Uitslag der Tweede Kamer-verkiezing 26 April, 1933. en Van de Perstribune 1 1 I <1 h i! uitslag 3 I X 3 I <3 Een bevredigende VRIJDAG 28 APRID PARTIJ D K I •S s S De Mooney-affaire lil IV VII Vlll IX XII XIII XVI XVII XVIII Rechtsche meerderheid S 25 1 Na de verkiezingen Vastere aaneengeslotenheid Crisis krygt de schuld SPAANSCHE SCHATGRAVEN Limburg ontwaak! Rechtsche samenwerking De „dag van Colyn?" s A De nieuwe R.K. Kerk te Haalderen In totaal zijn uitgebracht 3.720.758 stemmen (aantal kiezers 4.097.638) tegen 3.379.503 stemmen (3.825.503 kiezers) in 1929. I Verkiezingsdiensi Persbureau Vaz Dias. Amsterdam. Nadruk verboden Plechtige consecratie door Z. H. Exc. Mgr. J. H. G. Jansen 5 S 8 8 ff B z 1 0 =3 o e c. E 9 "5 a VI 1 X"° 3 f2 GRUWELIJKE MISDAAD Hernieuwde behandeling van het proces II V XI XV R- K_ Staatsparty S. D. A. P. 11 33 Anti-Rev Parti) 24 Chr. Hist Unie 15 Vrijheidsbond Vrijz. Dein Bond 19 5 28 Staatk Gerei. Partij I 14 3u Herv Ger >tsp Nat. B. 6 Plattdai 590 R. K. Volkspartij 4 mls- 32 Rev. Soc. Partij 2406 1205 Chr. Democr. Unie 23 197 2057 340 35 Verb. v. National 136 29 Verb. v. Nat Herstel 271 776 1945 855 2718 6625 2327 2359 1311 1457 3240 560 1645 1674 10329 333 O 40 1344 249 I 31 Plicht Orde. Recht 109 117 378 176 930 781 387 500 3962 457 1274 379 447 288 11177 456 146 204 0 186 Onafh. Soc Partij 13 220 151 1287 517 4311 1182 1583 3942 1510 1290 2245 643 2301 3037 409 27443 780 1042 993 J 886 Kath. Democr. Bond 20 1703 1619 327 1561 2175 551 1344 285 1559 349 302 6667 336 567 132 20478 115 J Alg. Ned. Fascistenbond 18 484 606 954 801 2538 2831 2528 1297 230 203 515 1174 1024 17142 207 255 0 Recht en Vrijheid. 16 25 81 188 126 125 102 194 443 108 354 121 1372 101 43.36 391 297 308 0 Ned. Christ Arb. Partij 5 708 261 444 153 292 143 192 1548 998 749 823 6820 221 288 0 R. K. Arbeiderspartij 12 137 813 1167 1223 426 151 968 891 403 6466 480 0 Nat Soc Partij 27 722 253 265 105 166 433 72 115 I 2131 0 Limburgsche Federatie 6332 stemmen. links waar 4 s i j o I 3 1933 1929 146 lil 198 118 l I l redenen geval De Nederlandsche dagbladen bevatten Don derdagavond beschouwingen in verband met de verkiezingen en bijna alle geven supposities omtrent de vorming der nieuwe regeering. Uit de verschllende kampen zullen wj) achtereen volgens een stem aan het woord laten. .'7778 24000 44754 1665 1933 1929 1933 1929 1933 1929 1933 1929 1955 1898 6150 5076 1878 1605 601 1323 1972 2362 623 651 131428 <30212 2317 2330 1501 1726 291 101 181 856 534 543 11331 13349 16464 20332 6517 1376 1325 599 44001 41247 2653 3215 4010 2563 8885 7558 790 677 11004 13907 3968 I860 26757 23306 14564 14794 4927 2403 14875 12025 455 291 555 886 191 136 89268 94393 1059 632 40717 39592 2700 3092 6828 >649 733 1660 295 301 246 302 10195 5550 12418 15226 61802 >4862 8468 8706 1821 1641 346 287 3266 1390 3495 2853 1441 676 6540 7229 320 1269 643 525 >0928 17985 31409 31293 52927 ♦8510 >5710 ♦8011 4132 4323 30971 29492 2306 1992 1838 1022 620 1211 335 178 119511 I 34323 4595 2513 441 477 22803 75555 45298 45746 I7WI 12209 2378 806 1439 841 473 2186 7664 4165 21050 23318 14047 12087 2451 2172 26841 16678 50259 46079 6741 3007 1961 >88 1219 1267 674 426 246 211 II101 4689 21101 20716 19805 20505 18048 16663 486 1026 647 621 727 651 266 334 347 280 1978 1384 1674 1875 15273 12740 2408 1338 1911 1005 7803 8944 398 2243 147 189 20010 17994 47550 ♦2901 32946 35309 1023b 11705 1348 1270 7960 1846 1383 1589 1214 1062 496 438 14125 I 3876 34461 28696 >827 1863 6240 1952 >782 3701 428U 303c 1585 1731 10274 ♦929 17426 17834 3662 ♦31 1719 1722 369 358 323 ♦09 12030 (2532 <869t> >684 1727 1010 214 ♦94 21914 20010 >367 1039 2703 U02 2177 1710 2052 (209 777 1235 481 121 402 470 196 118 134 137 25879b 24910b i88870 208979 37793 1278c 48381 21812 14546 39955 4 l I I de Soclalistl- lld, K de M.p. 1933 3“ 1929 1933 1929 1933 1929 1933 1929 1933 1929 1933 1929 1933 1929 163592 152117 13728 11596 1206 >50 218 768 1520 (488 7215 >819 363 409 11112 7094 14146 11809 3072 733 4333 3564 5986 5731 465 I486 318 326 718 474 Het hoofdartikel gewaagt dan verder van de nieuwe kablnetsvormlng, waarvoor uit de ver kiezing geen duidelijke aanwijzing valt te put ten. „Inderdaad zal, zoo het landsbelang als nummer één in het oog wordt gehouden, en niet in de eerste plaats op partijbelang en persoon lijke belustheid op eene mlnlsterieele loopbaan gelet wordt, veel inschikkelijkheid, veel belange loosheid en veel karakter den boventoon moeten voeren." 34697 25968 30636 29945 795 1674 2477 537 5434 4118 525 954 12090 11427 34195 11141 6438 1504 7938 10681 16160 15463 812 621 24853 24811 29789 18377 15029 16531 1873 1112 560 1994 506 851 767 611 769 274 10262 7990 28144 10594 13173 14059 33004 24971 50671 46584 2287 954 826 373 103 142 22915 2 3092 4082 1560 6897 >937 265 398 20571 7430 38307 21179 38752 28844 18876 23479 56345 >3047 3175 4198 1793 1934 10635 11260 47275 ♦4637 6873 3416 5775 2947 1038 976 609 >03 16017 15613 3008 2068 504 ♦963 11354 11344 21794 17788 5613 7572 1151 1226 287 708 22308 24348 35036 29254 41881 37 337 48338 45084 9147 7864 1361 797 793 296 48716 >4541 12284 12112 5972 3097 1951 4014 971 >20 33062 34273 57661 >5939 49074 >5316 6759 5690 >356 2151 402 329 20725 (9806 12198 I 396C 43949 364 18 2672 >80 3128 4175 1995 316 8981 3566 >98 258 24427 26631 9201 (2Q7a (.662 >61 1022 >56 390b 3843 383 310 393 308 254 32c> 156288 161498 1281 1367 789 (329 936 219 591 344 1U37325 1001589 339751 354548 49988b 391837 33813 3593) 47659 H8O- a452 3685 28 30 10 I I I 86390 ■32716 1630 717 5789 7711 >906o 26269 38036 21117 532 494 1504 774 talren weg, indien men althans niet tot een „burgerlijk bloc" komen wil. Weigert men dat, dan zou dus zoo de rech terzijde faalt hetzij uitbreiding met, hetzij vervanging door Vrijheidsbond of wel Vrjjzlnnlg- Democraten zijn aangewezen. Bij elke alsdan denkbare combinatie rijzen evenwel Program - vragen. die vrij wat moeilijker zijn dan wat ter rechterzij zou rijzen.” 12556 12854 53352 10977 >525 7128 >341 256 208 118222 >7541 798669 4047 14 4O79z 23804 93222 '67U9 22 24 14 (2 I l I 629 |7|9 N 6 <0 5 •2 x18686 20177 35155 - 36895 X XIV 8 l 1 c z 8 A- 752 1041 995 1281) 40483 39410 Het .Handelsblad” (11b.) vraagt zich af, welke les wij uit deze verkiezingen moeten trekken. Naar haar overtuiging deze: „Dat de botsende machten zich In ons volk scherper beginnen af te teekenen. De cijfers spreken duidelijke taal; al moeten er natuurlijk ook aanzienlijke ver- klezlngstechnlsche toevalsfactoren in aanmer king worden genomen. In verband met de over- schotberekenlngen, enz. Maar de algemeene conclusie verandert daardoor niet. En nu Is het van ontegenzeglijk belang dat het land door de onmiskenbare toeneming van het aantal communistische en soc. rev. stemmen, tijdig ge waarschuwd wordt voor een gevaar dat tot dus ver ongetwijfeld is onderschat. Maar tevens Is het van groote beteekenla dat er daartegenover Met groote openhartigheid schrijft „De Nieu we Venlosche Crt.” over den uitslag In de pro vincie Limburg. waar de R.K. Staatspartij „een geweldig verlies” beeft geleden. Doch, besluit bet blad, „de klap, dien we gekregen hebben, is geen reden om bij de pakken te gaan neerzitten, doch het moet ju(st een aansporing zijn, om op te veeren, om harder te gaan werken, om Idealer en socialer te zijn. Er is lang genoeg gesuft en geslapen.” „De Telegraaf", die zich onder leiding van een nieuwen hoofdredacteur in fascistisch vaar water begeeft, concludeert, „dat het land de uit voering der vier hoofdpunten van het program- Colijn wenscht, dat geen partij-programma is, maar dat bet niet de kracht bad een kamer af te vaardigen, die deze noodzakelijke hervormin gen kan verwezenlijken. De logische consequentie van den verkiezingsslag moet zijn, dat dr. Colijn niet als leider der Anti-Revolutlonnalre Party, maar als uitvoerder van een nationaal program tot Kabinetsformateur zal worden benoemd. Waarschijnlijk zal hij de hem opgedragen taak niet kunnen volbrengen, daar hij In de nieuwe Kamer slechts onvoldoende ondersteuning voor zijn doeleinden zal vinden.” Onder den titel ..Bezorg, niet ontmoedigdl" bespreekt „De Maasbode” uitvoerig den uitslag der verkiezingen, „die tot ernst stemt". Het blad verheugt zich over den vermoedetyk Hjdelijken groei van de antl-revolutlonnaire partij, ,.<üe steeds open, moedig en offervaardig voor het landsbelang opkwam, doch is veront rust door den vooruitgang van de extreem-llnk- sche elementen. „Geen enkele partij” vervolgt het blad „behoeft happig te zfjn op de regeerlngsverant- woordelijkheid in deze tijden, die nog moeilijker dreigen te worden dan ze reeds zijn. Ware een krachtig werkelijk nationaal kabinet mogelijk, dan zou dit in deze omstandigheden de voorkeur verdienen. Maar dit lijkt ons niet mogelijk. Wij gelooven, dat de rechtsche partijen. Indien bet tot een vastberaden opofferingsgezind samen gaan kan komen, door de vorming van een krachtig homogeen Kabinet de ontzaglijk zware regeenngsverantwoordetykheid zullen moeten aanvaarden, al is een meerderheid van 52 niet schitterend te noemen. Juist de geringe meer derheid zal tot vastere aaneengeslotenbe-d moeten brengen.” ver- door en Vocht geen dezer leiders treedt de Ka mer binnen werden ontrukt aan de R. K. Staatspartij, ofschoon deze in stemmen aantal vooruitging zullen den parlemen tairen Invloed dezer partij niet verzwakken. Haast automatisch zal onze fractie trou wens haar natuurlijke sterkte ook In stem men-aan tal herwinnen, zoodra de eerstko mende verkiezingen volgens de aanhangi ge gewijzigde Kieswet warden gehouden. Had de voorzitter der Eerste Kamer door tamelijk academische bezwaren de behande ling niet tegengehouden, dan zou de R. K. Staatspartij het thans tot 31 zetels hebben gebracht tegen 23 op de dan nog altijd te- ruggeloopen 8.D.A.P.. wier stemmen-aanwas In het Zuiden een nieuwe waarschuwing is voor onze kathollek-soclale actie aldaar. Want Iedere algemeene verkiezing moet een zoo verantwoordelijke partij als de on ze aanleiding zijn tot hernieuwd gewe tensonderzoek. Er 'zal daarvoor In de ko mende weken nog gelegenheid genoeg zijn. Maar de totale uitslag Is bevredigend en geeft reden tot dankgebed aan God en er kentelijkheid jegens de uitstekende leiding van den slag. Ook In de lang niet gemak- ke lijke jaren van de voortgezette crisis nu een nationaal-convergeerende tegenstrooming ontstaat, zooals die ditmaal uiting heeft gevon den In de exra stemmen welke de lijst van dr. Colijn heeft tot zich getrokken. Een tweede vraag, die het blad zich stelt Is, wat wij thans als regeering, als parlementaire regeeringsbasis mogen verwachten! ..De schei ding bijv.: nationaalantl-naüonaal teekent zich duidelijker dan tevoren af. Een keuze In nationalen zin een andere is niet mogelijk zal een zoo sterk en breed mogelijke levensbasia moeten beoogen, en daarbij moeten rekening houden met de noodzakelijkheid om een recht vaardig beleid te voeren dat de beste elementen uit 1 heel- en half-revolutlonnalre. anti-natio nale kamp, dat nu meer dan een kwart der kiezers achter zich heeft, kan overtuigen van hun dwaling en hun verkeerd begrepen eigen belang, maar ook, van de duurzame paraatheid van hun nationale opponenten. Zal, in dit licht bezien, de 26ste April de „dag van Colijn” blij ken te zijn geweest?" Huurders bond 294 stemmen. Nationale Werklieden Party 227 Volkspartij voor Hoofd- en Handarbeiders 774 stemmen. Universeete Party 137 stemmen. Anti Cnsts Partij 198 vaartpartij 891 stemmen. Centraal Democr. Arbeiders Partij 182 stemmen. Opbouw en Verbroedering 142 stemmen. Neden. Fascisten Unie Arbeiderspartij (Groothuis) 96 stemmen. Lijst Eyking 1147 stemmen. Zuiderzeeparty 342 stemmen. Proletarische Groep 185 stemmen. Lijst tacobs 1629 De Christelijk-Historische „Nederlander” be spreekt de nadering van agitatie en destructie, „doch daartegenover sta dan toch een vastbe sloten en roeplng-bewuste kring, die den posi tieven arbeid schraagt. Bovendien zal het uiterste moeten worden be proefd om een parlementaire meerderheid te vormen In het belang van onse constltuUoneele Instellingen. Ook daartoe ia rechts naar onze overtuiging allereerst geroepen. Er zal wellicht veel zelfverloochening, veel Inperking naar allen kant verelscht worden. Maar de verantwoordelijkheid sta bovenaan! De verantwoordelijkheid voor een vasten gang, voor besliste daden, voor de toekomst van ons parlement. Wij zien trouwens geen anderen parlemen- Rulterlijk erkent „Het Volk”, dat de BBAP. een stevigen klap gekregen heeft, waarna het blad er op wijst, dat „onze stemmen niet naar recht, haar naar links verforen lijn gegaan.” „Het is voortU de felle en buitengewoon lang durige economische crisis, die in deze verkie zing haar’werk gedaan heeft. De crisis heeft de bourgeoisie In haar reactlonnaire maalkolk meegesleept. In de arbeidersklasse beeft zij verwilderend gewerkt en aldus de partijen links van ons ten onzen koste versterkt. Van beide verschijnselen zal de arbeidersklasse de schade hebben te dragen. Wij vreezen dat menigeen zijn Woensdag uitgebrachte stem bezuren en betreuren zal.” Als er een man ter wereld is die de leuze „de aanhouder wint” huldigt en in toepassing brengt, dan is het wel de befaamde en alom in Europa bekende onbekende Spaansche schat graver. Thans zijn het weer Inwoners van Roo sendaal (N.-Br.), die een vriéndelijk Dultsch gesteld briefje ontvingen, met het verzoek zijn proceskosten te willen betalen, opdat hij uit de gevangenis zal kunnen worden ontslagen, waar door dan ook zijn „waardevolle koffer” met 180.000 dollar Inhoud welke op een Dultsch spoorwegstation wordt vastgehouden, zal vrij komen. Degene, die hem aldus aan zijn vrijheid zal helpen, krijgt dan een derde van 180 000 dollar als beloonlng. Om met hem In relatie te komen, is dan noodig een briefje te schrijven aan een (in den brief genoemd) adres in Va lencia, waarna dan de afwikkeling van de zaken zaj volgen. 5* Na te hebben aangetoond, dat In de samen stelling der Kamer in vergelijking tot de oude, niet veel verandering is gekomen, neemt de „Nieuwe Rotterdamsche Courant” in het kie zerscorps een verschuiving naar „Zoo er een algemeene tendenz kan worden geconstateerd, is het wellicht deze, dat de nieu we Kamer als geheel beschouwd iets meer naar radicalisme zal zijn georiënteerd. De gezamen lijke rechter partijen zijn één stem zwakker geworden, doch hierbij moet niet uit het oog worden verloren, dat de R. K. Staatspartij naar bulten wel dezelfde eenheid is gebleven, doch by de keuze van hare candldaten meer naar het radicalisme heeft gekeken, dan vier Jaar geleden. Daarbij gevoegd, dat de communis ten 2 zetels sterker worden, en dat 1 revolutlon- nalre socialist, 1 christen democraat en 1 van de R. K. Volkspartij hun Intrede doen, mag dus wel worden gezegd, dat er eene opschui ving naar links heeft plaats gehad.” SAN FRANCISCO, 27 April. (V. D.) Naar aanleiding van de benieuwde behandeling van het proces tegen Tom Mooney, die reeds 16 W«r beschuldigd van moord, in gevangenschap ver keert, hoewel hij volgens de meenlng van velen onschuldig is, is het gisteren voor het gerechts hof te San Francisco tot ernstige onlusten ge komen. Twee en twintig bereden polltie-agenten hielden den toegang tot het gerechtshof vr|j en beschermden het gebouw tegen de demonstree- rende menigte Er werd tyemand gewond of ge arresteerd. De president van het gerechtshof verklaarde, dat een dergelijke zaak niet be schouwd kan worden als een kwestie, die door het gejoel van de menigte, kan worden opgelost. Die actie Kan niet geduld worden en de vaak zal wordep voortgezet als men geneigd is dit op een ordelijker wijze te doen Vervolgens besloot de president Ward, de voortgezette behandeling uit te stellen tot Mei as. TX e uitslag der vervroegde verkiezingen y heeft de machtsverhoudingen in de Tweede Kamer betrekkelijk weinig veranderd. De christelijke meerderheid van 30 Katholieken 12 Antl-rev. en 11 Chr.- HUtorlschen heeft nauwelijks gewankeld. De drie christelijke partijen vormen in de nieuwe Katfler een meerderheid door 52 zetels (28 R. K„ 14 A. R. en 10 C. H.) Bovendien zouden zich in quaesties, die het christelijk beginsel raken, het eene waarmee na jaren thans weer de R. Volkspartij de Kamer in trekt, met 3 leden der Staatk. Oer. Partij, en het lid van de Herv. Oer. Staatspartij, gezwegen nog van de Chr. Dein. Unie waarschijnlijk niet aan den kant der Linkerzijde scharen. Voor het extra-parlementair Kabinet, aan hetweljt de slagen werden beloofd van de crisis-jaren, beteekent de uitslag der ver kiezingen dan ook alles behalve een af straffing. Integendeel is op den dag zijner ontslagneming de niet verzwegen toeleg, oty opgevolgd te worden door een sterker parlementair Kabinet, op weg om verwe zenlijkt te worden. Immers nu Soc. Dem Democratische terug par- 1495 Het Gerechtshof te Arnhem heeft uitspraak gedaan op het hooger beroep. Ingesteld in strafzaak tegen J. W. v. Z., chauffeur te Over- asselt, thans gedetineerd. Verdachte heeft een pas- geboren kind gedood en begraven. De Rechtbank te Arnhem had hem daarvoor ver oordeeld tot acht jaren gevangenisstraf. Het Hof heeft dat vonnis vernietigd, doch verdachte opnieuw veroordeeld tot acht jaren. De loopige hechtenis wordt daarbij in mindering gebracht. Arbeiderspartij, Vrijzinnig Bond en Vrijheidsbond gehavend jnoeten keeren met nog drie nieuwe tljtjes (de nieuwe Kamer telt 14, de oude telde maar elf partijen of groepjes), is de worp naar het Nationaal Ministerie lukt. Er zijn geen staatsrechtelijke voor zijn vorming aanwezig. In elk zou het opnemen van b. v. Mr. Marchant in het nieuwe Kabinet het parlementaire risico zeker niet minder maken, zelfs in dien deze genegen ware de conditio sine qua non van een vast omlljnd crisis-program te aanvaarden. Met name viel de verwachting ten aanzien van een vrijzlnnig-democrati- achen groei bij deze verkiezingen "tegen. Door de basis, waarop het nieuwe Kabinet zal moeten steunen, eenigermate uit te brei den. zou Intusschen mede de meerderheid kunnen worden versterkt. Deze basis zou dan echter niet te breed mogen worden, want "n meerderheid groeit door uitbreiding niet steeds in kracht. En zouden de Anti- revolutionnairen, aangenomen dat de Ka tholieken dien weg uit wildefl, er genoegen mee nemen? Wel Is het duidelijk, In welke richting de adviezen der straks door de Kroon te ont bieden raadsheeten worden gegeven. Im mers zijn vooral van christelijke zijde de verkiezingen ingezet en geleid voor een sterk gezag. Onder de nawerking der ge beurtenissen in Indié beeft hier te lande met name de heer Colijn in de verkiezings meetings zijner partij uiting gegeven aan een zeer besliste vernieuwing van het re- geerings-beleld in dien geest. Ofschoon de vrijzinnig-democratische en liberale organen zich uitputten in aan drang, om de vrijzinnige kiezers terug te houden van bet stemmen op den leider der Anti-revolutionnalren, heeft diens par tij evenwel ter rechterzijde de sterkste zuigkracht getoond. Aan deze zijde ging alleen de zijne vobruit, en wel met twee ze tels. Indien uit de Antl-revolutlonnaire par tij de Kabinetsformateur mocht geroepen worden, zal hij ongetwijfeld niet aarzelen, die verantwoordelijkheid te aanvaarden. En Indien hij in zijn opdracht slaagt, kan men op een vast rechtsch accoord een regee- ringsprogram tegemoet zien, dat de door Minister Deckers aangegeven Hjn van be slist verzet tegen de gezagsondermijnen de invloeden sterk accentueert, terwijl een krachtige wetgeving is te verwachten tot herstel der ontredderde financiën, vooral door vermindering van de Staatsuitga ven, opheffing van het economisch leven uit zjjn verval en krachtige bestrijding der werkloosheid. In de programs der drie par tijen, welke voorheen de coalitie vormden, komen desbetreffende clausulen voor. Een krachtig bewind wordt trouwens dub bel geboden, nu de beroeps-opruier L. De Visser in de Kamer terugkeert met nog drie Moskovieten, onder wie de heer Da vid Wijnkoop en de Indiërs Prawiradirdja en Sardjono. Het is schande genoeg, dat laatstgenoemde op het oogenbUk nog toe de geïnterneerden in Boven TJlgoel be hoort, waar hij zijn straf uitzit, evenals in een Nederlandsche gevangenis de lijst aanvoerder der Revolutionnalr sche Partij, de heer H. Sneevliet, die bij ie revolutie in China de belangen van Mos kou diende, den tijd afwacht, dat hij in het parlementaire gestoelte zal klimmen, om de Kamer tot klankbord van de muiterij te misbruiken. Het zoogenaamde réveil van bet Verbond van Nationaal Herstel, dat het heelemaal tot één zetel kon brengen achter den ge neraal op het parade-paard, blijkt weinig méér kracht op de openbare meaning te bezitten dan het dozijn fascistische groepen en de In het geheel met 46 in de verkie zingen optrekkende kleine partijtjes, waar van er thans 40 vooi de stembus gesneu veld liggen. Het onopgevoede kiezerspubliek is alweer allerlei politieke éénmans- ideeën achterna geloopen zonder zich te bekommeren om de met veel ijver en geld vermorste stemmen, die aan de groote par tijen voor een krachtig Parlement ten goede hadden kunnen komen. De liberalen hebben zich vooral in de hoofdstad, waar in hun sterkste burcht de socialisten zoo fel werden gemaltraiteerd, verrassend kunnen handhaven. Maar hier en elders zijn de kleine partijtjes amechtig weggezakt in het muurvaste Hol land met zijn nauwelijks te verschuiven groote partijen en ongenaakbaar zelfs in dit stormjaar van Oermanje. Terwijl de algemeene deeler meer dan 37.000 stemmen moedig vooruit, Deus providebltl bedroeg, haalde de R. K. Democratische Partij, wier leider prof. Veraart had aan- gekondlgd, dat de R. K. Staatspartijers dit keer van de trappen zouden rollen, er maar 20475, de R. K. Arbeiderspartij zelfs maar 7248 en de Limb. Federatie werd even eens in de kruimels vermalen. Het is wel een gestreng gericht, dat over de dissiden ten streek, ondanks den cellenbouw en het geblaas van de stormers. Het eenlge wat de muiters tegen onze eenheid bereikten, was het saboteeren van de R. K. Staatspar tij, aan welke de verkeerd gerichte stem men één zetel afnamen voor de R. K. Volkspartij en één, die wellicht aan een der revolutionnaire partijen is toegevallen. Met deze herinnering in het politieke geweten zal de heer Mr. Pius Arts weer, evenals in 1925 plaatsnemen in de buurt van de Ka tholieke Kamerfractie zonder dat deze den dissident tot haar vergaderingen kan toe laten. Moge eindelijk uit het thans weer voortgezette droeve verloop van de staat kundige scheurlnkjes de les worden getrok ken, die de bezinning leert. Comm. Partij 1933 (-.».. d. W(te« 1929 Verder werden in één ot meer Kieskringen uitgebracht op lijst Engels 725 jtemmen. lijst Wolsunnkei 3097 stemmen. Bond van Belastingbetalers 941 stemmen. Marktkooplui 3203 stemmen, R. K. Bouwvakarbeiders 1330 stemmen. Oranje Fascisten 256 stemmen. Voor Algemeen Weizyn 509 stemmen. Nieuwe Socta iisdsche Partij 7\b stem nen. Oaathankehjke Zakenlui 2337 Ke n nen. Handeldrijvende Middenstand 1223 stemmen. Lqst Tnesscheyn 191 stemmen. Algem. Vederi stemmen. Algemeen Arbeidersbelang 97 stemmen. Nationaal Vnj Arbeidersbelang 551 stemmen stemmen. Lijst de Wit 537 stemmen. Volkswei- 1784 stemmen. R. K stemmen. De beide zetels, die door onderling deelde democratieën, aangevoerd de heeren Veraart, Wesseling Een belangrijke gebeurtenis op kerkdijk ge bied heeft Donderdagmorgen in het Betuwsche dorpje Haalderen plaats gevonden; een blijde gebeurtenis vooral voor den onvermoeibaren en actieven pastoor T. R. v. d. Wey, die in de consecratie van het nieuwe Godshuis zjjn drie en halfjarigen zwaren bedel-arbeid met het heerlijkste resultaat beloond ziet. De nieuwe kerk, toegewijd aan O. L. Vrouw van Zeven Smarten, en gebouwd onder leiding van architect. Valk, is uit roodbruine, grove steenen opgetrokken, die door de parochianen zijn gebakken. Het gebouw maakt een forschen indruk Het Interieur Is zeer sober. Hier valt echter op de groote ruimte die rond het altaar is opengehouden, waardoor vele geloovigen hier een plaats kunnen vinden. Met de mooie pastorie Is een architectonisch geheel verkregen, dat in hooge mate bijdraagt tot verfraaiing van het dorp. Haalderen Is een vriendelijk dorpje by Nij megen van ongeveer 2100 zielen, met een uit sluitend katholieke bevolking. Er heerscht geen rijkdom, en daarom was pastoor v. d. Wey op de liefdadigheid van geheel katholiek Neder land aangewezen, om de zware taak, hem door den Aartsbisschop op de schouders ge legd, te vervullen. Katholiek Nederland heeft zijn verwachtingen niet teleur gesteld, en op dezen feestdag zal de pastoor met groote dank baarheid aan zijn vele helpers hebben gedacht. De belangstelling voor dit kerketyk feest was van de zijde der parochianen algemeen. Van alle hulzen wapperde de vaderlandsche drie kleur en pauselijke wimpel, terwijl op ver scheidene plaatsen eerebogen met toepasselijke spreuken waren opgesteld. Woensdagavond half zeven arriveerde Z. H. Exc. Mgr. J. H. O. Jansen. Aartsbisschop van Utrecht, te Haalderen, waar hij aan de grens der parochie onder groote belangHel'ing deor den herder der parochie werd verwelkomd door verschillende der aanwezigen toegespro ken. Voorafgegaan door een stoet van ruiters, bruidjes en muziek trok het lllustre gezelschap naar de pastorie. Mgr. en de pastoor maakten per auto nog een rondrit door het dorp, om de aangebrachte versieringen te bewonderen. Bij zijn terugkomst werd Mgr. op het bordes van de pastorie door den burgemeester Her- ckenrath toegesproken, eveneens door Riekske van Haalderen, die tevens een woord van dank sprak aan katholiek Nederland voor de gul ge geven giften. Eenlge meisjes voerden nog een spreekwoord uit. Mgr. dankte nog met eenlge hartelijke woor den voor de vriendelijke ontvangst en wenschte de parochianen geluk met <de totstandkoming van dit mooie kerkgebouw. Hierna onderhield Mgr. zich nog eenlge oogenblikken op minzame wijze met verschillende der parochianen. Donderdagmorgen vond de plechtige conse cratie van het nieuwe kerkgebouw plaats. Om half negen vingen de plechtigheden aan, welke werden verricht door den Aartsbisschop, met assistentie van Pater Nlelen. prior te Hulssen als diaken en pastoor Verlaak uit Lent als sub diaken. Cantores waren ZeerEerw. heer W. van Albach, benoemd pastoor te Utrecht en dra. Hoegen te Eist. De lagere functies werden Ver vuld door eerw. heeren geestelijken uit den om trek en eenlge theologanten van het groot seminarie. Na beëindiging der wijdingsplechtigheden werd een plechtige H. Mis in het nieuwe Gods huis opgedragen. De H. Mis werd gecelebreerd door Deken H. Cool te Eist, daarbij geassisteerd door pastoor Grimmelt te Bemmel als diaken en kapelaan D. van Wijk, oud-kapelaan te Bemmel, thans te Borne. Naar aanleiding van den tekst: „Dit is de dag. die de Heer gemaakt heeft” hield Deken Veltman, uit Amsterdamsche Veld een treffen de predicatle. Het nieuwe zangkoor voerde op verdienste lijke wijze de Gregorlaansche Misgezangen uit. In den loop van den middag vertrok Z. H. Exc. Mgr. J. H. G. Jansen weder naar Utrecht. 1933 1929 Algem. Dem Unie 1933 •Mno <0.0. op^eoomco ,090 Middeap. Stad en Laad

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1933 | | pagina 6