NAAR SELF-HELP!
Moderne hygiëne
malaria
en
Een felle strijd
NATUURLIJKE MIDDELEN
Wat tot nog toe ge
schiedde
04
MAANDAG 8 MEI
WEDLOOP VAN DE LONDENSCHE BEURS
15 Mei in staking
Politieke invloeden
„NATIONAAL HERSTEL”
W. M. Westerman Kamerlid
naar
Vliegveld Twente
BENEDICTIJNEN TE EGMOND
het Bouwfonds
„ANNO SANCTO”-SPEL
Officieele op ening
RADIO-KWARTIERTJES
Rede Prof. W. Schüffner
DE KRAKATAU WERKT
Erupties tot 3400 M. hoogte
Feestelijke opening der nieuwe
gebouwen
De bestrijding dezer gevreesde
ziekte voorheen en thans
Voor den Ned. R.K. Middenstands
bond
Aan belangstellenden buiten
Amsterdam
NAT. KEGELCONCOURS
TE HAARLEM
Mgr. J. H. G. Jansen
65 jaar
NOODWEER BOVEN
KOEKANGE
CONFLICT IN HET
STEENDRUKKERSBEDR1JF
DEMOCRATISCH KABINET
BEPLEIT
Onder leiding van Van Schaik
Giften voor
Verzet tegen de miltpunctie dreigt
een algemeen karakter
aan te nemen
Hoe kan het in de toekomst
anders?
De leden der verschillende sportclubs van de Londensche
beurs hielden een wedloop van Westminster Bridge
Brighton. De deelnemers onderweg
7027.33
(Reeds
in
Th. te H.
len behoeven te worden getroffen.
Totaal ontvangen ƒ7527.14
deze moeilijkheden mochten toch
te
in
|k te maken, door
De voorzitter van het Centraal Stembureau
heeft in de vacature, ontstaan door het niet
aannemen van zijn benoeming door generaal
Snjjders. tot lid van de Tweede Kamer be
noemd verklaard den heer W. M. Westerman
te 's-Oravcnhage.
BjJ het Centraal Stembureau zijn alsnog be
richten Ingekomen van de heeren v. Dis. Alimin.
Ysselmulden en Bakker, dat zij hun benoeming
tot lid van de Tweede Kamer aannemen. In
totaal hebben thans 93 leden hun benoeming
aangenomen.
d. 8.:
5
5
5
10.—
10
10.—
10.—
5
5
5
1
250
250
250
2.50
10.—
250
2.50
250
- 50
10
20.—
350
20.—
25.—
W 25.—
100.—
20
20.—
10.—
7 50
50.—
2.50
10
651
BATAVIA, 6' Met (Aneta) Naar aanleiding
van de vergadering inzake het verzet tegen de
mlltpunctle kan bet volgende worden gemeld:
Dinsdag 9 Mei as. hoopt Z. H. Exc. Mgr. J.
H. O. Jansen, Aartsbisschop van Utrecht, den
65-jarigen leeftijd te bereiken.
Mogen de Katholieken van ons land, in het
bijzonder onze geloofsgenooten in het Aarts
bisdom, onzen beminden Doorluchtlgen Kerk
vorst as. Dinsdag bijzonder In hunne gebeden
gedenken, om Gods zegen af te smeeken over
onzen Aartsbisschop en Hem te bidden Z. H. Ex.
nog vele jaren voor Kerkprovincie en Aarts
bisdom te sparen.
BATAVIA. 6 Mei. (Aneta.) Gistermiddag 545
uur is de werking van den Krakatau opnieuw
begonnen. O. a. vond een eruptie plaats tot
1600 meter hoogte. Heden was tot negen uur
vjn. de hoogste eruptie 3400 meter.
Giften voof dit doel worden aangenomen bij
de St. Paulus-Abdij te Oosterhout (N.-B.) Giro
nummer 39167 en ten kantore van de firma
Theodoor Gillssen. Nieuwe Doelenstraat 12-14
te Amsterdam, Giro-nummer 28485.
Nu de bevolking in het Tegalsche na den
moord op den inllchter weer tot bezinning
schijnt te zijn gebracht, is thans de aandacht
der autoriteitëh gericht op de krachtige ople
ving van dit verzet In het Regentschap Garoet.
Hier heeft de pest in den laatsten tijd ernstige
afmetingen aangenomen, terwijl het veraet te
gen de mlltpunctle in verschillende vormen
plaats heeft en een algemeen karakter dreigt
aan te nemen. Vermeende geloofsbezwaren en
plëteltsoverweging ten opzichte van de lijken
der bloedverwanten, bepalen de houding der
nabestaanden, die liever een veroordeeling tot
hechtenis of Isolatie in de barakken ondergaan
dan de lijkpunctie toe te laten. Waar tevoren
door krachtig optreden van het Blnnenlandsch
Bestuur, n.l door het opleggen van zware straf
fen. het verzet kon worden gebroken, neemt dit
veraet thans een ongekenden omvang aan. het
welk zich vooral uit in clandestiene begravin
gen.
Hoewel de stemming der bevolking mede be
ïnvloed wordt door de actie van vereehlgingen
als de Partal Sarekat Islam Indonesia, welke in
■n tegen achterwege
door dr. De Vogel
len erkend is in de
ijverig gewerkt en door
'inoto. Van Breemen. Ro-
I. van den Dienst der Bin-
ivisscherjj, Réyntjes, vooral echter door prof.
/hoe kun-
■vjeugeld In-
water, ver-
nog steeds
In gecompli-
ital muggen,
it Anopheles,
•iden en ver-
ferling sterk ver-
eeld wordt gege-
die bij voorkeur
8 leggen opzoekt en
lensl. die in resp.
waterputten en cys-
anderen kant is
strijd vereenvoudigd geworden,
men behoeft alleen tegen de schuldige mug
op te treden en hare bijzondere broedplaatsen
onbruikbaar of ooi
Swellengrebel tre
genoemd.
Door middel van een aantal voorbeelden zet
spreker uiteen, Boe men hierbij te werk gaat.
Door bedekken van de wateroppervlakte met
een fijn laagje olie kan men de larven dooden;
ook door bestuiving met Sschwelnfurther groen.
bestaan worstelen, en is men zich welbe
wust, dat in den internationalen toestand
voorlooplg geen gunstige wending verwacht
mag worden, dan dient ondanks alle waar-
deering voor de werkkracht en de capaci
teiten, waarmee het kabinet-Ruys zich
metamorphoseerde tot een zeer verdienste
lijk krlsls-kablnet, de ernstige en beslis
sende vraag onder het oog gezien:
Organisaties en vereeniglngen buiten Am
sterdam. die met een groot aantal leden het
Sacramentsspel ,5nno Sancto" denken te be
zoeken. wordt dringend aangeraden, zich hier
over spoedig in verbinding te stellen met den
heer H. B. J. van Bossum, Tolstraat 114,
Amsterdam. Organisaties, die dit niet spoedig
doen loopen kans, dat zij bepaalde gewenschte
plaatsen niet in voldoend aantal kunnen krij
gen, daar de plaatsen genummerd zijn.
Zooals reeds eerder medegedeeld, zijn par
tijen, betrokken bij de C. A. O. voor het steen-
drukkersbedrjjf bij de bespreking over vernieu
wing der O. A. O. niet tot overeenstemming
gekomen. Als gevolg hiervan is sinds 1 Mei een
contractions tijdperk Ingetreden. Thans is. naar
wij vernemen, door de leden van den Neder-
landschen Bond van Steendrukkerijen op 5 Mei
aan het personeel medegedeeld, dat op 26 Mei
het verlaagde loon voor het eerst zou worden
uitbetaald. Dit beteekent, dat dan op deze steen
drukkerijen op 15 Mei het werk zal worden ge
staakt. De werknemersbonden, Ned. Litho-, Ro
to- en Chemlgrafenbond, R.K. Grafische Bond
en Chr Graf. Bond hebben hiervan aan de
patroonsorganisatie kennis gegeven.
In „Het Volk” bepleit de voorzitter der
sociaal-democratische Kamerfractie, Ir. J. W.
Albarda, de formatie van een democratisch
kabinet onder leiding van den katholieken af
gevaardigde Van Schaik. Voorzichtig volgt hier
op de mededeellng, dat de S. D. A. P. eventueel
aan deze combinatie zou willen deelnemen.
„Niemand zal veronderstellen," aldus hel
roode arbeidersorgaan, „dat een poging van den
heer van Schaik, om een democratisch kabinet
te vormen, nu zeker zou zijn geslaagd. De 7
groote moeilijkheden, daarbij te overwinnen,
zouden bet welslagen twijfelachtig maken. De
moeilijkheden zouden in de eerste plaats in de
Katholieke Staatspartij zelve worden ontmoet.
De moeilijkheden zouden allerminst bespaard
blijven aan de S. D. A. P_ die zich rekenschap
zou hebben te geven van de zeer groote bezwa
ren en risico’s voor haar, vooral in een tijd als
dezen aan deelneming aan een regeerlng ver
bonden.
Maar al
niet doen terugdeinzen voor een ernstige po
ging.”
Door tusschenkomst van mevr.
M. v. Hte H.
Not. D. te H.
D. 8c V. A. te H.
J. B. te H.
Dr. V. te H.
A. H. te H.
N. N. te H.
Ned. Schr. fabr.
Not. V. A. te H.
Mevr. wed. R. C. te H.
Dr. L. te H.
Dr. E. te H.
J. W. te H.
C. v. B. te H.
H. te H
Dr. B. te B. en D.
J. v. Th. te B. en D.
W. v. Th. te B. en D.
J. Ph. te G.
Mej. A. P. te G.
Dr. P. te G.
Mej. B. te G.
Dr. N. te G.
Industrie tegenover land
en tuinbouw
Vergeleken bij land- en tuinbouw is het
overig bedrijfsleven stiefmoederlijk be
handeld geworden. De invoerrechten gingen
omhoog, doch slechts om zuiver fiscale
redenen. En de bultenlandsche producent,
die op veel lager lasten zit, vaak door zijn
Regeerlng wordt geholpen en dumping-
practjjken toepast, heeft van onze tarieven
al zeer weinig last. De Krisisinvoerwet heeft
tot contlngenteeringen geleid, waarbij aan
het kriterium „overmatige Invoer” zóó
stren der hand wordt gehouden, dat
volgens de betrokkenen de blnnenlandsche
markt nog veel te zeer open ligt voor de
felle concurrentie van den buiten^ndschen
producent. De devlezenclearingwet is tot
op heden niet éénmaal toegepast En aan
speciale maatregelen ten behoeve van bij
zondere bedrijven kwam alleen tot stand de
kredietverleenlng aan de nationale scheep
vaart en aan de haringvisscherij. Daarbij
komt, dat bij de talrijke regelingen ter
voorziening in den nood van land- en tuin
bouw vaak het belang van handel en nij
verheid tezeer verwaarloosd werd. Wij
denken hier b.v. aan het belangenconflict,
dat bij de Tarwewet tusschen de verbouwers
van inlandsche tarwe en de Importeurs
van het bultenlandsche meel tot spanning
leidde, en aan de Krisiszuivelwet, waarbij
het belang van de vetverwerkende In
dustrieën meer had kunnen worden ont
zien.
Overziet men, welke geweldige flnanpieele
lasten door de reeds getroffen maatregelen
op de Nederlandsche volksgemeenschap zijn
gelegd, bedenkt men daarbij, dat belang
rijke deelen van ons bedrijfsleven, die
evenzeer als de landbouw geholpen moeten
worden, nog zonder eenigen steun en met
uitputting hunner laatste reserves om bun
Zaterdagmiddag ontlastte zich boven het dorp
Koekange een hevig onweer. De bliksem sloeg
in de boerderij van den landbouwer R. Zan-
dlnge. Een groote hoeveelheid hooi werd een
prooi der vlammen Het woonhuis kon door de
brandweer worden behouden. Verzekering dekt
de schade.
de ^bèzwaren tegen de mlltpunctle een bij uit
stek geschikt propagandamiddel zien, is duide
lijk gebleken, dat ook zonder politieke bein-
vloeding het verzet krachtig leeft.
Het plaatselijk Blnnenlandsch Bestuur acht
een- bijkomstige factor, welke ongunstig werkte,
de strafvermindering, welke werd verleend door
het toestaan van gratie na het protest, hetgeen
een sterke toename van het aantal gratiever
zoeken tengevolge heeft gehad.
Een tweetal punten dient bij deze aangele
genheid In het oog te worden gehouden:
le. afwijking van de terzake bestaande voor
schriften kan niet worden geduld, ook al neemt
het verzet een niet agressieven vorm aan:
2e. de mlltpunctle is absoluut noodzakelijk
voor de systematische bestrijding van de pest,
weshalve ze moet worden gehandhaafd.
Uitgaande van deze twee punten moet wor
den getracht de bevolking op de meest tact
volle wijze tot Inkeer te brengen, daar men hier
voor wezenlijk gevoelde bezwaren staat.
In hoeverre het mogelijk zal blijken met een
rustige 'bespreking de betrokkenen te overtui
gen van de onvermijdelijkheid der maatregelen,
zal de tijd leeren.
Naast de reeds vanwege het Blnnenlandsch
Bestuur gedane pogingen In deze richting zal
ook van de zijde van den Dienst der Pestbe-
strjjding worden getracht een Indisch arts ter
beschikking te stellen met de speciale opdracht
om aan de bevolking uiteen te zetten, dat de
mlltpunctle ook In haar eigen belang moet wor
den verricht en dat deze punctie nauwelijks
eenig spoor nalaat.
Weigering van de mlltpunctle zal door een
strafrechterlijke vervolging worden tegengegaan.
Isolatie zal streng worden doorgevoerd. Agitatie
tegen de mlltpunctle Is streng verboden, terwijl
tegep excessen krachtig zal worden opgetre^-
den.
Tijdelijke versterking van de plaatselijke po
litie is noodzakelijk, terwijl overwogrti zal wor
den In hoeverre het leger kan worden ingescha
keld tot assistentie en bewaking der barakken.
Bespoediging van de woningverbetering, welke
voor 1933 op het programma staat, zal worden
overwogen.
Aangezien moet worden aangenomen, jat de
Regeerlng met deze voorloopige maatregelen In
stemt. wordt gehoopt, dat de bevolking tenslotte
het verkeerde van haar afwijzende houding zal
inzien, zoodat geen scherpere maatregelen zul-
een doodelijk vergif, kan men hetzelfde berei
ken. Deze kunstmatige middelen zijn op hun
plaats, als het er om gaat, ineens een krachtig
effect te behalen. Op den duur echter leggen
ze het af tegen meer natuurlijke. Zoo was het
afsluiten der putten tn Jerusalem de eenvou
dige en afdoende maatregel, om de stad ge
zond te maken. Moeilljker bleek het om een
voudige. natuurlijke methodes te vinden: om
de zoutwater vlschvjjvers, die/op Java vooral
voor Batavia de bron van dg zwaarste malaria
vormen, zóó te exploiteerejf. dat de vischteelt
bleef, de muggenteelt di
bleef. Aan dit vraagstyl
reeds dertig jaren
laatste vijftien jare;
mannen als Manglrn
denwaldt en
n^h'
Walch tot oplossing gebracht. Terwijl voo.-
demping der gevaarlijke zóne 25.000.000 zou
den noodig geweest zijn i fond perdu, zal nu
het vjjverbedrijf met het kweeken van meer
dan een mlllioen kilo lekkere bandeng door
hyglëniseeren en het Insteken van 5 600.000
kunnen worden behouden, terwijl door huur
2.3 pCt. jaarlijks rente gemaakt wordt.
Een schitterend succes, óók alleen maar dooi
natuurlijke middelen, is op de Tjlhea-vlakte
behaald, waar door een landbouwkundig ei>
hygiënisch opgezet cultuur-reglement de ma
laria den kop werd Ingedrukt. De gezwollen,
zieke milt, vroeger tot 100 pCt. oploopend. is
heden na twaalf jaren strijd, In sommige dor
pen slechts nog In één pCt. der menschen te
vinden.
Tenslotte komt spreker nog op een grootsch?
assalneering ten opzichte van de malaria, die
samenhangt met het ontstaan van het nieuwe
meer Flevo. Na onderzoekingen, waartoe Van
Thiel in Lelden den stoot gaf, door Swellen
grebel en De Buck op scherpzinnige wijze
voortgezet, Is te verwachten, dat de verzoeting
van het meer Flevo en daardoor de langzame
ontzilting Van Noord-Holland. Friesland de
eigenlijke koortmug en zoomede de malaria den
gevoellgsten slag zal toebrengen. Deze voorspel
ling steunt op het geheel nieuwe Inzicht, dat
de in Nederland voorkomende koortsmug In
twee biologisch streng gescheiden rassen uiteen
valt. Daarvan zal de eene. die alleen gevaar
lijk is. met bet zoutwater, dat zij voor broeden
noodig heeft, verdwijnen. Een uitwerking van
de Zuiderzeewerken ten bate van de bevolking,
die niet was te voorzien, zoolang het bestaan
der twee soorten Anopheles nog onbekend was
Hier toont zich de moderne hygiëne, met na
tuurlijke middelen strijdende en in samenwer
king met andere wetenschappen, met de tech
niek. op haar best.
Zooals gemeld is organiseert de Haarlemsche
kegelbond voor den tienden keer een nationaal
concours in zijn clubgebouw aan de Tempelie
renstraat Aan dit concours zijn verbonden het
persoonlijk en clubkamploenschap van Neder
land.
Gisteravond is het concours officieel geopend.
Daarbij waren tegenwoordig de heeren Zelllnga
en Laarman, leden van het hoofdbestuur en af
gevaardigden van enkele bonden.
De heer Jac. van Marls, voorzitter van den
H. K. B. van den H. K B richtte zich in zijn
openingswoord tot mevrouw wed. Groenewegen
en dankte namens haar het hoofdbestuur voor
het hechten van een krans aan de buste van
wjjlen den heer B. Groenewegen. welke bij den
ingang van het gebouw staat. Ir. C. A. Spaan
uit Maastricht was uitgenoodigd het concours
officieel te openen. Wegens een ernstige ziekte
was hij evenwel verhinderd Besloten werd hem
een telegram te zenden, waarin de beste wen-
schen uitgesproken worden. Tenslotte herin
nerde de heer van Marls er aan. dat het ge
bouw tien jaar geleden gesticht Is. Hij bracht
hulde aan die heeren. welke hun beste krach
ten hebben gegeven aan de totstandkoming.
In plaats van den heer Spaan, sprak de vice-
voorzitter van den Ned Kegelbond de heer C.
L. Zelllnga uit Arnhem Hij bracht hulde aan
d nagedachtenis van wijlen den heer B. Groe
newegen, die met hart en ziel gestreden heeft
aan den H. K. B. Met hem hebben de heeren
Joustra en Verdel gewerkt aan de stichting van
het gebouw, dat mt eere in ons land genoemd
wordt. Een woord van gelukwensch richtte spr.
tot den heer Joh. Jung, die kort geleden tot
eere-lid benoemd Is. HV is het eenlge eere-lid,
waaruit af te lelden valt, dat de onderscheiding
Het Bureau van den Ned. R. K. Midden
standsbond meldt
Tot ons genoegen kunnen wjj mededeelen,
dat, dank zij de welwillendheid van den Ka
tholieken' Radlo-Omroep, het aantal Midden-
standskwartiertjes is verdubbeld.
In plaats van 12 per jaar. heeft de N. R. K.
M. er thans 24 per jaar tot zijn beschikking
gekregen.
Naast het maandelijksch kwartiertje op Zon
dag, dat wanneer bet eenlgszins mogelijk is
geplaatst zal worden van 12.1512 30 uur.
komt een maandelijksch kwartier op een Dins
dagavond van 19.4520.00 uur.
Wjj krijgen dus een mlddenstandskwartlertje
door de week!
Ongetwijfeld zal thans Iedere middenstander,
die over toestel of distributie beschikt, op zijn
Dinsdagavond afstemmen op den K. R. O.
Weet de edelmoedigheid van uw omroep
waardeeren!
In de toekomst zullen de Zondagse he kwar
tiertjes voorlooplg ter beschikking worden ge
houden van de vakbonden, aangesloten bij den
N. R. K. M die zoo hoogen prijs blijken te
stellen op deze gelegenheid om zich In den
aether te laten hooren.
De Dtnsdagsche kwartiertjes echter zullen
steeds een algemeen karakter dragen en wor
den verzorgd door het Bureau van den N. R.
K M. zelf.
Reeds Dinsdag as 8 Mei zal bet eerste de
zer algemeene Middenstandskwartiertjes wor
den ultgeaonden.
Vervolgens spraken de heeren J. C. Manssen.
Burgemeester van Lonneker, de gemeente vaar-
In het vliegveld Is gelegen, de heer A. Wurf-
bein. voorzitter van den Raad van Beheer der
K.L.M., Baron Kraayenhoff namens den Bond
van Vreemdelingenverkeer en de heer Edo
Bergsma. oud-Burgemeester van Enschede en
voorzitter van de Centrale Commissie voor
Luchttoerisme
Na een koffiemaaltijd Iri de hangar namén
de eigenlijke vliegfeesten een aanvang, waarbij
de bekende instructeurs Graft en Schmidt
Crans de duizenden toeschouwers op de stout
ste staaltjes van luchtacrobatiek vergastten.
Verder hadden geregeld rondvluchten plaa-s.
terwijl er voor de kinderen een ballonwedstrjjd
was georganiseerd.
Door een hevig onweer, dat gepaard ging
met stortbuien, kwam er omstreeks twee uur
een ontijdig einde aan de feestelijkheden. Het
werd een algemeen ,-sauwe qul peut”, waarbij
velen een goed heenkomen zochten In de ruime
gebouwen op het vliegterrein.
geplaatst In een gedeelte van onze
vorigs oplaag).
Zooals totnogtoe d.wt. geduldig uit het
sedert 1929 met meer dan 40 pCt. gezakte
nationale inkomen bijspringend degenen,
die het ergst in het nauw zitten, en ver
der enkel maar lijdelijk af wachtend, wat
de bultenlandsche oorzaken over ons doen
komen gaat het niét langer.
Van het buitenland, nog heil en terug
keer tot het gezond ekonomisch Inzicht
te verwachten Is een herschenschlm. Wat
Dultschland ons aandeed en nog aandoet,
was wel totnogtoe het meest typeerend
voor de mentaliteit, waartegen geworsteld
moet worden. De vorige week bracht ech
ter een nog merkwaardiger staaltje. Ter
wijl de Ekonomische Conferentie te Lon
den voor de deur staat, terwijl op initia
tief van Amerika over een handels-poli-
tieken wapenstilstand gesproken wordt,
nam juist Amerika nog even zjjn kans
waar en voerde het United States Cus
toms Court het Amerlkaansche invoer
recht op boxcalf-leer tot prohibitieve
hoogte op, terwijl Engeland, dat in den
persoon van Odysseus MacDonald pas nog
zoo nauw contact over de verlaging der
tariefsmuren had met Roosevelt, nog snel
zijn invoerrechten op turfstrooiseU hand
schoenen, manden, aardappelen en som
mige soorten aardewerk verhoogde. De
Nederlandsche mandenindustrie krijgt
daarmede den genadeslag.
Een ekonomische politiek, die het na
tionale op den voorgrond stelt en die den
moed heeft, om te erkennen, dat nog lan
ger vertrouwen op den internationalen
terugkeer van het gezond verstand Voor
ons land den ondergang beteekent, is voor
de komende Regeerlng gebiedende plicht.
Hierover In een volgend artikel.
Zaterdagmiddag kwam te Haarlem de Hol-
landscbe Maatschappij der Wetenschappen bij
een onder presidium van jhr. mr dr. A. Röell.
commissaris der Koningin In de Provincie
Noord-Holland. Onder de aanwezigen was
Z. K H. Prins Hendrik. De voorzitter heette
de aanwezigen welkom en herdacht hen. die
in den loop van hqt jaar aan de Maatschappij
door den dood waren ontvallen. Vervolgens
bracht de heer prof. F. A. Holleman het jaar
verslag uit. waarna prof. Schüffner een rede
hield.
Prof. Schüffner sprak over het thema: „De
positie der hygiëne ten opzichte van de malaria
voorheen en thans.” Na met enkele woorden
den aard der ziekte en wat heden over de ont
wikkeling van het malaria-plasmodium in
rnensch en mug bekend is geworden geschetst
hebben, gaat spreker nader In op de rol.
vroegere tijden gespeeld
Totaal vorige opgave
Ingekomen giften en toegezegde
bijdragen van 22 April5 Mei:
Prof. v. d. L. te H.
J. L. G. te U.
A. O. te den H.
W. O. te den H.
Gez. O. te den H.
Pam. de R. te R.
Mej. M. S. te D.
G. de R. te D.
B. de R. te D.
P. de R.
Mej. Th. R. te A.
H. te L.
W. Schw. te H.
L. St. te O.
NJf. te O.
A. de B. te U.
Busje St. Paulus Abdij
te
die de malaria
heeft.
Reeds vroeg heeft men den samenhang van
moerassen met het ontstaan der ziekte her
kend. volgens nauwkeurige beschrijvingen reeds
bü Hlppokrates (ca. 400 a Chr Terrentius
Varro spreekt al het vermoeden uit, dat de
Ziekte veroorzaakt wordt door kleinste dieren,
die het oog niet kan weememen. en die in het
bloed Indringen. Pas 2000 jaren later werd dit
bewaarheid! Rome zelf was vrij van de ziekte.
maar haar omgeving, bet vroegere Latium, de
bloeiende Campagna werd door het vastneste
len der ziekte in een woestenij veranderd. Tot
in den Jongsten tijd is deze toestand met korte
verheffingen gebleven. Dergelijke verwoestin
gen heeft de malaria ook elders aangezicht, b.v.
In Achter Indië. met zijn bouwvallen van
Angkor In Voor-Indië, de verlaten residentie
Zaterdag zijn de feesten op het vliegveld
Twente, ter gelegenheid van de opening der
nieuwe gebouwen, begonnen. Reeds vroeg war
er zeer groote belangstelling op het vliegterrein,
waar diverse Duitsche en Engelsche sporttoe-
stellen landden. Het trok zeer de aandacht, dat
een aantal Duitsche toestellen met haken
kruisen was versierd. Om kwart over elf land
de het Indië-vllegtuig de „Oehoe”, bestuurd
door den piloot Scholte. Met dit vliegtuig kwam
een aantal genoodigden mee, o.a. generaal
Snijders, de heer Plesman. directeur der K.L.M.
en den heer Van Ede van de Pais, inspecteur
bij den Luchtvaartdienst, als vertegenwoor
diger van den Minister van Waterstaat. Tot de
aanwezigen behoorden verder de Commissaris
der Koningin in Overiisel. Mr A. E. baron vnn
Voortst tot Voorst en Baron Kraayenhoff.
voorzitter van den Bond van Vreemdelingen
verkeer in Twente.
Vervolgens verzamelde men zich op het ter
ras van het vliegveld, waar de voorzitter van
den Raad van Beheer van het vliegveld, de
heer J. J. G. E. Rückert. Burgemeester van
Enschede, het woord voerde.
De heer Rückert constateerde, dat ondank;
de moeilljker wordende tijden de oyde energie
en levenskracht nog aanwezig is. De belangstel
ling voor het vliegwezen neemt in Twente
steeds toe, dank zij den invloed van de Twent-
sche Aeroclub en de Enschedesche vliegclub,
die tot doel heeft belangstelling voor de vlieg
sport te wekken. De voorbereiding van de be
oefening van het zweefvliegen is In een ver
gevorderd stadium.
Wat ons eigen werk betreft, aldus spr., zü
vermeld, dat de verdere outillage met kracht
wordt voortgezet, waardoor het Tweutsqlie
vliegveld onder de beste van ons land, ja zelfs
van West-Europa. mag worden gerekend. Spr
bracht In herinnering, hoe In den afgeloopen
winter, toen het weer op Schiphol zeer slecht
was. het centrum der belangrijkste diensten
tjjdelijk naar „Twente” werd verplaatst. Voorts
konden dezen winter herhaaldelijk door de
goede werking van den Rjjks-radiodlenst vlieg
tuigen tijdig zonder ongelukken een noodlan
ding maken.
Met vereende krachten is het gelukt, den
dienst, die in 1932 nog slechts een enkele was,
voor dit jaar tot het dubbele op te voeren.
Het is zaak het vliegveld zooveel mogeUJk
practisch te benutten en daardoor Twente in
te schakelen in het Internationaal luchtver
keer. Eerst dan zal de luchtvaart voor Twente's
handel en nieuwen opbloei van belangrjk
grootere beteekenis kunnen worden.
Met den wensch. dat het- steeds meer moge
gelukken dit doel te verwezenlijken, verklaarde
de burgemeester de gebouwen van de N. V. over
te nemen, ten teeken waarvan een vlag werd
geheschen, met de wapens van de gemeenten
Enschede, Hengelo, Lonneker en Oldenzaal.
van Akbar. Fatehpur Slkri. of uit den nieuwe-
ren tijd de streek van Jessore noordelijk van
Calcutte. Men stond machteloos tegenover de
ziekte.
Voorbeelden uit ons eigen land ztjn slechts
gedeeltelijk Juist gebleken. Bijv, werd aange
nomen. dat de expeditie op Walcheren door de
Engelschen mislukte tengevolge van het moor
dend optreden der „Zeeuwsche koortsen”,
waaronder dan malaria werd verstaan. In wer
kelijkheid zijn andere ziekten, typheuse koort
sen. dysenterie, in het spel geweest, de doode-
Ijjke vorm der malaria komt, zooals men nu
weet in ons land niet voor, alleen de goed
aardige.
De vooruitgang, die aan de hygiëne wapens
tegen de malaria in de hand gaf. kwam met dy
kennis van de kinabast, nu bijna 300 jaren ge;
leden, en door de ontdekking van de ziektekiem
en haar ontwikkeling in de mug omstreeks 0e-
gin dezer eeuw. Sindsdien is het mogelijk, den
zieken rnensch te genezen, maar ook den. ge
zonden rnensch te behoeden voor de koorts
mug. De strijd tegen de koortsmug. onverschil
lig of ze zelf ziek of niet, moet vooraan staar.
Het vraagstuk der malaria, oorspronkelijk zui
ver geneeskundig, is daardoor op bet gebied der
biologie overgebracht, met als taak:
nen wjj de koortsmug. hetzij als ge’
sect, hetzij als ei of larve in het/
nietigen? Het vraagstuk, waa
gewerkt wordt, werd m het
ceerd, doordat bleek, dat een
allemaal behoorende bij het gei
in staat was, de malaria te vej
der. dat hun levenswijze
schillend was. Als een v<
ven de Anopheles Ludl<
vischvijvers voor het eier
de A. bifurcatus en ste]
Jerusalem en Bombay d«
temen opzoeken. Aan a>
daardoor de
een bijzondere is. De heer Zelllnga deed
eenige mededeelingen over het concours, waar
na hij de beste wenschen ulteprak voor de wed
strijden.
De heer van Maris dankte den spreker, waar
na nog het woord is gevoerd dor de heeren Snep,
vice-voorzltter van den Amsterdamschen Ke
gelbond. J. Diepe, voorzitter van den Alkmaar-
schen bond en W Gorter, oud-voorzitter van
den Bandoengschen Bond.
Mejuffrouw Groenewegen, mevrouw De Bruin
en de heeren Zelllnga. Snep en Diepe werden
ultgenoodlgd den eersten worp te gooien, waar
mede het concours een aanvang nam.
Morgen zal een bonden-invitatie wedstrijd
worden gehouden.
„Zooals totnogtoe gaat het niet langer.”
Met dat te constateeren eindigden wij
ons eerste artikel. En wie eenerzjjds uit de
grepen, die wij uit het cijfermateriaal
deden, gezien heeft, hoe hardnekkig zich
nog steeds de daling allerwegen voortzet,
en anderzijds Inventariseert, wat tot nog
toe tot leniging van den nood, tot steun
aan de vechtende bedrijven gedaan Is, zal
die conclusie onderschrijven.
Wat geschiedde totnogtoe?
We doen opnieuw een greep en kunnen
slechts hopen, de volledigheid eenlgszins te
benaderen. Want de maatregelen zijn tal
rijk. En het veld, waarover zij hun net
spannen, omvangrijk.
Daar is dan op de eerste plaats het vele,
dat gedaan werd voor het leger van werk-
loozen in de industrieele en agrarische be
drijven. De voorl.ooplge cijfers van de uit
gaven voor werkloozenzorg geven voor
1932 een bedrag van 132 mlllioen aan, een
som, welke geen woord nadere toelichting
of specificatie behoeft, om Indruk te maken.
Aan den nood in land- en tuinbouw is
op waarlijk grootscheepsche wijze tege
moet gekomen. Gedeeltelijk werden deze
bedrijfstakken door steun, door garantie
regelingen of kredietverleenlng, recht-
o. streeks uit de schatkist bijgestaan, voor een
ander deel werd te hunnen behoeve van
den consument een gedeelte gevraagd van
de krisiswinst, welke de enorme prljsval
hem te gemakkelijk in den schoot wierp.
Tarwewet, Krisiszuivelwet en Krisisvar-
kenswet pasten deze laatste methode toe.
En met succes.
De Tarwewet deed in de laatste vier
maanden van het vorig jaar 21)4 mlllioen
aan de verbouwers der inlandsche tarwe
ten goede komen en, sinds het mengper-
centage Inlandsch meel weder Is opgevoerd,
groeide deze steun nog belangrijk uit. Met
de Krisiszuivelwet, die van Mei tot Decem
ber 1932 32 mlllioen van den consument
naar den producent verhuizen deed, en de
Krislsvarkenswet, die van Juli tot Decem
ber 1932 18 mlllioen op de varkensprijzen
legde, vormt de Tarwewet een wettentrio,
dat aan den Nederlandschen boerenstand
niet te onderschatten diensten bewees en
nog bewijst.
Daarnaast stonden: steun aan de bieten
verbouwers (in 1932: 14 mlllioen), aan den
vlasbouw (in 1932: 960.000, in 1933:
300.000), aan de griend- en rietcultuur
(in 1932: 100 000, in 1933 300.000), aan
fruit en warmoezerijgewassen (in 1932: 5
mlllioen, in 1933 dito), aan de fabrieks
aardappelen (in 1932: 1.830.000, in 1933:
3 mlllioen), aan de rogge (4 mlllioen), cre-
dieten aan de aardappelmeelindustrie (4)4
millioen), aan den tuinbouw In West-
Friesland (1)4 millioen), aan de boorn-
kweekers (3)4 mlllioen), aan de bloem-
kweekers te Aalsmeer en Haarlemmer
meer 600.000), aan de bloembollenteelt
te Breezand 50.000), terwijl voor 1933
ten behoeve van de kippen- en eendenhou-
ders weder een garantieregeling ten be
drage van 5 millioen ontworpen is. Is het
wonder, dat tenslotte de Regeerlng behoefte
gevoelde aan een algemeene machtigings
wet, om in dit samenstel van maatregelen
meer eenheid en orde te brengen en om
soepeler te kunnen ingrijpen, indien door
dezelfde bultenlandsche oorzaken, die dit
alles geleidelijk noodzakelijk deden wor
den, het gekozen „systeem” van doen, wat
de hand te doen vindt, in gevaar zou ko
men? De ontbonden Kamer beperkte de
gevraagde machtiging tot de producten
rundvee, stroocarton en knollen en bollen
van bloemengewassen, omdat daarbij on-
middellijk ingrijpen onontkoombaar was.
En het volgend kabinet zal ongetwijfeld
opnieuw de uitgebreide volmachten vragen,
omdat waf nog steeds vertrouwd werd van
tijdelijken aard te zijn en daarom slechts
voor tijdelijke hulp in aanmerking te ko
men, meer en meer dreigt, een blijvend
karakter te zullen aannemen en ingrijpende
reconstructlemaatregelen te zullen ver-
eischen.
4