Moge het den mo-
reelen moed vinden om dit woord te spreken. i
Wilhelm.” - I
Het boek herinnert er voorts aan hoe Wilhelm
het eerste telegram over den moord op den I
Aartshertog en de Aartshertogin van Oosten
rijk te Serajevo, den 28sten Juli 191* ontving
terwjjl hjj te Kiel de regatta gadesloeg.
In de vrees voor complicaties van den Euro
peeschen politieken toestand wilde hij dadelijk
naar Berlijn terugkeeren, doch telegrammen
van den Rijkskanselier en van de Keizerin dron
gen aan dat hij zijn reis naar Noord-Europa
zou voortzetten. Gelijk bekend is had Wilhelm
voor zijn vertrek last gegeven dat een confe
rentie van politieke en rnllitaire autoriteiten de
memoranda der Ooete*Uksche regeering be
spreken zou. Deze conferentie werd „de Kroon
raad van Potsdam” genoemd. In zijn boek ont
kent dr. Jagow dit nadrukkelijk en zegt dat
juist den 26sten Juli, toen de gebeurtenissen in
Europa een ernstige wending begonnen te ne
men, de Keizer heelemaal niet zoo verontrust
was als hij zeker geweest zou zijn wanneer hij
had kunnen vermoeden dat een week later de
legers van Europa tegen elkaar zouden op
rukken.
Den 26sten telegrafeerde Wilhelm aan de
Keizerin dat hij in verband met de verhouding
tusschen Belgrado en Weenen besloten had om
uit Noord-Europa terug te keeren. „Zoodra ik
mijn besprekingen in Berlijn ten einde heb ge
voerd en weet hoe de zaken er precies voor
staan. en mits er niets ernstigers gebeurt, kom
ik terug naar Wilhelmshöhe.” (De Keizerin
verbleef in Wilhelmshöhe).
In den laten avond van 30 Juli werd er te
Potsdam een telegram ontvangen van Koning
George van Groot-Brittannië aan Prins Heinrich.
Dit telegram klonk zeer vriéndelijk voor Wil
helm en deze telegrafeerde in den namiddag
van den 31sten Juli aan de Groothertogin Luise
von Baden:
„Gisteravond zeer sympathiek gunstig ant
woord ontvangen van Koning George; werkt
met mü samen; zal allen invloed aanwenden bij
zyn geallieerden voor behoud vrede. Voorberei
ding van onderhandelingen tusschen Weenen
en Petersburg volgde en bespreking tusschen
Weenen en Londen zal plaats hebben. God
helpe ons verder! Helaas ontvang ik juist rap
port dat in Petersburg order gegeven is mobi
lisatie leger en vloot van heel Rusland. Czaar
heeft niet gewacht op resultaat mijner bemid
deling waarom hij had gevraagd.”
De documenten welke in het boek zijn opge
nomen. onthullen Wilhelm's hoop en wanhoop
gedurende de laatste weken voor'het uitbreken
van den oorlog, vooral in de telegrammen die
niet aan officieele instanties gericht waren, doch gDO '3
i andere plaatsen uit den PfaU, ztfn
op de plaats van het ongeval. Te
hebben de hotels hun kamer» be-
KAUNDBORG 1154 M. 11.20 Carl Ry-
dahls Instrumentaal ensemble. 1.50 Ora-
mofoonmuzlek. 2.45 Omroeporkest o. 1.
Bm. Reese n 10.20 Dansmuziek door de
band van ..National Scala” o. 1. van Kal
Julian.
BERLIJN. 41» M. 11.20 Concert uit Kö-
nigswusterhausen. 12.25 Concert zie Ham
burg. 4.10 Concert 6.35 Populair concert.
8.35 Wagner concert door het omroepor
kest o. van Eugene Jochum.
HAMBURG. 372 M. 10.55 Ba ch cantate
uit Leipzig (Zie Kön Igswuster hausen
12.25 uit Flensburg, concert door het Ste-
delbk orkest o. 1. van Kurt Barth. 4 05
Vocaal concert door het St. Nicolalcher.
8 20 Concert door het Pbilharmonisch or
kest van Hamburg en het Rich terse he
vrouwenkoor o. 1. van R. Richter. Jozef
Legler, z-ang.
HILVERSUM 1875 M. 830 VARA Tuin-
bouwhalfuurtje. S. 8. Lantinga: Snoeien
en verplanten van rozen. 9.00 ..Doe het
veilig'. Ir. R. A Gorter: „Veiligheid by
stoomketels enz.” 9 15 Voetbalmededeelln-
gen. 9«18 Orgelspel door J. Jong. 9.20 So
cialistische en dramatische poëzie uit het
buitenland. Chettollederen. Martien Bever
sluis draagt voor. 10.00 VARA-orkest o. 1.
van Hugo de Groot. Stefan Frenkel en
Harry Wlggelaar. viool. 10.40 Fllmkwar-
tiertje door M Sluyser. 11.00 VARA-orkest
o. T van Hugo de Groot. 11.40 Zondagmor-
gentoespraak door G. J. Zwertbroek. 12.00
Tijdsein A VU.O.-klok en onuroeporkest o.
1. van Nico Treep af gewisseld door gra-
mofoonrfiuziek. 2.00 Boekenhalfuur!je door
Dr P. H. Ritter Jr ..Het caberet der
plaatsvervangers” van Siegfried van Praag.
230 Aansluiting met het Scala-theater te
Den Haag. Operette Tangolita. 4.00 Radio-
tooneel. ..Het Engelsch itooneel” Sir Ja
mes M. Barne. De tweede kans. spr. Dr.
G. A. Dudok. o. 1. van Kommer Kleyn. 4.45
Sportuitslagen Vaz Dias gevolgd door
gramofbonmuzlek. 500 VARA-kinder-
uurtje op het booze eiland. 6.00 V.P.R.O-
Jan van Kasteel: ..De monlgrafie over
Russische Filmkunst' door Th. B. F.
Hoyer. 6.45 Kerkdienst uit de ver. J
Herv. te Beverwijk. Spr. Ds. G. Westmijse.
8 00 A V.R O. Vaz Dias 8.15 Omroeporkest
o. 1 vjin Albert van Raalte. solist Hermann
Schey. bariton. 9 40 Vrooltfke gramofoon-
muziek. 10.00 Kovacs Lajos en zUn band.
Refreinzang Bob Scholte 11.00 Gramo-
foohmuziek 12.00 Tijdsein en sluiting.
Twee kijken zuur. Als een derde
vraagt wat er is. dan luidt vaak het
stereotiepe antwoord: „och.... woor
den gehad-"
Woorden gehad!
De aanleiding is vaak uiterst ge
ring. Als de verwijdering wat lang
duurt, weet men over en weer niet
eins meer wat precies de aanleiding
was Men voelt zich beleedigd, in m
wiek geschoten, verongelijkt. Wat *t
precies was? Hoe 't precies was?
Och.... woorden gehad- De advocaat
uit Strindbergs tooneelstuk „Droom
spel" klaagt over de vele echtschei
dingen: wat de aanleiding is.... een
kleinigheidje.... een haringslaa-
tje.... luttele woorden....
Laten we daarom oppassen op het
eerste woord. Want ..het eene woord
haalt het andere uit” en hoe kinder-
achtiq is t ontstaan van de meeste
ruzietjes, die ontaarden in een verwij
dering. soms voor het leven.
Laten we zorgen geen „woorden
saam te hebben." f
3e klasse B
RVCNsaldwtfk
t NoordenLugdunurn
TrsnsvsliaASC
VFCMAAS
3e klasse C
ConcordiaCoal
De MusschenDHS
Steeds VolhardenED8
3e klasse D
Slled rechtSVW
EmmaCulemborg
4e klasse A
De Jagers- -THB
Leldsche Boy*Hlllegom
LDWSDVS
SVCKranenburg
4e klaaae B
„'»-Gr»venzandeArchipel
BTCZwart-Blauw
HDV—TONEGIDO
VCSTTerlaak
4e klasse C
LekkerkerkGouderak
SIODDDC
MoordrechtSchoonhoven
WaddinxveenCrooswyk
4e klasse D
Delfls-DVK—OB
Deutsche Boy
Schiedam—SE
VOGEL—WIK
4e klaaae E
Te Werv*'s-Gravendeel
FSV6FC
use—VND
DCVOS8
i zoo belangrijk bedrag
xullen gaan vorme.i. dat een groot verschil tw-
achen de verkoopprijzen hier te lande en die ta
het buitenland ontstaat Dit zal voor bepaalde
artikelen als kostbare lijfsieraden en bontwer
ken den aankoop van deze goederen
graaf” is uit een ingeeteld ondersoek gebleken
dat als
worden
Boschart, die aan boord van „De Zeven Provin
ciën" steeds de leiding heeft gehad en o.a. lui
tenant De Vos van Steenwijk van de radlo-
kamer verwyderde.
Naar het blad voorts verneemt is de com
mandant van .JJe Zeven Provinciën” de beer
Eikenboom van zijn functie ontheven.
Wat de navigatie tijdens de vaart van „De
Zeven Provinciën” langs Sumatra's Westkust
betreft, staat het thans vast, dat deze geheel
tn handen is geweest van Europeesche onder
officieren. De gevangen officieren hebben
geen enkel opzicht hun medewerking aan
navigatie verleend.
Nader is gebleken, dat de muiters door den
commandant van bet Java-eskader aesmaal ge
sommeerd zfjn zich over te geven, alvorens order
werd gegeven tot gewelddadigheden over te
gaan. Toen na de zesde sommatie nog geen be
vredigend antwoord was gekomen, werd de bom
geworpen. Bjj het overbrengen der gevangen
muiters naar het eiland Onrust waren de Euro
peesche schepelingen geboeid.
anderhalf jaar weg was. best gekend. Op a
Februari as. zou hjj 21 jaar zijn geworden. Het
was een beste, vriendelijke jongen, maar mak
kelijk voor het een of ander te bepraten. Of hjj
tot de muiters heeft behoord, weet nog nie
mand. maar hoe t ook rij: het is jammer ran
den frisschen jongen kwant, dat hij het slacht
offer is geworden van zoo betrejrenswaardlg*
omst an di gheden
De familie Leon zijn tweede vader en ztjn
moeder, wisten vóór ded roeve tijding niet at
de jongen zich op de ..Zeven Provinciën” b*-...
vond. De post ging steeds naar de kazerne te
Batavia en werd vandaar doorgestuurd. Toch
werd de moeder al dagen lang gekweld door
een ngstig voorgevoel. dat Vrijdag op too ver
schrikkelijke wijze te bewaarheid.
De dood van haar eenigen jongen heeft de
moeder diep aangegrepen. Om eenigsxtn» op
verhaal te komen te daarom met haar dochter
naar het rustiger Wassenaar vertokken.
Met veel verontwaardiging werd in de buurt
gesproken over de weinig f#n gevoelige handel
wijze van ..Het Vbik”, dat Vrijdag reeds bg«a
ongelukkige moeder wilde binnendringen «6
een foto van den jongen nog vóór de droew
tijding door de daarmee belaste instantie met
alle gepaste omzichtigheid was gebracht. Ge
lukkig heeft men de moeder dit onwelkom be
zoek weten te besparen. Foto’s wilde zij ook
later van haar zoon niet afstaan.
3e klasee B
TegelenWilhelmina
GÜDOK—De Valk
3e klaaae C
PalemlgHeer
8t mfjn HendrikWaubacb
JulianaMiranda
SlttsrdAAC
Hoeusbroek-Heerlen Sp.
Afdeellng V
le klasee
GVAVLeeuwarden
Be QuickAchilles
FrieslandVeendam
FrislaVelocltas
AlcldesSneek
3e klasee A
Black BoysRood-Geel
HeerenveenFVC
3e klasee B
WWBato
Hooge zandZuldbroek
8tMsk anaalHBC
Groninger Boy*Noordster
OWMuntendam
HUIZEN. 296 M. 830 N.CJl.V. Morgen
wijding door Johannes de Heer. W. Verver,
viool K.R O. 9.30 Morgenconcert. 10.00
Hoogmis uit de Joh. van Vlannevkerk te
Deventer 11.30 Gramofoonmuzlek. 13.00
MiddenstandskwartlerQe. 13.15 K.R.O.-
boys o. 1. van P. Lustenbouwer. Herbert
Weissbach zang. 2 00 Godsdienstonderricht
voor ouderen. 3.30 K. R. O orkest o. 1. v.
Marlnua van het Woud. 3 10 Gramofoon-
muzlek. 4.00 Ziekenlof uit Bloemend**!.
5 00 N. C. R V Gremofoonmuziek. 6 20
Afvaardigingadlenst van het Zend, echt
paar J Karelse— Enter naar Samoefr. Uit
zending uit de VrlJz Evang. Gem. te Goes.
7.30 Gremofoonmuziek. 7.45 K R. O. Fllm-
preatje door A. J. M van Wlggelaar: ..Das
meer ruft". 8 05 Voetbaluitslagen yen de
R K F. 8.10 K R.O.-orkest o. 1 v. Johan
Gerritsen. 9.00 Vaz Dias. 9.05 K. R O.-
orkest o. 1. van Joh. Gerritsen. 9.30 Land
bouwcrisis en crislsteun. vraaggesprek met
Mr. H. van Haastert door Th. Art*. 10.00
K. R. O.-orkest o. 1. van J. Gerritsen. 10*0
Epiloog door het klein koor o. 1. van Joe.
H. Pieker*.
ken den aankoop van deze goederen in
buitenland sterk bevorderen, temeer waar hier
tegen geenerlei beperkende maatregelen
vooralen.
Groote bezwaren heelt de N. R- K. M teg«
heffing van een belasting op artikelen, we»**
geenszins geacht kunnen werden het karakter
van weelde te bezitten.
E ensoortgelijk bezwaar bestaat tegen
heffi 1 op electrische apparaten, -velke adr«”
sant slechts als moderner gebruiksvoorwenk®
kan- zien. Dit sluit geenszins In. dat het nl«
veelde-artikel' zou betreffen, hetgeen °^L
blijkt uit het toenemend gebruik van deze voo -
werpen ten plattelande.
Gisteren 1* een staking uitgebroken to
confectiefabriek van de fa. Borat te Enschede-
Het conflict te ontstaan door invoering e««
loonsverlaging voor een gedeelte van het P**
soneel.
Ook hedenmorgen bleven ongeveer 150 s**'
jes bulten de fabriek. Een klein gedeelte
slechts aan het werk gegaan.