Willem de Zwijger-herdenking
Propaganda-optocht en -vergadering
De stembus gaat
spreken
•A
DINSDAG 25 APRIL
STADSNIEUWS
VC
j
Zit
Geen moeilijke keuze
van
R.K. HANDELSAVONDSCHOOL
PRINS WILLEM-HERDENKING
Rede Paul de Waart
Historische tentoonstelling
NEDERLAND ROND
ORANJE
Politieberichten
het woord aan mr. B. Smeet»
Drukte bij de taptoe
R. K. SCHOOLCOMPETITÏE
Willem de Zwijger
KENNEMER SPORTCLUB
BEIDE UITSTEKEND
GESLAAGD
Groote opkomst der
kiesgerechtigden
De welgeslaagde feestdag in de
hoofdstad muzikaal
besloten
Enthousiaste redevoeringen
mr. B. Smeets en den heer
Paul de Waart
DE ALKMAARSCHE
KEGELBOND
o
s
De eerste perziken
gesp. gew.geL put.
LIJST 25
De propaganda-vergadering
Duizenden op de been
Waardige viering
gesproken
geschilderd
verstrekkende bedls-
den
ge-
be-
De
Afrkyling A
Afdeeling B
Zoodat dus de belde medailles gewonnen s«n
2
3
1
3
1
0
1
o
o
i
iiyk van
gespeeld
8t. Aloysiusschool
8t. Adelbertusschool
8t. Bavoechool
St. Willlbrordusachool
4
3
0
MM
voBi
at
Gisteren zijn aan de veiling alhier door J.
Noort de eerste perziken aangevoerd.
succes
onderwijs
Door het schrikken van het paard, bespannen
voor een wagen, bestuurd door O. de Graaf, wo
nende alhier, voor een op de markt loopend
varken, kwam het paard met zyn hals door een
winkelruit van N< 8. aldaar, waardoor dese ruit
werd vernield. Het paard kwam er zonder eenlge
verwonding af. De ruit was verzekerd.
De
vani
ook
echo
Dins
In
Alkmaar der
hun eigen Idealen in de komende periode
verwezenlijking te brengen.
Is dan de keuze uit den overstelpenden over
vloed niet moeilijk?
Och neen. wjj Katholieken hebben het ge-
makkelijker dan wie ook.
WU kiezen de partij, samengesteld uit alle
standen en klassen der samenleving; de party
die door haar beginselen geroepen is, met In
achtneming van het algemeen belang in het
bijzonder op te komen voor de kleinen en mis
deelden in onze nog zoo onvolmaakte maat
schappij: de party, wier hoogste Ideaal is, dat
Christus Konlng niet enkel heerscht in de ver
borgenheid des harten en de afgeslotenheid der
binnenkamers, doch óók In de volle openbaar
heid van het politieke leven; de party tenslotte
die religie en moraal aanvaardt als basis der
o verheldsdaden
Katholieke mannen en vrouwen, nogmaals
is uw keuze dan zoo moeiiyk?
Is er een van U, nog prys
eerenaam van Katholiek, die
Ah
de vl
opnle
schop
ge Jak
recht
daar
omda
heeft,
neme
Als r
7 dag
lykt
De
peric
kluts
speet
door
5 me
Met
tie
boete
van
mlnii
Dl
orga
in C
een
van
assii
kelij
regit
niet
onbe
natu
man
kuni
moei
tisth
deelt
vertx
O
•n
dad
vaa
ave
PW
derv
het
hem
VW*
ook
doel
nM
don
N) I
bedl
reu»
Bri
a i
trlcui
omdi
gever
auto
meer
vuil
dus
wate:
B.
ochw
rich
in si
rechl
vertx
noen
rechl
van
er n
medt
aanz
niet
Stee:
•ebe!
üng
Zo
groo
tot s
naar
L, d
een
fraaie
van
1583,
Exc.
en
In
Schot
geeft
autob
gissln
Jan 1
omda
hem
plaat
had g
neme
HU 1
aanw
haald
van
eens
onder
Boi
hem
keurt
zijn
unan
ook i
verda
beker
hebtx
aangi
De
met i
dedlg
gaver
werd
maar
werd
ken
beha
- S
4
3
1
In deze afgeloopen Paaschvacantle is door de
5de en 6de klassen der Roomsche jongensscho
len ’n voetbalcompetitie gehouden. Het bestuur
der bekende Roomsche voetbalclub A-R.C. stel
de heel de week haar veld daarvoor beschikbaar
en loofde tegelijk 3 mooie medaille* uit voor de
winnaars.
De uitslag van de wedstrijden was als volgt:
gesp. gew. gel. pot
3 3 0
3
3
3
By E. v. L„ wonende in het Vijvertje alhier,
brak gisteren een schoorsteenbrand uit. Het ge
lukte de politie met twee brandbluschapparaten
den b^knd te blusschen. Oorzaak een vuile
schoorsteen. Schade gering.
Aan den korpswedstryd werd gister door 6
heeren- en 3 damesvijftallen deelgenomen.
Schitterend werk hebben de belde vyftaHen
van ..De Burg" geleverd, respectievelijk wierpen
zij 328321 hout. Beide staan nu aan de spits.
De overige wierpen in afd. A: De Unie I 300,
Centraal I 297.
In B: Met z’n Tienen I 270 en het tweede
vyftal 259.
Dameskorps: „Onder Ons” 291 en »Mtn beeft
ze niet aan een Touwtje" 277.
Vrije baan Senioren; de heer Cor de Lange
wist een paar maal 45 te maken, terwijl hy met
zyn echtgenoote zorgde met 51 in de Paren
wedstrijd een plaats te verwerven.
stellende op dwt
eed ander vaarT^
del zou kiezen dan van den Chrlstus-Koning?
Wilt gy. die Hem vereert In Uw huiskamers,
Hem afvallen in het openbare leven?
wy kennen uw antwoord: dat nooit!
Fier en vol vertrouwen zult ge morgen ter
stembus gaan en Uw biljet laten getuigen van.
een onwrikbaar vasthouden aan eeuwige
ginselen.
Dat doet ge echter alleen, wanneer ge Uw
stem uitbrengt op de lyst der R.K. Staatsparty.
West-
door
en
het
-j- w-atholieken. wijst met beslistheid van U af
iedere poging om de staatkundige positie
der Katholieken In Nederland te verzwak
ken. Biyft één!...,
In het belang der goede Katholieke zaak!
In het belang van geheel ons Vaderland!
Uw stem, katholieke mannen en vrouwen,
van veruit het grootste deel uwer behoeven wy
dien niet te vragen, omdat wy er van verzekerd
zyn.
Maar de lauwen, de zwakken, de wyfelaars
moeten gewonnen. Daarom moet er gewerkt en
hard gewerkt worden tot het laatste oogenbUk!
Maar laten wy vooral in deze dagen, als In
nig overtuigde Katholieken ons ook vereenigen
in een vurig gebed, opdat Gods zegen op ons
werk rusten moge en de Voorzienigheid ons een
schitterende overwinning schenke.
In een der lokalen van het Stedelijk Mu
seum Is een tentoonstelling betreffende den
Het Nederlandsche volk heeft Maandag rond
het Oranjehuis gestaan by de herdenking van
den grooten Oranje, die in korte trekken zoo
meesterlijk door onzen minister-president Jhr.
mr. Ruys de Beerenbrouck voor alle burgers, van
welke richting of godsdienstige gezindheid ook,
is geteekend al sde groote staatsman „het genie
dat onzen voorouders den weg ter zege zou wy-
zen." ,,Met de waardigheid die de stempel is der
waarachtige grootheid leeft hy als oranje voort
in de wereldgeschiedenis.”
Boven ales heeft in zyn keurig slotwoord de
minister-president den staatsman in den Zwij
ger gehuldigd. „De vorst is er voor het volk en
niet het volk voor den vorst. Dit 1* het leidend
staatkundig beginsel van Oranje.”
Met deze woorden eerde de minister-president
zoowel den Zwijger als Haar, die daar onder zyn
gehoor deelnam om de nationale hulde van
Nederland welke toegewyde Konlnglnne, Vrouwe
voor haar volk. Wilhelmina is.
De herdenking van Prins Willem In de soms
verrassend naar onpartydlge geschiedschrijvery
strevende gedachtenis van oud-minister Coiyn,
welke rede echter factoren voor nadere gedach
ten wisseling m zich hield; de nawyzing door
voorzitter jhr. mr. dr. Róell van de „vastigheldt"
welke „het ganache lezen van den prins op zóó
scherpe en kemachtlge wyze kenschetst", de
meesteriyke vertolking van ret Wilhelmus en de
Valeriusliederen onder dr. Mengelberg» leiding
door Toonkunstkoor en Concertgebouworkest:
dat ales was als 1 ware de vormgeving aan het
geen bewust of onbewust in de geesten van tien
duizenden Nederlanders op dezen dag leefde.
Deze herdenking van Oranje was aldus veel
meer dan een uiting van eerbied aan het levens
werk van een doode, ze werd de getuigenis voor
een begrip der levenden: de aanhankelykheld
asm ons Vorstenhuis, het pal staan voor Oranje!
Onder
zongen
lagere
di
kig ls het land.
De burgemeester. Mr. W. C. Wendelaar hield
tot de kinderen een korte toespraak, waarna
een herlnneringsplaat werd uitgereikt.
Morgen zullen we op het gesprokene, als
mede op de toespraak welke de burgemeester
hield tot de jeugd op het Waagplein, nader
terugkomen.
beelden toont spr. aan, dat de praktyk by hen
anders is dan de leer.
De liberalen leuren heden ten dage wel heel
erg met gezag en nationaal zyn. wy echter laten
ons in nationaal-bewustzijn door niemand over
treffen.
De dissidente katholieken luisteren niet naar
Paus en Bisschoppen, waar deze voor alles op
eenheid aandringen. Als zy al het goede recht
van dezen erkennen, om dit te zeggen, durven
zij in ernst te verklaren, dat de eenheid aan
hun kant is!
Van Mgr. Nolens s.g. verklaarde zelto
volk, dat hy veel heeft geofftrd van wat
lief was voor de katholieke eenheid. Ook dr.
Brünlng In Dultschland gaf nog onlangs een
voorbeeld van offervaardigheid.
Helaas, deze offervaardigheid' vindt men by
de dissidenten niet.
8pr. eindigt met de vraag om te bidden voor
de katholieke party en haar leiders. (Luid
applaus).
De voorzitter, mr. Leesberg, dankt de spre
kers harteljjk. Hy releveert wat voor propa
ganda hier is gedaan. Er zijn echter nog 40
uren, waarin door allen nog veel In het belang
van den goeden afloop kan gedaan worden.
Hy spoort leder aan, dit alles met groote liefde
te doen, en in hun omgeving te werken, dat
geen stem verloren gaat. Spr. roept op, om op
den stemmingsdag te helpen, en hoopt, dat
Woensdagavond de Kath. Staatsparty versterkt
uit den strijd moge zijn gekomen.
St. Aloysiusschool,, Koornlaan 3
St. Bavoechool, Nleuwstr 3
St. Adelbertussch., N. L. Singel 3
8t. Willlbrordus, Molenbuurt 3
stembus.
Gewichtige uitspraak,
sing.
Want zy. die door den stem der kiezers ge
roepen zullen worden het land mede te besturen,
zy zullen trachten hun eigen levensbeschouwing'
---tot
dragen.
Op waardige wyze zyn minderwaardige aan
vallen onzer tegenstanders afgeslagen en ont
zenuwd.
Op even waardige wyze ia overvloedig dege
lijke en Juiste voorlichting gegeven.
Aldus voorgelicht trekt ons kiezerskorps ter
Op den hoek MarktstraatAchterstraat had
een aanrijding plaats tusschen den wielryder
J. B., wonende alhier en den autobestuurder
M. v. T. wonende te Amsterdam. Het rtjwiel
werd beschadigd. Oorzaak het wilde rijden
door den wielryder.
Thans was elndeiyk de dag aangebroken,
waarop ook hier In Alkmaar de Vader des Va
derlands zou worden herdacht.
Deed het weer van gisteren alle goeds beloven
voor het weer van vandaag, helaas bleef van
morgen de zon zich schuil houden achter een
mln of meer dikke wolkenlaag, die weliswaar
telkens in stukken dreigde te scheuren, maar
hiertoe toch voorlooplg maar niet overging. Ge
lukkig gaf het weer overigens weinig reden tot
klachten, zoodat we, op het oogenblik dat we
dit schreven nog eenlge hoop hadden, dat het
zonnetje nog lets van zich zou laten zien.
Ging het met het weer dus nogal, de feest
stemming In de stad liet nog wel het een en
ander te wenschen over. Zoo konden we heden
morgen niet constateeren. dat aan het dringend
verzoek om de vlaggen uit te steken, algemeen
gehoor was gegeven.
Gelukkig bracht 8t. Louis, tegen half negen
In den morgen met zyn pittige muziek en da
verend tromgeroffel wat reuring en wat men
schel! op de been, zoodat. toen 8t. Louis op t
bordes van het stadhuis eenlge muzieknum
mers uitvoerde, men van een flinke belangstel
ling kon spreken. Tydens deze uitvoering was
een aantal autoriteiten tegenwoordig.
Hierna hield St. Louis van negen tot tien
uur een muzlkalen rondgang door de stad. De
pittige marschmuziek, die hoog tegen de hui
zen opkaatste, bracht de feeststemming overal,
waar deze nog niet aanwezig was en beweging
in die straten, die anders in kalme ochtend
rust, slechts verstoord door een melkboer of
bakker, gedompeld liggen.
Dezer dagen had in het gymnastieklokaal aan
de Nleuwstraat de bevordering van en uitreiking
van einddiploma's plaats aan de leerlingen der
R. K. Handelsavondschool.
Namens het bestuur der vereenlging ,J3t. Jo
zef” opende de heer 8. J. A. Keesom de bijeen
komst en deelde mede, dat de Hoogeerw. heer
Deken wegens ambtsbezigheden verhinderd was.
De directeur, de heer D. J. Woldendorp, bracht
dank aan het Schoolbestuur, dat. behalve door
den heer Keesom. vertegenwoordigd was door
den heer Kraakman. Ook dankte spr. de leera
ren, van wie de heer J. Haakman aanwezig was.
Overgaande tot de uitreiking der punteniys-
ten, noemde de directeur de vordering en viyt
van de tweede klasse bevredigender dan die
der eerste klasse, en hoopte, dat het volgend
jaar met verdubbelden yver zou gewerkt worden
voor een gunstig eindresultaat.
Voor lederen leerling wist de directeur een
bemoedigend, troostend, vermanend of pryzend
woord, al naar gelang de cyfers hiertoe aanlei
ding gaven. Speciaal zette hij de leerlingen aan
de lessen in godsdienstleer met veel yver te
volgen.
De uitslag der verhooging en dipiomauitrei-
king is als volgt:
Bevorderd van de le naar de 2e klas: W. El
lis, Bergen; W M Vogelpoel, Alkmaar; W.
Wester, Kalverdyk; G. Lantman, Alkmaar; N.
Sunder. Alkmaar; W. A Vogelijoel, Alkmaar,
(voorw); B. Karskens, Alkmaar, (voorw);
drie leerlingen niet bevorderd.
Einddiploma: J. Kopman, Egmond a. d Hoef;
R. Scholte, Egmond a. d. Hoef; Ui. Schot. Alk
maar; N. Idetna, Alkmaar; N. Tooi, Alkmaar;
vier leerlingen geen diploma.
Spr. wenschte de gediplomeerde en bevorderde
leerlingen geluk met het behaalde succes en
hoopte, dat zy veel profijt van het
zouden mogen hebben.
Ook de heer Keesom feliciteerde de leerlingen
en hoopte, dat zy met veel succes de op de Han
delsavondschool verkregen kennis tn de practyk
zouden brengen. Vooral in den tegenwoordlgen
tijd, vervolgde spr.. Is het van groot belang, als
men goed op de hoogte is van boekhouden en
de moderne talen. In een tyd van werkloosheid,
als wy thans beleven, zullen zy een voorsprong
op anderen hebben, die In him vak goed onder
legd zyn. In het byzonder richtte spr. zich tot
de vèrwonende leerlingen, die lange afstanden
en slecht weer hadden getrotseerd, om vyf avon
den per week de lessen in Alkmaar te volgen.
Dank bracht hy aan directeur en leeraren en
eindigde met den wensch. dat voor den volgen
den cursus een groot aantal leerlingen van deze
nuttige instelling der St. Jozefvereenlging ge
bruik zullen maken.
Een der leerlingen. N. Idema. dankte te een
keurig speechje directeur en leeraren voor de
nuttige en aangename lessen en sprak, namens
de leerlingen den wensch uit, dat zy van de
lessen In godsdienstleer, talen, boekhoudea en
machlneschryven veel nut zouden hebben voor
hun tydeiyk en geesteiyk welzyn.
Hierna werd de plechtigheid gesloten.
uit Nymegen, die begon met te wyzen op den
karaktertrek van den Hollander, de bedacht
zaamheid.
Deze laatste uren voor de verkiezingen echter
moet het enthousiasme de bedachtzaamheid
vervangen, wy hebben de gerechtvaardigde
verwachting, dat we onze 30 zetels handhaven
en zoo mogeiyk er 31 behalen .(Applaus).
Spr. wees op het program der R. K. Staats
party, waar reeds veel van verwezenlijkt Is.
maar ook nog wat te wenschen overbiytt.
„Het Is niet noodlg om te slagen om toch te
volharden”, zei Willem van Oranje. De behoe
ven de vier dissidente partijtjes niet te vreezen.
maar ook niet te onderschatten. Die partytjes
knabbelen aan onze eenheid; wij moeten daar
voor op onze hoede zyn, om niet ten onder te
gaan door zelfonderschattlng. Die partytjes
zullen het niet nalaten te pogen ons een zeteltje
af te knabbelen.
De klesdeeler zal 37000 zyn; er moeten
minstens 37000 stemmen behaald worden voor
één zetel. Drie van die partytjes behalen zeker
geen zetel; misschien wel echter de R. K. Volks»
party; spr. schetst de onderlinge verhouding
In de R. K. Volksparty, die allesbehalve van
eendracht getuigt.
Ook In de Staatsparty zal de R. K. Volks
partij haar idealen nastreven en haar candl-
daten naar voren brengen. Deze en andere
stroomlngen kunnen ook tot uiting komen in
de R. K Staatsparty; spr. wees op het woord
van Mgr. Jansen en op het antwoord van Mgr.
Aengenent op een rede van de Vqlkspartljer
Hendrik*. Spr. toonde met voorbeelden de
unfaire strijdwijze van de R. K. Volksparty
aan.
Aan de hand van het program van de R. K.
Staatsparty wees spr. er op, dat Nederland
trotsch kan zyn op hetgeen hier bereikt Is
volgens dat program.
Nog zijn er goddank idealen te verwezenlijken;
God spare ons er voor, dat er een tijd komt,
waarin wy geen Idealen meer hebben.
(Applaus).
Het heeft aan de R. K. Staatsparty niet ge
legen, dat de crisis bestreden Is; er is het
mogeiyke gedaan; dat kan gezegd worden als
er 180 mlllioen guldens ter bestrydlng van de
erlsls 1* uitgegeven. Door het V. D.-schn
Kamerlid, mr. Obd, werd Min. Verschuur uit
bundig geprezen voor «at hij reed* bereikt
beeft in zoon korte periode. (Applaus).
Spr. wees uitvoerig op hetgeen uit het pro
gram van de R. K. Staatsparty bereikt is, om
vervolgen* de leugen te weerleggen, dat het
R. K. onderwijs duurder is dan het openbaar
onderwijs; in 1931 bedroeg het onderwijs per
De dagen voor de verkiezing loopen nu ten
einde, waarom iedere party zich nog eens
extra Inspant om leder voor zich, zoo veel
xnogeiyk propaganda te maken.
Het spreekt vanzelf, dat wy Katholieken
daarby niet achter kunnen biyven en daarom
spannen we alle krachten In om by een leder
onder ons, die nog mocht twytelen. de over
tuiging by te brengen, dat hy of zy alleen dan
het beste handelt, wanneer hy of zy stemt op
de lijst van de Katholieke Staatsparty.
Zoo was dan voor gisteravond, behalve de
vergadering in het Gulden Vlies, een propa
ganda-optocht georganiseerd.
Viel de optocht van Zaterdagmiddag, wat
deelname betrof, wat tegen, van de optocht van
gisteravond kan met volle overtuiging het
tegendeel verklaard worden.
Tegen achten stelden de deelnemers zich voor
het Gezellenhuis aan het Verdronkenoord op.
Daarby waren de muziekkorpsen 8t. Louis en
St. Cecilia, eenlge honderden Graalmeisjes, de
8t. Jocephgezellen, vele leden der onderschei
dene organisaties en nog vele anderen. Precies
■acht uur zette de stoet zich In beweging
Behalve vele fakkels werden nog een aantal
doeken meegedragen en door de fietsers die
zich in de stoet bevonden plakkaten, waarop
no. 1 van de lyst 25 werd aanbevolen. Was
de deelname dus qen groot succes, het weer
stemde niet minder enthousiast; men kon het
moeiiyk beter hebben gedacht. Een klare hemel,
waarin de sterren reeds begonnen te pinkelen,
een aangename temperatuur en geen wind die
de muziek aan flarden kon scheuren of de be
schilderde doeken in een knoop zou jagen.
Van acht tot negen uur trok de stoet door
de stad, voornameiyk door de „Spoorwijk”. het
„Bloemenkwartier" (achter den Westerweg) en
het „Nassaukwartier”.
En overal waar de stoet lang* of door trok,
werd men met pittige muziek en daverend trom
geroffel aangemaand om op de R. K. Staats
party te stemmen, wyi leden belangen by haar
veilig zyn.
De geheele tocht verliep in de volmaakste orde,
geen wanklank werd vernomen, terwyi de
politie er op uitstekende wyze voor zorgde, dat
de optocht, ongehinderd door het verkeer, haar
gang kon gaan.
Tegen negen uur kwam men by het Gulden
Vlies aan, alwaar de stoet werd ontbonden, ten
einde de deelnemers gelegenheid te geven de
groote propaganda-avond by te wonen.
En zoo behoorde ook deze welgeslaagde pro
paganda weer tot het verleden.
In de gisteravond gehouden vergadering heelt
de Kennemer Sportclub besloten dit aelzoef
wederom drie courses te houden. De data zullen
nader bekend gemaakt worden.
Na afloop van den optocht werd In t Gulden
Vlies de laatste propagandavergaderlng gehou
den.
De zaal was uitstekend bezet; de in den op
tocht meegedragen transparanten met verkie-
zingsopschriften prijkten langs de muren.
De voorzitter, mr. A. J. M. Leesberg, opende
de vergadering met den christeiyken groet en
heette alle ganwezigen, speciaal de belde
sprekers welkom.
Spr. wees op de naderende verkiezingen en
den plicht van de R. K. kiezers, om de grootste
fractie zoo groot mogeiyk naar de Kamer te
te sturen. (Applaus). Onze wensch is. aldus
«pr„ dat er komt een parlementaire Regeering
en geen despotisme, zooals elders; een Regee
ring, die op de beste wyze het algemeen wel
zyn behartigt. Deze laatste dagen zyn dagen
vol spanning en vol enthousiasme; overal wor
den op dezen vooravond byeenkomsten gehou
den; ook het bestuur van de Alkmaarsche Kles-
vereeniglng belegde een vergadering om meer
enthousiasme te kweeken, opdat ook In Alk
maar het aantal stemmen vooruit mag gaan.
(Applaus)
Spr. gaf vervolgens
door de 5de en 6e klas der St AlogniuMChool.
Koornlaan.
Om half drie had op het Waagplein de her
denking van Willem de Zwijger door de jeugd
plaats.
Na afloop van de Nationale Herdenkings
plechtigheid in het Concertgebouw, wachtte
Maandagmiddag Hare Majesteit nog een hulde
van het Nationaal Jongeren Verbond. Voor den
uitgang van het Concertgebouw aan de J. W.
Brouwersstraat en verder langs de geheele
straat, hadden deze jongelui zich opgesteld,
gewapend met handen vol bloemen. Toen Hare
Majesteit het gebouw verliet werden Haar
namens het Verbond Noemen aangeboden door
de jongedames Annie Bakkenist en Freddy
Kornekamp. Eenlge oogenbllkken onderhielden
Koningin en Prinses zich met beide jonge
dames. Toen de Koningin in haar auto had
plaats genomen, daverden de hoera’s en wer
den de bloemen gestrooid. Minzaam groette de
Koningin de schare langs den weg. toen de
stoet, voorafgegaan door motorpolitie den
weg naar Den Haag insloeg.
Om half zes gaf op den Dam in de daartoe
opgeslagen muziektent de Koninklyke Militaire
Kapel onder leiding van kapitein de Boer een
openbaar concert.
Een talryk en aandachtig luisterend publiek
woonde deze uitvoering by en betuigde na leder
nummer door een harteiyk applaus zyn erken-
teiykheid.
Tram- en auto-verkeer verleende hunne me
dewerking door, zoo bescheiden mogel
signaal gebruik te maken. Een vlot i
„Turf In jp ransel” en een staande uitgevoerd
„Wilhelmus”, dat merkbaren invloed van het
nationaal ontwaken door vele luisteraars met
ontbloot hcofd werd aangeboord, besloten om
even vóór half acht dit concert.
Het was een waardig onderdeel van den feest
dag, waarmee de hoofdstad het vierde eeuw
feest van den grooten Zwijger herdacht.
In den zoelen byna windloozen avond hebben
gisteren talloos velen hun schreden gericht naar
L de omgeving van het IJsclubterreln, waar om
streeks acht uur de taptoe zou aanvangen. De
breede aanleg van straten en pleinen kan In
deze omgeving heel wat menschen bergen, maar
niettemin heerschte er bulten de IJsclubhek-
ken een drukte, die veel weg had van de Kal-
verstraat op den avond van den Konlnglnne-
dag.
Er waren venters met oranje, venters met
snoepgoed, er waren „wilde” muziekcorpsen, die
er de stemming In hielden. Het betrekkeiyk
1 geringe aantal belangstellenden, dat den vrij
hoogen entreeprys tot het IJsclubterreln wilde
betalen, had hier een merkwaardig schouw
spel. Een dunne haag menschen omsloot mid
den in het wyde terrein de verzamelde twaalf
1 muziekcorpsen ongeveer 650 man wier
koperen Instrumenten fantastisch blonken in
het licht van tallooze fakkels, die walmden en
rookten boven de hoofden. Het was al onge
veer half negen toen dirigent B. D. Peters
directeur van het muziekkorps der Hollandschs
Draad- en Kabelfabriek den dirigeerstok ophief
en na de gebrulkeiyke tromroffels zacht aan-
zwellend de kopermuziek ultklonk door den
avond.
Regelmatig werd het programma afgewerkt,
telkens klaterde applaus binnen en bulten het
hek, waar het publiek schouder aan schouder
toekeek en luisterde. Te tien uur marcheerden
Te half vier had in het stedeljjk Museum de
opening plaats van de Historische tentoonstel
ling, welke betrekking heeft op Prins Willem
van Oranje. De opening geschiedde door den
burgemeester, Mr. W. C. Wendelaar in tegen
woordigheid van een groot aantal genoodigden,
waaronder vele autoriteiten.
kind op de Op. Lag. school 120 op de R. K.
school 96.—.
Tal van programpunten van 1929 zijn er ver-
wezeniykt.
Minister Deckers Is met zyn bezuiniging op
Defensie veel verder gegaan dan de roode
ministers in Denemarken. Frankryk en België;
hier bedraagt de oorlogsbegrooting 13 van
de heele begroeting; In genoemde andere lan
den 21 23J-4 en 21)4
De percentages voor onderwys zyn in die
landen 21 X, 6 X, 13 en In ons land
2214 X. En dan zegt de roode pers nog, dat bet
onderwys aan het volkskind onthouden wordt
en het geld geofferd wordt aan bet mllltalrisme.
De R. K. Volksparty verwyt ons, dat nog
niet bereikt Is: het processie-verbod opge
heven; de missievi jjheld in Indië en het
Gezantschap by den Paus; zullen zy dat be
reiken, als zij gescheiden gaan optreden?
Geen land kan spr. noemen, waar de open
bare vrijheid van godsdienst zoo groot Is als
hier. (Applaus).
Spr. wees er op, dat het noodlg Is vierkant
stelling te nemen tegen de veronderstelling,
dat de katholieke tweede rangs-vaderlander is.
Wy zyn zeer zeker nationaal, al zeggen wy het
niet zooveel met oneen mond als anderen.
Wie hebben in 1918 het nationale Nederland
gered? wyi (Luid applaus).
Een zaak Is het voor den katholieken Neder
lander, te zorgen, dat de R. K. fractie In de
Kamer weer de grootste wordt, opdat er by de
komende minlsterie-vormlng niet onderhandeld
wordt: over ons, by ons en.... zonder ons.
digde gravures, ziet men hier ook een exem
plaar geëxposeerd.
Het ligt opengeslagen by een prent, voorstel
lende de begrafenis van Willem van Oranje
te Delft, op 23 Augustus 1684.
Een mooie gravure Jan het Praalgraf van
den Zwijger, voorkomende in „Architecture
Modetpa”, waarin bouwwerken van Henrik
de Keyser sijn beschreven en afgebeeld, treft
men daarbij Insgeiyks aan.
Van den beroemden lyfarts van den prins
van Oranje, den Alkmaarder Petrus Forestus
(Pieter van Foreest), zyn ter bezichtiging
neergelegd: een serie curieuse portretten, brie
ven en een deel der „Observationes medicina
le* et chlrurglcales" alsmede een inleiding op
Hypocrates. In oorspronkelijk handschrift.
Óp eerstgenoemd boek, dat zulke treffende
bizonderheden over de toestanden In Willem
van Oranje’s tyd bevat, vestigde prof. Robert
Fruln In een uitvoerig opstel „Over eenlge
ziekten van Prins Willem I” de aandacht. (Ziel
Verspreide geschriften, deel III).
Wie zich van den tyd, waarin Willem van
Oranje In Holland werkzaam was, een goed
denkbeeld wil vormen, verzulme niet deze ty-
deiyke tentoonstelling In het Stedeiyk Mu
seum, In oogenschouw te nemen.
og slechte luttele uren en de stembussen
zullen gesloten zyn. Dan 1* uitgemaakt,
welke honderd mannen en vrouwen meer
dan vier jaar lang ons land zullen besturen
Met groote voldoening mag worden vastge
steld. hoe door den yver en toewydlng onzer
propagandisten alom in het land een krachtig*
actie is en wordt otnplooid voor de idealen der
R.K Staatsparty.
De vruchten van dezen toegewjjden arbeid
mogen met recht en reden, in volle vertrouwen
worden afgewacht in een voor ons gunsttgen
uitslag der verkiezingen.
Alom Is door het geschreven en gesproken
woord het Katholiek staatkundig ideaal uitge-
Spr. eindigde met een 8. O. S.-berlcht, waarin
hy eiken kiezer opriep te komen naar het
stemhokje, omdat Nederland ernstig ziek Is
en te stemmen op no. 1 van hjst 25, Ch. v. d
Bilt. (Langdurig applaus).
Mr. Leesberg bracht mr. Smeets, die weer
spoedig moest vertrekken, dank voor zyn goed-
gedocumenteerde. enthousiaste rede en gaf ver
volgens het woord aan den tweeden spreker.
de corpsen af. De drukte had toen wel baar
hoogtepunt bereikt. Politie en ruiters konden
slechts met de grootste moeie vry baan maken.
Ook elders in de stad werd gemusiceerd, oa
op de verschillende pleinen en markten, waar
muziektenten waren opgeslagen. Op den Paleis-
toren gaf de heer Vincent wederom een caril-
lon-bespellng met begeleiding van koper
muziek.
Nog zeer laat bewogen zich duizenden Oranje-
getooiden door de straten. Deze dag 1* een
grootsche huldiging geworden van de nage
dachtenis van den Vader des Vaderlands, welke
door geen wanklank werd verstoord.
Een waardige gedachtenisvieriiij van heel
Nederland was de plechtigheid Maandag In
het Concertgebouw der hoofdstad. Jammer dat
de accoustlek der zaal voor velen niet alles
deed verstaanbaar zijn wat de voorzitter jhr.
mr. dr. Róell en de feestredenaar oud-mlnlster
Coiyn zeiden. In sommige gedeelten der zaal
waren de redevoeringen moeilijk te volgen. Het
krachtigst en ’t bondigst was het slotwoord
van onzen Minister-President die over alle
verschillen heen ten aanzien van het geloof en
den godsdienststrijd van den Zwijger den
tydsachtergrond welke dr. Coiyn wel belichtte
het groote, door allen te eeren beeld van
den energieken, volhardenden visionairen
staatsman. Was een rede van dr. Colyn die
een soms verrassende visie gaf van den gees
telijken achtergrond der De Zwyger-flguur,
niet in alle deelen onaanvechtbaar, het slot
woord van jhr. Ruys de Beerenbrouck was fier
van breedgedragen vereering, over alle geschil
len heen, voor het staatkundig genie en de
volhardende energie van Oranje.
Heel Nederland alle gezindten namen
aan deze gedachtenisviering deel: óók den ka
tholieken konden dit van harte doen na de
geschiedkundige uiteenzettingen van oud-pro
fessor Nolet. En het Nederlandsch Episcopaat
vertegenwoordigd door H.H. HJi. Exc’s Mgr
Jansen, Aartsbisschop van Utrecht, Mgr. Aen
genent. Bisschop van Haarlem en Mgr. Diepen,
Bisschop van Den Bosch, wier purperen gewa
den byzonder opvielen, heeft willen toonen met
de nationale herdenking van den grondlegger
van Onzen staat in te stemmen en er deel aan
te willen hebben.
De rede van dr. Colyn zal ongetwyfeld In
druk worden uitgegeven. Dan zal na rustige
lezing beter een oordeel er over kunnen geveld
worden. Nu was ze voor velen niet al te goed
te volgen en mistte hoe belangryke gedeel
ten er ook in voorkwamen de spontaniteit
en de meesleeping der massa. Daardoor kwa
men by de voordracht sommige passages niet
zóó tot haar recht als ze verdienden.
Het toonkunstkoor en 1 Concertgebouw
orkest hebben onder leiding van dr. Willem
Mengelberg het beste gegeven wat de Neder
landsche kunst In deze stonde kon bieden. Aan
't slot hief een der officieren op *t baloon een
zegekreet aan voor de Koningin, voor het
Oranjehuis, waarmee onmlddeliyk door allen
werd Ingestemd.
De Konlnkiyke Familie had midden in de
zaal In een opengehouden halfrond plaats ge
nomen en gebruikte na afloop nog enkele ver-
verschlngen te den foyer.
leiding van den heer Joh. Brands
de kinderen der hoogste klassen der
scholen het Wilhelmus: O. heer die
Wy leven biy, we leven vry; en Geluk-
prins van Oranje (Willem I) en zyn tyd In
gericht. Deze tentoonstelling Is zeer belang
rijk en een bezoek overwaard.
Het tentoongestelde, w. o. groote zeldzaam
heden en unica uit de ryke oudheidkundige
verzamelingen der stad Alkmaar, heeft voor
nameiyk betrekking op de verhouding van
den Prins van Oranje tot Hollands Noorder
kwartier, speciaal Alkmaar en onmiddellijke
omgeving.
Verschillende interessante stukken geven
den bezoeker een kyk op gewichtige gebeurte
nissen In den eersten tijd na Willems komst
In Holland.
Eenlge landkaarten van Holland en
friesland uit de 16e eeuw (de kaarten
Joost Janss. Beeldsnyder. Van Deventer
Saenredam) doen zien hoe enorm groot
verschil is van den topografischen toestand de
zer provincie in het laatst der 16e eeuw ver
geleken by dien van thans.
Daarby Is de groote plattegrond van Alk
maar en onmlddeliyke omgeving (c. 1570)
door den begaafden cartograaf In Spaanschen
dienst. Jacob van Deventer, uitgestald.
Deze cartograaf maakte ook een kleineren,
gedetallleerden plattegrond der stad binnen de
vestingwerken, mede in kleuren uitgevoerd,
welke eveneens is geëxposeerd.
Onder de schilderijen zyn byzonder
stukken, o. a. een der laatste portretten
Willem van Oranje, geschilderd In
voorts een portret van Lamoraal van Egmond
door de Key, alsmede de hoogst merkwaardi
ge tafereelen uit het beleg van Alkmaar
1573, door een tijdgenoot,
Kluyt. geschilderd.
Deze laatste twee stukken geven resp. den
aanval der Spanjaarden op Alkmaar en het le
gerkamp van den Spaanschen generaal don
Frederic, bij Oudorp. te zien.
Ook het groote doek van Alkmaars beleg
door Hllverdink, in 1865 door konlng en volk
van Nederland aan Afkmaars burgerij geschon
ken. zal wel weer de aandacht trekken.
Prachtige schilderijen van de abdy van Eg
mond en het kasteel van den graaf van Eg
mond, door van Heemskerck en Croos geschil
derd. vullen een gansche wandvlakte.
Een exemplaar van het door Alkmaars pen
sionaris Nanning van Foreest In 1573 geschre
ven boekje over Alkmaars beleg, ligt ter be
zichtiging uitgestald.
Noodmunten uit de dagen van t beleg, een
stuk van een op de Spanjaarden buitgemaakte
vlag en *n collectie handteekeningen van aller
lei hoofdfiguren uit de dagen van den opstand
zijn er ook aanwezig
Eenlge groote teekenlngen in kleuren van
de Friesche poort, waar zoo hardnekkig door
de Alkmaarders tegen de Spanjaarden Is ge
vochten, zyn ook zeer bezienswaardlg. t
Een andere curiositeit vormen twee door de
hoplieden te Alkmaar geschreven en ondertee-
kende briefjes, die in de dagen van Alkmaars
beleg In een stukje lood gerold en in een pols
stok gestoken, door de Spaansche linies heen
naar buiten de stad zyn gebracht.
Dan zyn er verscheidene brieven van prins
Willem van Oranje en van zyn broeder Lode-
wyk van Nassau.
Daarby sluiten aan brieven van Lumey
(graaf van der Marek), van Diedrick Sonoy,
's -prinsen gouverneur In het Noorderkwartier,
van Bolsot, Philips van der Aa CA. door den
Prins naar het Noorderkwartier ter assisten
tie gezonden, den vestingbouwer Adriaen An-
thonisz. (Metlus), enz.
Dit zyn allemaal oorspronkeiyke brieven uit
het Alkmaarsche stadsarchief.
In een afzonderiyke vitrine ligt het groote
met uithangende zegels voorziene charter van
13 Juli 1581, waarby de Prins van Oranje aan
Alkmaar de Waag met alle daarbybehoorende
inkomsten schenkt als beloonlng voor de taaie
verdediging der stad en het afslaan der aan
vallen van de Spanjaarden.
Er zyn zeer mooie teekeningen, aquarellen
en gravures Vah d«f kasteelerr Egmond. Beha
gen en Medemblik. bekende punten uit den
Spaanschen tyd. Wate* de legerhoofden van den
prins van Oranje vertoefden.
Van het Hof van Sonoy. te Alkmaar, de re
sidentie van den gouverneur van Hollands
Noorderkwartier, ziet men ook verschillende
afbeeldingen.
Portretten van bekende figuren als Sonoy,
Lamoraal van Egmond, de abten van Egmond,
Nicolaas van Nleuwland tn Godfried van
Mierlo. van Philips II. Margaretha van Par
ma. Alva e. a. treft men er mede aan.
Van het zeer zeldzame te Keulen gedrukte
prentwerk van Hogenberch met zyn honder
den In de dagen van den opstand vervaar-
Het Nederlandsche Episcopaat, vertegen
woordigd door Z. H. Exc. Mgr. Jansen, den
Aartsbisschop van Utrecht, Z. H. Exc. Mgr.
Aengenent, Bisschop van Haarlem en Z. H.
Ere. Mgr. Diepen, Bisschop van ’s-Hertogen-
bosch in hun paarse statlekleedy, heeft niet
geaarzeld deel te nemen aan de herdenkings
plechtigheid, welke daardoor een jubileering
van heel ons volk werd van Zuid tot Noord.
Rond Oranje! Dat was de beteekenls voor ons
heden!
Rond Oranje. Des morgens kwam de stra
lende jeugd, kwamen de weezen en schoolkin
deren, kwam de oudere jeugd van Graal en'
Verkenners met hare talrijke wapperende vlag
gen en vanen op- den Dam om, 14000 In getal,
de Konlnkiyke Familie toe te zingen en toe te
Juichen. Heel de dag is voor de hoofdstad een
feestdag geweest vol volksbelangstelllng en mi
litaire muziek. Zelden Is overal zoo druk ge
vlagd, werd zoo algemeen en kleurbekennend T
„oranje” gedragen.
Deze Nederlandsche Oranje-gedachtenlsvle-
rlng In de eerste stad des ryks groeide uit tot
den dag: „rond Oranje",
Met applaus begroet betrad de heer P. d.
Waart het spreekgestoelte, om een rede te
houden over de volgende twee vragen:
Wat is de beteekens van onze stem .op 26
April, en
Wie van de 53.
Spr. schetst de positie van de Katholieken In
net buitenland. Allereerst het Centrum in
Dultschland. Na den oorlog en de revolutie van
1918 stond het steeds op de bres, in de meest
gevaariyke positie.
Ook nu weer was het Centrum bewust van
zijn verantwoordelijkheid en weigerde onder de
meest bezwarende omstandigheden niet samen
werking met de Nazis.
Dat de Nat. Soc. beweging zoo n vlucht nam.
komt mede, doordat lang niet alle katholieken
op de katholieke Cenlrumspartij hebben ge
stemd.
In België. Spanje, Mexico, eigeniyk katho
lieke landen, komen zulke betreurénswaardige
toestanden voor, omdat men daar niet bezat
onze katholieke eenheid, onze katholieke
scholen en pers.
Laten onze S. D. A. P.'ers hun partygenooten
daar eens aansporen en losse democratische be
ginselen toe te passen.
Ook Frankrijk levert een bewys van de
waarde der katholieke stemmen.
Welnu, wy hebben onze 53 partijen,
eenlge les, uit de belachelyke lyst is, dat men
In ons land de neutraliteit niet lust.
Uitvoerig bespreekt spr. dan de verantwoor
delijkheid der sociallstisten voor de uitholling
van het gezag.
Van boven echter wordt het gezag aangeval
len door het fascisme. Nog is dit niet ernstig te
nemen, doch men zy voorzichtig.
Uit de lange lyst van 53 partijen bespreekt de
heer d. Waart dan de voornaamste. In volt
tempo rekent hy at met de beginselen der
soclaal-democratle.
Vooral de ontwapeningseisch wordt duchtg
onderhanden genomen en met talryke voor-