ONS BLAD
De Hitlerianen binden
1
Het Heilig Jaar geopend f
-i-
s
I
.1
VEREE1NIGDE KATHOLIEKE PERS
Het nieuws van heden
De socialisten in
Oostenrijk
m
Staatsgreep in
Uruguay
1
RADIO
RECORD
llllf
OH
ONDER HET GELUI VAN
DE KLOKKEN
BOYCOT DUURT SLECHTS
TOT VANA VOND
DE BAROMETER
*1
VLIEGRAMP IN CANADA
is
I
JOH. LAUWERS
PAYGLOP 3
ALKMAAR
en Weer huisje*
I
Sau
I
ZATERDAG 1 APRIL 1933
VROOLIJK BEZOEK BIJ DVITSCHLANDS RIJKSKANSELIER
Een troef van Seitz
1
Dollfass de voorrang
ONTVANG LAM PEN VANAF F 2.50
De banken’worden niet
gesloten
RECORD-JVERELDVLUCHT
Bier in het leger
Barometers
Vrijwillige sluiting
7*
Titulescu
IIIHUfh
Toestand nog niet te
overzien
De plechtigheden in
den St. Pieter
Preeident Terra werpt zich op
als dictator
Koopers by Joden
gestempeld
Hedenochtend vond de plechtige
opening plaats van de
Heilige Deur
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
Oproep tot vorming van nieuwe
organisatie in plaats van den
Schutsbund
N.V. Gloeilampenfabriek
Paus Pius XI klopt op de Heilige Deur btf
sto opening van het Jubeljaar 1925.
N.V. Ned. Verzek.-Maatschappij
St. Willibrordus
Utrecht, Catharijnesingel 48
Hoófdinspectie Amsterdam
Adm. de Ruijterw.242, Tel. 82797
Kapitaal- en Valkavarzekering
Onze installatie voer hot
chemisch reinigen is do
nieuwste, en onze zorgvul
dige behandeling de beste.
TAPIJTREINIGING
GORDUNENWASSCHERIJ
Het Weer tll
Bewoonsters van het Spreewald hebben bij Rijkskanselier
Hitler een bezoek gebracht. Op onze foto ziet men: Dr. Frick,
Goering, Hitler en Kube
I
Wordt van der Lubbe
opgehangen
„Ridinm”
Voortzetting in versterkte mate,
als Woensdag de buiten-
landsche hetze niet
ten einde is
WW WlW WDVftP*
g
Gemeenteraden en
Landdagen
lil
i
J
-J
NOORD-HOLLANDSCH DAGBLAD
Onze Romeinsche correspondent seint:
twee wetsontwerpen
Amerikaansche piloot Willy Pott
wil
daar anders
het
&-
II
TILBURG
onder 8.32. Licht
Eerste Kwartier 3 April.
Fusie tramwegmaatschappljen in den Geider-
schen Achterhoek.
REPUBLIKEINSCHE SCHUTZBUND IN OOS
TENRIJK ONTBONDEN.
Paus Pius XI knielt in de Heilige Deur bij
de opening van het Jubeljaar 1925.
BERLIJN. 31 Maart. (W. B.) Hedenmorgen
kwamen In Annaberg (Saksen) sterke 8. A-
afdeelingen vodkde joodsche winkels samen, die
lederen kooper, die uit deze winkels kwam, een
stempel op het gezicht drukten met bet in
schrift: ..Wij verraders koopen bij JodenI**
Volgens een bevel van de nat.-soc. party mo
gen de Joodsche winkels eerst morgen sluiten.
Stijgende werkloosheidindexcijfers van Ja
nuari J.L
Inzegening „Eigen huis" van de Kath. Jongens
Centrale te Utrecht door Z. H. Exc. den Aarts
bisschop.
Rede van oud-mlnister Welter over de moge
lijkheden voor onze industrie in het Verre Oos
ten.
Uitvaart en begrafenis van Pastoor E. Mersel
te Rotterdam.
Hoogste stand op Zaterdag 9 uur v^u: 751
Vorige stand. 75»
Staatsgreep in Uruguay. Toestand nog niet te
oversten.
Versnelde bruggen bon w;
ingediend.
I
Matige tot zwakken Zuidelijke tot Zuid
westelijken wind, half tot zwaar bewolkt
of betrokken, waarschijnlijk eenlge re
gen, selfde temperatuur.
Verdere vooruitzichten: weinig verande
ring.
Zon op S.37,
op 7.12.
s
^llllllllllljllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllmm^
BERLIJN, 31 Maart. (V. D.) De rjjksregee-
rlng heeft, naar de ,J>. A. Zmeldt, een wet
opgesteld over ophangen en het voltrekken van
de doodstraf, welke wet op 28 Maart is geda
teerd en die door rijkskanselier Hitler benevens
In vertegenwoordiging van den rtjksmlnlster van
justitie door den vlce-kanseller von Papen te
onderteekend.
Volgens paragraaf 1 van deze wet Is para
graaf 5 van de verordening van den rjjkspresl-
dent ter bescherming van volk en staat van
28 Februari ook. van toepassing op daden, die
in den tijd tusschen 31 Januari en 28 Februari
zijn begaan. Paragraaf 5 van de verordening
van 28 Februari stelt de doodstraf in voor een
geheele reeks van zware misdaden, waaronder
de brandstichting In den Rijksdag ook valt.
Paragraaf 2 der verordening bepaalt: Wan
neer iemand wegens een tegen de openbare
veiligheid gerichte misdaad ter dood veroor
deeld Is. kan de regeerlng van het Rijk op het
land door welks autoriteiten het vonnis moet
worden uitgevoerd, bevelen, dat de voltrekking
door ophangen geschiedt.
Hiermede zijn de legislatieve voorwaarden
geschapen voor de door den rijkskanselier in
zijn RUksdagrede reeds aangekondlgde executie
van den brandstichter in den Rijksdag.
gekomen. De verantwoordelijkheid voor aldus
tot stand gekomen besluiten moet de Duitsch
soclaal-democratie afwijzen”.
Wijziging der Duitsche Landdagen en Ge
meenteraden overeenkomstig den uitslag der
jongste Rijksdagverkiezingen.
LONDEN, 11 Maart. (Reuter.) Tttulescu wordt
de volgende week te Londen verwacht, waar hij
namens de Kleine Entente zal protesteeren te
gen het Vier Mogendheden Plan, j
WEENEN, 31 Maart (Reuter) Met volle
dige instemming van de regeerlng heeft
Bondskanselier Dollfuss gelast, dat de Repu-
blikeinsche Marxistische Schutzbund in bet ge
heele gebied ontbonden moet worden.
NEODESHA (Kansas) 31 Maart. (Reuter).
Een vliegtuig, dat een ploeg Canadeesche sport-
menschen vervoerde, is nabij Neodesha neerge
stort Vier personen werden gedood, tien zwaar
gewond.
Meer boter door de margarine.
Beperking van de kaasproductie.
.Minister Ruys de Beerenbrouck sal 4 April de
psychiatrische inrichting der St. WilUbrordns-
stichting te lleiloo openen.
De Nedertandsche delegatie wederom naar
Berlijn vertrokken voor nieuwe besprekingen.
O O
WASHINGTON. 31 Maart (Eigen bericht.)
De verkoop van bier In leger en marine ia toe
gestaan, behalve op oorlogsschepen.
(United Press.)
BERLIJN, 31' Maart. De door de ryksregee-
rlng uitgevaardigde „voorlooplge wet tot
Glelchschaltung” van de landen met het Rijk
wordt thans gepubliceerd.
Eerstens worden de landsregeeringen gemach
tigd buiten de in de landsgrondwetten voor
ziene procédés om landswetten ült te vaardl-
'd gen.
De landdagen en autonome gemeenteraden
worden met uitzondering van den Pruisischen
Landdag, ontbonden, voor zoover dit niet reeds
gebeurd Is.
zy worden voor 15 April opnieuw gevormd
volgens de stemmenaantallen, die bij de jong
ste verkiezing voor den Duitschen Rijksdag
binnen leder land op de kieslijsten zijn uitge
bracht. Hierbij worden de op de kieslijsten der
communistische partij gekomen zetels niet toe
gekend.
Het aantal zetels der verschillende landdagen
wordt beperkt.
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 159
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
Telefoon Administratie 433, Redactie 633
ABONNEMENTSPRIJS.
Per kwartaal voor Alkmaar f 2.—
Voer buiten Alkmaar I 2 85
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door de
N 7 Drukkerij De Spaarnested Haarlem
I
l
MONTEVIDEO, 31 Maart. (Eigen bericht).
In Uruguay kwam het beden tot een staats
greep. President Terra heeft aan het sinds
lang tusschen hem en den Staatsraad bestaan
de conflict een einde gemaakt, door zich lot
dictator te proclameeren Hij beeft terstond
bet parlement ontbonden en de arrestatie van
de 9 leden van den Staatsraad gelast.
Als voorzorgsmaatregel is de residentie van
den dictator voorlooptg verplaatst van
presidentspaleis naar de brandweerkazerne.
Oud-presldent Bruns verzette zich tegen
zijn arrestatie door op de politiemannen te
schieten, van wie hij er twee verwondde. Zeil
maakte hy daarop een eind aan zijp leven.
De minister van Financiën is gearresteerd,
terwijl een aantal leden der oppositiepartij zich
in beschermingsarrest in hun woningen bevin
den.
Ofschoon de toestand nog niet volkbmen te
overzien is. schijnt de dictator toch gesteund
te worden door leger en politie.
(United Prees)
De nieuwe landdagen gelden per 5 Maart
^llllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllflltlllllllllllllllllllg
WIJ STAAN AAN DE SPITS
Ververij es Ckta. Wiucherij
Is. KROM
I TELEFOON 1523
van den i
rechts zeer
’Scherp becritiseerd. vi
bestaan der andere v
In een oproep der soc.-dem. partijleiding heet
het, dat terstond „Ordnerschaften” gevormd
moeten worden als party-organisatle. Alle le
den van den Schutzbund dienen zich hierbij
aan te sluiten. Het aantal „Ordner" zal bin
nen acht dagen dubbel zoo sterk zijn als de
Schutzbund. aldus de oproep.
De soc.-dem. burgemeester van Weenen heeft
als Landeshauptman van Weenen verordend,
dat de Weensche Helmatschutz terstond ont
bonden moet worden.
WIskNEN. 31 Maart. (Reuter.) De ontbinding
:m Schutzbund wordt door
•en dig begroet en door links
-al wegens het blijven
:rorganlsatles.
De
binnen een week de aarde rond vliegen
BERLIJN. 31 Maart. (V.D.). De Bond van
Duitsche Warenhuizen heeft al haar leden-flr-
ma's, die getroffen worden door de bepalingen
van de boycot, aanbevolen onmiddellijk hun
zaken te sluiten tot Maandagavond 1 April.
1933 als voor vier jaren gekozen. Voortijdige
ontbinding is niet toegestaan.
Een ontbinding van den Rijksdag heeft zon
der meer de ontbinding ten gevolge van de
volksvertegenwoordigingen der landen.
De gemeenteraden worden eveneens ontbon
den. Zij worden vóór 3 April opnieuw gevormd
volgens het aantal geldige stemmen, die vol
gens de verkiezingen voor den Duitschen Rijks
dag op 5 Maart binnen het gebied van de be
paalde gemeente is uitgebracht. Daarbij blij
ven stemmen bulten beschouwing, die op kies
lijsten der communistische party zUn uitge
bracht. Het aantal zetels wordt beperkt.
De nieuwe gemeenteraden gelden per 5 Maart
als voor 4 jaar gekozen.
De gemeenteraden In Pruisen blijven onge
wijzigd.
BELGRADO, 31 Maart. (V.D.) Hedenmor
gen verscheen in de straten van Belgrado een
extra-editle van de „Novostt” met een groot
opgemaakt bericht op de voor-pogina, dat op
Hitler een aanslag was gepleegd en dat. hy bij
het verlaten van zyn woning door drie revol-
verkogels was gedood. Te Belgrado ontstond
groote opwinding. De kranten werden den ver-
koopers uit de handen gerukt en de Duitsche
legatie ontving tal van verzoeken om inlichtin
gen en condo'.aties.
Inmiddels bleek het blad op de blnnen-pa-
glna geantidateerd te zyn op Zaterdag 1 April
en bleek het geheele bericht slechts te zyn
bedoeld als een „April-grap”.
In verband hiermede had de Duitsche ge
zant een onderhoud met den Minister van Bul-
tenlandsche Zaken, by wlen hy tegen de hou
ding van het blad „Novoeti” protesteerde, ter
wijl hij bestraffing van de schuldigen eischte.
De MfnLster verklaarde maatregelen tegen de
schuldigen* te sullen nemen.
T'\oor het gelul van de klokken aller Ro-
1 meinsche kerken, dat vannacht om
één uur feesteiyk en indrukwekkend
over de stad galmde, aangekondlgd, Is heden
ochtend het buitengewone Heilige Jaar ter
negentlenhonderdjarige herdenking van de Ver
lossing met de plechtige ceremonie van de
Heilige Deur geopend.
Reeds in den vroegen morgen begonnen de
geloovlgen naar Sint Pieter te stroomen en
vulden langzamerhand de breede beuken van
de basiliek, terwyi ook een aanzienlyke menigte
op het St. Pietersplein bleef wachten in de
hoop, van dAArult iets van de Interessante en
schilderachtige plechtigheid te kunnen zien.
Rijen van auto’s brachten hoogwaardlgheids-
bekleeders in groot tenue, diplomaten, Maltezer
ridders, Romeinsche prinsen, die plaats gingen
nemen op de tribunes in het voorportaal van
de basiliek. Links van de Heilige Deur, die nu
nog een steenen wand was, stond de troon van
den Paus; er tegenover de gereserveerde tri
bunes voor de souverelnen. voor de familie
leden van den Paus, voor de orde van Malta,
de diplomaten, den Romelnschen adel, het
Comité voor het Heilige Jaar. De wyde hal van
het portaal bood een schitterenden aanblik.
Tegen elven werden de groote hekken, die
het voorportaal naar het plein toe afsluiten,
dichtgeslagen, en eveneens de deuren tusschen
het portaal en de basiliek gesloten. De j?ause-
ijjke stoet nadert.
In de Zaal der Paramenten van het Vatl-
eaansch Paleis, waar hy werd opgewacht door
da wltgemyterde kardinalen, bekleedde de
Paus zich met den pauseiyken mantel en den
met edelsteenen bezetten myter. om zich daar
op. voorafgegaan door de bisschoppen en
kardinalen en door het pauskruis, naar de Six-
tynsche kapel te begeven en daar voor het
Allerheiligste te bidden.
Vervolgens hief de Paus het Vent Crea
tor aan, en terwyi het pauseiyk koor “de
strofen van de hymne voortzette, vormde zich
de stoet eri schreed plechtig naar het voor
portaal van Sint Pieter.
By den ingang van het portaal, nl. bij het
trotsche ruiterstandbeeld van Constantyn den
Groeten, besteeg de Paus den draagstoel. De
silveren trompetten schetteren den trlomf-
marsch van Longhi; terwyi allen recht staan.
k-komt onder het zyden baldakyn, geflankeerd
door de wuivende pluimenwaalers, de Opper
priester op de schouders van de dragers lang
zaam nader. In den plechtigen stoet gaan
voorop de prelaten en de vertegenwoordigers
der verschillende ordes; dan volgen de peniten-i
ciërs, die den langen dunnen stok, symbool van
hun ambt, in een krans van bloemen dragen,
de gemijterde bisschoppen en patriarchen, waar
onder de Oosterlingen zich door hun schilder
achtige kleedy onderscheiden; de kardinalen,
voorafgegaan door hun secretarissen, die een
kaars dragen. De Zwitsers staan langszy; op
den schouder de gegolfde middeleeuwsche slag
zwaarden. De Paus draagt dn de linkerhand
een brandende kaars, terwijl de rechterhand
Zegent.
Het is een oogenblik van waarlijk religieuze
wyding. De Paus, die met zooveel Ingetogen
plechtigheid nader komt, is hier vóór alles een
priester, de opperpriester van een negentien
eeuwen oude Kerk, die den dood van haar
goddeiyken stichter, waardoor het menschdom
verlost Is, gaat herdenken met een jaar van
buitengewone gebeden en boete, de priester, die
met een symbolische handeling de poorten der
bovennatuurlijke genade komt ontsluiten.
Begroet door den aartspriester van St. Pieter,
kardinaal Pacelll, en door het kapittel nam
de Paus plaats op den troon; rechts van hem
de groot-penitenclër kardinaal Laurenti en
links kardinaal Verde.
Toen het Veni Creator verklonken
was, daalde de Paus van den troon af, nam
uit de hand van den groot-penltenclër den
gouden hamer aan en sloeg voor de eerste
maal op het marmeren kruis, dat zich op de
deur afteekent.
Het liturgische gezang begeleidde de hamer
slagen.
Aperite mihl pert as JwsUtiae: opent mH de
poorten der gerechtigheid, zingt de Opper
priester ten eersten maal. En het koor ant
woordt: Ik sal ingaan en den Heer loven.
By den tweeden slag: Ik gal ingaan te^ uw
huis, o Heer,” waarop het koor antwoordt: En
In uwe vreeae aanbidden in uw tempel.
Ten derden male herhaalt de Paus: Opent
de poorten, want de Heer is met ons; en het
koor zingt: Die sterk is In Israel.
By den derden slag bezwykt de dunne steenen
wand; een gat opent zich en de arbeiders, die
aan de andere zyden wachten, hebben vlug het
geheele muurtje omver getrokken en weg ge
sleept.
De Heilige Deur is open. Het koor zingt
„Jubilate Deo omnis terra....De klokken van
Sint Pieter beginnen te lulden en spoedig ant
woorden uit de verte die van de kerken van
Rome.
Intusschen hadden de penitenciërs, In den
open doorgang geknield, den drempel met ge-
wyd water van stof en steengruis gereinigd. De
Paus, die op den troon gewacht had. daalde
nu weer af en ging, met den myter op het
hoofd, de kaars In de linker- en het processle-
kruis in de rechterhand, neerknielen op den
gewyden drempel. Zoo geknield, hief Hy de
hymne- aan: Vexilla Regis prodeunt.
En terwyi het koor de hymne vervolgt,
schrydt de Paus door de Heilige Deur als eerste
Sint Pieter binnen, terwyi de kardinalen en
bisschoppen en de geheele pauseiyke stoet hem
volgt.
In de 'Sacramentskapel heeft de Heilige
Vader daarop de vertegenwoordigers der ver
schillende aartsbroederschappen en broeder
schappen tot den voetkus toegelaten, die belast
zyn met de bewaking van de Heilige Deur.
Vervolgens vormde zich weer de stoet en be
gaf de Paus, nu met de tiara gekroond,
zich naar de Con f essi o, onder de jube
lende toejuichingen van de tienduizenden, die
binnen Sint Pieter, door een wand van het
overige gedeelte der basiliek gescheiden had
den gewacht, en eerst nu den Heiligen Vader
zagen verschünen.
Qen heilige stilte valt echter, als van de
loggia in de groote koepelpljlers de kost
bare reliquleën der Verlossing getoond wor
den, die Sint Pieter bewaart: een groot frag
ment van het Kruishout, de zweetdoek van
Veronica, de lanspunt van Longinus.
Dan geeft de Paus van de hoogte van een
by de contesslo opgericht podium den
plechtigen zegen aan de dicht opééngedrongen
menigte, die een oogenblik nederknlelt, om dan
met eindelooze toejuichingen den Heiligen
Vader, die op den draagstoel zegenend door
Sint Pieter gaat, te vergezellen, zoolang hun
stem Hem nog kan bereiken.
Het Heilige Jaar is geopend.
Met hetzelfde ceremonieel, zU het met ge-
rlngeren luister, heeft Intusschen hedenochtend
ook de opening der heilige deuren door de
kardinaal-legaten plaats gevonden in de Sint
Jan, Sint Paul en 8. Maria Maggiore.
In beginsel zal de RUksregeerlng het vol
gende verordenen: De boycot wordt door de
aangesloten organisaties met de meest ijzeren
discipline doorgevoerd en zonder eenlge wets
overtreding. Wy hebben de verantwoording,
dat geen onschuldige door de boycot getroffen
wordt.
Banken worden nlgt gesloten,
het betalingsverkeer zou stokken.
Van de N8D.AP. en baar leiding wordt
verwacht, dat geen S.A.-man, SB.-man en
boycotpoet een zaak binnengaat. Verwacht
wordt, dat de pers een waarschuwing tegen alle
communistische provocateurs uitvaardigt. Deze
zijn, wanneer zy tot handtasteiykheden of on-
wetteiyke handelingen aansporen, terstond in
handen der politie te stellen en zullen volgens
de bestaande strenge wetten worden gestraft.
De anti-Joodsche boycot in Duitschland duurt
slechte lot hedenavond, doch wordt Woens-
,dag in versterkte mate voortgezet, wanneer de
helse in het buitenland dan niet volkomen ge
ëindigd is.
WEENEN. 31 Maart. (V. D.) De politle-dl-
rectle heeft instructie ontvangen voorzorgen te
treffen voor de veiligstelling van het vereenl-
gingsvermogen van den republikeinschen
Schutzbund.
Op grond van de beschikking van den soc.-
dem. burgemeester Sells, welke zich richt tegen
ds Heimwehr van Weenep heeft de politie
eveneens Ipstuottes ontvangen met batoskklng
tot de Weensche Heimwehr, welke evenwel‘niet
zijn ten uitvoer gelegd, daar de beschikbare
kraahtep voorlooplg bezig zijn met de ten uit
voerlegging der beschikkingen van den bonds-.-
kanselier.
•UUJN, 31 Maart (WJL). De rtjluminlster
voor Volksvoorlichting en Propaganda, dr.
Goebbels, heeft Vrijdagavond tegenover ver
tegenwoordigers der Duitsche pers het volgende
verklaard:
De RUksregeerlng heeft er met bevrediging
kennis van genomen, dat de anti-Duitache
gruwelhetze in het buitenland aan het luwen
is. ZU siet daarin een succes van de boycot,
waarmee de naL soc. beweging heeft gedreigd.
ZU ziet daarin echter ook, dat het vereenlgde
Jodendom in Duitschland de mogelijkheid be
zit, om deze gruwelhetze volkomen tot staan tef
brengen. Zjj is ervan overtuigd, dat de gruwei-
hetze haar hoogtepunt heeft overschreden.
De N.SJD.A.P. heeft nu besloten de boycot
morgen in vollen omvang en met Ijzeren disci
pline door te voeren. Zjj begint *s morgens om
18 uur en wordt morgenavond voorlooplg stop
gezet tot Woensdagochtend 1# uur. Is op dat
oogenblik de gruwelhetze in het buitenland
echter volkomen afgeloopen, dan is de
N.S.D.A.P. bereid, den normalen toestand te
herstellen. Zoo niet dan zal de boycot Woens
dag opnieuw beginnen, dan echter met een ge
weid en hevigheid, welke lot dan toe ongekend
was.
BERLUN, 31 Maart. (V.D.) Het Partybr-
stuur der 8 PD. vergaderde heden over het
uittreden van den party-voorsitter Otto Wels
uit het bureau der Tweede Internationale.
Het partybeatuur publiceert de volgende ver
klaring:
..Het bestuur acht de houding van Wels julst
aangezlen de besluiten van het bureau der 8
A. I. naast politieke ook organisatorische maat
regelen betroffen, die zonder de medesrerkins
der Duitsche soclaal-democratie tot stand stfn
