ONS BLAD
Het woord is thans aan Hitler
D
b
Het geisoleerde Duitschland Het nieuws van heden
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Nationaal front
Oostenrijk
H
kl
VON PAPEN SPREEKT ALS
BESPREKING VAN DAVIS
UHLAN
MET BONCOUR
A4ASL4C OP BEIERSCHE
VOLKSPARTIJ
in
OPROEP VAN ROOSEVELT
DE BAROMETER
JOH. LAUWERS
J
DINSDAG 16 MEI 1933
Schacht over de schul
denkwestie
Vice-kanselier Von Papen
o
DRAMA OP DE KONINGINNEBRUG TE ROTTERDAM
Luchtvaartwetgeving
Hij zal
Het tolbestand
Herrie in de Grieksche
ANARCHISTISCH SPANJE
Kamer
Verklaring in het Lagerhuis
Gandhi’s staking
GEZANTENWISSELING
Engelbert Dollfuss als
„Heimatkünstler”
De gesloten personenauto, die te water raakte, bij welk onge
luk twee menschen om het leven kwamen, wordt opgehaald
Ongeduld voor Hitler’s
rede
Anti-Duitsche actie in
Palestina
Groot-Duitschers sluiten zich aan
by de nazi’s en de Duitsch-
Oostenryksche Heimat -
schutz
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Ook de Vaticaansche Stad ter
conferentie vertegenwoordigd
PAYGLOP 3
ALKMAAR
W arm water zakken
Waartoe Amerika be
reid is
Wet op posities aange-
kondigd
„Een gemeenschappelijke weer
stand der drie groote
democratieën”
Het Weer
er by de mogendheden op
aandringen een algemeene
onfwapeningsactie
te beginnen
Fanatieke rede van minister
Wagner. Nieuwe slachtoffers
ADVERTENTIEPRIJZEN
Per lossen regel 20g, ingez. med. 40c
p. regel; idem op pag één 55 cp. regel
Bij contract sterk verlaagde prijzen
Voor de kleine annonces Omroepers
zie de rubriek - Telefoonnummer 433
Te Madrid en in andere Spaansche steden
Kwam het weer tot anarchistische uitspat
tingen. Electrische geleiding, welke door
een bom vernield werd.
Rn
ts
te
kwv v z
Het ontwapeningsdebat
te Genève
„Eindstrijd begonnen”
1
-
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 197
NOORD-BOLLANDSCH DAGBLAD
Verwachting:
AANSLAG OP DE BEIERSCHE VOLKSPARTIJ
Daitach protest te Weenen.
Ml
S
iiiiiiiniiiiiiiiiniiii.
onder voorzitter*
Ongeregeldheden te Enschede.
l
<3?
Hoogste stand: 776.6 te Ingö.
Laagste stand: 753.6 te Dantsig.
zettingen zullen waarschijnlijk geïnspireerd zijn
op de. gemeenschappelijk tijdens Davis' jongste
besprekingen te Londen en Parijs vastgelegde
beginselen.
BERLIJN, 15 Mei (VD.). Volgens mededee-
ling der Rijksbank heeft t directorium van de
Rijksbank de Stlllhalte-commlssies, zoomede de
emlssiehuizen en trustees van Duitsche buiten
iandsche leenlngen ultgenoodlgd voor een be
spreking over bet transferprobleem op 36 Mei.
De discussie in de algemeene ontwapenings
commissie op Donderdag as. zal de leiders der
Amerikaansche, Engelsche en Fransche delega
tie waarschijnlijk* in de gelegenheid stellen, om
leder voor zich de opvattingen hunner respec
tieve regeerlngen uiteen te zetten. Deze ui teen-
1. Het militaire karakter.
3. Het aantal personen en het aantal uren,
dat dezen dagelijks deze militaire opleiding ge
nieten.
Belangrijke verklaring van dr. Schacht; hjj wK
de obUgatie-honden bijeenroepen.
Groot-Duitschers sluiten zich aan b(J het Na-
tlonaal-eenheids!ront in Oostenrijk.
Hoogste stand op Dinsdag 1 ur njn.: 761
Vorige stand: 756
Naar Reuter uit Washington seint, verklaar
de minister Huil geen enkel rapport van Davis
te hebben ontvangen aangaande een Fransch-
Engelsch-Amerlkaansch accoord.
De Nederlandsche afvaardiging naar de Arbeid»-
conferentie te Genève.
Zwakke tot matl-
ge-
deeitelijk bewolkt, weinig of geen regen,
iets zachter overdag.
3SB
TM
■M
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllflllll^
De Nederlandsche Bank keert geen dividend uit,
Èet Schouwtooneel failliet verklaard.
het
voor
stemmen over het door het Huis van Afgevaar
digden reeds aangenomen voorstel inzake een
wapenembargo. De nieuwe wet machtigt den
president, om zonder het congres te raadplegen
tegen elk als aanvaller aangeduid land een
wapenembargo uit te vaardigen.
De kwestie der Amerikaansche neutraliteit
ingeval van conflicten wordt hiermede prac-
tisch in handen van den president gelegd.
LONDEN. 15 Mei (Reuter). Minister Cham
berlain verklaarde in het Lagerhuis, dat de ad-
viseerende tarievencommissie haar taak tijdens
het tolbestand zal voortzetten. Tijdens dit be
stand zal de regeerlng echter geen verordening
uitvaardigen tot verhooglng van douanerechten,
die betrekking hebben op aanvragen, welke na
12 Mei door de commissie ontvangen zijn.
De nieuwe Fordfabriek te Amsterdam officieel
geopend.
Ernstig auto-ongeluk 1e Rotterdam.
POONA, 15 Mei (Eigen bericht) De Indische
dichteres mevrouw Naldoe verklaarde, dat de
Indische vrijheidsbeweging slechts versterkt sou
worden, wanneer Gandhi tijdens zijn honger
staking sterft. Overigens was zij er zeker van,
dat hij de staking overleven zal.
(United Press).
PARIJS. 15 Mel (Havas). Volgens de „Jour
nal" beeft Norman Davis aan Boncour niet
verborgen gehouden het alarm, dat In Amerika
en in de politieke opinie van Engeland is ver
wekt door de jongste uitingen der Hltleriaan-
sche politiek. Boncour kon zijnerzijds met ab
soluut onpartijdige en geloofwaardige infor
maties bewijzen, dat Duitschland metterdaad
met herbewapening is begonnen en reeds open
lijk door Versailles verboden wapenen fabri
ceert. Het blad besluit: „Zoo kwamen Boncour
en Davis er toe, de kwestie van mogeljjKe
sancties te onderzoeken en dit vraagstuk maakt,
naar wij gelooven. momenteel een voorwerp van
zeer aandachtige studie uit bij alle bij de hand
having van den vrede geïnteresseerde regee
rlngen."
JERUZALEM 16 Met (V.D.) De op het
Duitsche consu'aat te Jaffa geheschen Zwart-
wlt-roode en Hakenkruis-vlaggen zijn door on
bekenden afgerukt en meegenomen.
In geheel Palestina wordt de boycot tegen
Duitsche goederen krachtiger aangepakt. Tal
van firma's adverteeren in de bladen, dat zl)
geen Duitsche waren meer verkoopen. De pa
pierhandel, die tot nog toe al het in Palestina
ingevoerde papier uit Duitschland betrok, heeft
thans eene boyoot-oommlsste ingesteld.
Boycot van Duitsche artikelen door S.D.A.P en
N.V.V.
E gen wind uit Westelijke richtingen,
De Fransche kolonel Lucien protesteerde tegen
de verklaring van Schoenheinz, waarna een
Italiaan nog bet woord voerde over de militaire
vooropleiding In Frankrijk, waarvan hij ove
rigens zonder succes meer manschappen bij
dc vaststelling der effectieven wenschte te zien
aangerekend.
De Engelsche onderstaatssecretaris Eden Is
Maandagmiddag onverwacht naar Londen ont
boden. Hij zal waarschijnlijk Donderdag weer
in Genève terug zijn. In Engelsche kringen ver
luidt, dat de Engelsche en Fransche ministers
/an Buiteniandsche Zaken en de Amerikaan
Norman Davis zich einde der week naar Ge
nève zullen begeven. Indien de Duitsche regee-
ringsverklaring de mogelijkheid zal openen voor
verdere onderhandeiingen en Duitschland van 'n
zekere bereidwilligheid blijk geeft.
Men verwacht dat dan ook een verantwoor
delijk lid van het Duitsche kabinet naar Genève
zal gaan. Reeds thans worden door de meeste
delegaties voorbereidingen getroffen om Woens
dagmiddag de redevoering van Hitler met luid
sprekers te kunnen beluisteren.
WEENEN, 16 Mei. (Reuter). Volgens een der
bladen zijn Zondag In Oostenrijk naar aanlei
ding van betoogingen tegen en botsingen met
de Heimwehr in totaal 2334 Not. Socialisten ge
arresteerd. die voor een deel tot boeten en voor
een deel tot hechtenis zijn ..veroordeeld. Nog ca.
300 personen bevinden zich in arrest.
Als verantwoordelijke persoon voor Beieren’s
binnenlandsch staatsbestuur en politiemacht
verklaar ik daarom, in de toekomst geen par
tijen meer te zullen dulden. Wat van de leiders
dezer partijen zonder volk nog overgebleven is.
moet zijn gevolgtrekkingen maken. Of zjj bui
gen zich voor wat de natie wil, of zjj treden
af. Wij maken de poorten wijd open voor allen-,
die aaneensluiting willen. Wie echter niet wil
aftreden, is een gek of een misdadiger. WH
zullen de het volk gegeven autoriteit weten te
handhaven.
De eenvoudigste 8. A.-man heeft meer recht,
om iets van den staat te verwachten, dan
zekere burgemeesters. Ik verwacht dat de hee-
ren bijtijds hun ontslag zullen indienen. Bin
nenkort zal ik bjj wet een princlpleele wijziging
brengen voor wat betreft posities en dienst-
contracten. Levenslange posities bestaan er voor
de Dultschers niet; de Dultschers hebben een
gemeentebest te lelden.
REGENSBURG, 15 Mei (W.B.)
De Beiersche minister van Binn.
Zaken. Wagner, verklaarde van
morgen voor vertegenwoordigers
der stedeljjke gezagsorganen: Op
mijn tocht door de Beiersche gou"
wen heb ik de overtuiging gekregen,
dat het volk geen partjj'en, noch
communistische en socialistische
partij, noch Beiersche Volkspartij,
meer wil. Er is nog slechts een Duit
sche volksbeweging.
r
Duitschland» isolement. Een Fransch-Engelsch-
Amerikaanach front? Norman Davis spreekt
met Boncour.
De nieuwe salarisregeUng in Ned.-Indle.
W-.
-v—v e ontwapeningsconferentie is verdaagd
1 tot na de aangekondlgde rede van Rjjks-
kanselier Hitler, welke in de onver
wachts bijeengeroepen Rljksdagzittlng zal wor
den gehouden. Zoowel de bjjeenroeping van den
Rijksdag als de aankondiging van de rede,
waarin de leider der Nazi's een duidelijk ex
posé belooft te geven van het Duitsche stand
punt inzake de ontwapening en de Rjjksregee-
ring verdedigen zal tegen de aanvallen uit het
buitenland op haar gedaan, bewijzen, dat het
den natlonaai-socialisten wel neel duidelijk is.
geworden, hoe weinig het nog in de bruine
grondverf staande ..Derde Rijk’ door de Euro-
peesche mogendheden over het algemeen be
wonderd wordt. Zal deze wetenschap hen aan
sporen tot grootere bezonnenheid en gematigd
heid of zal zU hen aanhitsen tot een gevaarlijke
opgewondenheid? D^ rede van Hitler zal het
moeten leeren. De bedreigingen met sancties,
door minister Hallsham in het Engelsche Hoo-
gerhuis geuit, sancties, die overwogen zouden
kunnen worden, wanneer Duitschland de ont
wapeningsconferentie ZOU doen mislukken om
daarin 'n gelegenheid te vinden tot herbewape
ning. zijn onzes Inziens niet zeer diplomatiek
en niet tactisch geweest, evenmin als de waar
schuwing van Paul-Boncour, die in het voor
uitzicht heeft gesteld, dat hij eventueel een ge
heim boekje over het Duitsche milltairisme en
de werkelijke bedoelingen van de Nazi’s zou
opendoen. Op deze manier moet bet heetgeba
kerde Duitschland wel het gevoel krijgen, dat
het onder pressie gezet wordt.
'Het uitoefenen van pressie veroorzaakt by
den gepresseerde vaak een onbedwingbare zucht
om zijn prestige te handhaven, en terwille van
het sacrosancte prestige is men niet zelden 9e-
reid zelfs een breuk te riskeeren. Het conflict
tusschen Engeland en Sovjet-Rusland uitge
broken door tM tot «on pr«(Uc»-kw»»tte opg»-
voerde sabotage-proces t^gen de ingenieurs djr
Metropolitan Vickers Company te Moskou
heeft dit bevestigd.
LONDEN, 15 Mei. (Reuter) De Engelsche
gezant te Berlijn. Sir H. Humbold, zal aftre
den en vervangen worden door den Engelschen
gezant to Weenen, Sir E, Phipps.
NEW-YORK, 15 Mel. (VD.) De president van
de Rijksbank, dr. Schacht, die Zaterdag met
de „Europa” naar Europa vertrokken, heeft
een telegram gezonden aan den te New-York
achtergebleven directeur van de Rijksbank
Nordhoff, waarin Schacht zegt dat de Rijks
bank geen voorstel zal doen inzake een verla
ging van de particuliere buiteniandsche schul
den of staking der betalingen of vermindering
van de renten. Het ligt, aldus Schacht, in onze
bedoeling de crediteuren in elk opzicht te be
schermen. Een moratorium voor betalingen in
marken der debiteuren zal niet geëischt wor
den. Het eenige probleem is, hoe deze mark in
buiteniandsche valuta omgerekend zal worden,
daar er gebrek is aan deviezen in verband met
het voortdurend inkrimpen van den buiten-
landschen handel. Voorts zal van onze zijde
geen voorstel komen om onderscheid te maken
tusschen de credlteurgroepen. Wij wenschen den
toestand slechts met alle groepen te bespreken
en raadgevingen te ontvangen.
ROME, 15 Mei (Reuter) Hedenochtend vond
de opening plaats van de internationale con
ferentie voor luchtvaartwetgeving. De verte
genwoordigers der 44 naties, w. o. de Vatl-
caansche Stad, zijn bijeen om verschillende
7 privaatrechtelljke conventies aan te nemen.
Centrumbestaar vergadert
schap van dr. Brünlng.
Naar officieel wordt medegedeeld, moet Hitler
een helder inzicht hebben in de ongarbreekbare
samenwerking tusschen de ontwapeningsconfe
rentie en de economische wereldconferentie
En het is dan ook vooral met het oog op deze
laatste, dat hij zich over de eerste uitspreken
wil. Ook hü heet het noodzakelijk te achten,
dat te Genève tastbare resultaten worden be
reikt, opdat de weg tot internationale economi
sche samenwerking te Londen zal kunnen ge
opend worden. Maar deze noodzakelijke resul
taten zullen niet met ultimatieve eischen aan
Duitschland kunstmatig mogen warden ge
kweekt, doch natuurlijk moeten groeien aan
den boom van besprekingen tusschen volkomen
vrije en gelijkgerechtigde partners. Voor deze
opvatting is alles te zeggen, mits de partners
wederzijds bezield zijn van een volstrekte eer
lijkheid en een vertrouwenwekkenden goeden
wil. Hitler zal de hem onwelwillend gezinde en
wantrouwige wereld hebben te overtuigen, dat
Duitschland Inderdaad vervuld is van een uit
deze twee componenten bestaande mentaliteit.
Een moeilijk» taak, die nog moeliyker gewor
den is door de Inleiding, welke de vice-kanse-
ller von Papen thans reeds op de groote Hitler-
rede heeft gegeven. De wijze waarop deze merk
waardige politicus front beeft gemaakt tegen
het pacifisme, en diens uitspraak, dat de dood
op het „veld van eer” niet als een onnatuurlijke
dood beschouwd mag warden en dat, wat voor
den man het slagveld ir, het moederschap voor
de vrouw is, verraden een geestesgesteldheid,
welke inderdaad voorbeschikt schijnt om, wat
de Dultschers van vandaag noemen „miskend’
te zullen worden.
ATHENE, 16 Mei. (V D.) In de Grieksche
Kamer is er bij de debatten over de kwestie
of een aanklacht zal moeten worden inge
diend tegen Venizelos in verband met* den
Maart-Putsch een wild tumult ontstond. Ve
nizelos trachtte in zijn verdedigingsredevoe-
rlng den gevluchten voormallgen dictator Pias
tiras te verdedigen. De Kamer geraakte hierop
in buitengewone opwinding. Verscheidene af
gevaardigden barsttend woedend uit. Men
hoorde uittoepen als „Weg met de sluipmoor
denaars”. De zitting werd hierop tot Dins
dag verdaagd, teneinde handtastelijkheden
onder de kamerleden te voorkomen.
Da vis gepubliceerd zal worden. De kwestie der
oorlogsschulden komt in den oproep niet aan
de orde.
In verband met dezen oproep acht men ook
feit belangrijk, dat de Senaatscommissie
buiteniandsche zaken nog deze week moet
GENEVE, 15 MeL In de zltttlng der com
missie voor de effectieven beeft de Engelsche
vertegenwoordiger vandaag een compromis
voorstel ingediend.
Een militaire vooropleiding zal, volgens dit
voorstel toegestaan kunnen worden voor twee
lichtingen, zonder dat deze worden meegerekend
bjj de vaststelling der effectieven. De Duitsche
vertegenwoordiger generaal Schoenheinz, legde
ta.v. het militaire karakter der Duitsche weer-
organisaties een princlpleele verklaring af. Een
definitieve beslissing zal slechts kunnen worden
genomen, indien is vastgesteld:
e klacht, dat het „Derde Rijk” deerlijk
„miskend” wordt door de andere mogend
heden en zelfs door Oostenrijk, dat in de
oogen der Nazi's, volgens Dr. Frank n, den
Beierschen minister van Justitie, slechts „een
voorpost van Duitschland" is, schijnt gerecht
vaardigd te worden door de wijze, Waarop de
OOstenrljksche bondskanselier Dr. Dollfuss den
Nazi-bonden te Weenen te verstaan heeft ge
geven dat zjj in Oostenrijk ongewenschte gas
ten zijn. Dollfuss heeft zich onvoorwaardeljjk
aan de zijde van Prins Stahremberg’s Helm-
vfehre geschaard en van majoor Fey, die als
minister voor het veiligheldswezen met kracht
Oostenrijks zelfstandigheid tegen de Hakenkrui-
sers zal verdedigen. Het parlement zal in Oos
tenrijk voorloopig uitgeschakeld blijven, opdat
Dollfuss als dictator met alle hem ten dienste
staande middelen zijn „Héimat” zal kunnen
beschermen tegen een al te bruine invasie. De
strijd tusschen Duitschland en Oostenrijk zal
hard tegen bard gaan. Of Dollfuss zal over
winnen, zal meer van ItalIFs en Frankrijks ver
set tegen een „Anschluss” afhangen dan van
de gezindheid der Oostenrijkers zelf, want
vooral onder de Oostenrijksche Jeugd heeft het
nationaal-socialisme veel veld gewonnen. In
West-Dultsche oogen maakt DoUfuss zichzelf
schuldig aan miskenning van het „broedervolk
maar Dollfuss zelf meent zijn bruine broeders
maar al te goed te kennen.
PARIJS, 15 MeL (Reuter) Ruim een uur
hebben Paul Boncour en Norman Davis heden
middag particulier geconfereerd op den Qur.y
d'Orsay. Davls gaf een uiteenzetting van zijn
jongste besprekingen te Londen aangaande den
door de Duitsche houding te Genève geschapen
toestand, waarbij men naar een zoo dicht mo
gelijke Engelsch-Amerlkaansche toenadering
zocht in de ontwapenlngskwestie.
Davls wees Boncour op de ongerustheid,
die in de V.S. door de eischen van het
Reich gewekt wordt, op het ongeduld,
waarmede Hitler’s Rjjksdagrede wordt ver
wacht, en op de zJ. bestaande noodzakelijk
heid, om een gemeenschappelijke positie
van weerstand te vinden voor de drie groote
democratieën ten overstaan eener zoo moei
lijke situatie.
BUREAUX: HOF 6. ALKMAAR
Tthfoon Administratie 433, Redact» Ó33
ABONNEMENTSPRIJS
Per kwartaal voor Alkmaar f 2
Voor buiten Alkmaar f 2.85
Met geïllustreerd Zondagsblad f 0.60 hooger
Dagblad uitgegeven door da
N.V. Drukkerij De Spaarnested - Haarlem
Zon op 5.06, onder 8.48. Licht
op 8.18. -r- Laatste Kwartier 2.1e v.m
WASHINGTON, 16 Mei (VD.) President
Roosevelt heeft gisteravond na een bespreking
met een aantal chefs van het Staatsdeparte-
ment in verband met den toestand in Europa
besloten een oproep aan de mogendheden te
publlceeren voor een algemeene ontwapenlngs-
actle en voor de eerste maal definitief te be
palen In welké mate de Am: ikaansche regee-
ring bereid isAU te dragen tot het bereiken van
dit doel.
Sedert Wilson *s dit de eerste maal dat een
Amerikaansch president zich,op zoo breede en
coöperatieve basis met de buiteniandsche poli
tiek bemoeit. De oproep zal zich waarschijnlijk
bewegen in de richting van het Britsche ont-
wapcningsplan en het plan van een consulta
tief pact.
Van welingelichte zijde wordt vernomen, dat
Roosevelt in zijn oproep het volgende zal ver
klaren:
1. De Amerikaansche regeerlng zal evenals
Engeland en Frankrijk in een wederbewapening
van Duitschland een schending van het ver
drag van Versailles den.
2. De Amerikaansche regeerlng is 'bèreid inge
val van dreL.-.id oorlogsgevaar met de overige
mogendheden overleg te plegen om de aanval
lende mogendheid te kunnen vaststellen.
3. De Vereenigde Staten zijn bereid een ef
fectieve ontwapenlngsovereenkomst aan te
gaan.
4. Publicatie van de laagste ontwapenings-
grens voor de Vereenigde Staten.
In leidende kringen weigerde men mede te
doelen of Roosevelts oproep in den vorm van
offlcieele nota's aan de groote mogendheden
of In den vorm van instructies aan Norman
WeENEN. 16 Mei (W. B.) Bjj het nationale
eenheidsfront, dat onlangs door de nat.-socia
listische partij en de Duitsch-Oostenrljksch»
(Stiermarksche) Helmatschutz werd gevormd,
hebben zich thans ook de Oroot-DnttschMB
aangesloten.
De landelijke leider der nat.-socialistisch»
partij. Proksch. en de leider der Groot-Duit-
sche Volkspartij. Poppa, hebben een desbetref
fende overeenkomst gesloten, waarin o.a. wordt
gezegd:
„Gezien onze gemeenschappelijke ideeën (in
nationaal opzicht onvoorwaardeljjke aanhan
gers van een Groot-Duitschland, in sociaal oo-
zlcht een volksgemeenschap in plaats van klas
senstrijd) sluit de Groot-Duitsche Volkspartij
zich, met waarborging van haar zelfstandig
heid bij de door de nat.-socialistische party en
de Helmatschutz gevormde strijdgemeenschap
aan. De onverzettelljke wil tot aansluiting by
het huidige Dultschlaand bewyst den hang van
het Oostenryksche volk tot het nieuwe Duitsch
land. Dit sluit echter in, dat men zich onder
Adolf Hitler als leider van het geheele Duit
sche volk moet plaatsen. Op dit voor het lot
van Duitschland zoo ernstige oogenblik besluit
het nationale Duitsche eeenheldsfront aaneen
gesloten tegen alle vyanden van de duitsche
eenheid en vrijheid te volharden en den stryd
tot de overwinning voort te zetten.”
De eindstrijd om Oostenryk is begonnen, zoo
heet het verder. Aan de eene zyde staat een re
geerlng. <|le thans slechts een kleine minder
heid van het volk achter zich heeft. Daartegen
over staat het nationale front, dat de overwe
gende meerderheid van het Duitsche volk in
Oostenryk omvat en dat ondubbelzinnig *en be
wust een zelfstandigheid van Oostenrijk in den
geest van het dictaat van St. Germain van de
hand wijst. Het eenheidsfront wil lotsgemeen-
schap van alle Dultschers en aansluiting van
Oostenrijk by het Duitsche ryk. De beslissende
stryd tusschen beiede fronten verelscht een vol
komen eenheid.
I
