Prikkeldraad
H
Als een sprookje
licht
van
De landbouw-machtigingswet
No. 1
lijst 25
van
Versneld tempo bij
bruggenbouw
ILLUMINA TIE VAN DEN
ST. PIETER
BEHANDELING NIET IN
DEZE KAMERZITTING?
a
DINSDAG 4 APRIL
Late erkenning
BOERDERIJBRANQ TE UDEN
ASYLRECHT
Wordt het gehandhaafd?
VROUW IN BRAND GERAAKT
FELLE BRAND TE OSS
Bij ’t vullen van een spiritustoestel
GRAALSPEL ST. LYDWINA
Geheel nieuwe methode
Staten-Generaal geknot?
I
VEEL VEE OMGEKOMEN
CARTONFABRIEK VERBRAND
Bij boerderij brand te Ubbergen
Brand in Zandvoort
Bezwaren
EEN GELUKKIG TEEKEN
De brandweer wist uitbreiding te
voorkomen
Het parool voor de katholieke
kiezers op 26 April
Opening door den nieuwen
voorzitter
CENTRALE RAAD VAN
BEROEP
DE VLUCHT DER DUITSCHE
JODEN
Onder geen beding.
rd.
De Tweede Kamer zegt haar mee
ning over het vérstrekkend
wetsontwerp
Ter gelegenheid van het
Heilig Jaar
feest
Scherpe controle aan de grens
V ij f duizend gloeilampen en negen
honderd fakkels zullen op eer-
sten Paaschdag ontstoken I
worden
se
in die alle
Het vee mede omgekomen
Cltti del Vaticano, April
was voorgelezen
Openingsrede
Nadruk verboden.
(United-Press)
voor
en
g«”
Ier
Oerdeel van den Economische Raad zou vormen.
Y
o
i
ag
en
„de loonen en uitkeerlngen zijn hier booger
dan overal elders in Europa.
;enbouw valt warm toe
om de groote econo-
Naar „Het Volk” verneemt, zal de heer Oude-
geest in de Eerste Kamer een interpellatie aan
vragen om zich te vergewissen, of de regeering
thans ten aanzien van Duitsche vluchtelingen
wel het asylrecht handhaaft.
Volgens het Voorloopig Verslag der Tweede
Kamer over het wetsontwerp tot verleenlng van
bevoegdheden tot het nemen van buitengewone
maatregelen in het belang van den landbouw,
bestond er bij zeer vele leden ernstig bezwaar
tegen, dit ontwerp nog In deze zitting tot af
doening te brengen.
Dat kunnen wy met Albarda als feit consta-
teeren. Weliswaar voegt Albarda er aan toe dat
dit loonpeil en dit peil der uitkeerlngen ultslul-
Toen Zondagmiddag de 29-jarige vrouw L.
van W. In de Pimpernelstraat te Rotterdam
een zgn primustoestel met spiritus wilde bij
vullen en daarbij niet had bemerkt dat het
toestel nog brandde, geraakten plotseling haar
kleeren in brand. Hoewel haar echtgenoot en
enkele buren spoedig te hulp schoten en met
enkele dekens de vlammen wisten te dooven,
had zij toch reeds zulke ernstige brandwonden
bekomen, dat zij In sorgwekkenden toestand
naar het ziekenhuis aan den Coolslngel moest
worden overgebracht.
Verscheidene leden gaven als hun oordeel te
kennen, dat werkelijke steun voor den land- en
tuinbouw ook van deze regeling niet is te wach
ten. Met maatregelen als de in het ontwerp be
doelde is misschien te bereiken, dat de boeren
en tuinders het naakte bestaan redden. De be
drijven zal men daarmede echter 'niet uit hun
verval kunnen opheffen. Waar onze landbouw
is gedesorganiseerd tengevolge van het nage
noeg geheel ophouden van den uitvoer van
zgn. veredelde producten, is het zeker noodlg,
dat de voortbrenging daarvan wordt beperkt
tot die hoeveelheden, welke in het binnenland
kunnen worden geplaatst, vermeerderd met het
weinige, waarvan uitvoer nog mogelijk is.
its
»rd*
In ’n gisteren te Den Haag gebonden zitting
van het Centraal Stembureau beeft de loting
plaats gehad voor de nummering van de voor
de M. Tweede Kamer-verkiezingen ingediende
candldatenlfjzten.
Hierbij kreeg de UM der B.K. Staatspartij
no. 25.
gesteld tegen betaling van een bruggeld. St. Lidllina’» vijfde eetlW-
j a ergtlHlr ÏA11 viin aan nnnr
810 uur: voor de H.H. Vrouwen
in de Tidemanstraat te
watergebrek
van dezen
is
vast te leggen en het daarin passende program
te bespreken op een tijdstip, waarop geen en
kele zekerheid bestaat omtrent de denkbeelden
van hen. die binnen korten tijd het tegen
woordige kabinet zullen vervangen.
t
De brandweer door watergebrek
bemoeilykt
Zondagavond omstreeks acht uur brak een
felle brand uit in de groote landbouwerswoning
van L. Verbruggen op den Boonakker te Oss.
De geheele landbouwerswoning ston in *n om
mezien van tijd in lichterlaaie en brandde ge
heel af.
De brandweer die spoedig ter plaatse was.
kon door gebrek aan water weinig hulp bieden.
Van den inboedel kon zoo goed als niets gered
worden'. Eenig vee kwam in de vlammen om. Ver
zekering dekt de schade.
mlsche belangen, aan een betere verbin
ding tusschen Zuid en Noord verbonden,
als ook om het stevig stuk werkverruiming,
dat in deze groote werken schuilt.
Alleen is het jammer, dat deze wetsont
werpen eerst thans zijn ingediend.
Zal de Tweede Kamer ze nog willen en
kunnen behandelen?
Het gaat hier eenerzljds om een totaal
uitgaaf van 21 millioen gulden vervol
gens om het principe van wederinvoering
van tolheffing en tenslotte om de keuze
tusschen het particuliere plan en het
staats-plan.
Daarover zal.wel een harüg woordje
vallen.
Toch hopen wij, dat het groote voordeel,
dat er een dergelljk groot object van werk
verruiming komt, de Kamer over overigens
zeer begrijpelijke en in normale omstan
digheden zelfs onoverkoombare bezwaren
zal doen heenstappen.
de
het
voor zich opelscht.
Voor heden Is het voldoende te constateeren
dat de S. D. A. P., een enkele maal ter ver
antwoording geroepen, zich haast te erkennen
dat de sociale toestanden hier beter zijn daa
overal elders in Europa, dus ook beter dan h.v.
In Denemarken waar socialisten regeeren.
tend aan de 8. D. A. P. te danken Is, maar dat
kunnen we voor kennisgeving aannemen, we
zijn er aan gewoon, dat de S. D. A. P, welke
verantwoordelijkheid in den Staat schuwt,
monopolie van alle sociale voorzieningen
Een begin van brand, dat zich ernstig liet
aanzien door het vele licht brandbare matenaal.
dat in de toonzaal en winkel aanwezig was.
ontstond gistermiddag om half drie in de radio-
centrale van den heer Geuzendam aan ne
Groote Krocht te Zandvoort. De brandweer was
onmiddellijk ter plaatse en wist met twee
slangen op de waterleiding het vuur meester te
worden. Door de snelle uitbreiding van het
vuur kon niet verhinderd worden, dat de ge
heele benedenverdieping uitbrandde. De boven
gelegen woningen bleven gespaard. De oorzaak
van den brand is vermoedelljk kortsluiting in
het ontvangtoestel der Centrale.
Een structuurwijziging van den landbouw
volgens een vast plan, dient volgens andere
leden, haar complement te vinden In een niet
minder systematische regeling van andere tak-
maatregelen. welke zij noodzakelijk achtten,
ken van bedrijf. In de allereerste plaats van de
industrie, welke onder de bronnen van volks
bestaan wel de allereerste plaats inneemt.
Wordt het ontwerp in dezen geest aangevüld,
dan zal het de regeering in staat stellen
het geheele Nederlandsche productie-apparaat
te beheerschen. Daarbij zal dan tevens de
vraag onder de oogen gezien moeten worden,
of ons handelspolitieke stelsel van eenzijdig
vrijen Invoer te handhaven is. Elke maatregel,
strekkende tot organisatie van de productie
zal vruchteloos blijven, zoolang de Invoer uit
het buitenland de gelegenheid blijft behouden
het prijspeil te drukken. Reeds Is veel kost
bare tijd verloren gegaan, doch door een
energiek optreken kan nog veel worden goed
gemaakt.
Zondagmorgen heeft een felle binnenbrand
gewoed in de cartonnagefabriek van O. M. 8.
in den Middelweg te Leiden. Waarschijnlijk is
deze brand ontstaan, doordat eenige vellen
earton te dicht bij de brandende kachel hebben
gestaan.
Hoewel de brandweer spoedig en krachtig in
greep, kon zij toch niet verhinderen, dat de
geheele werkplaats uitbrandde.
De geheele voorraad, de machines en het ma
teriaal gingen verloren.
De belendende perceelen, n.l. de woning van
8 zelf en de Luthersche kerk bekwamen geen
■chade.
De ondernemer was slechts laag verzekerd.
,J3e 8. D. A. P. aanvaardde als haar taak,
de kwade gevolgen van de krisls te keren, maar
men kan haar toch niet kwalik nemen, dat sU
daarin niet volledig is geslaagd. De lonen en
uitkeringen zijn hier hoger dan overal elders
in Europa en dat ts te danken aan de aksie van
8. D. A. P. en N. V. V. Natuurlijk kon niet elke
achteruitgang worden gekeerd.
De 8. D. A. P. staart zich niet blind op het
parlement, maar de verkiezingen zijn een maat
staf voor onze Invloed onder de arbeiders. Aan
revolutionnaire bewegingen zouden de kristelike
en katolieke arbeiders seker niet meedoen.
Langs de on-demokratiese weg krijgen we de
51 zetels nooit I Langs demokratleee is het
mogellk. zooals b.v. Zweden bewijst, waar de
socialisten in 1932 de meerderheid veroverden.”
e Enschede beeft de heer Albarda gede
batteerd met den beer Schmidt van de
O. 8. P.; en in zijn repliek moet de
heer Albarda volgens bet verslag in „De Fak
kel” om. het navolgende geaegd hebben:
Gistermorgen te 10 uur had te Utrecht de
eerste zitting plaats van den Centralen Raad
van Beroep onder den nieuwen voorzitter, mr.
H. baron van Wijnbergen.
Nadat de benoemingsbrief
sprak de voorzitter zijn
BATAVIA, 3 April (Aneta). De directie van
de Javasche Bank kende met ingang van 1
April, het begin van het nieuwe boekjaar, «en
de daarvoor in aanmerking komende personen
een salarisverhooging toe.
Vele leden hadden aanvankelijk overwegende
bedenking tegen het verleenen van zoo groote
bevoegdheden, als hier gevraagd, aan de Uit
voerende Macht. Vrijwel alles wordt overgelaten
aan het goedvinden van de Administratie. Blij
kens elders opgedane ervaring opent dit de mo
gelijkheid van willekeur In allerlei vorm. Deze
kwade kans, welke aan schier elke Intensieve
bemoeiing der Overheid met het economische
leven verbonden Is, zou aanvaard moeten wor
den, indien zou vaststaan, dat een ingrijpen,
als in het ontwerp wordt beoogd, gebiedend
uit, welke als volgt luidt:
Art. 25 van het K. B. van 28 Jan. 1908 be
paalt. dat de voorzitter v. d. Centralen Raad van
Beroep door het afleggen van den eed of be
lofte geacht wordt, tevens in zijn hoedanigheid
te zjjn geïnstalleerd. En wanneer Ik dus heden
voor het eerst hier ter plaatse als zoodanig
fungeer, mag ik toch mijn werkzaamheid niet
aanvangen zonder er persoonlijk en uit naam
van den Centralen Raad een woord van diep
gevoelde erkentelijkheid te wijden aan den man,
dien tengevolge van het bereikt hebben van den
70-jarigen leeftijd, zijn taak hier heeft moeten
neerleggen.
Vanaf de invoering der rechtspraak In on
gevallen in 1903 heeft mr. ReyU zitting gehad
In den Centralen Raad van Beroep, de laatste
14 jaar als voozltter van dit college Want met
zijn uitgebreide rechtskennis, gepaard aan groote
toewijding en nauwgezette plichtsbetrachting,
heeft hij die taak, die in den loop der jaren zich
zoo aanmerkelijk ultbreidde, op de meest lof
waardige wjjze volbracht.
Van H. M. de Koningin mocht nu mr. Reyll
den dank ontvangen voor de groote diensten
den administratieve rechtspraak bewezen, ge
paard met een blijk van waardeering, zich
uitend in de benoeming tot Commandeur In de
Orde van Or. Nass.
De C. R. van B. stemt van harte In met dien
zoo welverdienden dank en niet minder welver
diende waardeering en sprak de hoop uit, das
mr. Reyll nog jaren voor zijn gezin moge wor
den gespaard en dat htf waar mogelijk is zich
aan de openbare zaak zal willen blijven wijden.
Hierna werd het woord gevoerd door mr. J.
P. C. van der Burgh, namens de Rfjksverzeke-
rlngsbank, door mr. H. Th. Gerlings en door
het Tweede Kamerlid W. Drop, die allen hulde
brachten aan den oud-voorzitter mr. Reyll en
den nleuwbenoemden voorzitter woorden van
welkom toeriepen.
Na afloop der plechtige opening werd met de
gewone zitting een aanvang gemaakt.
noodzakelijk is. Daarvan waren zij echter
voorshands niet overtuigd. Naar hun meening
mist het ontwerp, dat als geheel bezien econo
misch halfslachtig is en in de onderdeelen tee-
kenen van slordigheid en oppervlakkigheid ver
toont. zoozeer de kenmerken van ernstig be
raad en deugdelijke voorbereiding, dat uit het
feit zelf, dat zulke ingrijpende bepalingen wor
den voorgesteld, allerminst tot. de noodzakelijk
heid van het tot stand komen dier bepalingen
kan worden geconcludeerd.
Andere leden meenden in elk geval in de hui
dige zeer bijzondere omstandigheden aan theo
retische bezwaren van dezen aard geen over
wegende beteekenls te mogen toekennen.
Eenige leden stelden de vraag of aan opge
worpen bezwaren niet eenlgszins tegemoet zou
kunnen worden gekomen, door in het ontwerp
het voorschrift op te nemen, dat de regeering
periodiek, bijv, om de drie maanden, aan de
Kamer een volledig verslag overlegt van de
door haar krachtens deze wet verrichte werk
zaamheden en gedane uitgaven.
Ook waren er leden, die meenden, dat een
oplossing gevonden zou kunnen worden In dezen
zin, dat aan de wet een betrekkelijk korte gel
digheidsduur, bijv, van 9 maanden, wordt ge
geven.
De verscherpte maatregelen door de Duitsche
regeering tegen de Joodsche staatsburgers ge
troffen. heeft vele Israëlieten uit het grensge
bied opgejaagd naar Holland. Niet alleen de
boycot, maar vooral ook de onzekerheid om
trent hun toekomstig lot heeft vele Israëlieten
bewogen Dultschland te verlaten. Sinds Vrijdag
zijn aan de grens, zoowel bij Nijmegen als
Gennep per trein en auto honderden Joden
naar Holland gevlucht. Wij vernamen zelfs, dat
Zaterdag autobussen vol uit de richting Zeve-
naar en Nijmegen via Utrecht naar Den Haag
en Rotterdam zijn vertrokken. In de grens
plaatsen als Gennep. Zevenaar en ook Beek
waren de hotels opgepropt met Duitsche gas
ten. Niet slechts van Duitsche zijde, maar ook
aan de Nederlandsche douane wordt een bij
zondere contröle uitgeoefend op die vluchtelin
gen. die niet in staat zijn in hun levensonder
houd te voorzien en die onvoldoende kunnen
aantoonen, of zij in Holland een betrekking of
een of ander onderzoek kunnen krijgen, waar
zfj voorloopig niet te laste komen van de ge
meenschap. Zoo z(jn de laatste dagen In het
grensgebied verschillende vluchtelingen, die per
trein kwamen, niet doorgelaten. Deze maat
regel gold reeds van oudsher, maar, is juist,
nu de toestand In de grenszóne kritleker
worden Is. verscherpt.
Door vele leden werd aangedrongen op in
stelling van één of meer beroepsinstanties ten
behoeve van hen. die zich door maatregelen,
krachtens deze wet Ingenomen, in hun rech
ten gekrenkt gevoelen. Naar men meende, be
staat daaraan vooral behoefte, wijl aan den
Minister en de te zijner beschikking staande
organen zoo ver gaande'bevoegdheden worden
verleend.
Zeer veel leden zouden onder geen beding
zóó ver strekkende bevoegdheid aan de Regee
ring verleend willen, zien. Wat de bij wjjze van
voorbeeld ter sprake gebrachte stopzetting van
de margarine-industrle betreft meenden deze
leden, dat daaraan niet mag worden gedacht,
gezien de nadeelige gevolgen, welke daaruit
zouden voortvloeien voor de arbeidende fa
brieksbevolking, voor onze nationale scheep
vaart en over het algemeen voor een groot deel
van ons economisch leven zoowel hier te lande
als in Nederlandsch-Indlë.
Betwijfeld werd, of het nemen van maat
regelen ter bevordering van verbetering van de
kwaliteit wel binnen het kader van het wets
ontwerp valt.
Inschakeling van den Economlschen Raad
werd algemeen noodlg geoordeeld, opdat ook
het algemeen economisch inzicht voldoende tot
zijn recht korne. Ook werd een regeling be-
Op den aanstaanden verkiezingsdag. 26 April
zullen de meisjescongregaties van geheel het
land In nationale bedevaart naar Schiedam
komen om de H. Liduïna gedurende de groot-
sche eeuwfeestnovene op bijzondere wjjze te
huldigen namens jong vrouweljjk Nederland.
Zoowel het Secretariaat der Maria-congrega-
tles als het bestuur der R. K. Staatspartij wen-
schen er de aandacht op te vestigen, dat de
jonge meisjes, die propagandisten zjjn, op dien
dag op de allereerste plaats deze taak moeten
vervullen. De groote, ook godsdienstige belan
gen. welke bij deze verkiezing op het spel staan,
kunnen voor haar de keuze tusschen de bede
vaart en haar propagandlstenwerk niet moeilijk
doen zijn: baar plaats is op dezen dag in het
leger van de strijders voor de groote katholieke
zaak op het politieke front.
Des te vuriger wenschen beide bovengenoem
de organisaties, dat juist op 26 April groote
scharen van jonge meisjes naar Schiedam zul
len optrekken, als de blddenden achter de vuur
linie. Want al hebben de strijdenden een ge
weldige taak, die der blddenden is niet gerin
ger: Gods zegen af te smeeken door St. Llduï-
na s voorspraak, over de soldaten aan het front.
Ieder dus zijn werk. Vrouweljjke propagandis
ten rond de stembus: en de andere congrega-
nisten naar Schiedam om de H. Liduïna te hul
digen en te eeren.
Zondagavond Is te Uden brand uitgebroken
en de boerderij van den landbouwer Peepers tot
den grond toe afgebrand. Buren waarschuwden
de vrouw van P., die alleen thuis was. Het rie
ten dak stond toen reeds In lichterlaaie. Noch
van het woonhuis, noch van den Inboedel was
iets te redden. Ook de stal werd door brand
aangetast. Drie koeien, vier kalveren, eenige
varkens en geiten en een vijftigtal kippen kwa
men jammerlijk in de vlammen om.
Alleen een kleine schuur kon worden behou
den. De brandweer deed wegens
geen dienst. Omtrent de oorzaak
brand, die door verzekering wordt gedekt,
niets bekend.
Gistermorgen te vijf uur is onder de ge
meente Ubbergen bjj Nijmegen afgebrand de
kapitale boerderij van den landbouwer van
Roosendaal
Binnen een uur tijd lag het geheele bedrijf
tegen den grond bjj gebrek aan brandweer.
Zeven koeien en eenige varkens kwamen in
de vlammen om. De oorzaak is onhekerwt Ver
zekering dekt de schade.
et is al gerulmen tijd geleden, dat
er iets uitlekte van een grootsch
plan voor bruggenbouw. Eenige
groote aannemersfirma’s zouden zich ver-
eenlgd hebben, terwijl twee groote banken
voor de financiering zouden zorgen. Het
geleek op het ei van Columbus.
Er zouden vier groote bruggen gebouwd
worden bij Rotterdam, Dordrecht, Moer
dijk en Hendrik-Ido waardoor de zoo
lang begeerde maar nooit verwezenlijkte
verbinding van Noord en Zuid zou tot stand
komen. Met dit werk waren een slordige
twintig millioen gemoeid. Die bruggen, als
dan nog particuliere eigendom, zouden
voor het publiek" ter beschikking worden
Sommige leden zagen ook In de financieele
regeling, welke het ontwerp bevat, een ver
korting van de bevoegdheden der Staten-
Generaal, welker budgetrecht zij door de voor
genomen fondsvorming ernstig aangetast
achtten.
Verscheidene leden gaven als hun meening
te kennen, dat een algemeene regeling tot
voorziening in de bestaande economische moei
lijkheden reeds veel eerder had behooren te
zijn voorbereid. Reeds eind 1931, bij de behan
deling van de Rijksbegrooting voor 1932, werd
daarop vanuit de Kamer aangedrongen. De
verschillende partieele steunmaatregelen, welke
werden getroffen, alsmede de gebrekkig toege
paste Crisis-lnvoerwet zjjn gebleken alle be
zwaren van lapmiddelen te hebben. Reeds lang
bestaat behoefte aan een stelselmatige rege
ling van het geheel van onze economische be
langen. Nu vele bestaansbronnen geheel dreigen
op te drogen, moet naar nieuwe productie
mogelijkheden worden gezocht. Leidende en
stimuleerende organen waarin het bedrijfsleven
vertegenwoordigd is, moeten worden ingesteld.
Ook in- en uitvoer moeten worden geregeld.
Uiteraard kon dit ontwerp de hier bedoelde
leden geenszins bevredigen. Wijl echter de
niet in zoo korten tijd tot stand kunnen wor
den gebracht als noodzakelijk zou zijn, willen
zjj mede kunnen strekken ter voorziening in
den hoog gestegen nood in land- en tuinbouw,
meenden zij hun medewerking aan de totstand
brenging van de thans voorgesteide regeling niet pleit, waarbij de centrale commissie een on-
te moeten onthouden.
De 8. D. A. P. verwijt op haar congressen
en In haar pers der Regeering dat niets goed
Is hier In Holland; dat de „honger-regeering
Ruys" den arbeiders het brood ontneemt, dat
het onderwijs aan het volkskind M>rdt onthou
den. dat de arbeiders in „ellendige krotten”
moeten wonen.
Wat doen de socialisten? Zij gaan zich te
bulten aan groote woorden, maar schuwen de
daad en de verantwoordelijkheid.
Hier zien wij nu echter een sociaal-democraat
en nog wel den leider Albarda, die ter verant
woording geroepen wordt. Waar zijn nu de su
perlatieven. waar de beruchte koppen der ar
beiderspers?
Waarom belooft hij nu geen socialisatie? Nu
doet h;j plotseling de ontdekking dat er on
danks de „honger-regeering Ruys” toch nog
wel iets in Holland wordt gevonden, dat goed is:
In de eerste plaats valt naar hun meening
hetgeen hier wordt voorgesteld ver buiten het
kader, waarbinnen na de ontbonding der Ka
mer samenwerking tusschen haar en de regee
ring nog mogelijk is.
In de tweede plaats verzetten naar hun oor
deel ook redenen van practischen aard zich
tegen een verdere behandeling van het ontwerp
op dit oogenbllk. Hier Is niet sprake van een
incidenteelen maatregel tot steun aan een be
paalden tak van bedrijf- Het ontwerp brengt
een geheel nieuwe methode van hek bestrijden
van de gevolgen van de economische crisis
voor den landbouw. Het houdt het kader in
voor een Regeeringsprogram op dit gebied voor
een mln of meer langdurige periode. Het kan
toch geen enkel nut hebben, zulk een kader
dat ongeveer gelijk zou zjjn aan het veer
geld, dat men thans betalen moet. Boven
dien zou de staat Jaarlijks een zeker be
drag betalen. En als dan de kosten op deze
wijze gedekt zouden zijn, zou de staat
eigenaar dezer bruggen worden.
Zoo ongeveer luidde, wat men over dit
grootsche plan vernam.
Alles scheen al In kannen en kruiken te
zijn, de minister van Waterstaat scheen
met dit plan, naar gezegd werd, erg Inge
nomen.
Maar er gebeurde niets.
Onderwijl betaalde de staat groote be
dragen aan steun aan de werkloozen, die.
ware dit plan tot uitvoering gekomen, thans
daardoor toonenden arbeid zouden hebben
gevonden.
Waarom ging dit plan niet door?
Alwederom: naar verluidt, was het De
partement van Financiën er tegen.
Waarom?
Dit komen wij thans te weten door de
lezing van de Memcgie van Toelichting,
behoorende bij een bij koninklijke bood
schap dd. 31 Maart bij de Tweede Kamer
Ingediend tweetal wetsontwerpen.
Het eene wetsontwerp beoogt aan de re
geering vrijheid te geven, om een con
cessie tot tolheffing te verleenen aan een
op te richten N.V. „Versnelde Bruggen
bouw.”
Het andere is noodlg om op de Begroe
ting van Waterstaat een post te brengen
van ƒ300.000 voor deelneming In het aan-
deelen-kapitaal. en van ƒ700.000 voor de
verstrekking van rentedragende voorschot
ten aan de zoo Juist genoemde, nog op te
richten, naamlooze vennootschap.
Er blijkt dus uit, dat de staat zich meester
heeft gemaakt van het door particulieren
uitgedachte plan, en het nu zelf gaat uit
voeren door middel van een „N.V.”, waar
van echter de staat de eenige aandeelhou
der zal zijn, en dus directie en commis
sarissen benoemt. x
Erkend wórdt In de M. v. T„ dat hét
particuliere plan inderdaad groote voor-
deelen bood. Vooreerst zou de kapitaalvoor-
ziening niet door den staat, die toch al in
dezen tijd zoo groote bedragen heeft op te
nemen, behoeven te geschieden. En ver
volgens zou de zekerheid hebben bestaan,
dat dan de bruggen op 1 Januari 1938 in
bedrijf zouden zijn. Immers geschiedt de
uitvoering rechtstreeks door den staat, dan
kan 1 wél langer duren, omdat Waterstaat
nu eenmaal niet over zulke groote bureaux
voor ontwerpen beschikt als de met de par
ticuliere maatschappij samenwerkende
aannemers.
Maar ziehier nu de bezwaren:
Vooreerst is het opstellen van het con
tract moeilijk er, wanneer het zou gegaan
zijn tusschen den staat, de aannemers en
de financierende banken, dan wanneer de
staat de N.V. opricht en financiert. Er wa
ren allerlei mogelijkheden en risico’s, die
men niet voldoende vooraf kan regelen;
deze zouden bij verschil van inzicht later
door arbitrage moeten worden opgelost.
Maar bovendien: die financierende ban
ken doen dat ook niet pro deo, en ze zou
den zich tegen allerlei risico’s door ver
zekering willen dekken.
En tenslotte: de personeelslasten zouden
hooger zijn, daar naast het personeel van
de N.V. ook de staat nog ambtenaren zou
noodlg hebben om voor zijn belangen te
waken.
Derhalve viel de keuze op gecamoufleerde
staatsexploitatie door middel van een vrij
wel fictieve Naamlooze Vennootschap.
Niet1 duidelijk wordt gemaakt, waarom de
staat die N.V. eigenlijk noodlg heeft. Is het
alleen, om aan het lastige, maar zoo drin
gend noodige, toezicht van de Rekenkamer
te ontsnappen? Dan valt het nog moel-
Hjker te begrijpen, dat Juist het Departe
ment van Financiën voor deze staats-N.V.
geporteerd bleek, te meer, waar daarbij
toch juist voor het Departement van Fi
nanciën nog bovendien het bezwaar komt,
dat nu de staat, die toch al zoo groote be
dragen leenen moet, nu ook voor deze
21 millioen weer een beroep op de kapitaal
markt zal moeten doen.
Doch hoe dit zjj, het plan op zich zelf
tot versnelden bi
te juichen. Vooi
i Er wordt door de Graalleden hard gewerkt.
Het is een pleizler te zien, hoe ieder der meis
jes met een overtuiging en een ijver repeteert,
en hoe ze alles begrijpen, hoe zoon spel niet
slechts spel is, maar op de eerste plaats de
uiting van hun Katholicisme. Er wordt gere
peteerd.... urenlang zonder eenig teeken van
vermoeienis en alsof het spel van Iedere enke
ling geheel en al afhangt.
Den laatsten Zondagmiddag was er een groote
repetitie van alle verantwoordelijke personen
in de groote zaal nabij het Stadion te Schle-
broek. Het geldt nu deze laatste maand nog
alles tot in de kleinste bijzonderheden af te
werken.
Er zullen deze week regelmatig groote plaat-
selijke rejjetltles gehouden worden, terwijl er
den volgenden Zondag weer een groote gemeen
schappelijke repetitie in het Stadion te Schle-
broek zal zijn.
Het programma van deze week luidt als
volgt:
DINSDAG 4 April van 810 uur voor alle Be
waarengelen in het Beursgebouw te Rotterdam;
Van 810 uur voor de Lydwlnagroep in het
Graalhuis te Schiedam.
WOENSDAG 5 April: van 35.30 uur: voor
Défilé Alkmaar en omstreken te Alkmaar
Van 810 uur voor de H.H. Vrouwen (groep
Rotterdam) in de zaal Ui de Tidemanstraat te
Rotterdam.
DONDERDAG 6 April. Wegens het H. Uur
vallen de groote repetities uit hedenavond en
regelt ieder huis zich naar eigen omstandighe
den.
VRIJDAG
(groep Rotterdam)
Rotterdam.
ZATERDAG 8 April: van 35.30 uur
Défilé Hoorn en omstreken te Hoorn.
Van 810 uur: voor Défilé Amsterdam
Haarlem in het Stadion te Amsterdam.
ZONDAG 9 April algemeene repetitie in het
Stadion te Schiebroek.
arbeider die in vasten dienst aan den Sint
Pieter verbonden is.
Het moeilUkst en voor de arbeiders het ge
vaarlijkst is de illuminatie van den koepel en
het kruis dat daar op staat. Vijf ploegen zijn
er noodlg voor de verlichting der onderste
galerij om den koepel en voor de vensters in
den voorgevel. Andere ploegen zorgen voor de
balustrade boven den voorgevel, voor den
klokketoren, voor de zullen voor den gevel en
voor de groote „loggia", het balcon waarvan
de Pausen de verzamelde massa bij groote ge
beurtenissen plegen te zegenen.
De illuminatie heeft in twee gedeelten plaats.
Eerst ontgloeten de electrische lam,
tegelijk worden Ingeschakeld, en teekenen de
lijnen van den voorgevel van den Sint Pieter en
van de zuilengang rond het Sint Pietersplein.
Later in den avond, gewoonlijk om negen uur.
worden de fakkels ontstoken. Het is een soort
van traditie dat eerst de hoogste der vijf fak
kels die op het kruis boven den koepel zjjn
aangebracht, ontstoken wordt. Dit is tevens het
sein voor de arbeiders dat zjj zoo gaUw moge-
Hjk de hun toevertrouwde fakkels ontsteken
moeten. Het ontsteken der negenhonderd
fakkels dat vooral in de duisternis van den
avond noch makkelijk, noch ongevaarlijk ge
noemd kan worden, |s zoo goed geregeld dat
hoogstens twee minuten na het ontvlammen
van de fakkel op het kruis, de laatste gouden
vlammen beginnen op te flikkeren.
Men stelle zich niet voor dat de Sint Pieter
met gewone pekfakkels geïllumineerd wordt.
Goed beschouwd, zou men zelfs beter van vet
potjes kunnen spreken dan van fakkels. Offi
cieel heeten deze vetpotjes echter „flaccole”
«n de vertaling in „fakkels” ligt dus voor de
hand.
Het zijn vrij groote ijzeren kroezen die wer
den gevuld met een mengsel van olie en zeer
brandbaar vet. Een dot vlas vergemakkelijkt de
ontsteking. Ook b(j te Rome overigens vrjj
zeldzamen sterken wind, houden deze fak
kels het wel minstens drie uren vol.
In den regel duurt de illuminatie van Sint
Pieter tot middernacht. De electrische gloei
lampen worden dan gedoofd. De fakkels laat
men natuurlijk uitbranden. Een groote massa
pleegt af te wachten dat het laatste flakke
rende vlammetje dooft, ook al duurt dit wel
eens tot half-twee.
■w y ij fduizend electrische gloeilampen en
negenhonderd fakkels zullen in ver-
band met het H. Jaar in den avond van
eersten Paaschdag de Basiliek van Sint Pieter
en de zuilengang van Bernini rondom het
Sint Pietersplein feestelijk verlichten. De reus
achtige koepel en ook het kruis, de voorgevel
der Basiliek en de cirkel van de zuilengang
alles zal gedompeld worden in een zee van
licht en minstens zesduizend menschen zullen
naar het Sint Pietersplein trekken om de illu
minatie te zien, terwijl er tachtig- of honderd
duizend het sprookjesachtige lichtspel uit de
verte zullen gadeslaan vanaf de bruggen over
„den Tiber, den Pinclo enzoovoorts. Want ook
voor de Romeinen heeft dit schouwspel zijn
aantrekkingskracht nog niet verloren. De hooge
kosten welke er aan verbonden zijn, maken het
zeer 'zeldzaam.
De illuminatie van Sint Pieter is niet alleen
technisch zeer moeilijk, maar er zijn ook groote
gevaren aan verbonden. De voorbereiding er
van pleegt enkele dagen in beslag te nemen.
Gewoonlijk werken er ongeveer twee-hoqjierd
man aan. Voor de ontsteking der illuminatie
zijn eveneens twee-honderd man noodlg die in
dertig ploegen verdeeld worden. Elke ploeg
onder de leiding van een „sampletrino”, een
