'1
il
Rosen-
vraag
iNiiiiiiiiniiiiiiiiHiiiiiii
montag
lllllllllllllllllllllllltlllllllllll
Strijd-
rrtl
lFT/
In Spanje
De middeleeuwen
Een ernstig woord
In Duitschland
In België
In eigen land
In Limburg
r
In Parijs
Half-vasten
De glorietijd
is voorbij
Merkwaardig
volksfeest
f
opge-
mooie tentoon-
vele
nog
val
L-ag
België niet
vergeten.
V
Het
waar
van
men
ver-
Er zijn nog enkele volksgewoonten in omloop,
die op Vastenavond tot uiting komen. Zoo wor
den hier en daar (op de Veluwe b.v.) jongens
en meisjes door de gpders bü elkaar gebracht
in de hoop, dat het tot een verbintenis zal
komen.
(latynsch:
laten we
in
en zoo geschiedt het, dat hij of meerderen wel
eens in Bergen op Zoom aanlandt, waar men
eveneens houdt van Carnaval. De Gilles trekt
daar buitengewoon de aandacht. Nauwelijks heb
ben de Bergenaren vernomen, dat de Gilles zijn
aangekomen, of zij spoeden zich de straat op
om de vroolijke mannen te ontvangen. En dan
gaan de Gilles dansen en wandelen volgens oud
gebruik. Zij zijn met hun reuzenveeren getooid,
hebben een nauwsluitend pak aan dat op de
borst en op den rug is opgevuld met strop. Zy
dragen een mandje met sinaasappelen aan een
arm en in de andere hand hebben zij een bosje
takjes, waarmee zij rhythmtsche bewegingen ma
ken tijdens het dansen.
behoeft te
zich we!
geven van
mi
men
daar
Vas-
I
18
van
I
wel”
Doch
Daar.
feesten
tijdens
zich van
onthouden
men
alleen
den, die niemand kwaad kun
nen doen.
Dit
wat
Parjjsche
is
is
restaura-
enz. door
In ons eigen land heeft het Carnaval deer
lijk geleden. Het bloeit nog na in het Zuiden.
Het Noorden heeft Carnaval afgeschaft onder
Invloed van het Protestantisme, zooals in alle
protestantsche landen geschiedde. Doch ook het
Zuiden is nog slechts een nabloei van wat het
vroeger was. Maskers zijn er haast niet meer.
Den Bosch is zoo ongeveer drooggelegd en zoo
gaat het vrijwel overal. Maar toch kan men
den Vastenavond niet geheel onopgemerkt
voorbij laten gaan, zelfs niet daar waar men
aan de voorbereiding van het
feest te werken.. De Carna-
valsvereenigingen vergaderen
druk en vooral het Narren-
parlement is in de weer om
de noottge toebereidselen te
treffen. Eigenlijk duurt deze
voorbereiding den geheelen
winter, maar sinds enkele we
ken pas is het koortsachtige
werk Ingetreden. De Keulsche
opera, de schouwburgen. de
concertzalen en de filmpalei
zen. zij alle zullen het hunne
doen om het Keulsche Carna
val te doen slagen. Geen
enkele instantie blijft achter,
ook het cabaret niet Behalve
deze oorden des vermaaks en
der gehoorkunst, zullen ook
tentoonstellingen worden ge
organiseerd, zoodat men moat
aannemen, dat de Keulenaars
het Carnaval niet alleen in
uitbundige vreugde, maar ook
in serenen ernst zullen door
brengen. Het schijnt n.L dat
de bewoners van deze goede
stad juist ook in de dagen
van plezier niet afkeerig zijn
een uurtje ernst op een
een gelegenheid voor om een herdenking
te houden. Ditmaal is het Carnaval aan
de beurt, een van de meest merkwaardige fees
ten, die de volkeren kennear-Cdthaval, het feest,
dat de groote Vasten inluidt, het laatste
feest, vóór wij ons voorbereiden op den Paasch-
tjjd.
Deze tijden zijn weliswaar niet bij uitstek ge
schikt om een vroolyk Carnaval te vieren en in
het algemeen wordt, ook in betere tijden, van
vele zijden bezwaar gemaakt tegen de Carnavals
viering, maar het is nu eenmaal een ingekan
kerd feest des volks en het kin gevierd worden
in eer en deugd, ook al moeten we aannemen,
dat dit niet steeds gebeurt.
en boets,
waar, dat
opvatting
De glorietijd van het Carnaval is lang voor
bij. Die viel in de middeleeuwen en in Italië
in de Renaissance. Toen werden luisterrijke
feesten gevierd, die in onze huidige feesten hun
weerga niet vinden. Rome, maar vooral Ve
netië, waren de roemrijke plaatsen van het
Carnaval. Wie heeft nooit van het Venetiaansch
Carnaval gehoord! Het was beroemd over de
heele wereld en de gansche stad Venetië nam
«r aan deel. Maar ook Florence en Vlareggio
waren om hun Carnavals
feesten beroemd. Er werden
schitterende optochten ge
houden van een schoonheid,
die ons sinds lang niet meer
bekend is en die alle hui
dige optochten in zwier en
rijkdom overtroffen. Nog
kennen wy het Carnaval van
Nice, dat ieder jaar wordt
gehouden met groote praal,
maar wie zal dit zelfs ver-
geiyken met de ongeloofhjk
ryke feesten van vroeger uit
den Italteansehen Renais
sancetijd? Dit overtrof wel
alles, wat then aan volksfees
ten kent, of ooit kende.
Ook Keulen en trouwens
heel het Rynland is bekend
om het jaarljjksch Carna
val. dat op Rosenmon
tag begint en op Aschwoensdag eindigt. Baden
is niet minder door het Carnaval aangestoken.
Hier wordt voor het feest minder reclame ge
maakt dan b.v. in Nice, waar men het van de
vreemdelingen moet hebben. In Baden echter
heeft men het karakter van het Carnaval trouw
bewaard en dit is dan ook heel wat voortreffe
lijker dan de groote en luidruchtig gepropa
geerde Vastenavondfeesten. De vreugde en de
wilde feestroes heeft in
Baden nog een middel-
eeuwsch karakter. In
iedere stad of dorp
wordt het feest op eigen
wyze gevierd. Allen zyn
-.gemaskerd. De hoofd
persoon van het feest,
dien wy Prins Carnaval
zouden noemen, is daar
de z.g. „Schuddig”, die
heel wat te vertellen
beeft.
Wanneer hy b.v. in
Iemand die evenals allen
gemaskerd is, een vreemdeling vermoedt, dan
heft hy een woest gebrul aan, dat het gebrul
van het dorp is en hy wacht af, hoe de vreem
deling antwoordt. Brult deze niet op de ge-
gewenschte wyze, dan is hy nog niet gelukkig.
Hy wordt gegrepen en duchtig afgerost.
UIIIIHIIIIIIIinillllllllllllllllllllllllllllllllllllHlllllllllllllltlIHIlHUU
De op deze pagina voorkomende
foto’s plaatsen wij zonder bij
schriften. Het^zijn alle détails uit
carnavalsfeesten, waarbij 'n nadere
aanduiding overbodig is.
niiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiii;
Keulsche
naval by
dragen.
Bovendien
allen
teurs
run organisaties
in overweging
gegeven, de pry
zen in het car
navalsseizoen en
gedurende de
carnavalsdagen
oqveranderd te
laten. Daardoor
wordt den
vreemdeling,
evenals den
Keulenaar zelf de mogelijkheid geboden, ook
by een bescheiden beurs, het Keulsche Carna
val te leeren kennen én mede te vieren.
Uitgebreid reclame-materiaal wordt de we
reld ingezonden om de menschen naar Keulen
te lokken. Of het lukken zal? In dezen tyd,
die nog altyd een tyd is van malaise, kan men
niet veel voorspellen, althans wat het buiten
land betreft. De Duitschers echter schynen
wel bereid om Keulen alle eer asm te doen.
Niemand weet precies hoe oud het Keulsche
carnaval is, hoe plezierig het is, weet echter
iedereen, die het in Keulen meevierde, aldus
redeneeren de Keulenaars. Zy achten het
Carnaval een stuk eeuwige jeugd en gaan dus
in dit opzicht accoord met den Brabantschen
geest, die zich om. uit In het boek van
van Duinkerken „Verdediging van Carnaval”,
veel besproken, veel omschreven, thans be
vestigd in de plannen, die hier en daar, vooral
In Keulen worden gesmeed.
De oude Keulenaars waren zeer biymoedige
en plezierige menschen en zy nebben het Car
naval gemaakt tot een volstrekt onmisbaar jaar-
lyksch feest. Eenmaal per jaar moet de Keu
lenaar van ouds her de wereld op zyn kop
zetten en zy willen de zorgen uit hun harten
lachen en den dagelykschen gang van zaken
éénmaal verbreken. Ook dit jaar zyn de Keu
lenaars van plan bet voorbeeld der vaderen te
volgen en zij vergaderen reeds luidruchtig om
pen
van
een
zich
veroordeelen,
rekenschap
de verschillende
nieren, waarop
feesten kan, manieren,
die in al hun verscheidenheid even goed met
kermis als met carnaval warden toegepast. Het
ligt er maar aan. welke gunstige of minder
gunstige factoren hun invloed doen gelden.
Een edel gevierd carnaval is in alle opzich
ten te verkiezen boven een frivool en soms er
gerniswekkend gehos.
Ziedaar *n gedachte, die wy gerust even mó
gen opwekken by, allen die plannen hebben. w
De oorsprong van het Carnaval ligt in Italië,
waar dan ook, zooals wy
reeds zeiden, de meest
luisterryke feesten wer
den en nog worden ge
vierd. Het ontstond uit
een lust om vóór de
Vasten nog eens flink
te feesten en
men tydens de
ten zich van vleesch
moest onthouden ver
zuchtte men „Vleesch”
(latynsch: caro) „Vaar-
vale).
vooral
het stadje
Binche, wordt jaariy ks duchtig feest gevierd. Er
komen ook vele vreemdelingen, want Binche is
wereldberoemd om zyn Carnaval. Het Carnaval
ontstond daar tydens de Spaansche overheer-
schlng. juist toen de Inca's in Peru door de
Spanjaarden waren overwonnen. Men sprak in
dien tyd uitsluitend over deze Inca’s en het
gevolg hiervan was, dat zy sterk gingen leven
in de verbeelding van sommige menschen. Voor
al de hovelingen aan het hof maakten zich erg
druk over de Inca-opperhoofden en kwamen op
het denkbeeld om als Inca-leiders uitgedost
op straat rond te loopen. Het feest sloeg in en
het wordt nog jaariyks met Carnaval gevierd.
De z.g. Gilles loopen dan rond met reusachtige
pluimen op het hoofd. Zoo werd het Carnaval
van Binche een mengsel van Spaansche en Pe-
ruaansche verbeelding en dit is nog zoo.
Zoon Gilles trekt nog wel eens de grens over
het als zoodanig sinds lang niet meer vierde.
In sommige plaatsen, waar het verboden of
danig geknot wen}, trekken velen naar andere
landen om het feest mee te maken. En al zal
daar in dezen tyd niet zoo heel veel van ko
men, toch zullen de buitenlandsche vierders nog
talryk genoeg zyn en wie zal de francs. Marken
enz. tellemdle by zulke gelegenheden worden
opgemaakt buHen de grenzen?
Wellicht is nog het meest te zien in Maas
tricht. Daar zyn weliswaar niet de optochten
het voornaamste, maar daar heerscht vreugde in
de heele stad. Men kan wel zeggen, dat de heele
bevolking van Maastricht met Carnaval op de
been is. al houdt men bet niet steeds de volle
drie dagen uit. Zeer velen zyn gecostumeerd en
gemaskerd en van die maskers maakt men ge
bruik. zooals ook vroeger In Den Bosch, om
niet byaonder geziene personen, of tegenstan
ders hoogst onaangename dingen te zeggen. Men
laat zelfs met Carnaval vaak een blaadje druk
ken, dat vol staat met onprettige dingen aan
het adres van sommige stadgenooten, waaron
der de leden van den Gemeenteraad vaak figu-
reeren. Er zyn wel Inwoners, die
als ze in de buurt van Carnaval
men, minder behaagiyk voelen,
den
van
stelling.
Voor de liefhebbers is er dus volop te ge
nieten. Hopen we, dat het Keulsche Carnaval
maar genoegens zal bie-
dle
Het feest van Slntegreef Is op de eerste plaat»
een kinderfeest en zoo heeft men onwillekeurig
den geest van half-vasten dichter benaderd
dan wanneer men midden in de groote vas
ten nog eens een luidruchtig festijn had aan
gericht. Slntegreef doet denken aan Sinteklaas
en voor de Vlaamsche, speciaal de Antwerpse!»#
jeugd zyn beide figuren van groote beteekenis.
Slntegreef wordt in Vlaanderen beschouwd
als „schutspatroon” der minnende paartjes, dia
by hen thuis de speculaasventen brengt. En
ook de kwezels, die geen man willen hebben,
krygen hun vryer thuis gestuurd, maar niet
in den vorm van een speculaasman, doch een
„vent” van hard roggebrood. Zoolets stuurt een
teleurgestelde bewonderaar ook wel eens aan
zyn hardvochtige achoone, die zyn liefde niet
heeft willen beantwoorden. Zoo vindt men dus
ook met half-vasten, hoewel minder sterk dan
met Carnaval, gelegenheid uiting te geven aan
gevoelens, die men in den loop van bet jaar
niet of op minder opvallende wyze uit. Ge
lukkig bluft het by bovengeschetste gebruiken,
die zelden van dien aard zyn, dat zy den
vromen gang van den vastentyd storen. Inte
gendeel kunnen zy beschouwd worden als een
milde en welkome afleiding, die geen bezwaren
oplevert en die de menschen weder wat meer
moed geeft om verder te gaan met wat hun
plicht is. Tegenwoordig, nu de vasten aanmer-
keiyk minder zwaar is. heeft men dien moed
niet meer zoo noodig, en sou dus de onder
breking achterwege kunnen biyven, maar het
volksgebruik werd gehandhaafd en waarom
niet?
alles
het
Car
naval is over
gebleven en het Is niet veel meer dan het
feest dat jaariyks ter eere van eenige Konin
ginnen wordt gevierd. Ook dan is er vrooiyk-
heid en zot vertoon Maar de groote praal van
het vroeger Carnaval, dit is niet meer, noch
in Parys, noch elders.
Er zyn wel inwoners, die zich
ze in de buurt van Carnaval ko-
mlnder behaagiyk voelen, al wor-
ook zy wel weer door den Carnavalsroes
meegesleept. DU la een kwestie van een dag en
het is over. Bittard, Venlo, Kerkrade en Hoens-
Over het Carnaval te Parys hooren wy in
ons land niet zoo heel veel. Toch heeft men het
ook daar niet vergeten. Parys is Immers de
charmante stad van de vreugde en als er één
volk is, dat zich weet te vermaken, dan zyn dat
zeker de Franschen en nog meer de Paryze-
naars.
Wel is het niet meer als vroeger, het gaat
achteruit met het jaar, maar het is er toch nog.
Vroeger was iedereen in Parys van meenlng,
dat het Carnival op aparte manier moest wor
den gevierd. Thans echter is er kentering ge
komen, zooals in alle lan
den. Terwyi vroeger iedere
Paryzenaar het zyne by-
droeg om het feest te doen
slagen, zyn er nu slechts
weinigen meer, die Carnaval
nog van harte vieren. Vroe
ger trokken enorme en ryke
optochten langs de boule
vards. Er waren koningin
nen, de onvermydeiyken, er
waren voorwereldiyke dieren
en monsters, er waren al
lerhande soorten confetti en
serpentines, reuzen en
feeën. Kortom het was een
uitbundige vroolykheid en
geen mensch kwam vieren
twintig uur lang uit de klee-
ren. Iedereen droeg een
maskeradepak en het werd
een echt-Parysche zotteboel.
Nu is dat alles voorbyMen
rydt nog met *n paar praal
wagens. Ieder arrondissement
heeft zoo zyn eigen feestje, maar het is niet
meer het groote unlverseele feest van het groote
Parijs. Er zyn nog wel costuums, maar zy zyn
uitzondering. Confetti en serpentines zyn ver
boden. Het mag niet meer. Uit! Men zoekt nog
wel naar de punten des vermaaks, maar het valt
telkens tegen. De boulevards zyn vol met wan
delaars. maar telkens als men denkt een inte
ressant geval te beleven, stoot men op een
troepje druktemakers, die
niet eens aan Carnaval doen
denken.
Op het hoogste punt van
Montmartre, de Butte, kan
het nog wel eens jolig toe
gaan. Daar verzamelen zich
in een bonte wemeling de
bewoners
Daar ziet
torische
kleedpartyen,
omdat daar de
irtisten wonen,
lie zich nog
steeds niet veel
aan de maat
schappij gelegen
laten liggen.
In Spanje zou men er heelemaal niets van
begrypen. want daar leeft het feest nog hier en
daar in zyn volle glorie. In Cadix b.v. Is het
nog vry ongerept bewaard. Niet overal echter.
Er zyn plaatsen in Spanje, waar geen fatsoen-
lyke vrouw aan het feest zal deelnemen. Zelfs
zyn er Spanjaarden, die op die dagen hun
vrouwen en dochters opsluiten, omdat alleen
wouwen van minder allooi zich op straat ver-
toonen. In sommige besloten clubs van rykere
menschen gebeurt het wel eens. dat een nette
vrouw kan verschynen zonder zich te compro-
mitteeren. Maar in Cadix. als gezegd, wordt nog
naar oud gebruik gefeest. Cadix
is sinds eeuwen een tameiyk
dooie stad, al ligt zy verrukkeiyk
hoog en wit tegen den berg.
Maar eens in het jaar komt
Cadix los en zyn bevallige
en elegante bewoners raken
in een feestroes, die slechts
een paar dagen duurt, maar
die door de geheele bevol-
king wordt meegevierd.
Daarna verzinkt de stad
weer in haar mymering
tot het volgend jaar.
Zoo wordt op
plaatsen ter we
reld het Carna
val toch nog
gevierd en "het
zal wel dan pas
sterven, als het
geen adem ge
noeg meer heeft,
als het, van alle
kanten bedreigd,
het niet langer
houden kan.
Maar eens zal
dit, als de tee-
kenen niet bedriegen, moeten gebeuren
en men weet niet, of men hierom treuren
moet of niet. Wanneer het feest geforceerd
moet biyven bestaan, dan is het argelooze ka
rakter, dat het Carnaval kan hebben, er af en
wanneer men het féést'lustig zyn gang laat
gaan, dan vragen velen zich af, of het er wel
mee door kan. Het zal nóg wel éven een strijd
vraag biyven....
Dit jaar wordt wellicht nergens zoo druk
carnaval gevierd als in Keulen. De heele stad,
de bedrijven, de restaurants <n cafés, alles stelt
zich in op een uitbundige viering.
Het feit, dat reeds thans een reeks van extra-
treinen uit alle deelen van Duitschland en
het naburige buitenland aangemeld zyn. be
wijst. dat het bezoek van vreemdelingen aan
het Keulsche carnaval in dit jaar zeer groot
zal zyn. Vooral de „Rosen montagszug" schynt
veel belangstelling te wekken.
Met het oog hierop hechten de organisaties
van de Keulsche hotels er byzondere waarde
aan. mede te deelen, dat op de carnavalsdagen
de pryzqp in hun bedryven niet verhoogd wor
den. Hoewel juist in het hotel
bedryf in den laatsten tyd de
pryzen buitengewoon sterk ver
laagd zyn, zien de Keulsche hotel-
organisaties van een verhooging
der pryzen af, om hierdoor het
hunne tot de viering van het
Car
te
Lang duurt het
niet meer of we
vieren halfvasten.
Wie Carnaval zegt
zegt ook half-vas
ten. Dan is de
weg naar Pa-
schen ten hal
ve afgelegd en
komt tusschen
de weken van
boete nog even
een vroolijk
accent. En daar
maakt de
mensch meest
al wel gebruik
van. Hy deed
dit reeds in de
middeleeuwen,
hoewel men
destijds van
deze half-vas
ten soms een
gelegenheid schiep om op byzondere wijze er
gens de aandacht op te vestigen. Zoo verhalen
oude archieven van een geval m de zestiende
eeuw, toen in Antwerpen de Graaf van Half
vasten (zy noemden hem de Greef en zyn
vróuw, de Qrevin)
dracht had reclame
maken voor de pas
de West geimportet
rietsuiker. De Gi
ging op den bewui
dag door de stad
reikte lekkernijen
die met rietsuiker
reid waren. Deze
clame had haar re<
De Antwerpenaars h
den n.l. pas de i
suiker van de Cam
sche eilanden lee
kennen en prefereer
deze suiker boven
uit de West Dit bra
den Importeur op
gedachte een reusa
tige reclame te mal
voor zyn duur prod
en hy vond de lu
vasten daartoe een 1
geschikte gelegenh
Het succes t
enorm. De suiker g
er in als koek
het volksgevoel ver
bond hieraan de noodige consequenties. Ieder
jaar kent Antwerpen den tocht van den Greet
van Half-vasten. Men maakte hem en zyn
gade In alle mogelyke vormen In speculaas
na en zoo leeft in de herinnering voort de man,
die de eerste Graaf was, maar die overigens
niets met den adeliyken titel te maken had.
doch dezen titel alleen afstond omdat hy ver
moedelijk de Graaf of de Greef heette. -
dat het feest van Car
naval allereerst be
doeld Is als een af
scheid van bet gewone
leven van alle-dag
naar de groote vas
ten. die een tyd is van
versterving
het biyft
juist deze
van het carnavalsfeest
de voorwaarde in zich
besluit om de vie
ring in overeenstem
ming, althans niet in
stryd te doen zyn met
den geest van de vas
ten en van het komend
Paaschfeest.
Daarom mogen zü,
die zich gaarne opwer-
als verdedigers
den vastenavond,
taak, die men in
niet
jes doen eveneens, zy het in bescheidener mate,
aan Carnaval.
Boven den Moerdijk wordt nog al eens hard
geoordeeld over het Carnaval in het Zuiden,
maar de Zuiderlingen zullen steeds daartegen
ganvoeren, dat men Zuiderling moet zyn om
het Carnaval goed te kunnen vieren en te kun-,
nen begrypen. Gaat men op zoek naar een Car-
navalsvreugde in het Zuiden, dan komt men
soms teleurgesteld erug. Komt men echter,
zonder te zoeken en louter per toeval op de
juiste plaats terecht, dan kan men soms herin
neringen meenemen, die vaak worden
haald. Het is alles zoo moeiiyk generalisee-
rend te beoordeelen. En hoe zuidelijker men
komt, des te meer zal men verbaasd staan over
het scherpe oordeel van het Noorden.
de Butte.
IIIIIIIIHIIIIIHIIIIIIIIIIIII
iiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiuiiiM
die
en
uit,
he
re-
