Prikkeldraad
H
-L
E
Nieuwe basiliek
NATIONAAL
Door Afrika-Azië
DE NIEUWSTE EISCH
DER R.K. VOLKSPARTIJ
Dank aan A. B. K.
ELECTRICHE1TSRAAD
„De vloek van de booze
daad”
DINSDAG 11 APRIL1
EEN LEESMACHINE UITGEVONDEN
De a.*. verkiezingen
Het aantal stemgerechtigden
«ie
Grootsche feestviering
Auto in ppin gereden
eoe.eM
en
Prof. dr. P. Zeeman
GEERTRUIDA CARELSEN
De heer B. F. Kranz overleden
Doctor honoris causa te Gent
VOOR DEN KRIJGSRAAD
IR. G. NYHOFF NAAR SIAM
De dienstweigering te Soerabaja
NAAR DE C.P.H. OVERGEGAAN
TRIBUNE INGESTORT
De eerste tomaten
Verbetering in de haven
te Bangkok
De verheffing van de OJ-. Vrouwe-
kerk te Maastricht tot
basilica minor
De banken by een voetbalwedstrijd
te zwaar belast
Overige Kieskringen
15.000 K.M. per rijwiel met een
kleinen „Sachs”-hulpmotor
De Duitscher Georg Schutkowski heeft een apparaat gecon
strueerd, waarmede het langs optisch-electrischen weg moge
lijk is drukwerk te laten voorlezen
Koninklijke onderscheiding
Ter adviseering van
den minister
Bij K.B. voor den tijd van vijf
jaar ingesteld
Wereldreizigers in ons
land
Een licht- en een zwaargewonde
4
eenheid.
<c>
53
In 1929 bedroeg het aantal kieaen:
Kieskring
da
historisch
ook
In katholieke et re ken
doet het volgende den:
657.611
De aanwas la dus 50.921 ot 839 procent.
1.195.047
1309.419
De aanwas is dus hier 114372 of 957 procent.
2.023 766
2.130 608
4
heeren
ebt hem in
a
1929
210 434
293.187
229 587
349311
401.656
129.961
210351
198371
101.008
1929
188 799
185313
177345
195395
199329
248 566
1929
203328
186.179
216.643
303 328
186.719
210.434
188.799
293.187
229.587
185 313
249311
401.656
177345
195395
129.761
199330
210331
348.566
198371
101.008
316.643
1933
227341
309 367
248 839
373.298
439 509
133 757
193370
209.068
106369
1933
201316
209314
191.411
233.192
214.839
260 467
1933
224371
199.602
233 548
Bij Koninklijk besluit is. behoudens nadere
regeling bij de wet, voor den tijd van vijf jaar
een electricitelteraad Ingesteld.
BU de opgave van het aantal stemgerechtig
den voor de aanstaande Tweede Kamer-ver
kiezingen zijn voor de vergelijking abusievelijk
de aantallen kieaen in 1925 in plaats van in
1920 opgegeven. i
I
U
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
IX
XII
XIII
XIV
XV
XVI
XVII
XVIII
In Februari jl. heeft de regeering van Siam
een verzoek gericht tot de Verkeersorganisatle
van den Volkenbond om eenige technische des
kundige adviezen te mogen ontvangen voor de
verbetering van den toegang van de haven van
Bangkok en van de haveninstallaties aldaar.
De Verkeerscommissie wees daartoe drie des
kundigen aan en wel onzen landgenoot Ir. O.
P. Nyhoff, een Engelschman A. T. Ooode en
een Franschman. Staatsraad Wstier. Deze des
kundigen hebben, aldus meldt .De Telegraaf",
te Genève de laatste dagen een eerste bespre
king gehouden, waarbij ir. Nyhoff belast werd
met onderzoek ter plaatse. De heer Nyhoff zal
zich laartoe in den loop der maand Mei naar
Bangkok begeven.
Op de Maandagmiddag door de schrijfster
Oeertruida Carelsen (mej. Amy de Leeuw) ter
gelegenheid van haar negentlgsten verjaardag
te Haarlem gehouden receptie, heeft de Com
missaris der Koningin in Nnrwd-Holland mede
gedeeld. dat H. M. de Koningin haar benoemd
heeft tot ridder in de orde van Oranje-Nassau
ter veiling
'pond «n 10
Arnhem
Rotterdam
Den Haag
Dordrecht
Amsterdam
Middelburg
Leeuwarden
Groningen
Assen
Den Bosch
Tilburg
Maastricht
Te Poeldijk zfjn de eerste tomal
aangevoerd, waarvoor 27 cent pe
cent per stuk werd besteed.
Industrleelen, medestichter en secretaris-pen-
nlngmeester van de Leldsche Hout, lid van de
Rijkscotnmissle voor Werkverruiming, lid van
de reorganlsatie-commiasie voor het Acade
misch Ziekenhuis te Lelden, in welke kwaliteit
hij is benoemd tot Officier in de Orde van
Oranje-Nassau. De overledene bekleedde voorts
nog verschillende functies op maatschappelijk
en ander gebied.
.De Volkskrant” heeft zelf de vergelijkende
cijfers van het aantal kiezers in de jaren 1929
en 1933 berekend en komt tot de conclusie, dat
de gemiddelde aanwas van het aantal kiesge
rechtigden 7,11 procent bedraagt. Hoe staat
het nu in onze katholieke kieskringen met dat
gemiddelde Een vergelijking in genoemd biad
dat de
herziening
Deze raad heeft tot taak, den Minister van
Waterstaat op verzoek, dan wel eigener bewe
ging. van advies te dienen omtrent aangelegen
heden betreffende de electriciteitsvoorzlening.
Voor het bedoelde tijdvak zijn tot lid cn
voorzitter benoemd: prof. Ir. O. J. van Swaay.
oud-Minister van Waterstaat te Delft; en tot
ledenH. P. J. Bloemen, burgemeester van
Groningen te Groningen; prof. mr. dr. G. W. J
Bruins, oud-hoogleeraar aan de Handelshooge-
school te Rotterdam, te Wassenaar; jhr. 8. van
Otters. oud-Commiss»ris der Koningin in do
provincie Gelderland, lid van de Eerste Kamer,
te Brummen; mr. J. F. Schönfeld. administra
teur bij het departement van Waterstaat te Den
Haag.
Aan den Raad aal door den Minister van
Waterstaat een secretaris worden toegevoegd.
De Raad is bevoegd, in het belang van de
vervulling van zijn taak, de medewerking in te
roepen van openbare lichamen, colleges en
autoriteiten. De Minister zal bij den Raad een
bureau instellen. Dit bureau bereidt de behan
deling van zake in den Raad voor en verschaft
aan den Raad de noodlge voorlichting. Het bu
reau of het hoofd daarvan dient verder den
Minister van advies in gevallen, dat dit door
dezen wordt gevraagd. De verdere regeling van
de organisatie en de werkzaamheden van den
Raad en van het bureau, alsmede van de wijze
van samenwerking tusschen den Raad, het
bureau en andere RiJksdlensten. geschiedt, zoo
noodlg. door den Minister.
’s Hertogenbosch
Tilburg
Arnhem
Nijmegen
Rotterdam
Gra venhage
Lelden
Dordrecht
Amsterdam
Den Helder
Haarlem
Middelburg
Utrecht
Leeuwarden
Zwolle
Groningen
Assen
Maastricht
Nijmegen
Lelden
Den Helder
Haarlem
Utrecht
Zwolle
Het sociaal-democratische nd van den Ge
meenteraad te Amsterdam, de beer C. de Dood,
beeft, naar wij vernemen, bedankt als lid van
de 8. D. A. F. en hij is toegetreden tot «ie
Communistische Partij Holland.
Het is nog niet bekend, of de heer De Dood
zijn zetel in den Gemeenteraad voor de O. P.
H. zal blijven bezetten of dat hij zijn zetel weer
ter beschikking stelt van de D. A. P. en als
raadslid bedankt.
Zondagmiddag, na den wedstrijd 8.C.H.—
Quick te Nijmegen, toen er nog een strafschop
na een protest gegeven moest worden, gingen
honderden menschen op de twee rij hooge zit
plaatsen rondom het 8. C. H.-veld staan, zoo-
dat deze banken te zwaar belast werden. Plot
seling begaven de stutten ach en vielen de
banken uit elkaar met het noodlottig gevolg,
de verscheidene menschen onder de planken
kwamen te liggen. Drie var» hen, waaronder
een meisje en een vrouw, werden vrij ernstig
gekneusd aan de ^eenen. rnodat zij per bran
card naar hun woning moeten worden ver
voerd.
Naar wij van offideele zijde vernamen, on
dervinden de gewonden geen ernstige gevolgen
van het ongeval.
Wij merken bij dit bericht op, dat dit niet de
eerste frontverandering is. Reeds vroeger had
de heer De Dood, die eenlgen tijd te Berlijn
correspondent was aan bet liberale Vaderland,
van communistische neigingen blijk gegeven.
Daarna was hij werkzaam aan .Het Volk", eerst
als redacteur, later als medewerker. Het ba
kende conflict in de sociaal-democratische frac
tie. waarbij mr. v. d. Bergh en Xte heeren dr.
Polak en Omendorp uittraden,
den Raad.
O a. c. <&- Cl w Q»
Zaterdagochtend zijn in ons land aangekomen
de Duitscher R. 8. Köckler en de Engelsche
Zuid-Afrikaan Kenneth D. Poulton. die een zeer
bijzondere prestatie op hun naam hebben. Met
een eenvoudig rijwiel, toegerust met een kleinen
.,8achs”-hulpmotor hebben zij 'n tocht gemaakt
van Kaapstad dwars door Afrika naar Cairo,
over Klein Azië en half Europa naar Dultech-
land.
Aan de Hollandsch-Duitsche grens werden zij
hartelijk ontvangen door den heer Koch, wiens
dochter hun een lauwerkrans aanbood en een
vertegenwoordiging van de Amsterdamsche
Sachsmotorclub. Vla Oldenzaal, Hengelo, Al
melo ging bet nu naar Deventer en overal
langs den weg was de publieke belangstelling
zeer groot.
In Deventer werd een bezoek gebracht aan
de Burgers Rijwielfabrieken. De beide wereld
reizigers waren vol bewondering over het kun
nen van deze Hollandsche fabriek. Na afscheid
genomen te hebben werd in hotel van Wely ge
luncht, en hier sloot zich de Apeldoornsche
SachStlub, onder leiding van den beer Schakel,
bij hen aan. Over Zutphen en Dieren werd
nu naar Arnhem gereden, waar, op het Velper-
plein, een zoo groote menschenmenigte te hoop
liep, dat de politie maatregelen noodlg oor
deelde.
Van Arnhem af werd de route gevolgd via
Loenen. Beekbergen naar Apeldoorn. Op de fa
briek van de firma Verbeek en Schakel aldaar
werd den wereldreizigers soo'n schitterend
bloemstuk aangeboden, dat de heer Köckler er
op reageerde met de verklaring, dat hij dit
naar zijn moeder zou zenden.
Na afloop begaf men zich naar het bekende
Hotel Bloemlnk om vervolgens voor bet houden
van een lezing met lichtbeelden naar gebouw
.De Bordelaise" te gaan.
De zaal van dit gebouw was gevuld met een
enthousiast publiek, dat ben op waardige wijze
et ta wel een hooge zeldzaamheid, wan
neer de Oproerige Krabbelaar in -Het
Volk" den Katholieken pen pluim op den
hoed steekt: meestal deugen wfl voor niets en
valt er in ieder geval bedenkelfjk weinig goeds
van ons te zeggen
TViarm echter: dank aan A B.K. v<hu een aan
de Katholieken bewezen vriendelijkheid, waar
we werkelijk zeer gevoelig voor zijn:
In „Het Volk" van Zaterdag klaagt A. B< K,
volkomen terecht over de bejegening, den
Joden In Duitachland aangedaan.
War wat laat de schrijver zich dan in X
heetst van zijn betoog ontvallen?
De lezer proeve:
De aanwas is dus hier 106.842 of 5.27 procent.
Het gemiddelde in de katholieke kieskringen
ligt dus belangrijk booger.
Te Laren is Zondagnacht omstreeks 1 uur, op
den Hllversumschen weg, een ernstig auto-on-
geluk gebeurd. Volgens verklaringen van een
agent van politie, die daar surveilleerde, reed
de auto, welke bestuurd werd door den beer W.
uit Huizen, met een snelheid van meer dan 100
K.M., in de richting Laren.
In de scherpe bocht, tegenover den Houtweg,
verloor de heer W. de macht over zijn stuur,
met het gevolg, dat de auto tegen een boom
botste, welke afknapte, daarna een tweede boom,
die ongeveer 10 Meter verder stond om verreed,
en ten slotte in gruizelementen terecht kwam
op het laag gelegen terrein, bezijden den weg,
waar men bezig is een hertenkamp aan te leg
gen. De chauffeur W. liep eenige lichte snij-
wonden aan het hoofd op, terwijl de aannemer
K. B„ eveneens uit Hulzen, die naast hem zat,
een hersenschudding en een ernstig beenfrac-
tuur opliep.
Twee personen, die achter in den auto zaten,
kwamen met den schrik vrij. Dr. Holtmann, die
spoedig ter plaatse was, liet den beer K. B. per
brancard naar het ziekenhuis vervoeren.
De auto, die door de politie in beslag genomen
werd, ia niet het eigendom van den bestuurder,
doch van de garage De Lange te Hulsen.
„Eeuwen van verdrukking hebben ons geleerd,
dat de éénige dam tegen Jodenvervolging door
vooruitstrevende groepen In alle volkeren werd
opgeworpen."
derwaardigheden van de beide wereldreizigers
volgde.
Zondagavond waren de belde wereldreizigers
in de hoofdstad te gast. Hier had zich een
huldiglngscomlté gevormd, waarvan de heer A.
H Lammers secretaris is. dat hun een harte-
HJke ontvangt bereidde. Over Amersfoort, Hil
versum en Bussum kwamen zij des middags In
de stad aan en onder groote belangstelling werd
gereden naar het American Hotel, waar Köckler
en Poulton aanzaten aan een diner te hunner
eer gearrangeerd. Aan tafel heerschte een bij
zonder opgewekte stemming. Hartelijke woorden
werden gewisseld.
Voor een groot aantal belangstellenden hield
de heer Köckler vervolgens een voordracht met
lichtbeelden over het verloop van zijn avon
tuurlijken tocht. Op bijzonder vermakelijke wijze
wist hu de geweldige bezwaren die moesten
worden overwonnen, te schilderen, de ongeloof
lijke afstanden en tallooze moeilijkheden die
zich voordeden op het 15000 HM. lange traject,
welke alle door de kleine ,J3achs’’-hulpmoto-
ren met succes het hoofd werd geboden.
Kostelijk waren de ontmoetingen met het
Afrikaansche wild. Eén heelen keer zagen zij een
leeuw. Over groote afstanden werd nauwelijks
wild gezien, maar op andere trajecten tuften
zij dwars door kudden zebra’s, gnoes, giraffen
en antilopen. Hoe vreemd was het hun te moede,
toen zjj langs de toppen der Klllma Ndzjaro
met sneeuw en ijs bedekt, den equator passeer
den!
Niet minder mooi waren de belevingen In de
Sinal-woestiJn en verderop in Voor-Azië, Pales
tina, Syrië. Libanon met prachtig gebaande we
gen. Overal langs den weg van Zuid naar Noord
de hartelijkste medewerking der bevolking, be
halve in Joego Slavië waar chicane troef was.
En eindelijk tuften hun trouwe hulpmotoren
het inmiddels herboren Duitschland binnen,
waar zU en niet alleen Köckler, maar ook Ken
neth Poulton erkende dit volmondig geen
chaos of vervolging vonden, zooals zij in vele
bultenlandsche bladen moesten lezen, maar een
orde en rust, die er In jaren niet hadden ge-
heerscht.
Na een korte pauze vertoonde de heer
Köckler een serie fraaie lichtbeelden, welke een
duidelijk beeld gaven van het landschap dat zij
waren gepasseerd met vaak schier onoverkome
lijke terrelnmoeiHjkheden.
Een hartelijk applaus beloonde den spreker
voor zijn uitstekend verzorgde voordracht.
Vandaag zijn de wereldreizigers over Haar
lem, Bennebroek, Noordwljk-Binnen. Wa-s.se-
naarslag. Den Haag. Delft, Rotterdam. Schie
dam, Vlaardlngen en Maassluis naar Hoek v. Hol
land vertrokken, vanwaar zij roet de boot naar
Londen oversteken.
Maandagnacht is op 49-Jaiigen leeftijd over
leden de heer B. F. Kranz, lakenfabrikant te
Leiden. De overledene was o. m. voorzitter van
het Verbond van Nederlandsche Werkgevers,
voorzitter van de Leldsche Vereeniging van
JBü dit besluit aldus bet schrijven staat
*oor bet K. R. O.-bestuur als beslissende factor,
welke onze gedragslijn bepaalt, voorop, de uit
drukkelijke w^nsch van Z. H. den Paus aan Z.
H Exc. Mgr. Aengenent geuit, en thans ook de
«bijzondere ernstige vermaning" van het Neder-
landsch Episcopaat in den jongsten gesamen-
Hjken vastenbrief gegeven. Deze beide uitspra
ken, aansporende tot het bewaren der eenheid
ook op staatkundig gebied, laten bij de bepaling
Van onze houding niet den minsten twijfel over.
Wij treden niet in gedachtenwisseling ot Uw
bestuur ot een ot meer onzer KJt.O.-leden bet
daarmee eens is. Voor ons bestuur is de zaak
door die uitspraken volkomen duidelijk gesteld
«n beslist en neemt het deselfde houding aan,
•elke door de Katholieke pers in baar geheel
•ordt aangenomen.
Eenerzjjds achten wij bet dus onzen beslisten
plicht in deze tijden van verwarde volksvoor
lichting in bepaalde, zij het in beperkte mate,
ook op staatkundig gebied, eenige voorlichting
te geven. Anderzijds wijzen de bovenaangehaalde
uitspraken der Katholieke overheid ons volko
men den weg, hoe wij dien door ons gevoelden
plicht moeten vervullen."
Derhalve werd besloten in begin Januari om
voor de K. R. O.-microfoon een reeks Katho
liek-staatkundige voordrachten te doen geven,
bijzonder met betrekking tot de beginselen, de
geschiedenis en „Quadrageslmo Anno" De data
daarvan waren reeds gefixeerd, toen bleek, dat
de verkiezingen in Nederland vervroegd zouden
plaats hebben. Ofschoon bet relief dier voor
drachten daardoor werd vergroot, stond de
aanvankelijke opzet echter er geheel bulten.
Speciale verkiezlngsvoordrachten werden voor
de Staatspartij gelijk voor de andere politieke
groepeeringen georganiseerd en vastgesteld bij
mlnlsterleele beschikking.
De Volkspartij wenschte echter eigen partij-
Utzendlngen binnen bet raam van bet K. R.‘ O.-
programma.
In den genoemden brief nu oppert het bestuur
van den K. R. O. daartegen overwegend be
zwaar.
zich In de praktijk leemten hadden geopen
baard, die voorziening elschten, deels
omdat men, bV gemis van eenstemmigheid
omtrent alle andere hervormingen, in het
aanvaarden van een nieuwen schoolstrijd
tegen de voorstanders van het bijzonder
onderwijs, een geschikt middel meende te
sten om het prestige en den invloed der
liberale partij in den lande te herstellen.”
„dat zoolang politiek niet uft de radio is
uitgesloten krachtens wettelijke bepaling het
in bepaalde omstandigheden ernstige plicht kan
zijn, tegenover de demagogische voorlichting
van den tegenstander dezerzijds goede staat
kundige voorlichting te stellen".
De Academische Raad der Unlveraiteit te
Gent heeft aan prof. dr. P. Zeeman, hoog-
leeraar in de Natuurkunde der Unlversltelt van
Amsterdam, op voorstel van de Faculteit der
Wetenschappen met algemeens stemmen het
doctoraat honoris causa der Unlversltelt van
Gent verleend.
Kieskringen waar tusschen 25
50 procent katholieke stemmen
werden uitgebracht
■w-w onderdagayond was de R. K. Volkspartij
I door den minister in de gelegenheid ge-
X-' steld om in een politiek radio-kwartiertje
de Nederlandsche luisteraars van voorlichting
te diesten. De spreker, de partijvoorzitter, zou
behandelen ^Staatspartij of Volkspartij", doch
stjn voordracht Is practlsch geworden tot: Ka
tholieke Radio Omroep of Katholieke Radio
Voikaomroew Paus Leo XIII of Plus XL immer»
een derde van zijn kostbaren spreektijd be
steedde de beer Wnaarling aan een scherpen
aanval op den KKO, dien hil niet meer achtte
geheel Katholiek Nederland te vertegenwoordi
gen, doch slechts voor zoover dit gmrga nisoerd.
Is In de R. K. 8. P. Daarom concludeerde hij
tot de noodzakelijkheid een eigen volksomroep
te stichten Het overige van het betoog bestreed
de Staatspartij waarin letterlijk niet* deugde;
tn tegen dien zwarten achtergrond werd de
Volkspartij gesteld, lichtend en stralend van
eerlijke bedoeling en goeden wil. Om de echt
heid van dit beeld te r-ürborgen. drukte spre
ker een pauaelUk zegel op zijn werkstuk. HU
deed nJ. een beroep op de „Immortale Dei” van
Leo Xin. en forceerde bet gelijk der VolkspartU
tegenover Staatspartij met een beroep op Pau-
aeluke uitspraken, natuurlijk zorgvuldig ver-
mildend den ultdrukkelijken wensch van Paus
Hua XI inzake de eenheid der katholieken in
Nederland ook op politiek gebied, zooals deze
duidelijk uitgelegd en geïnterpreteerd werd door
Haarlems blsschop en het geheele Nederlandsche
episcopaat en in de commentaren der Katho
lieke pers. Wij stellen nog vast dat bijzonder
deze commentaren te» gunste van de K K.
Staatspartij van bevoegde zijde nooit werden
weersproken, wat toch bet geval zou zijn indien
de opvattingen van de Vtfkzpart^dïraaangagbde
juist waren.
Zonder verder «ie smalende en oowaardlge
critlek op de R. K. Staatspartij geuit in ge
noemde mlcrofoonvoordracht te willen ontze
nuwen, constateeren wij, dat de gebezigde me
thode kennelijk elke goede trouw ultelult Na
de reeds elders in dit blad r~igr.-i~.-d»
onkatholieke gedragingen, voortkomende uit een
dito mentaliteit, zal dit geen verwondering
baren.
Wat nu betreft den aanval op den K. R. O.
ZU hier verwezen naar het schrijven, dat het
bestuur van den Katholieke Omroep richtte
aan den heer Wesseling, dd. 20 Maart 1933
Daarin wordt uiteengezet boe Jn bet algemeen
geen uitzendingen van politiek propagandistisch
karakter” in de K. R. O.-programma's werden
opgenomen.
Sinds echter de Vara begon met politieke
sociale voorlichting, achtte de K. R. O, na rijp
beraad, nnod rakel jjk
Wie zijn er in der eeuwen loop nu steeds de
nobelste verdedigers van de vrijheid der Joden
geweest? Wie hebben zich steeds het sterkst
verzet tegen Jodenvervolgingen en Jodenhaat-
aankweeklng?
Het waren (de beer A. B. K. 1* genoegzaam
ontwikkeld om dit te weten)
Pausen van Rome en in navolging van «leze
Pausen de Katholieken van overal ter we
reld. de Katholieken zoowel van thans als van
v uw been.
Ondubbelzinnig is de meenlng der Katholieken
omtrent de Jongste Jodenvervolgingen ook
thans weer gebleken en gepropageerd.
En heet bet nu al weer niet, dat Paus Flus
er bij Von Papen op AAn aal dringen dat de
Duitsche regeering de Joden op gematigde,
vredelievende wijze zal behandelen?
De conclusie ligt dus voor de hand: de Katho
lieken met de Pausen aan bet hoofd oe-
hoorïn In de eerste linie tot <le „vooruitstreven
de groepen tn alle volkeren," die in den loop
der eeuwen den eenlgen dam tegen Jodenvervol
ging opwierpen.
Den heer A. B. K. dank voor de eerlijke
erkenning, dat de Katholieken waarlijk vooruit
strevend zijn in den goeden zin van bet woord!
Opmerkelijk was Intusschen.
wenschelijkheld eener herziening der
schoolwet van 1857 eene wet, waarvoor
jarenlang eene soort van fetichlsme was
gekoesterd, die elke wijziging onvoorwaar-
- --- - fknno sv/XW nil flA
[T Hl AFUItlll vaaaMao --
jDOtOBUDiDC ym«i, deels omdat huldigde en met groote belangstelling de we-
Het totaal aantal bedraagt 3.825303 of 272.135
minder dan bij de verkiezingen op 36 April aa.
dêlijk deed af keuren thans ook bij de
liberalea -
Van splitsing, van nationale
van de liberale partij gesproken!
Dit willen wij wel zeggen: het gesol van
de liberalen met het woord nationaal
walgt ons, en verveelt ons met oprechte
nationale verontwaardiging.
De verheffing der O. L. Vrouwekerk te Maas
tricht tot Basiliek zal Paasch-Maandag op
plechtige wijze worden gevierd.
Z. H. Exc. Dr. G. Lemmens. Blscshop van
Roermond, en zeer waarschijnlijk Z. H. Exc
Mgr. Kerkhoffs. Blsschop van Luik, benevens
Mgr Bauduin. Vicaris-Generaal in het Bisdom
Roermond, en Mgr. Simenon. Vlcarls-Generaal
in het Bisdom Luik, zullen, naast Provinciale
en Stedelijke autoriteiten de plechtigheden bij
wonen.
Z. H. Exc. Mgr. Dr. G. Lemmens zal dien dag
tijdens de Hoogmis om half elf Pontlficaliter
assjsteeren. Tijdens de Hoogmis heeft de pro
clamatie plaats van de Pauselijke Bulle en
wordt een toespraak gehouden
Na de Hoogmis wordt een plechtige processie
met het Genadebeeld gehouden. Het Genade
beeld der Ster re der Zee blijft overigens den
geheelen dag uitgestald staan vóór het Priester
koor. dragend de gouden kroon en getooid mrt
den fraalen blauwen mantel. De processie volgt
den weg. welke ook tn 1878 genomen is. rond het
O.'L. Vrouweplein. Het is nJ. nimmer de bedoe
ling geweest de Paaschprocessie van vóór 1640
te herstellen, zoodat aan bet verzoek der be
woners der St. Bernardus- en 8t. Pleterstraat
niet behoeft te worden tegemoet gekomen.
Tot de waardigheldsteekenen der Basilica
Minor behooren het conopeum en tintinnabij-
lum.
Het conopeum of parasol wordt vervaardigd
naar het model van dat der basiliek te Ton
geren door de Zusters Franciscanessen aan de
Capucijnenstraat, welke groote bekendheid heb
ben om hun borduurkunst. Het conopeum draagt
de wapens van den Paus, oen Blsschop. Lim
burg en Maastricht, benevens de emblemen van
de Broederschappen der Sterre der Zee, H.
Drievuldigheid, St. Rochus, 8t. Jozef, 8t. Hu-
bertus en 8t. Caecilla, en bovendien den datum
hunner oprichting.
Naar de ontwerpen van den Maastrichtschcn
beeldhouwer Charles Vos wordt het tintln-
nabulum of standaard met klokje vervaardigd.
De kerkelijke plechtigheden worden voortge-
zet tot Maandag na Beloken Paschen.
omroepbedrijf zes ton al een zeer beperkt
budget is? Weet men niet, dat bet be
sluit van 15 Mei 1930 den zendtijd ver
deelde naar de geestesstroom ingen in den
lande en niet naar da politiek? Hoe zou op
deze basta de R. K. V. P. zendtijd willen ver
krijgen? Wanneer zij de katholieke beginselen
wil geven, de katholieke cultuur, dan zal elke
minister haar optreden naast den K. R. O,
die dit Immers juist doet, en voortreffelijk
als volmaakt overbodig terugwijzen.
Wil zij een politleken omroep fundeeren. naar
haar verklezlngsprogram, dan wordt hier een
titel aangevoerd, welken de wet niét kent. Ge
lukkig niet kent want anders zouden vol
gen* de laatste differentiaties er eerlang
omroepen in Nederland komen
De etach van de R K. V. P„ indien deze ern
stig ta te nemen, beteekent practlsch aan de
kracht van den K. R. O.' knabbelen; houdt In
onverantwoordelijke verzwakking van onzen
cultureelen Invloed, en demonstreert boven alles,
dat bet ontbreken eener goede katholieke gees
tesgesteldheid bij de leiders der Volkspartij het
toevertrouwen van de groote katholieke belangen
aan die handen ten eenenmale ónmogelijk
maakt.
Welnu deae brief werd door de Volkspartij
beantwoord met de verklaring „wU stichten
ten eigen omroep”. En «leze eisch geuit in de
otflcleel politieke voordracht der partij maakt
8at het geven van zijn stem aan deae nota
bene in rtch aelve verdeelde groepeering een
nieuwe verantwoordelijkheid Insluit. Waartoe
leidt toch deae partijzucht, welke aan bet door-
«Irijven van eigen inzicht eerst de politieke een-
l*eid dar Nederlandsche katholieken waagde, en
thans de kracht van een zoo vruchtbaar wer
kenden Katholieken Omroep op het spel wil
■etten. Dat is de vloek van de verkeerde daad.
6at z|j altijd weer verkeerde daden na zich slee
den zaL 4
De Volkspartij zie toe hoezeer zij de katholieke
klacht steeds meer versnippert en afglijdt van
de noodzakelljke eenheid. Eerst eigen politiek,
ba eigen radio, straks wellicht eigen bijzonder
•‘“erwljs.... in andere landen mondde dit uit
°P een „eigen Kerk”. En toch ook dAAr begon
*en niet met het laatste.
w*t beteekent echter practlsch de nieuwste
der R. K. v. F.?
Realiseert men zich daar, dat b.v. een enkele
*wkn>b microfoon 1000 koet» eu dM voor een
SOERABAJA, 11 April. (Aneta). De Zee-
krijgsraad te Soerabaja vangt heden de be
handeling aan van de zaak der Europeeache
dienstweigeraars. Hiervoor zullen dagelijks vier
matrozen onder gewapend geleide per autobus
uit de gevangenis te Malang naar Soerabaja
worden overgebracht.
r wordt, in Duitsche navolging,
ten onzent hevig geschermd met het
adjectief n a-
niet overduidelijke
tlonaaL
Ata we spreken van de nationale vlag,
dan ta dat duidelijk, voor iedereen, zelfs
voor beminnaars van de roode vlag.
Maar ata men spreekt van nationale ge
zindheid, van nationale partijen, welke
concrete gedachte ligt daaraan dan ten
grondslag?
Eén ding is echter wel opmerkelijk, dat
behalve bij Prof. Eigeman, die zeer
oprecht erkent, dat in deze woordverbin
dingen nationaal een syhonlem is van li
beraal al deze liefhebbers van de na
tionale gedachte in den regel ófwel reac-
tionnair, ófwel fascistisch, ófwel beide zij i.
Dit maakt het gebruiken van het bij
voeglijk naamwoord nationaal, waarvan
wjj met een zekeren eerbied en daarom
maar zeldzaam toepassing moesten vin
den, al zeer spoedig tot een misbruiken.
Men roept om een „nationaal" kabinet,
en men denkt dan aan een kabinet, waar
achter een zeer groot deel van het Neder
landsche volk niet zou kunnen staan, en
het ónmogelijk als werkelijk nationaal zoj
kunnen erkennen.
Het verdachte is, dat het hardst naar
zulk een quazl-nationaal kabinet verlangd
wordt door het uitstervend ras der libe
ralen.
Begrijpelijk Is het wel, omdat dit de
eenige kans nog is, dat een of twee hun
ner het tn ons land nog eens tot Minister
zullen kunnen brengen. Maar moet de
mooie nationale vlag nu misbruikt wor
den, om het wrakke schip van een bur
gerlijk concentratie-kablnet te tooien?
Met eenige belangstelling lazen wij in
„Het Handetablad" van 7 April het artikel
van Mr. Elout, waar bij als titel boven
schreef; „Rfchtlljnen Hoe zullen wij
stemmend”
Daarin is ook nationaal troef aas, en
de Katholieke Staatspartij zoo ongeveer
Zwarte Piet.
In het nationale-kablnet-spel kan deze
kaart niet gemist worden, maar wie haar
to handen hebben worden door Mr. Elout
met een zwarte kool geteekend: onbe
trouwbaar.
Maar al hoort dit zoo bij dit oude spel,
wij zullen totüi nooit nalaten er tegen te
protesteeren.
De liberalen zij ztjn voor honderd pro
cent nationaal De Antlrevolutlonnalren
behalve de ook volgens Mr. Elout hon-
derd-procentlge Dr. Colljn staan al een
beetje onder pari. Zoo ook de Christelljk-
Htatorischen. Maar de Roomsch-Katholle-
ken, die staan een heel eind onder den
nationalen Jan.
Waarom? Zeker, ze zijn steunpilaren van
bet gezag. Maar als „elementen v«x>r een
nationale concentratie" zijn ze onvolwaar-
dig, omdat ,3e, nu al tientallen jaren
lang, een politiek van nationale split
sing hebben gevoerd,” to tegenstelling
tot de Liberale Partij, „die de natie niet
gesplitst wil zien maar één, zoowel op gees
telijk ata op sociaal terrein.”
Aldus Mr. Elout In „Het Handetablad”.
Ata hij 't nu niet verder vertelt, willen
w(j hem wel een geheim toevertrouwen:
wtf, Roomsch-Katholieken, willen precies
hetzelfde, en.... bidden er dagelijks voor.
Maar ata zijn hoogste ideaal ta. dat alle
Nederlanders één zullen zijn, zoowel op
geestelijk als op sociaal terrein, en dus al
lemaal liberaal, en wanneer wij bidden,
dat alle Nederlanders weer tot de oude
Moederkerk zullen terug keeren, wat
geeft hem dan het recht, zich zelf natio
naal en ons ten deele antl-nationaal te
noemen?
Splitsen wij de natie? Laat Mr. Elout er
maar eens zijn mede-liberaal prof. Eige
man op na lezen, en dan zal hij bemer
ken, hoe deze overtuigend aantoont, dat
het de liberalen waren, die uit bekrompen
partijzucht den schoolstrijd hebben ont
ketend.
Of laat hij het scherpe vonnis nog eens
herlezen, dat Mr. W. J. van Welderen ba
ron Rengers heeft geveld In zijn „Schets
eener Parlementaire Geschiedenis”, n, blz.
138, over de liberalen van 1874: