Uitslag der Tweede Kamer-verkiezing
26 April, 1933.
en
Van de Perstribune
1
1
I
<1
h
i!
uitslag
3
I
X
3
I
<3
Een bevredigende
VRIJDAG 28 APRID
PARTIJ
D
K
I
•S
s
S
De Mooney-affaire
lil
IV
VII
Vlll
IX
XII
XIII
XVI
XVII
XVIII
Rechtsche meerderheid
S
25
1
Na de verkiezingen
Vastere aaneengeslotenheid
Crisis krygt de schuld
SPAANSCHE SCHATGRAVEN
Limburg ontwaak!
Rechtsche samenwerking
De „dag van Colyn?"
s
A
De nieuwe R.K. Kerk te
Haalderen
In totaal zijn uitgebracht 3.720.758 stemmen (aantal kiezers 4.097.638) tegen 3.379.503 stemmen (3.825.503 kiezers) in 1929.
I
Verkiezingsdiensi Persbureau Vaz Dias. Amsterdam. Nadruk verboden
Plechtige consecratie door Z. H.
Exc. Mgr. J. H. G. Jansen
5
S
8
8
ff
B
z
1
0
=3
o
e
c.
E
9
"5
a
VI
1
X"°
3
f2
GRUWELIJKE MISDAAD
Hernieuwde behandeling van
het proces
II
V
XI
XV
R- K_ Staatsparty
S. D. A. P.
11
33
Anti-Rev Parti)
24
Chr. Hist Unie
15
Vrijheidsbond
Vrijz. Dein Bond
19
5
28
Staatk Gerei. Partij
I
14
3u
Herv Ger
>tsp
Nat. B.
6
Plattdai
590
R. K. Volkspartij
4
mls-
32
Rev. Soc. Partij
2406
1205
Chr. Democr. Unie
23
197
2057
340
35
Verb. v. National
136
29
Verb. v. Nat Herstel
271
776
1945
855
2718
6625
2327
2359
1311
1457
3240
560
1645
1674
10329
333
O 40
1344
249
I
31
Plicht Orde. Recht
109
117
378
176
930
781
387
500
3962
457
1274
379
447
288
11177
456
146
204
0
186
Onafh. Soc Partij
13
220
151
1287
517
4311
1182
1583
3942
1510
1290
2245
643
2301
3037
409
27443
780
1042
993
J
886
Kath. Democr. Bond
20
1703
1619
327
1561
2175
551
1344
285
1559
349
302
6667
336
567
132
20478
115
J
Alg. Ned. Fascistenbond
18
484
606
954
801
2538
2831
2528
1297
230
203
515
1174
1024
17142
207
255
0
Recht en Vrijheid.
16
25
81
188
126
125
102
194
443
108
354
121
1372
101
43.36
391
297
308
0
Ned. Christ Arb. Partij
5
708
261
444
153
292
143
192
1548
998
749
823
6820
221
288
0
R. K. Arbeiderspartij
12
137
813
1167
1223
426
151
968
891
403
6466
480
0
Nat Soc Partij
27
722
253
265
105
166
433
72
115
I
2131
0
Limburgsche Federatie 6332 stemmen.
links waar
4
s
i
j
o
I
3
1933
1929
146
lil
198
118
l
I
l
redenen
geval
De Nederlandsche dagbladen bevatten Don
derdagavond beschouwingen in verband met
de verkiezingen en bijna alle geven supposities
omtrent de vorming der nieuwe regeering. Uit
de verschllende kampen zullen wj) achtereen
volgens een stem aan het woord laten.
.'7778
24000
44754
1665
1933
1929
1933
1929
1933
1929
1933
1929
1955
1898
6150
5076
1878
1605
601
1323
1972
2362
623
651
131428
<30212
2317
2330
1501
1726
291
101
181
856
534
543
11331
13349
16464
20332
6517
1376
1325
599
44001
41247
2653
3215
4010
2563
8885
7558
790
677
11004
13907
3968
I860
26757
23306
14564
14794
4927
2403
14875
12025
455
291
555
886
191
136
89268
94393
1059
632
40717
39592
2700
3092
6828
>649
733
1660
295
301
246
302
10195
5550
12418
15226
61802
>4862
8468
8706
1821
1641
346
287
3266
1390
3495
2853
1441
676
6540
7229
320
1269
643
525
>0928
17985
31409
31293
52927
♦8510
>5710
♦8011
4132
4323
30971
29492
2306
1992
1838
1022
620
1211
335
178
119511
I 34323
4595
2513
441
477
22803
75555
45298
45746
I7WI
12209
2378
806
1439
841
473
2186
7664
4165
21050
23318
14047
12087
2451
2172
26841
16678
50259
46079
6741
3007
1961
>88
1219
1267
674
426
246
211
II101
4689
21101
20716
19805
20505
18048
16663
486
1026
647
621
727
651
266
334
347
280
1978
1384
1674
1875
15273
12740
2408
1338
1911
1005
7803
8944
398
2243
147
189
20010
17994
47550
♦2901
32946
35309
1023b
11705
1348
1270
7960
1846
1383
1589
1214
1062
496
438
14125
I 3876
34461
28696
>827
1863
6240
1952
>782
3701
428U
303c
1585
1731
10274
♦929
17426
17834
3662
♦31
1719
1722
369
358
323
♦09
12030
(2532
<869t>
>684
1727
1010
214
♦94
21914
20010
>367
1039
2703
U02
2177
1710
2052
(209
777
1235
481
121
402
470
196
118
134
137
25879b
24910b
i88870
208979
37793
1278c
48381
21812
14546
39955
4
l
I
I
de
Soclalistl-
lld,
K
de
M.p. 1933
3“ 1929
1933
1929
1933
1929
1933
1929
1933
1929
1933
1929
1933
1929
163592
152117
13728
11596
1206
>50
218
768
1520
(488
7215
>819
363
409
11112
7094
14146
11809
3072
733
4333
3564
5986
5731
465
I486
318
326
718
474
Het hoofdartikel gewaagt dan verder van de
nieuwe kablnetsvormlng, waarvoor uit de ver
kiezing geen duidelijke aanwijzing valt te put
ten. „Inderdaad zal, zoo het landsbelang als
nummer één in het oog wordt gehouden, en niet
in de eerste plaats op partijbelang en persoon
lijke belustheid op eene mlnlsterieele loopbaan
gelet wordt, veel inschikkelijkheid, veel belange
loosheid en veel karakter den boventoon moeten
voeren."
34697
25968
30636
29945
795
1674
2477
537
5434
4118
525
954
12090
11427
34195
11141
6438
1504
7938
10681
16160
15463
812
621
24853
24811
29789
18377
15029
16531
1873
1112
560
1994
506
851
767
611
769
274
10262
7990
28144
10594
13173
14059
33004
24971
50671
46584
2287
954
826
373
103
142
22915
2 3092
4082
1560
6897
>937
265
398
20571
7430
38307
21179
38752
28844
18876
23479
56345
>3047
3175
4198
1793
1934
10635
11260
47275
♦4637
6873
3416
5775
2947
1038
976
609
>03
16017
15613
3008
2068
504
♦963
11354
11344
21794
17788
5613
7572
1151
1226
287
708
22308
24348
35036
29254
41881
37 337
48338
45084
9147
7864
1361
797
793
296
48716
>4541
12284
12112
5972
3097
1951
4014
971
>20
33062
34273
57661
>5939
49074
>5316
6759
5690
>356
2151
402
329
20725
(9806
12198
I 396C
43949
364 18
2672
>80
3128
4175
1995
316
8981
3566
>98
258
24427
26631
9201
(2Q7a
(.662
>61
1022
>56
390b
3843
383
310
393
308
254
32c>
156288
161498
1281
1367
789
(329
936
219
591
344
1U37325
1001589
339751
354548
49988b
391837
33813
3593)
47659
H8O-
a452
3685
28
30
10
I I
I
86390
■32716
1630
717
5789
7711
>906o
26269
38036
21117
532
494
1504
774
talren weg, indien men althans niet tot een
„burgerlijk bloc" komen wil.
Weigert men dat, dan zou dus zoo de rech
terzijde faalt hetzij uitbreiding met, hetzij
vervanging door Vrijheidsbond of wel Vrjjzlnnlg-
Democraten zijn aangewezen. Bij elke alsdan
denkbare combinatie rijzen evenwel Program -
vragen. die vrij wat moeilijker zijn dan wat ter
rechterzij zou rijzen.”
12556
12854
53352
10977
>525
7128
>341
256
208
118222
>7541
798669
4047 14
4O79z
23804
93222
'67U9
22
24
14
(2
I
l
I
629
|7|9
N
6
<0
5
•2
x18686
20177
35155
- 36895
X
XIV
8
l
1
c
z
8
A-
752
1041
995
1281)
40483
39410
Het .Handelsblad” (11b.) vraagt zich af, welke
les wij uit deze verkiezingen moeten trekken.
Naar haar overtuiging deze: „Dat de botsende
machten zich In ons volk scherper beginnen af
te teekenen. De cijfers spreken duidelijke taal;
al moeten er natuurlijk ook aanzienlijke ver-
klezlngstechnlsche toevalsfactoren in aanmer
king worden genomen. In verband met de over-
schotberekenlngen, enz. Maar de algemeene
conclusie verandert daardoor niet. En nu Is het
van ontegenzeglijk belang dat het land door
de onmiskenbare toeneming van het aantal
communistische en soc. rev. stemmen, tijdig ge
waarschuwd wordt voor een gevaar dat tot dus
ver ongetwijfeld is onderschat. Maar tevens Is
het van groote beteekenla dat er daartegenover
Met groote openhartigheid schrijft „De Nieu
we Venlosche Crt.” over den uitslag In de pro
vincie Limburg. waar de R.K. Staatspartij „een
geweldig verlies” beeft geleden. Doch, besluit
bet blad, „de klap, dien we gekregen hebben, is
geen reden om bij de pakken te gaan neerzitten,
doch het moet ju(st een aansporing zijn, om op
te veeren, om harder te gaan werken, om Idealer
en socialer te zijn. Er is lang genoeg gesuft
en geslapen.”
„De Telegraaf", die zich onder leiding van een
nieuwen hoofdredacteur in fascistisch vaar
water begeeft, concludeert, „dat het land de uit
voering der vier hoofdpunten van het program-
Colijn wenscht, dat geen partij-programma is,
maar dat bet niet de kracht bad een kamer af
te vaardigen, die deze noodzakelijke hervormin
gen kan verwezenlijken. De logische consequentie
van den verkiezingsslag moet zijn, dat dr. Colijn
niet als leider der Anti-Revolutlonnalre Party,
maar als uitvoerder van een nationaal program
tot Kabinetsformateur zal worden benoemd.
Waarschijnlijk zal hij de hem opgedragen taak
niet kunnen volbrengen, daar hij In de nieuwe
Kamer slechts onvoldoende ondersteuning voor
zijn doeleinden zal vinden.”
Onder den titel ..Bezorg, niet ontmoedigdl"
bespreekt „De Maasbode” uitvoerig den uitslag
der verkiezingen, „die tot ernst stemt". Het
blad verheugt zich over den vermoedetyk
Hjdelijken groei van de antl-revolutlonnaire
partij, ,.<üe steeds open, moedig en offervaardig
voor het landsbelang opkwam, doch is veront
rust door den vooruitgang van de extreem-llnk-
sche elementen.
„Geen enkele partij” vervolgt het blad
„behoeft happig te zfjn op de regeerlngsverant-
woordelijkheid in deze tijden, die nog moeilijker
dreigen te worden dan ze reeds zijn. Ware een
krachtig werkelijk nationaal kabinet mogelijk,
dan zou dit in deze omstandigheden de voorkeur
verdienen. Maar dit lijkt ons niet mogelijk. Wij
gelooven, dat de rechtsche partijen. Indien bet
tot een vastberaden opofferingsgezind samen
gaan kan komen, door de vorming van een
krachtig homogeen Kabinet de ontzaglijk zware
regeenngsverantwoordetykheid zullen moeten
aanvaarden, al is een meerderheid van 52 niet
schitterend te noemen. Juist de geringe meer
derheid zal tot vastere aaneengeslotenbe-d
moeten brengen.”
ver-
door
en
Vocht geen dezer leiders treedt de Ka
mer binnen werden ontrukt aan de R. K.
Staatspartij, ofschoon deze in stemmen
aantal vooruitging zullen den parlemen
tairen Invloed dezer partij niet verzwakken.
Haast automatisch zal onze fractie trou
wens haar natuurlijke sterkte ook In stem
men-aan tal herwinnen, zoodra de eerstko
mende verkiezingen volgens de aanhangi
ge gewijzigde Kieswet warden gehouden.
Had de voorzitter der Eerste Kamer door
tamelijk academische bezwaren de behande
ling niet tegengehouden, dan zou de R. K.
Staatspartij het thans tot 31 zetels hebben
gebracht tegen 23 op de dan nog altijd te-
ruggeloopen 8.D.A.P.. wier stemmen-aanwas
In het Zuiden een nieuwe waarschuwing is
voor onze kathollek-soclale actie aldaar.
Want Iedere algemeene verkiezing moet
een zoo verantwoordelijke partij als de on
ze aanleiding zijn tot hernieuwd gewe
tensonderzoek. Er 'zal daarvoor In de ko
mende weken nog gelegenheid genoeg zijn.
Maar de totale uitslag Is bevredigend en
geeft reden tot dankgebed aan God en er
kentelijkheid jegens de uitstekende leiding
van den slag. Ook In de lang niet gemak-
ke lijke jaren van de voortgezette crisis nu
een nationaal-convergeerende tegenstrooming
ontstaat, zooals die ditmaal uiting heeft gevon
den In de exra stemmen welke de lijst van dr.
Colijn heeft tot zich getrokken.
Een tweede vraag, die het blad zich stelt Is,
wat wij thans als regeering, als parlementaire
regeeringsbasis mogen verwachten! ..De schei
ding bijv.: nationaalantl-naüonaal teekent
zich duidelijker dan tevoren af. Een keuze In
nationalen zin een andere is niet mogelijk
zal een zoo sterk en breed mogelijke levensbasia
moeten beoogen, en daarbij moeten rekening
houden met de noodzakelijkheid om een recht
vaardig beleid te voeren dat de beste elementen
uit 1 heel- en half-revolutlonnalre. anti-natio
nale kamp, dat nu meer dan een kwart der
kiezers achter zich heeft, kan overtuigen van
hun dwaling en hun verkeerd begrepen eigen
belang, maar ook, van de duurzame paraatheid
van hun nationale opponenten. Zal, in dit licht
bezien, de 26ste April de „dag van Colijn” blij
ken te zijn geweest?"
Huurders bond 294 stemmen. Nationale Werklieden Party 227
Volkspartij voor Hoofd- en Handarbeiders 774 stemmen. Universeete Party 137 stemmen. Anti Cnsts Partij 198
vaartpartij 891 stemmen. Centraal Democr. Arbeiders Partij 182 stemmen. Opbouw en Verbroedering 142 stemmen. Neden. Fascisten Unie
Arbeiderspartij (Groothuis) 96 stemmen. Lijst Eyking 1147 stemmen. Zuiderzeeparty 342 stemmen. Proletarische Groep 185 stemmen. Lijst tacobs 1629
De Christelijk-Historische „Nederlander” be
spreekt de nadering van agitatie en destructie,
„doch daartegenover sta dan toch een vastbe
sloten en roeplng-bewuste kring, die den posi
tieven arbeid schraagt.
Bovendien zal het uiterste moeten worden be
proefd om een parlementaire meerderheid te
vormen In het belang van onse constltuUoneele
Instellingen. Ook daartoe ia rechts naar onze
overtuiging allereerst geroepen.
Er zal wellicht veel zelfverloochening, veel
Inperking naar allen kant verelscht worden.
Maar de verantwoordelijkheid sta bovenaan!
De verantwoordelijkheid voor een vasten gang,
voor besliste daden, voor de toekomst van ons
parlement.
Wij zien trouwens geen anderen parlemen-
Rulterlijk erkent „Het Volk”, dat de BBAP.
een stevigen klap gekregen heeft, waarna het
blad er op wijst, dat „onze stemmen niet naar
recht, haar naar links verforen lijn gegaan.”
„Het is voortU de felle en buitengewoon lang
durige economische crisis, die in deze verkie
zing haar’werk gedaan heeft. De crisis heeft
de bourgeoisie In haar reactlonnaire maalkolk
meegesleept. In de arbeidersklasse beeft zij
verwilderend gewerkt en aldus de partijen links
van ons ten onzen koste versterkt. Van beide
verschijnselen zal de arbeidersklasse de schade
hebben te dragen. Wij vreezen dat menigeen
zijn Woensdag uitgebrachte stem bezuren en
betreuren zal.”
Als er een man ter wereld is die de leuze
„de aanhouder wint” huldigt en in toepassing
brengt, dan is het wel de befaamde en alom in
Europa bekende onbekende Spaansche schat
graver. Thans zijn het weer Inwoners van Roo
sendaal (N.-Br.), die een vriéndelijk Dultsch
gesteld briefje ontvingen, met het verzoek zijn
proceskosten te willen betalen, opdat hij uit de
gevangenis zal kunnen worden ontslagen, waar
door dan ook zijn „waardevolle koffer” met
180.000 dollar Inhoud welke op een Dultsch
spoorwegstation wordt vastgehouden, zal vrij
komen. Degene, die hem aldus aan zijn vrijheid
zal helpen, krijgt dan een derde van 180 000
dollar als beloonlng. Om met hem In relatie te
komen, is dan noodig een briefje te schrijven
aan een (in den brief genoemd) adres in Va
lencia, waarna dan de afwikkeling van de zaken
zaj volgen.
5*
Na te hebben aangetoond, dat In de samen
stelling der Kamer in vergelijking tot de oude,
niet veel verandering is gekomen, neemt de
„Nieuwe Rotterdamsche Courant” in het kie
zerscorps een verschuiving naar
„Zoo er een algemeene tendenz kan worden
geconstateerd, is het wellicht deze, dat de nieu
we Kamer als geheel beschouwd iets meer naar
radicalisme zal zijn georiënteerd. De gezamen
lijke rechter partijen zijn één stem zwakker
geworden, doch hierbij moet niet uit het oog
worden verloren, dat de R. K. Staatspartij naar
bulten wel dezelfde eenheid is gebleven, doch
by de keuze van hare candldaten meer naar
het radicalisme heeft gekeken, dan vier Jaar
geleden. Daarbij gevoegd, dat de communis
ten 2 zetels sterker worden, en dat 1 revolutlon-
nalre socialist, 1 christen democraat en 1 van
de R. K. Volkspartij hun Intrede doen, mag
dus wel worden gezegd, dat er eene opschui
ving naar links heeft plaats gehad.”
SAN FRANCISCO, 27 April. (V. D.) Naar
aanleiding van de benieuwde behandeling van
het proces tegen Tom Mooney, die reeds 16 W«r
beschuldigd van moord, in gevangenschap ver
keert, hoewel hij volgens de meenlng van velen
onschuldig is, is het gisteren voor het gerechts
hof te San Francisco tot ernstige onlusten ge
komen. Twee en twintig bereden polltie-agenten
hielden den toegang tot het gerechtshof vr|j en
beschermden het gebouw tegen de demonstree-
rende menigte Er werd tyemand gewond of ge
arresteerd. De president van het gerechtshof
verklaarde, dat een dergelijke zaak niet be
schouwd kan worden als een kwestie, die door
het gejoel van de menigte, kan worden opgelost.
Die actie Kan niet geduld worden en de vaak
zal wordep voortgezet als men geneigd is dit op
een ordelijker wijze te doen Vervolgens besloot
de president Ward, de voortgezette behandeling
uit te stellen tot Mei as.
TX e uitslag der vervroegde verkiezingen
y heeft de machtsverhoudingen in de
Tweede Kamer betrekkelijk weinig
veranderd. De christelijke meerderheid van
30 Katholieken 12 Antl-rev. en 11 Chr.-
HUtorlschen heeft nauwelijks gewankeld. De
drie christelijke partijen vormen in de
nieuwe Katfler een meerderheid door 52
zetels (28 R. K„ 14 A. R. en 10 C. H.)
Bovendien zouden zich in quaesties, die het
christelijk beginsel raken, het eene
waarmee na jaren thans weer de R.
Volkspartij de Kamer in trekt, met
3 leden der Staatk. Oer. Partij, en het lid
van de Herv. Oer. Staatspartij, gezwegen
nog van de Chr. Dein. Unie waarschijnlijk
niet aan den kant der Linkerzijde scharen.
Voor het extra-parlementair Kabinet, aan
hetweljt de slagen werden beloofd van de
crisis-jaren, beteekent de uitslag der ver
kiezingen dan ook alles behalve een af
straffing. Integendeel is op den dag zijner
ontslagneming de niet verzwegen toeleg,
oty opgevolgd te worden door een sterker
parlementair Kabinet, op weg om verwe
zenlijkt te worden. Immers nu Soc. Dem
Democratische
terug
par-
1495
Het Gerechtshof te Arnhem heeft uitspraak
gedaan op het hooger beroep. Ingesteld in
strafzaak tegen J. W. v. Z., chauffeur te Over-
asselt, thans gedetineerd. Verdachte heeft een
pas- geboren kind gedood en begraven. De
Rechtbank te Arnhem had hem daarvoor ver
oordeeld tot acht jaren gevangenisstraf. Het
Hof heeft dat vonnis vernietigd, doch verdachte
opnieuw veroordeeld tot acht jaren. De
loopige hechtenis wordt daarbij in mindering
gebracht.
Arbeiderspartij, Vrijzinnig
Bond en Vrijheidsbond gehavend
jnoeten keeren met nog drie nieuwe
tljtjes (de nieuwe Kamer telt 14, de oude
telde maar elf partijen of groepjes), is de
worp naar het Nationaal Ministerie
lukt.
Er zijn geen staatsrechtelijke
voor zijn vorming aanwezig. In elk
zou het opnemen van b. v. Mr. Marchant
in het nieuwe Kabinet het parlementaire
risico zeker niet minder maken, zelfs in
dien deze genegen ware de conditio sine qua
non van een vast omlljnd crisis-program te
aanvaarden. Met name viel de verwachting
ten aanzien van een vrijzlnnig-democrati-
achen groei bij deze verkiezingen "tegen.
Door de basis, waarop het nieuwe Kabinet
zal moeten steunen, eenigermate uit te brei
den. zou Intusschen mede de meerderheid
kunnen worden versterkt. Deze basis zou
dan echter niet te breed mogen worden,
want "n meerderheid groeit door uitbreiding
niet steeds in kracht. En zouden de Anti-
revolutionnairen, aangenomen dat de Ka
tholieken dien weg uit wildefl, er genoegen
mee nemen?
Wel Is het duidelijk, In welke richting de
adviezen der straks door de Kroon te ont
bieden raadsheeten worden gegeven. Im
mers zijn vooral van christelijke zijde de
verkiezingen ingezet en geleid voor een
sterk gezag. Onder de nawerking der ge
beurtenissen in Indié beeft hier te lande
met name de heer Colijn in de verkiezings
meetings zijner partij uiting gegeven aan
een zeer besliste vernieuwing van het re-
geerings-beleld in dien geest.
Ofschoon de vrijzinnig-democratische en
liberale organen zich uitputten in aan
drang, om de vrijzinnige kiezers terug te
houden van bet stemmen op den leider
der Anti-revolutionnalren, heeft diens par
tij evenwel ter rechterzijde de sterkste
zuigkracht getoond. Aan deze zijde ging
alleen de zijne vobruit, en wel met twee ze
tels.
Indien uit de Antl-revolutlonnaire par
tij de Kabinetsformateur mocht geroepen
worden, zal hij ongetwijfeld niet aarzelen,
die verantwoordelijkheid te aanvaarden. En
Indien hij in zijn opdracht slaagt, kan men
op een vast rechtsch accoord een regee-
ringsprogram tegemoet zien, dat de door
Minister Deckers aangegeven Hjn van be
slist verzet tegen de gezagsondermijnen
de invloeden sterk accentueert, terwijl een
krachtige wetgeving is te verwachten tot
herstel der ontredderde financiën, vooral
door vermindering van de Staatsuitga
ven, opheffing van het economisch leven
uit zjjn verval en krachtige bestrijding der
werkloosheid. In de programs der drie par
tijen, welke voorheen de coalitie vormden,
komen desbetreffende clausulen voor.
Een krachtig bewind wordt trouwens dub
bel geboden, nu de beroeps-opruier L. De
Visser in de Kamer terugkeert met nog
drie Moskovieten, onder wie de heer Da
vid Wijnkoop en de Indiërs Prawiradirdja
en Sardjono. Het is schande genoeg, dat
laatstgenoemde op het oogenbUk nog toe
de geïnterneerden in Boven TJlgoel be
hoort, waar hij zijn straf uitzit, evenals in
een Nederlandsche gevangenis de lijst
aanvoerder der Revolutionnalr
sche Partij, de heer H. Sneevliet, die bij ie
revolutie in China de belangen van Mos
kou diende, den tijd afwacht, dat hij in het
parlementaire gestoelte zal klimmen, om
de Kamer tot klankbord van de muiterij
te misbruiken.
Het zoogenaamde réveil van bet Verbond
van Nationaal Herstel, dat het heelemaal
tot één zetel kon brengen achter den ge
neraal op het parade-paard, blijkt weinig
méér kracht op de openbare meaning te
bezitten dan het dozijn fascistische groepen
en de In het geheel met 46 in de verkie
zingen optrekkende kleine partijtjes, waar
van er thans 40 vooi de stembus gesneu
veld liggen. Het onopgevoede kiezerspubliek
is alweer allerlei politieke éénmans-
ideeën achterna geloopen zonder zich te
bekommeren om de met veel ijver en geld
vermorste stemmen, die aan de groote par
tijen voor een krachtig Parlement ten
goede hadden kunnen komen.
De liberalen hebben zich vooral in de
hoofdstad, waar in hun sterkste burcht de
socialisten zoo fel werden gemaltraiteerd,
verrassend kunnen handhaven. Maar
hier en elders zijn de kleine partijtjes
amechtig weggezakt in het muurvaste Hol
land met zijn nauwelijks te verschuiven
groote partijen en ongenaakbaar zelfs in
dit stormjaar van Oermanje. Terwijl de
algemeene deeler meer dan 37.000 stemmen moedig vooruit, Deus providebltl
bedroeg, haalde de R. K. Democratische
Partij, wier leider prof. Veraart had aan-
gekondlgd, dat de R. K. Staatspartijers dit
keer van de trappen zouden rollen, er
maar 20475, de R. K. Arbeiderspartij zelfs
maar 7248 en de Limb. Federatie werd even
eens in de kruimels vermalen. Het is wel
een gestreng gericht, dat over de dissiden
ten streek, ondanks den cellenbouw en het
geblaas van de stormers. Het eenlge wat
de muiters tegen onze eenheid bereikten,
was het saboteeren van de R. K. Staatspar
tij, aan welke de verkeerd gerichte stem
men één zetel afnamen voor de R. K.
Volkspartij en één, die wellicht aan een der
revolutionnaire partijen is toegevallen. Met
deze herinnering in het politieke geweten
zal de heer Mr. Pius Arts weer, evenals in
1925 plaatsnemen in de buurt van de Ka
tholieke Kamerfractie zonder dat deze den
dissident tot haar vergaderingen kan toe
laten. Moge eindelijk uit het thans weer
voortgezette droeve verloop van de staat
kundige scheurlnkjes de les worden getrok
ken, die de bezinning leert.
Comm. Partij 1933
(-.».. d. W(te« 1929
Verder werden in één ot meer Kieskringen uitgebracht op lijst Engels 725 jtemmen. lijst Wolsunnkei 3097 stemmen. Bond van Belastingbetalers 941
stemmen. Marktkooplui 3203 stemmen, R. K. Bouwvakarbeiders 1330 stemmen. Oranje Fascisten 256 stemmen. Voor Algemeen Weizyn 509 stemmen. Nieuwe Socta
iisdsche Partij 7\b stem nen. Oaathankehjke Zakenlui 2337 Ke n nen. Handeldrijvende Middenstand 1223 stemmen. Lqst Tnesscheyn 191 stemmen. Algem. Vederi
stemmen. Algemeen Arbeidersbelang 97 stemmen. Nationaal Vnj Arbeidersbelang 551 stemmen
stemmen. Lijst de Wit 537 stemmen. Volkswei-
1784 stemmen. R. K
stemmen.
De beide zetels, die door onderling
deelde democratieën, aangevoerd
de heeren Veraart, Wesseling
Een belangrijke gebeurtenis op kerkdijk ge
bied heeft Donderdagmorgen in het Betuwsche
dorpje Haalderen plaats gevonden; een blijde
gebeurtenis vooral voor den onvermoeibaren
en actieven pastoor T. R. v. d. Wey, die in de
consecratie van het nieuwe Godshuis zjjn drie
en halfjarigen zwaren bedel-arbeid met het
heerlijkste resultaat beloond ziet.
De nieuwe kerk, toegewijd aan O. L. Vrouw
van Zeven Smarten, en gebouwd onder leiding
van architect. Valk, is uit roodbruine, grove
steenen opgetrokken, die door de parochianen
zijn gebakken. Het gebouw maakt een forschen
indruk Het Interieur Is zeer sober. Hier valt
echter op de groote ruimte die rond het altaar
is opengehouden, waardoor vele geloovigen hier
een plaats kunnen vinden.
Met de mooie pastorie Is een architectonisch
geheel verkregen, dat in hooge mate bijdraagt
tot verfraaiing van het dorp.
Haalderen Is een vriendelijk dorpje by Nij
megen van ongeveer 2100 zielen, met een uit
sluitend katholieke bevolking. Er heerscht geen
rijkdom, en daarom was pastoor v. d. Wey op
de liefdadigheid van geheel katholiek Neder
land aangewezen, om de zware taak, hem
door den Aartsbisschop op de schouders ge
legd, te vervullen. Katholiek Nederland heeft
zijn verwachtingen niet teleur gesteld, en op
dezen feestdag zal de pastoor met groote dank
baarheid aan zijn vele helpers hebben gedacht.
De belangstelling voor dit kerketyk feest was
van de zijde der parochianen algemeen. Van
alle hulzen wapperde de vaderlandsche drie
kleur en pauselijke wimpel, terwijl op ver
scheidene plaatsen eerebogen met toepasselijke
spreuken waren opgesteld.
Woensdagavond half zeven arriveerde Z. H.
Exc. Mgr. J. H. O. Jansen. Aartsbisschop van
Utrecht, te Haalderen, waar hij aan de grens
der parochie onder groote belangHel'ing deor
den herder der parochie werd verwelkomd
door verschillende der aanwezigen toegespro
ken.
Voorafgegaan door een stoet van ruiters,
bruidjes en muziek trok het lllustre gezelschap
naar de pastorie. Mgr. en de pastoor maakten
per auto nog een rondrit door het dorp, om de
aangebrachte versieringen te bewonderen.
Bij zijn terugkomst werd Mgr. op het bordes
van de pastorie door den burgemeester Her-
ckenrath toegesproken, eveneens door Riekske
van Haalderen, die tevens een woord van dank
sprak aan katholiek Nederland voor de gul ge
geven giften. Eenlge meisjes voerden nog een
spreekwoord uit.
Mgr. dankte nog met eenlge hartelijke woor
den voor de vriendelijke ontvangst en wenschte
de parochianen geluk met <de totstandkoming
van dit mooie kerkgebouw. Hierna onderhield
Mgr. zich nog eenlge oogenblikken op minzame
wijze met verschillende der parochianen.
Donderdagmorgen vond de plechtige conse
cratie van het nieuwe kerkgebouw plaats. Om
half negen vingen de plechtigheden aan, welke
werden verricht door den Aartsbisschop, met
assistentie van Pater Nlelen. prior te Hulssen
als diaken en pastoor Verlaak uit Lent als sub
diaken. Cantores waren ZeerEerw. heer W. van
Albach, benoemd pastoor te Utrecht en dra.
Hoegen te Eist. De lagere functies werden Ver
vuld door eerw. heeren geestelijken uit den om
trek en eenlge theologanten van het groot
seminarie.
Na beëindiging der wijdingsplechtigheden
werd een plechtige H. Mis in het nieuwe Gods
huis opgedragen. De H. Mis werd gecelebreerd
door Deken H. Cool te Eist, daarbij geassisteerd
door pastoor Grimmelt te Bemmel als diaken
en kapelaan D. van Wijk, oud-kapelaan te
Bemmel, thans te Borne.
Naar aanleiding van den tekst: „Dit is de
dag. die de Heer gemaakt heeft” hield Deken
Veltman, uit Amsterdamsche Veld een treffen
de predicatle.
Het nieuwe zangkoor voerde op verdienste
lijke wijze de Gregorlaansche Misgezangen uit.
In den loop van den middag vertrok Z. H.
Exc. Mgr. J. H. G. Jansen weder naar Utrecht.
1933
1929
Algem. Dem Unie 1933
•Mno <0.0. op^eoomco ,090
Middeap. Stad en Laad