De Sovjet en de universiteit
SIMP! I I ARPII kl I
■Jet Erfdeel
utofaal aan dendaq
H
I
I
)e£fücfieJ(aotie
Ittyhkacdb's P&dtt
ROBINSON CRUSOE’S AVONTUREN
Alle jongens op school dragen
ROBINSON schoenen
I
DE ZON IIIHHIIIIIIKIIIIIIIIIIIIIi:
1
MAANDAG 15 MEI
„ZUIVERING” IN 1824
Taak der spionnen
Roofstammen aan den
Chineeschen spoorweg
r
Hoe Moskou de situatie
voorstelt
r
Marx als wiskundige
De flesch in zee
Alle abonné’s
r
Joseph Hocking
1 I
KWALITEITEN
1
AANGIFTE MOET, OP STRAFFE VAN VERLIES VAN ALLE RECHTEN, GESCHIEDEN UITERLIJK DRIE MAAL VIER EN TWINTIG UUR NA HET ONGEVAL
\De camera
van No. 17 i
gaan.
I -
i
I
1
OP
Red).
i
•M|
n’l
(Morgenavond vervolg)
(Ingezonden Mededeeling).
a
i
(Wordt vervolgd)
s.
I
I
t
l
1
i
i
i
i
i
L
I
I
i
I
MOSKOU. Het Marx-Engels-Lenln-instltuut
is. naar Reuter verneemt, in het bezit geraakt
van manuscripten van de hand van Karl Marx.
betreffende hoogere wiskunde, welke tientallen
jaren in de archieven gelegen hebben van de
Duitsche soclaal-democratlsche partij.
Het Instituut zal deze werken uitgeven, waar
door de vader van het wetenschappelijk socia
lisme in een nieuw daglicht komt te staan, n.l.
als Marx de wiskundige.
De manuscripten behandelen algebra en ver
schillende wiskundige vraagstukken van hooger
orde. Zü bevatten ook brieven aan zijn meest
intiemen vriend Friedrich Engels, waarin hij zijn
standpunt weergeeft over verschillende wiskun
dige formules.
Marx begon over wiskunde te schrijven in de
laatste jaren van zijn leven en in de het vorig
jaar gepubliceerde brieven van Engels zegt deze
„Ik bestudeerde uw wiskundige geschriften en
ik maak u mijn compliment. De zaak is mij zoo
helder als het daglicht geworden.”
oordeeld was.' Hij werd echter begenadigd, doch
toen men hem dit wilde mededeelen, was zijn
cel leeg.
In de afgeloopen drie maanden „kraakte"
hjj minstens een dozijn brandkasten. Hü werd
echter door een oud vriend verraden en tijdens
zijn slaap gevangen genomen.
Toen men hem vroeg waar hij zün Inbrekers-
gereedschap had verborgen, bood hij aan de
plaats te wijzen. Vastgeketend aan een ser
geant van de gendarmerie en begeleid door een
patrouille gendarmen, leidde hjj hen dwars door
dichte bosschen. Plotseling rukte hjj de ketting
van de hand van den sergeant en snelde weg
De korporaal van de patrouille gelastte hem
stil te staan en vuurde in de lucht. Horvat
liep echtere door. De korporaal vuurde nog
maals en Horvat viel, in het hoofd getroffen,
levenloos neer.
REIS-KRABELS
Wanneer ge reist, dan is de zon
Uw beste tochtgenoot;
Daar zij u steeds naar buiten jaagt
En 't uitgaan dus vergroot!
Ook uw humeur stijgt met het kwik
En 't wordt met u gesteld,
Alsof zij u aan één stuk door
Een grappigheid vertelt!
Want waar ge zift en wat ge ziet,
Waarheen ge u ook richt.
Daar wordt het leelijkste verguld
Door dit natuurlijk licht!
En ieder zegt.Mijnheer u boft”.
Ook, als g’er niet naar vraagt
Doch beter, dat men u benijdt.
Dan dat ge wordt beklaagd!
En aangezien vacantieweer
Zoo graag wordt opgeschroefd,
Is 't een verdienste van de zon.
Als gij niet liegen hoeft!
MARTIN BERDEN
(Nadruk verboden)
Uil hel Engelzch van
I
Polly's nek was daardoor aoo ver
rekt, dat Ivy besloot den nek van
Polly tusschen plankjes te zetten, om
tot steun te kunnen dienen.
De arme kat kon haar hals niet
buigen, om voedsel tot zich te nemen,
zoodat Ivy haar moest voeden, door
middel van een lepel.
„Je moest je schamen, de arms Pol
ly tusschen plankjes te zetten,” zeide
Ivy tot Willie Woensdag.
,Jk geloof niet, dat zij zelf het zoo
erg vindt,” zeide Wlllie, „ze kan zich
nou lekker laten bedienen.”
I
E
niHtiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiii;
Een visscher uit Toulon heeft in zee een
flesch gevonden, die vier jaar geleden tusschen
Colomtx^, en Australië, vanaf een schip over
boord was geworpen.
In de flesch bevond zich een in het Engelsch
geschreven brief, gedateerd Oviede 31 Januari
1928. waarin verzocht werd den afzender ervan
op de hoogte te stellen. Indien de flesch ge
vonden werd.
Aan die verzoek heeft de vinder voldaan en
hij kreeg een brief terug, waarin de afzerujgr
zijn vreugde ultte over het vinden van de
flesch.
Hij had de hoop reeds geheel opgegeven er
nog ooit iets van te hooren.
Allen die van een bourgeois-
af hornet zyn worden
verwijderd
l
gedachte dat Jack Beel er eigenaar van werd,
moest je wel ontzettend hinderen. Daarom
heb je op die optie aangedrongen. Ik begreep
dat het een onbegonnen werk was; hoe moest
Jij tien duizend pond bij elkaar krijgen?
Ik herinner me. viel Nancy hem in de
rede, dat je me al je spaargeld hebt aange
boden: dat was lief van je. John!
Dat had niets te beteekenen. antwoordde
hij ongeduldig, maar ik had een plan in mijn
hoofd, waarmee ik dat geld dacht te verdie
nen. Ik zou het je als geschenk aangeboden
hebben. Nancy, maar het is mislukt, het is mis
lukt... Daarom schaam ik me zoo.... Ik sou
den grond willen kussen, waarop je hebt ge-
loopen en toch kan ik je niet helpen. Ik ben
je niet waardig, nooit, nooit!
Nancy's oogen werden vochtig; de ernst en
de eerlijkheid van den jongen ontroerden haar,
zooals nog nooit iets haar had ontroerd.
Ik wilde er nooit over spreken, vervolgde
hij, maar ik kon het niet helpen. Nancy.
Direct nadat JU was weggegaan, verdiepte ik
me in de studie over de electrlciteit. Ik schreef
een boek en ik stelde me voor, dat ik er veel
mee zou verdienen, maar het heeft mij btjna
niets opgebracht.
Heb je een boek geschreven? riep ze uit.
en is het uitgegeven? Waarom heb je me
geen exemplaar gestuurd?
De directeur van de Sovjet-spoorwegen te
Khabarovsk heeft gerapporteerd, dat de situatie
aan de O^stelijke lijn van den Chineeschen Oos-
terspoorwëg steeds ernstiger wordt, tengevolge
van de aanvallen van de Hunhus-stammen.
Sinds 1932 zijn van het spoorwegpersoneel 56
man gedood, 825 gewond en 593 ontvoerd.
In den zelfden tijd zijn meer dan duizend
man van het personeel van den spoorweg be
roofd. terwijl 50 locomotieven, 958 personenrij
tuigen en 855 goederenwagens zijn beschadigd.
Op meer dan 50 plaatsen is de spoorweg be
schadigd over een totale lengte van ongeveer
4 K M Ook de verschillende gebouwen van dens 1
spoorweg, kantoren, seinhuizen en klokhuizen
zijn herhaaldelijk beschadigd bU overvallen.
De hunhks stelen de voedselvoorraden van de
employé's, die thans gebrek lijden.
De verliezen, welke geleden ijn door de aan
vallen van deze roovers, worden geschat op een
mlllloen roebel.
In het rapport worden verder een aantal
maatregelen voorgesteld ter bestrijding van de
roovers en wel op de eerste plaats om de trei
nen op het traject ImmlangpoPogranltsjnaia
vergezeld te doen gaan van pantserwagens.
Ook hoopt men, dat de directie van de spoor
lijn zal besluiten langs den geheelen spoorweg
versterkte posten te plaatsen.
ben gekomen? Omdat ik bang was voor mijn
eigen gevoelens, omdat ik «niet durfde.... -Toen
je in Leeds was- gn Ik je schreef, kon ik me
tenminste beheerschen maar nu. nu....
Luister, Nancy, zei,hjj pjotsepng. we zjjn
samen van kind af aan opgegroeid; jaren ge
leden beschouwde ik je als mijn toekomstige
verloofde en ik verlangde naar den tijd, dat ik
je tot mijn vrouw zou kunnen makenNa
tuurlijk heb ik je dat nooit durven zeggen,
maar zoo was het. Ik maakte al plannen voor
de toekomst, ik wilde een fortuin verdienen en
jou alles geven, maar ik ben een mislukke
ling, Nancy.
Het meisje gaf geen antwoord, maar er was
een vreemde blik In haar oogen.
Kijk me niet zoo aan. smeekte hU. ik
«rilde je niet kwetsen. Ik ben een laffe ellende
ling. ik zal weggaan voordat Ik nog meer
stommiteiten zeg..
HU is In de electro-techniek, antwoordde
Nancy.
Dan verdient hu zeker weinig?
„Hü is zelfs arm. ZUn familieleden leven
geen van alle meer. De Trefry's zijn zoo iets
als de Trevanions; eens was het een groot ge
slacht en bezaten ze veel land, maar ze heb
ben later alles verloren. Maar, voegde ze eraan
toe, John is een gentleman gebleven.
Dat is hij, erkende Mary, dat zie je op
het eerste gezicht. Eerst dacht ik dat er niet
veel bü zat, maar later merkte Ik. dat ik me
had vergist.
HU is de beste vriend, dien Ik bezit, zei
het meisje, en toen mijn vader stierf, was
niemand zoo goed en aardig voor me als hy.
Mary Judson keek haar onderzoekend aan.
Is het niet meer dan een vriend?
Néén, maar een échte vriend, antvroordde
het meisje.
Dit gesprek had plaats na de thee. terwyl
John een praatje tnaakte bU Mrs. Ufen.
Ik heb opgemerkt, dat Mrs. Uren hem net
behandelt, als ze jou doet. Eerst dacht Ik, dat
hU een Lord was of iets dergelüks. Ik stond
ervan te kUken, toen hu vertelde dat hü een
baantje had. Maar Je kunt wel zien, dat het
geen gewone Jongen uit het volk is.
John kwam op dit oogenbllk de kamer weer
binnen, en Mary liet ze alleen.
jullie zullen elkaar wel veel te vertellen
hebben, zei ze glimlachend.
John, waarom doe je zoo vreemd? vroeg
Nancy, toen Mary de kamer uit was gegaan.
Doe ik vreemd?
I
bedaart spoedig met een
Per stuk 8 ct Doos 45 ct. Bij Uw drogist
Ha het middagmaal ging Nancy alleen naar
bet strand en voor den honderdsten keer dacht
ze over alles na. Ze had geen vertrouwen in
Mary's succes. Er scheen niet meer kans te be
staan om synthetische rubber te maken dan
om zand te veranderen in goud. Voor geen
van belde mannen voelde ze iets. Was het dan
ten slotte niet beter om het huls maar in de
handen van een vreemde te laten, dan zich
zonder eenig dieper gevoel aan een man te
geven?
Maar ik heb het vader beloofd, herhaalde
ze in zichzelf, ik zou er alles voor over heb
ben om het huls terug te krUgen!
Ze herinnerde zich de woorden van den jon
gen Jack. HU hield ongetwüfeld veel van haar,
hy was er zelfs .toe bereid om zün naam te
veranderen
En t^en deze opstond om terug te gaan naar
Boreas Uren’s huisje, was ze bijna besloten in
godsnaam zUn aanzoek aan te nemen.
Maar nauwelUks was ze het huis binnenge
komen, of ze hoorde den klank van een stem.
„Is dat waar,
mUnheerVelton
vroeg Bob Ree-
man.
„Gelooft a me
niet?” pruilde
het vrouwtje, dat
de portée van
ofwel naar Siberië, ofwel naar de Solowjetzki-
ellanden. In beide gevallen moeten de ballin
gen hard werken voor zoo weinig mogelyk eten.
Dit ondermijnt hun gestel volkomen, tot zü
er dood by neervallen. Dit is dus een nieuwe
methode. Men exploiteert den bourgeois als
arbeidskracht en als hü niet meer mee kan,
kan hU sterven. Vele partymannen en vrouwen
achten dit ook openiyk de juiste methode, zy
achten den bourgeois inderdaad alleen goed
als arbeidskracht, die niets kost en meenen dat
hy niet ineens, maar langzaam aan moet uit
sterven.
De Gepeoe vermeerdert ook haar spionnen.
BU voorkeur kiest zy iemand, die niet van de
party Is, maar leeft in milieus waar gespion-
neerd moet worden. In vele gevallen weigerde
de uitgenoodigde rechtstreeks of door een ver
zinsel. maar vaak ook durfde hy niet, uit
vrees gevangen genomen en verbannen te wor
den. Inderdaad, wie weigerde, verdween op ge
heimzinnige wüze en niemand hoorde meer
iets van het slachtoffer. Ook onder de profes
soren van het stadje R. was een spion. Ieder
een was ervan overtuigd, maar niemand wist,
wie het was. Eindelyk op een feestelyke byeen-
kornst, waar zoowaar wodka aanwezig was,
kwamen de tongen weer los en de geleerden
redeneerden lustig over den waanzin van het
Sovjet-reglme, toen een van de professoren plot
seling een dronk uitbracht op de bolsjewie
ken, daarmee openbarend, dat hU de spion
was. Algemeene consternatie! Niemand sprak
nog een woord en men ging verslagen uiteen.
Eindeiyk, na dagen, kwam de vrouw van den
professoraten spion bü eenlge collega’s van
haar man vergiffenis voor hem vragen, zeg
gend dat haar man uit doodsangst had gehan
deld en niet anders had gedurfd dan ge
hoorzamen aan den eisch van de Gepeoe.
Nu komen de buitenlanders aan de beurt. Tot
dusver had men hen nog al ontzien. De con
suls waakten en de Gepeoe had respect. Maar
nu was ook dat uit. Weliswaar stond men de
buitenlanders niet naar het leven, maar zü
moesten uit alle baantjes worden verwyderd
en werden meestal gedwongen binnen enkele
weken het land te verlaten met achterlating
van al wat bruikbaar was. Zoo kwam ook de
Dultscher aan de beurt, die aan de universiteit
doceerde en met een Russische vrouw was ge
trouwd. Dit vertrek uit Rusland, en zoo zyn er
vete geweest, was dubbel hard, omdat de man
een betrekkelijk veilige betrekking verliet, en
omdat de vrouw afscheid moest nemen van
haar vaderland en haar familie. Maar dit alles
kon voor de machthebbers geen bezwaar zijn.
BU dezen Duitschen docent gold het boven
dien een persoonlyke wraak. HU was nJ. enkele
maanden tevoren bü de Gepeoe ontboden, die
van hem verlangde, dat hy onder de professo
ren zou spionneeren. De docent weigerde dit
te doen. Men probeerde het met dreigementen
enz. Maar toen hü voet by stuk hield, liet men
hem een clausule teekenen, waarin hU ’n eeuwig
stllzwygen over het geval beloofde op straffe
van doodgeschoten te worden. Het was dulde-
lyk, dat de uitzetting uit Rusland daaraan was
toe te schryven.
Ziedaar enkele episoden uit de Russische ja
ren omstreeks 1924, zooals die werden opge-
teekend in verschillende dagboeken. Men kan
natuuriyk aan de volledige objectiviteit van
die geschriften .in zooverre twyfelen, dat zü
door andersdenkenden dan Sovjet-menschen
werden geschreven. Men kan echter van de
verklaringen niet zooveel aftrekken, of er blyft
genoeg over voor de conclusie, dat in Rusland
alle recht en alle eerluk denken verloren zyn
gegaan of in bedwang wordt gehouden.
Wlllie Woensdag was bezig een
groote kist naar de zandbanken te
brengen.
„Wat is die zwaar,” zuchtte Wlllie,
terwyl hU naar adem snakte, „ik laat
de kist nog vallen.”
,Let op de arme Polly,” riep Ivy
verschrikt uit. „Laat de kist vallen
waar wilt, maar dan ergens, waar Je
niemand kunt bezeeren.”
„Ik kan de kist niet langer houden,
ze is te zwaar,” zeide Willie, terwyl
hü kreunde.
En hy liet de kist vallen op den
kop van de kat.
SIMPT FT RIJWIELEN loopen licht, zijn absoluut betrouwbaar. Prijzen vanaf f. 49.5C
SIMPLEX MOTORRIJWIELEN P/« PK 199.50 SIMPLEX MOTORRIJWIELEN 3 PK. f.265—
SIMPT FT DETFWm FBSf.139.— SIMPLEX DRIEWIELERS met motor f. 325.
Prawda spreekt van een oorlog
tusschen Amerika en Engeland
die haar het bloed naar t hoofd deed vliegen.
John! Ben jU het? riep ze uit.
John Trefry stond van zyn plaats op, maar
hU kon niet spreken van ontroering.
We hebben ons al aan elkaar voorgesteld,
zei Mary. HU is een half uur geleden gekomen
en toen moest hy zich maar met mün gezel
schap tevreden stellen.
Ik heb je al dagen eerder vervracht, zei
Nancy, heb je mUn brief niet ontvangen?
Ja. ontvangen had hü den brief en hü ver
telde haar verward en verlegen, dat hü het zoo
bijzonder druk had gehad met zün werk. HU
scheen slecht op zün gemak te zün.
We zulten eerst thee drinken, zei Nancy.
Ik ben zoo blü je te zien, John, dat ik je
maar niet zal verwyten, dat je me hebt ver
waarloosd.
Jou verwaarloosd! riep de jonge man uit.
Natuuriyk heb Je dat. lachte Nancy. Je
wist immers al dien tüd al. dat ik hier was.
John Trefry seheen erg verstrooid. Nancy
praatte over honderd dingen, maar hü luister
de nauwelUks. Mary kreeg een raren indruk
van hem.
Alle Corn wallers zün precies eender: ze
hebben een heejeboel praats en als het er op
aankomt, staan ze met hun mond vol tanden.
Ik begrüp niet, hoe Nancy dezen jongen aardig
kan vinden!
En toch moest ze later toegeven, dat hü veel
sympathieks had en ze zei tegen Nancy, dat t
een jongen scheen waarvan je op aan kon.
Wie te hü? vroeg ze. doet hü voor den
kost?
H1.H rtin Invrvoln- de verzeke isrden tegen 9/J/3/) by levenslange geheels ongeschiktheid tot werken door f 7C/1 bU een ongeval met f by verlies van een hand f f OC og> verlies van een f Cfl bU een breuk van f A/J by writes van "n
on^ï^U» wraekiM vS>r w dw ultk««rlngen T ÓUUU.- vwUea van lilde annanTbalde beenen of belde oogen T f DU.- doodeiyken afloop 1 een voet of een oog T 1 £b. - duim of wyavlnger T b U. - been of arm/¥(/.- anderen vinger
Maar hy ging niet weg. hy bleef haar met
bewonderende oogen aanziéA.
Ik wilde me beheerschen. ging hy voort,
ik wilde mezelf wysmaken, dat ik alleen een
vriend voor Je wilde zün, maar toen je weg
was, o, Nancy, vergeef me
Nog altyd zweeg ze. Dit was heel anders dan
wat Ben Briggs of Jack tegen haar gezegd
hadden en het ontroerde haar op een vreemde
raanier. Ze wist wel dat John veel van haar
hield, maar ze had hem altyd beschouwd als
een kameraad; dit had ze toch niet verwacht.
Weet je, vrat fk me had voorgenomen,
Nancy? Ik wist, dat je hart brak van verdriet,
toen Trevanlon Court verkocht werd en de
In een hoofdartikel „Van Washington tot Lon
den” schrijft de Prawda o.a.:
Het Engelsche imperialisme heeft, wat het
Verre Oosten aangaat, tot dusverre onveran-
deriyk zUn standpunt gehandhaafd. Een felle
economische oorlog tusschen de Ver. Staten en
Engeland wordt begeleid door voorbereidselen
op grooter schaal voor een oorlog dezer lan
den en er bestaat geen twyfel aan. dat men
gedurende de economische wereldconferentie
zal overgaan tot dezelfde pogingen als te Genève,
waar men met pseudo-paciftetische phrases de
koortsachtige wedloopen der generale staven
maskeert. De eerste ronde der besprekingen in
Washington is met een fiasco geëindigd. De deel
nemers begeven zich nu naar Londen in de
hoop, dat de mist der Britsche eilanden in zeke
ren zin den grooten ernst zal verhullen van de
opgekomen conflicten. Reeds thans echter kan
opgemerkt worden, dat de Londensche conferen
tie geen kansen biedt op een accoord tusschen
de tegenstanders, zy zal de tegenstellingen en
geschillen tusschen de beide mogendheden
slechts ernstiger maken.
(Dat de wensch hier vader der gedachte is,
lykt een niet onwaarachünlüke veronderstelling.
ton?” vroeg het jonge vrouwtje liefjes, zich tot
den aangesprokene wendend.
„MUn opnamen?" vroeg de bewoner van ka
mer no. 17 verbaasd.
„Ik zag u vanmiddag zoo druk met uw ca
mera in de weer. Juist by den straathoek, die...
Maar wat is er? WaaromHeb ik iets ge
zegd, dat.A
Er ontstond een Uzlge stilte.
Leopold Velton voelde zich In verwarring ge
bracht door de uitvorschend op hem gerichte
blikken. Hy «dlde wat zeggen, maar zün lippen
trilden; hü kon geen woord uiten. HU wist dat
er nu een zware verdenking op hem nutte.
haar vraag niet scheen te begrijpen.
„Mevrouw vergist zich!” bracht Velton met
moeite uit. „Ik ben niet aan t strand geweest
met myn camera.”
„U bezit dus een camera?”
„Ja zeker; dat is toch geen misdaad.”
„Nu stond de echtgenoot van de mooie vrouw
op en vroeg haar:
„Wil Je een oogenbllk naar binnen
Nettle?"
„Ik.... waarom?.... wat....?”
„Ik verzoek Je er vriendelük om.”
Als een verschrikt kind verwijderde zü den
„Nu zün we onder ons heeren," sprak haai
echtgenoot. „In haar onwetendheid heeft mUn
vrouw een teere snaar aangeroerd. Zonder dit
kleine voorval zou ik gezwegen hebben, maar
nu acht ik mü verplicht u te waarschuwen te
gen den heer Velton. die zich met schoonschy-
nende woorden by u Ingedrongen heeft, maar
niets anders is dan een laaghartig spion.
Doodsbleek sprong Leopold Velton op.
..Schurk!siste hy, ,Jk zal je ontmaske
ren
„Ik kan bewyzen hetgeen ik beweer."
Hevig opgewonden riepen de getuigen van
deze woordenwisseling om het bewijs der be
schuldiging
„Dat bewijs is gemakkelük te leveren.ver
klaarde de aanklager. „Laat iemand de camera
van no. 17 halen. De ontwikkeling van de zich
daarin bevindende platen zal u doen zien, dat
myn vrouw zich niet heeft vergist en Ik even
min."
.Mijnheer Velton," vroet Harry Smalt
koelen toon, „staat u ons toe
„Zeker," antwoordde de beschuldigde, „haal
gerust myn camera en u zult u kunnen over
tuigen van de ongehoorde brutaliteit van dien
man. die mU z'n eigen misdaden in de schoenen
wil schuiven."
Het bleek, dat de bewyzen onweerlegbaar wa
ren. In de camera van no. 17 bevond zich een
serie opnamen, die voor den vüand senatten
waard waren.
Ondanks z'n protesten arerd Leopold Velum
achter slot en grendel gezet. De club kon geen
woorden genoeg vinden, om haar verontwaardi
ging te uiten over de handigheid, waarmee de
spion de beschermer van het vaderland had ge
speeld.
„Ik wil hier «üet langer biüven." mopperde de
Jonge vrouw den volgenden morgen. „Hè. wat
een' akelige geschiedenis. Ik wil hier van daan.”
„Zeker, zeker," suste haar man. „We gaan
weg van hier.”
Nog op den zelfden dag zeilde een statig jacht
uit de haven en een klein, wit zakdoekje wuifde
het clubje een vrooiyk afscheid toe.
Een week later ontving majoor Bob Reeman
een brief van den volgenden Inhoud: „Laat den
stumper nu vry. Ik wist, dat hü op mü loerde.
Myn taak heb ik volbracht, maar ik vreesde
niet ongehinderd met myn kostbaar bezit te
kunnen vertrekken. Daarom moest hü tydeiyk
onschadelQk gemaakt worden. Ik kocht een be
diende om en hoe myn vrouw haar rol speelde,
weet u. Nu ben ik buiten gevaar. De groeten
aan mün onhandigen belager."
De terneergeslagen Leopold Velton aanvaard
de ’de betuigingen van leedwezen, waarmee hü
werd overladen.
..De camera Is mün ongeluk geweest.” zuchtte
hy. „Die bracht den schurk op het idee mij te
dupeeren. Had ik maar ontkend, er een te be
zitten. Maar voor u heeren, te bet een geluk,
dat ik geen offtcleele opdracht van bet gouver
nement kan toonen.”
Ja. Wat te er met Je?
Niets byzonders.
Maar waarom ben Je niet eerder geko
men?
Had je dat dan gewild?
Maar natuuriyk! Ik heb Je in geen twee
jaar gezien en ofschoon ik Je schreef dat ik
naar Cornwall kwam, heb je niets van je la
ten hooren. Heb ik Je-soms beleedlgd zonder
dat ik het weet?
John draaide het hoofd naar het raam, dat
het strand, maar hü gaf geen
uitkeek naar
antwoord.
Is er iets. John? Wil je me het niet ver
tellen?
John schudde het hoofd en mompelde iets
val? „geen tüd hebben”.
Kom nu, zei het meisje, je moet niet zoo
tegen me zün. Anders krüg ik er spüt van, dat
we elkaar hebben ontmoet, voegde ze eraan
toe.
Ik wilde niet komen! barstte hü uit; maar
toen hü de pünlüke kleur zag op de wangen
van het meisje, voegde hü er haastig aan toe:
Neen, Nancy, vergeef me. zoo. bedoel ik het
niet.
Maar John toch
Ik ben een zelfzuchtige ellendeling, riep
de jongeman uit. Welk recht heb ik om zoo
tegen Je te spreken?
Maar we zün toch goede vrienden, zei het
meisje.
Ik weet het en ik probeerde zoo asm je te
denken, maa^ ik kon het niet, Nancy, ik kon
eenvoudig jAt. Weet je waarom ik niet eerder
et was in den grooten oorlogstüd. Op het
terras van het voornaamste hotel in een
havenstad, 'die als baste voor oorlogsope-
raties van beteekenis was. groepten eenlge offi
cieren de meesten in uniform rookend
büeen.
„Wie te elgeniyk die nieuweling?” vroeg Bob
Reeman, aan een van z'n collega's.
„Wlen bedoel je?” Informeerde Harry Smalt,
loom.
„WeL de man die sinds een paar dagen kamer
no. 17 bewoont.”
„Ik weet het niet, maar hü maakt geen on-
gunstigen Indruk.”
„Inderdaad, maar wat zou hem hier heen ge
dreven hebben in een tüd als deze, waarin nie
mand er aan denkt een pleizlerreis te maken?”
hernam Reeman.
„En allerminst aan een pleizlerreteje naar
hier, oat midden in de gevaariyke zóne Ugt.”
meende Smalt. „Hü scheen er prijs op te stellen
in ons gezelschap te worden opgenomen, maar
we hadden wel eerst eens mogen onderzoeken,
wat hü elgenlük In z'n schild voert.”
„Daar komt hü aan!" waarschuwde Bob Ree
man.
„Wie?"
„No. 17 natuuriyk
Onwillekeurig richtten zich aller oogen naar
de wüd open staande deuren, die van uit de
eetzaal naar het terras leidden. Op den drem
pel stond een kleine, magere, correct gekleede
heer, die zich by z'n aankomst als Leopold Vei-
ton had bekend gemaakt.
Na een lichte weifeling trad hü op het groep
je toe en vroeg op bescheiden toon: „Mag ik me
by u aansluiten, heeren?"
„Ga zitten, mynheer Velton.noodde Harry
Smalt, ,.we spraken Juist over u.”
„Zoo?”
„We gisten naar de motieven, die u van uit
het veilige vaderland naar hier gedreven heb
ben.”
„Ik begrüp, dat myn komst hier verwonde
ring heeft gewekt,” antwoordde de heer Velton.
„Eeriyk gezegd, had Ik verwacht, eerder onder
vraagd te worden. Maar ik zal....”
..Pardon." onderbrak Bob Reeman, „laat ik
u even zeggen, dat uw ophelderingen niet nood-
zakelyk zyn. Ook zonder deze...."
„Dank u," zei de bewoner van kamer no. 17
haastig en met een lichte buiging, „maar ik
sta er op j te vertellen, wat mü hierheen ge
bracht heeft."
„In dit geval zullen we met genoegen naar u
luisteren.”
„Ik ben hier gekomen.” zoo begon Velton.
„een als gevaariyk gesignaleerd spion te snap
pen en onschadeiyk te maken. Wel heb ik daar
toe geen speciale opdracht ontvangen, maar het
toeval speelde mü eenlge gegevens in handen,
die ik zoo goed mogelyk zal gebruiken, waarmee
ik mü den dank van onze règeering en tegeiyk
een kans, om carrière te maken, hoop te ver
zekeren. En." vervolgde de bewoner van no. 17,
glimlachend den kring rondziende, „ik vertrouw,
dat ik op de hulp van de heeren mag rekenen,
waar het geldt.... niet het vaderland te red
den zulke groote woorden zün hier niet op hun
plaats.... maar dan toch in ieder geval moei-
lükheden af te wenden, die zeker zouden ont
staan. als de schurk z'n plannen volvoerdc en
waarde volle Inlichtingen aan den vüand ver
strekte.”
„U kunt op ons rekenen," sprak Bob Ree
man met vaur, en de anderen gaven hun in
stemming met die toezegging te kennen.
„In welk opzicht kunnen wü u helpen?" vroeg
Smalt.
..Dat zal ik u zeggen. De man, dien ik bedoel,
is op weg hierheen. Men heeft hem een exor-
bitanten prys geboden voor een reeks foto's van
de havenwerken en de vesting en hem ruim van
geld voorzien om de te maken onkosten te dek
ken. Het zal hem dus niet moeilük vallen, hier
zeer royaal te leven. Tot meerdere veiligheid
heeft hü z'n vrouw meegenomen. Ieder onin-
gewüde zal het tweetal houden voor onschul
dige toeristen, die op den inval gekomen zyn,
eens een kykje te nemen op bedreigd gebied.
„Maar hun passen?" opperde een der toehoor
ders.
„Die zullen wel in orde zün. Hy is een ge
slepen schurk en kent alle wegen en kanalen
om zich te verschaffen wat hü noodig heeft.”
„Weet hü. dat u op hem loert?”
.Neen, en dat is juist mün kans! De heeren
zouden mün taak zeer vergemakkeiyken als zü
het echtpaar zeer welwillend bejegenden en
vooral er over zwegen, dat ik nog niet lang tot
uw clubje ben toegelaten. De gentleman-spion
moet zich onbespied wanen en zich volkomen
op zün gemak gevoelen; eerder zal hü geen po
gingen aanwenden om zün doel te bereiken.”
Lang werd er nog gepraat over den man. die
weldra in 1 hotel verwacht kon worden. Men
gaf elkander wüze raadgevingen en nuttige
wenken. Ten slotte werd een plan de campagne
in elkaar gezet, waarbü de leiding geheel in
handen van Leopold Velton gegeven werd.
De gentleman-splon deed z'n Intrede In 1
hotel en al spoedig scheen hü zich in z'n nieuwe
omgeving volkomen op z'n gemak te gevoelen.
Dit was ook het geval met z'n mooi, aardig
vrouwtje, dat met haar lieve stem en coquette
maniertjes iedereen voor zich innam.
„Zü kan z'n medeplichtige niet zün.” fluis
terde Harry Smalt z'n collega Bob Reeman In
1 oor
.Natuuriyk niet. Misschien is ze wel z'n dupe
overigens, ook hü te een aardige kerel. Het is
by na niet te gelooven, dat hy zoo’n schurk te,
als Velton hem ons heeft afgeachilderd.”
„Maar met dit al." meende Smalt. ..zullen we
hem in de gaten houden.”
Enkele uren daarna zaten allen, de Jonge
vrouw incluis, op het terras en er ontspon zierf
een vroolijk gesprek over alles en nog wat.
„Zün uw opnamen goed gelukt, mynheer Vel-
y -y et is steeds een kenmerkende eigenschap
I—geweest van de Sovjet-tactiek om vol-
A komen in het geheim een bepaald oeslult
voor te bereiden en het daarna met een niets
ontziende kracht tot uitvoering te brengen.
zoo geschiedde het ook in Maart 1924 met de
,.g zuivering der universlteiten. Sinds eenigen
tyd was uitgelekt, dat men maatregelen over
woog om alle bourgeois van de hoogeschool te
verwüderen, te beginnen met de studenten, te
eindigen met de professoren. NauwelUks was
het gerucht tot de studenten doorgedrongen, of
een algemeene consternatie ontstond onder de
studeerende jeugd. Men wist immers, dat hü of
xlj. die van de universiteit werd verwüderd en
dus de studie niet kon afmaken, voor goed ver
loren was, want hoe zou men aan een betrek
king kunnen komen zonder examen, wanneer
men niet ingeschreven was bü de party. En
juist de niet ingeschrevenen, op een kleine uit
zondering na. zouden verwüdeH worden.
Het zou spoedig genoeg blijken, dat de ge
ruchten Juist waren. Op 30 Maart werden de
lijsten der „opgeruimden” in een gang van het
gebouw opgehangen. In koortsachtige opwinding
drongen de studenten voor de lysten samen,
een drom armoedig gekleede en uitgevaste jonge
menschen. De lysten hingen op het donkerste
gedeelte van de gang, zoodat men alleen met
behulp van een lucifer nu en dan een naam
kon lezen. Bü ieder opvlammend lucifertje klonk
een wanhopige kreet van deze of gene die zyn
naam op een lüst had gelezen. En telkens las
men namen van hen, die juist hun uiterste best
hadden gedaan om zoo proletarisch mogelyk te
doen. Maar er hielp niets aan. Men behoeft
slechts de zoon of dochter van een dokter, een
leeraar, een advocaat, een koopman te zün, om
tot de bourgeois gerekend te worden en dit wil
de zeggen, dat men van alle levensmogeiyk-
heden moest warden beroofd en van honger
moest sterven, langzaam ten onder gaande. Er
was wanhoop onder de studenten en de zelf
moorden kwamen dagelyks voor. Als motief
voor de schrapping werd inmiddels opgegeven
„onvoldoende studieresultaat", maar toen een
vota de studenten beweerde, dat hü bewüzen
kqb een proletariër te zyn, gaf een partüüd
hem den raad naar den commissaris te gaan,
dan zou hü zeker van de lüst verwyderd wor
den. Een andere student merkte daarbü op.
dat het dus elgenlük niet ging om de „studie
resultaten”, maar om de willekeur. Een scherp
antwoord van het partylid was echter voldoen
de om den protesteerende te doen zwügen. Men
wist maar al te goed, dat één woord van een
partyild den dood kon beteekenen van een on
tevredene.
Maar wellicht nog geraffineerder dan de
schrapping zelf, was de datum, waarop hü be
kend werd gemaakt. Dat was n.l. prectles de
dag. nadat de collegelden betaald waren. En
tegelük werd medegedeeld, dat die gelden niet
konden terugbetaald worden. Dit beteekende
iets verschrikkeiyks voor de betrokkenen. Men
moet nJ. weten, dat de bourgeois zeer hooge
collegegelden moesten betalen en dit ónmoge
lijk konden doen, wanneer niet voor één stu
dent ieder lid van de gansche familie zün laat
ste penning offerde. Tegen den datum der be
taling werd dan ook in een familie, waar een
student aanwezig was. niet gegeten, om in
's hemelsnaam maar het geld by elkaar te kun
nen brengen. Met opaet waren de collegegelden
zoo hoog mogelyk gesteld, om zooveel moge
lijk bourgeois te kunnen weren. Maar dezen
vochten tot de laatste minuut, om het geld bü
elkaar te krügen, want hun heele leven hing
af van het welslagen van hun studie. Welnu,
men kan zich voorstellen, hoe ellendig de „op
geruimden" zich moesten voelen, toen zü niet
alleen hun toekomst vernietigd zagen, maar
bovendien het dure, zure geld van hun familie
volkomen nutteloes zagen wegsmyten. Begrijpt
men dat zulke dulveteche practyken jonge men-
achen tot wanhoop moet brengen. En het erg
ste is nog, dat de Sovjet die zelfmoorden be
schouwde als eenvoudiger oprulmingsmiddelen
dan het dooden door de Gepeoe.
Deze gruwelüke instelling werkt in 1924 weer
op andere wüze dan vroeger. Het geschiedt min
der opvallend, geheimzinniger Men doodt niet
zooveel meer, maar men verbant des te meer,
