a
D
I
Mandement van het Episcopaat
en
DE POLITIEKE TOESTAND
Anti-papisme per
radio
Tegen het Liberalisme, Socialisme
Communisme
Xj
u
Geen reactie of dictatuur
De criaia
t
t
verkiezingen
t
t
t
IN
De partij is paraat!
di
Prof.
P. J. M. Aalberse
Het ontbindingtrecht
BENEDICTIJNEN TE EGMOND
Onze eenheid
VERBODEN LECTUUR
En de Radio-Contróler
Commissie
DEN PARTIJRAAD
BESPROKEN
de socialistische en commu-
nistische vereenigingen of
clubs betreft,
y MAANDAG 27 FEBRUARI
Wat staat ons te wachten?
Giften voor het Bouwfonds
-
„Wy willen geen reactie, geen
dictatuur, geen z.g. aterke
mannen, maar een nor
maal, parlementair
Groote ontevredenheid
Wafc>n
dit niet
kan zich al
partijen tot zulk een kabinet toetreden.
D« Aartsbisschop en de Bisschoppen
van Nederland
Wat na de zoogenaamde neu
trale, maar in wezen liberale
of vryzinnige vereenigingen
aan de hun toevertrouwde Geestelijk
heid en Geloovigen
Zaligheid in den Heer
Rede prof. Aalberae
kabinet
Zr
X
i
Gegeven te Utrecht. 1 Februari 1933.
o
*en
1.
een
2.
3.
tezamen t 302.50. Totaal 2 984 50.
G„
zóó
kliek, maar van alle volken, stammen en talen,
gereed, om voor onze kiezers op te treden.
Men moge echter niet steeds op dezelfden een
beroep doen en bedenken dat politici ook men-
schen zijn.
Daarna was het woord aan Prof. Mr. P. J.
Aalberse. den voorzitter van den Partijraad, tot
het bespreken van den polltieken toestand, ont
staan door de Kamerontbinding.
■4
kan de pro-
de verschil-
lentalr-staat-
sden Zondag
J. H. G. JANSEN,
Aartsbisschop van Utrecht.
F. A- W. HOPMANS,
Bisschop van Breda.
A. F. DIEPEN,
Bisschop van *s-Hertogenbosch.
J. D. J. AENGENENT,
Bisschop van Haarlem.
Dr. J. H. G. LEMMENS,
Bisschop van Roermond.
Ons, als herders der zielen, thans tot alle
katholieke kiezers de hier volgende bijzondere,
ernstige vermaning te richten.
Wij vertrouwen, dat geen enkel onzer katho
lieke kiesgerechtigden zijn stemplicht zal ver-
waarloozen, en dat allen hun stem zóó sullen
Wij willen geen reactie en ook geen dictatuur,
die niet anders Is dan een gereïncarneerde
reactie in één persoon.
wy houden vast aan de rechten en vrijheden
van ons volk, bU de Grondwet neergelegd.
Alle dictatuur, alle fascisme, alle optreden
van zoogenaamd sterke mannen is volmaakt
In strijd met het karakter van ons volk, dat
zoo iets nooit heeft kunnen of willen ver
dragen.
Waar is het koningshuis meer in eere dan
juist in de parlementair-geregeerde landen.
Dwaas is het smakeloos afgeven op de volks
vertegenwoordiging door hen. die meenen dat
zjj daarmee het koningschap schragen, het
koningschap, dat niet alleen *n gezonden volks
invloed heeft aanvaard maar zelfs gewild.
Welbewust en na rijp beraad heeft de Radlo-
Contróle-Commissie dus toegelaten, dat de
belde antl-papistische predikanten gesproken
hebben zóó als zjj spraken.
Hiermede heeft deze commissie vooral nu
zij nallet ook maar de minste motlveering van
haar houding te publiceeren als ernstig in
stituut voor ons afgedaan.
Contröle op radio-uitzendingen la noodig en
aal noodig blijven, maar deze commissie kan
niet langer als voor haar taak berekend wor
den beschouwd.
Zou zij haar opdracht maar liever niet aan
de regeering teruggeven? En acht de regeering
indien de commissie tot dezen stap niet be
sluiten kan den tijd tot ingrijpen nóg niet
gekomen?
et klem hebben wij geprotesteerd tegen
|\/l het fett, dat de H. I. R. O. op Zaterdag.
J-v A 4 Februari, een tweetal in anti-papisme
doorgewinterde predikanten voor de mlkrophoon
heeft laten optreden met redevoeringen, welke
aan anti-Roomsche ophitser!) niets te wenschen
overlleten.
En dat in zendtijd, welken de K. R. O. aan
den H. I. R. O. had moeten «fstaan op ministe
rieel bevel van den heer Reymer.
De K. R. O. liet zich niet onbetuigd en trad
in de katholieke pers met een zwaar geharnast
artikel op.
En ons katholieke volk protesteerde mee: in
allerlei vorm kwamen de protesten, tegen dit
anti-paplstlsch gedoe by den K. R. O. binnen;
de Ingezonden stukken, welke verontwaardigde
luisteraars ons toezonden, waren zoo talrijk, dat
wy er niet aan konden denken, tot plaatsing
over te gaan.
Het protest richtte zich tegen velerlei:
tegen den minister, die een antl-katholleken
H. I. R. O. zendtyd toekende midden tusschen
K. R. O.-send uren en ten koste van den K.R.O.;
tegen den H. L R. O., welke den hem toege-
stanen zendtyd liet misbruiken tot sulver anti
papistisch gestook;
tegen de predikanten Ds. Van Krevelen en
Ds. van Hoogenhuyze, die hun geestelyk ambt
aldus opvatten, dat zy de katholieken en het
katholicisme moeten, beleedlgen en belasteren
en haat en nyd en onrust moeten stoken tus
schen vreedzame bevolkingsgroepen;
tegen de Radlo-Contróle-Commissie, welke
deze uitzending niet verbood.
Vooral de houding dezer commissie anders
soms zoo klelnziellg-secuur, dat de K. R. O.
b.v. in een voordracht het woordje „Goddank**
moest laten schrappen wekte verontwaardi
ging; wy meenden te mogen schryven. dat dc
Radlo-Contróle-Commissie zich hopeloos gebla
meerd had en dat haar, na dezen onvergeefiyken
en niet goed te praten blunder, eigenlyk niets
anders restte dan in een of anderen vorm ex
cuus aan te bieden.
En nu verkeerden wij in die dagen nog in de
veronderstelling, dat hier niet zoozeer van op
zettelijke toelating dan wel van onwillekeurig
(zy het ook onduldbaar) verzuim gesproken
moest worden.
Uit een artikel in „De Protestant”, het or
gaan der Evangelische Maatschappy, biykt ons
thans echter, dat de Radlo-Contróle-Commissie
haar tyd niet verslapen heeft en geen onwille
keurig verzuim heeft gepleegd: de commissie
heeft heel goed geweten, wat zy deed, en de
volle verantwoorde! ykheid voor het schandelyke,
dat er gebeurd is, rust dus op haar.
Na met biykbare vreugde over de veront
waardiging. welke hy in katholieken kring wist -
te wekken, zoowel ons artikel als dat van den
K. R. O. afgedrukt te hebben, laat Ds. van
Hoogenhuyze, voorzitter van de „Evangelische
Maatschappy", in bedoeld „Protestanf'-artlkel
deze mededeellng volgen:
„De Radlo-Contróle-Commissie heeft ons
beider redevoeringen drie weken tevoren op
gevraagd.
In die van ons is geen enkele zin, geen enkel
woord geschrapt.
In die van Ds. van Krevelen een paar zin
nen.”
In de aula van het Koloniaal Instituut te Am
sterdam is Zaterdagmiddag een buitengewone
vergadering gehouden van den Pkrtyraad der
RK. Staatsparty, zulks naar aanleiding van de
op 15 dezer plaats gehad hebbende ontbinding
van de Tweede Kamer der Staten Generaal.
De vergadering werd door prof. mr. P. J. Aal
berse met den christelyken groet geopend, waar
na het woord werd verleend aan den voorzitter
der Party mr. C. M. J. F. Geseling.
In onverstand zyn er die smalend over de
Eenheid in onze party spreken en durft men
dat vereenigbaar achten met den kinderlijken
eenheid, verschuldigd aan de H. Stoel.
Men heeft de uitspraak van den H. Vader
over de eenheid der Nederlandsche katholieken
genoemd een gemoedelyk praatje op een audiën
tie, maar spr. is gemachtigd te verklaren dat
s Pausen uitspraak aan den Bisschop, tégen
over wien de de H. Vader haar deed, nadruk-
kelyk is gedicteerd.
Waarom heeft de Kroon onder verantwoor-
delykheid van de ministers de Tweede Kamer
ontbonden? Het antwoord is te vinden in het
rapport van den minister van Blnnenlandsche
Zaken, dat in de Staatscourant Is gepubli
ceerd.
De ontbinding is geschied op grond van art.
73 van de Grondwet, welk artikel geen grenzen
stelt aan de bevoegdheid van de Kroon om
de Kamer te ontbinden.
Dit ontbindlngsrecht is in de Grondwet ge
komen als échapatoire, waardoor de kiezers in
de gelegenheid worden gesteld uitspraak te
doen over een bepaald conflict.
Weliswaar is en in den loop der tijden een
opvatting ontstaan, die aan art. 37 een broe
deren en ruimeren, ook wel een minder ruime
ren uitleg geeft, maar by de toepassing van
het artikel is thans een uitlegging gebezigd
die veel ruimer is en verder gaat dan tot nu
toe vry algemeen als juist werd aangenomen.
Dat dit onder deze byzondere omstandig
heden is gebeurd is te begrijpen, maar liever
toch zou spr. zien dat dit niet een antecedent
zijn zal voor ruimere toepassing van het ont
bindlngsrecht.
Een van de goede kanten is, dat wy vervroeg
de verkiezingen krijgen, hetgeen spr. voor ons
volk een groot geluk acht, nu een groote on
tevredenheid zich heeft opgetast.
In een tijd waarin politieke valsche munters
ruimschoots kans hebben hun slag te slaan is
By Legerorder heeft de Minister van Defen
sie bepaald, dat het Anti-oorloge Bulletin
i maandeiyks) is opgenomen onder de verboden
geschriften.
ien noemt een nationaal kabinet, doch
willen wy niet. Zulk een kabinet
m nationaal noemen, indien alle
peiyk, maatschappeiyk, politiek en openbaar
leven.
En zoo ontspruit uit het lidmaatschap van
een dergeiyke organisatie maar al te dikwyis
ah wrange vrucht het soort van die halfslach
tige katholieken, die weliswaar hun geloof nog
beleven in de binnenkamers, oók nog, maar
lauw en flauw In de kerk, maar den moed
hunner overtuiging missen, of althans deze
overtuiging niet uitdragen en vruchtbaar maken
naar buiten.
Dat van deze in schyn neutrale, maar in
werkelykheld liberale of vrijzinnige en in elk
geval onrechtzinnige vereenigingen het lid
maatschap door Ons sterk wórdt afgekeurd,
moet leder by eenlg nadenken begrypen Even
zeer moet leder Inzien, dat dl» afkeuring niet
alleen geldt van de sociaal-economische orga
nisaties, maar ook van die, welke andere doel
einden nastreven op welk gebied ook, hetzy
op dat van de lichaamscultuur, hetzy op dat
van de geestesontwikkeling, hetzy op gezel-
schappeiyk. maatschappeiyk of staatkundig
gebied.
Wat den graad van zondigheid betreft van
bet lidmaatschap van deze slechts in schyn
neutrale vereenigingen, B. O-, daarover moeten
WU het volgende zeggen:
Hoe grooter de gevaren voor geloof of zeden
zyn, die uit het lidmaatschap dreigen en hoe
noodlottig» de Invloed is van een bepaalde
vereeniglng op het openbaar leven, des te
zwaarder is ook de plicht, die op u rust, om
van zulk een vereeniglng verre te blyven.
Van den anderen kant zyn er misschien uit
zonderingsgevallen denkbaar, waarin wegens
geheel byzondere omstandigheden dit lidmaat
schap van een bepaalde vereeniglng niet on
geoorloofd zou kunnen genoemd worden. Wy
verklaren echter by deze ultdrukkelyk, B. G.,
dat, wanneer iemand meent in zulk een uit
zonderingstoestand te verkeeren, het zyn plicht
Is, zich eerst daarover te beraden met een be
proefden geestelijken leidsman. Het kan toch
zoo licht gebeuren, dat zyn eigen oordeel aan
gaande den aard der .betreffende vereeniglng
en de omstandigheden, die hem tot het lid
maatschap nopen, niet geheel juist Is.
Hoe vaak Is het gebeurd, dat iemand lid
werd van een zoogenaamd neutrale vereeni-
ging, omdat hy er volstrekt geen gevaar In
zag en toch later tot zyn schade en schande
moest bekennen, dat hy zich in zyn oordeel
had vergist, of erger nog: dat door zyn lid
maatschap onherstelbare schade aan zyn geloof
of zeden wen) toegebracht.
Wat vervolgens
bet lidmaatschap dezer organisaties
gevaariyk voor het geloof ge-
ultbrengen, dat zy die daad voor God en hun
geweten sullen kunnen verantwoorden.
Terwijl Wy gaarne alle vraagstukken over
praktische politiek aan het oordeel en het ge
weten onzer katholieke staatslieden overlaten,
gene, hetwelk niet zonder groote geesteiyke
schade zou kunnen verloren gaan. Daarom,
mogen en moeten wy toch waken otfer dat-
dlerbare geloovigen, verzoeken Wy u aller
dringendst: Bewaart uw eenheid.
Door verdeeldheid Immers gaat zelfs het
machtigste ten gronde, zooals ook Onze godde
lijke Meester leerde: „Ieder rijk, dat Inwendig
„verdeeld is, zal warden verwoest; het eene
„huls zal er op het andere vallen". (Lucas II. 17).
En zegt ons de vreugde onzer tegenstanders,
telkens als by ons eenlge verdeeldheid dreigt
of een begin vindt, dan niets? Toont zy ons
niet zonneklaar wat sommigen der onzen niet
schynen te beseffen, dat met verdeeldheid onze
kracht wordt gebroken?
Voorwaar, de bittere ernst der tyden vraagt
ons dringend onze gelederen aaneengesloten te
houden, om in liefde en vrede samen op te
trekken voor de hooge geestelijke goederen,
welke op het spel staan.
Van het onschatbare goed der eenheid Is
ieder overtuigd, maar.... dan moet men ook
bedenken, dat zoo’n goed offers vraagt, maar
ook offers waard is.
Een ieder weet: by de concrete toepassing
van beginselen zyn dlkwyis verschillende wegen
mogelyk. Maarals de meeningen ruim
hartig zyn overwogen, als ernstig beraad is
gehouden, als rype ervaring haar woord heeft
gesproken, dan moet men ter wille van de een
heid tot het offer bereid zyn en leiding weten
te volgen. De vrucht van dat offer is de kracht
der ongebroken eenheid. Amen.
wy allen gaan gebukt onder de gedachte
aan den gruwel der werkloosheid. Die gedachte
drukt ons temeer, omdat de vooruitzichten er
niet naar zyn dat spoedig en snel een verbete
ring daarin zal komen.
Daarom juist is opgenomen in het program:
krachtig bevorderen van loonenden arbeid van
alle volksgenooten, waarbij in de eerste plaats
gedacht is aan werkverruiming, aan het aan
vatten van groote openbare werken, die toch
na langeren tyd zouden moeten tot stand
komen.
bet goed dat de tyd om dat te doen met enkele
maanden wordt verminderd.
Het gemier van enkelen onder ons kan. zelfs
wanneer het coöperatief wordt bedreven, niet,
zelfs niet noemenswaard afdoen aan onze
groote eenheid.
De tweede gunstige zaak is, dat nu een nieuw
kabinet. lat$n wy hopen een nieuw parlemen
tair kabinet reeds in Mei, in plaats van Augus
tus kan optreden, dus vóór dat de eigeniyke
behandeling der Begrootlng zal plaats hebben,
waardoor ruimschoots tyd is voor overleg met
de deskundigen. ■-
Het Party bestuur heeft byna onmlddeliyk
een kloek manifest uitgevaardigd en daarin
klaar, duidelyk en warm gesteld, wat het volk
uit het hart gesneden zal zyn.
Ze geven in dit manifest een zeer korte
samenvatting van wat het verkiezingsprogram
voor dit jaar is, van wat de party wil: een
hecht gegrondvest en sterk gezag met hand
having van een gezonden volksinvloed.
lleke lezen van zoogenaamde neutrale bladen
druppelsgewijze het gif indrinken. Spoediger
dan men denkt, komt het oogenblik, waarop
hun geheele mentaliteit besmet biykt met als
Onvermijdelijk gevolg, een slappen, Iguwen. ja
zelfs onchrlsteiyken levenswandel.
Menige, zoogenaamd neutrale, vryzinnige,
liberale vereeniglng voedt ook de door de H.
Kerk by herhaling veroordeelde dwaling, dat
oen katholiek zyn beginselen alléén maar In
daden zou hebben om te zetten in zyn parti
culier leven, doch dat diezelfde beginselen niets
hebben uit te staan met het doel zyner ver-
Mr. G. C. Geseling, voorzitter van het Party-
bestuur, deed daarna eenige mededeelingen,
waaraan wy het volgende ontleenen:
Wy kunnen Alleen met succes en voor hon
derd procent onzen plicht vervullen, aldus spr.,
als wy hart voor ons werk hebben en een goed
inzicht in hetgeen te doen staat.
Die liefde op te wekken en dat Inzicht te
versterken zal de taak zyn van den voorzitter
van den Partyraad. maar de taak van het
Partybestuur is naar een duideiyk plan en in
stipte orde te werk te gaan. De kieskringbe-
sturen zyn bereids in draf gezet, maar niet dan
nadat het Partybestuur zelf in looppas was
voorgegaan.
Dank zy dezen bekwamen spoed kan op 5
Maart de stemming in de kiesvereeniging plaats
hebben.
1 Biykt telkens weer, dat voor de verkiezing
van leden voor de Tweede Kamer én by de
kiezers én by de candidaten en het zal, hoe
prachtig het ook loopen mag. niet mogelyk zyn.
alle gegadigden onder te brengen.
Daarom moet er geschift worden, hetgeen
dan op 5 Maart zal kunnen geschieden, onder
een zóó rechtstreeksche invloed van de kiezers
als in geen andere party.
Is de keuze echter eenmaal geschied, dan be-
hooren persoonlyke voorkeur en persooniyke
Inspiratie opzy te worden gezet en zal men in
enkele gevallen zelfs over persoonlyke teleur
stellingen moeten heenstappen. Daarom hebben
de besten onder ons herhaaldelyk een voorbeeld
gegeven.
Na de keuze zy het parool: Eén front. De
taak, welke op de schouders van het Partybe
stuur rust is zwaar, maar het gaat niet ouden
de zwaarte van dien last gebukt in vertrouwen’
op God en kennende den geest, die in de party
leeft. T.
Daarna geeft spr. ter aanvulling van de reeds
gezonden circulaires nog enkele practische wen
ken. by het verwerken der stemmingsuitslagen
in de afdeelingen en in de kringen. De afdee-
lings-secretarissen hebben te zorgen dat de uit
slag uiteriyk Maandag 8 Maart, twaalf uur, in
het bezit is van den secretaris van dan kies
kring. welks functionarissen op hun beurt
verzocht wordt onverwyid van den uitslag me
dedeellng te doen aan de pers.
Is de einduitslag opgemaakt, dan
paganda beginnen. Hlerby zullen -
lende redevoeringen van docuu»
kundigen aard, welke sedert verte
worden gehouden en welke in brochurevormlng
verschynen. goede diensten kunnen bewyzen.
Voorts is in druk verschenen een overzicht
van de programs van 1933, 1939 en 1933, wat dc
twee laatsten betreft, voorzien van een opgave
van hetgeen daarvan is tot stand gekomen.
Vlugschrften. waar en waardig gesteld, zyn
reeds verkrijgbaar, terwijl daarnevens het
partyblad, waarvan het eerstvolgend nummer
Vrijdag aa. verschynt, goede diensten kan be
wyzen. In het algemeen trouwens zou dit blad
meer aandacht kunnen hebben dan het thans
nog geniet.
.Tenslotte, maar niet in de laatste plaats, staat
een keur van sprekers, niet van een Haagscbe
die het socialisme of het commanissne
met bun aan de katholieke leer onver-
eenigbare, ultdrukkelyk strijdige, anti
godsdienstige en vyandige beginselen op
godsdienstig tt aedeiyk gebied openlijk
asnhaagt.
Natuuriyk geldt dit evenzeer en om de
zelfde redenen voor den katholiek, die
de überaie of vrijzinnige beginselen op
godsdienstig of zedeiyk gebied openlijk
aanhangt;
die Hd is van een socialistische of een
communistische vereeniglng. of van een
vereeniglng, welke dusdanige vereenigin
gen metterdaad steunt;
die. zonder Ud te zyn van een socialis
tische of een communistische vereeni
glng, geregeld socialistische of commu
nistische geschriften of bladen leest, of
socialistische of communistische vergade
ringen bijwoont, zoodat de een en de
ander In de vrijwillige naaste gelegenheid
is van zyn geloof te verliezen.
Mocht echter, B. G., ooit iemand meenen
reden te hebben, om wél Ud te warden of te
blijven van zoodanige organisaties, dan be
denke hy wel dat in dat allergrootst uit
zonderingsgeval niet alleen moet vaststaan, dat
gevaar voor verlies van het geloof is uitge
sloten, maar tevem, dat er een allerdringend
ste reden voor het lidmaatschap moet aan
wezig zyn.
Het spreekt van zelf, B. G„ dat een katho
liek, die het met de belangen zyner ziel ern
stig meent in zulk een gewichtige zaak nooit
een besluit zal nemen zonder een beproefden
geesteiyken leider te raadplegen.
Wy meenen nog een opmerking te moeten
maken Wanneer er sprake ia van vereenl-
Er is groote, begrijpeiyke, maar niet altijd
rechtvaardige ontevredenheid. Men roept om
maatregelen, die wellicht den een kunnen
helpen, maar den ander schaden, men wil
twee dingen tegelyk, die beide op zichzelf goed
zyn, maar tezamen uitgevoerd groot nadeel op
leveren.
Bedacht moet worden, dat het toch nog
steeds zóó is, dat niet goederen worden geruild
tegen geld, maar goederen tegen goederen.
Ons program laat aan duidelykheid en op
rechtheid niets te wenschen over, het belooft
niet meer dan redelykerwyae kan worden ver
vuld.
De thans komende verkiezingsstrijd zal
van vele onzer kiezers, die in grooten nood ver
keeren. een volledige Katholieke bezinning
vragen.
Deze verkiezingen gaan niet vóór of tegen
het zittend kabinet, dat extra-parlementalr
was, en bulten en zonder de partijen is opge
treden. Wel kunnen de kiezers ons lastig val
len over het optreden van de Katholieke Ka
merfractie. By alles wat er misschien een en
kele maal door dezen of genen verkeerd is ge
handeld. heeft onze fractie haar plicht gedaan,
ook in omstandigheden, waarin het zwaar viel
dien plicht te vervullen.
en ontzettend is de verantwoordelijkheid voer
hen die aan deze eenheid knagen.
wy zullen onze krachtige positie alleen aan
wenden tot steun van een krachtig gezag, tot
handhaving van een gezonden volksinvloed.
(Applaus).
De heer Heuvel uit Koevorden vroeg naar
aanleiding van prof. Aalberse’s uitspraak dat
het hier niet ging vóór of tegen het zittend
kabinet of niet de mogeiykheid bestaat, dat dit
kabinet terug zal keeren.
Op deze vraag antwoordde prof. Aalberse met
nadruk, dat &de de verkiezingen ook af zullen
loopen, dit kabinet in geen geval zal terug-
keeren.
Na nog een krachtig aansporend woord om
by de komende verkiezingen met idealisme en
geestdrift te werken, sloot prof. Aalberse de ver
gadering met den chr. groet.
De S.D.AJ*. wenscht dat niet, omdat zy zulk
een kabinet, niet geheel ten onrechte, een bur-
geriyk blok noemt.
Maar spr. heeft den sociaal-democraten reeds
gezegd, dat zy er niet op behoeven te rekenen,
dat hy hun de vette kluif in den schoot
zal werpen van alleen opposltle-party te zyn.
Een kabinet met een kleine meerderheid kan
beter op die meerderheid rekenen dan op een
grootere meerderheid.
Een koninklyk kabinet willen wy ook niet.
Spr. acht het bedenkeiyk, dat velen schermen
met de leuze, dat er zulk een kabinet moet
komen, een kabinet, dat geheel bulten de 8ta-
ten-Generaal om benoemd wordt en gehand
haafd biyrt.
Zulk een kabinet is mis, vooreerst voor de
Kroon zelf, die niet mag misbruikt worden
voor de politiek van bepaalde partyen.
Zulk een kabinet kan men zich niet denken
zonder handelingen, die rechtstreeks in stryd
rijn met de Grondwet.
Wy willen een normaal parlementair kabi
net, dat steunt op een meerderheid. Aan zulk
een kabinet willen wy, natuuriyk onder be
paalde voorwaarden, medewerken.
Hoe die samenstelling zal zyn en zal kunnen
zyn, valt op het oogenblik niet te zeggen.
De evenredige vertegenwoordiging leidt in
het algemeen tot verstarring der party-for-
maties, maar by deze verkiezingen is het niet
uitgesloten, dat er verschuivingen zullen plaats
hebben, waaraan wy tot voor kort nog niet
gedacht hadden.
Slechts met de cyfers voor oogen sullen wy
kunnen zien wat er kan gebeuren en daaruit
kiezen, wat het beste is voor ons volk.
Voor zoover wy daarin niet slagen zullen
de werklooeen zoo goed mogelyk worden gehol
pen door werkverschaffing, door werkloosheids
verzekering en door zoo goed mogeiyke voort
zetting van de thans bestaande steunregelingen.
Wy hebben niet zooveel behoefte om stryd
te voeren tegen anderen, maar wy willen den
grootst mogeiyken Invloed uitoefenen om het
grootst mogeiyke deel van ons program te ver-
wezeniyken.
Voor spr. is het eerste, het principleele deel
van het program, waarop de macht rust der
party, het voornaamste. Op dien principieelen
grondslag moeten wy blyven staan, al kan
over de practische verwezeniyking in onder
deden meeningsverschil bestaan, welke door
overleg kunnen worden opgelost.
Veel is gedaan, veel verkeerds tegengehou
den, veel goeds bereikt, ook is daarvan in het
openbaar niet steeds gebleken.
Eeriyk en trouw wil onze fractie de belan
gen van land en volk dienen, hetgeen vaak
beter in stilte kan geschieden dan in het open
baar.
Wy laten het groote levenswerk van onzen
emancipator dr. Schaepman, voltooid en aan
gevuld door dr. Nolens niet neerhalen, door nie
mand.
Wy zullen dit handhaven als het groote en
grootsche erfdeel onzer vaderen, dat wy onge
rept aan onze kinderen zullen overdragen.
Door onze eenheid hebben wy bereikt wat
betreft, vloeit dit gevaar voort eenerzyds uit
«ten geest, weke deze vereenigingen bezielt,
dat wU zeggen: uit haar beginselloosheid, of
erger nog: uit de aan de katholieke leer vyan
dige beginselen en leerstellingen, die baar fei-
teiyk ten grondslag liggen. Anderzyds spruit
dat gevaar voort uit den schadeiyken Invloed
voor geloof en zeden en godsdienstig leven,
•eiken de actie dier vereenigingen, het ge
schreven en gesproken woord van haar leiders
•n de omgang met haar leden op de denk- en
bandelwyze van den katholiek uitoefenen.
Van menige. In schyn slechts, neutrale ver-
*®higlng, ondergaan de katholieke leden dien
badeellgen invloed ongemerkt en geleidelyk,
vast en zeker, zonder daaraan te ont-
aar wy. Aartsbisschoppen en Bisschop
pen van Nederland, als uw geesteiyke
leiders, zeer zeker te waken hebben over
uw geloof en uw godsdientlg leven, achtten Wij
Ons in geweten verplicht u, dierbare Geloovl- eeniglng en niet Belden voor het gezelschap-
gen. met den hoogsten ernst te wyzen op uw
plichten, wat betreft het vereenlgingsleven.
Onze vermaning is tweevoudig.
Het U Onze plicht u aan te sporen, om toe
te treden tot de katholieke vereenigingen. En
daarnaast staat Onze dringende waarschuwing,
om u afzydig te houden van die vereenigingen'
welke hetzy een neutraal of liberaal, hetzy een
socialistisch of communistisch karakter dragen.
Alles, wat Wy u, B. G, in dit herderiyk
schryven over het vereenlgingsleven voorhou
den, geldt evenzeer voor vereenigingen van
vrouwen als van mannen, alsook voor gemengde
vereenigingen. jeugdvereenigingen en clubs.
Wy brengen u allereerst in herinnering de
talryke uitspraken van Onze Hoogwaardige
Voorgangers, die niet ophielden er op aan te
dringen, dat de katholieken het katholiek ver
eenlgingsleven zouden bevorderen en verster
ken.
Sinds hun verscheiden uit deze wereld zyn
de tyden niet minder ernstig geworden. Ons
aller Vader in Christus Paus Plus XI heeft
den nood der tyden zelfs zóó ernstig geacht,
dat Hy in zyn Encycliek „Quadragesimo anno"
een oproep heeft gericht niet alleen tot de
katholieken, maar tot geheel de wereld, om
terug te keeren tot de leer van het Evangelie,
omdat alleen de terugkeer tot de christehjke
beginselen een einde kan maken aan de ont
reddering van de maatschappy.
Het behoeft geen betoog, dat op de kinderen
der Katholieke Kerk vóór allen de plicht rust,
om aan dien oproep van hun Vader in Christus
te gehoorzamen. Dien plicht nu. om mede te
werken aan het herstel der sociaal-economlsche
orde volgens christeiyke beginselen van recht
vaardigheid en liefde, zullen zy alleen dan naar
behoeven kunnen vervullen, wanneer zy zich
organiseeren in krachtige katholieke vereeni
gingen en bonden. Immers de eenling staat
machteloos. Alleen met machtige organisaties
kunnen wy op de christelyke ontwikkeling der
maatschappy krachtigen invloed uitoefenen. Of
de maatschappy tn de toekomst zal beheerzeht
worden door de beginselen, die Christus heeft
gepredikt, zal grootendeels afhangen van de
wyze, waarop de katholieken hun plicht vol
brengen, om zich algemeen te organiseeren in
katholieke vereenigingen en deze vereenigingen
te doen beantwoorden aan de elschen haar ge
steld door het kerkeiyk gezag en zeer in het
bijzonder in de Pauseiyke Encycliek „Quadra-
geaimo anno.”
Daarom, B. G moeten Wy u nogmaals na-
drukkeiyk voorhouden, dat gy u zult organi
seeren in katholieke vereenigingen en bonden,
wy bedoelen hier zeer in het byzonder de
ssriale organisaties, nX de stands- en de vak
organisaties, omdat voornamelyk op het ter
rein van het sociaal-economlsche leven de groote
beginsel-strijd onzer dagen gestreden wordt
Deze sociale organisaties zullen ook van het
grootste gewicht en van grooten invloed biyken
te zyn voor de vorming en den groei der pu-
bhek-rechtelyke beroepsstanden of bedrijf
schappen, die volgens den Paus een buiten
gewoon belangrijk middel zyn. om een betere
maatschappy-ordening tot stand te brengen.
De katholieken zyn derh^ve verplicht hun
katholieke organisaties zoo sterk mogelyk te
snaken niet alleen door het ledenaantal, maar
nog meer door de krachtige overtuiging, waar
mede de leden hun katholieke beginselen aan
hangen, belyden en in de praktyk doorvoeren.
Degene, die blyft slaan huilen de sociale
vereenigingen, welke voor zyn stand zyn aan
gewezen, toont den ernst der tyden niet te
begrijpen. Aan nog ernstiger fout staan schul
dig die katholieken, welke lid worden van zoo
genaamd neutrale, maar inderdaad liberale, of
van socialistische Of communistische vereeni
gingen of clubs.
Dezulken begaan niet alleen een betreurens-
waardig verzuim, door zich niet aan te sluiten
by de hun passende katholieke vereeniglng.
maar zy plegen daarenboven nog een verkeerde
daad, door vijandige vereenigingen of clubs tf
gaan versterken en toe te treden tot een ver-
■eniging waarvan het lidmaatschap mede
brengt gevaar voor geloof en christeiyken
levenswandel en de bron wordt van allerlei
verkeerde opvattingen op godsdienstig, zedeiyk,
cultureel, staatkundig of sociaal-economlsch
gebied.
Totaal vorige opgave f 3.683.
Ingekomen giften en toegezegde bydragen
van 1824 Februari:
8t. Ant. te V. f 50; N. N. te A, f 10; K te L.
f 10; B. D. te B. f 10; Ph. J. te A. f 5; J P. te
H. ..S vp. geen dank” f 5; Jhr, Mr. W. M. te V.
f 5; L A. M. te M. f 2A0; J B. te O. f 2J0;
A. Q. te G. f 2.50; Wed. A. J. en F. J. te R.
f 30; St. Jacob te A. f 5; NJ». te V f 5; 8t.
Rita te A. f 2; Pastoor Th. Z. te A. f 100; H. v.
B. te -s-B. f 25; J. v. D. te H. f 10; fa. J. Sch.
te Zw. f 5; Ben U. te E. f 1; N.N. te Valkens-
waard f 1; Wed. J. v. W. te H. f 10; V. G. te
H. f 5; A. H. R. te L. f 5; A. v. H. te G. f X50;
J. 8. te A. f 1; Mevr. A. R. D. te Aken f 2.50,
is
tuige de droevige ervaring dat wy krachtens
Ons herderiyk gezag moeten verklaren: Wie
zich aan zulk een groot gevaar blootstelt, be
gaat een zonde zóó ernstig, dat hy ongeschikt
en onwaardig is om de HB. Sacramenten te
ontvangen.
Daarom beschouwen Wy bet als Onzen duren
plicht, met betrekking tot het lidmaatschap
van socialistische en communistische organi
saties strenge maatregelen te nemen en ver
klaren wy, dat de H.H. Sacramenten, en als
hy zich niet bekeert, by overiyden de kerke-
Ujke begrafenis moeten worden geweigerd
aan den katholiek.
gingen, welke van Overheidswege worden inge
steld, dan zal het in een land, waar meerdere
levensopvattingen en wereldbeschouwingen
worden aangetroffen, vanzelfsprekend zyn, dat
allerlei levensrichtingen daarin haar afspiege
ling en vertegenwoordiging zullen vinden. Zoo
zullen de publlekrechtelyke berdkpsstanden of
bedryfschappen, wanneer die door de staats-
overheld worden Ingesteld, van zelf een weer
spiegeling zyn van verschillende stroomingen
op sociaal-economlsch gebied.
Beminde Geloovigen, Wy bidden God, den
Heiligen Geest dat Hy uw aller verstand moge
verlichten, opdat gy de Juistheid van Ons oor
deel moogt inzien en dat Hy uw hart en uw
wil moge bewegen, om naar deze Onze herder-
lyke waarschuwingen en 'verordeningen bereid
willig te luisteren. Wy hebben ze gegeven in
het belang %an uw zieleleven en uw eeuwige
zaligheid.
En zal dit Ons gezamenlyk herderiyk schrij
ven voor het eerst op Zondag Quinquagesima
van dit jaar en verder jaariyks op den vierden
Zondag van den Advent in alle tot Onze Kerk
provincie behoorende Kerken en In alle Kapel
len, waarover een Rector is aangesteld, onder
alle vastgestelde H H. Missen op de gebrulke-
lyke wyze worden voorgelezen.
Verder B. G_. sporen Wy u aan vooral in
dezen Heiligen Vastentyd veel te bidden voor
Onzen H. Vader, den Paus en voor Hare Maje
steit, Onze geëerbiedigde Koningin en niet op
te houden tot God te smeeken in boete en ge
bed,. dat de volkeren zich mogen keeren tot
Christus, In Wlen alleen heil te vinden is.
Ten slotte. Beminde Geloovigen, noopt de
voorbereiding der aa.
wy staan op dit oogenblik. aldus sprvoor
twee feiten, waaraan wy niets kunnen veran
deren. Het eerste is. dat op 15 Februari de
Tweede Kamer is ontbonden. Men moge daar
over oordeelen gelyk men wil, maar het feit is
er. Het andere feit is art. 16 van ons Party-
reglement, hetwelk voorschrijft dat er een
Partyraadsvergadering moet worden gehouden
als er Kamerontbinding heeft plkats gehad.
Op het oogenblik is dit artlgél eigenlyk een
overbodigheid, daar wy reeds volledig paraat
waren voor de verkiezingen én het verkiezlngs-
program reeds is vastgesleid
Het Partybestuur heeft echter gemeend toch
aan het artikel te mqéten vasthouden, omdat
er alles voor te zeggén is dat aan den voor
avond van een grooten strijd de vertegenwoor-
digeri van het geheele katholieke volk, zooals
dat Jn de R.K 8 P. georganiseerd is, een wapen
schouw houden en elkander beloven dat alles
zal geschieden om te bevestigen, te handhaven
ejj uit te breiden, de positie onzer party in ons
gemengde land.
