Prikkeldraad u Van de Perstribune O I DE VERKOOP PER AUTOMAAT Er zijn grenzen! De sterke man Niet beschadigd Liberale overmoed WOENSDAG 22 MAART Leve de centaur! HET HEILIG JAAR De weersgesteldheid NATR1UM-WEG VERLICHTING In bedrijf stelling te Vught u JACHT OP EEN WOLF „Janus” De Sweepstake POLDERS OVERSTROOMD Tengevolge van het stormweer Verkeerd verstaan Uitloting tweede leaning 1932 IN DE WIERINGERMEER Inwijding van een kerkje Naar een oplossing van de automaten-kwestie Ontsnapt uit de Rotterdamsche Diergaarde DE ONBEWAAKTE OVERWEG TE NOOTDORP Request aan den Minister Hat „Maaastroom** tal ayn rai» voortsattan «n in da vaart blyvan Ean soar markwaardig var loop ’9- bl ..Over sterke mannen gesproken. het ding heelemaal opgewonden t Naar wy vernemen aal Zaterdag 16 Maart te P.8. l en centrum. Ook op maatschappelijk gebied heeft men de werkelijkheid In het aangezicht gesla gen door het voor te stellen, alsof werk gever en werknemer tegengestelde belangen hebben en eikaars vijanden zyn. De vrijge stelden prediken niet anders en strooien wantrouwen en haat. Janus, de dubbelhartige zoo voegt -De Standaard” hieraan toe openbaart zich hier in de volle glorie van zijn onbetrouwbaarheid. Vooral de „reusachtige bezittingen van Het Koninklijk Huis” zijn bijzonderlijk geschikt om de verhitte revolutionnaire fantasie der zelf bewuste proletariërs te prikkelen I Precies wat de 8. D. A. P. zegt voor het leger en de vloot. Weg met dit allee I Er moet ont wapend warden en als de weermacht tot den grond toe Is afgebroken, sullen wy er een nieuw polltlelegertje, dat niet schieten zal en geen pijn zal veroorzaken, voor in de plaats stellen. Nu moet men echter zien, hoe het bestuur van het N. V. V. tegen deze uitlatingen van den heer Stenhuis optreedt. Een correspondent van de O. 8. P. heeft al in „Het Volksblad” geschre ven dat men dit niet ernstig moet nemen, dat de O. 8. P. er voorlooplg niet aan denkt de mo derne vakbeweging te verlaten, maar dat is niet genoeg. Men leze slechts: 10 uur het RK. Bedehuis te Middenmeer in <F Wieringermeer worden Ingewijd. instellingen een veelvoud bedraagt van de voor bedoelde opvoeding benoodlgde sommen. Ook de reusachtige bezittingen van het Koninklijk Huls zouden in de termen kunnen vallen, even als veel particulier grootbezlt, dat niet dienst baar wordt gemaakt voor productieve doel einden. Een technisch bezwaar voor het doorvoeren van confiscatie treffen we aan in de Grond wet (Art. 152). Deze wet zou eerst gewijzigd dienen te worden. Onze conclusie is dus deze, dat nationalisatie van den bodem door middel van confiscatie een punt is, waarvan de verwezenlijking zeer ver kieslijk zou zijn, doch dat practlsch tot vele en ernstige moeilijkheden aanleiding zal geven.” St. die de Maandag zal de natrium-verllchtlng op den Bosscheweg te Vught In gebruik worden geno men. De offlcieele inbedryfstelllng zal des avonds te 8 uur geschieden door den Commis saris der Koningin in Noord-Brabant, in het bijzijn van tal van autoriteiten. De door de Philips Fabrieken met Phllora” natriumlampen geïnstalleerde verlichting be looft een belangrijke verbetering te worden voor het doorgaand autoverkeer langs dit traject. Is dit niet groote politieke wijsheid? Schuilt hierin niet een ernstige waarschuwing aan het adres van die roepers om een .sterken man"? Want dit is het toch juist, wat ons een der- gelljken sterken man” doet duchten. Hij mist de Juiste voeling van de spanningen in het volk. HIJ draalt de veer aan, tot onverhoeds bet moment daar is, dat zy springt. Daarom juist houden wij vast aan den mo- narchaal-parlementalren Regeer in gsvorm, om dat deze de noodige waarborgen tegen över- sparmlng biedt. Een sterk kabinet, steunend op een krachtige meerderheid, onder het oppertoezicht van de Kroon, die boven de partijen staat, geeft ons juist wat wij behoeven: een krachtig gezag èn een gezonden volksinvloed. Daar is onderlinge steun tot krachtige daden. Maar daar is ook de rem, die overmoed tempert, in het bolwerk voor de bescherming der volksvrijheden. De „sterke man” mist die rem, en komt, nood gedrongen, tot slechting van het bolwerk. Daarom roepen wij niet mee in het politieke spreekkoor: de sterke man! Daartegenin stijgt onze verklezlngskreet op: een sterk gezag èn een gezonde volksinvloed! Dat noemt men optreden. Een lid van de O. 8. P., niet eens een propagandist, niet eens een bestuurslid zegt iets in een vergadering en nu heeft de leiding maar eens in zeer dui delijke taal te verklaren, hoe zjj daar over denkt. We zeggen dat den heeren van het N V. V. en de 8. D. A P. na: „er zijn grenzen alleen is het zoo Jammer, dat zij die grenzen uitsluitend zien, als men hen te na komt, maar niet, wanneer zij deze zelf overschrijden. Als de minister verantwoording vraagt, niet over uitlatingen van een gewoon lid, maar over hetgeen geschreven wordt door de hoofdredac tie van het offlcieele party-orgaan dan heet dit ongepast en machtsmisbruik. Het krant er maar op aan welken kant van de grens men staat. n een te Gouda gehouden verkiezingsvergade ring van liberalen werd om. het woord ge voerd door prof. Eerdmans, die de gelegen heid aangreep, om eens even tegen de „vrijge stelden” uit te pakken. Na te hebben vooropgezet, dat wij met het schip van staat „aan den grond zitten" en dat dit schip alleen kan loskomen als de kie zers „de liberalen tot regeeren in staat stel len”, ging hij volgens het verslag der _N. Rott. Cour.” als volgt voort: Tengevolge van den hevlgen stormwind werd te Lage Zwaluwe, aan den oever van het Hol landsen Diep, het water dermate opgestuwd, dat de polder Sint Louis en K wist geul overstroomde. Het water drong tot de hulzen door. Ook in andere Noord-West-Brabantsche pol ders rees tengevolge van wind en zwaren re genval, het water tot aanzienlijke hoogte. Op verscheidene punten moesten de werkverschaf- flngswerken worden stopgezet. Tengevolge van den door stramweei verhoog den waterstand is te Capelle, aan de Bergache Maas, het water over de kade geloopen en werd de Vryhoevensche Buitenpolder voor een deel overstroomd. In de Capelsche Haven werd de loskade gedeeltelijk blank gezet. De dichtgemetselde ..Hei lige Deur" in de Pieterskerk te Rome, ter gelegenheid van opening van het Heilig Jaar door Z.H. den Paus zal worden geopend Naar wy van de zijde van de directie van de Hollandsche Stoomboot Maatschappij verne men, heeft de brand aan boord van de .Maas stroom” van deze reederjj geen ernstige gevol gen gehad. Volgens door haar ontvangen be richten is het schip niet beschadigd en geheel zeewaardig. Ook de lading beeft geen schade opgeloopen. De brand is vermoedelijk ontstaan in de hut van den steward. De oorzaak heeft men ni^t kunnen vaststellen. Door het buitengewoon actief optreden van bet scheepspersoneel, ia men erin geslaagd den brand in de klem te smoren en hem te beperken tot de hutten en eenlge salons, waarover in de telegrammen sprake is. De biussching geschiedde met eigen brandmiddelen, terwijl ook de hulp van de brandweer werd Ingeroepen. Het schip zal zijn reis voortaetten en vla Swansea naar Amsterdam komen. Ook daarna zal bet schip gewoon in de vaart blijven. Do aan boord aangerichte schade aal tijdens de vaart worden hersteld. Dinsdagmorgen heeft een jonge Canadeesche wolf kans gezien uit zjjn kooi te ontsnappen. Bü onderzoek bleek, dat de spoorwegarbeiders een dief, dat aan de beschrijving van den wolf beantwoordde, over het spoorwegemplacement hebben zien loopen. Het dier was daarna ver dwenen in de richting van den Bljjdorperpolder. Terstond werden de directeur van de Diergaar de, dr. Kuyper en de politie gewaarschuwd, waarna een klopjacht op den ontsnapten wolf werd georganiseerd. Personeel van de Diergaarde, onder leiding van dr. Kuyper en vele agenten, onder leiding van een met een karabijn gewapenden inspec teur van politie, benevens enkele rechercheurs met politiehonden, zijn in tlrallleursllnle den BlUpolder ingetrokken. Men waarschuwde het publiek vooral geen vreemde honden aan te ha len en zoo min mogeljjk kinderen alleen bulten te laten spelen. Men vermoedt dat het dier nu de kant van Overschie is opgegaan. Het zoeken wordt nog steeds voortgezet, doch tot nu toe mocht het niet gelukken het beest op te sporen. Heden had te Dublin de trekking van de Sweepstake plaats. Om twaalf uur waren om. de volgende paar den en nummers getrokken: Paard .Alpine Hut”, nummer van het lot Z. j. «7327 ten name van mevrouw Bangert te Maarn; Paard „Apoistory”, nummer van het lot P. O. 70442 ten name van Marnette (pseudoniem) te Amsterdam; Paard „Quite Calm”, nummer van het lot N. V. 17763 ten name van den heer J. Jobee, Groote Markt 9 te VUssingen; Paard „Quite Calm", nummer van het lot B. B. 88125 ten name van W. F. Thiele te Ban doeng, Java. Totaal werd voor den Sweepstake aan loten verkocht voor een bedrag van 3.010.321 p. et.; aan prijzen wordt uitgekeerd voor een bedrag van 1986.731 p. st. Aan de Ziekenhuizen krant ten goede M1.4M p. st. In de laatste weken is de roode arbeiderspers vreeselyk te keer gegaan tegen de regeering. omdat zy maatregelen nam tegen vrijwillig dienende militairen in de weermacht, die lid waren van de 8. D. A. P. Dat was een aantas ting van grondwettelijke rechten en wat al niet meer. Het was zoo Iets verschrikkelijks, dat men zelfs schreef over aantasting van geestelijke vrijheid. Inquisitie en gewetensdwang. Het weren van de socialistische partybla den uit de militaire gebouwen was willekeur en machtsmisbruik. Het kon al niet erger. Merkwaardig is het nu, te zien, hoe de so cialisten zelf optreden, als het hun belangen betreft, als zjj zelf in hun organisaties worden aangevallen door hun toch zeer nè-staande so cialisten, leden van de O. 8. P„ door den ouden linkervleugel. Tot heden werden ze niet uit de vakbonden gezet, naar het heet, zoolang zij zich voegden naar en zich hielden aan de organiseUwiwhe verhouding In de moderne vakbeweging. Hier bij komt dat ook deze O. 8. P.’ers trouw de contributie betalen, waarmede de tegen hen strijdende roode arbeiderspers gesteund wordt, terwijl men ten zeerste bevreesd is, dat de vak bonden gevoelige verliezen zullen lijden, als men deze lastige heeren er uit zet. Overigens is men in het N. V. V. coulant, men leze maar het bondsorgaan „De Strijd”: Men moet zeggen: het is een voorbeeld voor de Overheid, dat zelfs de verspreiding in de vrije maatschappij van t blad der O. 8. P. wat nog heel wat anders is, dan een over heidsorgaan, zooals leger en vloot vormen) niet verboden wordt, ofschoon men meent daar wel toe gerechtigd te zjjn. Ieder, die dit stukje leest, voelt, dat men zoo graag tot een verbod zou overgaan, als men maar durfde, om de gevolgen wordt het echter nog gelaten. Thans heeft een lid van de O. 8. P„ de heer Stenhuis, die als spreker op vergaderingen op treedt, beweerd, dat men het N. V. V. tot op den grond toe moet afbreken en een nieuwe re volutionnaire vakbeweging moet bouwen. ..Ken kadaverdlsclpllne wordt daarbij van hen niet verlangd en ook wordt er niet aan ge dacht, hen hoofdelijk aansprakelijk te stellen voor felle uitvallen en vaak-alle-perken-te bul ten gaande artikelen en beschouwingen over en tegen de moderne vakbeweging, waarin de reactie van De Fakkel en de medewerkers dezer redactie ware vlrtuoeen geworden zijn. Zelfs verspreiding van De Fakel wordt aan tuigd voor het persoonlijk onderzoek, dat Z. Exc. de vorige week ter plaatse heeft Inge steld. Opgemerkt wordt dat, indien de Minis ter van de zijde der Ned. Spoorwegen veel ver zet sou ontmoeten, om de bewaking van den overweg weer In te voeren, de beide adressan ten zich met een andere oplossing tevreden aouden stellen. Ongeveer 700 M. vanaf den thans onbewaak- ten overweg bestaat een bewaakte overweg van een polderpad, waarvan slechts weinigen ge bruik maken. Ingevolge overeenkomst met het polderbestuur mogen de Spoorwegen daar de bewaking niet opheffen. De genoemde burge meesters meenen, dat het polderbestuur bereid zal zijn om medewerking te verleenen deze be waking te doen opheffen, in ruil waarvoor de bewaking aan den Veenweg weer sou moeten worden ingevoerd, daar het polderbestuur over tuigd is van de noodzakelijkheid genoemde be waking te doen geschieden. ook niet als bijv, leden van De Algemeene fel le critiek oefenen op het beleid van het Hoofd bestuur van De Eendracht of als een Spoor- wegrnan zich geroepen acht, het Hoofdbestuur van den Fabrieksarbeidersbond lesjes te geven in het voeren van stakingen en dit college naar aanleiding van de staking by de Firma Relnders te Zwolle op hoogst onbehoorlijke wijze van alles en nog wat beschuldigt. Maar er zijn grenzen, welke niet overschre den mogen worden. Zelfs is het de vraag, of ze niet al lang overschreden xljn." De Minister van Financiën maakt bekend, dat het bedrag der krachtens de Leenlngswet 1933 en der Tweede Leenlngswet 1932 uitgegeven schuldbekentenissen der 5 pCt. tweede Staats- leenlng 1932, welke op 1 Juli 1933 aflosbaar sul len zjjn. door hem. behoudens vroegere alge- heele aflossing, is vastgesteld op 2.075.000, en dat de uitloting dezer schuldbekentenissen in het openbaar zal plaats hebben op Donderdag 30 Maart, des voormiddags te 9 uur in het ge bouw van het Denartement van Financiën De burgemeester van Stompwjjk, de beer W. J Keyzer, en de burgemeester van Nootdorp, dé heer H. C. M. Schölvink, hebben aan den Minister van Waterstaat een adres gezonden in verband met de opheffing van de bewaking bjj den zeer gevaarlijken spoorwegovergang der electrische spoor SchevenlngenRotterdam, te StompwlJkNootdorp, aan den Veenweg. In bet adres wordt den Minister dank be- Ik heb niet gesproken van een antl-Roomsch front, zooals verschillende bladen hebben ver meld, maar van een antl-rood front. Hetgeen door ml) gezegd is, gaf de „Neder lander” van 14 Maart Juist weer: „Spreker pleit voor een parlementair antl-rood front, waarin ook de Roomschen een plaats innemen, maar geen overwegende plaats." Dit verandert de strekking van dominee Hoogenhujjzes uitlating natuurlijk aanzienlijk. „Het is echter" zoo merkt „De Morgen" hier bij terecht op „niet zoo heel onbegrijpelijk, dat een verslaggever, die den dominee kent, hem aldus verkeerdelijk verstaat.... Is hij ook niet de man van de befaamde radlo-rede?” heeft in Manke onnocaelbeid. even als wij, natuurlijk steeds gemeend, dat men in 5. D. A P.-eche kringen tegen censuur is. Censuur zoo kregen we altijd te booren was van en voor de dompers; de menschen moesten vrij gelaten worden in wat zij al dan niet lezen, al dan niet zien wilden; vrijheid boven alles! Volwassen menschen konden zich toch niet als onmondige kleine kinderen laten behan delen! De voorbeelden liggen voor het grijpen, dat de 8. D. A P. zich In de Kamer, in baar pers, in haar vergaderingen, enz. heftig tegen ge vallen van of pogingen tot censuur-uitoefenlng verklaarde; was bet om actueel te blijven geen ongehoord schandaal, dat hier en daar onlangs de opvoering van JJe matronen van Cattaro" verboden werd? Nou Ja de tijden waren “n beetje woelig en het stuk had, vooral voor den niet geheel evenwlchtlgen toeschouwer, een zeker revolu- tlonnalr tendensje, maar mocht dit een reden zyn om in te grijpen In de publieke vrijheid? Mocht dèt leiden tot domperlge censuur? Geen censuur! Ziedaar een der heiligste be ginselen der 8. D. A P. Het spijt ons, dat wij den goedgeloovigen leaer deerlijk moeten teleurstellen: den taat- sten tjjd heeft de 8. D. A P„ wanneer het In haar party-kraam te pas kwam, met dit hei lig beginsel heel ernstig ,4e hand gelicht”, maar het verst is zy wel van dit beginsel af geweken in haar Jongsten stryd tegen de film .Morgenrood", welke volgens sommigen een oorlogstendenz sou bevatten, volgens anderen niet. Daar heeft ons nu de Plaataeiyke Amster- damache Raad der 8. D. A P. in naam van „ongeveer 50.000 modern georganiseerde arbei ders en 13.500 leden der 8. D. A. P.” een pro test uitgebracht aan den Ned. Bioscoopbond, van wien geëischt wordt, de film terug te nemen. Dus: censuur geëischt! En de roep om censuur heeft succes gehad: het hoofdbestuur van den Bioscoopbond heeft laten weten, dat bet uit moet zyn met deae fllmvertoonlng, en wel omdat „de algemeene belangen en de waardigheid van het Neder- landsche film- en bloscoopbedryf, met welker zorg het hoofdbestuur statuair belast is, be dreigd worden, als de bioscoop het middelpunt wordt van politieke agitatie." De heeren hebben geiyk: men moet s’n klanten niet blootstellen asm onaangenaamhe den in de bioscoop... Maar de 8. D. A P. kan zichzelf intusacben feilclteeren met haar tntlmldaUe-succes: de censuur is in werking. Leve de censuur! „De Enschedesche correspondent van De Fak kel is een machtig man in de gelederen der O. S P„ maar van de dagelijksche leiding maakt hy toch geen deel uit. Van haar nu zouden wy .gaarne willen vernemen, en dit wel in zeer dui- deiyke taal, hoe haar oordeel is over het ge bral van den vroegeren voorzitter van bet N. V. V. Nog veel meer werd den vrygestelden ten laste gelegd; verder verzekerde deze liberale woordvoerder, dat er thans in Nederland is een „tyrannle der vakvereenlglngen” en hy voorspelde een „verdere afslachting van onze nyverheld door het gildewezen in den vorm van bedryfsraden.” Dit ziet er werkeiyk donker genoeg uit. Maar gelukkig behoeft men aan liberale profetieën van dit gehalte niet onvoorwaardeiyk geloof te hechten. De heer Eerdmans is een liberaal van den ouden doctrinalren stempel. Alle vrygestelden scheert hy over één kam en van vakvereenlglngen moet hy niets hebben. Hy is voorts vast van meening, dat voor Nederland waarom enkel voor Nederland „de liberale beginselen de eenlge weg zyn, cm uit het moeras te komen." De „eenlge weg"!.... Het klinkt als de echo uit een reeds ver ver leden. uit den tyd, toen bet liberalisme opper machtig en niet minder overmoedig den schep- ter zwaaide in ons vaderland en daarbuiten. Er waren toen geen vakvereenlglngen en geen vrijgestelden. Er was ook geen uitzicht op de Instelling van bedryfsraden. Maar er bestonden wél op sociaal gebied toe standen, die om er niet meer van te zeggen ondraagiyk waren voor een zeer groot deel der bevolking en van het laissez falre- Principe en systeem geen stuk heel lieten. En dan zingt men den lof van de liberale beginselen, alsof zy de eenlge waren om ons land uit zyn moeliykheden te redden en bet achln van staat on gang te brengen. n de katholieke bladen (ook wy hebben met gepasten eerbied aan een en ander de noo dige attentie gewyd) is onlangs een citaat gelicht uit het debat, dat ds. van Hoogen- huljze voerde op de vergadering van de Chrlsteiyk Historische Unie. Ds. van Hoogenhuyze geeft nu aan de pers een verklaring waaraan wy het volgende ont- leenen: ^Over sterke mannen gesproken. Ik ken een sterken man, die nooit zijn Gra- rnofoon zelf opdraait, omdat hij niet voelt, wanneer het ding heelemaal opgewonden is." ver „het landbouwvraagstuk” verscheen deaer dagen het rapport eener com missie, benoemd door het partijbestuur der 8-DA.P. Vanzelf had zy ook de vraag te beantwoorden, hoe de 8.D.A.P. zich heeft te stellen tegen onteigening der grondeigenaars zonder schadevergoeding. Naar oude begrippen van recht en gerechtig heid zou dat niet anders zyn dan diefstal of roof. De soctaal-democratlsche heeren evenwel denken er anders over. Principieel voelen zy alles voor dergehjke onteigening, maar langs parlementairen weg zal het moeliyk te ver- wezeniyken zyn. Of daarom alle hoop moet worden opgege ven? Geenszins uitkomst Is nog mogeiyk. Dan n.L in geval de party door de omstan digheden op revolutionnaire wegen zou worden gedrongen. wy nemen letteriyk de passage uit het rap port over: „Confiscatie de toeëigening van gronden door den Staat zonder vergoeding is stellig wel de meest radicale wyze van oplossing van het bodemvraagstuk, die we ons denken kun nen. Principieel is zy naar onze meening ge rechtvaardigd, terwyi zy bovendien het onmis baar voordeel heeft van vrywel geen kosten mee te brengen. Volledige confiscatie is echter een denkbeeld, waarvan met zekerheid vaststaat, dat het langs parlementairen weg niet te verwezeniyken zal zyn. Slechts in geval de party door de omstandig heden op revolutionnaire wegen zou worden gedrongen, sou men de volledige confiscatie aan de orde kunnen stellen. Voor partieele confiscaties sou echter thans reeds aanleiding kunnen bestaan. Onze gedach ten gaan daarby uit naar de groote somtyds geheel nuttelooze bezittingen in de „doode hand." Vele stichtingen, weeshuizen es. zyn aan te wijzen, die veel meer bezitten dan noo- dig is om de taak, in hun stichtingsbrief ge stipuleerd, ruim naar behooren te kunnen ver vullen. Zoo zyn ons enkele instellingen bekend, die volgens hunne statuten niet meer dan een zeker aantal minderjarigen mogen opvoeden, terwyi de opbrengst ’ui de vermogens dezer y -j-et is merkwaardig, hoe men telkens weer. r~I vooral in liberale en llberaliseerende -A. kringen, den roep om „den sterken man” hoort opstygen. Bewust en onbewust ligt ongetwyfeld daar aan een fascistische gedachte ten grondslag, maar ook een latent conservatisme, dat oplaait tegen den volks-invloed. wy doen aan dit roepen niet mee. wy willen een krachtige Regeering, steunend op een krachtige meerderheid. Die meerdeibeld moet krachtig zyn, niet allereerst en allermeest door hare getalssterkte: de ervaring heeft het geleerd, dat de kracht eener meerderheid klei ner wordt naarmate de getalssterkte toeneemt. Die kracht toch berust op de inneriyke geslo tenheid, op den wil tot eenheid en samenwer king. op de homogeniteit. Is er zulk een meerderheid aanwezig, dan kan daaruit ook een sterk kabinet voortkomen, sterk door zyn eigen kracht, maar sterk ook, omdat het steunt op die krachtige meerderheid. Dat is het, wat wy willen, en wat wy nastreven léden der moderne vakbeweging niet verboden, by deze verkiezingen. Een zoo groot mogeiyke - katholieke Kamerfractie is een noodzakeiyk element voor de vorming van een krachtige meerderheid, waarvan zy de grootste helft zal uitmakexi. Naar een .Merken man” verlangen wy niet, wel naar een sterk kabinet en een sterke meer derheid. Zulk een „sterken man” verdraagt ons volk ook niet. Onze historie bewyst dit. Maar ook: in zulk een „sterken-man” schuilt een groot gevaar. Overal kan wie wil politieke wijsheid opdoen, selfs.... in humoristische bladen. Zoo vonden wy deze week in het steeds in teressante Weekblad: ,De Humorist" dit plaatje met onderschrift: n art. 3 van de winkelsluitingswet is be paald, dat de verkoop per automaat bulten de werkingssfeer van deze wet valt. Het was te voorzien, dat vele winkeliers zich nu op deze wyze van verkoop zouden gaan toe leggen, teneinde te trachten het flnancieele nadeel voor hen aan de winkelsluitingswet ver bonden. eenlgermate op te heffen. Sedert Mei 1930 is dan ook bet aantal ge plaatste automaten steeds toegenomen en aan genomen mag wel worden, dat thans ongeveer 9 000 stapelautomaten en 900 ryen-loketten in gebruik zyn. De gemeenten hebben echter gemeend deze wijse van verkoop niet ongemoeid te moeten laten. De eene gemeente legt belemmeringen in den weg uit een oogpunt van ver keen be langen, een andere voert aesthetlsche beswaren aan. terwyi er ook zyn, die zulke hooge preca- rio's heffen, dat bet voor een winkelier geen sin heeft een automaat te plaatsen. Ook de rechter heeft al met de automaten kwestie te doen gehad. In de eerste plaats hebben wy bet vraagstuk van het z.g.n. byvul- verbod. Verschillende gemeenten, met Amster dam voorop, meenden by gemeenteiyke veror dening het byvullen van automaten tydens de sluitingsuren te moeten verbieden. De Hooge Raad heeft echter enkele weken geleden be slist, dat de gemeenten op grand van art. 3 der winkelsluitingswet dit recht niet hebben. Ook zyn er thans by de rechteriyke instan ties processen hangende, waarin uitgemaakt moet worden, of een bepaald apparaat al dan niet als „automaat” is op te vatten. Het be treft dan meest de een of andere vernuftig uitgedachte installatie, waarmede de eigenaar minstens evenveel bemoeienis heeft, als wan neer hy achter de toonbank staat. Er heerscht dus nog groote onzekerheid be treffende den verkoop per automaat en dit doet ons de meening opperen, dat een Ryksregellng noodzakeiyk zal zyn. De regeering heeft dit zelf ook gevoeld en aan Nyverhelds- en Midden- standsraad om advies gevraagd, welk advies bevestigend luidde. 04. zal het echter niet noodlg zyn een aparte wet in het leven te roepen, doch zal volstaan kunnen worden met een aanvulling van de winkelsluitingswet. Wy hebben er nu eenmaal rekening mee te houden, dat de winkelsluitings wet bestaat en nu zal onze regeering toch nooit kunnen dulden, dat de verkoop per aufbmaat feiteiyk die heele winkelsluitingswet tot een aanfluiting kan maken. Daarom sullen by wet minstens twee kwesties geregeld moeten worden. Het principe van de winkelsluitingswet is. dat op bepaalde tijdstippen de winkelier zich niet met den verkoop van zyn artikelen mag bemoeien. En daarom zal onze regeering oX in de eerste plaats niet anders kunnen doen dan een byvulverbod uitvaardigen. Want laat zy het byvullen van een automaat geheel vry, dan wordt de winkelsluitingswet feiteiyk tot een paskwil en zou het waarschyniyk beter zyn deze op te heffen. Maar in de tweede plaats zal de wet het begrip Automaat” zoo moeten omschryven, dat dit een apparaat is, waarmede de winkelier, als hy het eenmaal gevuld heeft, zich niet meer behoeft te be moeien. Hiertegen kan toch geen enkel bezwaar bestaan. De automaten-lndustrle weet dan waaraan zy zich te houden heeft en heeft Zondagmorgen 19 dezer verscheen voor de Westkust van Ierland een diepe depressie, waarvan verwacht kon worden, dat zy, even als zoovele voorafgaande, een Noordoosteiyke richting zou Inslaan. Inplaats hiervan trok zy in den loop van de volgende vier en twintig uur met groot snelheid in Oosteiyke richting over Engeland, het Zuidelyk gedeelte van de Noord zee en Denemarken naar de Oostzee. Haar waarin barometerstanden beneden 735 mM. voorkwamen, passeerde daarby Maan dagmorgen vroeg op vry korten afstand van ons tand, waarby gedurende enkele uren stormachtig weer met wind uit het Zuidwesten heerschte. De barometer daalde daarby tot on geveer 740 mM. en daar de depressie snel weg trok. terwyi in het Westen een Invallende kou de Noordeiyke luchtstroom een snelle druksty- glng veroorzaakte, volgde kort na 8 uur op den taagsten stand een buitengewoon snelle styglng. die in iets minder dan 24 uren ruim 30mM. be droeg. Dit is wel een van de allersnelste en grootste drukstygingen. die hier In een groot aantal jaren zyn voorgekomen. We kunnen de snelle opkomst van deze storm- depressle wel rangschikken onder de gevallen, waarin de snelle weersverandering geheel by verrassing zich voltrekt. Bovendien is het in dezen tyd van het Jaar mln of meer ongewoon, dat een stormdepressle de bovengenoemde koers neemt en ten slotte is het ongewoon, dat na een zoo byzonder snelle drukstyging niet da delijk een nieuwe depressie opkomt, maar dat het weer rustig wordt en geheel opklaart. Intusschen bleek uit de weerberichten van Dinsdag dat een nieuwe en vry diepe depres sie in het Westen boven den Oceaan is ver schenen, waarmede voorlooplg de toestrooming van koude lucht uit het Noorden in West-Euro- pa belet wordt en dus zachter weer verwacht kan worden. (Nadruk verboden). bovendien een sterken prikte!, om alleen goed funcUonneerende apparaten in den handel te brengen. Want doet sy dit niet dan krygt de winkelier allerlei overlast en zal de betrokken Industrie haar debiet zieti verminderen. Bovendien lykt het ons nog gewenscht, dat de wet enkele bepalingen geeft over de by ge- meenteiyke verordening te heffen precario's voor automaten, die boven gemeentegrond uit steken. Anders toch is de kans groot, dat de winkelier in de eene gemeente benadeeld wordt tegenover die in een andere gemeente, doordat hy een hoogere precario moet betalen. Tevens ten dan voorkomen worden, wat zich echynt voorgedaan te hebben, dat de gemeente den winkelier voor het plaatsen van zyn automaat een dergelyken flnancleelen last oplegt, dat hy dien automaat niet rendabel kan maken. Natuuriyk aal het noodzakeiyk zyn, dat ook de gemeenten iets te zeggen nebben in deze manier van verkoop. Speciaal de wyze, waarop de automaten geplaatst mogen worden, dient san haar competentie te worden overgetaten. Automaten staan nu eenmaal langs den open baren weg en in dat geval komt het „algemeen belang" ter sprake, waarover de gemeenten hebben te waken. De algemeene maatregelen echter moeten van Rykswege vastgesteld worden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 11