ONS BLAD De internationale crisisfabriek r Het nieuws van heden r. Het communisme waart rond Het relaas van Roosevelt STOKEN EN BRANDEN De Kleine Entente Paus Sixtus r DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS JOH. LAUWERS w: i t VRIJDAG 17 FEBRUARI 1933 ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 122 PAPIEREN VLIEGTUIGEN De dader veilig opgeborgen zoo De wAtlantiquen-ramp Noodkreet de» koning» Kruitexplosiesin Jehol uit- Onlusten te Saloniki Een Apponyi-wet? 5" Zyn protest te Trianon Ontwikkelen Bloedige gevechten te Oviedo Frankrijk en Rusland Amerika weer nat? Pact geratificeerd De nood wel het hoogst, maar de redding....? De Duitsche Rijksraad vergadert Telefoonverbinding met Boekarest verbroken Protesten tegen de Pruisische vertegenwoordiging Door financieele senaatscommissie goedgekeurd Waarom het nieuwe verdrag spoedig tot stand kwam Bouw van een grooten pantserkruiser Roosevelt laat zich niet intimideeren Bloedige onlusten in Roemenië, Griekenland en Spanje. Nood kreet van koning Carol Geen berichten meet te krygen i Belgisch kabinet treedt niet af Toestand van Cermak bevredigend 1 f 2— f 2.85 DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN n t. I. et PAÏCLOP3 ALKMAAR en afdrukken Verlaging militaire gaven in Frankrijk Het Weer ADVERTENTIEPRIJZEN Per lossen regel 20c, ingez. med. 40c. p. regel; idem op pag. één 55cp. regel Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek Telefoonnummer 433 Een blunder van ,Jiet Volk** Waarschuwing van de „Populaire” Verklaring van kapitein Schoof» ij L NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD S e niet af te besloten heeft kabinet 9 Roemenie onlusten in r Het Framch-Russische poet geratificeerd. z veroorzaakt n beleid van het over Ie De Eerste Kamer over „politieke” uitzendingen. Verhoogd In voerreet op alle harde kaassoorten. Ie 4 Ophaalbrug ingestort te Alphen a.d. Rijn Gefingeerde inbraak te Heiloo; administrateur ueiingeer in arrest. t- rf. Frieschen E n den 1 n I ie Door begin- die zulks t- i e r 5 7 R. K. Mlddenstandscongres te Breda op 10—12 October 8 8 0 8 0 8 0 M 1100 aeo Storm waarschuwingsdienst. Geseind van De Bilt 17 Febr. te 8J8 uur aan de posten van Delfzijl tot Hoek Het Fransche invoerrecht op boter verhoogd O BERLIJN. 18 Febr. (W. B.) Onder voorzitter schap van den rUksminister van Binn. Zagen, dr. Frick, Is vandaag een plenaire zitting van den Rijksraad gehouden, waarbij Pruisen voor de eerste maal vertegenwoordigd was door de gevolmachtigden van den Rukscommlssaris le gen deze samenstelling van den Rijksraad werd vooral door de vertegenwoordigers van Beieren, Baden en de Rijnprovincie protest ultgebracnt. Namens de Beiersche Staatsregeerlng werd oe volgende verklaring af gelegd: I I I st m. m. a Q Hoogste stand: 774.4 te Isafjord. Laagste stand: 752.8 te Skagen. Communistische Griekenland. De heer Vliegen neemt ontslag als lid der Ont- wapenings-delegatie. 'Drie schepen van de HollandAmerikalün ver kocht Ernstig auto-ongeluk te Apeldoorn; één doode, drie gewonden. i- n I- Roosevelt heeft o. a. telegrafische gelukwen- schen van den koning van Engeland en van MacDonald ontvangen. Roosevelt is niet voornemens eenlge wijziging te brengen in zijn uitgaan of reizen. Hij was zeer verbaasd, toen men hem •telde de ceremoniën allen be- De Buksmiddelen over Januari 1833; nog steeds achteruitgaande. Belgisch treden. De aanranding in de bosachen te Wijk. Dader gearresteerd. De invoer van varkens in Italië wederom toe gestaan. Onderhandeltngen met Duitachland over een nieuw handelsverdrag na 5 Maart Vlasfabriek nabij Lage Zwaluwe door brand vernield. Hoogste stand op Vrijdag 1 uur njn.: 758 Vorige stand 78» Zon op 7.14, onder 5.14 .Licht 5.44. Laatste Kwartier 2.28 n.m. Protesten In den Duitachen Rijksraad tegen do Pruisische vertegenwoordiging. .Weest op uw hoede”. iiiiiiiiiiiiiiiniHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii i voor- van zijn installatie en de andere plechtigheden te bekorten. PEKING, 18 Febr. fV.. D.) Volgens uit de provincie Jehol ontvangen berichten is te Loenhoea, In de buurt van de hoofdstad der provincie, een kruitmagazijn In de lucht gevlo gen. Het'aantal dooden en gewonden bedraagt veertig. Beweerd wordt, dat Hanajoe-aanhan gers een aanslag hebben gepleegd. BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR Telefoon Administratie 433, Redactie 633 ABONNEMENTSPRIJS r Per kwartaal voor Alkmaar Voor buiten Alkmaar Met geïllustreerd Zondagsblad f0.60 hooger Dagblad uitgegeven door de N.V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem Volgens een bericht van de „Chicago Tribune' uit Weenen; zou Koning Carol gisteren een noodkreet gericht hebben aan alle regeerende monarchen van Europa, waarin hij smeekte om hun hulp bij de verdediging van zijn troon De Koningin-moeder en Aartshertog Anton von Habsburg zouden Koning Alexander van Joego slavië smeeken militaire hulp te zenden, wan neer blijkt, dat het Roemeensche leger niet In staat is, het oproer te onderdrukken. De Joego slavische ministerraad heeft echter met het oog op de binnenlandsche moeilijkheden in eigen land niets kunnen beloven. I van Holland: „Weest op uw hoede”. Afgevaardigden van den Kath. Bond in spoedvergadering bUeen. ring, die in staat is tot het begaan waanzinnigste daden em de revolutie, het land gloort, te smoren. MOSKOU, 18 Febr. (V. D.) Het Russlsch- Fransche non-agressie-pact en het verdrag van arbitrage zijn thans geratificeerd door den pre sident der Fransche republiek en het presidium van de Executieve Commissie der Sovjet-Unle De uitwisseling der ratiflcatle-oorkonden heeft Woensdag plaats gehad in het gebouw uan he< Volkscommissariaat voor Bulteniandsche Zaken te Moskou. Een Dessa afgebrand, waarbij 81 woningen werden verwoest. BOEDAPEST. 16 Febr. (VJ>). Ook te Boe dapest, waar men gewoonlljk goede verbindin gen met de Roemeensche hoofdstad heeft, kan men geen nadere mededeelingen omtrent den toestand in Roemenië doen, aangezien de tele fooncentrale tp Boedapest sedert hedenmor gen geen verbinding met Boekarest meer kan krijgen. Uit plaatsen in Roemenië zelf, bijv. Arad, Klausenburg (Cluj) en Hermannstadt (Sibiu) wordt eveneens gemeld, dat men geen verbinding met Boekarest kan krijgen. Men vreest, dat in verband met de gebeur tenissen van gisteren de toestand In Roeme nië zich zeer ernstig zal ontwikkelen. BRUSSEL, 16 Febr. <VX>.). Hedenochtend te elf uur werd een kabinetsraad gehouden onder voorzitterschap van de Broqueville, waarin de door de regeerlngscrisls ontstane toestand werd besproken. Het kabinet besloot overeenkomstig wensch van den Koning niet af te treden. Verwachting: Meest matige, in het Noor den wellicht krachtige. Westelijke tot Noordelijken wind, gedeeltelijk bewolkt, kans op regen of hagelbuien, lichte vorst des nachts, overdag temperatuur om het vriespunt. zonder gunstig lijkt. De toenemende oorlogs psychose en de fatale ontwikkeling der krijgs verrichtingen in het Verre Oosten vormen een wel schril contrast met de ontwapenlngsdebat- ten. De Commissie van negentien Is eindelijk bereid de onrechtmatigheid van de Jsponsen» geweldpolitiek tegenover. China openhaar aan de kaak te stellen. Indien de bijzondere aige- meene Volkenbondsvergadering zich met het rapport en de aanbevelingen dier commissie ac- coord verklaart, en het Is geenszins onwaar schijnlijk. dat dit zal gebeuren, zal Japan over wegen wat het te doen staat. Het is nog vol strekt niet zeker, of Japan dan met den Vol kenbond zal breken. In Tokio zijn de meemn- gen nog verdeeld. In ieder geval wenscht het de beslissing van de algemeens Volkenbondsver gadering af te wachten, alvorens een tegen- protest in te dienen of Genève vaarwel te zeg gen. Tot zóólang blijft de kwestie dus nog han gende, of de dreigende oorlogsbrand in bet Verre Oosten al dan niet officieel zal uitslaan. Het HJdt geen twijfel, dat de nood der wereld op z'n hoogst te, maar het Ujdt wél twijfel of de redding nabij is. Kapitein Schoofs volgens kapitein Schoofs, daar de bladen alles vermelden en buitenland- sche concurrenten op den loer liggen. Doch dergelijke onbelangrijke sabotage komt op alle groote schepen voor. De chef-de-réception van de „Atlantlque." die een belangrijk getuige Is bij de behandeling voor de rechtbank, daar hjj slechts eenlge uren voor de catastrophe In hut 233, waar de brand uitbrak, geweest, en toen niets bijzonders heeft opgemerkt, heeft verklaard, dat hU zeer verbaasd is geweest over de snelle uitbreiding van het vuur, hetgeen er op wijst dat de brand op meer dan één plaats tegelijk moet zijn uit gebroken. MADRID, 16 Febr. (V D.). Te Oviedo kwam het tot bloedige gevechten tusschen communis ten eenerzljds en de Guardia Civile en politie anderzijds. Stakende mijnwerkers wierpen m den afgeloopen nacht in de zakenwijk van Ovledo vijf bommen, waarvan één tot ontplofcfng kwam voor het gebouw van de Bank van Asturie en de vier anderen voor het gebouw van de socia listische coöperatie, zoodat groote schade werd aangericht. Bovendien werd de hoofdkabei van de electrische lichtleldlng doorgesneden, zoodat de stad geheel in het duister was gehuld BI) de pogingen van politie en Guardia Civile om de stakers te verspreiden, kwam het in verschil lende wjjken van de stad tot hevige straatge vechten, ^aarblj tal van dooden en gewonden vielen. Trianon, zoo wordt idschen druk In de Hon- gaarsche wetten Is opgenomen, mag ook de protest rede van Apponyi daarin niet ontbre ken. LONDEN. 17 Febr. «V. D.) Naar aanleiding van X nieuwe verdrag tusschen de mogendhe den der Kleine Entente schrijft de „Times”, dat Benesj, Jeftltsj en Tltulcscu te Genève voortaan zullen spreken namens éSj'Wvo'king van 47 mll- lloen zielen Men mag hopen, dat de Kleine En tente. wanneer deze naam n g gebruikt zou kunnen worden, haar invloed in Mldden-Eurdba zal versterken en onafhankelijker zal maken De vaste band, die thans tusschen de drie mogend heden is gelegd, zal bovendien aan alle pogingen om verwijdering tusschen deze landen te bren gen, een einde maken. De wassende invloed van Hitler en van het nationalisme in Duitschland heeft waarschijnlijk de onde.handelingen over het nieuwe verdrag bespoedigd, doch de eigen lijke oorzaak, die tot de aaneensluiting heeft ge leld. is cngetwUfeld de jongste poging om oe Kleine Entente te verzwakken. De Intriges van de laatste zeven maanden hebben een uitwer king gehad, die precies het teg novergestelde was van wat men er mee had willen bereiken. MIAMI. 17 Febr. (Reuter.) De doctoren, die Cermak verplegen,verklaarden gisterena vond dat zUn toestand bevredigend is. HU heeft min der pUn, rust goed en slaapt bU tusschen- Poozen BOEKAREST. 16 Febr. (Reuter) Na de gewelddadige ontruiming der spoorwegwerk- plaataen, te Boekarest, zjjn 2000 stekers voor- looplg in hechtenis genomen, om te worden ver hoord. De verbreking der telefoonverbinding hield. - volgens V. D. geen verband met ae ste king. „Het Volk” is een beetje van de kook in deze zenuwachtige dagen. Gisteren maakte het Ra- thenau katholiek en noemde dit vandaag een „betreurenswaiirdige vergissing". Dat is al te somber. Een vergissing, méér was het niet. In het nummer van Donderdagavond heeft het roode orgaan een nieuwen Paus aan de wereld voorgesteld, een Paus Sixtus, die in 1917 moet hebben geregeerd. Het blad zegt; dat von Papen bang is. dat Hitler de Duitscb-natlonalen uit de regeerlng wil wippen en met de katholieke partijen wenscht samen te gaan. Van Papen zou nu de katholieken een antl-nationaal schandteeken willen opdrukken en meent bet middel daartoe gevonden te hebben in hun houding in 1917 tegenover de vredesbemidde ling vanPaus Sixtus. HU laat de archieven onderzoeken, om te doen vaststellen, of leidende katholieken in 1917 naar Zwitserland zUn ge reisd, om deel te nemen aan besprekingen, die Paus Slxtus tupeschen de oorlogvoerenden liet houden. NatuurlUk wordt hier bedoeld de bekende vredesbemiddeling van Z. H. Paus Benedictua XV in het Jaar 1917. die mislukte hoofdzakelUk door de houding van den kanselier van 100 dagen Michaëlis, die onder invloed van de al- Duitsche stroomingen in kabinet en hoofd kwartier stond. Het pub'lek, ook het katholieke, hoorde pas van de PauselUke vredesbemidde ling, toen deze reeds lang was mislukt. De hou ding van Michaëlis werd pas in 1920 door Erw- berger en Scheidemann ontdekt en onthuld. Een Paus Slxtus bhjft de nieuwste vondst van „Het Volk". De chef van de geheime politie heeft Zangara herkend als een anarchist van het soort, waar van Leon Czegoscz, de moordenaar van presi dent Mc. Kinley het prototype was. Gisteren is Zangara reeds voor het crimineel gerechtshof verschenen, het verhoor zal heden Worden voortgezet. HU wordt door den besten advocaat, die be schikbaar is. verdedigd. ROMS. 17 Febr. (V. D.) De aanslag ip pre sident Roosevelt beeft in Italië groote veront waardiging gewekt en vooral het feit, dat de dader een Italiaan is, voelt men als een schande voor het Itallaansche volk. De politie heeft aanstonds in Calabrlë en in de woonplaats van Giuseppe Zangara een onderzoek naar het ver leden van Zangara laten Instellen. In het koor der Fransche bladen, die geest driftig het nieuwe verdrag der Kleine Entente toejuichen, mengt zich de afwUkende stem van de socialistische „Populaire", die ernstig tegen de aaneensluiting der Kleine Entente waar schuwt, omdat zU daarin de verwezenlUking van een militair bondgenootschap ziet. Tegenover een statenblok zal een ander statenblok gesteld worden en de toestand wordt daardoor niet be ter. Het tornt, hoe groot de onrust is, die in Europa heerscht. Reeds thans dient men echter met groot voorbehoud te staan tegen de metho den. die de drie betrokken staten toepassen. De „Populaire”^ vreest, dat de aaneensluiting der Kleine Entente Inplaats van een vredesfactor te zUn, het oorlogsgevaar zal vergrooten. Een d-r motieven hiervoor is de politieke toestand in de drie landen. Men heeft naast de dem cratlsche republiek. Tsjecho-SlowakUe twee half die ato- riaal geregeerde landen, Roemenië met een avonturier als koning en een reveeringspartU zonder program, en tenslotte het dicta'or aal ge regeerde Joego-Slavië. met een corrupte regee- an dé die in ATHENE, 16 Febr. (VD.). Gisterenavond kwam het te Saloniki tot een bloedig gevecht tusschen politie en communisten, toen de po litie een geheime vergadering ontdekte, waar aan ongeveer 400 communisten deelnamen. BUna twee uur lang onderhandelde de poli tie om de communisten er toe te bewegen de vergadering vrijwillig te ontbinden. Ten slotte probeerde zU met geweld de zaal te ontruimen. waarbU zU verscheidene schoten loste. Er ont stond een paniek en een bloedige vechtpartij. waarbU zeven arbeiders werden gedood en naar schatting ongeveer 115 personen werden gewond. De politie arresteerde 70 communis ten, waaronder eenige bekende leiders. De Eerste Kamer Minister Verschuur. WASHINGTON. 16 Febr. De Senaat heeft een wetsontwerp aangenomen tot afschaffing der prohibltiewetten in de staten. wencChen. Het ontwerp voorziet in bescherming van droge staten tegen dranklnvoer uit natte staten; bet is thans naar het Huls van Afgevaardigden gezonden. Daarna dient het nog te worden aangeno men door een vergadering van de vertegen woordigers der Amerikaansche staten Hier is een twee derden meerderheid verelscht. BOEDAPEST, 16 Febr. (Reuter) politieke vrienden van den de vorige week overleden Graat Albert Apponyi worden pogin gen in het werk gesteld om de verdiensten van den ouden Hongaarschen staatsman voor het vaderland te vereeuwigen in een speciale wet en hierift op te nemen de eenlge groote rede van Apponyi die hU in het Fransch, Engelsch en Italiaansch mocht houden op de Vredes conferentie van Tria Waar het verdrag gezegd, onder bulten) PARIJS, 17 Febr. (V. D.). De financieele commissie van den Franschen Senaat heeft na de uiteenzetting van den Minister-President en den Minister van Oorlog te hebben gehoord. in tegenstelling tot de besluiten van de door de drie militaire Senaatscommissies ingestelde sub-commlssie met 14 tegen 10 stemmen de door de regeerlng voorgestelde en door de Kamer reeds aangenomen vermindering der militaire uitgaven, goedgekeurd. De commissie is met de behandeling van de financieele voorstellen gereed gekomen en de rapporteur-generaal is\bezlg met de uitwerking van het rapport. De openbare behandeling in den Senaat zal morgen, Zaterdagmiddag, te drie uur tz“ nen. PARIJS 16 Febr. (Reuter). Kapitein Schoofs, de gezagoverder van de „Atlantlque," heeft ver klaard, dat op zUn schip reeds eerder sabotage is gepleegd, voordat bet door den brand ver woest werd. Op een der qrige reizen is een groote Uzeren deur, die slechts 6 voet bo ven den waterspie gel zat, ontgrendeld en losgemaakt. Een andere maal was amaril-poeder in de machines gestrooid. Als de Uzeren deur in zee zou zUn gevallen, had dit herstel verelscht en was het schip eenigen tUd opge houden. Oponthoud is. steeds onaangenaam. Zangara heeft in zUn oei een poging gedaan, zichzelf te verwonden, doch men heeft hem de gelegenheid hiertoe ontnomen1 door hem e'.k voorwerp, waarmede hU eenige schade zou kun nen aanrichten, te ontnemen. Alvorens uit Miami te vertrekken, bracht Roosevelt nogmaals een bezoek aan het Jacksot. Memorial Hospital, het ziekenhuis waar de slachtoffers zUn ondergebracht, en sprak hU zUn bewondering uit voor het snelle ingrUpen aer geneesheeren. Vervolgens begaf hU zich uan boord van zUn jacht, dat hem zoo snel motjel jk naar New York zal brengen. Zoowel te Miami als te New York zUn speciale maatregelen ge nomen voor de veiligheid van den president, die omringd wordt door een cordon van geheime politie. 1. De RUksraad is een uitgesproken federale instelling tot waarborging van het aandeel oer landen in de wetgeving en het bestuur van net RUk. 1 De stemming der landen in den RUksraad moet onafhankelijk zUn van het Rijksgezag 3. Het deelnemen van Rj/kscommissanssen aan de stemmingen in den RUksraad Is derhal ve in strUd met den fundamenteelen bouw van het RUk. 4. leder Duitsch land Is gerechtigd de naud- having van de constltutloneele samenstemng van den RUksraad te eischen. zonder dat net betreffende land hierbU bet verwijt zal kunnen worden gemaakt zich te mengen in de aange legenheden van een ander land. Tenslotte werd met 39 tegen 20 stemmen een voorstel aangenomen van de regeerlng van Ba den. waarbU de RUksraad van de aanstelling der gevolmachtigden van den Prulsischen Ruks- commlssaris kennis nam. zonder stelling te ne men ten aanzien van de juridische zUde mer- van. MIAMI, 16 Febr. (Reuter) In den trein naar New-York gaf Roosevelt het volgende relaas over den aanslag: Toen een man me op de hoogte stelde van den inhoud van een lang telegram, hoorde te een lawaai, dat naar ik dacht, werd door de ontploffing van een donderbus Vervolgens hoorde ik nog verscheidene andere knallen. De man, die tot mU sprak, deinsde achteruit, mijn chauffeur startte, ik keer me om en at Cernak vooroverzügen en mrs. GUI ineen zakken. Ik vroeg mUn chauffeur te stoppen, wat hU vier meter verder deed. MUn detective schreeuwde echter tot den chauffeur: „Weg uit de menigte I" De auto startte weer, om een eindje verder te stoppen. Me omkeerend zag ik, dat men Cermax opnam en hem in onzen wagen zette Tot aan het ziekenhuis, waarheen we over het trottoir reden, ondersteunde ik hem. Twee der detectives zUn gewond, een aan de hand, de ander aan bet oog. Verder wordt gemeld, dat de dader Zangara. geboortig moet zUn uit Calabrlë. Ongeveer 35 jaar oud is hU, steenzetter te 1 aterson (New- Jersey). Volgens zUn mede-arbelders gat nu zich vaak over aan krachtige argumenten. De chef der New-Yorksclje politie verklaard, alle mogelUke voorzorgsmaatregelen te zullen nemen. Zangara zou zl. wel eens navolgers Kunnen vinden. Achthonderd stiUe agenten zullen, naar men meent, Roosevelt te New- York moeten bewaken, terwijl ook andere auto riteiten een speciale bewaking zouden hebben. Hoover heeft onlangs een twaalftal dreig brieven ontvangen, waarvan Roosevelt echter tot nu toe verschoond is gebleven. Zangara zit opgesloten op de een-en-twlntig- ste étage van een wolkenxrabbergevangenu- HU zal vervolgd worden wegens gewapende o aanval met de bedoeling een moord te plegen, waarop 20 jaar staat. PARIJS, 17 Febr. (VD.). De „Jouroée In dustriële” meldt, dat bU de Fransche Kamer een wetsontwerp is binnengekomen om in plaats van de in het vlootbouwprogram voor 1932 voorziene vier pantserdek-kruisers van 7500 ton. een tweeden pantserkruiser van 26.000 ton te bouwen. In de motiveering wordt gewezen op de nood- zakelUkheid. zich te beveUigen tegen Duitsch land. Overigens zou het groote slagschip van 36.000 ton minder bemanning noodig hebben dan de vier 7500 tons-kruisers tezamen. De vier kruisers zouden tegenover een enkelen krui ser als de „Deutschland” machteloos zUn en ook niet in staat, den strUd op te nemen tegen de zeven Itallaansche kruisers van 10.000 ton, wanneer het in de MlddeUandsche Zee tot esn botsing zou komen. Evenmin zouden de 7500 tons kruisers stand kunnen houden tegenover de nieuwe Japansche kruisers, die veel beter bewapend zUn. BOEKAREST, 16 Febr. (VD). De rust in de spoorwegwerkplaatsen is hersteld. Aan de iUde der politie en militaire troepen zUn 20 man gewond. (Op het oogenblik werd de tele foonverbinding met Boekarest verbroken). BOEKAREST, 16 Febr. (Reuter) De ar beiders, die zich in de werkplaatsen der spoor wegen verschanst hadden, hebben tijdens den nacht verschillende scholen op de hen omsin gelende politiebeambten gelost. Hierbu werdei. eenlge polltle-beambten gewond. Vanmorgen om 6 uur hebben de autoriteiten de arbeiders gesommeerd de werkplaatsen «nverwuld te ver laten. De sommatie werd driemaal herhaald, doch de arbeiders antwoordden opnieuw met revol verschoten. De nplitalren waren daarop genoodzaakt va: dé vuurwapenen gebruik te maken. Er klonk een salvo, waardoor dne werklieden werden gedood en negen gewond. De arbeiders gaven zich ten slotte over. In alle fabrleksafdeellngen is het werk reeds hervat. e internationale politieke wereld staat I 1 voor groote beslissingen. De ontwapenings- L-» conferentie te Genève is eindelijk in he’ critieke stadium getreden, waarin beslist zal moeten worden over haar slagen of mislukken Reeds veel te lang heeft men er rondgedoold ir den uitermate gecomplioeerden doolhof van aca demische beschouwingen zonder een uitweg naar de practUk te vinden. De vertegenwoordigers der mogendheden zUn moe van het elkander ge voelig op de vingers tikken eh willen nu ten einde raad de spukers op den kop slaan. Alge meen wenschen zU nu een ontwapenlngsconven- tie ineen te timmeren, maar over het model zUu zU het nog met eens. Frankrijk, het milltat- machtigste land van Europa, zou er met zUu welhaast onverzadigbare veillgheidseischen het liefst maar een doodkist van maken, waarin de ontwapenlngsgedachte definitief ten grave sou kunnen worden gedragen. Het zou een der- gehjke begrafenis met „militaire eer” willen op luisteren: de tricolore over de kist, de kist op een affuit, cavalerie-escadrons ervoor en er achter en tenslotte een indrukwekkend salvo over de groeve. Maar wat FrankrUk het liefst wil, willen de anderen niet, en FrankrUk voelt wel degelUk, dat het zich leelijk gaat isoleeren door altUd maar weer om meer veiligheid te kermen, terwUl het zich sterker beveiligd heeft dan elke andere mogendheid. De „Populo d'Ite- lia”. Mussolini's Ujfblad, beeft dezer dagen in een hoofdartikel de visie gelanceerd, dat al de geruchten over een geheim verdrag tusschen DuitschlandItalië en Hongarije, over stiekeme wapen- en vllegtuigleverantles van Italië aan Hongarije, over een onheusche ontvangst van den Franschen gezant Henri de Jouvenel te Rome door Frankrijk zouden zUn gelanceerd om den schUn te wekken, dat Tiet met zUn veilig heid Inderdaad treurig gesteld is, en daardoor zUn begemonistlsche positie en\zUn geweldig legerapparaat volledig te tunnen handhaven. Deze visie is natuurlUk sterk Italiaansch ge kleurd, maar het moet erkend worden, dat de wilde en onrustwekkende geruchten de laatste weken zóó veelvuldig zijn, dat het er achfjn van heeft, dat er kunstmatig door langhebbenden een onveillgheidsstemmlng wordt gekweekt om aan een mogelUke ontwapenings- conventie van beteekenis te ontkomen. Het Verdrag van Versailles verbiedt Duitschland zoowel het houdJen van leger vliegtuigen als van vliegtuigafweerbatte- rtjen. Om de soldaten in de gedegenheid te steller zich te oefenen wordt een papieren vliegtuig aan een draad vanuit een toren bewogen ulk een tactiek zou niet nieuw zUn. ZU is ook vroeger herhaaldeluk toegepast in het vooruitzicht van niet voor alle par tijen even aangename beslissingen. Of het den natlonalistlschen kringen in FrankrUk echter zal gelukken de crisisfabriek aan het werk te houden om Frankrijks vermeende onveiligheid te demonstreeren, is een tweede. De hechtere aaneensluiting van de Fransche bondgenooten der Kleine Entente in Zuid-Oost en Mldden- Europa biedt FrankrUk in ieder geval grootere veiligheid, temeer,- waar deze aaneensluiting gestimuleerd werd door en ten deele een reactie vormt op de ver-Hltlerlaniseering van Duitsch land. Trouwens, de gevaren welke FrankrUk op het oogenblik van de zUde van Duitschland be dreigen, zUn in werkelUkheld nog niet van dien aard, dat FrankrUk daarmee zUn eisch tot nog grootere veiligheid redelUk kan motlvee- ren. Ten eerste wil en ten tweede kén Duitsch land op het oogenblik FrankrUk niet aanvallen. Het eenlgste wat Duitschland wenscht, is ont wapening van Frankrijk. Alleen ais FrankrUk zich tegen een werke- lUke bewapeningsvermlnderlng zou blUven ver zetten. zou Duitschland zich vanwege zUn ge- Wk recht en zUn veiligheid genoodzaakt achten zich opnieuw te bewapenen. Bovendien is Duitschland bereid een „nlmmer-geweld- dausule” in de te ontwerpen ontwapenings- conventle te aanvaarden. Laten wU hopen, dat de ontwapenlngsconventie, welke te Genève in de maak is, geen doodkist wordt, maar een troon voor den vrede. WU moeten echter toe geven, dat de huidige toestand daartoe niet bU- F j 5

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 11