Prikkeldraad
St. Lydwina en jong Nederland
Voor st. lydwinas eeuwfeest
OVER „STERKE MANNEN”
I
BIJ HAAR EEUWFEEST
Een rondreis door
Europa
J
II
1;
DINSDAG 28, MAART
BIJ EEN GRAALREPETITIE TE SCHIEBROEK
Het instudeeren der koren door de Graalleidsters
I. Italië Muesolini
Herstel der sociale orde
DE KLODDER-PROPAGANDA
Te Zaandam geweerd
Het Vicariaat van
Batavia
NEDERL. SPOORWEGEN
Het nieuwe in dit »pel
Een voor onzen dag
MOORDAANSLAG TE OSS
Academische Examens
Vol actie zal ditmaal het Graalspel zijn
-
Grdalspel nabij
Schiedam
Slachtoffer levensgevaarlijk
gewond
Maar één meester in den
Staat
Mr. Kropman spreekt voor den
K. R. O. over „De taak der
katholieken in Neder
land in en door de
de politiek”
200 locomotief poetsers over
compleet
De fascistische partij de
eenig toegelatene
De massastuwing der Graalbe
weging brengt den levenszin
van Lydwina’offer tot
het begrip van Hol
land» jeugd
Beloften in stralende zon
I
IF
1
orde, aldus
B
levensbegrlp voor
‘O
dat
dader.
een
de
De
bet
fascisten
de
AMSTERDAM,
rechten; de beer J.
We hebben In de stralende zon van Zondag
middag onder de koepelende blauwe hemelen
van een wonderen lentedag een partleele repe
titie naby Rotterdam te Schiebroek bygewoond.
Welke beloften werden daar uitgesproken door
een rijk massabeweeg en offervaardig bljjmoe-
I
de
J8
I
?n
1) Verschillende niet alle gegevens ontlee-
nen wij aan het in 1931 verschenen werk van
Prof. Joseph Barthélemy. „La Grise de la Dé
mocratie contemporaine".
Zondagavond omstreeks zes uur begaf de VI-
Jarlge H. W. zich naar Oss. Op den WllUbror-
dusweg werd hjj aangehouden door een per
soon, waarmede hij in gesprek geraakte. Plot
seling klonk een schot. Toen omwonenden
kwamen toeloopen, vonden zij W. met een re
volverschot in het onderlijf op den weg liggen.
De getroffene is in levensgevaarlijken toestand
naar het ziekenhuis gebracht. De politie beeft
de zaak in onderzoek. Vermoed wordt, dat bet
hier een oude veete betreft. In den loop van
den avond heeft de politie den vermoedelljken
v. D. geheeten, gearresteerd.
BATAVIA, ft Maart (Aneta) Monseigneur
Van Velsen ontving bericht van de Congregatie
Propaganda Fide dat Z. H. de Paus welwillend
toestemt in zijn verzoek om, ter wille van zijn al-
gemeenen gezondheidstoestand, ontheven te mo
gen worden uit de functie van Apostolisch Vi
caris van Batavia.
Door dezelfde Congregatie is, tot dat een nieu
we Apostolisch Vicaris zal zijn benoemd met bet
bestuur over het Vicariaat Batavia belast, met
den titel van Provicarls, pastoor A. Th. van Hoof.
En met het heerlijke jeugd-elan, de Graalbe
weging eigen, brengt deze de geestelijke
kracht voor onze dagen die Lydwina
voor onze Jonge opgroeiende vrouwen, voor onze
meisjes Ja voor gansch Nederland is, tot ons
volk.
Want het Graalspel van dit jaar is bij haar
eeuwfeest aan Lydwina gewijd.
Het is «de Oraal" die straks het levens
begrlp van dit wonderlijke, rijke, Godbegena-
dlgde meisje uit Schiedam aan de Nederlandsche
vrouw, aan heel de Nederlandsche samenleving
teruggeeft.
De massa zal to^ de massa spreken.
En de massa zal haar verstaan.
Want „de Graal" bezit het geheim (in haar
toewijding, offerzin en energlsche wilszekerheid
tevens) om de massa te doen luisteren, om de
massa tot nadenken en tot daden te brengen.
Dit nieuwe Graalspel heeft aldus een twee
ledige werking.
Eensdeels verdiept het de zevenduizend mee
werkenden in de essentleele, de diepere, de
groote, de machtige levensgedachte van het
offer-leven eener waarlijk groote, hoogstaande
vrouwe, een meisje zooals onze Jonge vrouwen
nog zijn.
Anderdeels zal een zóó overtuigde en van defi
dlepsten zin doorleefde, samentastlng van Jonge
levens tot de breede scharen der toeschouwers
het woord brengen dat geen saai sermoen maar
een geestdriftige en geestdriftwekkende vlam
mende Jubileering zal zijn over de genadewer
king van God en de medewerking met die
genade van het eenvoudige meisje.
(Vrüe Unlverzltelt). Doet. ex.
J. Winsemlus, Leeuwarden.
De Graal zal tot Jong-Holland spreken.
En Nederland moet luisteren.
Duizenden zullen Zondag 23 April voor de
generale repetitie en Zondag 30 April voor de
officieele uitvoering naar het grootsche Xerxes-
stadion te Schiebroek nabij Rotterdam optrekken
om getuigen te mogen zijn van bet wel zeer
bijzondere en geheel eigene nieuwe werk,
„de Graal” ons in dit stadlonspel brengt.
Graal” heeft met de beide vorige spelen
ondervinding opgedaan. „De Graal” heeft boven
dien in dit Lydwlnaspel naar iets nieuws ge
tracht, zoodat wel een zeer bijzondere gebeur
tenis Neerlands katholieken met dit Graalspel
wacht.
Het nieuwe in dit spel zal zijn dat meer de
gerhythmeerde beweging er in wordt gebracht
door beweglngskoren. Plastisch wordt
in rhythmisch beweeg door een koor ook uit
gebeeld wat door de spreekkoren wordt gezegd.
Hiervoor is muziek noodlg en deze muziek is
ook meer als doorloopend speelelement in het
geheel gebracht. Een electrisch orgel bespeeld door
mej. Tabitha Vermeulen der Vrouwen van Na-
■areth zal met door haar gearrangeerde muziek
het spel begeleiden. Proeven hiermede in
Schiebroek genomen, voldeden al heel goed.
I
De directie der Ned. Spoorwegen heeft, naar
het „Leidsche Dagblad” bericht, reeds eenigen
tijd te Maastricht proeven laten nemen om het
poetsen van locomotieven, dat tot dusver door
locomotlefpoetsers plaats had te vervangen door
poetespultwagens. Dit apparaat bestaat uit een
reservoir van ongeveer 140 liter Inhoud, hetwelk
voor hoogstens een vierde gedeelte met olie ge
vuld wordt. De overblljvende ruimte wordt
daarna gevuld met samengeperste lucht tot
atmosfeer. Op depots waar men niet de beschik
king heeft over een luchtcompressor, wordt het
reservoir gevuld door aansluiting aan de trein-
lelding van een of andere locomotief.
Sinds korten tijd is deze nieuwe poetsmethode
Ingevoerd op alle depots van de fractiegroep
Maastricht, welke ongeveer 100 locomotieven
omvat. Als gevolg daarvan zijn 25 poetsers over
compleet gekomen. Daar op de gezamenlijke
locomotlefdepots der Ned. Spoorwegen ongeveer
1000 locomo^evep in indrijf zijn, beteekent dit
vermindering vah exploitatiekosten van plm.
350.000 per jaar. Naar schatting komen hier
door in het geheel 200 locomotlefpoetsers over
compleet, waarvoor tewerkstelling in andere
functies gezocht moet worden.
Zondagmiddag heeft Mr. G. C. J. D. Kropman
voor de microfoon van den K R O. uitgesproken
de zesde en laatste van de reeks voordrachten,
welke in verband met de as. verkiezingen op
zes achtereenvolgende Zondagen te Huizen zyn
gehouden.
De redevoering, welke ook in druk is uitge
geven door het Algemeen Secretariaat der R.K.
Staatspartij, was getiteld „De Taak der Katho
lieken In Nederland in en door de politiek”.
Na gewezen te hebben op den groei van het
katholieke leven in de laatste veertig jaren en
de vooraanstaande plaats In de maatschappij,
die de Katholieken zich hebben veroverd, gaf
hjj als reden van dezen vooruitgang aan het
historisch besef van eenheid en samenwerking,
gegroeid in de drie eeuwen van miskenning,
welke aan deze emancipatie vooraf gingen.
Thans moeten wjj onze sociale positie benutten
als grondslag voor onze geestelijke kracht, waar
mee wjj hopen, tegen alle andere krachten in,
de wereld te hervormen. Deze overgang van het
defensief tot het offensief wordt ingeluid door
het verschijnen van de pauselijke encycliek
Quadragesimo Anno.
Het moedige woord Is door Plus XI gespro
ken: de wereld hervormen! Tot deze taak wor
den alle katholieken ter wereld opgeroepen, ook
wjj, katholieken van Nederland, vooral wU. die
een gesloten eenheid vormen, niet benauwd
door internationale verwikkelingen noch door
nationale tweedracht.
Herstel der maatschappelijke
luidt het bevel van de encycliek.
Deze encycliek beteekent een omwenteling,
zeker, een vreedzame omwenteling, maar des
niettemin een omwenteling, ’n radicale afbraak
van het individualisme (negatief) en een op
bouw van een geordende maatschappij, berus
tend op rechtvaardigheid en naastenliefde.
Het is allernoodzakelijkst, aldus de Paus, dat
deze omwenteling ook in daden zich ulte, ma.w.
een sociale en juridische orde scheppe, waar
door heel het economische leven als in nieuwe
vormen wordt gegoten.
Spr. verklaarde, dat het program van de
Staatspartij aan dezen encycliek beantwoord
de. Het richt zich op de volgende vier punten
1. de dringende noodzakelijkheid om allen,
die aan de voortbrenging direct of Indirect
deelnemen, in rechtvaardige verhouding te doen
Nadat den laatsten tijd door communisten op
schoorsteenpijpen van fabrieken te Zaandam
geschilderd was om de aandacht te vestigen
op den candidaat Lou de Visser, van de C.P.H.,
in verband met de as. verkiezingen, hebben de
fabriekseigenaren door aanbrenging van prik
keldraad getracht deze hoogteschllders te be
letten deze ontsiering aan te brengen.
In den nacht van Zaterdag op Zondag J1
betrapte de politie een persoon, die bezig was
de schoorsteen van de firma Albert Heyn aan
-de Oostzijde te bekladden. De man vluchtte
echter in een bootje over de Zaan en ook een
schot van den politieman om den dader tot
terugkeering te dwingen, mislukte. De sterke
arm zette evenwel haar onderzoek voort en na
gekomen te zijn aan den westelijken oever van
I de Zaan, ontdekte zij nabij het Lyceum een
[nat spoor, hetgeen gevolgd werd en dat leidde
naar de bakkerij „Ons Belang", aan de Boten-
makersstraat. Daar vonden zij den 20-Jarigen
J. B„ de Juist bezig was zijn natte kleeren uit
te trekken. De man was erg van streek en be
kende den nachtelijken schilder te zijn geweest.
Proces-verbaal werd opgemaakt.
En zóó kwam de leider Wesseling, de groote
strijder voor de groote Katholieke zaak, op num
mer 2 van de lijst terecht, en hjj zal daar wel
moeten blijven. Wat misschien pielt voor een
zeker, niet onjuist appreciatievermogen bjj hen,
die hem dit kooltje stoofden.
Wanneer wij echter zien, wat zich in die ver
schillende dlssldentpartytjes openlijk of ver
dekt allemaal afspeelt, dan begrijpen wjj
niet, hoe een verstandig oordeelend Katholiek
in één daarvan nog eenig vertrouwen stellen
kan.
Men vergelijke bij dit rusteloos gedoe en dit
vaak persoonlijk gekuip den rustigen ongestoor-
den gang van zaken in de groote en machtige
RK. Staatsparty, waar een leder zich veilig
voelt.
Er is maar één meester in den Staat, dat U
de Duce, dat is Mussolini. Zijn officieele ti
tel is „Voorzitter van den Ministerraad". Die
titel geeft geen idee van de werkelijkheid. De
werkelijkheid van de macht van één man ligt
verscholen achter den behouden voorgevel van
het monarchaal-parlementaire stelsel. Het
fascisme behoudt den Konlng, den Senaat, de
Kamer, maar alleen het ulteriyk, De eenlge
inhoud is: Mussolini.
Men verhaalt van den Konlng, dat hij eens
met iemand zat te praten, terwijl zijn zakdoek
naast hem op tafel*lag. Toen de ander, in
vergissing, zijn hand neer dien zakdoek uit
strekte, weerde de Konlng hem af, uitroepen
de: „Neen, blijf daar af, dat is nu nog het
•enige in Italië, waarin ik mijn neus mag ste
ken."
Ken andermaal zat de Konlng voor
kaart van Rome, waarop de grenzen van
Vatlkaansche Stad' waren aangegeven, En hij
ruchtte: „Och, mocht ik ook nog één aoo*n
klein stadje hebben I"
Den Duce, den „capo dl governo” (het hoofd
der regeerlng), kan men niet vergelijken met
den president der Vereenlgde Staten, wiens
macht en bevoegdheid toch nog veel grooter
M)n dan die van onze Koningin.
Mussolini is door niemand gekozen: zijn
„Het hooge woord moet er uit, de candldaat-
stelling, zooals die nu officieel is, is niet die
van de partij, maar van een troepje Intriganten.
In onze partij is op de meest vrije en democra
tische manier over de nummering der voorloo-
pige candldaten gestemd. Zonder advies! Op
ééne afdeellng na. Die afdeellng is Tilburg! En
door die eene afdeellng zijn alle andere geterro
riseerd en gesaboteerd. Dit zullen wjj bewijzen.
Vooraf een stukje voorgeschiedenis. De afd. Til
burg was altijd een nagel aan onze doodkist. In
een gemeente, waar op onze partij pl.m. 6000
stemmen worden uitgebracht, waar wjj 6 raads
leden bezitten, kwam het ledental nooit boven
enkele tientallen uit. Abonné’s op ons orgaan
hadden wij bijna niet. Partyboekjes en brochu
res gingen er weinig heen. Insignes werden niet
besteld. Totdat.... de candldaatstelllng in zicht
kwam. Toen ging het ledental sprongsgewijze
vooruit en passeerde in de laatste weken zelfs
de 200.
Al wekte die plotselinge toeloop achterdocht,
het P. B. heeft In uiterste lankmoedigheid en
goede trouw geen tegen-maatregelen genomen.
Aan de statutaire verplichtingen werd voldaan.
Door het C. K. werden aan Tilburg het voorge
schreven aantal stembiljetten toegezonden. Zij
werden nauwkeurig ingevuld, de uitslag opge
maakt. Aan den vorm ontbrak niets. Des te
meer aan den geest.
Wat bleek? Op de plaatselijke favorieten, de
H.H. Arts en Donders waren alle nummers 1 en
2 toegepast. Mr. Arts kreeg 2596, Donders 2477
punten. Daartegen kan geen bezwaar gemaakt
worden. Maar wat wel verdacht voorkwam, was
dat Wemeling maar 312 punten kreeg. BU
Arts was Wesseling 2275 punten ten achter. BU
het nazien der biljetten kwam Wesseling op
meer dan 88 biljetten heelemaal niet voor. De
zelfde truc is ook op Houtsma’s Candida tuur
toegepast, maar dat laten wij bulten beschou
wing, omdat daardoor het eindresultaat geen
verandering heeft ondergaan. Overigens Is het
natuurlUk even ernstig.
Die enorme voorsprong kon door alle andere
afdeelingen gezamenlijk niet meer worden in
gehaald.”
deelen in de vruchten en ook degenen, die door
arbeid deelnemen, te brengen tot voldoend eigen
bezit;
2. eensgezinde samenwerking in organlschen
vorm van allen, die In bedrijf en onderneming
werkzaam zijn;
3. verwerping én van de vrije concurrentie én
van de economische dictatuur, als leidend be
ginsel voor de volkshuishouding;
4. opbouw eener sociale en Juridische orde
ning. doortragken van sociale rechtvaardigheid
en sociale liefde.
In concrete maatregelen lelden deze begin
selen tot verderen uitbouw van de organische
samenwerking in bedrijf en onderneming, re
geling van het pachtvraagstuk onder volledige
erkenning van het sociaal karakter van den
grondeigendom, invloed van den staat op het
beleid der Nederlandsche Bank, wetteUJke be
palingen ten aanzien van de openbaarheid van
het bankbedrijf, wettelijke regeling van de
openbaarheid ten aanzien van concerns,, trusts
en kartels.
Mr. Kropman sloot met een opwekking aan
alle luisteraars, om mede te werken aan de ver
werkelijking van het grootsche werk van Plus
XI: Herstel der Sociale Orde.
dig energisch repeteeren van tien uur *s mor
gens tot vijf uur ’s avonds nu eens op 1 eene,
dan weer op een ander terrein.
De kleuren brandden in de zon. De Jeugd was
geladen met gespannen enthousiasme. De leid
sters waren een en al activiteit.
En daar waren nog „maar” rond tweeduizend
meisjes van een zevenduizend die komen
zullen. En die zevenduizend zijn eigenlijk nog
een gering getal voor „de Graal Maar het
overigens goed ingerichte Xerxes-stadlon van
Schiebroek is niet grooter, laat niet meer mee
spelenden toe.
Overal werd gerepeteerd. Ook in Amsterdam
in het Amsterdamsche stadion. Maan- ditmaal
zal niet Amsterdam, maar Rotterdam met het
nabjje Schiedam de vreugde van het Graal
spel beleven. Dicht bjj de plek waar St.
Lydwina leefde, leed en glorieerde wordt haar
roem tot ons gedragen.
De meisjes van Schiedam zelf genieten van
zelf sprekend de eer om het koor te mogen vor
men dat het Lydwinakoor heet en eerst in Mld-
deneeuwsch costuum, later in wit gewaad, St.
Lydwina op haar levensweg verbeeldt. We heb
ben haar zien repeteeren met enkele Rotterdam-
sche koren.
«--y e wereldgeschiedenis wordt geschreven
1 door Gods voorzienigheid. Niet de ge-
kende helden die in sommige gewichtige
perioden de gebeurtenissen schijnen te stuwen
of te keeren, maar de ongekende genadelevens
van Gods verkorenheid brengen de bultenna
tuurlijke krachten die den loop der wereldzaken
kunnen beïnvloeden.
De boete, de voorspraak, de overvloed van gees
telijk goed van enkelen richten de wereldge
schiedenis naar de hoogere orde van Gods in
zicht. En de dramatische motorische werking
van den uiterlijken gang van zaken ligt minder
bij de namen onzer geschledboeken dan bU die
der levens onzer heiligen welke in de ondoor
grondelijke raadsbesluiten Gods hun grootsche
taak hadden.
Niet zonder vaderlandsche fierheid vieren we
daarom straks het eeuwfeest eener Sint Lydwi
na van Schiedam, die naar de geestelijke orde
der dingen door haar stil gedragen lijden en
haar wonderbaarlijk schoon zieleleven vol over
gave aan God, van zoo groote beteekenis is
geweest en nog is voor land en volk.
Te zeer ligt dit leven nog vast in enkele
hlstorieboeken voor meer ontwikkelden of In
eenlge devotieboekjes zonder breed inzicht in de
behoefte der massa. Lydwina moet als het
ware bjj haar eeuwfeest weer aan haar volk
worden teruggegeven. Niet in een enkele kerk-
schlldering maar in het begrip der levende,
strevende, denkende, arbeidende menigte dient
haar nagedachtenis geëerd en moet haar wezen
voortleven.
Een massa-stuwlng als „de Graal"-leldlng
heeft dit begrepen: Lydwina is van ons en voor
ons! Lydwina is geen naam uit vervlogen verre
eeuwen maar is een levensbegrlp voor
onze dagen.
ambtstijd Is van onbeperkten duur. Ook niet
met den Dultschen Rijkskanseller; hjj heeft
niemand boven zich; hl) staat naast den
Konlng. Ook niet met den Minister-Presi
dent van Engeland of Frankrijk; hy is niet
afhankelyk van een parlementaire meerder
heid. HU is zonder superieur, en zonder con-
tröle. HU Is de Meester van den Staat. De an
dere ministers zUn zyn ondergeschikten. Hy is
meer dan „primus inter pares”. De Minister
raad beraadslaagt, de Duce alleen beslist. Zoo-
als ook Napoleon zei: „beraadslagen doet men
met meerderen, handelen kan men slechts al
leen.” De strafwet beschermt zUn persoon ge-
lyk den Konlng. HU heeft zyn eigen geheime
politie en spionnen.
In December 1929 schreef het dagblad „Mat-
tlno" van Napels, dat Mussolini van het jaar
VII niet meer was, wat hy tot dan toe geweest
was: zyn nog teveel menschen die er op
pochen, dat ze met hem zyn groot gebracht,
of dat ze met hem gegeten hebben. Er zUn
nog te veel menschen, die, wanneer ze van
den Duce spreken, hem eenvoudig noemen
Benito. Het wordt tyd het met luider stem te
verklaren, dat Benito niet, meer bestaat. Thans
heet Mussolini de Duce en alleen de Duce”.
Het beweglngskoor van St. Lydwina geeft
plastisch massaal door het gelyktydig indivi
dueel uitbeelden der deelnemende meisjes, het
leven en lUden weer van de gezegende vrouwe,
wy zien haar schaatsenrUden eerst waarby zy
haar „noodlottlgen” val doet. De Graalmeisjes
beelden dit op rolschaatsen uit. „Half Schiedam
rolschaatst” vertelde ons lachend een der leid
sters toen we met onzen fotograaf de repetitie
bUwoonden. Maar dit schaatsen kon natuurlUk
niet op t gras beoefend worden en zoo bleef de
repetitie daarvan achterwege. Mdar vol nieuwe
schoonheid waa het massabeweeg van het be
weglngskoor terwyi de spreekkoren den tekst
zegden. Het strompelen, het lyden van Lydwina
werden daar massaal rhythmisch ons voor oogen
gesteld, terwyi de symbolen der menscheUJke
hartstochten en zinnen komen aanstormen en
een aanval doen op het zwaar beproefde kind.
9 en 17 April wordt er weer gerepeteerd te
Schiebroek in het Stadion.
Wat wy er van zagen en boorden en lazen
geeft ons recht onzen lezerskring te waar
schuwen:
Daar moet ge bU zyn!
Dat moogt ge niet missen.
Bestelt onmlddeliyk uwe kaarten vóór het te
laat is. Behoedt u voor een teleurstelling. Het
Stadion is betrekkeiyk klein en de kaarten vlie
gen weg.
Hoe ge er gemakkeiyk komen kunt en nog
meer vertellen we nader nog.
Katholiek Nederland moet 30 April daar met
zUn bisschoppen zUn Heilige eerenl
et is een zielige vertoonlng in alle groepen
van Katholieke dissidenten: de Katho
liek Democratische Bond van Prof.
Veraart zag zich beroofd van den lAAtsten steun,
waarop het buiten de gelederen nog
rekende, en binnen die gelederen is het een
druk verkeer van den gaanden en komenden
num....; in de R.K. ArbeiderspartU is bet ook
allerminst rozengeur en maneschyn: „vooraan
staande” bestuursleden bedankten voor een
party, waarin zoo autokratlsch de hand gelicht
werd met de demokratie en waarin een zoo on
katholieke geest heerschte; de tegenstanders
van deze bestuursleden verklaren echter, dat
bedoelde leidende figuren wel moesten bedanken,
omdat zy tegen de partyieiding in met hun
eigen Kamercandidatuur gecolporteerd hadden,
waartegenover de aldus beschuldigden weer op
merken, dat het hoofdbestuur de candldaten-
UJsten bulten hen om had in elkaar geflanst.
In de RK. Volksparty is het ten slotte een
minstens éven zoo frissche beweging:
In „Onze Vaan” vertelt de heer Wesseling:
er is by de candldaatstelllng Iets gebeurd, dat
heel erg is: „Iets, dat in een Idealistische party
als de onze niet had mogen kunnen voorkomen.
There is something rotten in the State of R K.
VI». Dat beteekent, dat zich iets rots in onze
beweging heeft voorgedaan.”
y et heeft er allen schyn van, dat het
L—I parlementaire stelsel aftakelt. In land
■1- -*■ na land is het vrywel aan den dyk ge
zet en zagen wU „den sterken man” optreden.
Moeten deze voorbeelden ons tot navolging
jokken?
Maken wU eens een rondreis door Europa.
Als men verre reizen maakt, weet men veel
te vertellen. Zal het ten slotte wellicht niet
zoo zyn, dat wy, in t lieve vaderland weer
terug gekeerd, biy te moede zyn en vinden,
dat het toch nergens zoo goed is als by ons?
We zullen zien, wy zullen onze reis laten
gaan over Italië, Spanje, Polen, Rusland,
Dultschland, al zullen we terloops even een
blik slaan op Griekenland, Turkije, Joego
slavië. En dan gaan we weer welgemoed huls
toe. 1).
De dag na den oorlog is voor alle volken
ook de overwinnende een moeliyke dag, dg
aanvang van een verward en gevaariyk tyd-
perk. Zaden van anarchie zweven in de lucht.
En anderzijds: de exaltatie van de kracht be
reidt voor een regeerlng van kracht Republi
keinen zUn in den regel tegenstanders van den
oorlog: zy vreezen den overwlnnenden gene
raal. De ervaring stelde hen in 1 gelUk.
Van 1919 tot 1922 was het in Italië een
anarchlstisch-chaotische toestand. Bjj de
spoorwegen een janboel. Men stal er als de ra
ven. Meer dan 6254 millioen Lire aan schade
vergoeding wegens verloren gegane goederen
moest worden uitbetaald. Op het platteland
heerschte een ware jacquerie. In Augustus 1920
bijna in alle steden algemeene werkstaking;
de vakvereeniglngen namen eenvoudig de fa
brieken in bezit. Zoo in de groote automoMe-
len-fabrlek Fiat In het land een stemming
als in Frankryk na de Juni-dagen van 1846.
Het land in nood riep om den „sterken man”.
Hy kwam en rukte aan 1 hoofd zyner zwart-
hemden naar Rome op: Mussolini. „César de
Carnaval” werd hU in de Fransche Kamer ge
noemd. Het officieel verslag verzachtte dit tot
„César de carton.”
Thans, na tien jaren, kan men zich van
het fascisme niet meer afmaken met geestlgen
spot Of zwygende minachting
Met geweld heeft Mussolini den Itallaan-
schen Staat veroverd; met geweld heeft hy
hem tot heden behouden. In Rome als in Mos
kou is bet geweld oorsprong en grondslag en
handhaver van het huidig Staatsgezag. Niet
de toestemming van het volk. Maar terreur
kan niet een biyvend regeeringsinstrument
zyn. Daarom wilde Mussolini zich meester ma
ken van de jeugd, dat is van de toekomst: het
werk der nationale Balllla kwam tot stand.
Ieder kind van 6 tot 17 Jaar moet er lid van
ZUn: het sportlef monopolie in den dienst
van den Staat!
Het fascisme is uitgesproken anti-democra-
tisch. Aanvankeiyk behoudt Mussolini den
Konlng, den Senaat, de Volksvertegenwoor
diging. Mussolini had genoeg aan den post
van Minister-President en de meerderheid in
Senaat en Kamer. Weldra echter bemerkte hy,
dat tegendeelen onvereenlgbaar zyn: geweld en
vrUheid, dictatuur en democratie.
a Ik handeh^ei Bismarck, en ik vind altijd
wel een of anderen professor in het intera-
tlonale recht, om mUn daden te rechtvaardi
gen. Heeft men het internationale recht
niet wel eens genoemd de wetenschap der
voorwendsels?
Zoo construeerde professor Rocco, die minis
ter van Justitie was geweest, de fascistische
doctrine, welke zich schrap zette tegenover het
traditloneele democratisch beginsel. Ook hierin
geiykt *t fascisme op het bolsjewisme. Alleen
aardrijkskundig ligt Rome ver van Moskou. In
zyn proclamatie van 7 April 1938 schreef Mus
solini: „Wy vertegenwoordigen een nieuw be
ginsel in de wereld, wy vertegenwoordigen
de antithese, precies, categorisch, definitief,
van de wereld der democratie, van de onster
felijke beginselen van 1789”. De democratie,
zoo leerde hy. is de luxe der oude, rustige, ge
lukkige volken.
In het maandschrift „Politica” van Februari
1937 schreef Prof. Rocco een artikel, getiteld
»De gedaanteverwisseling van den Staat”.
Daarin lezen wV: .Het fascisme hergeeft aan
den Staat de volle uitoefening van zyn souve-
relnltelt, d.wx. hy bevestigt weer de uitvoe
rende machtIn alle landen, maar speci
aal in Italië, heeft het verval van den Staat
als uitwendige verschynlng gehad de onma
tige toeneming van de bevoegdheden van het
parlement ten koste van de uitvoerende
macht."
Een der kenmerken van het fascisme is, dat
er in Italië een officieele party bestaat,
eenig toegelatene, die is in den Staat, die
meester van den Staat, en die opgaat in den
Staat. Zoo steunt ook het regiem van Mos-
kou op de Communistische Party; de dictatuur
van Kemal in Turkye op de Republikelnsche
Party: de Groote Vergadering van Angora is
de officieele politieke vorm van deze party;
zy stemt alleen, beraadslaagt niet: de beraad
slaging heeft plaats in bet Centraal Comité
van de party. In Spanje steunde o. heel
zwakjes Primo de Rivera op de Vaderland
sche Unie.
Het parlementaire stelsel berust op het be
staan van een meerderheid en van een oppo
sitie. In Engeland volgt aan het Hof het hoofd
der oppositie onmlddeliyk na den Eersten Mi
nister.
Het fascisme kent geen oppositie, verbiedt
haar zelfs. In December 1926 zei Mussolini:
„wy willen een corporatieve Kamer schep
pen, zonder oppositie, wy willen geen opposi
tie. en hebben haar ook hoegenaamd niet
noodlg."
De fascistische party is de eenlge toegela
ten party in Italië. Zy heeft haar eigen leger,
dat staat naast het leger van den Staat, zy
is de fundamenteel» instelling van den Staat.
Haar hoogste orgaan de Fascistische Raad.
is tevens het hoogste orgaan van den
Staat. De Kamer is haar ulteriyke manifesta
tie. Alleen leden van de party kunnen een
Staatsfunctie bekleeden. ,J3e party zei Mus
solini is een burgeriyke en vrUwillige
kracht, onder bevel van den Staat" De Alge
meene Secretaris van ds party wordt Be
noemd by Koninkhjk Besluit, en de federale
secretarissen by Ministerieel Besluit.
Groote Fascistische Raad is niet alleen
hoogste orgaan van de party, maar ook van
den Staat. Hy is een Raad van Twintig. Zelfs
niet alle ministers zyn er lid van. HU draagt
aan den Konlng voor, benoembaren tot hoo
ge betrekkingen, zoo ook voor een eventu-
eelen opvolger van Mussolini.
Eén party slechts, dus één opinie, dus geen
vryheld, in Rome zoowel als In Moskou. De
vrUheid, zei Mussolini, is een in ontbinding
verkeerend kadaver. „Alles voor den Staat,
niets bulten den Staat, niets tegen den Staat.”
De natie is de Staat, de Staat is de party, de
party is de regeerlng, de regeerlng Is de Du
ce. Tegenover den Duce bestaat geen vrUheid.
Ook niet voor de pers. Alle bladen zingen de
zelfde wys, piet maar heel weinig verschil in
de woorden. Ook niet voor de burgers, die voor
Het Buitengewoon Gerecht voor de bescher
ming van den Staat kunnen worden gedaagd
Ook niet voor de arbeiders: werkstaking >s
verboden. Er staat boete op, en voor de lei
ders gevangenisstraf.
Geen vrUheid voor de gemeenten: de ge
kozen gemeenteraden zUn vervangen door een
Staatsambtenaar.
Zal het fascisme biyvend zyn?
Het fascisme is een dictatuur. En dicta
turen hebben nooit lang bestaan. De zoon
van Cromwell heeft slechts enkele maanden
geheerscht; de zoon van Napoleon I stierf te
Weenen; de zoon van Napoleon in sneuvel
de in Zoeloeland.
Italië, in nood van anarchie, heeft den dic
tator als redder aanvaard.
Zal het, hersteld, In het nauw
keursiyf kunnen biyven leven, geduldig
vryheidsberooving dragend?
Bonaparte was een realist. HU zei: „Aan
lederen dag zyn leed; aan iedere omstandig
heid haar wet; aan iedereen zyn natuur.”
Dictator, ontwierp hy in 1815 een grondwet
met een parlementair regeersysteem. Incon
sequentie? Tegenspraak? Neen. Eenvoudig de
toepassing van den regel van opportunisme
aan Iedere omstandigheid haar wet.
BlUft het fascisme, dan zal het, Juist om te
biyven, verandering, ontwikkeling behoeven.
Men kan moeliyk gelooven, dat by een be
schaafd en ontwikkeld volk de vryheld op dU
duur onderdrukt kan biyven. Een meerderja
rig volk laat zich niet regeeren zonder mede
zeggenschap.
Arnaldo Mussolini, de thans overleden broe
der van den dictator, schreef eens: „Spreken
van een fascisme zonder Mussolini is pure
dwaasheid.”
Wat dan, n a Mussolini?
WU weten het niet.
Maar dit weten wy toch wel: vryheld
democratie zUn niet van het verleden;
zyn de toekomst.
Voor een sterk gezag hebben wy geen dic
tator noodlg. Maar wel zou hy tegenhouden,
wat niet minder noodzakeiyk la: gezonden
volksinvloed.
