Ook Beieren onder het juk
ONS
VEREEN1GDE KATHOLIEKE PERS
om
nieuws van heden
Nieuwe strijd
Jehol?
Fel Kamerdebat
te Parijs
I
I
VON EPP BENOEMD TOT
RIJKSC0MMISSAR1S
KRACHTIG OPTREDEN
VAN ROOSEVELT
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
PAYGLOr 3
ALKMAAR
lil
VRIJDAG 1O MAART 1933
f z-
Dr. Held protesteert
Dr, Held
het
Het Huis stemde reeds
toe
o o
Roosevelt’s voorstellen
Spanning in Oostenrijk
Tegen warenhuizen
DE „VERRADER” VAN JEHOL
'ALS DE SOLDATEN DOOR DE STAD MARCHEEREN
Tegen oppotters
Held protesteert
Als studenten staken
30 arbeiders geëxecuteerd
1
L
Houtopslagplaatsen in
brand
Een straatbeeld te Berlijn, waar den laatsten tijd opvallend
veel gemarcheerd wordt
Nazi's op de Berlynsche
Beurs
Rede van Paul Boncour tegen mis
lukking der ontwapenings
conferentie
Het gebouw van het katholieke
hoofdblad te München
door S. A. bezet
Christelijk Vaktijdschrift
verboden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
j
Hy vraagt een machtiging van
Congres tot bestrijding
der bankcrisis
De nieuwe Rijksdag
der communisten
China zou een heroveringsoorlog
willen beginnen. Tsjang Hsu
Liang moet aanblyven
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20g, ingez. med. 40c.
p. regel; idem op pag één 55c. p. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
Crisis-salarisverlaging voor de
filmsterren in Hollywood. Een
overzicht van de studio's
Openbare gebouwen bezet
Heimwehren bestemd voor
hulppolitie
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 140
NOORD-BOLLANDSCH DAGBLAD
Wil China Jehol heroveren?
Termijn Crisis Varkensbesluit verlengd.
Invrjjheidsstelling van Sneevliet tegen Cautie?
Boter naar Frankrijk, beperking van den invoer.
I
groepen
zon-
(United Press).
I
dienst
O» vo
WASHINGTON, 9 Maart. (Eigen bericht, per
telefoon) Het door de regeering In verband met
de bankcrisis aan het Congres Ingediende wets
ontwerp is reeds door het Representantenhuis
aangenomen. De benkcommissle van den Se
naat zal eveneens ongetwijfeld aanneming van
het ontwerp adviseeren.
1
1
BERLIJN, 9 Maart (W.B.) De Rijksregeering
heeft luitenant-generaal von Epp benoemd tot
rijks-commissaris voor de politie-bevoegdheden
in Beieren, aangezien zij de orde en de rust
van de bevolking onder de huidige regeering
niet voldoende verzekerd acht.
neer zjj zich dan weer tot nuttige leden van
het volk laten opvoeden, zullen wij hen als vol
waardige volksgenooten welkom heeten, maar
andere zullen wij hen op den duur onschadelijk
weten te maken.
Debatten in- de Tweede Kamer over het ont
werp, houdende lijdelijke maatregelen ter be
vordering eener evenredige vrachtverdeeling.
Roosevelt's boodschap aan bet Congres. Mach
tiging verzocht inzake de bankcrisis.
S. A.-delegatle eiseht aftreden van het bestuur
der Berlfjnsche effecten-beurs.
Wijziging der wet op de kanselarijrechten door
de Tweede Kamer aanvaard.
De Tweede Kamer nam de onteigeningsontwer-
pen met betrekking tot den aanleg van mijn
spoorwegen aan; debatten over de exploitatie.
leputatenvergadering der anti-rev. party te
Ltrecht. Rede van Dr. Coljjn.
Scheerspiegel* en Scheerdoozen
Sr
De eerste burgemeester van München, Schar-
bagl, heeft het raadhuis verlaten.
Het gebouw van de ..Bayrische Kurier", het
centraal orgaan der Belersche volkspartij. Is
door 8. B. en 8. A. bezet.
Op het Landdaggebouw is de hakenkruisvlag
geheschen.
De doodslag te Oss. Verdachte tot tien maan
den gevangenisstraf veroordeeld.
Arrestatie in verband met den moord te Maas
tricht,
Hoogste stand ep Vrijdag t uur yja.1 tSS
Vorige stand 7CT
BUREAUX: HOF 6, ALKMAAR
Tslafoon Administratie 433, Radactie 633
ABONNEMENTSPRIJS.
Per kwartaal voor Alkmaar
Voor buiten Alkmaar f 2.85
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N.V. Drukkerij De Spaarnestad - Haarlem
Alle openbare gebouwen te München door S.A.
bezet.
vlaggen geheschen, daar hierover nog door de
leiders der verschillende commando’s wordt
onderhandeld. Ook het gebouw der soc.-dem.
„Münchener Post” is bezet.
OSLO, 9 Maait. (V. D.) De .Aftenposten
melt, dat sedert einde Februari in de gewel
dige houtopslagplaatsen van Archange'.sk een
ontzaglijke brand woedt. Reeds veertien dagen
lang strijdt de brandweer zonder eenig succes
tegen de enorme vuurzee. De brand Is ont
staan in een opslagplaats van hout, dat voor
den export in de haven gereed lag. Van hier
Merkwaardige rede van Rjjksminister Frick
tegen communistische volksvertegenwoordigers.
Houtopslagplaatsen bfj Argangelsk In brand; M
arbeiders geëxecuteerd.
Rede van Paul-Boncour tegen mislukking der
ontwapeningsconferentie.
Ook in Beieren een rijkscommissaris aangesteld.
FRANKFURT aM„ 9 Maart (VJ>.). Heden
werd alhier een massademonstratie gehouden
der nat-soc. in het kader der gemeenteraads
verkiezingen.
Rjjksminister Prick verklaarde in een rede:
Er moet een einde aan worden gemaakt, dat
de communisten in de parlementen der steden,
der landen en van het rijk nog iets te zeggen
hebben. Wanneer op den dag van den aanvang
van de lente, op 21 Maart, de nieuwe Rijksdag
bjjeen zaL komen, zullen de communiën door
dringende en nuttiger werkzaamheden verhin
derd zijn deel te nemen aan de zitting. Deze
heeren moeten weer gewend worden aan vrucht-
dragenden arbeid. Wij zullen hun daartoe in
concentratiekampen gelegenheid geven. Wan-
Te Venlo is een militair vliegtuig tegen den
grond geslagen. Drie gewonden.
Ongeregeldheden te IJmuiden; twee reedera
gewond.
TSJINTSJAN. 9 Maart (Reuter). Het hoofd
kwartier van het Kwantoengleger heeft bev?l
gegeven, om morgen een algemeenen aanval te
openen, teneinde alle Chlneesche troepen, die
langs den Grooten Muur binnen de grenzen
van Jehol nog verzet bieden, te vernietigen.
De roofoverval te BerkeljEnscbot: twaalf en
v(jf jaar gevangenisstraf geëischt.
BERLIJN. 9 Maart (W.B.) Vanaf Zondag
12 Maart zal voor het gedenkteeken voor de
gevallenen van den grooten oorlog een dubbele
post van Rijksweer-soldaten worden geplaatst
Vanaf acht uur ’s ochtends tot aan het val
len van den avond zal deze pest worden be
trokken.
WASHINGTON, 9 Maart (Eigen bericht), De
nieuwe bankbill machtigt den president, alle
geldtransacties met het buitenland te contro-
leeren, reguleeren en eventueel te verbieden.
Verder geeft de bill de regeering het recht, het
uitvoeren, hamsteren, omsmelten en earmarking
(bestemmen voor bijzondere rekening) van goud
en zilver in baren en munten te verbieden.
Het ministerie van Financiën krijgt de be
voegdheid van alle Federal Rservebanken de uit
levering te verlangen van alle gouden munten,
baren of goudcertificaten. Verder wordt aan
genoemd ministerie toegekend de controle over,
de emissie van nieuwe bankbiljetten door de
Federal Reserve Bank, daar deze voortaan slechts
nieuwe bankbiljetten mag uitgeven tegen dek
king van regeeringsbond of eerste klas handel
papieren.
PEKING. 9 Maart. (Reuter). Na een con
ferentie op eenige mijlen afstand van Peking
tusschen Tsjang Kai-sjek. Tsjang Hsu-liang en
Soong, den waamemenden premier, wordt offi
cieel medegedeeld, dat besloten is tot ernstige
pogingen om Jehol te heroveren. Hierbij zullen
66.000 man troepen In het veld worden ge
bracht. Vernomen wordt, dat het aftreden van
Tsjang Hsu-llang van de hand is gewezen. Vol
gens berichten uit officleele bron rukken Chl
neesche colonnes uit drie richtingen op tegen
de Japanners, die zich uit de omgeving van
den Koepeikaupas zouden terugtrekken op de
stad Jehol.
MÜNCHEN, 9 Maart (WB.) De Belersche
ministerpresident dr. Held heeft aan rykskan-
seller Hitler een protestschrijven gericht tegen
de benoeming van een rijkscommissaris, daar
rust en orde en de bestrijding van communisti
sche uitspattingen ongetwijfeld voldoende ver-
sekerd waren.
Generaal Pangyulin, die door zijn vlucht
den val van Jehol veroorzaakt en zich
daardoor de antipathie van geheel China
op den hals gehaald heelt, zou door soldaten
van Tsjang Hsu Liang vermoord zijn
MÜNCHEN, 9 Maart IW.B.) Hedenavond om
10 uur waren alle openbare gebouwen in Mün
chen door SS. en S.A. bezet. Nog nergens zijn
ZWEIBRUECKEN. 9 Maart (W.B.) Het
gedenkteeken voor Ebert. Erzberger en Rathe-
nau. dat verleden jaar op de Hlldegardplatz
werd opgericht, is in den afgeloopen nacht door
dhbekenden beschadigd.
WASHINGTON, 9 Maart. (Reuter). Het
nieuwgekozen Congres het is het drie-en-
zeventigste kwam hedenmiddag in buitenge
wone zitting bijeen.
MÜNCHEN, 9 Maart (W.B.). In het Beler
sche staatsministerie van Buit. Zaken' had
hed«lavond een ontmoeting plaats tusschen
generaalszon Epp en verscheidene nat.-socla-
1 is ten, o.w. stafchef Röhm en gouwleider Wag
ner, eenerzjjds en ministerpresident Held,
staatsminister Stützel en staatsraad Schaffer
anderzijds. Hierbij werd de door rijksminlster
Frick bevolen overgave der zaken aan generaal
von Epp voltrokken, die dr. Frick hiervan ver
volgens telegrafisch mededeeling deed.
De nieuwe rijkscommissaris heeft een nat.-
soc. gouwleider belast met de aangelegenheden
van het/Belersche ministerie van Binn. Zaken,
voor zoover het politiekwesties betreft.
Tijdens de bezetting van het vakvereenigings-
huis te München door de SA. en SS. vielen
eenige schoten, z.g. slechts bedoeld om schrik
aan te jagen. Een jong meisje werd gewond.
In het vakvereenlgingshuls werd een kist in-
fanteriemunitle, een licht machinegeweer, een
zwaar machinegeweer en een aantal handgra
naten gevonden.
DUSSELDORF. 9 Maart (W.B.) Het pers
bureau der regeering te Dusseldorf deelt het
volgende mede
Te Essen. Duisburg-Hambom en eenige kleine
plaatsen hebben nationaal-sociallsten de eige
naars van warenhuizen, winkels met eenheids
prijzen en Joodsche zaken gedwongen hun za
ken te sluiten.
De nationaal-socialistische gouwleiding heeft
onmiddellljk de noodige maatregelen getroffen,
om dit eigenmachtig, onwettelUk optreden te
gen te gaan.
BERLIJN, 9 Maart (V. D.) Hedenmiddag
marcheerde een 8. A.-afdeeling voor het ge
bouw van de Berlijnsche effectenbeurs. Een S.
A.-delegatie begaf zich naar binnen en eischte
het aftreden van het Beursbestuur. De voorzit
ter Dr. Mosler weigerde echter aan dezen eisch
te voldoen. Op het oogenblik wordt hierover
nog onderhandeld. De 8_A.-afdeellng heeft zich
voor het beursgebouw geposteerd om aan den
Nationaal-Socialistischen eisch kracht bij te zet
ten.
Tegen 2 uur marcheerde de S. A.-afdeeling
weer af, zonder dat zich eenig incident met de
beursbezoekers had voorgedaan. Korten tijd
daarna verscheen een Ueberfall-commando met
eenige politie-officieren. Het beursbestuur ver
gaderde vanmiddag zonder evenwel besluiten te
nemen.
NEW YORK, 9 Maart. (V. D.) Bij beschik
king van Roosevelt gaan de Amerikaansche
Federal Reserve Banken na. wie den laatsten
tijd veel goud hebben opgenomen. Gedreigd
wordt, dat de recherche huiszoekingen zal doen,
terwijl de namen zullen worden gepubliceerd,
indien bet goud niet direct wordt teruggebracht.
In den loop van Woensdag is reeds 35 mil-
lioen dollar gehamsterd goud in de kassen der
bank teruggevloeld. Het in omloop zijnde geld,
met inbegrip van goud en bankpapier, be
droeg ultimo Februari 6.545.617.000 dollar.
POSEN, 9 Maart (Reuter). In verband met
de nieuwe wet, waardoor de autonomie der
Poolsche universlteiten wordt ingekrompen
legde gisteren de Rector Magnificus van de uni-
versiteit te Posen zijn functie neer.
Het aftreden heeft in Posen groote opschud
ding verwekt. Gisteravond hield het „Jeugd-
legloen bestaande uit aan de regeering ge
trouwe studenten, een openbare betooglng, be-
beleld doorreen groote menschenmenigte. Het
kwam tot ernstige ongeregeldheden.
Door anti-regeeringsgezinde studenten werd
een varken in de volksmenigte losgelaten, dat
beschilderd was met voor de regeering vijandige
opschriften en schreeuwend en waggelend zich
door de menigte heendrong.
Na veel moeite gelukte het de politie, het
beest te vangen en weg te brengen, waarmee
de rust was weergekeerd.
Wjj vernemen, dat Die ChrisUicbe Textil Ar-
beiter Zeitung. het orgaan vap den Christeljjken
Textielarbeidersbond in Dultschland, waarin
zoowel de Katholieke als Christelijke textiel
arbeiders georganiseerd zljnn, tot 23 Maart ver
boden is.
BERLIJN. 9 Maart. (W. B.) Hedenmiddag
werden voor enkele warenhuizen en eenheids
prijswinkels spreekkoren gehouden, die het pu
bliek aanspoorden, om in Duitsche winkels te
koopen en warenhuizen te vermijden.
Een hinderen van het kooplustig publiek werd
niet opgemerkt.
Te Keulen werden twee redacteuren van een
soc.-dem. blad in hun woningen door .anders
denkende” groepen aangevallen en lichtge
wond. De redacteuren werden daarop in arrest
gesteld, om hen tegen verdere aanvallen te be
sloeg het over op de opslagplaatsen van de
nabijliggende zagerijen. De gevangenen van de
verschillende strafkolonies in Archangelsk wer
ken dag en nacht om zoo spoedig mogelijk het
hout uit de andere eveneens bedreigde opslag-
p'aatsen weg te halen. Groote afdeelingen
militairen zijn uit Wologda herwaarts ge®n-.
den om het vuur te bestrijden, waarin nrere
echter tot dusverre nog niet geslaagd is. De
overheid vermoedt dat de brand door een
contra-revolutlonnalre organisatie is aangesto
ken. Reeds zijn verscheidene personen gear
resteerd en 30 arbeiders, die er van verdacht
worden hier de hand in te hebben gehad, zijn
op staande voet geëxecuteerd.
PARIJS, 9 Maart (V.D.) In de Kamer te het
hedenavond tot een bewogen debat gekomen
over de buitenlandsche politiek der regeering.
De rechtsche afgevaardigde Ibarnegamey wees
er op, dat Italië Hongarye bewapent en dat
Mussolini de Adriatische Zee tot een Itallaan-
sche Zee wil maken. Vervolgens wees hij op het
gevaar van een overeenstemming tusschen het
Italiaansche en Duitsche fascisme. In Centraal
Europa is een blok ontstaan onder het teeken
van de herziening der verdragen en onder het
teeken van den oorlog, een blok dat men moet
vreezen. Zal de regeering in haar slaap blijven,
na hetgeen Japan, na hetgeen Mussolini gedaan
heeft en na hetgeen Hitler voorbereidt?
Vervolgens kwam Paul Boncour aan het
woord, die de behandeling der opgeworpen
kwesties verwees naar de debatten over de be
groeting voor het ministerie van Bult. Zaken.
In 1923 is de conferentie van ambassadeurs van
België er opmerkzaam op gemaakt dat de fa-
brieten van Hirtenberg een ongeoorloofde be
stelling van 40 millloen patronen van een ze
kere regeering had ontvangen. Ibarnegamey
en zijn vrienden hebben toen gezwegen. Spr.
ziet Veen gevaar over het hoofd, maar hij verzet
zich tegen den paniekveldtocht, waardoor men
de openbare meenlng tracht te verontrusten.
Deze gebeurtenissen zouden te vreezen zijn,
wanneer de Entente van de drie groote demo
cratische mogendheden. Engeland, Amerika en
Frankrijk uiteen zou vallen. Deze vriendschap
kan niet meer gegoten worden in den vorm der
oude allianties uit den tijd van voor den oor
log. De Pransche regeering blijft den Volken
bond trouw daar er zonder den Volkenbond een
wedloop in bewapening zou ontstaan. Daarom
ook moest men een mislukken der ontwane-^
ningsconferentie verhinderen.
De behandeling der moordzaak-Eschauxier
wordt Donderdag as. voortgezet.
WASHINGTON, 9 Maart. (Reuter) Aan het
Congres is een wetsontwerp voorgelegd, waar
bij de maatregelen van Roosevelt worden goed
gekeurd en de uitzonderingstoestand wordt ver
lengd. Verder warden hierbij de banken ge
machtigd papiergeld uit te geven, gedekt door
de regeering.
De solvente banken mogen onmiddellijk her
openen, de banken, die hun solventie niet kun
nen bewijzen, zullen door regeerings-curatoren
worden beheerd.
Overtredingen van deze wet worden gestraft
met 10.000 dollar boete of 10 jaar gevangenis
straf.
Gedurende de moeilijke periode kan de pre
sident den gouduitvoer verbieden alsmede den
handel in deviezen.
De wetten worden door de commissies van
Huls van afgevaardigden en Senaat in stuale
genomen.
MÜNCHEN. 9 Maart (V.D.) Vanmiddag be
vonden zich voor het gebouw van het ministerie
van Buit. Zaken op den Promënadeplatz te Mün
chen groote groepen nieuwsgierigen. Het ge
bouw zelve is gesloten. Voor den Ingang staan
S.A-lieden op post, die controleeren degenei
die in en uit het gebouw gaan. In de vestibule
doet landspolitie dienst.
Om vier uur reden de gouwleider der NB.D.
AP- Wagner, en de chef van den S.A.-staf,
Roehm, voor, om opnieuw een bespreking te
voeren met premier Held. Het verluidt, dat de
benoeming van generaal v. Epp tot politie
commissaris van Beieren ten doel heeft de
autoriteit van den Staat te garandeeren. De
ongelijke behandeling van 8-A. en Stahlhelm
door de politieautoriteiten, zou tot „onhoud
bare toestanden” hebben geleid. Wanneer b.v.
in Pruisen de S.A. zjj aan zij met de politie
staat, terwijl in Beleren terzelfder tijd de po
litie zou optreden tegen de S.A zou Zulks vol
gens deze zienswijze geschieden ten koste van
de autoriteit van den Staat.
«Donderdagavond om 6 uur werd op de bo
venste gaanderij van den toren van het stad
huis de hakenkruisvlag geheschen door nat-
soc. gemeenteraadsleden. De menigte begon
direct het Horst Wessellied en het Deutsch-
landlied te zingen. Reeds te voren was een
kleine hakenkruisvlag en een zwart-wlt-roode
vlag aangebracht.
Dr. Schamagl, de eerste burgemeester der
stad, had opdracht gegeven den toren voor de
plechtigheid open te stellen.
Het verluidde, dat de S.A.-leider Himmler
polltiepresident van München zal worden.
Des middags werd in de omgeving van het
uis ook „groene politie” in
welke de straat schoonveegde
Ungen In de buurt van den
Marienplatz werd van uur tot uur grooter. Ds
menigte zong nationale liederen. Het verkeer
moest worden omgelegd. Het tramverkeer
moest worden beperkt.
De onderhandellngen te München hebben een
verrassende wending genomen.
Nadat des namiddags met beslistheid uit Mün
chen was gemeld, dat de Belersche regeering
toegestemd had in de benoeming van generaal
v. Epp tot staalscommissaris-generaal voor
Beleren en nadat dit bericht door de officleele
instanties te Berlijn was bevestigd 4s een uur
later uit München een officleele mededeeling
der Belersche regeering ontvangen welke als
volgt luidt:
Het bericht, dat door de Belersche regeering
een staatscommlssaris-generaal zou zijn be
noemd. komt niet met de feiten overeen. De
Belersche staatsregeering heeft zich in deze
kwestie in verbinding gesteld met den Rijks-
presldent en met de Rijksregeering.
WEENEN, 9 Maart (V.D.) Tengevolge van
de actie der Christelijk Sociale Partij en het
legltlmlstlsche deel van de Helmwehr, die in de
eerste plaats gericht is tegen ..het bruine ge
vaar” doch tevens tegen de soclaal-democra-
ten, is de toestand ten zeerste verscherpt en
heerscht er in het land groote spanning.
Het blijkt dat de regeering Dollfuss eveneens
een verscherping van den toestand verwacht, er
althans op is voorbereid. Bij alle spoorwegsta
tions liggen reeds de militaire oproepen gereed
voor het verstrekken van vrij biljetten, waaruit
men afleidt, dat de mobüisatle der reserve-
Hchtingen van het Bondsleger tot in details is
voorbereid.
De nauw met de regeering verwante Heim
wehren zijn bestemd om als hulp-politie op te
treden.
BERLIJN, 9 Mrt. Rijkspresldent v. Hinden
burg heeft Donderdagmiddag Rijkskanselier Hit
ler en vice-kanselier von Papen in audiëntie ont
vangen. Besloten is generaal v. Epp van Rijks
wege te benoemen tot politiecommissaris in
Beieren.
Franz ridder v. Epp werd op 16 October 1868
te München geboren. Hij koos de militaire car
rière, maakte in 1900 deel uit van de expeditie
naar Oost-Azië, kwam in 1904 aan het hoofd
van een compagnie bewakingstroepen in Z. W -
Afrika en onderdrukte den opstand der Herero-
hottentotten. Tijdens den oorlog was hij com
mandant van het Belersche infanterie-gardere-
giment. Als zoodanig verwierf hij de militaire
Max-Joseph-orde met den daaraan verbonden
persoonlijken adellijken titel. Hij speelde nog
een rol bij de revolutie in 1919. Later werd hij
bjj de Rljksweer commandant. In 1923 nam hij
ontslag wegens het bereiken van de leeftijds
grens. Oorspronkelijk lid van de Belersche
Volkspartij, liet v Epp zich in 1928 nat. soc.
candldaat stellen voor den Rijksdag, waar hij
sindsdien deel van uitmaakt.
(Uit deze berichten blijkt dat Beieren, even
als de andere Zuid-Duitsche landen zich zonder
(trouwens toch onmogelijken) vorm van protest
en zonder eenigen tegenstand aan bet Berlijn
sche geweld heeft overgegeven).
WÜRTTEMBERG. 9 Maart Het Württemberg-
sche staatsministerie heeft den Landdag voor
leden 4 uur bijeengeroepen ter verkiezing van
een staatspresident.
DRESDEN, 9 Maart (W.B). De RijkspoUtie-
commissaris heeft zijn ambt aanvaard en de
S-A. bedankt voor haar provisorische maatre
gelen. Nu neemt .hij zelf de teugels In de hand
en heft de verordeningen der S A. onmiddellljk
op. De hakenkruisvlaggen en de oude Rjjksvanen
blijven geheschen.