Prikkeldraad
Nieuwe basiliek
NATIONAAL
Door Afrika-Azië
DE NIEUWSTE EISCH
DER R.K. VOLKSPARTIJ
ELECTRICITEITSRAAD
De a-*, verkiezingen
Hst aantal stemgerechtigden
Grootsche feestviering
In katholieke streken
Auto in puin gereden
Prof. dr. P. Zeeman
De rei» wan den heer Roosevelt
Doctor honoris causa te Gent
Ir EL A_ Voornemen benoemd
VOOR DEN KRIJGSRAAD
IR. G. NYHOFF NAAR SIAM
De dienstweigering te Soerabaja
Kwaadwilligheid
BIJ DE DOOFSTOMMEN
DE ONBEWAAKTE OVERWEG
Oude man vermist
De eerste tomaten
By K.B. voor den tijd van vyf
jaar ingesteld
Verbetering in de haven
te Bangkok
DE STROOBRAND TE OUDE
PEKELA
NIEUWE BURGEMEESTER
VAN BATAVIA
Melkwagen door den trein
gegrepen
De verheffing van de O.L. Vrouwe-
kerk te Maastricht tot
basilica minor
Wereldreizigers in ons
land
Overige Kieskringen
15.000 K.M. per rywiel met een
kleinen „Sachs”-hulpmotor
De Duitscher Georg Schutkowski heeft een apparaat gecon
strueerd, waarmede het lang optisch-electrischen weg moge
lijk is drukwerk te laten voorlesen
Een licht- en een zwaargewonde
Kieskringen waar tusschen 25 en
SO procent katholieke stemmen
werden uitgebracht
Bezoek van Minister Terpstra aim
St. Mjchiels-Gestel
Ter adviseering van
den minister
MAANDAG 10 APRIL’
EEN LEESMACHINE UITGEVONDEN
„De vloek van de booze
daad"
53
In 1939 bedroeg bet aantal kiezers:
Kieskring
de
historisch
ook
overduidelijke
n a-
606.690
667411
De aanwas U dus 50931 ot 539 procent.
1.196.047
1309 419
3.033.766
3.130.606
j
uit
Te Poeldijk zün de eerste tomaten ter veiling
op
ver-
Den Bosch
TUburg
Maastricht
Bet totaal aantal bedraagt 3 835 303 ot 373.135
minder dan bü de verkiezingen op 36 April »x
walgt ons, en verveen ons
nationale verontwaardiging.
Lelden
Dordrecht
Amsterdam
Den Helder
Haarlem
3^
393.187
329387
349311
401.656
129 761
210351
198371
101.006
1939
188 799
185313
177345
196396
199329
248.566
1939
203 338
186.179
316.643
1933
337341
309367
348339
373398
439399
133757
193370
309 068
106369
1933
234371
199.693
333348
BJJ Koninklijk besluit Is, behoudens nadere
regeling bij de wet. voor den tijd van vijf jaar
een electridteltsraad Ingesteld.
Nijmegen
Lelden
Den Helder
Haarlem
Utrecht
Zwolle
303338
186.719
210.434
188 799
393 187
239.587
185313
246311
401.636
177345
196395
139 761
199 539
310331
248366
198371
101008
216443
1933
301316
909314
191.411
233 192
314.839
969 467
BATAVIA. 8 April (Aneta). De heer Roose
velt bezocht reeds eenige malen het museum
van het Batavlaasch Genootschap voor Kun
sten en Wetenschappen. Z. K zal er beden-
middag, alvorens naar Singapore te vertrekken,
voor den derden keer terugkeeren.
De beer Roosevelt bleek uitermate deskundig
op bet gebied der folklore en wisselde zün in
drukken uit met verschillende ethnografen, o*,
over de prae-hlstorie met den beer Dr. Van
Steln CaBenfela.
Academische
heeft
Arnhem
Rotterdam
Den Haag
Dordrecht
Amsterdam
Middelburg
Leeuwarden
Groningen
Assen
eexuge dagen wordt te Prlncenhage ver-
mist de 81-jarige M_, wonende bü bet Liss-
Nader bericht men ons nog, dat de politie
naar de oorzaak van den stroobrand een zeer
nauwkeurig ondersoek Instelt, daar er sporen
zijn gevonden, die aan kwaadwilligheid doen
denken.
Bij de opgave van bet aantal stemgerechtig
den voor de aanstaande Tweede Kamer-ver-
klezlngen zijn voor de vergelijking abusievelijk
de aantallen klesers In 1936 In plaats van In
1939 opgegeven.
De aanwas is dus hier 114373 of 937 procent.
valt er in leder geval bedenkeiuz weinig goeds
van ons te zeggen
Thans echter: dank aan A B K. voor een aan
de Katholieken bewezen vriendelijkheid, waar
we werkelijk zeer gevoelig voor zijn:
In ..Het Volk" van Zaterdag klaagt A. B. K.
volkomen terecht over de bejegening, den
Joden in Dultschland aangedaan.
Uur wat laat de schrijver zich dan in V
heetst van zijn betoog ontvallen?
De lezer proeve:
De aanwas is dus hier 106.843 of 537 procent.
Het gemiddelde In de katholieke kieskringen
ligt dus belangrijk booger.
.De Volkskrant” heeft zelf de vergelijkende
cijfers van bet aantal kiezers In de jaren 1939
en 1933 berekend en komt tot de conclusie, dat
de gemiddelde aanwas van bet aantal kiesge
rechtigden 7.11 procent bedraagt. Hoe staat
het nu In onze katholieke kieskringen met dat
gemiddelde. Een vergelijking In genoemd blad
doet het volgende zien:
SOERABAJA. 10 April (Aneta). De Zee.
krijgsraad te Soerabaja vangt morgen de be
handeling aan van de zaak der Europeesche
dienstweigeraars. Hiervoor zullen dagelijks vier
matrozen onder gewapend gelelde per autobus
uit de gevangenis te Malang naar Soerabaja
worden overgebracht.
Naar aan .De Telegraaf" uit Batavia geseind
woedt, is de heer Ir. R A. Voornemen, bur
gemeester van Malang, benoemd tot burge
meester van Batavia.
Derhalve werd besloten in begin Januari om
voor de K. R. O.-microfoon een reeks Katho
liek-staatkundige voordrachten te doen geven,
bijzonder met betrekking tot de beginselen, de
geschiedenis en ,.Quadragesimo Anno". De data
daarvan waren reeds gefixeerd, toen bleek! dat
de verkiezingen In Nederland vervroegd zouden
plaats hebben. Ofschoon het relief dier voor
drachten daardoor werd vergroot, stond de
aanvankelijke opzet echter er geheel bulten.
Speciale verkiezingsvoordrachten werden voor
de Staatspartij gelijk voor de andere politieke
groepeerlngen georganiseerd en vastgesteld bü
zilnlsterieele beschikking.
De Volkspartij wenschte echter eigen partij-
uitzendingen binnen bet raam van bet K. R. O.-
programma.
In den genoemden brief nu oppert bet bestuur
van den KRO. daartegen overwegend be
swaar.
Zaterdagochtend zijn in ons land aangekomen
de Duitscher R. 8. Köckler en de Kngelache
Zuid-Afrikaan Kenneth D. Poulton. die een zeer
bijzondere prestatie op hun naam hebben. Met
een eenvoudig rijwiel, toegerust met een kleinen
.jBachs’ -hulpmotor hebben zjj "n tocht gemaakt
van Kaapstad dwars door Afrika naar Cairo,
over Klein Azlé en half Europa naar Duitsch-
land.
Aan de Hollandsch-Dultsche grens werden zij
hartelijk ontvangen door den heer Koch. wiens
dochter hun een lauwerkrans aanbood en een
vertegenwoordiging van de Amsterdamsche
Sachsmotorclub. Vla Olden zaal, Hengelo, Al
melo ging bet nu naar Deventer en overal
langs den weg was de publieke belangstelling
zeer groot.
In Deventer werd een bezoek gebracht aan
de Burgen Rjjwiellakrieken. De belde wereld
reizigers waren vol bewondering over bet kun
nen van deze HoUandsche fabriek. Na yJscheld
genomen te hebben werd in hotel van Wely ge
luncht, en hier sloot zich de Apeldoornache
Sacbaclub. onder leiding van den heer Schakel.
bU hen aan. Over Zutphen en Dieren werd
nu naar Arnhem gereden, waar, op bet Velper-
plein. een zoo groote menscbenmenlgte te hoop
liep, dat de politie maatregelen noodlg oor
deelde.
Van Arnhem af werd de route gevolgd via
Loenen. Beekbergen naar Apeldoorn. Op de fa
briek van de firma Verbeek en Schakel aldaar
werd den wereldreizigers zoo*n schitterend
bloemstuk aangeboden, dat de heer Köckler er
op reageerde met de verklaring, dat hij dit
naar zijn moeder zou zenden.
Na afloop begaf men zich naar bet bekende
Hotel Bloemlnk om vervolgens voor bet houden
van een lezing met lichtbeelden naar gebouw
.De Bordelaise” te gaan.
De zaal van dit gebouw was gevuld met een
..Eeuwen van verdrukking hebben cos geleerd,
dat de éénlge dam tegen Jodenvervolging door
vooruitstrevende groepen In alle volkeren werd
opgeworpen."
Zaterdagavond wilde de melkrijder M.
Altlng met zijn met paard bespannen wagen
den onbewaakten overweg aldaar passeeren.
Blijkbaar had de man niet bemerkt, dat een
trein naderde uit de richting Asten, want toen
de wagen bijna was gepasseerd, werd deze
door de locomotief gegrepen en weggeslingerd.
De beer M. en zijn vier kinderen kwamen er
bijna zonder letsel af. Bet paard steeg op hol.
JBÜ dit besluit aldus bet schrijven staat
voor bet K R. O.-beatuur ah beslissende factor,
welke onze gedragslijn bepaalt, voorop, de uit
drukkelijke «Vnsch van Z. H. den Paus aan Z.
H Exc. Mgr. Aengenent geult. en thans ook de
„bijzondere ernstige vermaning" van het Neder
landsen Episcopaat in den jongsten gvzamen-
Ujken vastenbrief gegeven. Deze beide uitspra
ken, aansparende tot het bewaren der eenheid,
ook op staatkundig gebied, laten bjj de bepaling
van onze houding niet den minsten twijfel over.
Wü treden niet in gedachten wisseling of Uw
bestuur of een of meer onzer KR.O.-leden bet
daarmee eens Is. Voor ons bestuur is de zaak
door die uitspraken volkomen duidelijk gesteld
ai beslist en neemt het dezelfde houding aan.
welke door de Katholieke pers in haar geheel
Wordt aangenomen.
Eenerzijds achten wij het dus onzen beslisten
Plicht in deze tijden van verwarde volksvoor
lichting in bepaalde, zjj het in beperkte mate,
ook op staatkundig gebied, eenige voorlichting
te geven. Anderzijds wijzen de bovenaangehaalde
uitspraken der Katholieke overheid ons volko
men den weg, boe wij dien door ons gevoelden
PUcht moeten vervullen.’
Te Laren is Zondagnacht omstreeks 1 uur, op
den Hllvérsumschen weg, een ernstig auto-on-
geluk gebeurd. Volgens verklaringen van een
Ment van politie, die daar surveilleerde, reed
de auto, welke bestuurd werd door den heer W.
uit Huizen, met een snelheid van meer dan 100
KM.. In de richting Laren.
In de scherpe bocht, tegenover den Houtweg,
verloor de beer W. de macht over zijn stuur,
met bet gevolg, dat de auto tegen een boom
botste, welke afknapte, daarna een tweede boem,
die ongeveer 10 Meter verder stond omverreet^
en ten slotte in gruizelementen terecht kwam
op bet laag gelegen terrein, bezijden den weg,
waar men bezig ia een hertenkamp aan te leg
gen. De chauffeur W. liep eenige lichte snij-
wonden aan het hoofd op. terwijl de aannemer
K. B.. eveneens uit Hulzen, die naast hem zat,
een hersenschudding en een ernstig beenfrac-
tuur opliep.
Twee personen, die achter In den auto zaten,
kwamen met den schrik vrij. Dr. Holtmann, die
spoedig ter plaatse was, liet den beer K. B. per
brancard naar het ziekenhuis vervoeren.
De auto, die door de politie In beslag genomen
werd, Is niet het eigendom van den bestuurder,
doch van de garage De Lange te Hulzen.
I ’s Hertogenbosch
II Tilburg
III Arnhem
IV Nijmegen
V Rotterdam
VI 's Gra venhage
vu - --
VIII
IX
X
IX
XH Middelburg
XIII Utrecht
XIV Leeuwarden
XV Zwolle
XVI Groningen
XVII Assen
XVIII Maastricht
I J door den minister In de gelegenheid ge-
■LS Jteid om tn een politiek radio-kwartiertje
de Nederlandsche luisteraars van voorlichting
te dienen. De spreker, de partijvoorzitter, zou
behandelen „Staatspartij of Volkspartij", doch
aün voordracht is practlsch geworden tot: Ka
tholieke Radio Omroep of Katholieke Radio
Yirwim roep. Paus Leo XIII of Plus XL Immers
een derde van sfjn kostbaren spreektijd be
steedde de heer Wesseling aan een scherpen
aanval op den KAO, dien hü niet meer achtte
geheel Katholiek Nederland te vertegenwoordi
gen. doch slechts voor zoover dit georganiseerd
is in de R K 8. P. Daarom concludeerde hü
tot de noodzakelijkheid een eigen volksomroep
te stichten. Het overige van bet betoog bestreed
de Staatspartij waarin letterlijk niets deugde;
cn tegen dien zwarten achtergrond werd de
Volkspartij gesteld, lichtend en stralend van
eerlijke bedoeling en goeden wil. Om de echt
heid van dit beeld te waarborgen, drukte spre
ker een pauselijk zegel op zijn werkstuk. Hij
deed nJ. een beroep op de „Immortale Dei’ van
Leo XHL en forceerde het gelijk der Volkspartij
tegenover Staatspartij met een beroep op Pau
selijke uitspraken, natuurlijk zorgvuldig ver
mijdend den' ultdrukkelijken wensch van Paus
Plus XI Inzake de eenheid der katholieken in
Nederland ook op politiek gebied, zooala deze
duidelijk uitgelegd en geïnterpreteerd werd door
Haarlems bissebop en bet gebeele Nederlandsche
episcopaat en In de commentaren der Katho
lieke pers. WU stellen nog vast dat bijzonder
deze commentaren ten gunste van de R. K
Staatspartij van bevoegde zjjde nooit werden
weersproken, wat toch het geval zou zijn tndlen
de opvattingen van de Volkspartij dienaangaande
juist waren.
Zonder verder de smalende en onwaardige
crltiek op de R K. Staatspartij geult tn ge
noemde mlcrofoonvoordracht te allien ontze
nuwen, constateeren wij, dat de gebezigde me
thode kennelijk elke goede trouw ultslult. Na
de reeds elders in dit blad gesignaleerde
onkatholieke gedrMtegvn. voortkomende uit een
dito mentaliteit, aal dit geen verwondering
baren.
Wat nu betreft den aanval op den KRO,
z|j hier verwezen naar het schrijven, dat het
bestuur van den Katholieke Omroep richtte
aan den beer Wesseling, d.d. 90 Maart 1933
Daarin wordt uiteengezet hoe „In het algemeen
geen uitzendingen van politiek propagandistisch
karakter" In de K. R. O.-programma's werden
opgenomen.
Sinds echter de Vara begon met politieke
sociale voorlichting, achtte de K R O„ na rijp
beraad, nootzakelijk
De Minister van Önderwljs, Kunsten en We
tenschappen. Z. Ex* Minister Terpstra, beeft
een bezoek gebracht aan het Instituut voor
Doofstommen te 8t Michielsgestel. Z. Exc. liet
zich voorlichten omtrent het onderwijs In deze
alom bekende en beroemde katholieke Neder-
landacbe onderwijsinrichting en legde groote
belangstelling voor de speciale taak dezer nut
tige Instelling aan den dag. Bü aankomst van
den minister hadden de broeders van het Instl-
tuur en de leerlingen zich vóór de gebouwen
opgesteld om den hoogen bezoeker te begroeten
Zeer voldaan heeft de minister, die vergezeld
was van den inspecteur van het buitengewoon
lager onderwijs, de inrichting verlaten.
In Februari j± beeft de regeering van Siam
een verzoek gericht tot de VerkeersorganisaUe
van den Volkenbond om eenige technische des-
kundige adviezen te mogen ontvangen voor de
verbetering van den toegang van de haven van
Bangkok en van de haveninstallaties aldaar.
De Verkeerscommissie wees daartoe drie des
kundigen aan en wel onzen landgenoot Ir. G.
P. Nyhoff, een Engelschman A. T. Goode en
eén Franschman. Staatsraad Wstier Deae des
kundigen hebben, aldus meldt ,De Telegraaf",
te Oenève de laatste dagen een eerste bespre
king. gehouden, waarbij Ir. Nyhoff belast werd
Biet ‘onderzoek ter plaatse. De heer Nyhoff zal
zich taartoe In den loop der maand Mei naar
Bangkok begeven.
Deze raad heeft tot taak, den Minister van
Waterstaat op verzoek, dan wel eigener bewe
ging. van advies te dienen omtrent aangelegen
heden betreffende de electriclteltsvoorzlening.
Voor het bedoelde tijdvak zijn tot lid cn
voorzitter benoemd: prof. Ir. G. J. van Swaay.
oud-Mlnlster van Waterstaat te Delft; en tot
leden: H. P. J. Bloemerz. burgemeester van
Groningen te Groningen; prof, mr dr. O. W. J.
Bruins, oud-hoogleeraar aan de Handelahooge-
school te Rotterdam, te Wassenaar; jhr. S. van
Cltters. oud-Commlssaris der Koningin In de
provincie Gelderland, lid van de Eerste Kamer,
te Brummen; mr. J-. F. Schönfeld. administra
teur b|j het departement van Waterstaat te Den
Haag.
Aan den Raad zal door den Minister van
Waterstaat een secretaris worden toegevoegd.
De Raad is bevoegd. In het belang van de
vervulling van zijn taak, de medewerking In te
roepen van openbare lichamen, colleges en
autoriteiten.. De Minister zal bü den Raad een
bureau Instellen. Dit bureau bereidt de behan
deling van zake in den Raad voor en verschaft
aan den Raad de noodige voorlichting. Het bu
reau of het hoofd daarvan dient verder den
Minister van advies In gevallen, dat dit door
dezen wordt gevraagd De verdere regeling van
de organisatie en de werkzaamheden van den
Raad en van het bureau, alsmede van de wijze
van samenwerking tusschen den Raad, het
bureau en andere Rüksdlensten, geschiedt, zoo
noodlg, door den Minister.
Do Academische Raad der Universltelt te
Gent heeft aan prof. dr. P> Zeeman, boog-
leeraar In de Natuurkunde der Universltelt van
Amsterdam, op voorstel van de Faculteit der
Wetenschappen met algemeene stemmen het
doctoraat honoris causa der Universltelt van
Gent verleend.
Wie zijn er In der eeuwen loop nu steeds de
nobelste verdedigers van de vrijheid der Joden
geweest? Wie hebben zich steeds het sterkst
verzet tegen Jodenvervolgingen en Jodenhaat-
aankweeklng?
Het waren (de heer A. B. K. is genoegzaam
ontwikkeld om dit te weten)
Pausen van Rome en In navolging van deze
Pauzen de Katholieken van overal ter we
reld. de Katholieken zoowel van thans als van
voorheen.
Ondubbelzinnig is de meenlng der Katholieken
omtrent de jongste Jodenvervolgingen ook
thans weer gebleken en gepropageerd.
En beet bet nu al weer niet, dat Paus Plus
er bü Von Papen op AAn sal dringen dat de
Dultache regeering de Joden op gematigde,
vredelievende wijze zal behandelen?
De conclusie ligt dus voor de hand: de Katho
lieken met de Pausen aan het hoofd be-
hooren In de eerste Unie tot de „vooruitstreven
de groepen In alle volkeren," die In den loop
der eeuwen den eenlgen dam tegen Jodenvervol
ging opwierpen.
Den heer A. B. K. dank voor de eerlijke
erkenning, -dat de Katholieken waarlük vooruit
strevend zijn In den goeden zin van het woord
„dat zoolang politiek niet uit de radio Is
uitgesloten krachtens wettelüke bepaling het
In bepaalde omstandigheden ernstige plicht kan
sün, tegenover de demagogische voorlichting
van den tegenstander dezerzijds goede staat
kundige voorlichting te stellen".
Welnu deze brief werd door de Volkzpartü
keantwoord met de verklaring: .wij stichten
•en eigen omroep". En deae eisch geult in de
atficleel politieke voordracht der partü maakt
^kt bet geven van zijn stem aan deae nota
bene tn zich zelve verdeelde groepeering een
Neuwe verantwoordelijkheid Insluit. Waartoe
!e*dt toch deze partijzucht, welke aan bet door-
Arijven van eigen inzicht eerst de politieke een
heid der Nederlandsche katholieken waMde, en
thans de kracht van een zoo vruchtbaar wer
kenden Katholieken Omroep op het spel wil
•riten Dat Is de vloek van de verkeerde daad.
A*t zü altijd weer verkeerde daden na zich zlee-
P«n zah
De Volkspartij zie toe hoezeer s(j de katholieke
klacht steeds meer versnippert en afgljjdt van
A« noodzakelüke eenheid. Eerst eigen politiek.
eigen radio, straks wellicht eigen büzonder
•AwwtJs... In andere landen mondde dit uit
°P ®en „eigen Kerk". En toch ook dAAr begon
niet met het laatste.
*At beteekent echter practlsch de nieuwste
Aer R. K. V. F.?
De verheffing der O. L Vrouwekerk te Maas
tricht tot Basiliek zal Paasch-Maandag op
plechtige wijze warden gevierd.
Z. H. Exc. Dr. O. Lemmens. Blacshop van
Roermond, en zeer waarschijnlijk Z. H. Exc
Mgr. Kerkhoffs. Bisschop van Luik, benevens
Mgr. Bauduln, Vlcaris-Generaal In bet Bisdom
Roermond, en Mgr. Simenon, Vlcaris-Generaal
In het Bisdom Luik, zullen, naast Provinciale
en Stedelüke autoriteiten de plechtigheden bij
wonen.
Z. H. Exc. Mgr. Dr. G. Lemmens sal dien dag
tijdens de Hoogmis om half elf Pontlflcallter
assisteeren Tijdens de Hoogmis beeft de pro
clamatie plaats van de Pauselijke Bulle en
wordt een toespraak gehouden.
Na de Hoogmis wordt een plechtige processie
met het Genadebeeld gehouden. Het Genade
beeld der Sterre der Zee blüft overigens den
geheeien dM uitgestald staan vóór bet Priester
koor. dragend de gouden kroon en getooid met
den fraalen blauwen mantel. De 'processie volgt
den weg. welke ook In 1878 genomen is. rood bet
O. L. Vrouweplein. Het is nJ. nimmer de bedoe
ling geweest de Paaschprocessle van vóór 1640
te herstellen, zoodat aan het verzoek der be
woners der 81 Bernardus- en 8t. Pleterstraat
niet behoeft te worden tegemoet gekomen.
Tot de waardlgheidsteekenen der Basilica
Minor behooren bet conopeum en Untlnnabü-
lum.
Het conopeum of parasol wordt vervaardigd
naar bet model van dat der basiliek te Ton
geren door de Zusters Franciscanessen aan de
Capucünenstraat. welke groote bekendheid heb
ben om hun borduurkunst. Het conopeum draagt
de wapens van den Paus, den Blsschop. Lim
burg en Maastricht, benevens de emblemen van
de Broederschappen der Sterre der Zee. H
Drievuldigheid. St. Rochus. 8t. Jozef, Si. Hu-
bertus en St Caecllla, en bovendien den datum
hunner oprichting.
Naar de ontwerpen vim den Maastrichtschcn
beeldhouwer Charles Vos wordt het tintln-
nabulum at standaard met klokje vervaardigd.
De kerkelijke plechtigheden worden voortge-
set tot MaandM na Beloken Paschen.
„Opmerkelijk was Intusachen, dat de
wenschelljkheld eener herziening der
schoolwet van 1857 eene wet, waarvoor
jarenlang eene soort van fetichlsme was
gekoesterd, die elke wijziging onvoorwaar-
r wordt, in Dultache navolging,
ten onzent hevig geschermd met het
niet overduidelijke adjectief
tlontiL
Als we spreken van de nationale vlag,
dan is dat duidelijk, voor iedereen, selfs
voor beminnaars van de roode vlag.
Maar als men spreekt van nationale ge-
zlndheid, van nationale partijen, welke
concrete gedachte ligt daaraan dan ten
grondslag?
Eén ding is echter wel opmerkelijk, dat
behalve bij Prof. Elgeman, die zeer
oprecht erkent, dat In deze woordverbin
dingen nationaal een synoniem is van li
beraal al dese liefhebbers Van de na
tionale gedachte in den regel ófwel reac-
tlonnalr, ófwel fascistisch, ófwel beide zlja.
Dit maakt het gebruiken van het bij
voeglijk naamwoord nationaal, waarvan
wij met een zekeren eerbied en daarom
maar zeldzaam toepassing moesten vin
den, al zeer spoedig tot een misbruiken.
Men roept om een „nationaal" kabinet,
en men denkt dan aan een kabinet, waar
achter een zeer groot deel van het Neder
landsche volk niet sou kunnen staan, en
het onmogelijk als werkelijk nationaal zoj
kunnen erkennen.
Het verdachte is, dat het hardst naar
zulk een quasi-nationaal kabinet verlangd
wordt door het uitstervend ras der libe
ralen.
Begrijpelijk is het wel, omdat dit de
eenige kans nog ^s, dat een of twee hun
ner het in ons land nog eens tot Minister
zullen kunnen brengen. Maar moet de
mooie nationale vlag nu misbruikt wor
den, om het wrakke schip van een bur
gerlijk concentratie-kabinet te tooien?
Met eenige belangstelling lazen wij in
„Het Handelsblad'' van 7 April het artikel
van Mr. Elout, waar hij als titel boven
schreef: .JUchtlljnen. Hoe zullen wij
stemmen?"
Daarin is ook nationaal troef aas. en
de Katholieke Staatspartij zoo ongeveer
Zwarte Piet.
In het natlcnale-kabinet-spel kan deze
kaart niet gemist worden, maar wie haar
in handen hebben worden door Mr. Elout
met een zwarte kool geteekend: onbe
trouwbaar.
Maar al hoort dit zoo bij dit oude spel,
wij zullen toch nooit nalaten er tegen te
protesteeren.
De liberalen zij zijn voor honderd pro
cent nationaal. De Antirevolutlonnalren
behalve de ook volgens Mr. Elout hon-
derd-procentige Dr. Colijn staan al een
beetje ondef parL Zoo ook de Christelljk-
Hlstorischen. Maar de Roomsch-Katholie-
ken, die staan een heel eind onder den
nationalen Jan.
Waarom? Zeker, ae zijn steunpilaren van
bet gezag. Maar als „elementen voor een
nationale concentratie" zijn ze onvolwaar-
dig, omdat ,xe, nu al tientallen Jaren
lang, een politiek van nationale split
sing hebben gevoerd,” in tegenstelling
tot de Liberale Partij, „die de natie niet
gesplitst wil zien maar één, zoowel op gees
telijk als op sociaal terrein.”
Aldus Mr. Elout in ..Het Handelsblad”.
Als hll *t nu niet verder vertelt, willen
wjj hem wel een geheim toevertrouwen:
wij, Roomsch-Katholieken, willen precies
hetzelfde, en bidden er dagelijks voor.
Maar als zijn hoogste Ideaal is, dat alle
Nederlanders één zullen zijn, zoowel op
geestelijk als op sociaal terrein en dus al
lemaal liberaal, en wanneerwij bidden,
dat alle Nederlanders weer tot de oude
Moederkerk zullen terug keeren, wat
geeft hem dan het recht, zich zelf natio
naal en ons ten deele antl-natlonaal te
noemen?
Splitsen wij de natie? Laat Mr. Elout er
maar eens zijn mede-liberaal prof. Eige-
man op na lezen, en dan zal hij bemer
ken, hoe deze overtuigend aantoont, dat
het de liberalen waren, die uit bekrompen
partijzucht den schoolstrijd hebben ont
ketend.
Of laat hij het scherpe vonnis nog eens
herlesen, dat Mr. W. J. van Welderen ba
ron Rengers heeft geveld in zijn „Schets
eener Parlementaire Geschiedenis". bis.
138, over dé liberalen van 1874:
derwaardigheden van de beide wereldreizigers
volgde. j-
Zondagavond waren de beide wereldreiziger»
In de hoofdstad te gast. Hier had zich eert
huldigingscomlté gevormd, waarvan de heer A;
H. lammere secretaris Is, dat hun een harte
lijke ontvangt bereidde. Over Amersfoort, H11-;
versum en Bussum kwamen zij des middags tat
de stad aan en onder groote belangstelling werd:
gereden naar bet American Hotel, waar Köckler’
en Poulton aanzaten aan een diner te hunner
eer gearrangeerd Aan tafel heerschte een bij-
zonder opgewekte stemming. Hartelijke woorden
werden gewisseld.
Voor een groot aantal belangstellenden hield
de heer Köckler vervolgens een voordracht met
lichtbeelden over het verloop van zijn avon-
tuurlüken tocht. Op büzonder vermakelijke wüze
wist hü de geweldige bezwaren die moesten
worden overwonnen, te schilderen, de ongeloof
lijke afstanden en tallooze moeilijkheden die
zich voordeden op bet 15000 KM. lange traject,
welke alle door de kleine .Sachs -hulpmoto-
ren met succes het hoofd werd geboden.
Kostelijk waren de ontmoetingen met het
Af rlkaansche wild. Eén heelen keer zagen zü een
leeuw. Over groote afstanden werd haftw'flijkk
wild gezien, maar op andere - trajecten tuften
zü dwars door kudden zebra’s, gnoe’s, giraffen
en antilopen. Hoe vreemd was het hun te moede,
toen zü langs de toppen der KI lima Ndzjaro
met sneeuw en ijs bedekt, den equator passesr-
den!
Niet minder mooi*waren de belevingen in de
Sinal-woestijn en verderop In Voor-Aslè, Pales
tina. Syrië, Libanon met prachtig gebaande we
gen. Overal langs den weg van Zuid naar Noord
de bartelükste medewerking der bevolking, be
halve tn Joego Slaviö waar chicane troef was.
Eki elndelük tuften hun trouwe hulpmotoren
het Inmiddels herboiwn Dultschland binnen,
waar zü en niet alleen Köckler. maar ook Ken
neth Poulton erkende dit volmondig geen
chaos of vervolging vonden, sooals zü in vele i
bultenlandsche bladen moesten lesen, maar een 1
orde en rust, die er In jaren niet hadden ge- I
beerscht. I
Na een korte pause vertoonde de heer
Köckler een serie fraaie lichtbeelden, welke een 1
duldelük beeld gaven van het. landschep dat zü
waren gepasseerd met vaak schier ouoverkome- 1
lüke terrelnmoellükheden.
Een hartelük applaus beloonde den spreker 1
voor zün uitstekend verzorgde voordracht.
Vandaag zün de wereldreizigers over Haar
lem, Bennebroek. Noordwuk-Blnnen, Wasse-
naaralag. Den Haag, Delft. Rotterdam. Schie
dam. Vlaardlngen en Maassluis naar Hoek v. Hol
lande en niet naar de politiek? Hoe zou
deze basis de R K V. P. zendtijd willen
krijgen? Wanneer zü de katholieke beginselen
wil geven, de katholieke cultuur, dan zal elke
minister baar optreden naast den K_ R O.
die dit immers juist doet, en voortreffelük
als volmaakt overbodig terugwüsen.
WU zü een polltleken omroep fundeeren, naar
haar verklezlngsprogram. dan wordt hier een
titel aangevoerd, welken de wet niet kent. Ge
lukkig niet kent want anders zouden vol
gens de laatste differentiaties er eerlang
omroepen in Nederland komen
De eisch van de R. K. V P Indien den ern
stig is te nemen, beteekent practlsch aan de
kracht van den K. R. O. knabbelen; houdt In
onverantwoordelüke verzwakking van onsen
cultureelen invloed, en demonstreert boven alles,
dat het ontbreken eener goede katholieke gees
tesgesteldheid bü de leiders der Volkspartij het
toevertrouwen van de groote katholieke belangen
aan die banden ten «enenmale onmogelük
maakt.
moderne microfoon 1000 koet, en dat voor een
omroepbedrijf asa
budget la? Weet
sluit van 15 Mei
deelde naar de
ton al een zeer beperkt
men niet, dat het be-
1930 den zendtijd
geiwtesstroomlngen In den
Van splitsing, van nationale eenheid,
van de liberale partij gesproken!
Dit willen wij wel zeggen: het gesol van
de liberalen met het woord nationaal
zich in de praktijk leemten hadden geopen
baard, die voorziening «lachten, deels
omdat men, btj gemis van eenstemmigheid
omtrent alle andere hervormingen, in het
aanvaarden van een nieuwen schoolstrijd
tegen de voorstanders van het bijzonder
onderwijs, een geschikt middel meende te
tien om het prestige en den invloed der
liberale partij in den lande te herstellen."
y- T et is” wel een booge zeldzaamheid, wan-
I—I neer de Oproerige Krabbelaar in _Het
Volk" den Katholieken een pluim op den
hoed steekt: meestal deugen wü voor niets sn
