ONS BLAD m NEDERLANDSCHE COMMUNIST DE DADER de K.P.D. Terreur het bolsjewisme van Het Duitsche Rijksdaggebouw in brand gestoken Het nieuws van heden Brandstichter in het gebouw gegrepen De communist een Leidenaar Bladen verboden Maatregelen tegen VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS VLAMMENSPEL OM DEN VERGULDEN KOEPEL eh DE BAROMETER GROOTE PLUNDERINGEN OP TOUW GEZET JOH. LAUWERS L DINSDAG 28 FEBRUARI 1933 EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 131 ZES éfa Den brand meester Het bewakingssysteem Fanatieke bekentenis EN Reeds eerder brand gesticht Groote brand4 te j. Bordeaux Staat van beleg? Een ziedende vuurzee tri- DE NIEUWE KARDINALEN Tondeuses A ten, ma den Talrijke vuurhaarden gevonden Verklaring van het partij bestuur der S. P. D. Een aantal leiders in verzekerde bewaring gesteld M. De geheele Berlynsche brandweer op tienmaal herhaald alarm met groot materiaal in actie Als de revolutiepoging gelukt was een groep Hollanders Berlijn. Het ge- het imposante Rijksdaggebouw Kort geleden bezocht zelschap werd voor gefotografeerd PAYGLOP 3 ALKMAAR Scheermessen en DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN Comm. en soc. bladen mogen resp. in 4 weken en 14 dagen niet verschijnen Toegang verboden De vier-en-twintigjarige metselaar en communist Marinus van der Lubbe, die in 1931 ons land verliet Geweldige chaos ADVERTENTIEPRIJZEN: Per lossen regel 20c., ingez. med. 40c. p. regel; idem op pag. één 55 cp. regel Bij contract sterk verlaagde prijzen Voor de kleine annonces Omroepers zie de rubriek - Telefoonnummer 433 r Hitler op de plaats der ramp BERLIJN, 27 Februari (W.B.). Het Rijksdaggebouw staat in lichter laaie. Geconstateerd is, dat er brandstichting in het spel moet zijn, daar het vuur op verschillende plaatsen tegelij kertijd is ontstasm. Uit geheel Groot-Berljjn worden de brand- weerafdeelingen samengetrok ken, om den brand te bestrijden. Scherpe maatregelen van de regeering l Geschiedenis van gebouw De brand in het Rijksdaggebouw zou het sein tot een bloedigen opstand en burger oorlog zjjn L a NOORD-HOLLANDSGH DAGBLAD Senaatemeerderheld voor Daladier. d tten Bestrijding van den woeker. (United Press) Prof. dr. H. M. Kroon te Utrecht overleden. gebouw systema- van den vastfbsteld. i 3. B. oe- «C. Si mb. tttte Op do nee Iw ane leao tos NIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII|||||||||||||||||||||||||||||l||||ll|l||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||H|||||||||||||||||||||n|||||||||||||m rde- O.- De niet O. nog tor- net BERLIJN, 28 Febr. (Per telefoon). De ge arresteerde Nederlandsche communist Van der Keeks ernstige ongelukken in het buitenland; 32 dood en. Debat over de koloniale troepen te Genève. Fransch succes. - Verklaringen in het Engelsche Lagerhuis over de Crisis- Zul velwet. Hoe de muiterij op „I>t Zeven Provinciën” werd bedwongen. wi lt®- rtw ben toet. - drie RBd- Iven >od- veto drie toch ter- Toegang tot het gebouw nad men door een hoofdtrap, welke leidde naar de dwars van de groote zittingszaal gelegen wandelgangen. De groote zaal van het Rijksdaggebouw ligt in het midden van het gebouw en ontving haar licht uit den vergulden koepel. Aan de Oostzijde bevindt zich de ingang voor den Bondsraad en het Presidium, terwijl ook In politieke kringen verluidt, dat de bevoeg de Instanties den brand evenals de brandstich ting in het slot beschouwen als een daad van wraak van communistische zijde voor de be zetting van de Karl Liebknecht-huis. Het af kondigen van den staat van beleg staat te wachten. Hoogste stand op Dinsdag uur tjl: 7.58. Vorige stand; 7 JA. ueal toen mi nera der ver- tap atte. der eelt ntal lar- ler- n l Verscherpte straffen in Dultschland tegen „ver raad”. RIJKSDAGGEBOUW TE BERLIJN IN VLAM MEN. ier- znd schen pas bezit en eveneens beschikt over een legitimatie der Communistische Partij Holland, heeft bil het eerste verhoor in de Brandenbur ger Poort terstond een bekentenis afgelegd. Klaarblijkelijk is ook in de eerstvolgende dagen rekening te houden met communistische terreurdaden. Op grond van talrijke aanwijzingen, dat de brand het begin is van een groote reeks ter reurdaden, zijn nog 's avonds laat talrijke maat regelen tegen de K. P. D. genomen. O. a. is een aantal communistische leiders In verzekerde bewaring gesteld, om gevaar voor verdonkere manen te voorkomen. Te middernacht vond een conferentie plaats in het RiJksdag-minlsterie van Blnn. Zaken over het verdere onderzoek en de opsporing der brandstichters. Alle Sociaal-Democratische bladen en kranten, zonder uitzondering, zijn voor 14 dagen verboden, daar de brandstieb- ter in den Rijksdag bij het verhoor heeft toegegeven, in verbinding te staan met de S.P.D. minister Goering, is tegenover dit groote ge vaar met de scherpste maatregelen opgetreden. HU zal de staatss utori telt onder alle omstan digheden en met alle middelen handhaven. Ge constateerd kan worden dat de eerste aanval der misdadige krachten is afgeslagen. De door het vuur aangenghte schade is ont zaggelijk en loopt in de honderdduizenden. Het is de eerste groote brand in het rijksdagge bouw. de vorsten hier vroeger het gebouw betraden. Aan de andere zijde van het gebouw la de toegang voor het publiek en de leden van den Rijksdag. Op de bovenverdieping van het ge bouw bevinden zich bijna uitsluitend de zit tingszalen voor commissies en dergelijke. Een tusschenverdieplng geeft toegang tot de tri bunes voor het publiek. Japans offensief in JehoL Engeland verbiedt verdere w^pensendingen. De bankcrisis in Amerika breidt zich uit. Het drama te Wanrooy; vrijsprekend vonnis bevestigd. Naar w|j vernemen heeft de politie te Am sterdam Maandagavond telegrafisch mededeellng ontvangen uit Berlijn van-de arrestatie van «en der daders van de brandstichting ia hst Ryks daggebouw. Deze gearresteerde is gebleken te zijn de Nederlander Marines van der Lubbe, geboren te Leiden 13 Januari 1909, van beroep metselaar en woonachtig te Leiden. In April 1931 heeft Marines van der Lubbe een paspoort aangevraagd in Lelden, mei de tnededeeiing, dat hjj naar Rusland ging. Sinds dien heeft men in Nederland niets van hem vernomen. Hjj was in Leiden een bekend com munist. Bjj zjjn arrestatie maakt hjj een buitenge woon fanatieken Indruk. Bjj een boerderjjbraad te Dronrjjp kwamen <7 stuks vee om bet teven. O O Volgens V. D. schijnt een agent van de Schu- po, die zich bij het uitbreken van den brand in de nabijheid van het rijksdaggebouw op hield, plotseling opmerkzaam te zijn geworden op iemand, die met een fakkel In de hand ach ter de ramen van bet gebouw liep. Hij zou onmiddellijk op de snel voorbijschietend' figuur geschoten hebben. Ot het schot doei heeft getroffen kon tot dusverre nog niet wor- BERLIJN”, 28 Febr. (V.D.). Het Partijbestuur der 8. P. D. publiceert een verklaring, waarin wordt gezegd, dat het verbod van de sociaal democratische pers door geen wet en geen noodverordening wordt gedekt. De verklaring keert zich scherp tegen de veronderstelling, dat de 8. P. D. ook maar iets te maken heeft met de brandstichters In het Rijksdaggebouw. De noodzakelijkheid van de reeds eerder ge nomen buitengewone maatregelen, zooals het schietbesluit, de hulppolitie, enz., is door de laatste gebeurtenissen in vollen omvang bewe zen Dank zij deze maatregelen is de staats macht voldoende gewapend om eiken verderen aanslag op den vrede in Dultschland en daar mee op den vrede van Europa te verhinderen en het vuur van den opstand in de kiem te verstikken. Ryksminlster Goering eischt in dit ernstige uur van de Duitsche natie de uiterste discipline. Hij verwadht den krachtigen steun der bevolking, voor wier bescherming en veilig heid hij met zijn eigen persoon borg staat. Een detachement politie drong, vergemld van een gntet aantal brandweerlieden het bran dende gebouw binnen, waar zjj stootten op een man, die onomwonden verklaarde den brand ie hebben gesticht, daaraan toevoegend, dat hjj lid was van de Communistische Partij Holland. De man. die onmiddeiljjk gegrepen werd is ge boeid en onder sterke politiegeleide naar de wacht aan de Brandenburgscbe Poert gevoerd. De bewakingsdienst om het gebouw werd ten Strengste gehandhaafd, daar men vermoedde, dat ztch in de gebouwen nog lieden bevonden, die met de brandstichting iets uitstaande heb ben. Zonder vergunning van politie of brand weer mocht niemand het gebouw binnengaan. De branende koepel verspreidde hoog in de lucht veel licht, dat van heinde en verre toe schouwers lokte. In den „Tiergarten” en in de naaste omgeving van 1 Rijksdaggebouw waren dan ook duizenden menschen verzameld. Het verkeer moest worden gmgelegd, daar in de straten rondom het gebouw van den Rijksdag een wirwar van slangen lag. Z.H. Exc. Mgr. Fumasoni Biondi, Pauselijk Delegaat in de Vereenigde Staten van Amerika, die in het as. Consistorie tot I munistlsche party en omtrent haar betrekkin- Kardinaal zal worden benoemd 'gen met het buitenland. De geheele Communistische Rijksdag- fractie, Toercler en zijn adjudant Koenen incluis, is in arrest gesteld. Alle Commu nistische kranten en bladen, zonder uit zondering, zijn voor vier weken in heel Pruisen verboden. Van der Lubbe te een jongmensch van mid delmatige grootte met zwart haar en een schraal gelaat. Hy droeg een donker costunm met een geiyksoortlge pelerine. Als motief van zijn daad heeft hy op het politie-presidium „Wraak aan het internationale kapitalisme” op gegeven. Hy weigerde zich over zjjn opdracht gever (z) uit te laten. Eveneens wenschte hy geen antwoord te geven op de vraag of hy bU de brandstichting helpers heeft gehad. In verband met den in het Ryksdaggebouw te Berlijn uitgebroken brand kunnen wU om trent de architectuur en de inrichting van het gebouw het volgende mededeelen: Het Rijksdaggebouw is in de jarten 1884— 1894 door Wallot In renalssance-styl gebouwd. De bouwkosten bedroegen 22 miliioen mark. De lengte van het gebouw bedraagt 132 M., de breedte 88 M. en de hoogte tot de hoofd- kroomyst 27 M., terwyi de koepel, die op het gebouw staat, 75 M. hoog te. Op eiken hoek van het gebouw bevindt zich een toren ter hoogte van 48 M. De zittingszaal van den Rijksdag is een chaos. Groote hoeveelheden water zijn in de zaal leeg gepompt. Overal liggen stukken verkoold hout en dergelijke voorwerpen verspreid. Even na 11 uur heeft rykskanseller Hitler met rijksdagafgev. Goebbels het Ryksdaggebouw ver laten. De vertegenwoordigers van de pers wer den toen tot den Rijksdag toegelaten. Overal lagen toen nog de slangen van de brandweer, daar in de zittingszaal het vuur nog fel brandde, dat ook de perskamer had aangetast. De wan delgangen waren volkomen met rook gevuld In de zittingszaal hing een dikke walm, waar van tyd tot tyd vonken door vlogen. In de omgeving van de zittingszaal staan de gangen voor een gedeelte onder water. Langs de muren vertoonen zich barsten, stuk ken muur zyn naar beneden gevallen. Enkele suilen zyn door de hitte gesmolten. De koepel zelf is niet ingestort, wel het glazen dak De brandweer was er in geslaagd de twee voornaam ste vuurhaarden te ontdekken, terwijl er verder talrijke minder belangrijke vuurhaarden beston den. Het vuur is met vuurmakers en petroleum aangestoken. Een der haarden bevindt zich in de onmiddellijke nabijheid van de kamer van den rykskanseller. Deze plaats heeft men biyk- baar snel kunnen blusschen. Het tapyt ver toont hier groote brandvlekken Ook in het restaurant ligt een groote brapdplek. Eenlge te- telefooncellen werden eveneens verwoest. De vele plaatsen, waar de brand tegeiykertyd is uitgebroken wijzen er op, dat aan de brand stichting verscheidene personen moeten hebben deelgenomen. BORDEAUX. 27 Febr. (V. D.) Een groote brand heeft gisteren ae electrlsche centrale van de Chemins de Fer du Midi te Bordeaux ver nield. Hoewel bijna dadeiyk na het uitbreken van den brand de geheele brandweer van Bor deaux ter plaatse was om het vuur te bestrij den, slaagde men er niet in, ook maar een ge deelte van het omvangrijke gebouw te redden, waarin behalve de electrlsche centrale ook nog een groot aantal rcparatle-werkplaatsen ge vestigd waren. De schade bedraagt eenlge mil- lioenen francs. Lubbe heeft bekend dat hy den brand in den Ryksdag geheel alleen gesticht heeft. Verder heeft hy verklaard Zaterdag jl den brand te hebben gesticht in het Kelzerslot te Berlijn, welke brand terstond gebluscht kon worden. De Berlynsche politie werd te middernacht opgeroepen voor de uiterste „alarmbereldheld”. Het gebouw van den Prulslschen Landdag en andere openbare gebouwen werden onder spe ciale bewaking gesteld. De polltiepresident heeit een bijzondere commissie Ingesteld, die zich' met den brand heeft bezig te houden. De bibliotheek van den Ryksdag is gered. Des avonds om kwart over negen werd de brandweer gealarmeerd voor een brand in het Ryksdaggebouw, waarvan de koepel in viam- men son staan. Nadat het alarm tienmaal her haald geworden was, werd van tien verachil- leade wachtposten met groei materieel uit gerukt. Qp het moment, dat de brandweerlieden uit dp wagens sprengen, stond de koepel in lichter laaie, terwijl over de geheele omgeving een regen van vonken uiteenspette, welk vuur werk een fantastischen aanklik bood. BERLIJN. 28 Febr. (W. B.) De onderzoekin gen omtrent den Ryksdagbrand hebben aan getoond. dat de voor de brandstichting ge bruikte voorraden benzine of petroleum met zoo maar ineens onopgemerkt in het gebouw kunnen zyn gebracht. De dader weigert iets uit te laten omtrent zyn opdrachtgever en handlangers. De vloeistoffen moeten tevoren ergens zyn opgeslagen. Uit het feit, dat de dader biyk- baar goed bekend was in het gebouw, leidt men af, dat hy handlangers heeft gehad in vooraanstaande communisten, die permanent toegang hebben tot de kamers der communis tische fractie. In dit verband dient opgemerkt, dat de com munistische afgevaardigde Torgler in gezel schap van een tweeden afgevaardigde kort voor het uitbreken van den brand in groote haast het Ryksdaggebouw verlaten heeft. BERLIJN, 27 Febr. (V. D.) Rykskanseller Hitler heeft zich direct toen hy van den brand hoorde, naar het Ryksdaggebouw begeven, ten einde zich persooniyk te overtuigen van het vorderen der blusschingswerkzaamheden. Ook de voorzitter van den Ryksdag, Goering, en vice-kanseller von Papen houden zich in het gebouw op. De zaal voor plenaire zittingen was tegen half elf reeds geheel uitgebrand. Het vuur vond gretig voedsel, daar de houtbekleedlng, welke reeds 30 jaren oud is, geheel verdroogd is. In het byzonder aan de tribunes is groote schade aangericht, daar deze geheel uit hout zyn opgetrokken. De politie doorzocht het tlsch. Terwijl een half uur lang de vonken tot ver in den Tiergartea neerkwamen, lag tegen elf uur de koepel van den Ryksdag nog slechts in een donkerrooden schemer. Door de bekentenis van den brandstichter, dat hy in verbinding staat met de 8. P. D., is het communistisch-soclaal-democratische een heidsfront een openiyk feit geworden, zy eischt van de verantwoordelyke beschermers van de veiligheid in Pruisen de maatregelen, die door zyn plicht worden bepaald, om de staataauto- ritelt op dit oogenbllk van gevaar te hand haven. PERLÏJN. 38 Febr (V. D.) De brandstichting in het Ryksdaggebouw is de tot nog toe onge- hoordste terreur van het bolsjewisme in Dultschland. Onder de henderden centenaars opruiend materiaal, die de polltie by de huis zoeking in het Karl Liebknechthuls heeft ont dekt. bevonden zich aanwijzingen voor de uit voering van een communistische terreur naar bolsjewistisch voorbeeld. Volgens deze aanwij zingen moesten regeeringsgebouwen, musea, kasteeien en belangrijke bedrijven in brand worden gestoken. Voorts waren aanwyzlngen gegeven cm by onlusten en botsingen vóór de terreurgroepen vrouwen en kinderen te laten loopen en zoo mogeiyk zelfs polltle-beambten. Door het vinden van dit materiaal is de syste matische uitvoering der bolsjewistische revo lutie voorkomen. Niettemin zou de brand van het Rijksdag gebouw het sein tot den bloedlgen epstand en burgeroorlog ztfn. Reeds voor Dinsdagmorgen vier uur waren in Beriyn groote plunderingen op touw geset. Het staat vast, dat met den dag van heden in geheel Dultschland de terreur te gen allerlei personen, tegen het privaat bezit, tegen Mjt en leven der vreedzame bevolking sou beginnen en de algemeene burgerocrlog zou worden ontketend. De Commissaris van het Ryk in het Pruisische Nederland- Ministerie van Binnenlandsche Zaken, Rijks- Na 1J4 uur werken was de brandweer het vuur om half elf meester en was een uitbrei ding tot de nog niet verwoeste deelen van het gebouw uitgesloten. De yzerconstructie van den grooten koepel is verbogen en gedeeltelijk in gestort. in enkele gangen staat het water tot aan de enkels. Tengevolge der koude bevroor het tegen den voorgevel gespoten water terstond; het hing in lange ijspegels omlaag. De omgeving van den Ryksdag geleek om 11 uur op een geweldig kamp. Tallooze brand weerwagens en vele ziekenauto’s, die klaar stonden voor eventueele gevallen van rookver giftiging by de spuitgasten, stonden in de stra ten, terwyi de menschenmenigte nog steeds aangroeide. Als voorzorgsmaatregel tegen com munistische samenrottingen krulstte de politie met pantserwagens in de omgeving rond. De directeur van den rijksdag, Gehelmrat Galle, heeft rapport uitgebracht over de ont dekking van den brand, die tusschen acht en negen uur moet zyn uitgebroken. Ge- heünrat Galle wees er op. dat het in den ryks dag toe gaat als in een duiventil, daar vela be zoekers, die een afgevaardigde willen spreken, by hem gebracht worden en dan zonder bege leiding door het gebouw kunnen dwalen. Van 8 tot 10 uur is het in den Ryksdag aeer druk geweest, daar omstreeks dien tijd vele fractie- bureaux sluiten, vooral in dezen verkiezings tijd. Slechts éën portaal was geopend. Er wordt een lijst bijgehouden van de bezoekers. Vanaf 10 uur worden regelmatig ronden gemaakt door de portiers door alle kamers van den Ryksdag. In het zeer ingewikkelde gebouw is het ieder, die rich wil verbergen, zeer gemak- keiyk dit te doen. Telefoon Administratie 433, Redactie 633 ABONNEMENTSPRIJS, Per kwartaal voor Alkmaar f 2— Voor buiten Alkmaar f 2 85 M«t geïllustreerd Zondagsbled f 0.60 hooger Dagblad uitgegeven door de N V. Drukkerij De Spaamestad - Haarlem Ter bescherming der openbare veiligheid zyn nog gisteravond alle openbare gebouwen en vitale bedrijven onder politiebewaking gesteld. Politie-auto’s patrouilleeren voortdurend door de stadswijken die het meest gevaar loopen. De geheele Schupo en recherche In Pruisen is ten volle gemobiliseerd. Ook de hulppolitie is aan het werk gesteld. BERLIJN, 27 Febr. (WB.) Tegen 10 uur ’s avonds vormde de geheele vergulde koepel van het Ryksdaggebouw tusschen de vier to rens een enkele ziedende vuurzee. Ook de ge heele Oostzyde van het gebouw stond in vlam men. Alle plafonds brandden, evenals de wan delgangen, de plenaire zaal, de garderoben en de perstribunes. Het vuur breidde zich steeds meer uit naar den Oostelyken vleugel. De brandweer ondervond groote moeiiykheden, om met haar ladders den haard van den brand te benaderen, daar het haar ónmogelijk was, lad ders te leggen naar de hooge gewelven van het gebouw. Men heeft zes brandhaarden in verschillende deelen van het gebouw ontdekt. Het gebouw werd afgezet, opdat niemand ’t zonder legitimaUebewus kon verlaten. Om half elf was reeds de geheele plenaire OUtingsaaal met de afgevaardigdenzetels en het vdorrittenbureaa totaal aitepbrand. Van de wandelgangen stonden alleen nog de buitenmuren overeind. De heropbouw zal wel maanden in beslag nemen. Intusschen was gebleken, dat nog op 7 of 8 andere plaatsen vuurhaarden in den vorm van benzineflesschen aanwezig waren. In totaal wa ren vermoedeiyk 20 of 30 van deze vuurhaar den aanwezig. De daders moeten allen tijd hebben ge had. om hun brandstichting voor te berei den. Daartoe is hun de omstandigheid ten goe de gekomen, dat zich ’s avonds bijna geen per sonen in het Ryksdaggebouw bevonden, daar in nog slechts enkele fractiekamers gewerkt werd, terwyi het personeel met uitzondering der oppassers reeds naar huls was. De gearresteerde dader, ®e een BERLIJN, 28 Febr. (W, B.) Naar de „Deut sche Zeltung” meldt, zyn by nieuwe huiszoe kingen in het Karl Liebknechthaus een groot aantal lysten met namen van z.g. gyzelaars ge vonden. Naar verluidt bevatten deze lijsten de namen van bekende personen, welke by com munistische revolutlepoglngen gearresteerd en doodgeschoten zouden moeten worden. Het blad verneemt voorts, dat men belangrijke aanwyzlngen heeft gevonden omtrent de af komst der geldmiddelen van de Duitsche com- ■ta.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 1