Prikkeldraad
DE HANDEN INEEN
oliën
en
Nederlandsch fabrikaat
Actie
voor
De heffing op vetten
NIEUWE BEPALINGEN
THANS IS HET JUISTE
TIJDSTIP
Nieuws van Urk
'...w
LEEKEPREEKEN
LENTE-ON TV AKEN IN DE ALPEN
„ANNO SANCTO”
Oproep groote vergadering
De Centrale beslist
DE A.S. VERKIEZINGEN
Kiescomité-E. J. M. Stampei
Gemerkte margarine
Naar autarkie?
Audiëntie
-
Duizenden en nog eens duizenden crocussen zijn te voorschijn
getooverd op de weide, waarop de laatste sneeuwresten nog
van een langen wintertijd spreken
Rauw vet kan niet meer in onbe
perkte hoeveelheid worden uit
gesmolten en* opgeslagen
G eleidebiljatten
De meening van
oud-minister Posthuma
HOMO SAPIENS
zün voorzien van een speciaal merk.
de
be-
•f
van
t
gende onderhoud met den
Landbouw, Nijverheid en Handel,
Posthuma.
slecht
actie
eerste
voor
zijn
voor 8 of 16 verschillende klanten mede te
geven. Ook deze zakboeken model B kunnen bij
de Crisis-Zulvel-Centrale worden aangevraagd.
De Crisls-Zuivel-Centrale vestigt er in bet
bijzonder de aandacht op, dat voorraden even
eens door deze heffing worden getroffen on
dat men zich daaraan niet kan onttrekken door
vermenging of verwerking van de aan heffing
onderworpen vetten en oliën.
ver-
er
„Neder-
U zult
ge-
veien
de
ver
kaas
Onze oud-minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel, Dr. P. E. Posthuma, meende nadat
hü zich tot een interview met ons bereid ver
klaard had vooraf een opmerking te moeten
maken en we deze: als wij in Nederland het
gebruik van Nederlandsche fabrikaten propagee-
wikkel 1
terwijl eveneens met ingang van dien datum
op de wikkels van margarine A viermaal moet
staan gedrukt „Margarine A” in plaats van
„margarine”..
op-
de
meeste anderen, die in stilte hun taak vervullen
en niet op minder gewenschte wijze de aan
dacht op zich trekken, het groote meerendeel
vormen. Maar daarmee is onze generaliseerende
veroordeeling ook tevens gevonnist.
Overeenkomstig de bepalingen van het Kies
reglement-1932 der R. K. Staatspartij is in de
gecombineerde kringen HaarlemHelder een
kiescomité gevormd, teneinde te bevorderen dat
de heer E. J. M. Stumpel te Hoorn een plaats-
vervangers-plaats op de definitieve lijst in
HaarlemHelder verkrijgt.
De Crisis-Zulvel-Centrale brengt onder
acht van belanghebbenden, dat tengevolge van
de wijziging van het Nieuw Crisis-Zuivel-Be-
sluit n 1932 en de daarmede verband houden
de beschikkingen, met ingang van 3 Maait
1933 de volgende nieuwe bepalingen gelden:
e Urksche rust een rust, welke natuur-
I 1 Ijjk enkel en alleen gezocht werd omwille
van een nóg meer toegewjjden dienst des
Heeren met uitschakeling van leder wereldsch
belang de Urksche rast schijnt dominee
Llngbeek deugd gedaan te hebben.
HU heeft zich ernstig bezonnen op wat zün
protestantsch beginsel voor de komende regeer
periode in Nederland elscht; hü heeft ontdekt,
dat hü persoonlük ondanks zUn geestelUke.
onstoffelijke voorliefde voor de Urksche rust
in de nieuwe Tweede Kamer een rol zal moe
ten spelen, hü heeft zich op nummer één van
zijn Hervotmd-Oerefonneerde-Staatspartlj-Hjst
geplaatst (heel Nederland zingt: „Llngbeek, ik
kan Je niet missen!”) en hü heeft in de een
zaamheid van zijn Urksche pdedikantswomng
een staatkundig program tezamen gefantaseerd,
dat werkelijk een „Schlager” belooft te worden.
In een tot bekrachtiging van deze fantasie
te Utrecht bijeengeroepen vergadering beeft
dominee Llngbeek in *n soort inleiding tot
het eigenlUke „werk"-program laten consta
te eren, dat „de aloude volkskerk met haar re
formatorische belijdenis (Rome is toch altijd nog
*n stukje ouder I) „als staande in het brandpunt
van den strijd en als bolwerk der hoogste gees
telijke goederen onzer protestantsche natie”
(deze laatste uitdrukking is gloednieuw!) be
dreigd wordt door „een Jarenlang openlUk of
heimelijk gedreven „coalltie’-politlek, die
Nederland hoe langer hoe verder brengt onder
de vjjandelUke macht van Rome en van de re
volutie"; aller oogen moeten gevestigd zün
op dit gevaar.
En om dit gevaar uit de wereld te helpen,
moet er komen.... eirondin
nationaal-protestantschen sin.
Daarnaast dient er o.a. gestreefd te worden
naar:
„Waar gaan wjj echter heen, Indien men toch
overal de autarkie blijft nastreven?”
„Eenmaal zal het gezond verstand wederom
teragkeeren. Doch voorloopig zjjn wjj daaraan
blUkbaar nog niet toe. Zelfs tegenover de uit
komsten van de economische wereldconferentie
mogen wij min of meer sceptisch gestemd zijn.
Dit is echter zeker, dat als niet leder land zijn
best doet, om op die Conferentie mede te wer
ken aan het herstel van de voorwaarden
een vrij Internationaal ruilverkeer, men
eigen graf graaft. Gelukkig begint men dat in
te zien. Er kan echter nog gerulmen tijd ver-
loopen, vóórdat er op dit goede inzicht ook
goede daden volgen. Bovendien moet men niet ter u vinden.**
Overigens zullen de geleidebiljetten voor im
port, vervoer en export van olie geheel op den-
zelfden voet worden behandeld als zulks tot
dusver met de geleidebiljetten voor vetten het
geval was. Ook de heffing zelf bedraagt voor
oliën evenals voor vetten 35,2 cent per Kg. be
houdens voor levering aan erkende bedrUven
voor technische doeleinden en aan erkende be
drUven, welke een gebanderolleerd product af
leveren, zooals margarinefabrieken en vet-
smelterUen.
dag meer de juistheid ervan,
In ons land bestaan goddank niet die hemel
schreiende toestanden van de metropolen elders.
Maar werk is er niettemin in overvloed. In
sommige opzichten is men ons zelfs in het bui
tenland voor. Hoe gemakkelijk zou het in ons
kleine land niet zün om een organisatie te
maken, waarbij heel de katholieke bevolkings
beweging werd gecontroleerd, in theorie bestaan
er katholieke bevolkingsregisters, die in enkeie;
steden ook practisch goed werken; er bestaan
parochieele kaartregisters enz. Maar een onfeil
bare organisatie, die er over waakt, dat er geen
enkele katholiek een parochie binnenkomt of
uitgaat zonder dat de belde betrokken paro
chies daarvan op de hoogte zjjn; zulk een per
fecte administratie is er over het geheele land
zeker nog niet. En ziedaar voor leeken een
grondslag voor het leekenapostolaat. Iedere
nieuwe geloofsgenoot in een parochie moet door
leeken worden opgevangen, op zUn plaats wor
den gebracht, Ingelicht over bet kerkeHjk leven.
moeten wijzen, dat bü het koopqp van zuivel
producten men aan onze eigen boter en kaas
de voorkeur geeft.
Dat doet ons publiek reeds, ook al omdat het
bultenlandsche product niet beter of goedkoo-
per is dan het Nederlandsche, en wij zullen ons
dus in dezen niet tot: „Koop Nederlandsche
boter en kaas” kunnen beperken. Wil hier hulp
geboden worden, dan zal de propaganda gericht
moeten worden op: meer gebruiken dan tot nu
toe! Naar mijn overtuiging is dat mogelijk. Wat
is bijvoorbeeld onze kaas niet een goedkoop en
heerlijk voedsel! Voor de huisvrouw verdient
het dan ook alle overweging, om bü den sterk
gedaalden kaasprUs relatief meer voor kaas uit
te geven dan tot heden. Vergeleken met hetgeen
het buitenland aan kaas consumeert, maakt
Nederland in dit opzicht stellig een sober fi
guur. Wanneer ieder Nederlander, laten wü
zeggen van den leeftijd van 10 jaar af. per week
eens een half ons kaas meer at, zou blijken welk
een groot gedeelte van onze kaasproductie in
het binnenland kon worden verbruikt. Onze
kaasproducenten moeten er natuurlUk voor zor
gen. dat ze een product maken, dat iedereen
graag eet. Want ons publiek moet uit geheel
vrije beweging, ieder naar zijn koopvermogen.
tot een grootere consumptie bijdragen. Dan steu
nen wij, zonder dat er iets kunstmatigs aan
deze beweging is, de Nederlandsche kaasproduc
tie in hooge mate.
BU het gebruik van boter vormt de prijs, in
vetgelljklng met dien van andere vetproducten,
wel degelijk een factor. Vergeleken met den toe
stand van vóór den oorlog, kunnen wij wel zeg
gen, dat toen de boterprijs in dezen tijd van
het Jaar zeker niet veel lager was dan op het
oogenblik. Alleen dienen wü hierbU te beden
ken, dat de koopkracht van de groote massa
zeer sterk is gedaald en we mogen dan ook wel
aannemen, dat de boterprijs in de thans ko
mende maanden, allen accijnzen ten spUt, een
belangrUke verlaging zal moeten ondergaan,
wil men van den blnnenlandschen verbruiker
mogen vragen, om meer boter te gebruiken dan
tot nu toe. Doch als die prijs dan ook eenmaal
zal zUn verlaagd, zal de consument door het
koopen van een zeer zuiver en gezond voedsel
als onze Nederlandsche natuurboter de zuivel
industrie op krachtige wüze kunnen steunen.
Ook van onze melk is de prUs op het oogenblik
zóó laag, dat me nop meer gebruik daarvan ge
moeten bewerken en zouden het publiek erop rast kan aandringen.”
Men schrijft ons:
Er heeft zich een Kiescomité gevormd,
zich ten doel stelt, bü de stemming in
over de godsdienstige en sociale vereeniglngen.
over de school, over de katholieke pers. Blijk*
het een zwakke broeder, dan zal er een herhaald
bezoek noodlg zün en zal een geestelUke ge
waarschuwd moeten worden.
Geloofsafval langs materieelen nood en on
verschilligheid kan in eerste Instantie het best
door leeken voorkomen worden. De geestelUke
hulp van den. priester kome daar achteraan.
Wanneer zóó de naastenliefde haar vleugels
uitslaat en met moderne middelen in de be
hoeften van den eigen tüd voorziet, zal bUjken.
dat er geen rijd is voor kleine kibbelarijen, voor
persoonlijke eerzucht, voor voorkeur voor be
paalde vormen van vereenlgingsleven. Zoo noo
dlg reike men elkaar over de grenzen der pa
rochie, Ja over die van de diocesen de hand.
Tégenover zlelennood vallen al die Udelheden,
die menschelUke gevoeligheden en „prestige
kwesties'' weg. BU den heerschenden zlelennood
is er geen plaats voor een opgeblazen antl-
clericalisme, voor een afkeerlgheld van den leek
tegenover den geestelUke, ot van een neerzien
van den clerus op den leek. In dezen nood moe
ten alle vurige katholieken en goddank is
hun getal nog groot priesters zoowel als
leeken, aan alle kleine critiek het zwijgen op
leggen en elkander vinden In de gemeenschap
pelijke daad!
ren, moeten wü ook kunnen begrijpen, dat, én
waarom, andere landen hetzelfde doen. Wint in
alle landen de beweging: koop je eigen fabri
kaat, veld, dan zal dat voor Nederland
u’lpckken. WU moeten ons dus bü deze
voor „Nederlandsch fabrikaat” In de
plrats afvragen, of er goede gronden aanwezig
zjjn om die actie op dit oogenblik te beginnen.
En naar mün meening, voegde Dr. Posthuma
hieraan toe, zün deze goede gronden zeker aan
wezig.
n> toestand van ons bedrijfsleven” aldus
Dr. Posthuma Js allengs zoo slecht geworden
dat Ik reeds daarom het tijdstip voor een goede
propaganda gekomen acht. MUn titel volgend
begin Ik met onze landbouwproducten en wU
kunnen ons dan afvragen, of het Nederlandsche
volk méér dan tot nu toe producten van eigen
bodem sou kunnen koopen. De moellükheden, wel
ke het buitenland aan onzen export voor zuivel
producten in den weg legt, zün voldoende be
kend, Ik geloof niet, dat hierin spoedig verbete
ring zal komen. WU zullen dus onze blnnenland-
sche markt voortaan zoo Intensief mogelük
Met Ingang van 13 Maart as. is ook bet ver
voer van olie, die bij 15 gr. C. vloeibaar is en
die tot dusver nog niet onder de contróle van
de Crisls-Zuivel-Centrale gebracht was, zonder
geleldebiljet verboden. Dit geldt zoowel voor
olie in grootverpakking als voor olie in fles
schen voorzien van kleinhandelszegel.
Slechts de winkelier mag 1 flesch olie voor
tiuishoudelük gebruik zonder geleldebiljet af
leveren, mits die flesch van kleinhandelszegel
is voorzien.
Het vorenstaande geldt niet voor ruwe niet
geharde olie, medicinale ricinus olie, medici
nale levertraan en aetherlsche oliën.
De Crisis-Zulvel-Centrale stelt winkeliers, die
voorraden olie op flesschen hebben, in de ge
legenheid die flesschen van kleinhandelszegel
te voorzien en voorzoover zü voorraden olie in
grootverpakking hebben, kunnen zü die olie op
flesschen tappen of in overleg met de Crisls-
Zuivel-Centrale die olie vervoeren naar een fa
briek, welke voor hen die olie op flesschen tapt.
Zoodanige geleidebiljetten worden door de
Crisis-Zulvel-Centrale gratis verstrekt, terwyl
ook voor bovenbedoeld kleinhandelszegel geen
heffing verschuldigd is, doch slechts een adml-
nistratieloon van 0J2 cent per heele flesch of
0.1 cent per halve flesch.
Voor ruwe raapolie, waaronder ook verstaan
wordt koudgeslagen raapolie (z.g. boterolie) en
patentolie. is bovendien aflevering door den
winkelier voor huishoudelük gebruik van een
hoeveelheid van maximum 1 Liter toegestaan
zonder geleldebiljet en zonder de bü andere
oliën vereischte verpakking in flesch met klein
handelszegel.
Voor vervoer naar grootverbruikers van pa-
tentolie verstrekt de Crisis-Zulvel-Centrale ge
leidebiljetten zonder heffing voor grootere
hoeveelheden dan 1 Liter.
Grossiers, die olie in grootverpakking ont
vangen ter aflevering in flesch aan hun klanten,
kunnen daaromtrent met de Crisis-Zul vel-Cen-
trale een regeling treffen.
Voor winkeliers, die hun bedrijf uitoefenen
per wagen of auto (venters) heeft de Crisis-
Zulvel-Centrale een regeling getroffen, waarbij
de voorraad olie in him wagen of auto aan
wezig, door een zakboek model A gedekt wordt
Belanghebbenden kunnen zich te dezer zake tot
de Crisls-Zuivel-Centrale wenden.
Winkeliers, die gewoon zün olie bü hun clien
tèle aan huis te doen bezorgen, kunnen een
zakboek model B bekomen, waardoor het moge
lük gemaakt wordt, tot een maximum van 8
heele flesschen of 16 halve flesschen gelüktüdlg
Zooals reeds gemeld, heeft de Regeering de
noodige middelen beschikbaar gesteld tot het
voeren van een propaganda actie voor het Ne
derlandsch fabrikaat.
In verband hiermede publiceeren wij het vol-
oud-mlnlster
Dr.
verdiepingen boven elkaar, levend aan den
voor- en achterkant, soms met zestien families
onder één dak. Daar vindt men op de rijf of
op de tien gezinnen één katholieke familie
Bedenk eens, dat in bet allerbeste geval drie
of vier geestelüken heel deze woestijn moeten
bewerken. Critiek is heel gemakkelük, maar
waar ooit, dan is hier de kunst moellük, de
kunst, om met deze verspreide katholieken con
tact te krijgen en te behouden.
Er moet in dezen tijd apostolisch werk worden
verricht en dat kan alleen door samenwerking
van geestelüken en leeken riuchtdragend zün.
De nieuwste geschiedenis der groote Europee-
sche steden strekt hiervoor tot bewijs. Het vorig
jaar zün nog in dit blad ontroerende gegevens
over Budapest gepubliceerd. Naar deze oude
hoofdstad, van Hongarije waren sinds het vre
desverdrag tienduizenden Hongaren uit de ver
loren gegane gebieden samengetrokken. Er ont
stond daardoor een ongelooflüke maatschappe-
lüke verwarring. Er waren geen woningen; er
was geen werk, er was geen werkloozensteun
Duizenden en duizenden verdlerlükten In den
letterUjken zin des woords. Toen schreef een
Hongaarsche journalist een boek, dat één lange
kreet om hulp was. Jonge priesters en vurige
leeken sloegen de handen ineen. Hun eerste
doel was aan de hongerenden brood te verschaf
fen. Geld daarvoor werd büeen gebedeld. Een
tweede stap was te midden van dicht bevolkte
kampen met ellendigen een eenvoudige kerk te
stichten. In 1930, het eerste jaar, werden in deze
kerk reeds zeven duizend H.H. Communiën uit
gereikt. in 1931 steeg dit getal tot vier en twin
tig duizend.
Dit voorbeeld vond navolging. Vooral jonge
Jezuïeten waren het die met hulp van leeken
koloniën stichtten, om de arme werkloozen onder
te brengen. Zoo is er in deze Hongaarsche
hoofdstad door samenwerking van geestelüken
en leeken onnoemelijk veel goeds bereikt. Nog
niet lang geleden dreigde in heel Hongarüe een
antl-christelüke terreur, wat de verdrüvlng der
geestelüken en de secularisatie der kerken tot
gevolg zou hebben gehad. De leeken, onder lei
ding van dr. Milahovics, hebben toen den moel-
hjken arbeid verricht om de katholieke kerk in
Hongarije veilig te stellen. Er werden .kerk
gemeenten” gesticht, op wier naam de kerkelüke
goederen kwamen te staan, zoodat geen wereld-
Ujke macht er aan raken kan. Deze vereeni
glngen ontwikkelden zich verder als charita
tieve instellingen en brachten tonnen gouds
voor de armen bü elkaar en waren in de meest
dreigende tüden krachtige bolwerken tegen het
communisme Zü waren het, die de uitbreiding
van bet aantal parochies van 27 tot 39 moge-
lük maakten.
Wat hier van Budapest verteld is, kan in
anderen vorm verhaald worden over het werk
in Weenen en Berhjn; in de banlieu van Parijs,
in Lenden enz. En deze arbeid staat nog heel
aan het begin. De Paus heeft de groote Ujnen
van het leekenapostolaat uitgestippeld en de
Tevens in verband met het feit, dat meng
sels, zoowel van belaste als van onbelaste oliën
en vetten, te allen rijde aan heffing onderwor
pen zün, gelden voor vetzuren dezelfde voor
schriften als voor vetten, onverschillig hoe
hoog het daarin voorkomende percentage neu
traal vet te.
Handhaving van de wering der roomsche
missie van de protestantsche zendlngsvelden in
Indlë;
ontbinding in Nederland en overzeesche ge
westen van de Jezuïeten-orde;
uitsluiting van kloosterlingen van de bevoegd
heid om lager en middelbaar onderwüs te geven,
subsidiair vermindering hunner salarissen tot
op één derde;
een büzondere belasting op de kloostergoede
ren.
„En de eieren?”
„Wat de eierenmarkt betreft, t>en ik over
tuigd, dat er in het binnenland ook op dit ge
bied met een goede propaganda nog wel iets
te bereiken is. Bovendien zou men daarmede
vooral den kleinen boer steunen, aangezien deze
het de laatste Jaren in toenemende mate van
de eierenproductie moet hebben.”
„Geldt dit alles, om aan het tweede deel van
uw titel te denken, ook voor onze nüverhelds-
producten?”
„Het buitenland dwingt er ons eenvoudig toe,
dat wü er ons bü onze aankoopen meer en meer
rekenschap van zullen moeten geven, wat de
Nederlandsche industrie ons kan levereri. Dat
vindt men trouwens in het buitenland zelf ook
zeer begrijpelük. Er heerscht in de meeste lan
den een zoodanige mentaliteit, dat men zich
niets anders meer kan voorstellen dan dat elk
land zooveel mogelük aan producten_ van eigen
bodem de voorkeur geeft. Iets anders is natuur-
lük, dat wü. zooals Ik reeds opmerkte, er op
die wüze niet komen. Die illusie heeft men in
het buitenland ook niet. Praat men met bulten
landsche Industrleelen dan begrijpen zü heel
^goed. dat de wereld aan het vastloopen is. Want
tenslotte zün vrüwel alle industrieën in den
loop der tüden opgebouwd, exportindustrieën.
die In hun bestaan bedreigd worden. Indien
alle landen hun grenzen gaan sluiten.”
,,BlÜft in de groote steden de melkprijs echter
niet hoog?”
„Dat is een fout in ons distributiestelsel.
Daarmede bedoel Ik niet, dat de gemeenschap
die distributie ter hand moet nemen. Integen
deel, daarvan ten ik een vierkant tegenstander.
Maar er ligt nog heel wat tusschen een ge
meentelijke distributie en een verkoopsysteem
als het thans geldende. Hier ligt nog een vrucht
baar arbeidsveld braak om deze distributie op
een meer rationeelen grondslag te brengen.”
Z. H. Esc. de Bisschop van Haarlem aal de
volgende week Dinsdag en Donderdag geen
audlënue verleenen.
vergeten, dat er op de economische conferentie
«ook heel veel vraagstukken op monetair gebied
te regelen zün. Ik dan ook bü mün
meening, dat de lichtpunten vooralsnog niet te
zien zün. Ook ten aanzien van het schulden
vraagstuk openen zich nog weinig rooskleurige
perspectieven. Misschien wordt men van weers
kanten iets toegevender, als de toestand nog
slechter wordt dan hü reeds is.”
„Zal ook de handel, het derde deel van den
titel, voordeel van deze propaganda voor Ne
derlandsch fabrikaat hebben?”
„De groothandel, welke goeddeels op het bui
tenland georiënteerd is. zal er uiteraard niet bü
gebaat zün, evenmin als de scheepvaart. Wel
echter de tusschenhandel en de detailhandel,
welke toch altüd nog zeer belangrüke groepen
In ons volksbestaan vormen. Het is thans even
wel geen tijd om alle belangen nauwkeurig te
gen elkaar af te wegen. Het hemd is nu een
maal nader dan de rok en,we moeten vooral het
hoofd zooveel mogelük boven water houden.”
„Van boycotbewegingen tent u natuurlük een
tegenstander?”
.Dat is een middel, hetwelk men slechts in
uitersten nood mag toepassen. Toen Dultsch-
land indertijd het Dultsch-Flnsche handelsver-
drag op verkeerde wüze uitlegde, zoodat Neder
land daardoor in het gedrang kwam, ja toen
waren wü gedwongen een forschen tegenzet te
doen. En dat heeft toen ook Inderdaad gehol
pen. Maar als gewoon verweermiddel is het
ondeugdelük. In een land als Dultschland zal
men nu eenmaal vanzelf Inzien, dat men op den
duur niet ongestraft onze landbouwproducten
kan blüven weren. Nederland is tot nu toe al
tüd één der belangrijkste afnemers van Dult-
sche Industrieproducten geweest, wat vanzelf
ophoudt als men het ons ocunogelük maakt,
naar dat land uit te voeren.
Doch hoe zal men in Dultschland de produc
ten van eigen bodem, waarbü ik niet in
eerste plaats denk aan de zoogenaamde
edelde landbouwproducten, zooals boter, 1
en dergelüke op prüs houden, indien men ter
zelfder tüd het koopvermogen van den Dult-
schen Industrie-arbeider ondermünt? Doch
laten wü oós tot onze eigen toestanden bepalen
als wü over de propaganda voor Nederlandsch
fabrikaat spreken. In leder geval zouden wü er
verkeerd aan doen, geduldig te blüven wachten,
tot onze bultenlandsche afnemers begrijpen,
dat alle landen elkander noodlg hebben. Meer
dan ooit, dat is mün vaste overtuiging, is de
tüd rijp om met een goede kans van slagen
met een krachtige propaganda voor
landsch Fabrikaat” van wal te steken.
daarbü het geheele Nederlandsche publiek ach-
Met ingang van 1 April as. moeten alle
ponds- en halfpondspakjes margarine op de
als voorzitter van de Technische Commissie van
Voorbereiding een oproep gericht tot de besturen
van verschillende vereeniglngen en tot particu
lieren, tegenwoordig te zün op een eerste ver
gadering. die gehouden zal worden Dinsdag
avond 7 Maart as. te half negen in „Parkzicht”,
Hobbemastraat 111 (Groote Zaal).
De bedoeling is, dat op deze eerste bijeen
komst meer bepaaldelük aandacht aan het
tooneelmatigc gedeelte van de plechtigheid ge-
wüd zal worden, terwül voor het muzikale ge
deelte en het Vaandeldéfllé later besprekingen
zullen volgen.
Teneinde alle misverstand te voorkomen, wordt
langs dezen weg de aandacht van alle belang
hebbenden op deze vergadering gevestigd, waar
het mogelük zou kunnen zün, dat sommige ver
eeniglngen door secretarlaats-veranderlng haar
oproep niet intüds bereikte.
Voor nadere inlichtingen wende men zich tot
het Secretariaat: Harmoniehof 39 (Tel. 28002)
«.Het verwonderde ons niet van enkele onzer
lezers per brief te vernemen, dat zü bet met
onze vorige beschouwing niet geheel eens waren
Althans, dit meenen zü- Wanneer zü echter ons
artikel nog eens rustig en zonder eenlg voor
oordeel overlezen, dan zullen zü moeten toe
geven, dat er niets in staat van wat zü er in
meenden te lezen. Deze heeft dit onaangename,
gene dat hlnderlüke van een geestelUke onder
vonden. Geeft dit reden tot de veronderstelling,
dat wü „de geestelüken niet zoo goed kennen
dat wü „in het tegengestelde geval anders zou
den hebben geschreven?” Laten wü voor één
maal eens in het openbaar üdel zün. zóó als
Paulus het was, toen hü schreef: zjjt gü He
breeër, ik ook. Welnu, kent gü eén geestelUke
wü kennen er tien. Wü kennen ze in alle stre
ken van ons land en tot ver over de grenzen
honderdtallen In de practük. vele tientallen in
bet büzonder leven. Daarom Juist durven wü
een oordeel uitspreken. Alle fouten, die men
ons In geestelüken aanwüst kennen wü ook en
meer. Maar wü durven er dit tegenover zetten,
tegenover lederen priester, dien wü slap In zün
bediening, weinig menschllevend. weinig
gevensgezlnd of wat ook weten, kunnen wü
tien anderen stellen, die geheel In hun verhe
ven roeping opgaan, die apostelen van naas
tenliefde en toonbeelden van nederigheid zün
Maar, zooals het met alles in onze samenleving
gaat, slechts wat om een of andere reden uit
den gewonen toon valt trekt de aandacht. Een
priester, die van het normale, door ons gedachte
en gewenschte type afwükt, is dadelijk in
spraak. Laten wü dan niet vergeten, dat
Voor eigen gebruik mag men per gezin niet
meer dan 2H K.G. vet ongebanderolleerd in
voorraad hebben, dat men zelf uit rauw vet
heeft uitgesmolten. Hetgevolg hiervan Is, dat
bakkers, restaurants enz. niet meer in onbe
perkte hoeveelheid rauw vet kunnen uitsmel
ten en opslaan. Aan stichtingen, inrichtingen
enz. kan een grootere hoeveelheid worden toe
gestaan. Zü dienen zich dienaangaande tot de
Centrale te wenden.
Voor slagers is de minimum hoeveelheid vet,
die zü ongebanderolleerd bulten een voor het
publiek toegankelük deel van hun perceel voor
handen mogen hebben van 5 K.G. teruggb-
bracht op 2 K.G.
Zü mogen dus thans in bereid- of opslag
plaats ongebanderolleerd voorhanden hebben
ten hoogste 50 K.G. vet in eenheden van ten
minste 2 K.G.
Tot dusver was de kleinste gebanderolleerde
eenheid, die kon worden verkocht, K.G.
Thans zün er ook merken voor 1 ons reuzel en
ander vet, waardoor vet en reuzel per ons kan
worden verkocht.
Het is verboden leeg verpakkingsmateriaal
van boter, margarine, reuzel, vet en olie te ver
voeren of te verkoopen Indien zich daarop nog
bevindt een krachtens de Crlsls-Zuivelwet vast
gesteld merk. Tevens is het verboden verpak
kingsmateriaal, waarop zich nog een zoodanig
merk bevindt, te vervoeren of te verkoopen.
Indien daarin wordt vervoerd of verkocht een
andere waar dan waarvoor het merk is vastge
steld.
is schreven wü den vorlgen keer
sinds in ons land de katholieke emancipatie is
volgroeid, een geheel andere verhouding tus
schen leeken en clerus gekomen dan vroeger.
Dit verschil is niet zoozeer merkbaar bü de
breede lagen onzer katholieke bevolking. Daar
is nog altüd de oude eerbied en aanhankelük-
heid aan de geestelükheid te vinden, een kost
baar iets, wat wü moellük kunnen overschat
ten. Maar er is een andere categorie, die bü
den dag in omvang toeneemt, en die in het
verband van het hier besproken onderwerp
sterk onze aandacht vraagt.
De vorige maal wezen wü reeds op het getal
studeerenden en afgestudeerden onder de katho
lieken, dat veel en veel grooter is dan een
kwarteeuw geleden. Wü hadden daarbü op het
oog de studenten en gepromoveerden der hooge-
scholen. WU moeten echter verder gaan en ook
wüzen op het groote getal mannen en vrouwen
dat zich voor middelbare acten, voor handelz
en economische studiën, voor artistieke vakken,
in één woord voor kunst en wetenschappen aan
het vormen is en reeds bekwaamd heeft. Was
en is over het algemeen de trek naar studie geweldige tijd, dien wü televen, toont met den
de laatste Jaren zeer groot, zóó, dat er enquêtes
over de overbelasting onzer universiteiten ge
houden werden, bü de katholieken is deze trek
al heel sterk van wege het te kort, dat wü nog
altüd hebben in te halen. De economische ma
laise, welkë inmiddels is ingetreden en die her
senarbeid op de eerste plaats overbodig maakt
doet het toch reeds angstig groote leger van
zg. intellectueelen onrustbarend stügen. WU
ontkomen in Nederland niet aan het treurige
schouwspel van over de grenzen: een geleerd
proletariaat.
In onze katholieke gemeenschap heeft dit ver
schijnsel nog een extra bedenkelüken kant. Ver
keerde de geestelükheid vroeger hier te lande
te midden eener Roomsche bevolking van voor-
namelük handwerkslieden, nüvere middenstan
ders en kooplieden, door hun hoogere studies
in een uitzonderluken toestand, door het klim
men van het getal heel en half Intellectueelen
onder ons is er In de waardeering van den cle
rus in onze kringen hier en daar wat veran
derd. Zooals bü alle nieuw verworven rijkdom,
macht of geleerdheid het geval is, wordt de
waarde der profane kennis door velen overschat.
Het weinige profüt, dat er bovendien In dezen
tüd van graden en diploma's te plukken valt,
maakt verbitterd. Er ontstaat een hyper-crlti-
sche stemming en het is alleszins verklaarbaar,
dat de waardeering van den geestelüken stand
daaronder ook te lüden heeft.
Nogmaals echter: wü zien hier bü goede lei
ding en goeden wil geen gevaar van beteeke-
nls. Voor een overtuigd antl-clericalisme ont
breken deugdelüke gronden. Wat wü waarne
men is mln of meer opgeschroefd en van voor-
bügaanden aard. De tüden zün ook té ernstig,
dan dat priesters en geloovlgen elkander niet
volkomen zouden begrüpen en dat er tusschen
onzen clerus en intellectueele lekken een ver-
wüderlng zou mogen bestaan. De geestelUke
nood is zóó groot en dé voor geloof en zeden
dreigende gevaren zün zóó nabü, dat een har-
telüke samenwerking in de plaats dient te tre
den daar, waar nu nog afkeerlgheld door mis
verstand mocht voorkomen. En naar gelegen
heid voor zulk een coöperatie behoeft waarlük
niet te worden gezocht!
Terecht wordt geklaagd over de misstanden
in onze maatschappü, die zulk een verderfelü-
ken invloed op het geloofsleven hebben. Het
Platteland verarmt; de bewerkers van den
bodem zjjn de wanhoop nabü- Daar, waar altüd
de kracht van de natie, de steun van altaar
en troon werd gezocht, dreigt thans het com
munisme vat te krijgen. In de groote steden en
industrie-centra is het nog erger. Woningtoe
standen, het samenhokken in huurkazernes, de
vergiftiging van den geest in fabrieken en
andere werkplaatsen met roode propaganda, de
verleiding van de straat, van de bioscoop, van
de pers, dit alles en meer maakt het voor den
gemiddelden arbeider al zeer moellük zün ge
loof te bewaren, laat staan* dat de werkloon,
die op den rand van het bestaan leeft, een blü-
moedlg christen zal blüven.
Er is overvloed van werk voor allen, die iets
voor den evenmensch voelen. Het behoeft geen
betoog, dat de priester alleen hier vrüwel mach
teloos staat. Loop eens door de huizenzee van
een nieuwe woonwijk eener groote stad. Zie de
duizenden gezinnen daar opgestapeld, vter, vijf
Aldus droomde dominee Llngbeek op Urk
en de Hervormd-Gereformeerde Staatspartü aal
het hem né-droomen bü de verkiezingen.
*t Is allemaal werkelük een opgewekte ver-
klezlngsactle waard.
Maar tegen één ding moeten wü toch protes-
teeren
niet tegen den eisch, dat alleen maar ge
vraagd wordt „wering der roomsche missie van
de protestantsche zendlngsvelden” en niet om
gekeerd;
niet tegen den eisch, dat onderwüs-klooster-
llngen de laan uit moeten of voor minden;
twee derden geringer salaris zullen moeten wer
ken;
niet ook tegen de slimmigheid, dat in plaats
van belasting op goederen in de doode hand,
waardoor de protestantsche kerken het zwaarst
getroffen zouden worden geëlscht wordt een
büzondere belasting op de (alleen maar Room
sche) kloostergoederen.
Dat alles laten wü voor wat het is
niet is.
Maar dat dominee Ltnpbeek elscht „ontbin
ding in Nederland en ovérzzesche gewesten van
de Jezuïeten-orde" daartegen richt zich ons
protest.
We zouden spitsvondig kunnen betoogen, dat
er geen Jezuleten-onle, doch alleen maar een
Jezuleten-sociëtcit bestaat, en dat dominee
Llngbeek's eisch dus füntjes onontvankelijk
verklaard móét worden, maar wü begrijpen
heel goed, dat we met deze spitsvondigheid van
dominee Llngbeek niet afkomen; hü bedoelt
natuurlük: de sociëteit der Jezuïeten, en te
Juister ure zal hü, zoo noodlg, zün rectificatie
wel aanbrengen.
Intusschen handhaven wü ons protest; de
eisch tot ontbinding der Jezuleten-„orde” toch
is zwaar beleedlgend voor alle andere priester
orden in Nederland.
Wat drommel! Hebben wU ook geen Domini
canen? Geen Franciscanen? Geen Capucünen?
Geen Augustünen? Geen Krulsheeren? enz.
Werken al deze priesters óók niet met onder-
grondsche politiek om van dolk en vergif
maar te zwügen?
Waarom dan alleen maar aan de Jezuïeten
de eer gegund?
Ons dunkt, dat het nieuws van Urk zeer drin
gend rectificatie en aanvulling behoeft.
dat
de
Kiesvereenlglngen op 5 Maart as. de candida-
tuur van den heer Keestra, burgemeester van
Culemborg en lid der Tweede Kamer, te
vorderen.
De heer Keestra is vooral in de kringen der
gemeenten en bü onze katholieke raadsleden
bekend. Jaren heeft hü de redactie gevoerd van
het halfmaandelüksch blad „Practische
meentepolltiek”, ia welke kwaliteit hü
van advies heeft gediend ovër gemeentezaken,
speciaal op X punt van de financiën.
In de provincie Gelderland is de heer Keestra
vooral opgetreden voor verbetering van het
wegenstelsel in de Betuwe; hü maakt deel uit
van de streekcommlssle van de Neder-Betuwe.
De heer Keestra is een bekwaam, toegewüd
persoon, en heeft in korten tijd in zün eigen
plaats zeer veel tot stand gebracht, vooral op
het gebied der Volkshuisvesting en Werkloozen-
zorg.
Het Comité bestaat uit de heeren: J. N. J.
Daalderop, fabrikant, Tiel; de Winter, wethou
der, Tiel; J. C. v. d. Anker, Voorz. afd. Culem
borg van den A. B. T. B„ J. A. Colle, Wethou
der te Culemborg; L. Wust, fabrikant te Cu
lemborg en G. J. de Kok, voorzitter der R- K.
Kiesvereeniging te Culemborg.